رشد پرنوسان شاخص بورس

گروه اقتصادی / بازار سهام ایران که از 20 مردادماه وارد فاز نزولی شده، همچنان با نوسان‌های بالایی همراه است. پس از بازدهی‌های رؤیایی ماه‌های اول سال، نزولی شدن شاخص از دهه سوم مرداد باعث شد تا در نهایت بازدهی بورس تهران در مرداد با افت 8.2 درصدی همراه شود. در شهریورماه نیز با تداوم این روند و افزایش عرضه و فروش، پرونده شهریورماه هم با افت 9.2 درصدی شاخص بسته شد.
اکنون بازار سهام با ورود به نیمه دوم سال و نخستین ماه فصل پاییز با شرایط تازه ای مواجه شده است. هرچند بررسی روند شاخص کل در شش روز کاری مهرماه حاکی از افت 5.7 درصدی بازده کل بازار است، اما با این حال از شش روز کاری اول تا نهم مهرماه، نیمی از روزها شاخص مثبت بوده و در سه روز مابقی همچنان بر مدار منفی چرخیده است.
یکی از ویژگی‌های بورس تهران در مهرماه این بود که بازار کار خود را با رشد آغاز می‌کرد و در وقت دوم دوباره به مدار نزول بازمی گشت، اما دیروز این سیکل تغییر کرد و با افت و خیز فراوانی که در ساعات مختلف تجربه شد، درنهایت شاخص کل بورس تهران با رشد 10 هزار و 473 واحدی توانست کانال یک و نیم میلیون واحدی را پس بگیرد.
دراین روز ارزش معاملات در بورس تهران به 9 هزار و 789 واحد رسید و ارزش بازار نیز روی عدد 5646 هزار میلیارد تومان ایستاد. این درحالی است که با وجود مثبت شدن شاخص کل که درآن شرکت‌های بزرگ تأثیر به مراتب بیشتری دارند، شاخص کل هم وزن همچنان منفی است. روز گذشته شاخص کل هم‌وزن با افت 820 واحدی به 397 هزار و 575 واحد رسید. براین اساس در شش روز کاری مهرماه تنها در یک روز این شاخص مثبت شده و در مابقی روزها منفی بوده است. این موضوع نشان می‌دهد که همچنان بخشی از شرکت‌ها و نمادهای بورسی در مدار نزول قراردارند و هنوز نتوانسته اند به رشد برسند. برعکس آن رشد چند شرکت بزرگ شاخص ساز به راحتی باعث مثبت شدن شاخص کل یا جلوگیری از ریزش شدید آن می‌شود.
درهمین راستا، دیروز از رشد بیش از 10 هزار واحدی شاخص کل بورس، 2 هزار و 328 واحد سهم نماد فولاد بوده است. همچنین نماد کگل با تأثیر هزار و  736 واحدی، تاپیکو با هزار و 578 واحدی و فملی با تأثیر هزار و 452 واحدی بیشترین سهم را در مثبت شدن شاخص کل داشته‌اند. این درحالی است که درهمین روز نماد شپنا (پالایشگاه اصفهان) هزار و 217 واحد تأثیر منفی روی شاخص کل داشت.  در بازارهای فرابورس ایران هم در روزگذشته  با معامله 2 میلیارد و 78 میلیون ورقه به‌ ارزش 3 هزار و 843 میلیارد تومان در 511هزار و 814 نوبت، شاخص فرابورس (آیفکس) 222واحد رشد کرد و در ارتفاع 17هزار و 675واحد قرار گرفت.
در این بازار بیشترین اثر مثبت بر شاخص فرابورس به نام نمادهای معاملاتی پتروشیمی مارون، پلیمر آریا ساسول و پتروشیمی زاگرس شد و در مقابل شرکت‌های سرمایه‌گذاری صبا تأمین، بانک دی و پالایش نفت لاوان بیشترین اثر منفی را بر این شاخص به نام خود ثبت کردند.
همان گونه که اشاره شد، نوسان به یکی از ویژگی‌های بورس در روزهای اخیر تبدیل شده است. دربرخی از روزها شاخص مثبت آغاز می‌شود و درمیانه بازار دوباره منفی می‌شود و دربرخی از روزها این نوسان بارها اتقاق می‌افتد. با این حال به نظر می‌رسد با افت شدید قیمت سهام شرکت‌ها در بازار که برای برخی از آنها به زیر ارزش ذاتی خود رسیده است و همچنین کاهش بار روانی موجود می‌توان بتدریج روزهای مثبت بیشتری را انتظار داشت.
امکان حذف سفارش فروش سهام عدالت
روزگذشته نیز سخنگوی آزادسازی سهام عدالت اعلام کرد که قرار است بزودی حذف سفارش فروش سهام عدالت توسط سهامداران امکان‌پذیر شود. آزادسازی سهام عدالت با وجود مزایای گسترده ای که داشته و باعث خرسندی سهامداران شده، در مرحله اجرا دارای معضلات و مشکلاتی شده که گلایه‌هایی را به دنبال داشته است.
در این زمینه حسین فهیمی، سخنگوی آزادسازی سهام عدالت به پاره‌ای از توضیحات پرداخت و گفت: درخواست حذف سفارش فروش در مرکز پیام از سوی تعدادی از مشمولان سهام عدالت مطرح شده و اکنون چند روزی است که اجرای آن در دستور کار قرار گرفته و به طور جدی در حال پیگیری‌های لازم برای عملیاتی شدن آن هستیم. وی ادامه داد: در صدد هستیم تا کارگزاری و سیستم‌های مستقر در شرکت سپرده‌گذاری این امکان را برای سهامداران فراهم کند تا چنانچه تمایلی به ادامه روند فروش نداشته باشند، درخواست فروش را لغو کنند.
فهیمی اظهار داشت: این امکان زمانی برای سهامدار مهیا می‌شود که کارگزار، سفارش فروش را به سیستم ارسال نکرده باشد؛ در غیر این‌صورت حذف آن نیازمند طی شدن مراحلی است که اکنون در حال انجام اقدامات لازم بر روی زیرساخت‌های آن هستیم تا حتی اگر چنانچه سفارش فروش به سامانه ارسال شده باشد بتوان آن را حذف کرد. به گفته سخنگوی آزادسازی سهام عدالت، این اقدام ممکن است ظرف روزهای آینده عملیاتی شود.
گفتنی است طی روزهای اخیر با توجه به نوسان بازار برخی از سهامداران عدالت که برای سهام خود سفارش فروش داده بودند، پشیمان شده‌اند تا با لغو سفارش در شرایط بهتری نسبت به فروش سهام خود اقدام کنند.

