میترا جلیلی
خبرنگار
با شیوع کووید 19 در جهان بیشتر مردم جهان به خرید آنلاین و پرداخت‌های موبایلی روی آوردند تا میزان ترددهای غیرضروری کاهش یابد و به رعایت فاصله اجتماعی کمک شود. این موضوع در کشورهای آفریقایی از اهمیت بیشتری برخوردار شده تا جایی که اپراتورها به‌دنبال ارائه راهکارهای امن‌تر برای پرداخت‌های موبایلی در این قاره هستند. اما خبری که چندی پیش درباره آلوده بودن پرفروش‌ترین گوشی هوشمند در آفریقا یعنی برند چینی«تکنو»(Tecno) به بدافزارها منتشر شد، برخی کاربران را نسبت به پرداخت‌های موبایلی دچار تردید کرده است و بسیاری آن را زنگ خطری برای مدیریت بحران کرونا در این کشورهای عمدتاً فقیرنشین می‌دانند.
گوشی آلوده در 19کشور جهان
به دنبال شکایت تعداد زیادی از کاربران آفریقایی درباره عضویت در سرویس‌های مختلف پولی بدون اطلاع آنها و برداشت مبالغی از حساب‌های بانکی یا کیف‌های پول دیجیتال آنها، موضوع در دستور کار پلتفرم ضد جاسوسی و کلاهبرداری Secure-D از زیرمجموعه‌های Upstream قرار گرفت و گزارش نهایی، پرده از رازی بزرگ برداشت. در این گزارش عنوان شد که در برخی گوشی‌های ارزان قیمت Tecno W3 محصول هلدینگ Transsion، بدافزارهایی به‌صورت پیش فرض نصب شده است که کاربر هیچ اطلاعی از آنها ندارد و به محض اتصال به اینترنت، تراکنش‌هایی بدون اطلاع کاربر انجام شده و با ثبت‌نام در سرویس‌های پولی، از فرد سرقت‌هایی انجام می‌گیرد.
در گزارشSecure-D آمده است بین ماه‌های مارس و دسامبر 2019، تکنولوژی این پلتفرم 844هزار تراکنش مرتبط با بدافزارهای از پیش نصب شده روی برخی از گوشی‌های Transsion را مسدود کرده است. همچنین درمجموع بین ماه‌های مارس 2019 تا اوت 2020 حدود 19.2میلیون ثبت‌نام مشکوک از بیش از 200هزار گوشی در 19کشور آفریقایی مسدود شده است. البته فعالیت بدافزارها روی گوشی‌هایی که به دام این پلتفرم نیفتاده‌اند همچنان ادامه دارد.این گوشی‌ها در اتیوپی، کامرون، مصر، غنا و آفریقای جنوبی فعال بوده‌اند و تاکنون شکایت‌های زیادی دراین باره انجام شده است.
پلتفرم ضد جاسوسی و کلاهبرداری Secure-D در گزارش خود آورده است تعداد زیادی از تلفن‌های هوشمند ارزان قیمت ساخت این تولیدکننده چینی به یک تروجان اندرویدی با نام xHelper آلوده هستند و تراکنش‌هایی را بدون اجازه کاربران انجام می‌دهند. بیشتر این تراکنش‌ها توسط خانواده‌ای از اپلیکیشن‌ها که com.mufc نامیده می‌شوند صورت می‌گیرد که منبع آنها کاملاً نامشخص است و نمی‌توان آن را از هیچ اپ استور اندرویدی دانلود کرد.
 درواقع بدون اطلاع کاربر، وی در برخی سرویس‌ها ثبت‌نام می‌شود و در موقعیت مناسب به کیف دیجیتال یا حساب بانکی وی دستبرد زده می‌شود به بیان دیگر بدون اطلاع وی، تراکنش‌هایی ازطریق گوشی اش انجام می‌گیرد.
