حمیرا حیدریان
خبرنگار
در سال‌های ترآبی و در روزگاری که آذربایجان به «انبار برف» ایران معروف بود و ارتفاع برف در کوه‌ها و بلندی‌های این خطه سر به آسمان می‌سایید، صدور مجوز حفر چاه کشاورزی از شاخص‌های توسعه این بخش به شمار می‌آمد و مسئولان نهادهای ذیربط از افزایش تعداد چاه‌ها در ارائه گزارش عملکرد به خود می‌بالیدند.
حتی وقتی اقلیم دچار دگرگونی و روزهای خسّت آسمان از حدود 2 دهه قبل بتدریج آغاز شد، باز هم کسی فکر نمی‌کرد تماشای برف‌های نشسته بر کوه‌های آذربایجان شرقی تبدیل به حسرت نگاه‌ها در زمستان شود.  اما این همه ماجرا نبود روشن شدن موتور چاه‌های غیر مجاز در باغ و اراضی کشاورزی خصوصاً در مناطقی که محصولات پر آب برای کشت را می‌طلبید دست به دست داده و بحران کم‌آبی و خشکسالی را برای دشت‌های این سرزمین زیبا رقم زده است.
یوسف غفارزاده رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل آب منطقه‌ای استان آذربایجان شرقی در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: اجرای طرح احیا و تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی در سال‌های اخیر باعث شده تا شرایط دشت‌های استان از وضعیت بهتری برخوردار شوند.
به عبارتی در نتیجه فعالیت‌های طرح احیا و تعادل بخشی آب‌های زیرزمینی شامل انسداد چاه های غیرمجاز، جلوگیری از اضافه برداشت‌های آب و مجموعه‌ای از فعالیت‌های سازه‌ای و غیر سازه‌ای باعث شده تا حدی بتوانیم کسری مخازن را ثابت نگه داریم.
وی به تصویب قانون تعیین تکلیف چاه‌های آب فاقد پروانه بهره‌برداری توسط مجلس در سال 1389 اشاره کرد و افزود: بر اساس این قانون مقرر شد چاه‌هایی که تا پیش از سال 85 حفر شده‌اند، ظرف مدت دو سال، با تشکیل پرونده و بررسی درخواست توسط کارشناسان شرکت آب با در نظر گرفتن ظرفیت آبی هر منطقه، مجوز بگیرند.
همچنین بر اساس این مصوبه کلیه کسانی که در سال‌های قبل از 85 مبادرت به حفر چاه کرده‌اند، اما به عللی پروانه بهره‌برداری دریافت نکرده‌اند، فرصت دارند ظرف مدت دو سال با تشکیل پرونده و بررسی درخواست توسط کارشناسان شرکت آب، با در نظر گرفتن ظرفیت آبی هر منطقه نسبت به دریافت مجوز قانونی اقدام کنند.
وی تعداد چاه‌های حفر شده پیش از سال 1385 را در آذربایجان شرقی 13هزار حلقه عنوان کرد و اظهار داشت: در حال حاضر از این تعداد 5500 حلقه چاه، مجوزهای لازم برای بهره‌برداری را دارند.
طبق قانون، وزارت نیرو موظف است ضمن اطلاع‌رسانی فراگیر و مؤثر به ذی‌نفعان، طی دو سال تمام پس از ابلاغ این قانون، برای کلیه چاه‌های آب کشاورزی فعال فاقد پروانه واقع در کلیه دشت‌های کشور که قبل از پایان سال 1385 هجری شمسی حفر و توسط وزارت نیرو و دستگاه‌های تابعه استانی شناسایی شده باشند و براساس ظرفیت آبی دشت مرتبط و با رعایت حریم چاه‌های مجاز و عدم اضرار به دیگران و عموم مشروط به اجرای آبیاری تحت فشار توسط متقاضی پروانه بهره‌برداری صادر کند.
همچنین. به منظور صیانت از سفره آب‌های زیرزمینی، وزارت نیرو مکلف است با تأمین هزینه از سوی مالکان چاه‌ها، حداکثر طی دو سال پس از تصویب این قانون نسبت به نصب کنتورهای هوشمند برای تحویل حجمی آب در کلیه چاه‌های آب کشاورزی اقدام کند.
 وی ادامه داد: همچنین وزارت نیرو مکلف است ظرف مدت پنج سال پس از تصویب این قانون و از محل منابع صرفه‌جویی حاصل از کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی ناشی از اجرای این قانون، نسبت به برقی کردن کلیه چاه‌های آب کشاورزی اقدام کند.
