ارسال دیدگاه
ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
«ایران» در گفت‌و‌گو با کارشناسان از آخرین وضعیت احتمالی گردش کرونا در کشور گزارش میدهد جامعه در پیچ و خم عبور از کرونا
فریبا خان احمدی
خبرنگار
پس‌لرزه‌های کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور ابتدا با افزایش شهرهای قرمز در هفته دوم فروردین ماه و دیروز نیز با افزایش چهار برابری مبتلایان و ثبت 4هزار و 615 بیمار جدید شروع شد، به‌طوری که تحلیل روند نقشه اپیدمی کووید 19 نشان میدهد، افزایش شهرهای قرمز کرونایی از 24 به 36 شهر و همچنین نوسان شاخص‌های ابتلا و بستری در برخی استان‌ها، شیب منحنی اپیدمی کرونا را به سمت و سوی موجی شکننده و آسیب‌زا هدایت میکند که مدیریت هوشمند و پیشگیرانه را در همه عرصه‌های اجتماعی می‌طلبد. اگر در روزهای آتی جابه‌جایی و طغیان موج آرام پیک ششم رخ بدهد را باید نتیجه بی‌تفاوتی به رعایت پروتکل‌های بهداشتی در روزهای گذشته، کاهش سطح ایمنی به دلیل عدم تزریق بیش از 30 میلیون افراد واجد شرایط برای تزریق دوز سوم واکسن کرونا (طبق آمارهای وزارت بهداشت تاکنون بیش از 56 میلیون نفر دوز دوم را تزریق کرده‌اند و از این تعداد تنها 26 میلیون نفر دوز سوم واکسن را دریافت کرده اند) و شائبه‌های اپیدمی پایان یافته کرونا در افکار عمومی دانست. این در حالی است که در همین دو ماه گذشته که موج ششم فروکش کرد طبق آمارهای رسمی بیش از 3 هزار نفر به دلیل ابتلا به اُمیکرون جانشان را از دست داده‌اند، تعداد زیادی از شهروندان نیز در برابر بیماری واکسینه نشدهاند، بسیاری نیز دو دوز واکسن را نزده‌اند و عده زیادی هم دوز سوم واکسن کرونا را تزریق نکردهاند. به زعم اپیدمیولوژیست‌ها و ویروس‌شناسان زیرسویه‌های اُمیکرون در کشور جولان میدهد و مواجهه با بیماری هم به واسطه بی‌توجهی به پروتکل‌های بهداشتی افزایش پیدا کرده است و نتیجه این بی‌تفاوتی‌ها طبق پیش‌بینی‌های قبلی کمیته علمی مقابله با کرونا در آمارهای اواخر فروردین مشخص خواهد شد و گفته میشود که طغیان مجدد ابتلا به بیماری در کشور دور از انتظار نیست اما پیش‌بینی آن به دلیل دخیل بودن پارامترهای مختلف دشوار است. با این همه این روزها اصلی‌ترین نگرانی‌ها متوجه حضور دانش‌آموزان و دانشجویان در مدارس و دانشگاه‌ها است. اینکه بی‌توجهی به زیرساخت‌های بازگشایی همچون ایجاد فاصله‌گذاری فیزیکی و تهویه مناسب و تکمیل واکسیناسیون دانش‌آموزان کرونا را دوباره صعودی خواهد کرد؟ این احتمال در حالی مطرح میشود که اولاً بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها با پایان تعطیلات نوروزی همزمان شده و دوم اینکه بسیاری از دانش‌آموزان دبستانی واکسن نزده‌اند. هر چند گریزی جز بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها نبوده اما توجه کارشناسان بر اقدامات پیشگیرانه و تشدید نظارت بر رعایت پروتکل هاست. در این میان تأکید کارشناسان از جمله علیرضا ناجی ویروس شناس تکمیل واکسیناسیون تا قبل از شیوع پیک جدید بیماری و توصیه برای دریافت واکسن توسط افراد واجد شرایط در اولین فرصت است.
ضرورت انجام تست سرولوژی در جمعیت دانش‌آموزی
دکتر حمید سوری رئیس کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید 19 با بیان اینکه کاهش تعداد مرگ‌و‌میرها در دنیا نشانه‌ای از روند خاموشی اپیدمی نیست، به «ایران» می‌گوید: هیچ شواهدی وجود ندارد که اپیدمی را خاتمه یافته تلقی کنیم یا بگوییم حذف اپیدمی در مرحله مقدماتی قرار دارد. نوسانات الگوی اپیدمیولوژی کووید 19 به دلیل شرایط مختلف در جوامع از جمله سطح ایمنی، نوع مواجهه، الگوهای ژنتیکی ویروس متغیر است. افت و خیز هر یک از این متغیرها در طول زمان منجربه نوسان آمارها میشود.
به اعتقاد دکتر سوری هیچ تضمینی نیست که بگوییم پیک‌های بعدی بیماری از پیک‌های قبلی خفیف‌تر خواهد بود. گرچه تعداد مرگ و میرها در سطح جهان کاهش پیدا کرده ولی اینها دلیل بر خاموشی اپیدمی نیست و ویروس بالقوه در جامعه بشری وجود دارد و استعداد رخداد خیزهای دیگر اپیدمی باقی است. بنابراین ضمن تلاش به سمت زندگی عادی باید هوشیاری‌مان را از دست ندهیم یعنی به استناد تحلیل و تفسیرهای درست علمی راه‌هایی را برای مدیریت پیشگیرانه اتخاذ کنیم.
این اپیدمیولوژیست در پاسخ به اینکه آیا افزایش آمارهای کرونا در هفته‌های آتی را میتوان به بازگشایی مدارس نسبت داد؟ عنوان میکند: باید به این باور برسیم که بین عوارض ناشی از تعطیلی مدارس یا مسکوت ماندن معاش مردم به یک تعادل بین خطر و سود برسیم. قطعاً سودی که بابت مداخله از جمله بازگشایی مدارس بدست خواهیم آورد بیشتر از ضرر احتمالی متوجه جامعه است. البته بازگشت به شرایط عادی معنایش این نیست که به قبل از سال 98 برگردیم. بلکه کرونا، ویروس بالقوه‌ای است که در کمین جامعه نشسته و برای اینکه هر چه سریعتر از شبیخون این دشمن بیولوژیک جلوگیری کنیم باید سطح خطر را در جوامع مختلف ارزیابی کنیم.
وی در ادامه برای کاهش خطر شیوع بیماری در جمعیت دانش‌آموزی در مدارس می‌گوید: انجام تست سرولوژی دانش‌آموزان بسیار مهم است. باید سطح ایمنی دانش‌آموزان را بسنجیم. طبیعی است که سطح ایمنی در همه نقاط کشور و همه گروه‌های سنی یکسان نیست جمعیت‌هایی که سطح ایمنی پایینی دارند به دلیل استعداد ابتلا به بیماری باید در اولویت تزریق واکسن قرار گیرند.
دکتر سوری تأکید میکند که باید نظام مراقبت مناسبی در سطح مدارس ایجاد شود و به محض کوچک‌ترین آشفتگی و تغییر در اندازه اپیدمی بتوانیم با اقدامات سریعتر در همان ابتدای مسیر بیماریابی کرده و گسترش ویروس را در جمعیت دانش‌آموزی مهار کنیم.
به گفته این استاد دانشگاه، گسترش ویروس کرونا نشانه مواجهه افراد حساس در جامعه با عامل بیماری‌زا است. بنابراین هر اندازه مواجهات مردم در تجمعات مختلف زیاد باشد انتظار داریم با فراوانی ابتلا و به تبع آن میزان بستری و مرگ مواجه شویم. البته این نسبت بستگی به میزان کشندگی واریانت دارد. با توجه به اینکه میزان کشندگی اُمیکرون نسبت به دلتا بالا نیست نمی‌توان به‌طور قطع نسبت به پیک بعدی بیماری یا سه رقمی شدن مرگ‌های کرونایی اظهار نظر کرد. با این حال به دلیل نبود نظام سکوئنسینگ (توالی‌یابی ژنی) ممکن است سویه‌های دیگری از ویروس در جامعه در گردش باشد و همه احتمالات را به هم بریزد برای مثال سازمان بهداشت جهانی نسبت به واریانت «ایکس ای» هشدار داده که قدرت سرایت آن تا حدود 10 برابر اُمیکرون است. این نشان میدهد که بیولوژی ویروس روند ثابتی ندارد و رفتار غیر قابل پیش‌بینی ویروس همه پیش‌بینی‌ها را زیر سؤال می‌برد.
او با بیان اینکه نبود مداخلات سازمان یافته منجربه افزایش شانس گردش ویروس در جامعه میشود، می‌گوید: وزارت بهداشت در چند ماه اخیر روی واکسیناسیون تمرکز کرده و بسته مشخص دیگری برای مدیریت جامع اپیدمی ندارد. واکسیناسیون لازم است اما کافی نیست. برای همین تجربه سایر کشورهایی که پوشش واکسیناسیون‌شان بیشتر و زمان تزریق‌شان هم زودتر بود نشان داد نمی‌توان واکسیناسیون را تنها مؤلفه برای مدیریت اپیدمی درنظر گرفت بلکه در کنار واکسیناسیون باید سطح خطر را بسنجیم و متناسب با سطح خطر مداخلات مناسب بیماریابی و سرواپیدمیولوژی انجام گیرد در غیر این‌صورت در فضای محو و تاریکی قدم برمی داریم که طبیعتاً خطا بیشتر خواهد شد.
درصد پایین واکسیناسیون در دانش‌آموزان نگران‌کننده است
دکتر علیرضا ناجی رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به «ایران» می‌گوید: افت تحصیلی دانش‌آموزان و کاستی‌های فرایند اجتماعی شدن دانش‌آموزان را باید مهم تلقی کنیم آنچه باید بدان توجه و تأکید کنیم تزریق واکسن است. تکمیل واکسیناسیون، آموزش رفتارهای بهداشتی، تهویه هوا و رعایت فاصله‌گذاری دانش‌آموزان نکات مهمی است. از طرفی سطح پوشش واکسیناسیون باید در بین کارکنان مدارس و معلم‌ها نیز افزایش یابد. آمارها نشان میدهد پوشش واکسیناسیون کامل در این گروه‌ها بیش از 50 درصد نیست و این نگران کننده است. این ویروس‌شناس البته نسبت به بازگشایی همزمان مدارس و پایان سفرهای نوروزی گلایه میکند و می‌گوید: با توجه به شرایط موجود باید صبر می‌کردیم و بعد از سنجش سطح خطر اپیدمی پس از سفرهای نوروزی درباره بازگشایی مدارس تصمیم می‌گرفتیم.
به گفته دکتر ناجی، ظهور زیر سویه‌های جدید اُمیکرون و واریانت‌های جدید نیز حاصل برداشتن محدودیت‌ها و ملاحظات اقتصادی در همه جای دنیا است. به‌رغم هرآنچه درآینده اتفاق می‌افتد باید مردم را اقناع کنیم دوز سوم را تزریق کنند چرا که در همین موج بلند اُمیکرون گرچه نسبت بستری در بیمارستان و میزان مرگ‌و‌میر آن در مقایسه با دلتا کمتر بود ولی میزان عفونت و عوارض آن بسیار بالا بود و مرگ‌و‌میرهای بالای 200 نفر نیز داشتیم.
این ویروس شناس با بیان اینکه افزایش کووید 19 را در روزهای آتی خواهیم داشت یا نه، می‌گوید: نمی‌توان درباره وقوع پیک هفتم بیماری و مرگ و میرهای سه رقمی پیش‌بینی دقیقی کرد. در هر حال توصیه میشود، افراد بالای 65 سال دوز چهارم واکسن را تزریق کنند همچنین وزارت بهداشت محدودیت تزریق دوز سوم واکسن را برای گروه سنی 12 تا 18 سال حذف کند تا شبکه ایمنی در جامعه بالا رود.
او درباره قدرت سرایت پذیری و بیماری‌زایی زیر سویه «ایکس ای» نیز عنوان میکند: از زمانی که اُمیکرون ظهور کرد واریانت دلتا نیز همزمان با آن در گردش بود. حاصل نوترکیبی این دو در کنار هم دلتاُمیکرون گفته میشود. بعد از واریانت اُمیکرون، سه زیرسویه نوترکیب حاصل از دلتا و اُمیکرون به‌وجود آمد که زیر شاخه BA1 اُمیکرون است که اصطلاحاً «ایکس دی» و «ایکس اف» گفته میشود. «ایکس دی» در کشورهای دانمارک و آلمان و هلند شناسایی شد. دومین نوع نوترکیبی دلتا و اُمیکرون «ایکس اس» است که 38 مورد در بریتانیا مشاهده شده است و سومین نوع نوترکیب نیز ایکس ای است که اخیراً سازمان بهداشت جهانی هشدار بروز آن را داده و حاصل نوترکیبی بین دو زیرشاخه اُمیکرون بی‌ای‌وان و بی‌ای‌تو است. این واریانت علاوه بر جهش‌های والدینش سه تا جهش اضافی هم دارد که در والدینش وجود نداشته است. در بریتاینا بیش از 600 مورد از ایکس ای شناسایی کردند. اظهارات اولیه و گمانه زنی اولیه نشان میدهد میزان انتقال آن 10 درصد از زیر سویه BA2 بالاتر است در مورد بیماری‌زایی و اینکه چقدر نسبت به ایمنی حاصل از واکسن اشکال ایجاد میکند باید صبر کنیم. فعلاً هیچ اظهار نظری در موارد وخامت بیماری و گریز از سیستم ایمنی واکسن و عفونت طبیعی نمی‌توان داشت.
خبرنگار
پس‌لرزه‌های کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی در کشور ابتدا با افزایش شهرهای قرمز در هفته دوم فروردین ماه و دیروز نیز با افزایش چهار برابری مبتلایان و ثبت 4هزار و 615 بیمار جدید شروع شد، به‌طوری که تحلیل روند نقشه اپیدمی کووید 19 نشان میدهد، افزایش شهرهای قرمز کرونایی از 24 به 36 شهر و همچنین نوسان شاخص‌های ابتلا و بستری در برخی استان‌ها، شیب منحنی اپیدمی کرونا را به سمت و سوی موجی شکننده و آسیب‌زا هدایت میکند که مدیریت هوشمند و پیشگیرانه را در همه عرصه‌های اجتماعی می‌طلبد. اگر در روزهای آتی جابه‌جایی و طغیان موج آرام پیک ششم رخ بدهد را باید نتیجه بی‌تفاوتی به رعایت پروتکل‌های بهداشتی در روزهای گذشته، کاهش سطح ایمنی به دلیل عدم تزریق بیش از 30 میلیون افراد واجد شرایط برای تزریق دوز سوم واکسن کرونا (طبق آمارهای وزارت بهداشت تاکنون بیش از 56 میلیون نفر دوز دوم را تزریق کرده‌اند و از این تعداد تنها 26 میلیون نفر دوز سوم واکسن را دریافت کرده اند) و شائبه‌های اپیدمی پایان یافته کرونا در افکار عمومی دانست. این در حالی است که در همین دو ماه گذشته که موج ششم فروکش کرد طبق آمارهای رسمی بیش از 3 هزار نفر به دلیل ابتلا به اُمیکرون جانشان را از دست داده‌اند، تعداد زیادی از شهروندان نیز در برابر بیماری واکسینه نشدهاند، بسیاری نیز دو دوز واکسن را نزده‌اند و عده زیادی هم دوز سوم واکسن کرونا را تزریق نکردهاند. به زعم اپیدمیولوژیست‌ها و ویروس‌شناسان زیرسویه‌های اُمیکرون در کشور جولان میدهد و مواجهه با بیماری هم به واسطه بی‌توجهی به پروتکل‌های بهداشتی افزایش پیدا کرده است و نتیجه این بی‌تفاوتی‌ها طبق پیش‌بینی‌های قبلی کمیته علمی مقابله با کرونا در آمارهای اواخر فروردین مشخص خواهد شد و گفته میشود که طغیان مجدد ابتلا به بیماری در کشور دور از انتظار نیست اما پیش‌بینی آن به دلیل دخیل بودن پارامترهای مختلف دشوار است. با این همه این روزها اصلی‌ترین نگرانی‌ها متوجه حضور دانش‌آموزان و دانشجویان در مدارس و دانشگاه‌ها است. اینکه بی‌توجهی به زیرساخت‌های بازگشایی همچون ایجاد فاصله‌گذاری فیزیکی و تهویه مناسب و تکمیل واکسیناسیون دانش‌آموزان کرونا را دوباره صعودی خواهد کرد؟ این احتمال در حالی مطرح میشود که اولاً بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها با پایان تعطیلات نوروزی همزمان شده و دوم اینکه بسیاری از دانش‌آموزان دبستانی واکسن نزده‌اند. هر چند گریزی جز بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها نبوده اما توجه کارشناسان بر اقدامات پیشگیرانه و تشدید نظارت بر رعایت پروتکل هاست. در این میان تأکید کارشناسان از جمله علیرضا ناجی ویروس شناس تکمیل واکسیناسیون تا قبل از شیوع پیک جدید بیماری و توصیه برای دریافت واکسن توسط افراد واجد شرایط در اولین فرصت است.
ضرورت انجام تست سرولوژی در جمعیت دانش‌آموزی
دکتر حمید سوری رئیس کمیته کشوری اپیدمیولوژی کووید 19 با بیان اینکه کاهش تعداد مرگ‌و‌میرها در دنیا نشانه‌ای از روند خاموشی اپیدمی نیست، به «ایران» می‌گوید: هیچ شواهدی وجود ندارد که اپیدمی را خاتمه یافته تلقی کنیم یا بگوییم حذف اپیدمی در مرحله مقدماتی قرار دارد. نوسانات الگوی اپیدمیولوژی کووید 19 به دلیل شرایط مختلف در جوامع از جمله سطح ایمنی، نوع مواجهه، الگوهای ژنتیکی ویروس متغیر است. افت و خیز هر یک از این متغیرها در طول زمان منجربه نوسان آمارها میشود.
به اعتقاد دکتر سوری هیچ تضمینی نیست که بگوییم پیک‌های بعدی بیماری از پیک‌های قبلی خفیف‌تر خواهد بود. گرچه تعداد مرگ و میرها در سطح جهان کاهش پیدا کرده ولی اینها دلیل بر خاموشی اپیدمی نیست و ویروس بالقوه در جامعه بشری وجود دارد و استعداد رخداد خیزهای دیگر اپیدمی باقی است. بنابراین ضمن تلاش به سمت زندگی عادی باید هوشیاری‌مان را از دست ندهیم یعنی به استناد تحلیل و تفسیرهای درست علمی راه‌هایی را برای مدیریت پیشگیرانه اتخاذ کنیم.
این اپیدمیولوژیست در پاسخ به اینکه آیا افزایش آمارهای کرونا در هفته‌های آتی را میتوان به بازگشایی مدارس نسبت داد؟ عنوان میکند: باید به این باور برسیم که بین عوارض ناشی از تعطیلی مدارس یا مسکوت ماندن معاش مردم به یک تعادل بین خطر و سود برسیم. قطعاً سودی که بابت مداخله از جمله بازگشایی مدارس بدست خواهیم آورد بیشتر از ضرر احتمالی متوجه جامعه است. البته بازگشت به شرایط عادی معنایش این نیست که به قبل از سال 98 برگردیم. بلکه کرونا، ویروس بالقوه‌ای است که در کمین جامعه نشسته و برای اینکه هر چه سریعتر از شبیخون این دشمن بیولوژیک جلوگیری کنیم باید سطح خطر را در جوامع مختلف ارزیابی کنیم.