این تروجان‌های سمج
اما Secure-Dچگونه متوجه این بدافزارها شد و اصولاً این بدافزارها چگونه عمل می‌کنند؟ Secure-D با مشاهده تعداد بالای معاملات مشکوک، مجموعه‌ای از تلفن‌های همراه جدید Tecno W2 و دستگاه‌های خریداری شده کاربران واقعی را مورد بررسی قرار داد.
نتیجه این تحقیقات نشان داد گوشی‌های Tecno W2 به بدافزار Triada آلوده هستند. Triada یک بدافزار محبوب در میان مجرمان سایبری محسوب می‌شود که به‌عنوان نرم افزار در پشتی(backdoor) و همچنین ابزاری برای راحت‌تر دانلود کردن بدافزارهای دیگر روی سیستم‌ها کار می‌کند. هکرها از این بدافزار استقبال زیادی دارند چراکه از راه دور می‌توانند سیستم آلوده را هدایت کنند بدون این که شناسایی شوند. این بدافزار درواقع پس از دریافت دستورالعمل از راه دور، قبل از پنهان کردن خود در لایه‌های داخلی سیستم، از امتیازات سطح بالای دستگاه برای اجرای کد مخرب دلخواه استفاده می‌کند تا از شناسایی شدن، جلوگیری کند.
این گروه در طول تحقیقات خود مشاهده کردند با اتصال گوشی‌های Tecno W2 به اینترنت، بدافزار Triada یک تروجان با نام xHelper را دانلود می‌کند که این تروجان در برابر ریبوت کردن، حذف اپلیکیشن و حتی ریست فکتوری(بازگشت به حالت کارخانه) هم مقاوم است و ازبین نمی‌رود به همین دلیل هم مقابله با این بدافزار و از بین بردن آن، حتی برای افراد حرفه‌ای نیز سخت است پس کاربران عادی تلفن همراه مشکلاتشان صدها برابر است.
Secure-D همچنین دریافت وقتی xHelper به شبکه اینترنت متصل می‌شود فرصت را مهیا می‌بیند و بدون اطلاع کاربر درخواست‌های جعلی ارسال می‌کند و ازآنجا که این درخواست‌ها نامرئی هستند و به‌صورت اتومات انجام می‌شوند کاربر متوجه موضوع نمی‌شود و تنها با دریافت پیامک حاکی از برداشت از حسابش متوجه این موضوع می‌شود.
«تکنو» پرفروش‌ترین گوشی در آفریقا
اما دامنه فعالیت هلدینگ Transsion چقدر است و این بدافزار در چه نقاطی از جهان می‌تواند خودنمایی کند؟ این هلدینگ درحال حاضر در 38کشور آفریقایی و نیز هند و بنگلادش فعال است و البته در پاکستان نیز حضور دارد. اطلاعات مؤسسه پژوهشی IDC نشان می‌دهد کمپانی Transsion در سال گذشته با سهم 64درصدی گوشی‌های معمولی و 36.2درصدی بازار تلفن‌های هوشمند در مقایسه با سهم 25درصدی سامسونگ، بازیگر اصلی در بازار آفریقا بوده است. این برند با ارائه گوشی‌های ارزان قیمت، سامسونگ و اپل را در بازار آفریقا پشت سر گذاشته و بیش از نیمی از گوشی‌های فروخته شده این برند در آفریقا قیمتی کمتر از 100دلار داشته‌اند.
با وجود تأثیر کرونا بر اقتصاد جهان هلدینگ Transsion واقع در شنزن چین از رشد 33درصدی سود خالص خود در نیمه نخست سال 2020 خبر می‌دهد. این کمپانی رشد فروش 32درصدی فروش تلفن همراه در سه ماهه دوم سال 2020 داشته و بیشتر بخش‌های کم درآمد یا با درآمد متوسط را در بازار تلفن آفریقا جذب کرده است. اما این سود در سایه گزارش‌هایی نگران کننده از این که ده‌ها هزار تلفن هوشمند همراه با بدافزار به فروش می‌رسند و کاربر بدون هیچ اطلاعی به عضویت سرویس‌های پولی درمی آید در هاله تردید قرار دارد.این برند با وجود رسوایی اخیر اعلام کرده که در حال ارتقای دوربین گوشی‌های ارزان قیمت خود است.