برش
2 اطلاعیه مهم بازار

طی روزهای سه شنبه و چهارشنبه دو اطلاعیه مهم از سوی مراجع ابلاغ شد که می‌تواند تأثیر زیادی بر بازار داشته باشد. در روز هشتم مهرماه بورس تهران تغییراتی در اوراق اختیار فروش تبعی را به بازار ابلاغ کرد. براساس این اطلاعیه، تعداد اوراق اختیار فروش تبعی معتبر در پایان هر روز معاملاتی حداکثر می‌تواند معادل دارایی سهامدار در سهم پایه باشد. براین اساس و مطابق با اطلاعیه‌های عرضه اوراق اختیار فروش تبعی و پیام‌های ناظر در نمادهای (هصادر ۹۱۲) (هغدیر ۹۱۲) (هفارس ۹۱۲) (هکاوه ۹۱۱) (همعاد ۹۱۱) (هخود ۹۱۱) (هملت ۹۱۱) (هشفن ۹۱۱) (هشیر ۹۱۱) (هجم ۹۱۱) (هصند ۹۱۱) (هبهرن ۹۱۲) (هرانف ۹۱۲) (هنفت ۹۱۲) (هپارس ۹۱۲) (همپنا ۹۱۲) (هبرکت ۹۱۲) (هترول ۹۱۱) (هاباد ۹۱۲) (هافق ۴۰۷) (هکویر ۹۱۰) و (هصیکو ۴۰۲)، تعداد اوراق اختیار فروش تبعی معتبر در پایان هر روز معاملاتی حداکثر می‌تواند معادل دارایی سهامدار در سهم پایه باشد؛ بنابراین سرمایه‌گذارانی که اقدام به خرید اوراق تبعی می‌کنند، باید سهم پایه را از قبل تحت مالکیت داشته یا در همان روز خرید اوراق تبعی، سهم پایه آن را نیز خریداری کنند. براساس این اطلاعیه، بررسی تساوی تعداد اوراق تبعی و سهم پایه آن در انتهای هر روز معاملاتی تا سررسید اوراق تبعی انجام می‌شود. در صورت بیشتر بودن تعداد اوراق تبعی از تعداد سهام پایه تحت مالکیت هر فرد، مازاد اوراق مذکور در انتهای روز فاقد اعتبار بوده و عرضه کننده تعهدی در قبال آن نخواهد داشت، همچنین وجه پرداختی بابت خرید اختیار فروش تبعی نیز قابل بازگشت نخواهد بود. اوراق مذکور دارای معاملات ثانویه نبوده و خریدار امکان فروش اوراق خریداری شده را در طول دوره معاملاتی ندارد. سرمایه‌گذاران جهت انجام معاملات اوراق تبعی لازم است اطلاعیه عرضه، پیام ناظر و دستورالعمل معاملات اوراق اختیار فروش تبعی را مدنظر قرار دهند.