وی در ادامه برای کاهش خطر شیوع بیماری در جمعیت دانش‌آموزی در مدارس می‌گوید: انجام تست سرولوژی دانش‌آموزان بسیار مهم است. باید سطح ایمنی دانش‌آموزان را بسنجیم. طبیعی است که سطح ایمنی در همه نقاط کشور و همه گروه‌های سنی یکسان نیست جمعیت‌هایی که سطح ایمنی پایینی دارند به دلیل استعداد ابتلا به بیماری باید در اولویت تزریق واکسن قرار گیرند.
دکتر سوری تأکید میکند که باید نظام مراقبت مناسبی در سطح مدارس ایجاد شود و به محض کوچک‌ترین آشفتگی و تغییر در اندازه اپیدمی بتوانیم با اقدامات سریعتر در همان ابتدای مسیر بیماریابی کرده و گسترش ویروس را در جمعیت دانش‌آموزی مهار کنیم.
به گفته این استاد دانشگاه، گسترش ویروس کرونا نشانه مواجهه افراد حساس در جامعه با عامل بیماری‌زا است. بنابراین هر اندازه مواجهات مردم در تجمعات مختلف زیاد باشد انتظار داریم با فراوانی ابتلا و به تبع آن میزان بستری و مرگ مواجه شویم. البته این نسبت بستگی به میزان کشندگی واریانت دارد. با توجه به اینکه میزان کشندگی اُمیکرون نسبت به دلتا بالا نیست نمی‌توان به‌طور قطع نسبت به پیک بعدی بیماری یا سه رقمی شدن مرگ‌های کرونایی اظهار نظر کرد. با این حال به دلیل نبود نظام سکوئنسینگ (توالی‌یابی ژنی) ممکن است سویه‌های دیگری از ویروس در جامعه در گردش باشد و همه احتمالات را به هم بریزد برای مثال سازمان بهداشت جهانی نسبت به واریانت «ایکس ای» هشدار داده که قدرت سرایت آن تا حدود 10 برابر اُمیکرون است. این نشان میدهد که بیولوژی ویروس روند ثابتی ندارد و رفتار غیر قابل پیش‌بینی ویروس همه پیش‌بینی‌ها را زیر سؤال می‌برد.
او با بیان اینکه نبود مداخلات سازمان یافته منجربه افزایش شانس گردش ویروس در جامعه میشود، می‌گوید: وزارت بهداشت در چند ماه اخیر روی واکسیناسیون تمرکز کرده و بسته مشخص دیگری برای مدیریت جامع اپیدمی ندارد. واکسیناسیون لازم است اما کافی نیست. برای همین تجربه سایر کشورهایی که پوشش واکسیناسیون‌شان بیشتر و زمان تزریق‌شان هم زودتر بود نشان داد نمی‌توان واکسیناسیون را تنها مؤلفه برای مدیریت اپیدمی درنظر گرفت بلکه در کنار واکسیناسیون باید سطح خطر را بسنجیم و متناسب با سطح خطر مداخلات مناسب بیماریابی و سرواپیدمیولوژی انجام گیرد در غیر این‌صورت در فضای محو و تاریکی قدم برمی داریم که طبیعتاً خطا بیشتر خواهد شد.
درصد پایین واکسیناسیون در دانش‌آموزان نگران‌کننده است
دکتر علیرضا ناجی رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به «ایران» می‌گوید: افت تحصیلی دانش‌آموزان و کاستی‌های فرایند اجتماعی شدن دانش‌آموزان را باید مهم تلقی کنیم آنچه باید بدان توجه و تأکید کنیم تزریق واکسن است. تکمیل واکسیناسیون، آموزش رفتارهای بهداشتی، تهویه هوا و رعایت فاصله‌گذاری دانش‌آموزان نکات مهمی است. از طرفی سطح پوشش واکسیناسیون باید در بین کارکنان مدارس و معلم‌ها نیز افزایش یابد. آمارها نشان میدهد پوشش واکسیناسیون کامل در این گروه‌ها بیش از 50 درصد نیست و این نگران کننده است. این ویروس‌شناس البته نسبت به بازگشایی همزمان مدارس و پایان سفرهای نوروزی گلایه میکند و می‌گوید: با توجه به شرایط موجود باید صبر می‌کردیم و بعد از سنجش سطح خطر اپیدمی پس از سفرهای نوروزی درباره بازگشایی مدارس تصمیم می‌گرفتیم.
به گفته دکتر ناجی، ظهور زیر سویه‌های جدید اُمیکرون و واریانت‌های جدید نیز حاصل برداشتن محدودیت‌ها و ملاحظات اقتصادی در همه جای دنیا است. به‌رغم هرآنچه درآینده اتفاق می‌افتد باید مردم را اقناع کنیم دوز سوم را تزریق کنند چرا که در همین موج بلند اُمیکرون گرچه نسبت بستری در بیمارستان و میزان مرگ‌و‌میر آن در مقایسه با دلتا کمتر بود ولی میزان عفونت و عوارض آن بسیار بالا بود و مرگ‌و‌میرهای بالای 200 نفر نیز داشتیم.
این ویروس شناس با بیان اینکه افزایش کووید 19 را در روزهای آتی خواهیم داشت یا نه، می‌گوید: نمی‌توان درباره وقوع پیک هفتم بیماری و مرگ و میرهای سه رقمی پیش‌بینی دقیقی کرد. در هر حال توصیه میشود، افراد بالای 65 سال دوز چهارم واکسن را تزریق کنند همچنین وزارت بهداشت محدودیت تزریق دوز سوم واکسن را برای گروه سنی 12 تا 18 سال حذف کند تا شبکه ایمنی در جامعه بالا رود.
او درباره قدرت سرایت پذیری و بیماری‌زایی زیر سویه «ایکس ای» نیز عنوان میکند: از زمانی که اُمیکرون ظهور کرد واریانت دلتا نیز همزمان با آن در گردش بود. حاصل نوترکیبی این دو در کنار هم دلتاُمیکرون گفته میشود. بعد از واریانت اُمیکرون، سه زیرسویه نوترکیب حاصل از دلتا و اُمیکرون به‌وجود آمد که زیر شاخه BA1 اُمیکرون است که اصطلاحاً «ایکس دی» و «ایکس اف» گفته میشود. «ایکس دی» در کشورهای دانمارک و آلمان و هلند شناسایی شد. دومین نوع نوترکیبی دلتا و اُمیکرون «ایکس اس» است که 38 مورد در بریتانیا مشاهده شده است و سومین نوع نوترکیب نیز ایکس ای است که اخیراً سازمان بهداشت جهانی هشدار بروز آن را داده و حاصل نوترکیبی بین دو زیرشاخه اُمیکرون بی‌ای‌وان و بی‌ای‌تو است. این واریانت علاوه بر جهش‌های والدینش سه تا جهش اضافی هم دارد که در والدینش وجود نداشته است. در بریتاینا بیش از 600 مورد از ایکس ای شناسایی کردند. اظهارات اولیه و گمانه زنی اولیه نشان میدهد میزان انتقال آن 10 درصد از زیر سویه BA2 بالاتر است در مورد بیماری‌زایی و اینکه چقدر نسبت به ایمنی حاصل از واکسن اشکال ایجاد میکند باید صبر کنیم. فعلاً هیچ اظهار نظری در موارد وخامت بیماری و گریز از سیستم ایمنی واکسن و عفونت طبیعی نمی‌توان داشت.
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
عضو هیأت رئیسه فدراسیون فوتبال در گفت‌و‌گو با «ایران»: اسکوچیچ قطعاً مربی تیم ملی در جام‌جهانی است
فدراسیون هم به سهم خود بابت اتفاقات تلخ مشهد عذرخواهی میکند
حمایت‌های دولت از تیم ملی فوتبال در مرحله انتخابی بی‌سابقه بود
محمدمحمدی سدهی/ تمامی ارکان فدراسیون فوتبال در مقطع حساسی قرار دارند. فدراسیونی که از یک سو باید برای حضور تیم ملی در جام جهانی برنامه‌ریزی و از سوی دیگر باید تکلیف عزل دائم شهاب‌الدین عزیزی خادم را مشخص کند. علاوه بر این آخرین بازی تیم ملی در مرحله انتخابی جام جهانی با لبنان در مشهد برگزار شد؛ دیداری که با برخی از حواشی همراه بود و حالا حتی دولت و شخص رئیس‌جمهور هم نسبت به اتفاقات مشهد واکنش نشان داده اند و همچنین مقرر شده با مسببان این اتفاق تلخ برخورد جدی شود.
بهرام رضاییان، عضو هیأت رئیسه فدراسیون فوتبال در خصوص اتفاقات ورزشگاه مشهد به خبرنگار «ایران» گفت:«من در روز بازی در مشهد نبودم که ببینم چه اتفاقاتی در این بازی رخ داده است. زمانی که این شهر را برای میزبانی بازی ایران و لبنان انتخاب کردیم فکر می‌کردیم به خاطر شرایط کرونا بازی بدون تماشاگر برگزار میشود که البته این اتفاق نیفتاد و بازی با حضور هواداران برگزار شد و این موضوع خوشحال کننده بود اما از سوی دیگر اتفاقات مشهد ناراحت کننده بود و نباید آن حواشی اتفاق می‌افتاد.»
او در پاسخ به این سؤال که واکنش فدراسیون فوتبال به حواشی رخ داده در بازی با لبنان چیست؟ افزود: «فدراسیون فوتبال هم از این اتفاق بسیار ناراحت است و ما هم به سهم خودمان بابت این اتفاقات تلخ عذرخواهی می‌کنیم. فدراسیون فوتبال هم در حال بررسی اتفاقات و حواشی بازی با لبنان است. همه از این موضوع ناراحت هستند؛ از ریاست محترم جمهور گرفته تا چهره‌های ورزشی که واکنش‌هایی نسبت به این اتفاق تلخ داشتند. امیدواریم که دیگر شاهد تکرار چنین اتفاقاتی در فوتبال و هیچ کدام از حوزههای ورزشی نباشیم.» عضو هیأت رئیسه فدراسیون فوتبال در مورد اینکه چرا با وجود فروش بلیت به خانم‌ها، اجازه حضور آنها در ورزشگاه داده نشد؟ عنوان کرد: «حقیقتا من در جریان این موضوع نیستم اما همانگونه که گفتم فدراسیون فوتبال هم به نوبه خود در حال بررسی اتفاقات است و امیدواریم که با مسببان اصلی این اتفاق برخورد جدی شود تا دیگر شاهد اتفاقات این چنینی نباشیم. دولت به جد پیگیر موضوع است و ما هم در حال بررسی اتفاقات مشهد هستیم.»
رضاییان در خصوص دیدار دوشنبه شب میرشاد ماجدی، سرپرست فدراسیون فوتبال با امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه برای حمایت همه جانبه از تیم ملی تصریح کرد:«دولت سیزدهم همیشه از فوتبال حمایت کرده است و این باعث خوشحالی فدراسیون فوتبال است. شخص معاون اول رئیس جمهور، مجلس شورای اسلامی و وزیر ورزش در مرحله انتخابی بخوبی از فوتبال ملی حمایت کرده‌اند و این حمایت‌ها بی‌سابقه بود. البته تیم ملی در ابتدای راه است و امیدوارم که این حمایت‌ها همچنان از سوی دولت ادامه داشته باشد و ما بتوانیم از طریق دیپلماسی تدارکات خوبی برای تیم ملی در نظر بگیریم.»
او در خصوص رقبای تیم ملی در جام جهانی افزود:«با رقبای سرسختی همگروه شده‌ایم. فوتبال است و نمی‌توان در خصوص آینده صحبت کرد اما با بازیکنان و کادر خوبی که در اختیار داریم، امیدواریم که تیم ملی بتواند در جام جهانی نتیجه بگیرد و برای اولین بار از گروه خود صعود کند. صعود زودهنگام تیم ملی به جام جهانی نشان دهنده قابلیت‌های بالای این تیم است البته باید با تیم‌های خوشنام فوتبال دنیا بازی کنیم و با تدارک خوب به قطر برویم.»
رضاییان در پاسخ به این سؤال که آیا قرار است جلسه‌ای در فدراسیون فوتبال برای برگزاری اردوها و آماده‌سازی هرچه بهتر تیم ملی برگزار شود؟ افزود:«فکر می‌کنم تا روز پنجشنبه هیأت رئیسه جلسه‌ای تشکیل بدهد و در این جلسه در خصوص اردوها و برنامه‌های تیم ملی صحبت خواهیم کرد. تلاش همه بر این است که تیم ملی به بهترین نحو برای حضور در جام جهانی قطر آماده شود.»
فدراسیون فوتبال در این مقطع حساس به‌صورت سرپرستی اداره میشود و برخی‌ها معتقدند که این موضوع ممکن است به روند آماده‌سازی تیم ملی ضربه بزند. رضاییان در این خصوص گفت:«این درست است که ماجدی سرپرست فدراسیون فوتبال است اما او اختیارات ریاست فدراسیون را داراست و از تمامی ظرفیت‌ها برای بهتر اداره شدن فدراسیون فوتبال استفاده میکند. ماجدی فردی است که سال‌ها در زمین فوتبال برای ایران زحمت کشیده و حالا به‌عنوان سرپرست تمام تلاش خود را میکند تا به بهترین نحو کارها پیش برود.»
او در خصوص برگزاری جلسه عزل دائم شهاب‌الدین عزیزی خادم افزود:«10 خردادماه مجمع فدراسیون فوتبال تشکیل جلسه میدهد و مطمئن هستیم که اعضای مجمع بهترین تصمیم را در این خصوص خواهند گرفت. مجمع فدراسیون فوتبال بزرگترین رکن فدراسیون فوتبال است و همه می‌دانند که تلاش اعضای مجمع این است که فدراسیون به بهترین نحو ممکن اداره شود.»
در این شرایط صحبت‌هایی در خصوص تغییر سرمربی تیم ملی مطرح میشود و برخی از بزرگان فوتبال اعتقاد دارند که باید فردی بزرگتر از دراگان اسکوچیچ هدایت تیم ملی را برعهده بگیرد. رضاییان در خصوص این صحبت‌ها این گونه واکنش نشان داد: «اسکوچیچ با فدراسیون فوتبال قرارداد دارد و سرمربی تیم ملی است. قطعاً او در جام جهانی روی نیمکت تیم ملی خواهد نشست. تیم ملی شرایط خوبی نداشت و در شرایط بحرانی این تیم به اسکوچیچ رسید و او توانست یک صعود زودهنگام با تیم ملی داشته باشد.»
بــــرش
این عضو هیأت رئیسه فدراسیون فوتبال در خصوص رقبای تیم ملی در جام جهانی گفت::«باید تلاش کنیم تا تیم ملی در قطر نتیجه‌ای تاریخی کسب کند، هرچند این کار بسیار سختی است اما میتوان با یک برنامه‌ریزی خوب تیم ملی را برای حضور موفق در جام جهانی قطر آماده کرد. نباید فکر کنیم که در قرعه خوب یا بدی قرار گرفتیم باید تلاش کنیم تا به هدف‌مان برسیم. البته دلگرمی‌مان در این مسیر سخت حمایت‌های بی‌دریغ دولت است.»
حمایت‌های دولت از تیم ملی فوتبال در مرحله انتخابی بی‌سابقه بود
محمدمحمدی سدهی/ تمامی ارکان فدراسیون فوتبال در مقطع حساسی قرار دارند. فدراسیونی که از یک سو باید برای حضور تیم ملی در جام جهانی برنامه‌ریزی و از سوی دیگر باید تکلیف عزل دائم شهاب‌الدین عزیزی خادم را مشخص کند. علاوه بر این آخرین بازی تیم ملی در مرحله انتخابی جام جهانی با لبنان در مشهد برگزار شد؛ دیداری که با برخی از حواشی همراه بود و حالا حتی دولت و شخص رئیس‌جمهور هم نسبت به اتفاقات مشهد واکنش نشان داده اند و همچنین مقرر شده با مسببان این اتفاق تلخ برخورد جدی شود.
بهرام رضاییان، عضو هیأت رئیسه فدراسیون فوتبال در خصوص اتفاقات ورزشگاه مشهد به خبرنگار «ایران» گفت:«من در روز بازی در مشهد نبودم که ببینم چه اتفاقاتی در این بازی رخ داده است. زمانی که این شهر را برای میزبانی بازی ایران و لبنان انتخاب کردیم فکر می‌کردیم به خاطر شرایط کرونا بازی بدون تماشاگر برگزار میشود که البته این اتفاق نیفتاد و بازی با حضور هواداران برگزار شد و این موضوع خوشحال کننده بود اما از سوی دیگر اتفاقات مشهد ناراحت کننده بود و نباید آن حواشی اتفاق می‌افتاد.»
او در پاسخ به این سؤال که واکنش فدراسیون فوتبال به حواشی رخ داده در بازی با لبنان چیست؟ افزود: «فدراسیون فوتبال هم از این اتفاق بسیار ناراحت است و ما هم به سهم خودمان بابت این اتفاقات تلخ عذرخواهی می‌کنیم. فدراسیون فوتبال هم در حال بررسی اتفاقات و حواشی بازی با لبنان است. همه از این موضوع ناراحت هستند؛ از ریاست محترم جمهور گرفته تا چهره‌های ورزشی که واکنش‌هایی نسبت به این اتفاق تلخ داشتند. امیدواریم که دیگر شاهد تکرار چنین اتفاقاتی در فوتبال و هیچ کدام از حوزههای ورزشی نباشیم.» عضو هیأت رئیسه فدراسیون فوتبال در مورد اینکه چرا با وجود فروش بلیت به خانم‌ها، اجازه حضور آنها در ورزشگاه داده نشد؟ عنوان کرد: «حقیقتا من در جریان این موضوع نیستم اما همانگونه که گفتم فدراسیون فوتبال هم به نوبه خود در حال بررسی اتفاقات است و امیدواریم که با مسببان اصلی این اتفاق برخورد جدی شود تا دیگر شاهد اتفاقات این چنینی نباشیم. دولت به جد پیگیر موضوع است و ما هم در حال بررسی اتفاقات مشهد هستیم.»
رضاییان در خصوص دیدار دوشنبه شب میرشاد ماجدی، سرپرست فدراسیون فوتبال با امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه برای حمایت همه جانبه از تیم ملی تصریح کرد:«دولت سیزدهم همیشه از فوتبال حمایت کرده است و این باعث خوشحالی فدراسیون فوتبال است. شخص معاون اول رئیس جمهور، مجلس شورای اسلامی و وزیر ورزش در مرحله انتخابی بخوبی از فوتبال ملی حمایت کرده‌اند و این حمایت‌ها بی‌سابقه بود. البته تیم ملی در ابتدای راه است و امیدوارم که این حمایت‌ها همچنان از سوی دولت ادامه داشته باشد و ما بتوانیم از طریق دیپلماسی تدارکات خوبی برای تیم ملی در نظر بگیریم.»
او در خصوص رقبای تیم ملی در جام جهانی افزود:«با رقبای سرسختی همگروه شده‌ایم. فوتبال است و نمی‌توان در خصوص آینده صحبت کرد اما با بازیکنان و کادر خوبی که در اختیار داریم، امیدواریم که تیم ملی بتواند در جام جهانی نتیجه بگیرد و برای اولین بار از گروه خود صعود کند. صعود زودهنگام تیم ملی به جام جهانی نشان دهنده قابلیت‌های بالای این تیم است البته باید با تیم‌های خوشنام فوتبال دنیا بازی کنیم و با تدارک خوب به قطر برویم.»
رضاییان در پاسخ به این سؤال که آیا قرار است جلسه‌ای در فدراسیون فوتبال برای برگزاری اردوها و آماده‌سازی هرچه بهتر تیم ملی برگزار شود؟ افزود:«فکر می‌کنم تا روز پنجشنبه هیأت رئیسه جلسه‌ای تشکیل بدهد و در این جلسه در خصوص اردوها و برنامه‌های تیم ملی صحبت خواهیم کرد. تلاش همه بر این است که تیم ملی به بهترین نحو برای حضور در جام جهانی قطر آماده شود.»