واکنش‌ها به گوشی‌های آلوده
با توجه به احتمال ریزش مشتریان برند تکنو در آفریقا، سخنگوی هلدینگ Transsionگفت: این خطا توسط یکی از فروشندگان زنجیره تأمین رخ داده و تنها تعداد کمی از این گوشی‌ها به بدافزار آلوده شده‌اند. ما یک وصله امنیتی ارائه داده‌ایم که کاربران با دانلود و نصب آن می‌توانند بدون نگرانی و دغدغه، مشکل را حل کنند. با اینکه Transsionگفته این بدافزار قابل رفع است اما گزارش‌های کسپرسکی و Secure-D حکایت دیگری دارند و معلوم نیست آلودگی به تروجان چه تأثیری بر بازار این برند در آفریقا خواهد گذاشت.
کسپرسکی در گزارشی آورده است: تروجان xHelper فعال روی گوشی‌های اندرویدی چینی ارزان قیمت، تغییر چهره می‌دهد و خود را به‌عنوان اپلیکیشنی جا می‌زند که برای ارتقای عملکرد گوشی به پاکسازی فضای گوشی می‌پردازد و پس از فریب دادن کاربر کار خود را آغاز می‌کند و کاربر دیگر براحتی نمی‌تواند از آن خلاص شود. این تروجان به جمع‌آوری اطلاعات گوشی می‌پردازد و با دانلود تروجان‌های بعدی، کار را سخت‌تر و سخت‌تر می‌کند. همه این تروجان‌های دانلود شده در عمق فایل‌های سیستمی پنهان می‌شوند که این کار پیدا کردن آنها را بسیار سخت می‌کند. به هرحال استفاده از گوشی آلوده شده به xHelper بسیار خطرناک است و هر لحظه می‌تواند با در پشتی که ایجاد کرده گوشی را با بدافزارهای دیگری ازجمله CookieThief آلوده کند و دردسرها ادامه دار شوند. کسپرسکی ادعای هلدینگ Transsion مبنی بر حل شدن مشکل بدافزارها را نادرست می‌داند.
گفتنی است هلدینگ Transsion دو برند دیگر تلفن همراه با نام‌های Itel و Infinix هم تولید کرده است که گوشی‌های ارزان قیمتی محسوب می‌شوند. تکنو و Infinix در هندوستان محبوب هستند اما بازار عظیم آنها آفریقاست. Secure-D پیش از این نیز درباره آلوده بودن گوشی‌های آلکاتل از کمپانی TCL به بدافزار هشدار داده بود که البته این گوشی‌های ارزان قیمت در برزیل و میانمار برای کاربران دردسرساز شدند. حال باید منتظر ماند و دید آیا این گوشی‌های آلوده می‌توانند وضعیت کرونا را در آفریقا بدتر کنند یا این که هلدینگ Transsion حریف بدافزارها می‌شود و آنها را ریشه کن می‌کند؛ موضوعی که مؤسسات سایبری به آن امید چندانی ندارند.

امیر بیات
فعال حوزه صنعت ماینینگ‌
همه فعالان رمز ارز از مردادماه سال گذشته تاکنون در تلاش هستند تا این مفهوم را به مسئولان مربوطه اعلام کنند که با برق قیمت صادراتی نمی‌توان ماینینگ انجام داد از سوی دیگر تلاش کردیم تا به مسئولان مربوطه در کشور بگوییم که صنعت ماینینگ یک صنعت پولساز صرف برای صنعتگر آن نیست، بلکه ابزاری برای تبادل ارز در دنیاست و درک این موضوع مهمتر از درک دلاری و ریالی موضوع است ؛ صنعت ماینینگ می‌تواند کشور را که به واسطه تحریم بسیار صدمه می‌بیند بی‌نیاز کند و این موضوع از میزان درآمدزایی که در این صنعت اتفاق می‌افتد مهمتر است.