همچنین شرکت‌های آب منطقه‌ای مکلف است هر سه سال یک بار، مشروط به نبود تخلف از مفاد پروانه چاه توسط مالک یا مالکان، نسبت به تمدید پروانه بهره‌برداری چاه‌های آب کشاورزی در سراسر کشور اقدام کند.
در کنار تأمین حقوق بهره برداران، پس از ابلاغ و اجرای این قانون ضمن ساماندهی فعالیت چاه‌های مجاز و بدون پروانه و توزیع مناسب سهم آب از تردد دستگاه‌های حفاری در همه مناطق جلوگیری خواهد شد و حفاری فقط با مجوز نیروی انتظامی قانونی خواهد بود.
مدیرعامل آب منطقه‌ای استان آذربایجان شرقی با بیان اینکه در حال حاضر در کل استان 46 هزار حلقه چاه در سراسر استان حفاری شده است خاطرنشان کرد: از این تعداد 23 هزار مورد چاه غیر مجاز است که در سراسر استان حفاری شده است که خوشبختانه به طور متوسط طی یک سال گذشته در سطح آذربایجان شرقی بیش از یک‌هزار چاه غیرمجاز در استان مسدود شده‌اند که آمار قابل توجهی است.
غفارزاده با بیان اینکه بیش از ۸۵ درصد مصرف آب استان توسط بخش کشاورزی انجام می‌گیرد اذعان داشت: تغییر الگوی کشت و اصلاح راندمان آبیاری بی‌شک تأثیر فراوانی در کاهش میزان هدر رفت آب و مدیریت منابع آبی دارد.
البته وی وضعیت چهار دشت مرند، شبستر، تبریز و تسوج را از لحاظ منابع آب زیرزمینی بحرانی خواند و تصریح کرد: متأسفانه میزان برداشت از آب‌های زیرزمینی در این چهار دشت بیش از حد بوده که موجب نشست محسوس در این دشت‌ها شده است.
این مسئول عامل فرهنگ‌سازی در این زمینه را بسیار حائز اهمیت دانسته و خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه آذربایجان شرقی استانی خشک و نیمه خشک است، مصرف آب در این استان نیز باید با الگوی مصرف آب در مناطق نیمه خشک و خشک تطابق داشته باشد.  بر همین اساس طبق استاندارد جهانی، میزان مصرف آب‌های تجدیدپذیر استان را باید به ۲میلیارد و ۳۰۰ میلیون متر مکعب در سال برسانیم تا سطح آب‌های زیرزمینی کاهش نیابد.
وی میزان تخلیه سالانه آب‌های زیرزمینی را یک میلیارد و ۱۴۸ میلیون متر مکعب عنوان کرد و گفت: برای جبران کسری مخازن بر اساس برنامه سازگاری با کم آبی، این میزان باید تا ۸۱۱ میلیون متر مکعب کاهش یابد.

زنجان - نماینده ولی‌فقیه در استان زنجان گفت: باید نظارت جدی نسبت به رعایت و اجرای پروتکل‌های بهداشتی در آرامستان‌های استان انجام شده و تمهیداتی در این زمینه اتخاذ شود. آیت‌الله علی خاتمی در جلسه ستاد مدیریت کرونا که به‌صورت ویدیو کنفرانس برگزار شد، با بیان اینکه نظارتی بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی در آرامستان‌های استان زنجان انجام نمی‌شود، اظهار کرد: بیش از سه ماه است که براحتی مجالس ختم اعلام و برگزار می‌شود، البته نه در مساجد، بلکه احساس می‌کنیم بیشترین تجمع در آرامستان‌ها است. وی با بیان اینکه اگر مصوبات ضمانت اجرایی نداشته باشد، به جایی نمی‌رسیم، چون با موعظه، کارها درست نمی‌شود، افزود: تاکنون تصمیم‌های لازم در خصوص کنترل و نظارت بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی در آرامستان‌ها اجرا نشده و این موضوع به حال خود رها شده است. آیت‌الله خاتمی با اشاره به «کج‌دار و مریز» عمل کردن دستگاه‌های نظارتی در رابطه با وضعیت آرامستان‌های شهر و رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی در آن، تصریح کرد: گاهی در تشییع جنازه‌ها، حدود ۳۰۰ نفر بدون رعایت فاصله اجتماعی حضور پیدا می‌کنند که این موضوع با توجه به شرایط امروز، تأسف‌بار و فاجعه‌آمیز است.  آیت‌الله خاتمی با اشاره به رعایت پروتکل‌های بهداشتی به نحو مطلوب در مساجد استان، اظهار کرد: در هیچ‌یک از مساجد استان بیش از یک‌چهارم ظرفیت در مراسم شرکت نمی‌کنند، به همین دلیل فاصله اجتماعی به‌طور طبیعی رعایت می‌شود، این در حالی است که تذکرهای لازم نیز از سوی تبلیغات اسلامی در این زمینه به‌طور مرتب به مساجد ارائه شده، به همین خاطر میزان استفاده از ماسک توسط مراجعه‌کنندگان بیشتر شده است.