فدراسیون فوتبال در این مقطع حساس به‌صورت سرپرستی اداره میشود و برخی‌ها معتقدند که این موضوع ممکن است به روند آماده‌سازی تیم ملی ضربه بزند. رضاییان در این خصوص گفت:«این درست است که ماجدی سرپرست فدراسیون فوتبال است اما او اختیارات ریاست فدراسیون را داراست و از تمامی ظرفیت‌ها برای بهتر اداره شدن فدراسیون فوتبال استفاده میکند. ماجدی فردی است که سال‌ها در زمین فوتبال برای ایران زحمت کشیده و حالا به‌عنوان سرپرست تمام تلاش خود را میکند تا به بهترین نحو کارها پیش برود.»
او در خصوص برگزاری جلسه عزل دائم شهاب‌الدین عزیزی خادم افزود:«10 خردادماه مجمع فدراسیون فوتبال تشکیل جلسه میدهد و مطمئن هستیم که اعضای مجمع بهترین تصمیم را در این خصوص خواهند گرفت. مجمع فدراسیون فوتبال بزرگترین رکن فدراسیون فوتبال است و همه می‌دانند که تلاش اعضای مجمع این است که فدراسیون به بهترین نحو ممکن اداره شود.»
در این شرایط صحبت‌هایی در خصوص تغییر سرمربی تیم ملی مطرح میشود و برخی از بزرگان فوتبال اعتقاد دارند که باید فردی بزرگتر از دراگان اسکوچیچ هدایت تیم ملی را برعهده بگیرد. رضاییان در خصوص این صحبت‌ها این گونه واکنش نشان داد: «اسکوچیچ با فدراسیون فوتبال قرارداد دارد و سرمربی تیم ملی است. قطعاً او در جام جهانی روی نیمکت تیم ملی خواهد نشست. تیم ملی شرایط خوبی نداشت و در شرایط بحرانی این تیم به اسکوچیچ رسید و او توانست یک صعود زودهنگام با تیم ملی داشته باشد.»
بــــرش
این عضو هیأت رئیسه فدراسیون فوتبال در خصوص رقبای تیم ملی در جام جهانی گفت::«باید تلاش کنیم تا تیم ملی در قطر نتیجه‌ای تاریخی کسب کند، هرچند این کار بسیار سختی است اما میتوان با یک برنامه‌ریزی خوب تیم ملی را برای حضور موفق در جام جهانی قطر آماده کرد. نباید فکر کنیم که در قرعه خوب یا بدی قرار گرفتیم باید تلاش کنیم تا به هدف‌مان برسیم. البته دلگرمی‌مان در این مسیر سخت حمایت‌های بی‌دریغ دولت است.»
|
|
|
|
|
|
|
بنزین بدون تغییر قیمت؛ آب،برق و گاز در سال 1401 گران می شود، اما فقط برای پر مصرف‌ها! 1401؛ به نفع خوش مصرف‌ها
گروه اقتصادی / قرار است که امسال قیمت حامل‌های انرژی از جمله گاز و برق و همین‌طور آب هدفمندتر از سال‌های اخیر اصلاح شود. به طوری که پرمصرف‌ها جریمه می‌شوند و کم مصرف‌ها پاداش خوش مصرفی می‌گیرند. در این میان قیمت بنزین نیز تغییری نخواهد داشت، یعنی سقف 3 هزار تومان برای هر لیتر را حفظ خواهد کرد. در این خصوص وزیر نفت به «ایران» می‌گوید: «در سال 1401 هیچگونه افزایش قیمتی برای بنزین نخواهیم داشت.»
قیمت بنزین در سال 1401
اگرچه اکنون قیمت فوب خلیج فارس هر لیتر بنزین حدود یک دلار (مطابق با قیمت دلار سنا حدود 25 هزار و 300 تومان) و بنزین آزاد در ایران حدود 12 سنت (3 هزار تومان) است؛ اما دولت امسال برنامه‌ای برای افزایش قیمت بنزین و حرکت به سمت قیمت فوب خلیج فارس - مطابق با برنامه هدفمندی یارانه ها- ندارد، لذا امسال نیز این فاصله کم نخواهد شد، تا فشاری بر معیشت خانوار از این بخش وارد نشود.
اما یک طرح بنزینی روی میز دولت است تا یارانه بنزین را هدفمند و به نفع قشر ضعیف‌تر کند. این طرح بنزینی، همان طرح تغییر نحوه تخصیص یارانه‌هاست. به این ترتیب که یارانه بنزین - قیمت 1500 تومان برای هر لیتر- به جای کارت سوخت به کارت ملی افراد تخصیص داده خواهد شد. به هر کارت ملی حدود 15 الی 20 لیتر سهمیه بنزین داده میشود که این سهمیه در کارت بانکی سرپرست خانوار شارژ میشود.
در این باره، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران اخیراً اعلام کرد که «این طرح بنزینی به‌صورت آزمایشی در کیش اجرایی شد و طرح پایلوت آن موفقیت‌آمیز بود، البته فعلاً در حد مطالعه است و زمان تعمیم آن به کشور هنوز مشخص نیست.» به گفته جلیل سالاری، فعلاً از اجرای این طرح جدید بنزین نیز خبری نیست و در حال حاضر این طرح که تخصیص سوخت براساس کارت ملی است، در فاز مطالعاتی است.
اما کارشناسان می‌گویند که طرح جدید بنزینی هم توزیع یارانه بنزین را عادلانه میکند و هم گامی در جهت اصلاح مصرف خواهد بود.
قیمت گاز و جریمه پرمصرف‌ها
سال گذشته اتفاقی که برای تعرفه‌های گاز رخ داد، این بود که از ابتدای آذرماه قیمت تعرفه گاز برای مشترکان پرمصرف افزایش یافت. به این ترتیب، تعرفه مشترکین پرمصرف که از سال 1394 تغییری نکرده بود، اصلاح شد تا بخشی از مصرف این مشترکان را کاهش دهد.
در این باره جواد اوجی وزیر نفت به «ایران» می‌گوید: «در همان ماه‌های اول، اول آذرماه 1400، تعرفه گاز را برای آن 25 درصد مشترکین ما که 50 درصد مصرف را دارند و احتمالاً صاحب جکوزی و استخر هستند و بی‌حساب و کتاب دارند مصرف می‌کنند، افزایش دادیم. اما برای آن سه پله اول که 75 درصد مشترکین ما هستند و 50 درصد مصرف را دارند، تغییری ندادیم. به طوری که همان هزینه گازی را که شش، هفت سال قبل پرداخت می‌کردند، از آنها گرفتیم، ولی برای مشترکان پرمصرف، تعرفه‌ها 40 درصد هر پله نسبت به پله قبل اضافه شد، به طوری که مثلاً تعرفه 400 تومان برای هر مترمکعب را به نزدیک مترمکعبی دو هزار تومان رساندیم، البته این گام اول بود.»
وزیر نفت درخصوص ادامه این روند در سال جاری نیز می‌گوید: «قطعاً در سال‌جاری هم افزایش تعرفه این مشترکان پرمصرف را خواهیم داشت.»
او درخصوص میزان تأثیرگذاری تغییر تعرفه‌ها بر مصرف اذعان میکند: «از این بخش در زمستان سال قبل نزدیک به 25 تا 28 میلیون مترمکعب در روز کاهش مصرف اتفاق افتاد. این معادل تولید یک فاز پارس جنوبی است و خوشبختانه کاهش مصرف هم کمک زیادی به ما کرد.»
براساس آنچه وزیر نفت می‌گوید، قیمت گاز در سال‌جاری به نفع کم مصرفان تغییر خواهد کرد، یعنی پرمصرف‌ها جریمه می‌شوند، تا مصرف خود را اصلاح کنند. ارقام تعرفه‌ها، مطابق با الگوی مصرف هر منطقه و همین‌طور تعرفه‌های فصول گرم و سرد متفاوت است، اما کم مصرف‌ها همان تعرفه‌های سال 1394 را می‌پردازند. در این میان 3 دهک اول، به شرط خوش مصرفی، معاف از پرداخت هزینه گاز نیز خواهند بود. لذا تعرفه‌های گاز نیز در دولت سیزدهم به نوعی طراحی شده است که از معیشت دهک‌های کم درآمد حمایت کند.البته هنوز قیمت گاز در ایران نسبت به کشورهای دیگر ناچیز است، به طوری که برای مثال قیمت گاز در اروپا مدتی است بیشتر از 300 سنت دلار برای متر مکعب شده اما قیمت گاز در ایران برای بخش خانگی زیر یک سنت است.
قیمت آب و برق و پاداش خوش مصرفی
موضوع بازنگری یارانه‌های انرژی از مسائلی است که وزارت نیرو نیز در حال حاضر به طور جد آن را دنبال میکند؛ اما در وزارت نیرو نیز آنچه ملاک اصلاح تعرفه‌های آب و برق است، تشویق مشترکان به خوش مصرفی و کم مصرفی است.
در این باره وزیر نیرو می‌گوید: «تعرفه آب بها در سال ۱۴۰۱ برای مشترکانی که طبق الگو مصرف می‌کنند هیچگونه تغییری نکرده اما برای آن دسته از افرادی که بیش از الگو، مصرف دارند به‌صورت پلکانی مشمول افزایش قیمت میشود.»
درخصوص برق نیز، پرمصرف‌ها از بهمن ماه سال 1400 با فرمولی جدید جریمه می‌شوند؛ که در این تعریف جدید، تا زمانی که مشترکان برق، مصرف خود را بهینه نکنند، قبض گران‌تری را دریافت خواهند کرد؛ هزینه برق مصرف شده همراه با جریمه بدمصرفی.
علی‌اکبر محرابیان وزیر نیرو درباره تعرفه برق نیز به «ایران» توضیح میدهد:«اصلی‌ترین مشکل این بود که به‌دلیل ناکارآمدی نظام تخصیص یارانه، هر مشترکی که بیشتر برق مصرف می‌کرد، یارانه بیشتری دریافت می‌کرد و همین موضوع منجر به مصرف بی‌رویه و افزایش جهشی مصرف برق با توجه به تغییر در سبک زندگی مردم میشد. دولت جدید همت و همراهی ارزشمندی در این موضوع دارد به نحوی که هزینه مصارف در حد الگوی مصرف کماکان یارانه‌ای در نظر گرفته شده و یارانه نادرست تخصیص یافته به مشترکان با مصارف غیرمتعارف کاهش پیدا میکند. وزارت نیرو انتظار دارد این موضوع که به نوعی جراحی اقتصادی در این بخش به شمار می‌آید منجر به کاهش بخشی از مصارف غیرمتعارف بخصوص در دوران اوج مصرف شود.»
او بیان میکند: «یکی از وظایف راهبردی وزارت نیرو تأمین برق پایدار و اقتصادی برای همه بخش‌های مصرف از جمله صنعتی، تجاری و خانگی است، اما ما در کنار استمرار برق‌رسانی به آحاد جامعه عدالت محوری در عرضه برق را هم موضوع کلیدی می‌دانیم. لذا امسال نیز برنامه اصلاح تعرفه‌ها را به نوعی طراحی خواهیم کرد که مدیریت تقاضا انجام و این اصلاح تعرفه، منجر به کاهش مصارف غیرضروری از شبکه برق شود.»
براساس آنچه وزیر نیرو می‌گوید، اگر امسال تعرفه آب و برق تغییری داشته باشد، این تغییر در جهت جریمه پرمصرف‌ها خواهد بود. مجموع اظهارات این دو عضو کابینه دولت سیزدهم - وزرای نفت و نیرو- نشان میدهد که موضع دولت کنونی در خصوص تغییر تعرفه بیشتر حول محور جریمه پرمصرف‌ها، اصلاح مصرف و حمایت از اقشار ضعیف متمرکز است. این در حالی است که از یک سو، قیمت تمام شده برخی از حامل‌های انرژی بیش از قیمت فروش آن است و از سوی دیگر، در حال حاضر قیمت حامل‌های انرژی در جهان هر روز رکورد جدیدی را به ثبت می‌رساند.
آمادگی برای پیک برق تابستان
علاوه بر اصلاح مصرف برق، وزارت نیرو برای افزایش تولید برق نیز برنامه‌هایی را از مهرماه سال گذشته در پیش گرفته است تا کشور پیک مصرف برق تابستان امسال را با اطمینان بیشتری پشت‌سر بگذارد. وزیر نیرو در این باره می‌گوید: «بدون اضافه کردن سوخت و بدون سرمایه‌گذاری گسترده و صرفاً با استفاده از روش‌های دانش‌بنیان ۱۰۰۰ مگاوات به ظرفیت نیروگاه‌ها اضافه کردیم.»
محرابیان با ابراز امیدواری از اینکه با پیگیری برنامه‌ها فاصله میان تولید و مصرف به حداقل خواهد رسید تا مشکلات مردم در این زمینه نسبت به سال‌های گذشته به صورت چشمگیر کاهش پیدا کند، می‌گوید: «در راستای توسعه طرح‌های نیروگاهی پیش‌بینی شده مجموعاً ۶ هزار مگاوات به ظرفیت نیروگاهی کشور اضافه شود که ۴ هزار و ۵۰۰ مگاوات آن در چارچوب طرح‌های نیروگاهی است البته بخشی از آن به بهره‌برداری رسیده و بخش دیگر تا فصل تابستان به بهره‌برداری خواهد رسید. از این میزان ۵۰۰ مگاوات از محل نیروگاه‌های تجدیدپذیر به بهره‌برداری خواهد رسید و ۱۰۰۰ مگاوات نیز با ارتقای توان نیروگاه‌های موجود با طرح‌های دانش‌بنیان است.» گفتنی است، تابستان سال گذشته کشور در اوج مصرف برق حدود 12 هزار مگاوات کسری تولید برق داشت.
3 وسیله الکتریکی که 90 درصد برق خانگی را مصرف می‌کنند
بررسی‌های کارشناسان انرژی نشان میدهد که 90 درصد مصرف برق خانگی به 3 وسیله الکتریکی پرکاربرد اختصاص داشته و میتوان با استفاده صحیح از این لوازم، مصرف برق و به‌تبع آن هزینه قبوض را به میزان قابل توجهی کاهش داد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو ، کارشناسان انرژی معتقدند بخش عمده مصرف برق خانگی در فصل گرم سال عموماً به 3 وسیله پرکاربرد یعنی «کولر»، «یخچال» و «روشنایی» اختصاص دارد، به گونه‌ای که یخچال و فریزر به تنهایی 35 درصد، کولر 35 درصد و روشنایی 15 تا 20 درصد مصرف برق خانگی را به خود اختصاص می‌دهند. بنا بر برخی آمارها بخش خانگی، تجاری، اداری و عمومی کشور بیش از 50 درصد برق تولیدی کشور را به خود اختصاص می‌دهند و این در حالی است که در کشورهای پیشرفته، بخش عمده مصرف برق به بخش مولد یعنی تولید و صنعت اختصاص می‌یابد و صرف به حرکت درآمدن چرخ‌های اقتصاد و تولید ناخالص داخلی کشورها میشود، شاید با یک مثال ساده بتوان بیشتر به اهمیت موضوع پی برد، اینکه از ۵۳ هزار مگاوات پیک بار تابستان بیش از ۲۰ هزار مگاوات مربوط به سیستم سرمایشی در بخش‌های مختلف بوده که معادل کل مصرف برق 3 کشور همسایه ایران است! در همین حال، با اندکی توجه و مصرف بهینه میتوان مشمول پرداخت هزینه‌های اضافی در قبوض برق نشد.
قیمت بنزین در سال 1401
اگرچه اکنون قیمت فوب خلیج فارس هر لیتر بنزین حدود یک دلار (مطابق با قیمت دلار سنا حدود 25 هزار و 300 تومان) و بنزین آزاد در ایران حدود 12 سنت (3 هزار تومان) است؛ اما دولت امسال برنامه‌ای برای افزایش قیمت بنزین و حرکت به سمت قیمت فوب خلیج فارس - مطابق با برنامه هدفمندی یارانه ها- ندارد، لذا امسال نیز این فاصله کم نخواهد شد، تا فشاری بر معیشت خانوار از این بخش وارد نشود.
اما یک طرح بنزینی روی میز دولت است تا یارانه بنزین را هدفمند و به نفع قشر ضعیف‌تر کند. این طرح بنزینی، همان طرح تغییر نحوه تخصیص یارانه‌هاست. به این ترتیب که یارانه بنزین - قیمت 1500 تومان برای هر لیتر- به جای کارت سوخت به کارت ملی افراد تخصیص داده خواهد شد. به هر کارت ملی حدود 15 الی 20 لیتر سهمیه بنزین داده میشود که این سهمیه در کارت بانکی سرپرست خانوار شارژ میشود.
در این باره، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران اخیراً اعلام کرد که «این طرح بنزینی به‌صورت آزمایشی در کیش اجرایی شد و طرح پایلوت آن موفقیت‌آمیز بود، البته فعلاً در حد مطالعه است و زمان تعمیم آن به کشور هنوز مشخص نیست.» به گفته جلیل سالاری، فعلاً از اجرای این طرح جدید بنزین نیز خبری نیست و در حال حاضر این طرح که تخصیص سوخت براساس کارت ملی است، در فاز مطالعاتی است.
اما کارشناسان می‌گویند که طرح جدید بنزینی هم توزیع یارانه بنزین را عادلانه میکند و هم گامی در جهت اصلاح مصرف خواهد بود.
قیمت گاز و جریمه پرمصرف‌ها
سال گذشته اتفاقی که برای تعرفه‌های گاز رخ داد، این بود که از ابتدای آذرماه قیمت تعرفه گاز برای مشترکان پرمصرف افزایش یافت. به این ترتیب، تعرفه مشترکین پرمصرف که از سال 1394 تغییری نکرده بود، اصلاح شد تا بخشی از مصرف این مشترکان را کاهش دهد.
در این باره جواد اوجی وزیر نفت به «ایران» می‌گوید: «در همان ماه‌های اول، اول آذرماه 1400، تعرفه گاز را برای آن 25 درصد مشترکین ما که 50 درصد مصرف را دارند و احتمالاً صاحب جکوزی و استخر هستند و بی‌حساب و کتاب دارند مصرف می‌کنند، افزایش دادیم. اما برای آن سه پله اول که 75 درصد مشترکین ما هستند و 50 درصد مصرف را دارند، تغییری ندادیم. به طوری که همان هزینه گازی را که شش، هفت سال قبل پرداخت می‌کردند، از آنها گرفتیم، ولی برای مشترکان پرمصرف، تعرفه‌ها 40 درصد هر پله نسبت به پله قبل اضافه شد، به طوری که مثلاً تعرفه 400 تومان برای هر مترمکعب را به نزدیک مترمکعبی دو هزار تومان رساندیم، البته این گام اول بود.»
وزیر نفت درخصوص ادامه این روند در سال جاری نیز می‌گوید: «قطعاً در سال‌جاری هم افزایش تعرفه این مشترکان پرمصرف را خواهیم داشت.»
او درخصوص میزان تأثیرگذاری تغییر تعرفه‌ها بر مصرف اذعان میکند: «از این بخش در زمستان سال قبل نزدیک به 25 تا 28 میلیون مترمکعب در روز کاهش مصرف اتفاق افتاد. این معادل تولید یک فاز پارس جنوبی است و خوشبختانه کاهش مصرف هم کمک زیادی به ما کرد.»
براساس آنچه وزیر نفت می‌گوید، قیمت گاز در سال‌جاری به نفع کم مصرفان تغییر خواهد کرد، یعنی پرمصرف‌ها جریمه می‌شوند، تا مصرف خود را اصلاح کنند. ارقام تعرفه‌ها، مطابق با الگوی مصرف هر منطقه و همین‌طور تعرفه‌های فصول گرم و سرد متفاوت است، اما کم مصرف‌ها همان تعرفه‌های سال 1394 را می‌پردازند. در این میان 3 دهک اول، به شرط خوش مصرفی، معاف از پرداخت هزینه گاز نیز خواهند بود. لذا تعرفه‌های گاز نیز در دولت سیزدهم به نوعی طراحی شده است که از معیشت دهک‌های کم درآمد حمایت کند.البته هنوز قیمت گاز در ایران نسبت به کشورهای دیگر ناچیز است، به طوری که برای مثال قیمت گاز در اروپا مدتی است بیشتر از 300 سنت دلار برای متر مکعب شده اما قیمت گاز در ایران برای بخش خانگی زیر یک سنت است.