دقیقاً مشابه این است که گاهی ممکن است تولید یک محصول برای کشور مقرون به‌ صرفه نباشد و مجبور شویم آن را وارد کنیم ولی وقتی به‌علت تحریم اجازه واردات آن محصول را نداریم حتی اگر تولید آن مقرون به صرفه نباشد مجبور هستیم آن را در کشور تولید کرده و به خودکفایی برسیم تا از تحریم صدمه نبینیم ؛از این‌رو استخراج رمز ارز هم دقیقاً همین شرایط را در کشور ایجاد می‌کند و ما باید در شرایط کنونی تحریم از استخراج رمز ارز بهره ببریم؛ از این‌رو در طرح مجلس به بحث ارزآوری بدرستی تأکید شده است.
ولی در این طرح آمده است وقتی یک صنعتگر، ماینینگ انجام می‌دهد باید عواید آن را به مانند هر صادرکننده‌ به شبکه بازگرداند و قرار است به او برق با نرخ صنعتی ارائه شود اما نکته‌ای در اینجا وجود دارد و آن اینکه صنعتگر ماینینگ ممکن است قصد نداشته باشد درآمد و بیت‌کوین خود را بفروشد و شاید بخواهد آن را تهیه و نگهداری کند، چون بیت‌کوین دارایی محسوب می‌شود، بنابراین باید برای این نکته فکری کرد چون عده‌ای هدف فروش بیت‌کوین را ندارند و بیشتر جمع‌آوری دارایی برای آنها مانند ذخیره طلا به حساب می آید، بنابراین باید برای این موضوع نیز سازو کاری در نظر گرفته شود و مانند آنچه در دنیا مرسوم است در این زمینه برخوردی نشود.
در این طرح مجلس به تعرفه نیمایی هم اشاره شده است که اگر با تعرفه دلار 4200 هم تعریف شود، ماینینگ با تعرفه صنعتی هم مقرون به‌ صرفه نخواهد بود، چون دستگاه‌ها پرهزینه هستند اگر ماینر با تعرفه آزاد ارز دستگاه خود را وارد کشور کند (یعنی دستگاه ماینر 2 هزار دلاری را با قیمت 27 هزار تومان بخرد) و بعد درآمد را با ارز نیمایی حساب کنیم، این کار شدنی نیست، چرا که دستگاه ماینر نهایت بر اساس تکنولوژی ارائه شده یک تا دو سال عمر مفید دارد و می‌توان از آن کسب درآمد کرد بعد از دو سال استفاده از آن دستگاه ماینر صرفه اقتصادی ندارد؛دستگاه ماینری که یک روزی بهترین دستگاه تکنولوژی باشد سال بعد صرفه اقتصادی ندارد. بر همین اساس به‌دلیل نرخ بالای سطح بهره‌وری در صنعت ماینینگ، اگر قرار است درآمد این صنعت با تعرفه‌ای تعریف شود که غیر از تعرفه آزاد باشد، باید واردات دستگاه هم با همان تعرفه صورت بگیرد، در غیر این صورت دستگاه صرفه اقتصادی نخواهد داشت و به بازگشت سرمایه نخواهد رسید و باید برای آن تعریفی مشخص شود.
نکته‌ای که همیشه مورد غفلت واقع شده این است که بیت‌کوین دارایی ای با ارزش کاملاً سیال بوده و نوسان بسیار بالایی دارد،مثلاً ماینر در روزی که در حال انجام ماینینگ است ممکن است قیمت یک بیت‌کوین 11 هزار دلار باشد ولی امکان هم دارد در دو ماه آینده قیمت آن به 7 هزار دلار کاهش یابد .این نزول 30 تا 40‌درصدی نیز باید لحاظ شود و در تعریف‌ها منطقاً برای آن میانگینی مشخص شود و بر‌اساس نوسان قیمتی لحاظی داشته باشد، این در تعریف‌ها دیده نشده است.
