مقاومت تا لحظه‌ آخر

محمد زینالی اُناری
جامعه شناس
همه‌ ما قصه‌ جنگ‌های بسیاری را که به‌ خاطر سهل‌انگاری و شکسته شدن مقاومت سربازان یا از بین رفتن روحیه‌ مردم به شکست منجر شده است  شنیده‌ایم؛ جنگ احد، سقوط اصفهان، حمله‌ مغول، همه‌گیری‌ها و قحطی‌های سده‌های گذشته و داستان‌های دیگری که به مدد توسعه‌ ارتباطات مکتوب و بصری از سایر سرزمین‌ها آشنا هستیم. حال اینک، یکی ازصحنه‌های تاریخی و به یادماندنی را تجربه می‌کنیم که قصه‌اش هر روز نوشته و به آیندگان سپرده می‌شود؛ قصه‌ مردمی که در برابر دشمنی دیده نشدنی قرار گرفته و هر آن سهل‌انگاری آنها می‌تواند فاجعه بیافریند. تمام جنگ‌ها، ‌چه جنگ‌های بدشگون انسان‌ها علیه همدیگر و چه جنگ‌های انسان با طبیعت، یک قانون کلی دارند:‌ پیروزی‌هایی که در دقایق آخر به شکست منتهی شده و به خاطر غفلت گروه‌های کوچک یا رخوت‌های جاری شده در جامعه سال‌ها حسرت به یادگار گذاشته‌اند. ما امروزی‌ها اگر این رویه‌ را در سر جلسات کنکور تجربه نکرده باشیم، در فوتبال و سایر بازی‌های جذاب به یاد داریم و این نکته را به ما گوشزد می‌کند که هر کس حتی لحظه‌ای پیش از فرا رسیدن اعلام رسمی پیروزی احساس پیروزی کند، احتمال این که باخت سنگینی را تجربه کند بسیار است: «فوتبال نود دقیقه است»! حال وقتی که در درون یک بحران تمام عیار گیر افتاده و البته به مدد تجربه‌های مطالعه تاریخ، تجربه همگانی امتحانات نفسگیر و دیدن شکست‌های باشگاهی و ملی در بازی‌های ورزشی، با این اصل بسیار سرنوشت ساز آشنا هستیم؛ هر گونه سستی و غفلت از اخبار واقعی بازی با دیو دیده نشدنی، جنگ با طبیعت یا بحران کرونا، هر آن ممکن است ما را با سرنوشتی بسیاربسیار غم انگیزتر از آن چه که هست مواجه کند. «کرونا» از این قواعد مستثنی نبوده و در این یک سال که بختک آن روی سر ما نشسته و تقریباً تمام خانواده‌های ایرانی را از ضرب شست خود بی‌بهره نگذاشته، این را به همه ما فهمانده است. حال این‌ بار زمزمه از بازگشت احتمالی اوج دیگری از بیماری  به گوش می رسد، ‌در حالی که ما دوباره عید نوروز دیگری را برای معاشقه با طبیعت در ذهن داریم؛ بیایید تا با تجربه‌هایی که از شکست‌های حسرت‌بار در بازی‌های زندگی و ناکامی‌های تاریخی به یاد داریم، با ترک خواب و سستی از این شکست احتمالی بگریزیم!