قیمت آب و برق و پاداش خوش مصرفی
موضوع بازنگری یارانه‌های انرژی از مسائلی است که وزارت نیرو نیز در حال حاضر به طور جد آن را دنبال میکند؛ اما در وزارت نیرو نیز آنچه ملاک اصلاح تعرفه‌های آب و برق است، تشویق مشترکان به خوش مصرفی و کم مصرفی است.
در این باره وزیر نیرو می‌گوید: «تعرفه آب بها در سال ۱۴۰۱ برای مشترکانی که طبق الگو مصرف می‌کنند هیچگونه تغییری نکرده اما برای آن دسته از افرادی که بیش از الگو، مصرف دارند به‌صورت پلکانی مشمول افزایش قیمت میشود.»
درخصوص برق نیز، پرمصرف‌ها از بهمن ماه سال 1400 با فرمولی جدید جریمه می‌شوند؛ که در این تعریف جدید، تا زمانی که مشترکان برق، مصرف خود را بهینه نکنند، قبض گران‌تری را دریافت خواهند کرد؛ هزینه برق مصرف شده همراه با جریمه بدمصرفی.
علی‌اکبر محرابیان وزیر نیرو درباره تعرفه برق نیز به «ایران» توضیح میدهد:«اصلی‌ترین مشکل این بود که به‌دلیل ناکارآمدی نظام تخصیص یارانه، هر مشترکی که بیشتر برق مصرف می‌کرد، یارانه بیشتری دریافت می‌کرد و همین موضوع منجر به مصرف بی‌رویه و افزایش جهشی مصرف برق با توجه به تغییر در سبک زندگی مردم میشد. دولت جدید همت و همراهی ارزشمندی در این موضوع دارد به نحوی که هزینه مصارف در حد الگوی مصرف کماکان یارانه‌ای در نظر گرفته شده و یارانه نادرست تخصیص یافته به مشترکان با مصارف غیرمتعارف کاهش پیدا میکند. وزارت نیرو انتظار دارد این موضوع که به نوعی جراحی اقتصادی در این بخش به شمار می‌آید منجر به کاهش بخشی از مصارف غیرمتعارف بخصوص در دوران اوج مصرف شود.»
او بیان میکند: «یکی از وظایف راهبردی وزارت نیرو تأمین برق پایدار و اقتصادی برای همه بخش‌های مصرف از جمله صنعتی، تجاری و خانگی است، اما ما در کنار استمرار برق‌رسانی به آحاد جامعه عدالت محوری در عرضه برق را هم موضوع کلیدی می‌دانیم. لذا امسال نیز برنامه اصلاح تعرفه‌ها را به نوعی طراحی خواهیم کرد که مدیریت تقاضا انجام و این اصلاح تعرفه، منجر به کاهش مصارف غیرضروری از شبکه برق شود.»
براساس آنچه وزیر نیرو می‌گوید، اگر امسال تعرفه آب و برق تغییری داشته باشد، این تغییر در جهت جریمه پرمصرف‌ها خواهد بود. مجموع اظهارات این دو عضو کابینه دولت سیزدهم - وزرای نفت و نیرو- نشان میدهد که موضع دولت کنونی در خصوص تغییر تعرفه بیشتر حول محور جریمه پرمصرف‌ها، اصلاح مصرف و حمایت از اقشار ضعیف متمرکز است. این در حالی است که از یک سو، قیمت تمام شده برخی از حامل‌های انرژی بیش از قیمت فروش آن است و از سوی دیگر، در حال حاضر قیمت حامل‌های انرژی در جهان هر روز رکورد جدیدی را به ثبت می‌رساند.
آمادگی برای پیک برق تابستان
علاوه بر اصلاح مصرف برق، وزارت نیرو برای افزایش تولید برق نیز برنامه‌هایی را از مهرماه سال گذشته در پیش گرفته است تا کشور پیک مصرف برق تابستان امسال را با اطمینان بیشتری پشت‌سر بگذارد. وزیر نیرو در این باره می‌گوید: «بدون اضافه کردن سوخت و بدون سرمایه‌گذاری گسترده و صرفاً با استفاده از روش‌های دانش‌بنیان ۱۰۰۰ مگاوات به ظرفیت نیروگاه‌ها اضافه کردیم.»
محرابیان با ابراز امیدواری از اینکه با پیگیری برنامه‌ها فاصله میان تولید و مصرف به حداقل خواهد رسید تا مشکلات مردم در این زمینه نسبت به سال‌های گذشته به صورت چشمگیر کاهش پیدا کند، می‌گوید: «در راستای توسعه طرح‌های نیروگاهی پیش‌بینی شده مجموعاً ۶ هزار مگاوات به ظرفیت نیروگاهی کشور اضافه شود که ۴ هزار و ۵۰۰ مگاوات آن در چارچوب طرح‌های نیروگاهی است البته بخشی از آن به بهره‌برداری رسیده و بخش دیگر تا فصل تابستان به بهره‌برداری خواهد رسید. از این میزان ۵۰۰ مگاوات از محل نیروگاه‌های تجدیدپذیر به بهره‌برداری خواهد رسید و ۱۰۰۰ مگاوات نیز با ارتقای توان نیروگاه‌های موجود با طرح‌های دانش‌بنیان است.» گفتنی است، تابستان سال گذشته کشور در اوج مصرف برق حدود 12 هزار مگاوات کسری تولید برق داشت.
3 وسیله الکتریکی که 90 درصد برق خانگی را مصرف می‌کنند
بررسی‌های کارشناسان انرژی نشان میدهد که 90 درصد مصرف برق خانگی به 3 وسیله الکتریکی پرکاربرد اختصاص داشته و میتوان با استفاده صحیح از این لوازم، مصرف برق و به‌تبع آن هزینه قبوض را به میزان قابل توجهی کاهش داد.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت نیرو ، کارشناسان انرژی معتقدند بخش عمده مصرف برق خانگی در فصل گرم سال عموماً به 3 وسیله پرکاربرد یعنی «کولر»، «یخچال» و «روشنایی» اختصاص دارد، به گونه‌ای که یخچال و فریزر به تنهایی 35 درصد، کولر 35 درصد و روشنایی 15 تا 20 درصد مصرف برق خانگی را به خود اختصاص می‌دهند. بنا بر برخی آمارها بخش خانگی، تجاری، اداری و عمومی کشور بیش از 50 درصد برق تولیدی کشور را به خود اختصاص می‌دهند و این در حالی است که در کشورهای پیشرفته، بخش عمده مصرف برق به بخش مولد یعنی تولید و صنعت اختصاص می‌یابد و صرف به حرکت درآمدن چرخ‌های اقتصاد و تولید ناخالص داخلی کشورها میشود، شاید با یک مثال ساده بتوان بیشتر به اهمیت موضوع پی برد، اینکه از ۵۳ هزار مگاوات پیک بار تابستان بیش از ۲۰ هزار مگاوات مربوط به سیستم سرمایشی در بخش‌های مختلف بوده که معادل کل مصرف برق 3 کشور همسایه ایران است! در همین حال، با اندکی توجه و مصرف بهینه میتوان مشمول پرداخت هزینه‌های اضافی در قبوض برق نشد.
|
|
|
|
|
|
|
رئیس جمهور در نشست هم اندیشی با کارآفرینان و فعالان تولید دانش بنیان : لازمه اقتصاد دانش بنیان مدیریت دانش بنیان است
آیت‌الله دکتر سید ابراهیم رئیسی روز گذشته در نشست هم اندیشی با کارآفرینان و فعالان تولید دانش‌بنیان که حدود 2 ساعت به طول انجامید، با بیان اینکه ضرورت دارد نگاه دست‌اندرکاران امور اجرایی به حوزه دانش‌بنیان متحول شود، گفت: امروز باید دولتمردان و کارآفرینان در تلاش مجاهدانه وضعیت موجود را به وضعیت مطلوب نزدیک کنند و لازمه این کار و ایجاد تحول، تغییر نگرش‌ها است.
رئیس جمهور با تأکید بر اینکه مدیریت در کشور باید دانش‌بنیان شود، اظهار داشت: بر این باور هستم که لازمه حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان این است که باید به دنبال مدیریت دانش‌بنیان بود لذا تحول در حوزههای مدیریتی از ضرورت‌های جدی جامعه است.
دکتر رئیسی در ادامه تحول در فرایندها را به عنوان دومین گام در ایجاد تحول موفق مورد تأکید قرار داد و گفت: برای انجام کارهای بزرگ در کشور لازم است فرایندها تغییر پیدا کند در غیر این صورت در نظام پیچیده اداری موجود، نمی‌توان کاری از پیش برد، از این روی لازم است فرایند شکل‌گیری ایده تا تبدیل آن به محصول متحول و تسهیل شود.
رئیس جمهور با اشاره به نقش مهم صنایع و شرکت‌های بزرگ در تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان، گفت: صنایع بزرگ کشور باید فعالیت و تولید خود را دانش‌بنیان کنند و اگر چنین اتفاقی نیفتد بدون تردید شرکت‌های کوچک دانش‌بنیان نمی‌توانند رشد مؤثری داشته باشند. ضروری است شرکت‌ها و صنایع بزرگ کشور از همین امروز خود را موظف به فعالیت و حمایت از محصولات دانش‌بنیان بدانند و اقدامات لازم را در این راستا انجام دهند. رئیس جمهور خاطر نشان کرد: دستگاه‌های دولتی با قرار دادن مشوق‌های لازم می‌توانند صنایع و شرکت‌های بزرگ را به سمت فعالیت‌های دانش‌بنیان و حمایت از تولیدات شرکت‌های دانش‌بنیان سوق دهند.
آیت‌الله رئیسی تأکید کرد: تحقق شعار سال صرفاً وظیفه معاونت علمی رئیس جمهور نیست، بلکه باید همه دستگاه‌ها در این زمینه احساس مسئولیت کنند.
رئیس جمهور ایجاد تحول نهادی را گام سوم در مسیر دستیابی به موفقیت دانست و اظهار داشت: در تحول نهادی لازم است دستگاه‌ها و مجموعه‌های مرتبط با شرکت‌های دانش‌بنیان متحول شوند و در این راستا به جای اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان به سراغ دستگاه‌های اجرایی بروند، این دستگاه‌های مختلف باشند که دغدغه‌ها و مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان را با جدیت پیگیری می‌کنند.
دکتر رئیسی با اشاره به اینکه کشورمان از نیروی انسانی کارآمد و ظرفیت‌های اقتصادی، مالی و تولیدی ارزشمندی برخوردار است، گفت: اگر ظرفیت‌های موجود با سازوکارهای مناسب سامان پیدا کند، بسیاری از مسائل و مشکلات کشور از جمله بیکاری برطرف شده و با ایجاد رشد اقتصادی و افزایش ارزش پول ملی، مشکلات کشور سر و سامان می‌یابد.
رئیس جمهور واردات بی‌رویه را از موانع جدی توسعه شرکت‌ها و تولیدات دانش‌بنیان دانست و اظهار داشت: مسئولین مربوطه لازم است با جدیت جلوی اینگونه واردات را بگیرند و اگر دست‌های پنهانی در این زمینه وجود دارد، آنها را شناسایی کنند. آیت‌الله رئیسی افزود: وقتی محصولی با فناوری پیشرفته و با استانداردهای لازم و قابل رقابت در کشور وجود دارد، نباید مشابه آن وارد کشور شود و به هیچ عنوان اجازه داده نشود افرادی با زد و بندهایی به دنبال واردات بی‌رویه باشند. رئیس جمهور در ادامه دستور داد کارگروهی با محوریت معاونت علمی و مشارکت وزارتخانه‌های ذیربط برای هدایت، حمایت و نظارت بر شرکت‌های دانش‌بنیان تشکیل شود.
دکتر رئیسی در ادامه تصریح کرد: ساختار نظام آموزش عالی باید به سمت مهارت‌آفرینی سوق یافته و متناسب با فعالیت‌های دانش‌بنیان تغییر یابد. آیت‌الله رئیسی با بیان اینکه در کشورمان علم و دانش و ظرفیت‌ها و توانایی‌های فراوانی وجود دارد، اظهار داشت: اگر دانایی و توانایی‌های موجود در کشور با سازوکارهای مناسب به یکدیگر ضمیمه شوند، میتواند بسیاری از راه‌ها را هموار کند و این کار باید در کشورمان اتفاق بیفتد.
در این نشست که در آن مدیران و نمایندگان بیش از 40 شرکت دانش‌بنیان از سراسر کشور حضور داشتند، 11 نفر از مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان در سخنان جداگانه‌ای دغدغه‌ها مشکلات و راهکارهای خود را برای توسعه فعالیت‌های دانش‌بنیان در کشور مطرح کردند.
تلاش برای شکل‌گیری اقتصاد دانش‌بنیان در کشور، تجاری‌سازی تولیدات شرکت‌ها، خرید و صادرات محصولات دانش‌بنیان، ایجاد یکپارچگی در حمایت از شرکت‌های دانش بنیان، حمایت از مالکیت فکری معنوی، تقویت دیپلماسی اقتصادی، تسهیل صدور مجوز کسب و کار، حمایت‌های بیمه‌ای و مالیاتی، رفع موانع گمرکی، جلوگیری از واردات محصولات مشابه و کوچک‌سازی دولت، از جمله نکاتی بود که در این جلسه توسط مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان مطرح شد.
رئیس جمهور با تأکید بر اینکه مدیریت در کشور باید دانش‌بنیان شود، اظهار داشت: بر این باور هستم که لازمه حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان این است که باید به دنبال مدیریت دانش‌بنیان بود لذا تحول در حوزههای مدیریتی از ضرورت‌های جدی جامعه است.
دکتر رئیسی در ادامه تحول در فرایندها را به عنوان دومین گام در ایجاد تحول موفق مورد تأکید قرار داد و گفت: برای انجام کارهای بزرگ در کشور لازم است فرایندها تغییر پیدا کند در غیر این صورت در نظام پیچیده اداری موجود، نمی‌توان کاری از پیش برد، از این روی لازم است فرایند شکل‌گیری ایده تا تبدیل آن به محصول متحول و تسهیل شود.
رئیس جمهور با اشاره به نقش مهم صنایع و شرکت‌های بزرگ در تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان، گفت: صنایع بزرگ کشور باید فعالیت و تولید خود را دانش‌بنیان کنند و اگر چنین اتفاقی نیفتد بدون تردید شرکت‌های کوچک دانش‌بنیان نمی‌توانند رشد مؤثری داشته باشند. ضروری است شرکت‌ها و صنایع بزرگ کشور از همین امروز خود را موظف به فعالیت و حمایت از محصولات دانش‌بنیان بدانند و اقدامات لازم را در این راستا انجام دهند. رئیس جمهور خاطر نشان کرد: دستگاه‌های دولتی با قرار دادن مشوق‌های لازم می‌توانند صنایع و شرکت‌های بزرگ را به سمت فعالیت‌های دانش‌بنیان و حمایت از تولیدات شرکت‌های دانش‌بنیان سوق دهند.
آیت‌الله رئیسی تأکید کرد: تحقق شعار سال صرفاً وظیفه معاونت علمی رئیس جمهور نیست، بلکه باید همه دستگاه‌ها در این زمینه احساس مسئولیت کنند.
رئیس جمهور ایجاد تحول نهادی را گام سوم در مسیر دستیابی به موفقیت دانست و اظهار داشت: در تحول نهادی لازم است دستگاه‌ها و مجموعه‌های مرتبط با شرکت‌های دانش‌بنیان متحول شوند و در این راستا به جای اینکه شرکت‌های دانش‌بنیان به سراغ دستگاه‌های اجرایی بروند، این دستگاه‌های مختلف باشند که دغدغه‌ها و مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان را با جدیت پیگیری می‌کنند.
دکتر رئیسی با اشاره به اینکه کشورمان از نیروی انسانی کارآمد و ظرفیت‌های اقتصادی، مالی و تولیدی ارزشمندی برخوردار است، گفت: اگر ظرفیت‌های موجود با سازوکارهای مناسب سامان پیدا کند، بسیاری از مسائل و مشکلات کشور از جمله بیکاری برطرف شده و با ایجاد رشد اقتصادی و افزایش ارزش پول ملی، مشکلات کشور سر و سامان می‌یابد.
رئیس جمهور واردات بی‌رویه را از موانع جدی توسعه شرکت‌ها و تولیدات دانش‌بنیان دانست و اظهار داشت: مسئولین مربوطه لازم است با جدیت جلوی اینگونه واردات را بگیرند و اگر دست‌های پنهانی در این زمینه وجود دارد، آنها را شناسایی کنند. آیت‌الله رئیسی افزود: وقتی محصولی با فناوری پیشرفته و با استانداردهای لازم و قابل رقابت در کشور وجود دارد، نباید مشابه آن وارد کشور شود و به هیچ عنوان اجازه داده نشود افرادی با زد و بندهایی به دنبال واردات بی‌رویه باشند. رئیس جمهور در ادامه دستور داد کارگروهی با محوریت معاونت علمی و مشارکت وزارتخانه‌های ذیربط برای هدایت، حمایت و نظارت بر شرکت‌های دانش‌بنیان تشکیل شود.
دکتر رئیسی در ادامه تصریح کرد: ساختار نظام آموزش عالی باید به سمت مهارت‌آفرینی سوق یافته و متناسب با فعالیت‌های دانش‌بنیان تغییر یابد. آیت‌الله رئیسی با بیان اینکه در کشورمان علم و دانش و ظرفیت‌ها و توانایی‌های فراوانی وجود دارد، اظهار داشت: اگر دانایی و توانایی‌های موجود در کشور با سازوکارهای مناسب به یکدیگر ضمیمه شوند، میتواند بسیاری از راه‌ها را هموار کند و این کار باید در کشورمان اتفاق بیفتد.
در این نشست که در آن مدیران و نمایندگان بیش از 40 شرکت دانش‌بنیان از سراسر کشور حضور داشتند، 11 نفر از مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان در سخنان جداگانه‌ای دغدغه‌ها مشکلات و راهکارهای خود را برای توسعه فعالیت‌های دانش‌بنیان در کشور مطرح کردند.
تلاش برای شکل‌گیری اقتصاد دانش‌بنیان در کشور، تجاری‌سازی تولیدات شرکت‌ها، خرید و صادرات محصولات دانش‌بنیان، ایجاد یکپارچگی در حمایت از شرکت‌های دانش بنیان، حمایت از مالکیت فکری معنوی، تقویت دیپلماسی اقتصادی، تسهیل صدور مجوز کسب و کار، حمایت‌های بیمه‌ای و مالیاتی، رفع موانع گمرکی، جلوگیری از واردات محصولات مشابه و کوچک‌سازی دولت، از جمله نکاتی بود که در این جلسه توسط مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان مطرح شد.
|
|
|
|
|
|
|
«ایران» از دلایل ناکامی خودکفایی در محصول استراتژیک روغن گزارش می دهد مافیای روغن علیه تولید
سال گذشته حدود 3/3 میلیارد دلار روغن خام و دانه‌های روغنی وارد کشور شده است
امین محمودی
خبرنگار
«مسأله کشاورزی مهم است و کشور در محصولات پایه غذایی باید به امنیت کامل و خودکفایی لازم حتماً دست پیدا کند. ما باید در مورد گندم، در مورد خوراک دام و مواد اصلی تولید روغن به خودکفایی برسیم. باید در ذرّت، جو و بقیه چیزهایی که کالاهای اساسی نامیده میشود، حتماً به خودکفایی برسیم و میتوان این کار را کرد؛ ما دشت‌های حاصلخیز خوبی داریم، این دشت‌ها را باید صرف کنیم برای تأمین کالاهای اساسی.» این جمله بخشی از راهبرد استراتژیک رهبر انقلاب در خصوص خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی است که در سخنرانی روز اول عید سال‌جاری به آن اشاره کردند.