به‌نظر می‌رسد در این طرح  بیشتر هوای وزارت نیرو، اقتصاد و دارایی و بانک مرکزی  برای برگشت سرمایه در نظر گرفته شده است و هیچ جا  شرایط ماینر دیده نشده و اگر قرار است طرحی برای این صنعت دیده شود صنعت و صنعتگر آن هم باید در نظر گرفته شود و به آنها اهمیت داده شود.
ولی نکته خوب آن ،این است که اگر ماینر از نیروگاه نزدیک گاز  استفاده کند هزینه اتلاف کمتر است ،پس قیمت هم پایین می‌آید، بنابراین منطقی است درباره برق هم در این زمینه چنین تعریفی ارائه شود ،چون اتلاف برق هم در شبکه فوق توزیع در ایران 20 درصد است اگر ماینرها در کنار نیروگاه‌های برق مستقر شده و مزرعه خود را راه‌اندازی کنند هم اتلاف نیرو از بین می‌رود ، هم هزینه انتقال نیرو برای وزارت نیرو بسیار کاهش می‌یابد و هم 20 درصد اتلاف نیرو ندارد . این موضوع منطقی است که به صنعتگر امتیازی ارائه شود که با هزینه ای پایین‌تر بتواند از برق استفاده کند تا براساس منافع کشور عمل شود ؛ در واقع امتیازی به ماینرها داده
شده است.

محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حاشیه نشست دیروز هیأت دولت در جمع خبرنگاران گفت: شبکه ملی اطلاعات، زیرساخت اینترنت است و تضادی با اینترنت ندارد و این چیزی که در اذهان شکل گرفته که اگر شبکه ملی اطلاعات راه بیفتد اینترنت مختل می‌شود از اساس اشتباه است.
به گزارش ایرنا وزیر ارتباطات درباره شباهت گوشی‌های رونمایی شده «صاایران »به یک شرکت چینی گفت: من هم این ماجرا را در شبکه‌های مجازی دیدم. اینکه تولید صفر تا صد گوشی را خودمان در کشور داشته باشیم در حال حاضر ممکن نیست؛ در ابتدای راه، طبیعی است که با مدل‌های skd و ckd آغاز کنند و به مراحل بعدی برسند.
وی افزود: اگر این شرکت‌ها با یک شرکت خارجی به تفاهم رسیده باشند که خط تولید را در داخل کشور راه‌اندازی کنند برای فاز اول مثبت است و باید شکل بگیرد.
او درباره اپلیکیشن شاد افزود: حدود ۸.۵ میلیون نصب فعال در اپلیکیشن شاد وجود دارد و ۱.۵ میلیون نفر استفاده مستمر دارند؛ متوسط استفاده از اپلیکیشن شاد برای هر کاربر حدود ۱۵۰ کیلوبیت بر ثانیه است و این چیزی نیست که شبکه ما را دچار چالش کند. مجموعه ترافیکی که این اپلیکیشن مدیریت می‌کند حدود ۲۰۰ گیگابایت است بنابراین عددی نیست که ظرفیت ۲۰ هزار گیگابیت شبکه را دچار مشکل کند.
جهرمی اضافه کرد: مسأله ربطی به پهنای باند ندارد. شبکه اینترنت کشور به تمام پیام‌رسان‌ها، پهنای باند می‌دهد و همین مسأله نشان می‌دهد که موضوع اصلی پهنای باند نیست. شاد اولین پیام رسان ایرانی است که مدل‌های خارجی خود را پشت سر گذاشته و استفاده آن از واتس‌اپ هم بیشتر است، طبیعی است که چالش‌هایی به وجود بیاید.
