عزم بین‌المللی برای صلح در قره باغ

زهره صفاری/ درگیری‌های خونین در منطقه مورد مناقشه قره‌باغ در حالی وارد ششمین روز خود شد که ارمنستان به درخواست آتش‌بس فوری بین‌المللی چراغ سبز نشان داد اما جمهوری آذربایجان همچنان سرسختانه بر خروج نیروهای ارمنستان مصر بوده و مذاکره را تنها با تحقق این شرط میسر دانسته است. به گزارش «فرانس‌پرس»، در شرایطی که کارشناسان نبرد هفته گذشته ارمنستان و جمهوری آذربایجان را خشونت‌بارترین تقابل دو کشور در طول سال‌های مناقشات بر سر مالکیت منطقه قره‌باغ توصیف کردند، خطر بالقوه جنگ تمام‌عیار منطقه‌ای و حضور شبه‌نظامیان در نزدیکی مرزهای دیگر کشورهای منطقه و همچنین درخواست کمک ارمنستان در برابر اتحاد ترکیه با جمهوری آذربایجان، سه کشور روسیه، فرانسه و امریکا را به عنوان رهبران گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا برای ایجاد آتش‌بسی فوری میان طرفین درگیر وارد میدان کرد. سه کشور که پس از نشست اتحادیه اروپا در بروکسل در تماسی تلفنی به بحث و تبادل نظر در این‌باره پرداختند با انتشار بیانیه‌ای مشترک طرفین را دعوت به صلح کردند. در این نشست روسیه درباره ورود برخی شبه‌نظامیان حاضر در سوریه و لیبی به جمهوری آذربایجان و این مناقشه خبر داد. به نوشته «تاس»، «شارل میشل»، رئیس شورای اروپا در واکنش به این هشدار گفت: «رهبران اروپایی باید مانع از مداخله ترکیه در امور قره‌باغ شوند و در مقابل این کشور نیز باید نقشی سازنده در کاهش تنش‌ها در منطقه داشته باشد.» روسیه نیز برای برگزاری نشست صلح وزرای خارجه دو کشور ارمنستان و جمهوری آذربایجان اعلام آمادگی کرد. شرایطی که با مخالفت شدید ترکیه به عنوان حامی جمهوری آذربایجان همراه شد. در این میان «آنتونیو گوترش»، دبیر کل سازمان ملل نیز با ابراز نگرانی عمیق از افزایش مناقشات، طرفین را بدون هیچ تعللی به مذاکره‌ای کارآمد دعوت کرد.
این در حالی بود که تا آغازین ساعات ششمین روز درگیری نیز با وجود کشته شدن بیش از 200 نفر که بالای 30 نفر آنها غیرنظامی بودند و مجروح شدن صدها نفر دیگر، ارمنستان ارتش خود را به سمت مرزها حرکت داده بود و جمهوری آذربایجان نیز با اعلام حکومت نظامی و منع آمد و شد در مرزها شرایط جنگی در کشورش اعلام کرده بود و هیچ‌یک حاضر به عقب‌نشینی نبودند.
اتهام‌زنی‌های بین‌المللی
گرچه هنوز جرقه اصلی ازسرگیری درگیری‌های تمام‌عیار ارمنستان و جمهوری آذربایجان مشخص نیست اما وخامت نبرد میان دو کشور، به نوعی خطر جدی شدن تقابل نیابتی حامیان آنها را نیز در پی خواهد داشت. فرانسه با انتقاد از جمهوری آذربایجان این کشور را آغازگر تنش‌ها با حمایت ترکیه خوانده و آنکارا نیز در مقابل دخالت کشورهای گروه مینسک را هیزمی بر آتش مناقشات منطقه قره‌باغ عنوان کرده است. «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه در همین ارتباط گفت: «صلح قره‌باغ تنها با خروج اشغالگران ارمنستان حاصل خواهد شد. کشورهای گروه مینسک در طول این سال‌ها هیچ کاری انجام نداده‌اند و حالا نیز دخالت آنها جنگ را جدی‌تر خواهد کرد.»
«امانوئل مکرون» همتای فرانسوی وی نیز پس از نشست اتحادیه اروپا و اخطار وزیر خارجه روسیه درباره اعزام شبه نظامیان تکفیری از سوریه و لیبی به سمت قره‌باغ توسط ترکیه، این کشور را به ایجاد ناامنی در مرزهای کشورهای منطقه متهم کرد و گفت: «این مسأله بسیار جدی است چراکه معادلات منطقه‌ای را به هم می‌ریزد. این رفتار ترکیه، به عنوان کشور عضو ناتو غیرقابل قبول است. چراکه آنها خط قرمزها را رد کرده‌اند.» با این حال اردوغان و جمهوری آذربایجان همچنان خبر اعزام شبه نظامیان حاضر در سوریه و لیبی را رد کرده‌اند.
جدا از مذاکرات گروه مینسک، اتحادیه اروپا نیز نشستی با محور درگیری ها در قفقاز برگزار کرد. به گزارش «رویترز»، «آنگلا مرکل» صدر اعظم آلمان، پس از این نشست اعلام کرد، رهبران اتحادیه اروپا در این نشست که در بروکسل انجام شد، خواستار برقراری فوری آتش‌بس میان ارمنستان و آذربایجان در منطقه قره‌باغ شدند. وی تأکید کرد: «برای ما مهم‌ترین مسأله برقراری آتش‌بس فوری است. تنها راهِ مسالمت‌آمیز حل این مشکل پیچیده نیز همین است».