طرح خودکفایی دانه‌های روغنی یکی از هشت طرح خوداتکایی محصولات اساسی بود که توسط وزارت جهاد کشاورزی تدوین و اجرای آن از نیمه دوم سال ۹۴ آغاز و تا افق ۱۴۰۴ برنامه‌ریزی شده بود. بر این اساس باید در پایان این ۱۰ سال، حداقل ۷۰ درصد نیاز کشور به روغن در داخل تأمین میشد.به گفته مسئولان وقت وزارت جهاد کشاورزی بیشترین تمرکز در این زمینه روی محصول کلزا بود؛ با این استدلال که این دانه در پاییز کشت میشود و از نزولات جوی استفاده میکند بنابراین به حل بحران کم آبی کشور نیز کمک میشود.ولی گزارش‌ها حاکی از آن است که طی ۶ سال گذشته این طرح فقط ۱۰ درصد رشد داشته و از ۶درصد در سال ۱۳۹۴ به ۱۶ درصد خودکفایی در پایان سال گذشته رسیده است، بنابراین با این اوصاف رسیدن به خودکفایی ۷۰ درصدی تا ۳ سال آینده رؤیایی بیش نخواهد بود. در کنار تمام موانع اقتصادی،حضور و نفوذ دست های پشت‌پرده و مافیا در این بخش باعث شده تا خودکفایی محقق نشود و همچنان وابسته باشیم.
میزان تولید روغن در کشور
تا قبل از سال ۱۴۰۰، دولت مسئول تعیین نرخ خرید تضمینی بود که همواره نقدهایی به قیمت نسبت به تورم سالانه وارد میشد. اما در سال گذشته و با تصویب مجلس، شورای قیمت‌گذاری متشکل از دولت و بخش خصوصی مسئول تعیین نرخ خرید تضمینی شده است. این شورا تا حدودی نرخ خرید تضمینی محصولات را به هزینه‌های تولید نزدیک کرده است.
نیاز کشور به روغن خام سالانه حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن است که فقط ۸ درصد آن از داخل تأمین میشود. ظرفیت تولید روغن در کارخانه‌های ما ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تن است در حالی که نیاز سالانه یک میلیون و 500 هزار تن است به همین دلیل بیشتر کارخانه‌ها با ظرفیت پایین تولید می‌کنند.
بنابراین افزایش تولید دانه‌های روغنی میتواند ظرفیت خالی مانده کارخانه‌ها را پوشش دهد و حتی در برنامه‌ای بلند مدت، ایران توانایی صادرات روغن را خواهد داشت.در همین خصوص مهدی سروی، کارشناس کشاورزی و امنیت غذایی در گفت‌و‌گو با «ایران» در خصوص میزان تولید روغن گفت: هم‌اکنون میزان تولید روغن از دانه‌های روغنی کشت شده در کشورمان در سال‌جاری هم کمتر از ۳۰۰ هزار تن بوده، این در حالی است که از دانه سویای وارداتی یک میلیون و ۵۰۰ تن تولید روغن در کشور تولید می‌گردد.این کارشناس کشاورزی و امنیت غذایی خاطرنشان کرد: ظرفیت روغن‌کشی در کشور ۱،۸ میلیون تن است که ۳۰۰ هزار تن آن مربوط به دانه‌های داخلی نظیر کلزا و کنجد و ۱،۵ میلیون تن دیگر برای دانه سویای وارداتی است.
واردات افسارگسیخته روغن به کشور
بررسی آخرین وضعیت واردات اقلام اساسی در سال ۱۴۰۰ نشان میدهد پس از موبایل، ذرت و گندم؛ دانه‌های روغنی بیشترین حجم از واردات کالاهای اساسی را به خود اختصاص داده است به طوری که این داده‌ها بیانگر آن است که ۲،۱ میلیون تن دانه روغنی به ارزش حدود ۱،۴ میلیارد دلار وارد کشور شده است که نسبت به سال ۹۹ به لحاظ وزنی ۵۵ درصد و به لحاظ ارزشی ۹۹ درصد رشد داشته است.طی ۵ سال گذشته میانگین ارزش واردات روغن خام ۱،۱۶ میلیارد دلار بوده و میانگین واردات دانه‌های روغنی منتخب نیز طی همین مدت حدود ۲،۱۴ میلیارد دلار بوده است؛ به‌عبارت‌دیگر درمجموع حدود ۳،۳ میلیارد دلار در هرسال صرف واردات روغن و دانه‌های روغنی میشود.
چرا نتوانستیم به خودکفایی برسیم؟
اما کارشناسان، دلایلی را برای عدم موفقیت برنامه افزایش تولید دانه‌های روغنی عنوان می‌کنند به طوری که قاسم پیشه ور، رئیس سازمان نظام صنفی کشاورزی، قیمت پایین خرید تضمینی دانه‌های روغنی و بی‌انگیزگی کشاورزان را از دلایل اصلی برای خود اتکایی در تولید و کشت دانه های روغنی عنوان می کنند.
وی در این خصوص به «ایران» توضیح داد: قیمت خرید تضمینی دانه‌های روغنی نسبت به محصولات دیگر در سال‌های اخیر پایین‌تر بود و کشاورزان تمایل کمتری به تولید این محصول داشتند. در مقایسه با ذرت، گندم یا برنج قیمت خرید تضمینی دانه‌های روغنی کمتر بود اما امسال نرخ خرید تضمینی بیشتر شده و امید داریم کشاورزان بیشتر برای کشت دانه‌های روغنی اقدام کنند.کارشناسان امر معتقدند بر سر راه خودکفایی ۷۰ درصدی رونق در کشورمان موانعی جدی گذاشته شده که رفع آنها به سختی صورت می‌گیرد، به طوری که یکی از اصلی‌ترین این موانع تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات روغن خام است که سبب شده واردات روغن خام از کشت دانه‌های روغنی بسیار به‌صرفه‌تر باشد.در صورت ادامه دار بودن این سیاست، کشاورزان به‌دلیل عدم رقابت‌پذیری دیگر نمی‌توانند به کشت دانه‌های روغنی روی آورند و از طرف دیگر واردات روغن خام نسبت به واردات دانه‌های روغنی بشدت بالاست این در حالی است، در صورتی که میزان واردات دانه‌های روغنی بالاتر می‌بود علاوه بر اشتغالزایی شاهد استفاده از ظرفیت کامل کارخانجات روغن کشی در کشور بودیم، کارخانجاتی که در حال حاضر نیمه تعطیل هستند.نبود فناوری و ماشین‌آلات مناسب نیز به‌دلیل رشد کم توسعه مکانیزاسیون کشاورزی در کشورمان از دیگر موانع خوداتکایی روغن بوده است، به طوری که کلزای کشت شده در کشور عمدتاً با ماشین‌آلات و کمباین‌های غیرمرتبط برداشت میشود که همین امر میزان استاندارد ریزش محصول (۳ درصد) را با افزایش ۳ برابری روبه‌رو میکند.
عدم حمایت لازم از کشاورزان، تأخیر در پرداخت مطالبات کشاورزان و عدم توانایی دولت در اجرای طرح الگوی کشت در دولت دوازدهم از دیگر موانعی است که بر سر راه خودکفایی روغن وجود داشته، به طوری که دولت دوازدهم همواره نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی از جمله دانه‌های روغنی و گندم را پایین‌تر از نرخ تورم و هزینه نهاده‌های تولید توسط کشاورزان اعمال می‌کرد.
نرخ خرید تضمینی دانه‌های روغنی و مصرف آن در کشور
نرخ خرید تضمینی دو محصول اصلی دانه‌های روغنی یعنی کلزا و دانه سویا در سال ۹۹ به ترتیب ۷ هزار و ۸۰۰ و ۶ هزار و ۶۳۰ تومان بود، در سال گذشته، کلزا ۱۱ هزار تومان و دانه سویا ۱۱ هزار و ۴۰۰ تومان تعیین شد اما برای سال زراعی آینده نرخ کلزا ۱۵ هزار تومان و نرخ دانه سویا ۱۵ هزار و ۳۰۰ تومان تعیین شده است.
علاوه بر این میزان مصرف روغن در کشور قبل از تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی کمتر از ۱،۵ میلیون تن بوده اما بعد از تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی افزایش یافته و سال 1399 حدود ۲،۱ میلیون تن روغن در کشور تولید و توزیع شده است.در همین خصوص «امیرهوشنگ بیرشک» دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی کشور در این باره گفت: در حال حاضر ۱۵ درصد از دانه‌های روغنی مورد نیاز کشورمان در داخل تولید میشود به طوری که ۳۰۰هزار تن روغن در کشور از تولیدات داخلی به دست می‌آید و یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن دیگر از طریق واردات تأمین شده است.
نمی‌گذارند در روغن به خودکفایی برسیم
رهبر معظم انقلاب در بخش دیگری از سخنرانی خود در روز اول سال فرمودند: «بخش کشاورزی ما متأسفانه جزو وابسته‌ترین بخش‌های کشور به واردات است؛ جزو وابسته‌ترین بخش‌های کشور به واردات بخش کشاورزی است؛ و بیش از حد [هم] هست؛ که این حتماً باید تعدیل بشود و البته مبارزه با این وابستگی هم خیلی کار سختی است؛ چون عده‌ای از این واردات مواد کشاورزی از خارج، منافع بسیار بزرگی دارند؛ می‌ایستند. چند سال قبل از این، من به یکی از این وزرای کشاورزی در مورد «کلزا» که یکی از مواد اولیه تولید روغن نباتی است، گفتم این را دنبال کنید؛ ایشان گفت نمی‌گذارند؛ می‌گویند ما باید مواد اولیه روغن را وارد بکنیم؛ یعنی نمی‌گذارند؛ شاید از عناصری هم در داخل وزارت، در داخل دستگاه‌های دولتی استفاده هم می‌کنند تا کارشکنی بشود؛ اما باید ایستاد، یعنی کار سختی است اما این کار سخت را حتماً باید انجام بدهند.»
به نظر می‌رسد اشاره رهبر انقلاب به محمود حجتی، وزیر اسبق کشاورزی بود که طرح خوداتکایی در تولید دانه‌های روغنی را دنبال می‌کرد و گلایه‌های زیادی از کارشکنی در این حوزه داشت.حجتی در روز سه‌شنبه ۱۷ شهریور ۱۳۹۴ در گردهمایی سراسری مدیران وزارت جهاد کشاورزی از وجود رانت در واردات روغن خام به کشور خبر داد و گفت: عده‌ای می‌خواهند روغن را که در همه دنیا ارزان شده، گران کنند و نسبت به نخریدن دانه‌های روغنی تهدید هم می‌کنند.وی خطاب به صنایع روغن نباتی گفت: بیخود کردید که دانه روغنی از کشاورز نمی‌خرید؛ کشور بی‌صاحب نیست که تهدید می‌کنید.حجتی گفت: چهار میلیارد دلار واردات صورت گرفته است که به همین میزان سرمایه‌های بین نسلی از جمله نفت را فروخته‌ایم و دانه روغنی وارد کرده‌ایم. از سوی دیگر تهدید می‌کنند که از امروز سویا نمی‌خریم، بیخود کردید که نمی‌خرید. وزیر وقت جهاد کشاورزی تصریح کرد: گوش به این حرف‌ها و تهدیدها نخواهیم سپرد و در این زمینه تولید کلزا هم در تناوب، تقویت خاک، تأمین نیاز کشور و حمایت از زنجیره تولید باید توسعه یابد اما مشکلاتی به علت رانت در واردات بوده و هست که باید مراقبت کرد، چرا که رهبر معظم انقلاب هم به شخص من فرمودند که «مراقب واردات باش.»
خبرنگار
«مسأله کشاورزی مهم است و کشور در محصولات پایه غذایی باید به امنیت کامل و خودکفایی لازم حتماً دست پیدا کند. ما باید در مورد گندم، در مورد خوراک دام و مواد اصلی تولید روغن به خودکفایی برسیم. باید در ذرّت، جو و بقیه چیزهایی که کالاهای اساسی نامیده میشود، حتماً به خودکفایی برسیم و میتوان این کار را کرد؛ ما دشت‌های حاصلخیز خوبی داریم، این دشت‌ها را باید صرف کنیم برای تأمین کالاهای اساسی.» این جمله بخشی از راهبرد استراتژیک رهبر انقلاب در خصوص خودکفایی در تولید محصولات کشاورزی است که در سخنرانی روز اول عید سال‌جاری به آن اشاره کردند.
طرح خودکفایی دانه‌های روغنی یکی از هشت طرح خوداتکایی محصولات اساسی بود که توسط وزارت جهاد کشاورزی تدوین و اجرای آن از نیمه دوم سال ۹۴ آغاز و تا افق ۱۴۰۴ برنامه‌ریزی شده بود. بر این اساس باید در پایان این ۱۰ سال، حداقل ۷۰ درصد نیاز کشور به روغن در داخل تأمین میشد.به گفته مسئولان وقت وزارت جهاد کشاورزی بیشترین تمرکز در این زمینه روی محصول کلزا بود؛ با این استدلال که این دانه در پاییز کشت میشود و از نزولات جوی استفاده میکند بنابراین به حل بحران کم آبی کشور نیز کمک میشود.ولی گزارش‌ها حاکی از آن است که طی ۶ سال گذشته این طرح فقط ۱۰ درصد رشد داشته و از ۶درصد در سال ۱۳۹۴ به ۱۶ درصد خودکفایی در پایان سال گذشته رسیده است، بنابراین با این اوصاف رسیدن به خودکفایی ۷۰ درصدی تا ۳ سال آینده رؤیایی بیش نخواهد بود. در کنار تمام موانع اقتصادی،حضور و نفوذ دست های پشت‌پرده و مافیا در این بخش باعث شده تا خودکفایی محقق نشود و همچنان وابسته باشیم.
میزان تولید روغن در کشور
تا قبل از سال ۱۴۰۰، دولت مسئول تعیین نرخ خرید تضمینی بود که همواره نقدهایی به قیمت نسبت به تورم سالانه وارد میشد. اما در سال گذشته و با تصویب مجلس، شورای قیمت‌گذاری متشکل از دولت و بخش خصوصی مسئول تعیین نرخ خرید تضمینی شده است. این شورا تا حدودی نرخ خرید تضمینی محصولات را به هزینه‌های تولید نزدیک کرده است.
نیاز کشور به روغن خام سالانه حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن است که فقط ۸ درصد آن از داخل تأمین میشود. ظرفیت تولید روغن در کارخانه‌های ما ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تن است در حالی که نیاز سالانه یک میلیون و 500 هزار تن است به همین دلیل بیشتر کارخانه‌ها با ظرفیت پایین تولید می‌کنند.
بنابراین افزایش تولید دانه‌های روغنی میتواند ظرفیت خالی مانده کارخانه‌ها را پوشش دهد و حتی در برنامه‌ای بلند مدت، ایران توانایی صادرات روغن را خواهد داشت.در همین خصوص مهدی سروی، کارشناس کشاورزی و امنیت غذایی در گفت‌و‌گو با «ایران» در خصوص میزان تولید روغن گفت: هم‌اکنون میزان تولید روغن از دانه‌های روغنی کشت شده در کشورمان در سال‌جاری هم کمتر از ۳۰۰ هزار تن بوده، این در حالی است که از دانه سویای وارداتی یک میلیون و ۵۰۰ تن تولید روغن در کشور تولید می‌گردد.این کارشناس کشاورزی و امنیت غذایی خاطرنشان کرد: ظرفیت روغن‌کشی در کشور ۱،۸ میلیون تن است که ۳۰۰ هزار تن آن مربوط به دانه‌های داخلی نظیر کلزا و کنجد و ۱،۵ میلیون تن دیگر برای دانه سویای وارداتی است.
واردات افسارگسیخته روغن به کشور
بررسی آخرین وضعیت واردات اقلام اساسی در سال ۱۴۰۰ نشان میدهد پس از موبایل، ذرت و گندم؛ دانه‌های روغنی بیشترین حجم از واردات کالاهای اساسی را به خود اختصاص داده است به طوری که این داده‌ها بیانگر آن است که ۲،۱ میلیون تن دانه روغنی به ارزش حدود ۱،۴ میلیارد دلار وارد کشور شده است که نسبت به سال ۹۹ به لحاظ وزنی ۵۵ درصد و به لحاظ ارزشی ۹۹ درصد رشد داشته است.طی ۵ سال گذشته میانگین ارزش واردات روغن خام ۱،۱۶ میلیارد دلار بوده و میانگین واردات دانه‌های روغنی منتخب نیز طی همین مدت حدود ۲،۱۴ میلیارد دلار بوده است؛ به‌عبارت‌دیگر درمجموع حدود ۳،۳ میلیارد دلار در هرسال صرف واردات روغن و دانه‌های روغنی میشود.
چرا نتوانستیم به خودکفایی برسیم؟
اما کارشناسان، دلایلی را برای عدم موفقیت برنامه افزایش تولید دانه‌های روغنی عنوان می‌کنند به طوری که قاسم پیشه ور، رئیس سازمان نظام صنفی کشاورزی، قیمت پایین خرید تضمینی دانه‌های روغنی و بی‌انگیزگی کشاورزان را از دلایل اصلی برای خود اتکایی در تولید و کشت دانه های روغنی عنوان می کنند.
وی در این خصوص به «ایران» توضیح داد: قیمت خرید تضمینی دانه‌های روغنی نسبت به محصولات دیگر در سال‌های اخیر پایین‌تر بود و کشاورزان تمایل کمتری به تولید این محصول داشتند. در مقایسه با ذرت، گندم یا برنج قیمت خرید تضمینی دانه‌های روغنی کمتر بود اما امسال نرخ خرید تضمینی بیشتر شده و امید داریم کشاورزان بیشتر برای کشت دانه‌های روغنی اقدام کنند.کارشناسان امر معتقدند بر سر راه خودکفایی ۷۰ درصدی رونق در کشورمان موانعی جدی گذاشته شده که رفع آنها به سختی صورت می‌گیرد، به طوری که یکی از اصلی‌ترین این موانع تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات روغن خام است که سبب شده واردات روغن خام از کشت دانه‌های روغنی بسیار به‌صرفه‌تر باشد.در صورت ادامه دار بودن این سیاست، کشاورزان به‌دلیل عدم رقابت‌پذیری دیگر نمی‌توانند به کشت دانه‌های روغنی روی آورند و از طرف دیگر واردات روغن خام نسبت به واردات دانه‌های روغنی بشدت بالاست این در حالی است، در صورتی که میزان واردات دانه‌های روغنی بالاتر می‌بود علاوه بر اشتغالزایی شاهد استفاده از ظرفیت کامل کارخانجات روغن کشی در کشور بودیم، کارخانجاتی که در حال حاضر نیمه تعطیل هستند.نبود فناوری و ماشین‌آلات مناسب نیز به‌دلیل رشد کم توسعه مکانیزاسیون کشاورزی در کشورمان از دیگر موانع خوداتکایی روغن بوده است، به طوری که کلزای کشت شده در کشور عمدتاً با ماشین‌آلات و کمباین‌های غیرمرتبط برداشت میشود که همین امر میزان استاندارد ریزش محصول (۳ درصد) را با افزایش ۳ برابری روبه‌رو میکند.