زهره افشار
خبرنگار
سازمان هواشناسی نسبت به بارش‌های رگباری، بالا آمدن آب رودخانه‌ها و وزش تندبادهای لحظه‌ای به دلیل نخستین بارش فراگیر پاییزی که از فردا بیشتر استان‌های کشور را در برمی‌گیرد، هشدار داد. این در حالیست که بارش‌های سیل‌آسای چهارشنبه هفته گذشته در هرسین استان کرمانشاه تنها در بخش کشاورزی این منطقه حداقل 5 میلیارد تومان خسارت برجای گذاشت. «صادق ضیاییان» مدیرکل پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشور به «ایران» گفت: سیل هرسین از قبل پیش‌بینی شده بود و ما هشدارهای لازم را داده بودیم و این سیلاب به دلیل بارش‌های مقطعی روی داده بود. وی افزود: دیروز (جمعه) بارش‌های رگباری بخش‌هایی از استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، شمال کردستان و غرب گیلان را در برگرفته بود که امروز (شنبه) نیز انتظار می‌رود گستره این بارش‌ها به استان‌های اردبیل، ارتفاعات مازندران و سمنان نیز کشیده شود. وی خاطرنشان کرد: اما بارش مهمتر از فردا (یکشنبه) آغاز می‌شود که باید منتظر یک سامانه جدید باشیم. به گفته وی، این نخستین بارش فراگیر پاییزی است که به بسیاری از استان‌های کشور چهره پاییزی خواهد داد. این سامانه همه استان‌های شمال غرب و غرب و در روز دوشنبه قزوین، البرز و تهران را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد و موجب کاهش 5 تا 10 درجه‌ای دما می‌شود. وی با اعلام هشدار هواشناسی نسبت به صاعقه، آبگرفتگی معابر، بالا آمدن آب رودخانه‌ها و بارش‌های رگباری و تندباد‌های لحظه‌ای از مردم خواست در فعالیت در مناطق مرتفع و کوهستانی احتیاط کنند و در مسیل رودخانه‌ها به هیچ عنوان اتراق نکنند. ضیاییان همچنین توصیه‌هایی برای کشاورزان این مناطق داشت. وی از کشاورزان خواست نسبت به برداشت محصول خود تعجیل کنند و از دپوی محصولات در فضای باز جداً خود‌داری کنند.
مدیرکل پیش‌بینی سازمان هواشناسی البته تأکید کرد: پیش‌بینی‌های ما نشان می‌دهد بارش‌ها در سه ماهه پاییز نرمال و حتی کمتر از نرمال خواهد بود. خسارت 5 میلیارد تومانی سیل هرسین به بخش کشاورزی و بارش‌های رگباری که ساعت 21 روز چهارشنبه هفته گذشته شهرستان هرسین کرمانشاه و روستاهای اطراف این شهر را در برگرفت، خسارت‌هایی را به دنبال داشت. «جلیل بالایی» مدیرکل مدیریت بحران کرمانشاه به «ایران» گفت: این بارش‌های رگباری حدود 25 میلیمتر بود که می‌توان گفت 90 درصد این میزان در 15 دقیقه به ثبت رسید. روان‌آب های  حاصل از این بارش که      شبه‌سیل بود هرسین و تعدادی روستا را در برگرفت که خوشبختانه خسارت جانی نداشت.