او تصریح کرد: نرم‌افزارهای این شبکه باید به روز‌رسانی شود. از همراه اول خواستیم که مرکز تماس راه بیندازند. سه اشکال عمده این است که نمی‌توانیم احراز هویت انجام دهیم که به سیستم «سناد» آموزش و پرورش برمی‌گردد. موضوع دوم این است که شاد روی گوشی‌ها نصب نمی‌شود. دلیلش این است که طراحی اپلیکیشن شاد برای یک نسخه‌ای از اندروید به بعد است و تیم توسعه دهنده باید این را اصلاح کند ،چرا که برخی از مردم گوشی‌های قدیمی با اندروید پایین دارند.
«مشکل سوم کندی است که به سرورهای اپلیکیشن شاد برمی‌گردد که بحث لبه تکنولوژی است؛ کار بسیار پر تلاشی را در پیش گرفته‌اند و این که توانسته‌اند نرم افزاری مانند واتس‌اپ را پشت سر بگذارند به علت همین تلاش است؛ باید در این مسأله کمک کنیم و این کار را انجام می‌دهیم. ظرفیت مراکز داده ما در چهار استان اصلی شبکه ملی اطلاعات در مشهد ،تبریز، شیراز و تهران وجود دارد که می‌توانند سرورهایشان را به این مراکز منتقل کنند.»
جهرمی خاطرنشان کرد: «شخصاً جلسه‌ای با تیم اجرایی این اپلیکیشن گذاشتم و از جزئیات کار با خبر شدم. ضمن این که اشکالاتی وجود دارد  نباید از اقدامات خوب آنها چشم‌پوشی کرد،اگر بخواهیم یک مسئول پیدا کنیم و گردن آن بیندازیم من حاضر هستم تقصیر من باشد،اما باید مشکل را برطرف کنیم.»
او درباره رایگان نبودن اینترنت شبکه شاد که در برخی رسانه‌ها به آن اشاره شده است، افزود: درج میزان مصرف به منظور درج میزان هزینه نیست و شاد در تمامی آنها رایگان است، اگر کسی شکایتی دارد می‌تواند با ۱۹۵ آن را به اشتراک بگذارند. البته ما تا الان یک شکایت مستند هم دریافت نکرده ایم ،اما برخی رسانه‌ها دوست دارند این مسأله را نشر دهند.
وزیر ارتباطات اشاره کرد: لیست ۱۰۴ هزار نفره استاد دانشگاه در سراسر کشور توسط وزارت علوم، دانشگاه آزاد و دیگر مراکز به دست ما رسیده است که از این تعداد ۴۶ هزار نفر برای استفاده از بسته رایگان هدیه وزارت ارتباطات درخواست داده‌اند که تقدیم‌شان می‌کنیم؛ کارهای مربوط به بخش استادان کارش تمام شده و از ۱۵ مهرماه بسته‌ها فعال می‌شود.
او درباره دانشجویان گفت: حدود ۴ میلیون دانش‌آموز هستند که برای آموزش مجازی هزینه می‌کنند؛ تصمیمی که با وزیر علوم گرفته‌ایم این است که تمامی یک هزار و ۱۰۰ دانشگاه کشور به شبکه فیبر نوری متصل شوند تا هزینه آموزش رایگان شود؛ کارهای اجرایی در این خصوص را انجام داده‌ایم.

مرتضی حاجی‌زین‌العابدینی
کارشناس فناوری
تا همین چند وقت گذشته صحبت از ایران هوشمند و بهره‌مندی از تکنولوژی‌های نوین در کشور شاید در دسته آرزوهای دست نیافتنی قرار می گرفت ،اما با اقدامات اساسی و تلاش نخبگان حوزه فناوری اطلاعات این موضوع در مسیر تحقق قرار گرفته است.