عدم حمایت لازم از کشاورزان، تأخیر در پرداخت مطالبات کشاورزان و عدم توانایی دولت در اجرای طرح الگوی کشت در دولت دوازدهم از دیگر موانعی است که بر سر راه خودکفایی روغن وجود داشته، به طوری که دولت دوازدهم همواره نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی از جمله دانه‌های روغنی و گندم را پایین‌تر از نرخ تورم و هزینه نهاده‌های تولید توسط کشاورزان اعمال می‌کرد.
نرخ خرید تضمینی دانه‌های روغنی و مصرف آن در کشور
نرخ خرید تضمینی دو محصول اصلی دانه‌های روغنی یعنی کلزا و دانه سویا در سال ۹۹ به ترتیب ۷ هزار و ۸۰۰ و ۶ هزار و ۶۳۰ تومان بود، در سال گذشته، کلزا ۱۱ هزار تومان و دانه سویا ۱۱ هزار و ۴۰۰ تومان تعیین شد اما برای سال زراعی آینده نرخ کلزا ۱۵ هزار تومان و نرخ دانه سویا ۱۵ هزار و ۳۰۰ تومان تعیین شده است.
علاوه بر این میزان مصرف روغن در کشور قبل از تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی کمتر از ۱،۵ میلیون تن بوده اما بعد از تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی افزایش یافته و سال 1399 حدود ۲،۱ میلیون تن روغن در کشور تولید و توزیع شده است.در همین خصوص «امیرهوشنگ بیرشک» دبیر انجمن صنفی صنایع روغن نباتی کشور در این باره گفت: در حال حاضر ۱۵ درصد از دانه‌های روغنی مورد نیاز کشورمان در داخل تولید میشود به طوری که ۳۰۰هزار تن روغن در کشور از تولیدات داخلی به دست می‌آید و یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن دیگر از طریق واردات تأمین شده است.
نمی‌گذارند در روغن به خودکفایی برسیم
رهبر معظم انقلاب در بخش دیگری از سخنرانی خود در روز اول سال فرمودند: «بخش کشاورزی ما متأسفانه جزو وابسته‌ترین بخش‌های کشور به واردات است؛ جزو وابسته‌ترین بخش‌های کشور به واردات بخش کشاورزی است؛ و بیش از حد [هم] هست؛ که این حتماً باید تعدیل بشود و البته مبارزه با این وابستگی هم خیلی کار سختی است؛ چون عده‌ای از این واردات مواد کشاورزی از خارج، منافع بسیار بزرگی دارند؛ می‌ایستند. چند سال قبل از این، من به یکی از این وزرای کشاورزی در مورد «کلزا» که یکی از مواد اولیه تولید روغن نباتی است، گفتم این را دنبال کنید؛ ایشان گفت نمی‌گذارند؛ می‌گویند ما باید مواد اولیه روغن را وارد بکنیم؛ یعنی نمی‌گذارند؛ شاید از عناصری هم در داخل وزارت، در داخل دستگاه‌های دولتی استفاده هم می‌کنند تا کارشکنی بشود؛ اما باید ایستاد، یعنی کار سختی است اما این کار سخت را حتماً باید انجام بدهند.»
به نظر می‌رسد اشاره رهبر انقلاب به محمود حجتی، وزیر اسبق کشاورزی بود که طرح خوداتکایی در تولید دانه‌های روغنی را دنبال می‌کرد و گلایه‌های زیادی از کارشکنی در این حوزه داشت.حجتی در روز سه‌شنبه ۱۷ شهریور ۱۳۹۴ در گردهمایی سراسری مدیران وزارت جهاد کشاورزی از وجود رانت در واردات روغن خام به کشور خبر داد و گفت: عده‌ای می‌خواهند روغن را که در همه دنیا ارزان شده، گران کنند و نسبت به نخریدن دانه‌های روغنی تهدید هم می‌کنند.وی خطاب به صنایع روغن نباتی گفت: بیخود کردید که دانه روغنی از کشاورز نمی‌خرید؛ کشور بی‌صاحب نیست که تهدید می‌کنید.حجتی گفت: چهار میلیارد دلار واردات صورت گرفته است که به همین میزان سرمایه‌های بین نسلی از جمله نفت را فروخته‌ایم و دانه روغنی وارد کرده‌ایم. از سوی دیگر تهدید می‌کنند که از امروز سویا نمی‌خریم، بیخود کردید که نمی‌خرید. وزیر وقت جهاد کشاورزی تصریح کرد: گوش به این حرف‌ها و تهدیدها نخواهیم سپرد و در این زمینه تولید کلزا هم در تناوب، تقویت خاک، تأمین نیاز کشور و حمایت از زنجیره تولید باید توسعه یابد اما مشکلاتی به علت رانت در واردات بوده و هست که باید مراقبت کرد، چرا که رهبر معظم انقلاب هم به شخص من فرمودند که «مراقب واردات باش.»
|
|
|
|
|
|
|
3 طلبه در حرم امام رضا(ع) با سلاح سرد مورد حمله قرار گرفتند شهادت روحانی جهادگر
گروه حوادث: مرد جنایتکار که در اقدامی هولناک با چاقو 3 روحانی را در صحن پیامبراعظم حرم مطهر امام هشتم(ع) مجروح کرده و باعث شهادت یکی از آنها شده بود، دستگیر شد. به گزارش خبرنگار حوادث «ایران» بعدازظهر سه‌شنبه مردی جوان که از اتباع بیگانه است در حالی که یک چاقو در دست داشت به 3 روحانی در صحن پیامبر اعظم(ص) حرم مطهر رضوی حمله کرد که بلافاصله متهم از سوی مردم و مأموران انتظامی آستان مقدس دستگیر شد و مجروحان به بیمارستان منتقل شدند اما یک نفر از روحانیون به نام حجت‌الاسلام اصلانی که از روحانیون فعال و جهادی شهر مشهد بود به شهادت رسید.
این 3 طلبه از طلاب مخلصی بودند که سال‌ها برای محرومیت‌زدایی حاشیه شهر مشهد مشغول خدمت بودند .
حجت‌الاسلام پاکدامن و حجت الاسلام دارایی هم که دیگر مجروحان این حادثه هستند تحت مراقبت‌های شدید پزشکی قرار دارند.
محمد حسین درودی دادستان عمومی و انقلاب مشهد نیز از دستگیری 5 مظنون در حادثه دیروز خبر داد و گفت:پرونده این حادثه در دادسرا تحت رسیدگی ویژه قرار دارد و یک نفر ضارب که از اتباع خارجی است و 4 مظنون به همدستی با متهم اصلی در این پرونده دستگیر شده اند.
روابط عمومی آستان قدس‌رضوی با انتشار بیانیه‌ای در این خصوص اعلام کرد: همزمان با سومین روز ماه مبارک رمضان، بعدازظهر سه‌شنبه 3 طلبه حاضر در صحن پیامبراعظم(ص) با فردی که هویت وی در دست بررسی است با ضربات چاقو مورد حمله قرار گرفتند. با هوشیاری زائران و تلاش عوامل انتظامات و یگان حفاظت حرم مطهر، ضارب بلافاصله بازداشت و تحویل مقامات انتظامی شد و مصدومان به سرعت به بیمارستان منتقل شدند.
آستان قدس‌رضوی ضمن محکومیت این تعرض به ساحت مقدس حضرت رضا علیه السلام(ع) و روحانیت معزز، موضوع را تا حصول نتیجه و شناسایی عوامل، پیگیری خواهد کرد و گزارش آن را به اطلاع خواهد رساند. محسن داوری معاون استاندار و فرماندار مشهد نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس، گفت: این موضوع در دست بررسی است و پس از روشن شدن نتیجه، اطلاع‌رسانی در مورد آن صورت خواهد گرفت.
این 3 طلبه از طلاب مخلصی بودند که سال‌ها برای محرومیت‌زدایی حاشیه شهر مشهد مشغول خدمت بودند .
حجت‌الاسلام پاکدامن و حجت الاسلام دارایی هم که دیگر مجروحان این حادثه هستند تحت مراقبت‌های شدید پزشکی قرار دارند.
محمد حسین درودی دادستان عمومی و انقلاب مشهد نیز از دستگیری 5 مظنون در حادثه دیروز خبر داد و گفت:پرونده این حادثه در دادسرا تحت رسیدگی ویژه قرار دارد و یک نفر ضارب که از اتباع خارجی است و 4 مظنون به همدستی با متهم اصلی در این پرونده دستگیر شده اند.
روابط عمومی آستان قدس‌رضوی با انتشار بیانیه‌ای در این خصوص اعلام کرد: همزمان با سومین روز ماه مبارک رمضان، بعدازظهر سه‌شنبه 3 طلبه حاضر در صحن پیامبراعظم(ص) با فردی که هویت وی در دست بررسی است با ضربات چاقو مورد حمله قرار گرفتند. با هوشیاری زائران و تلاش عوامل انتظامات و یگان حفاظت حرم مطهر، ضارب بلافاصله بازداشت و تحویل مقامات انتظامی شد و مصدومان به سرعت به بیمارستان منتقل شدند.
آستان قدس‌رضوی ضمن محکومیت این تعرض به ساحت مقدس حضرت رضا علیه السلام(ع) و روحانیت معزز، موضوع را تا حصول نتیجه و شناسایی عوامل، پیگیری خواهد کرد و گزارش آن را به اطلاع خواهد رساند. محسن داوری معاون استاندار و فرماندار مشهد نیز در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس، گفت: این موضوع در دست بررسی است و پس از روشن شدن نتیجه، اطلاع‌رسانی در مورد آن صورت خواهد گرفت.
|
|
|
|
|
|
|
اولین علامت مثبت به بازار مسکن 1401 مخابره شد سقوط آزاد قیمت وام خانه
گروه اقتصادی / سیگنال سقوط قیمت در بازار امتیاز وام خرید مسکن که در روزهای پایانی اسفندماه 1400 رصد شد، در بازار فروردین ماه معاملات اوراق وام ملکی، دریافت و بازار به این سیگنال کاهشی پاسخ مثبت داد. متوسط قیمت هر فقره اوراق وام مسکن تنها در طول 16 روز اول فروردین ماه امسال دو کانال سقوط کرد و از کانال 100 هزار تومان در ابتدای این ماه به کانال 80 هزار تومان در روز سه‌شنبه 16 فروردین رسید.
بررسی‌های به عمل آمده درخصوص تغییرات سطح قیمت هر فقره اوراق 500 هزار تومانی وام مسکن که به عنوان امتیاز دریافت وام آنی خرید ملک در میان متقاضیان واحدهای مسکونی شناخته میشود نشان میدهد، دریافت سیگنال‌هایی که از شروع روند کاهشی هزینه دریافت وام مسکن از روزهای پایانی سال گذشته آغاز شده بود، با ادامه یافتن در بازار فروردین ماه منجر به سقوط قیمت اوراق در ماه ابتدایی سال جدید شد.
سطح متوسط قیمت هر فقره اوراق وام خرید مسکن در فروردین ماه دو کانال زیر کانال 100 هزار تومانی سقوط کرد؛ این در حالی است که از نیمه دوم سال گذشته، برخی دارندگان اوراق به بهانه افزایش سقف تسهیلات خرید مسکن و انتظار برای افزایش شدید تقاضای دریافت وام از عرضه اوراق در اختیار خود به بازار تقاضا خودداری کردند. به این امید که بتوانند اوراق در اختیار خود را با قیمت چند برابری به بازار عرضه کرده و از این محل سود قابل توجهی به دست آورند.
با این حال و بعد از رسیدن قیمت اوراق به قله تاریخی در اسفندماه، از روزهای پایانی اسفند سال گذشته، سیگنال‌های ریزش قیمت به این بازار مخابره شد. تحت تأثیر مخابره سیگنال‌های کاهشی و بروز سه رویداد مهم اثرگذار بر سطح قیمت اوراق، متوسط قیمت در بازار امتیاز وام مسکن در 16 روز اول فروردین ماه کاهش یافت.
با قرار گرفتن بازار اوراق در مسیر کاهش قیمت، از روز 14 فروردین ماه و همزمان با آغاز به کار رسمی بازار معاملات مسکن در سال جدید، متوسط قیمت هر فقره اوراق وام مسکن به زیر سطح 100 هزار تومان بازگشت. تنها دو روز در کانال 90 هزار تومانی باقی ماند و به سرعت به کانال 80 هزار تومانی وارد شد.
متوسط قیمت هر فقره اوراق وام مسکن که پس از صعود به کانال 70 هزار تومانی در ابتدای پاییز 1400 و همزمان با افزایش سقف تسهیلات مسکن از ابتدای زمستان وارد کانال 100 هزار تومانی شد، هم اکنون به زیر 100 هزار تومان رسیده است. سه شنبه 16 فروردین ماه متوسط قیمت اوراق وام مسکن به 88 هزار تومان رسید.
بررسی وضعیت و تحولات قیمت در بازار امتیاز وام مسکن نشان میدهد، متوسط قیمت هر فقره اوراق در آذرماه به 95 هزار تومان، در دی ماه به 100 هزار تومان، در بهمن ماه به 123 هزار تومان و در اسفندماه با ثبت قله تاریخی به 136 هزار تومان رسید. در مجموع نگاهی کلی به تحولات قیمت در بازار اوراق وام خرید مسکن نشان میدهد در 6 ماهه دوم سال گذشته متوسط قیمت هر فقره اوراق وام مسکن در مقایسه با همین مقدار در نیمه اول سال 1400 بیش از 77 درصد رشد داشته است.
متوسط قیمت هر فقره اوراق وام مسکن در شش ماهه اول سال گذشته 56 هزار تومان و در شش ماهه دوم سال 1400 معادل 99 هزار و 500 تومان بود. در اسفندماه بیشترین رکورد متوسط ماهانه قیمت اوراق از ابتدای انتشار این اوراق تاکنون به ثبت رسید. هر فقره اوراق وام مسکن در ماه پایانی سال گذشته به طور متوسط 136 هزار تومان معامله شد.
در 16 روز اول فروردین ماه با دریافت سیگنال کاهش قیمت در بازار اوراق، سطح متوسط قیمت به 100 هزار تومان افت کرد. بازار معاملات اوراق وام مسکن که در 6 فروردین ماه امسال با سطح متوسط قیمت 111 هزار و 800 تومان کار خود را آغاز کرد در روز 15 فروردین ماه به سطح متوسط قیمت 92 هزار و 300 تومانی رسید. روند قیمت در بازار معاملات اوراق وام مسکن از ابتدای فروردین تا نیمه این ماه، روندی نزولی بوده است. آمارهای رسمی مراجع عرضه کننده اوراق وام مسکن نشان میدهد متوسط قیمت اوراق وام مسکن در روز 6 فروردین ماه معادل 111 هزار و 800 تومان بوده است در روز 7 فروردین به 108 هزار و 900 تومان، 9 فروردین 105 هزار و900 تومان، دهم فروردین 101 هزار و 800 تومان و در 14 فروردین به 97 هزار و 400 تومان رسید. در15 فروردین هر فقره اوراق 500 هزار تومانی مسکن به طور متوسط 92 هزار و300 تومان معامله شد. این میزان در روز 16 فروردین ماه به سطح 88 هزار تومان رسید.
سه عامل ریزش قیمت اوراق
بررسی‌های به عمل آمده از شناسایی سه عامل عمده ریزش قیمت اوراق و سقوط از قله تاریخی خبر میدهد. یک مقام مسئول در شبکه بانکی در ارتباط با دلایل ریزش قیمت اوراق در سال جاری بعد از قله پیمایی قیمت امتیاز وام مسکن در اسفندماه، به خبرنگار روزنامه ایران اعلام کرد: یکی از مهمترین عوامل ریزش قیمت اوراق وام مسکن درفروردین ماه مربوط به «کاهش حجم تقاضای خرید اوراق در این ماه» تحت تأثیر «کاهش تعداد معاملات خرید مسکن» در فروردین است. از آنجا که دست‌کم در نیمی از ماه فروردین به دلیل تعطیلات نوروز، معامله و تقاضایی برای خرید مسکن وجود ندارد این موضوع بر تقاضای خرید اوراق نیز اثر گذاشته و منجر به افت قیمت اوراق شده است.
این مقام آگاه و مسئول در شبکه بانکی، معتقد است: از سوی دیگر اگرچه کاهش حجم تقاضای خرید مسکن و در نتیجه کاهش میزان تقاضا در بازار امتیاز وام مسکن برای خرید اوراق یک علت مهم کاهش قیمت اوراق در فروردین ماه است اما یک عامل مهم دیگر را نیز میتوان در این ریزش قیمت مؤثر اعلام کرد. به گفته وی، عملاً انتظار بی موردی که برخی از دارندگان اوراق برای ایجاد تقاضای هیجانی در بازار وام مسکن در پی افزایش سقف تسهیلات و در نتیجه ورود تقاضای هیجانی به بازار اوراق داشتند، محقق نشد. در واقع اگر چه سقف تسهیلات خرید مسکن افزایش یافت و این موضوع بر تقاضای خرید اوراق و همچنین دریافت وام برای خرید مسکن اثرگذار بود اما افزایش سقف وام عملاً منجر به ورود تقاضای هیجانی در بازار نشد. همین عامل باعث شد که عملاً مقاومت دارندگان اوراق که ازابتدای زمستان سال گذشته برای افزایش قیمت‌ها تلاش کردند، در فروردین ماه شکسته شود و قیمت‌ها در ماه ابتدایی سال جاری سقوط کند.
عامل سوم مؤثر در کاهش قیمت اوراق همچنین به شرایط اقتصاد کلان و وضعیت سایر بازارها بخصوص بازار سرمایه مربوط میشود. قیمت اوراق نه تنها تحت تأثیر تقاضای خرید مسکن و تقاضا برای دریافت تسهیلات ملکی قرار دارد از سوی دیگر از متغیرهای بیرونی یعنی وضعیت سایر بازارها بخصوص بازار سرمایه نیز اثر می‌‌پذیرد. هم اکنون نه تنها تقاضای هیجانی در بازار مسکن، بازار سرمایه و سایر بازارها وجود ندارد بلکه نوعی آرامش نسبی در این بازارها حاکم شده است. از این رو بازار اوراق نیز به تبعیت از سایر بازارها بخصوص بازار مسکن وبازار سرمایه نمی‌تواند متلاطم باقی بماند. این عامل نیز به عنوان سومین دلیل شروع و ادامه روند نزول قیمت در بازار امتیاز تسهیلات مسکن قابل شناسایی و عنوان است.
نزول قیمت ادامه دارد؟
رصد شرایط بازار و وضعیت انتشار اوراق وام مسکن نشان میدهد، محتمل‌ترین سناریو درخصوص وضعیت قیمت اوراق وام مسکن در هفته‌ها و روزهای پیش رو، ادامه سقوط قیمت اوراق است. بررسی‌ها حاکی است متوسط قیمت هرفقره اوراق وام مسکن در ماه‌های پیش رو میتواند به سطوح قبلی برسد و تا کانال‌های 70 هزار تومانی، 60 هزار تومانی و حتی کمتر نیز سقوط کند.
مسئولان شبکه بانکی و متولیان انتشار اوراق وام مسکن نیز اعلام کرده‌اند که به هیچ وجه کمبود انتشار اوراق وجود ندارد و آن چه در سال گذشته منجر به جهش قیمت اوراق شد مربوط به کمبود انتشار اوراق نیست بلکه ناشی از کمبود عرضه اوراق و مقاومت دارندگان آن برای افزایش قیمت‌ها بود و همان گونه که پیش‌بینی میشد سطح متوسط قیمت اوراق در حال بازگشت به کانال‌های متعارف است.
بررسی‌های به عمل آمده درخصوص تغییرات سطح قیمت هر فقره اوراق 500 هزار تومانی وام مسکن که به عنوان امتیاز دریافت وام آنی خرید ملک در میان متقاضیان واحدهای مسکونی شناخته میشود نشان میدهد، دریافت سیگنال‌هایی که از شروع روند کاهشی هزینه دریافت وام مسکن از روزهای پایانی سال گذشته آغاز شده بود، با ادامه یافتن در بازار فروردین ماه منجر به سقوط قیمت اوراق در ماه ابتدایی سال جدید شد.