وی با اشاره به اینکه بیشترین خسارت به بخش کشاورزی هرسین وارد شده، تصریح کرد: در جریان این سیلاب 500 رأس دام تلف شد و بخشی از اراضی زراعی و باغی خسارت دیدند که در مجموع حداقل 5 میلیارد تومان به بخش کشاورزی هرسین و 3 روستای کهریز، داودی و چغا سعید خسارت وارد شده است. از سوی دیگر 150 واحد مسکونی که بیشتر در مناطق روستایی هستند از صفر تا 100درصد خسارت دیده‌اند. به گفته وی به واحدهایی که نیاز به بازسازی داشته باشند علاوه بر اختصاص 50 میلیون تومان تسهیلات به آنها، 30 میلیون تومان کمک بلاعوض نیز می‌شود. مدیرکل مدیریت بحران کرمانشاه گفت: در حال حاضر بیشترین حجم فعالیت ما خروج گل و لای از بخش‌هایی از شهر هرسین و روستاهای این منطقه است که نیروهای شهرداری‌های کرمانشاه، صحنه، کنگاور و بیستون با تجهیزات کامل به کمک ما آمده‌اند. وی خاطرنشان کرد: استانداری 100 میلیون تومان از محل اعتبارات استانی برای رفت و روب و نظافت و کارهای خدماتی این سیلاب در اختیار قرار داده است. وی با اشاره به خسارت سیل به 30 دستگاه اتومبیل گفت: در دقایق اولیه بروز سیل ما نگران جان سرنشینان این ماشین‌ها بودیم که خوشبختانه همه در سلامت کامل هستند. بالایی گفت: به هر جهت نخستین بارش‌های پاییزی به دلیل خشک بودن زمین و اینکه مردم انتظار بارش‌های ناگهانی را ندارند همواره با مخاطرات بیشتری روبه‌روست و ما از مردم انتظار داریم توصیه مسئولان را جدی بگیرند. وی تصریح کرد: خوشبختانه با تأکیدی که استاندار کرمانشاه داشتند ما کار لایروبی رودخانه و جمع کردن شاخ و برگ از جوی‌های آب را از پانزده روز پیش آغاز کرده بودیم و حالا نتیجه این اقدام مشخص شده و می‌بینیم خسارت‌ها به دلیل این اقدامات کاهش داشته است.

تلفات انبوه پرندگان وحشی در کنارک

زاهدان - مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان گفت: تیم کارشناسی محیط زیست در محل تلف شدن پرندگان وحشی در حال بررسی است. وحید پورمردان بیان کرد: پس از دریافت گزارشی مبنی بر تلفات پرندگان در حوالی روستای گنجک بخش زرآباد شهرستان کنارک، تیم کارشناسی این اداره به اتفاق تیم کارشناسی اداره دامپزشکی در منطقه حضور یافته و بررسی میدانی موضوع بلافاصله شروع شد.
وی افزود: در بررسی‌های اولیه لاشه بیش از ۱۰۰۰ قطعه پرنده از نوع یاکریم و قمری در سطح اراضی اطراف روستای گنجک مشاهده شد. پورمردان ادامه داد: تعدادی از پرندگان تلف شده دارای علائم ظاهری شبیه اسهال، اختلالات تنفسی، عصبی – گوارشی و چینه دان حاوی آب فراوان بودند. مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان اشاره کرد: تعدادی از لاشه‌های موجود توسط دامپزشک همراه کالبدگشایی شد که پرخونی در ناحیه دستگاه گوارش و روده‌ها مشهود بود.
پورمردان توضیح داد: نمونه‌برداری از پرندگان شامل سرم خون، بافت ریه‌ها و غدد لنفاوی جهت بررسی علل احتمالی تلفات انجام و جهت آزمایش به اداره کل دامپزشکی استان برای مشخص شدن علت دقیق این تلفات ارسال شد و لاشه‌های مشاهده شده جمع‌آوری و بر اساس پروتکل‌های بهداشتی دفن شدند.

خانه باقرخان سالار ملی مرمت می‌شود

تبریز- رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر تبریز از مرمت خانه تاریخی منتسب به باقرخان سالار ملی توسط شهرداری خبر داد.  شکور اکبرنژاد، در نشست اعضای کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی کلانشهر تبریز افزود: سالار ملی در دوره انقلاب مشروطه در محدوده وسیعی از محله موسوم به «خیابان»(خیـــــــاوان)تبریز سنگربندی و مبارزه می‌کرد.  وی اظهار کرد: بر این اساس نیز محل‌های متفاوتی به عنوان خانه باقرخان سالار ملی مطرح بوده که امروز یکی از آنها در محله «خیابان» موجود است.  
رئیس کمیسیون شورای شهر تبریز اضافه کرد: با توجه به اینکه خانه تاریخی فعلی منتسب به سالار ملی آسیب دیده و بخش‌هایی از آن تخریب شده، پس از انجام اقدامات مرمتی نسبت به ثبت آن اقدام می‌شود. پیش از این مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان‌شرقی نیز اعلام کرده بود که با تعامل این اداره کل و شهرداری تبریز محدوده خانه تاریخی منتسب به باقرخان مشهور به سالار ملی تملک می‎شود. احمد حمزه‌زاده، افزود: در این راستا توافق اولیه با شهرداری کلانشهر تبریز انجام ‌شده و اقدامات لازم از سوی این دستگاه بزودی آغاز خواهد شد. وی هدف اصلی از این توافق را حفظ و حراست از این بنا به ‌عنوان یکی از آثار ماندگار انقلاب مشروطه در تاریخ ایران و آذربایجان اعلام کرد.