از ابتدای تاریخ بشر زمان همواره در گذر بوده و هیچ شخص و قومی نتوانسته است در مقابل این موضوع مقاومت کند. فناوری‌های نوین هم از این قاعده خارج نبوده و با سرعتی بسیار بیشتر از تمامی دستاوردهای بشر به سمت توسعه پیش می رود، جامعه‌ای موفق خواهد بود که با تطبیق خود و همراهی با قطار توسعه از منافع این فناوری‌ها خود را منتفع کند. مدتی است که از راه‌اندازی 5G در کشور صحبت شده است، نسل پنجم شبکه تلفن همراه (5G)، یا دقیق‌تر، نسل پنجم ارتباطات سیار سلولی، هم‌اکنون جدیدترین نسل سیستم‌های ارتباطات سیار سلولی است که پس از نسل چهارم (4G) فعلی ارائه شده‌است. 5G فقط افزایش کانال ارتباطی، افزایش سرعت اینترنت و افزایش پهنای باند نیست بلکه یک تکنولوژی جدید با کاربردهای تأثیر‌گذار بر ابعاد مختلف زندگی روزمره است. فناوری نسل پنجم اینترنت به معنی این است که افراد حالا می‌توانند گجت‌ها و دستگاه‌های بیشتری را همواره به اینترنت متصل نگه دارند. یک خانه هوشمند و یک اتومبیل خودران از مواردی هستند که با استفاده از فناوری 5G می‌توانند به‌طور مدام به اینترنت وصل باشند.
5G فراهم کننده زیست بومی است که در آن آموزش، مدیریت شهری در تمامی ابعاد آن، مدیریت منابع، منازل هوشمند، فرآیند درمان از ویزیت تا جراحی از راه دور، پخش تصاویر با کیفیت 4k، بازی با کیفیت بالا و تأخیرکم، تحقق شهر هوشمند و موارد دیگر با استفاده از این تکنولوژی به سمت تکامل با سرعت بیشتر خواهد رفت.
از دیگر مزایای 5G می‌توان به واقعیت مجازی و واقعیت افزوده اشاره کرد. واقعیت افزوده این امکان را به کاربران می‌دهد تا به اطلاعات بسیاری دست یابند؛ برای مثال، به سادگی مسیر خود را تشخیص دهند؛ برچسب‌های قیمت روی محصولات و بارکد‌ها را شناسایی کنند و... از سوی دیگر، واقعیت مجازی، منظره‌ای کاملاً مصنوعی را به ارمغان خواهد آورد. ورود دانشگاه‌های کشور همچون شریف و تهران در قالب تفاهمنامه‌های همکاری با اپراتورهای همراه و بخش‌های پژوهشی وزارت ارتباطات کمک خواهد کرد تا با بهره‌گیری از منابع لازم و استفاده از دانش جوانان نخبه ایرانی پیاده‌سازی 5G در کشور با سرعت ادامه پیدا کند. زمانی که از فناوری‌های نوین صحبت می‌شود یکی از اجزای بسیار مهم آن اقتصاد دیجیتال و نقش آن در اقتصاد کشور خواهد بود. پیش‌بینی می‌شود با بهره‌مندی از کاربست‌های 5G، این حوزه سرعت رشد بیشتری به خود گرفته و بتواند در حوزه اقتصاد کلان تأثیر بیشتری داشته باشد. مواردی که لازم است بسرعت در کشور رخ بدهد تا استقرار زیست بوم نوآورانه با کیفیت بهتر و تسریع بیشتر انجام شود:
 آگاه‌سازی و همراهی همه ارکان کشور در زمینه 5G و بهره‌مندی از کاربردهایش
 قوانین موجود با شرایط زندگی سنتی تطابق داشته و مناسب رخدادهای روز نیست لذا به روزرسانی قوانین موجود همچون قوانین بیمه، مالیات، دعاوی حقوقی، مالکیت معنوی و نظام بانکی در راستای همگرایی با تکنولوژی‌های جدید باید در اولویت قانونگذاران قرار گیرد.
 تبیین درست موضوع برای فعالان بخش خصوصی و ایجاد فضای مناسب برای سرمایه‌گذاری در این حوزه؛ بنابراین دولت در این زمینه باید با رفتاری تسهیلگرانه نسبت به احصای نیاز‌ها و موانع موجود در مسیر بخش خصوصی اقدام کرده و با رفع مشکلات سعی در افزایش مشارکت این گروه در جهت توسعه کاربردهای 5G در جامعه داشته باشد.