سطح متوسط قیمت هر فقره اوراق وام خرید مسکن در فروردین ماه دو کانال زیر کانال 100 هزار تومانی سقوط کرد؛ این در حالی است که از نیمه دوم سال گذشته، برخی دارندگان اوراق به بهانه افزایش سقف تسهیلات خرید مسکن و انتظار برای افزایش شدید تقاضای دریافت وام از عرضه اوراق در اختیار خود به بازار تقاضا خودداری کردند. به این امید که بتوانند اوراق در اختیار خود را با قیمت چند برابری به بازار عرضه کرده و از این محل سود قابل توجهی به دست آورند.
با این حال و بعد از رسیدن قیمت اوراق به قله تاریخی در اسفندماه، از روزهای پایانی اسفند سال گذشته، سیگنال‌های ریزش قیمت به این بازار مخابره شد. تحت تأثیر مخابره سیگنال‌های کاهشی و بروز سه رویداد مهم اثرگذار بر سطح قیمت اوراق، متوسط قیمت در بازار امتیاز وام مسکن در 16 روز اول فروردین ماه کاهش یافت.
با قرار گرفتن بازار اوراق در مسیر کاهش قیمت، از روز 14 فروردین ماه و همزمان با آغاز به کار رسمی بازار معاملات مسکن در سال جدید، متوسط قیمت هر فقره اوراق وام مسکن به زیر سطح 100 هزار تومان بازگشت. تنها دو روز در کانال 90 هزار تومانی باقی ماند و به سرعت به کانال 80 هزار تومانی وارد شد.
متوسط قیمت هر فقره اوراق وام مسکن که پس از صعود به کانال 70 هزار تومانی در ابتدای پاییز 1400 و همزمان با افزایش سقف تسهیلات مسکن از ابتدای زمستان وارد کانال 100 هزار تومانی شد، هم اکنون به زیر 100 هزار تومان رسیده است. سه شنبه 16 فروردین ماه متوسط قیمت اوراق وام مسکن به 88 هزار تومان رسید.
بررسی وضعیت و تحولات قیمت در بازار امتیاز وام مسکن نشان میدهد، متوسط قیمت هر فقره اوراق در آذرماه به 95 هزار تومان، در دی ماه به 100 هزار تومان، در بهمن ماه به 123 هزار تومان و در اسفندماه با ثبت قله تاریخی به 136 هزار تومان رسید. در مجموع نگاهی کلی به تحولات قیمت در بازار اوراق وام خرید مسکن نشان میدهد در 6 ماهه دوم سال گذشته متوسط قیمت هر فقره اوراق وام مسکن در مقایسه با همین مقدار در نیمه اول سال 1400 بیش از 77 درصد رشد داشته است.
متوسط قیمت هر فقره اوراق وام مسکن در شش ماهه اول سال گذشته 56 هزار تومان و در شش ماهه دوم سال 1400 معادل 99 هزار و 500 تومان بود. در اسفندماه بیشترین رکورد متوسط ماهانه قیمت اوراق از ابتدای انتشار این اوراق تاکنون به ثبت رسید. هر فقره اوراق وام مسکن در ماه پایانی سال گذشته به طور متوسط 136 هزار تومان معامله شد.
در 16 روز اول فروردین ماه با دریافت سیگنال کاهش قیمت در بازار اوراق، سطح متوسط قیمت به 100 هزار تومان افت کرد. بازار معاملات اوراق وام مسکن که در 6 فروردین ماه امسال با سطح متوسط قیمت 111 هزار و 800 تومان کار خود را آغاز کرد در روز 15 فروردین ماه به سطح متوسط قیمت 92 هزار و 300 تومانی رسید. روند قیمت در بازار معاملات اوراق وام مسکن از ابتدای فروردین تا نیمه این ماه، روندی نزولی بوده است. آمارهای رسمی مراجع عرضه کننده اوراق وام مسکن نشان میدهد متوسط قیمت اوراق وام مسکن در روز 6 فروردین ماه معادل 111 هزار و 800 تومان بوده است در روز 7 فروردین به 108 هزار و 900 تومان، 9 فروردین 105 هزار و900 تومان، دهم فروردین 101 هزار و 800 تومان و در 14 فروردین به 97 هزار و 400 تومان رسید. در15 فروردین هر فقره اوراق 500 هزار تومانی مسکن به طور متوسط 92 هزار و300 تومان معامله شد. این میزان در روز 16 فروردین ماه به سطح 88 هزار تومان رسید.
سه عامل ریزش قیمت اوراق
بررسی‌های به عمل آمده از شناسایی سه عامل عمده ریزش قیمت اوراق و سقوط از قله تاریخی خبر میدهد. یک مقام مسئول در شبکه بانکی در ارتباط با دلایل ریزش قیمت اوراق در سال جاری بعد از قله پیمایی قیمت امتیاز وام مسکن در اسفندماه، به خبرنگار روزنامه ایران اعلام کرد: یکی از مهمترین عوامل ریزش قیمت اوراق وام مسکن درفروردین ماه مربوط به «کاهش حجم تقاضای خرید اوراق در این ماه» تحت تأثیر «کاهش تعداد معاملات خرید مسکن» در فروردین است. از آنجا که دست‌کم در نیمی از ماه فروردین به دلیل تعطیلات نوروز، معامله و تقاضایی برای خرید مسکن وجود ندارد این موضوع بر تقاضای خرید اوراق نیز اثر گذاشته و منجر به افت قیمت اوراق شده است.
این مقام آگاه و مسئول در شبکه بانکی، معتقد است: از سوی دیگر اگرچه کاهش حجم تقاضای خرید مسکن و در نتیجه کاهش میزان تقاضا در بازار امتیاز وام مسکن برای خرید اوراق یک علت مهم کاهش قیمت اوراق در فروردین ماه است اما یک عامل مهم دیگر را نیز میتوان در این ریزش قیمت مؤثر اعلام کرد. به گفته وی، عملاً انتظار بی موردی که برخی از دارندگان اوراق برای ایجاد تقاضای هیجانی در بازار وام مسکن در پی افزایش سقف تسهیلات و در نتیجه ورود تقاضای هیجانی به بازار اوراق داشتند، محقق نشد. در واقع اگر چه سقف تسهیلات خرید مسکن افزایش یافت و این موضوع بر تقاضای خرید اوراق و همچنین دریافت وام برای خرید مسکن اثرگذار بود اما افزایش سقف وام عملاً منجر به ورود تقاضای هیجانی در بازار نشد. همین عامل باعث شد که عملاً مقاومت دارندگان اوراق که ازابتدای زمستان سال گذشته برای افزایش قیمت‌ها تلاش کردند، در فروردین ماه شکسته شود و قیمت‌ها در ماه ابتدایی سال جاری سقوط کند.
عامل سوم مؤثر در کاهش قیمت اوراق همچنین به شرایط اقتصاد کلان و وضعیت سایر بازارها بخصوص بازار سرمایه مربوط میشود. قیمت اوراق نه تنها تحت تأثیر تقاضای خرید مسکن و تقاضا برای دریافت تسهیلات ملکی قرار دارد از سوی دیگر از متغیرهای بیرونی یعنی وضعیت سایر بازارها بخصوص بازار سرمایه نیز اثر می‌‌پذیرد. هم اکنون نه تنها تقاضای هیجانی در بازار مسکن، بازار سرمایه و سایر بازارها وجود ندارد بلکه نوعی آرامش نسبی در این بازارها حاکم شده است. از این رو بازار اوراق نیز به تبعیت از سایر بازارها بخصوص بازار مسکن وبازار سرمایه نمی‌تواند متلاطم باقی بماند. این عامل نیز به عنوان سومین دلیل شروع و ادامه روند نزول قیمت در بازار امتیاز تسهیلات مسکن قابل شناسایی و عنوان است.
نزول قیمت ادامه دارد؟
رصد شرایط بازار و وضعیت انتشار اوراق وام مسکن نشان میدهد، محتمل‌ترین سناریو درخصوص وضعیت قیمت اوراق وام مسکن در هفته‌ها و روزهای پیش رو، ادامه سقوط قیمت اوراق است. بررسی‌ها حاکی است متوسط قیمت هرفقره اوراق وام مسکن در ماه‌های پیش رو میتواند به سطوح قبلی برسد و تا کانال‌های 70 هزار تومانی، 60 هزار تومانی و حتی کمتر نیز سقوط کند.
مسئولان شبکه بانکی و متولیان انتشار اوراق وام مسکن نیز اعلام کرده‌اند که به هیچ وجه کمبود انتشار اوراق وجود ندارد و آن چه در سال گذشته منجر به جهش قیمت اوراق شد مربوط به کمبود انتشار اوراق نیست بلکه ناشی از کمبود عرضه اوراق و مقاومت دارندگان آن برای افزایش قیمت‌ها بود و همان گونه که پیش‌بینی میشد سطح متوسط قیمت اوراق در حال بازگشت به کانال‌های متعارف است.
|
|
|
|
|
|
|
«ایران» پیرامون مواضع ادعایی مقام‌های امریکا درباره وقفه مذاکرات وین گزارش میدهد وارونه نمایی واشنگتن
گروه سیاسی/ «مسئولیت نهایی کردن این توافق کاملاً برعهده ایران است. ما و متحدان‌مان هر دو آماده‌ایم توافقی قوی را نهایی کنیم، مادامی که ایران هم آماده انجام دادن این کار باشد.» این ادعاها، بخشی از نطق «جن ساکی»، سخنگوی کاخ سفید است که روز گذشته و درست در زمانی که همه کشورهای 1+4 منتظر پاسخ واشنگتن به آخرین پیشنهادات ایران هستند، مطرح شده است. جان کلام این موضع گرچه به بهانه شکستن سکوت کاخ سفید پیرامون مذاکرات احیای برجام مطرح شده اما در واقعیت به یک اندازه از دروغ و داستان سرایی خالی نیست. تکمیل کننده پرده دیگر این نمایش، «ند پرایس»، سخنگوی وزارت امور خارجه بود که روز گذشته در کنفرانس خبری هفتگی‌اش کوشید با وارونه نمایی واقعیات، پاسخ همتای ایرانی خود را که گفته بود توپ تصمیم‌گیری در زمین امریکاست، بدهد. این مقام دیپلماتیک امریکایی درباره توقف مذاکرات وین مدعی شد: «همه کسانی که در مذاکرات مشارکت داشته‌اند بخوبی می‌دانند چه کسی پیشنهادهای سازنده‌ای مطرح کرده است، چه کسی درخواست‌هایی را مطرح کرده که به برجام بی‌ربطند و ما چطور به موقعیت فعلی رسیدیم؛ ما راجع به این مسائل، به طور علنی بحث نمی‌کنیم. هنوز بر این باوریم که فرصت غلبه بر اختلافات باقی‌مانده وجود دارد».
سه کشور اروپایی؛ هماهنگ با امریکا
در مورد مواضع اخیر این دو مسئول امریکایی حرف و نکته زیاد است؛ مانند دروغ‌های آشکار و ادعاهایی که به وضوح میتوان نادرستی آن را به اثبات رساند اما نکته قابل تأمل تر این است که سکوت قابل توجه سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای بخوبی از واقعیتی حکایت میکند که مقام‌های دیپلماتیک کشورمان بر آن صحه می‌‌گذارند. دست بر قضا در روایت مذاکرات وین که محل خلاف‌گویی مقام‌های امریکایی است، مواضع مسئولان بلندپایه کشورمان کاملاً صریح است و شفاف سازی به صورت کامل انجام میشود. واقعیتی که دولتمردان امریکایی با تردستی آن را کتمان می‌کنند. در همین چهارچوب، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه در توئیتی درباره مذاکرات وین نوشت: «اگر مکثی در روند مذاکرات وین دیده میشود، به دلیل زیاده‌خواهی طرف امریکایی است». او با بیان اینکه وزارت امور خارجه در جهت کسب عالی منافع ملت و رعایت خطوط قرمزها با قدرت و منطق عمل میکند، تأکید کرد: «هرگز زیر بار زیاده‌خواهی امریکا نخواهیم رفت. اگر کاخ سفید واقع‌بینانه رفتار کند، توافق دست یافتنی است». این سخن را باید در کنار روایتی گذاشت که دو روز پیش از سوی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان مطرح شد. او از سفر هفتم فروردین ماه «انریکه مورا» هماهنگ کننده اروپایی مذاکرات به ایران رمزگشایی کرد و خبر داد تهران آخرین پیشنهادات خود به واشنگتن را به این مقام اروپایی ارائه کرده تا او در سفر بعدی‌اش به امریکا، مقام‌های این کشور را در جریان خواسته‌های کشورمان قرار دهد. نکته مهم این روایت، اتفاق نظر همه کشورهای 1+4 با پیشنهادات ایران و ابتکار عملی بود که در مذاکرات از خود نشان داده بود. به این مفهوم که سه کشور اروپایی طرف برجام همراه با روسیه و چین موافق آخرین پیشنهاداتی هستند که از سوی ایران روی میز قرار گرفته است و این امریکاست که باید در مقابل شش کشوری که موافقت خود را با بسته پیشنهادی ایران اعلام کرده‌اند، تصمیم‌گیری کند.
توافقی که دیگر روی کاغذ نیست
دلیل وقفه در حساس‌ترین مقطع مذاکرات که بسیاری طرف‌ها آن را به فینال مذاکرات تعبیر کرده‌اند، تردیدهایی است که امریکا در اعلام آمادگی برای رفع مؤثر تحریمها از خود نشان داده است. نکته مهم در خواسته مذاکراتی ایران آن است که واشنگتن در مسیر رفع تحریمها باید از هر اقدامی که با هدف خصمانه و مستقیم بر عادی‌سازی تجارت و روابط اقتصادی ایران اثرگذاری کند و در تعارض با تعهداتش مبنی بر عدم اخلال در اجرای موفقیت‌آمیز تفاهم جدید باشد، دوری کند. علی باقری، رئیس هیأت مذاکره کننده ایرانی در روزهای آغازین مذاکرات در دولت سیزدهم در روزنامه انگلیسی زبان فایننشال تایمز مقاله‌ای در خصوص وضعیت جدید مذاکرات نوشت که تصویر دقیقی از حوزههای اختلاف طرفین نشان می‌‌داد. معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران در بخشی از این یادداشت نوشته بود: «غرب باید تضمین‌کننده برداشته شدن تمام تحریمهای پسابرجامی باشد.» سخنی که به این معنا بود نه تنها رفع تحریمهای فرابرجامی در فهرست خطوط قرمز ایران قرار دارد که امریکا می‌‌بایست بابت اثربخشی رفع تحریمها نیز ضمانت‌های قابل اتکا ارائه دهد. به این معنا که تجربه‌ای مشابه آنچه در سال ۲۰۱۸ رخ داد و ایالات متحده به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد، تکرار نشود.
واقعیت پیچیده تحریمها
واقعیتی که مقام‌های دولت سیزدهم از نظر دور نگاه نداشته‌اند آن است که درهم تنیده شدن تحریمهای هسته‌ای و غیرهسته‌ای و قاعده‌گذاری در جهت تفکیک ناپذیری تحریمهای مرتبط با ایران چنان نظام تحریمها را پیچیده کرده که به اعتقاد ایران، رفع واقعی این تحریمها تنها با امضای یک فرمان اجرایی از سوی رئیس جمهور امریکا امکانپذیر نیست. در سیاست تحریمی امریکا مؤسسات، سازمان‌ها و نهادهای اقتصادی کشورمان که پیشتر در چهارچوب مسائل هسته‌ای ادعایی ایالات متحده تحریم شده‌اند در قالب تحریمهای فرابرجامی و به بهانه‌های دیگری غیر از موضوع هسته‌ای تحت تحریم قرار گرفته‌‌اند. نتیجه این وضعیت پیچیده آن است که حتی اگر تحریمهای برجامی رفع شوند و سایر تحریمها باقی بمانند، اشخاص حقیقی و حقوقی ایران از فهرست تحریمی امریکا خارج نمی‌شوند. این در حالی است که امریکا در مسیر در پیش گرفته خود می‌‌کوشد با رفع ظاهری و غیر مؤثر تحریمها به مذاکرات فیصله دهد و این دقیقاً همان واقعیتی است که مقام‌های کشورمان با درک آن در تلاش هستند بر چگونگی شکستن سد تحریم تمرکز کنند.
«لغو مؤثر تحریمها» یعنی چه؟
از این منظر لغو مؤثر تحریمها در نگاه ایران شامل عناصر مختلفی از آزادی عمل در انجام تجارت آزاد با دنیا گرفته تا استفاده از منابع پولی خود در سراسر دنیا به صورت دلخواه و انتقال آزادانه آنها به مقاصد مختلف و همچنین فراهم شدن امکان فروش آزادانه نفت، دسترسی و نقل و انتقال آزادانه درآمدهای ارزی و نفتی، عادی شدن روابط اقتصادی و کارگزاری بانکی، آزاد شدن و نقل و انتقال
بی قید و شرط پول‌های بلوکه شده ایران، امکان سرمایه‌گذاری خارجی در ایران، تجارت آزادانه با همه کشورها و برداشته شدن محدودیت‌های حمل و نقل و کشتیرانی ایران میشود.
تردیدی وجود ندارد که تحقق این خواسته‌ها تنها در صورتی به شکل عملی ممکن میشود که ایران بتواند بر مبنای یک سازوکار مبتنی بر راستی آزمایی، رفع تحریمها را به سنجش بگذارد و در نتیجه امکان احیای کامل توافق هسته‌ای را فراهم کند. در همین چهارچوب مواضع اخیر وزارت خارجه مبنی بر اینکه تعیین تکلیف روند مذاکرات و موضوعات باقی مانده در انتظار تصمیم سیاسی واشنگتن است، اثبات کننده مفروض‌های پیشگفته است. چنان که بنا به روایت سخنگوی وزارت خارجه از جمله موضوعات اختلافی باقی مانده عناوین اشخاص حقیقی و حقوقی است که باید براساس برجام از لیست تحریمی خارج شوند؛ به اضافه انتفاع اقتصادی ایران در چرخه کامل انتفاع که معطل تصمیم سیاسی واشنگتن است. در چنین فضایی در حالی که امریکا می‌‌کوشد وقفه جاری در مذاکرات را تنها به موضوع تحریم یک نهاد نظامی کشورمان تقلیل دهد، مسأله اصلی انتفاع ایران مبتنی بر قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام است و تا چرخه انتفاع کشورمان کامل نشود، بر سر خطوط قرمز خود باقی خواهد ماند. خطوط قرمزی که منافع مردم ایران از آن چیزی است که یک بار پیشتر درباره آن، بحث و مذاکره و امضا شده است.