 بهره‌گیری از ظرفیت دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌ها در جهت تولید قطعات در کشور همچون مودم‌هایی که با همین شیوه تولید شد.
در آخر باید گفت که این فناوری در کنار سرعت بخشیدن به زندگی روزمره انسان، آن را بیشتر به سمت فناوری می‌کشاند و اینترنت اشیا موج جدیدی از توسعه را به خود خواهد دید. این فناوری و کاربست‌های آن براحتی می‌تواند در تمامی عرصه‌های زندگی جای خود را باز کرده و بسیاری از مشکلات را رفع کند.‌‌

معاون وزیر ارتباطات
هیچ سامانه مبتنی بر خدمات ارزش‌افزوده مختل نشده است

رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) تأکید کرد که وزارت ارتباطات هیچ سامانه مبتنی بر خدمات ارزش افزوده را مختل نکرده است. ​
به گزارش «ایران»، حسین فلاح جوشقانی، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در واکنش به اظهارنظر برخی رسانه‌ها درباره «کاهش استفاده مردم از سامانه استعلام پیامکی چک برگشتی» یا طرح ادعای «ناکارآمد شدن سامانه پیامکی استعلام چک برگشتی با اقدام وزارت ارتباطات» گفت: مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات درباره وس، زمینه از بین رفتن راه‌های کلاهبرداری از طریق سرویس‌های ارزش‌افزوده را فراهم کرده است.
وی افزود: خدمات ارزش‌افزوده به‌هیچ‌عنوان حذف نشده، بلکه براساس مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات فقط روش‌های استفاده از آن تغییر کرده است.
فلاح جوشقانی در تشریح تغییرات روش استفاده از این خدمات گفت: پیش‌ از این مصوبه، مشترک هزینه خدمات ارزش‌افزوده را از طریق شارژ یا قبوض تلفن همراه پرداخت می‌کرد. بر اساس مصوبه جدید، مشترک با اختیار و اطلاع خود برای استفاده از خدمات ارزش‌افزوده اقدام به خرید اعتبار می‌کند. معاون وزیر ارتباطات اظهار کرد: در حال حاضر مشترکان برای استفاده از خدمات ارزش‌افزوده دلخواه خود، نیاز ندارند از اعتبار کیف پول جیرینگ استفاده کنند بلکه می‌توانند به‌سادگی اعتبار موردنیاز برای خدمات ارزش‌افزوده را خریداری کنند.

در فروشگاه های آمازون
پرداخت پول با اسکن کف دست ممکن شد

آمازون در دو فروشگاه خود دستگاه اسکنر کف دست را ارائه کرده است. این دستگاه به مشتریان کمک می‌کند با قرار دادن دست خود بالای دستگاه هزینه خریدهایشان را پرداخت کنند. به‌ گزارش مهر، آمازون یک سیستم جدید شناسایی کف دست را در ۲ فروشگاه خود در سیاتل(امریکا) ارائه کرده که به مشتریان اجازه می‌دهد با اسکن دست خود، هزینه خرید‌هایشان را بپردازند.
این فناوری که «آمازون وان» نام دارد با جمع‌آوری اطلاعات مربوط به سطح کف دست افراد و مرتبط کردن آن با کارت‌های اعتباری امضای مخصوص هر فرد  را ایجاد می‌کند. این دستگاه در دو فروشگاه «آمازون‌گو» ارائه شده و در ماه‌های آینده نیز در فروشگاه‌های بیشتری ارائه می‌شود.
اسکنر‌های کف دست علاوه بر پرداخت برای موارد دیگری از جمله استفاده از کارت‌های وفاداری مشتریان، وارد شدن به اماکنی مانند استادیوم یا ساختمان‌های اداری  کارآمد است.  ‌