سه کشور اروپایی؛ هماهنگ با امریکا
در مورد مواضع اخیر این دو مسئول امریکایی حرف و نکته زیاد است؛ مانند دروغ‌های آشکار و ادعاهایی که به وضوح میتوان نادرستی آن را به اثبات رساند اما نکته قابل تأمل تر این است که سکوت قابل توجه سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای بخوبی از واقعیتی حکایت میکند که مقام‌های دیپلماتیک کشورمان بر آن صحه می‌‌گذارند. دست بر قضا در روایت مذاکرات وین که محل خلاف‌گویی مقام‌های امریکایی است، مواضع مسئولان بلندپایه کشورمان کاملاً صریح است و شفاف سازی به صورت کامل انجام میشود. واقعیتی که دولتمردان امریکایی با تردستی آن را کتمان می‌کنند. در همین چهارچوب، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه در توئیتی درباره مذاکرات وین نوشت: «اگر مکثی در روند مذاکرات وین دیده میشود، به دلیل زیاده‌خواهی طرف امریکایی است». او با بیان اینکه وزارت امور خارجه در جهت کسب عالی منافع ملت و رعایت خطوط قرمزها با قدرت و منطق عمل میکند، تأکید کرد: «هرگز زیر بار زیاده‌خواهی امریکا نخواهیم رفت. اگر کاخ سفید واقع‌بینانه رفتار کند، توافق دست یافتنی است». این سخن را باید در کنار روایتی گذاشت که دو روز پیش از سوی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان مطرح شد. او از سفر هفتم فروردین ماه «انریکه مورا» هماهنگ کننده اروپایی مذاکرات به ایران رمزگشایی کرد و خبر داد تهران آخرین پیشنهادات خود به واشنگتن را به این مقام اروپایی ارائه کرده تا او در سفر بعدی‌اش به امریکا، مقام‌های این کشور را در جریان خواسته‌های کشورمان قرار دهد. نکته مهم این روایت، اتفاق نظر همه کشورهای 1+4 با پیشنهادات ایران و ابتکار عملی بود که در مذاکرات از خود نشان داده بود. به این مفهوم که سه کشور اروپایی طرف برجام همراه با روسیه و چین موافق آخرین پیشنهاداتی هستند که از سوی ایران روی میز قرار گرفته است و این امریکاست که باید در مقابل شش کشوری که موافقت خود را با بسته پیشنهادی ایران اعلام کرده‌اند، تصمیم‌گیری کند.
توافقی که دیگر روی کاغذ نیست
دلیل وقفه در حساس‌ترین مقطع مذاکرات که بسیاری طرف‌ها آن را به فینال مذاکرات تعبیر کرده‌اند، تردیدهایی است که امریکا در اعلام آمادگی برای رفع مؤثر تحریمها از خود نشان داده است. نکته مهم در خواسته مذاکراتی ایران آن است که واشنگتن در مسیر رفع تحریمها باید از هر اقدامی که با هدف خصمانه و مستقیم بر عادی‌سازی تجارت و روابط اقتصادی ایران اثرگذاری کند و در تعارض با تعهداتش مبنی بر عدم اخلال در اجرای موفقیت‌آمیز تفاهم جدید باشد، دوری کند. علی باقری، رئیس هیأت مذاکره کننده ایرانی در روزهای آغازین مذاکرات در دولت سیزدهم در روزنامه انگلیسی زبان فایننشال تایمز مقاله‌ای در خصوص وضعیت جدید مذاکرات نوشت که تصویر دقیقی از حوزههای اختلاف طرفین نشان می‌‌داد. معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران در بخشی از این یادداشت نوشته بود: «غرب باید تضمین‌کننده برداشته شدن تمام تحریمهای پسابرجامی باشد.» سخنی که به این معنا بود نه تنها رفع تحریمهای فرابرجامی در فهرست خطوط قرمز ایران قرار دارد که امریکا می‌‌بایست بابت اثربخشی رفع تحریمها نیز ضمانت‌های قابل اتکا ارائه دهد. به این معنا که تجربه‌ای مشابه آنچه در سال ۲۰۱۸ رخ داد و ایالات متحده به صورت یکجانبه از این توافق خارج شد، تکرار نشود.
واقعیت پیچیده تحریمها
واقعیتی که مقام‌های دولت سیزدهم از نظر دور نگاه نداشته‌اند آن است که درهم تنیده شدن تحریمهای هسته‌ای و غیرهسته‌ای و قاعده‌گذاری در جهت تفکیک ناپذیری تحریمهای مرتبط با ایران چنان نظام تحریمها را پیچیده کرده که به اعتقاد ایران، رفع واقعی این تحریمها تنها با امضای یک فرمان اجرایی از سوی رئیس جمهور امریکا امکانپذیر نیست. در سیاست تحریمی امریکا مؤسسات، سازمان‌ها و نهادهای اقتصادی کشورمان که پیشتر در چهارچوب مسائل هسته‌ای ادعایی ایالات متحده تحریم شده‌اند در قالب تحریمهای فرابرجامی و به بهانه‌های دیگری غیر از موضوع هسته‌ای تحت تحریم قرار گرفته‌‌اند. نتیجه این وضعیت پیچیده آن است که حتی اگر تحریمهای برجامی رفع شوند و سایر تحریمها باقی بمانند، اشخاص حقیقی و حقوقی ایران از فهرست تحریمی امریکا خارج نمی‌شوند. این در حالی است که امریکا در مسیر در پیش گرفته خود می‌‌کوشد با رفع ظاهری و غیر مؤثر تحریمها به مذاکرات فیصله دهد و این دقیقاً همان واقعیتی است که مقام‌های کشورمان با درک آن در تلاش هستند بر چگونگی شکستن سد تحریم تمرکز کنند.
«لغو مؤثر تحریمها» یعنی چه؟
از این منظر لغو مؤثر تحریمها در نگاه ایران شامل عناصر مختلفی از آزادی عمل در انجام تجارت آزاد با دنیا گرفته تا استفاده از منابع پولی خود در سراسر دنیا به صورت دلخواه و انتقال آزادانه آنها به مقاصد مختلف و همچنین فراهم شدن امکان فروش آزادانه نفت، دسترسی و نقل و انتقال آزادانه درآمدهای ارزی و نفتی، عادی شدن روابط اقتصادی و کارگزاری بانکی، آزاد شدن و نقل و انتقال
بی قید و شرط پول‌های بلوکه شده ایران، امکان سرمایه‌گذاری خارجی در ایران، تجارت آزادانه با همه کشورها و برداشته شدن محدودیت‌های حمل و نقل و کشتیرانی ایران میشود.
تردیدی وجود ندارد که تحقق این خواسته‌ها تنها در صورتی به شکل عملی ممکن میشود که ایران بتواند بر مبنای یک سازوکار مبتنی بر راستی آزمایی، رفع تحریمها را به سنجش بگذارد و در نتیجه امکان احیای کامل توافق هسته‌ای را فراهم کند. در همین چهارچوب مواضع اخیر وزارت خارجه مبنی بر اینکه تعیین تکلیف روند مذاکرات و موضوعات باقی مانده در انتظار تصمیم سیاسی واشنگتن است، اثبات کننده مفروض‌های پیشگفته است. چنان که بنا به روایت سخنگوی وزارت خارجه از جمله موضوعات اختلافی باقی مانده عناوین اشخاص حقیقی و حقوقی است که باید براساس برجام از لیست تحریمی خارج شوند؛ به اضافه انتفاع اقتصادی ایران در چرخه کامل انتفاع که معطل تصمیم سیاسی واشنگتن است. در چنین فضایی در حالی که امریکا می‌‌کوشد وقفه جاری در مذاکرات را تنها به موضوع تحریم یک نهاد نظامی کشورمان تقلیل دهد، مسأله اصلی انتفاع ایران مبتنی بر قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام است و تا چرخه انتفاع کشورمان کامل نشود، بر سر خطوط قرمز خود باقی خواهد ماند. خطوط قرمزی که منافع مردم ایران از آن چیزی است که یک بار پیشتر درباره آن، بحث و مذاکره و امضا شده است.
|
|
|
|
|
|
|
مسئولان قول داده‌اند خانه‌های تاریخی در طرح توسعه 57 هکتاری تخریب نشود هشدار زرد برای شیراز
تصویر هوایی شاهچراغ پیش از تخریب های پنجاه سال گذشته
تمامی خانه‌هایی که در عکس دیده می شوند تخریب شده است. عکس از اشمیت
حمیرا حیدریان
خبرنگار
طرح جامع ساماندهی اطراف حرم شاهچراغ(ع) و سیدعلاءالدین حسین(ع) پس از ۱۴ سال با سفر رئیس‌جمهور در اواخر مهرماه سال‌جاری بار دیگر در دستور کار قرار گرفت. براساس این طرح قرار است دو حرم شریف با چندین صحن به یکدیگر متصل شوند و محدوده وسیعی برای حضور زائران ایجاد شود. همچنین ضمن ساماندهی ورودی‌های حرمین، امکانات خدماتی و زائرسراهایی با قیمت مناسب ایجاد خواهد شد.
این در حالی است که وجود بیش از سیصد بنای تاریخی فرهنگی در محدوده این پروژه؛ از زیباترین مسجد ایران (مسجد نصیرالملک) تا سومین حرم اهل بیت(ع) (شاهچراغ) که همنشینی گردشگری مذهبی، تاریخی و فرهنگی را بهم گره زده است، دغدغه‌ای شده تا فعالان و دوستداران میراث فرهنگی مدعی شوند که اجرای این طرح زمینه‌ای برای تخریب و خروج ۲۰۰ خانه تاریخی ثبت ملی در شیراز را فراهم خواهد کرد. همین امر عاملی شد تا 21 هزار نفر از این فعالان طی نامه‌ای خواستار توقف این اقدام شوند. در این نامه که خطاب به وزیر میراث فرهنگی نوشته شده است؛ امضاکنندگان از عزت‌الله ضرغامی درخواست کرده‌اند که به‌عنوان متولی این حوزه، جلوی خروج این خانه‌های تاریخی از فهرست میراث فرهنگی گرفته و احیای آنها در اولویت اقدام قرار داده شود. اکنون، با شروع دولت سیزدهم و حضور شخص رئیس‌جمهور و بازدید میدانی از مناطق، بررسی و احیای مجدد طرح تفصیلی در دستور کار قرار گرفته است. طرحی که حالا به گفته مسئولان در نقطه نهایی قرار گرفته و بزودی نتایج آن پس از بررسی کمیسیون ماده 5 به شورای عالی شهرسازی و معماری اعلام و سپس برای اجرایی شدن به وزارت راه و شهرسازی اعلام خواهد شد.
معاون عمرانی استاندار فارس در گفت‌و‌گو با «ایران» اعلام کرد نسخه نهایی این طرح به کمیسیون ماده 5 برای بررسی داده شده است و براساس آن یک کمیته از مشاوران فنی نیز تشکیل شده است تا تمامی جوانب اعم از اراضی و اقتضائات طرح را مورد بررسی و تحقیق قرار دهند و این کمیسیون نیز نظرات خود را مطرح کرده است و بزودی نتیجه نهایی برای اجرایی شدن طرح به شورای عالی شهرسازی و معماری اعلام خواهد شد.
محمود رضایی کوچی با تأکید بر اینکه براساس اجرای این طرح هیچ گونه تخریب بنای تاریخی خصوصاً در بافت قدیم در دستور کار قرار ندارد، افزود: نه این اقدام صورت خواهد گرفت و نه اجرای این طرح طرفداری دارد. ضمن اینکه برای راحتی خیال تمامی فعالان و دوستداران میراث فرهنگی و محیط زیست که این مسأله در حال حاضر برایشان به صورت یک دغدغه شده است؛ اعلام می‌کنم حاضر هستیم در فضای عمومی با حضور نخبگان و مشاوران و فعالان این حوزه درخصوص این طرح جلسه برگزار کنیم.
وی با اشاره به اینکه اقدامات انجام شده و برنامه‌های پیش روی طرح تفصیلی توسعه حرم شاهچراغ و سیدعلاءالدین حسین(ع) تمامی جوانب را در نظر گرفته و بدون هرگونه آسیب به بافت تاریخی این شهر زیبا اجرایی خواهد شد، اظهار داشت: طرح تفصیلی حرم شاهچراغ(ع) به این دلیل که شامل مجموعه شاهچراغ و سیدعلاءالدین حسین(ع) میشود و شیراز نیز ملقب به سومین حرم اهل بیت علیهم السلام در ایران است و بویژه که در بافت میراثی شهر قرار دارد و اراضی که در حدفاصل دو حرم، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اینکه هم بتوانیم ورودی‌های هر دو حرم را به شکل مطلوبی ساماندهی کنیم، هم ابنیه واجد ارزش تاریخی و میراثی حفظ شود و هم حفظ و ساماندهی هشت امامزاده واجب التعظیم دیگرکه در این محدوده نیز وجود دارد، نیازمند طرح جامعی است که تمامی این جوانب را لحاظ کند. در این طرح 8 امامزاده مدفون در این محدوده نیز ساماندهی خواهند شد. همچنین نیازهای خدماتی زائران، ساکنین و مجاوران حرم مورد توجه قرار خواهد گرفت.
این مسئول با اشاره به اینکه به‌دنبال سفر هیأت دولت، مقرر شد مراحل بررسی طرح در استان انجام شده و به شورای عالی شهرسازی منتقل شود خاطرنشان کرد: مشاورین جدیدی علاوه بر مشاورین سابق در شورای عالی شهرسازی مستقر شده و در حال مطالعه روی طرح است، تا همه متغیرها مد نظر قرار بگیرد، همزمان کارگروهی نیز با حضور نماینده استانداری، نماینده آستان‌ها، نماینده شهرسازی و نماینده میراث فرهنگی تشکیل شده به‌صورت هفتگی و منظم این طرح در حال تهیه توسط مشاور را بررسی می‌کنند و نتیجه به کمیسیون ماده 5 ارسال میشود. پیشنهادهای متفاوتی هم در مراحل اولیه طرح ذکر شده و با حضور همه ذی‌نفعان در حال بررسی است، بزودی نسخه نهایی استخراج شده و در کمیسیون ماده 5 استان بررسی میشود.
رضایی درخصوص فرسودگی بافت توضیح داد: یک تعداد بنای ثبت شده در بافت تاریخی وجود دارد، همچنین تعدادی نیز ثبت نشده اما واجد ارزشند و امکان ثبت‌شان وجود دارد. اما بافت، بافت فرسوده‌ای است و بسیاری از منازل امکان سکونت و شرایط زندگی را ندارند، ساکنین نیز معذبند، نه اجازه نوسازی دارند و نه تعیین تکلیف می‌شوند. طرح، منهای سایر مسائل، حتی برای حل مشکل مردم باید سریعتر مشخص شود. اکنون تعداد زیادی از مردم در این بافت سکونت دارند که ادامه روند فرسودگی بافت، سبب از بین رفتن هویت آن و تبدیل شدنش به بناهای ناکارآمدی میشود که برای ساکنین و شهر آثار زیانبار اجتماعی دارد، بویژه که در جوار حرم قرار دارند و مشکل مضاعف میشود.
نگران تخریب 200 خانه تاریخی نباشید
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور که تا اردیبهشت ماه سال‌گذشته نزدیک 8 سال مدیریت اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس را به عهده داشت نیز در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: این طرح در خردادماه سال‌گذشته از سوی وزارت راه و شهرسازی با عنوان «ساماندهی و اتصال دو حرم حضرت شاهچراغ و علی‌بن‌حمزه» به مشاور واگذار شد. طرح مزبور همچنان در مراحل کارشناسی است و طی این مدت بررسی‌های مختلفی انجام و در هر یک از این بررسی‌ها چندین گزینه پیشنهاد شده است که هر یک چگونگی اتصال این دو حرم را مشخص میکند و بزودی نتایج نهایی آن اعلام شده و به مرحله عملیاتی خواهد رسید.
مصیب امیری با اشاره به اینکه اواخر سال گذشته در فضای مجازی و رسانه‌ها از تخریب تاریخی در بافت‌های قدیم مطالبی منتشر شده است، افزود: چنین خبری کذب محض است. آنچه در فضای مجازی و برخی رسانه‌ها منعکس شده با عنوان اینکه بیش از ۲۰۰ خانه تاریخی در این طرح مورد تخریب قرار گرفته و مجتمع‌های تجاری در آن ساخته میشود به هیچ عنوان مورد تأیید نیست نه ۲۰۰ خانه تاریخی خراب خواهد شد و نه اینکه شایعه ساخت مجتمع تجاری به‌جای آن صحت دارد. وی اظهار داشت: آنچه از این طرح برمی‌آید و البته هنوز مراحل نهایی را طی نکرده است، بیشتر بحث مرمت، بازسازی و جداره‌سازی و حتی فضاهایی که در گذشته تخریب شده و همچنین ساماندهی مسیر به شکلی است که رفت و آمد بین این دو مسیر تسهیل شود. در ضمن، محدودیت ارتفاعی نیز همچون کل بافت تاریخی شیراز در این محور هم وجود دارد، اما این به معنای ساخت مجتمع تجاری در این مسیر نیست.
امیری با بیان اینکه این طرح هنوز در مراحل اولیه و کارشناسی قرار دارد و مراحل تصویب استانی را نیز طی نکرده است خاطرنشان کرد: این طرح بعد از تصویب استانی به وزارت راه و شهرسازی خواهد رسید و باید منتظر بمانیم که مشاور نظر نهایی را بدهد. میراث فرهنگی نیز براساس کارشناسی‌های انجام شده در گذشته و حال، نظر خود را اعلام خواهد کرد.
افزایش ظرفیت گردشگری مذهبی و فرهنگی
مدیر کل راه و شهرسازی فارس نیز، یکی از طرح‌های مهم کلانشهر شیراز را طرح توسعه حرم مطهر شاهچراغ(ع) عنوان کرد و گفت: در بحث اجرای این طرح که خواسته جامعه مذهبی شهر است دغدغه‌هایی بیان میشود که این اطمینان را می‌دهیم اجرای این طرح با حفظ آثار تاریخی همراه خواهد بود.
طالبان افزود: با توجه به اینکه این طرح تحت عنوان طرح 57 هکتاری توسعه حرم مطرح میشود این ذهنیت ایجاد شده که بنا است 57 هکتار از فضای پیرامون حرم مطهر تخریب شود در حالی که چنین نیست. 20هکتار از این مساحت 57 هکتاری که فضای بلافصل حرم مطهر است و قرار است که یک میزان جزئی به این فضا افزوده شود. وی همچنین ابراز امیدواری کرد که با کمک شهرداری شیراز، میدان توپخانه این شهر نیز همزمان با اجرای طرح توسعه حرم مطهر احیا شود. مدیرکل وقت اداره کل راه و شهرسازی استان فارس نیز در خصوص این طرح تفصیلی گفت: محدوده طرح از شمال خیابان لطفعلی خان زند، از شرق خیابان روزبهان از جنوب مجموعه بین‌الحرمین و از غرب خیابان ۹دی، به مساحت تقریبی ۵۷ هکتار است.
جعفر زاهدی درباره ملغی اعلام شدن طرح تفصیلی حرم در سال ۹۳ و نیاز به مصوبه جدید شورای عالی شهرسازی افزود: در خصوص مقررات شهرسازی نظیر طرح‌های جامع و تفصیلی مطابق قوانین مجلس شورای اسلامی، مسئولیت وضع مقررات از طرف قانونگذار به شورای‌عالی شهرسازی و معماری سپرده شده است و این شورا، مرجع تصویب این گونه مقررات محسوب میشود.
وی با بیان اینکه مصوبه شورای عالی شهرسازی، در محدوده ۵۷ هکتاری طرح تفصیلی مصوب بافت فرهنگی- تاریخی شیراز اجازه تخریب گسترده را نداده است، خاطرنشان کرد: آخرین مصوبات این شورا هم تأکید بر حفظ بافت تاریخی دارد. در نتیجه هر تصمیمی خلاف این مصوبات، بدون اخذ مصوبه جدید از شورای‌عالی یا مرجع دیگری که شورای عالی تعیین کند، قانونی نخواهد بود.
این مسئول با اشاره به اینکه در سال ۱۳۹۹ مصوبه‌ای از سوی شورای عالی شهرسازی و معماری تصویب شد که سیاست‌های حاکم بر این محدوده را با تأکید بر حفظ بافت منطقه مشخص کرده است و در حال حاضر این آخرین مصوبه ملاک عمل است، افزود: در حال حاضر، وزارت راه و شهرسازی، مطالعاتی را تحت عنوان طرح تفصیلی اجرایی حرم شاهچراغ(ع) و بافت پیرامونی در دست تهیه دارد که پیشرفت‌های خوبی داشته و به نظر می‌رسد اگر استان بتواند مراحل تصویب آن را با سرعت بیشتری برای تصویب این طرح در شورای عالی شهرسازی و معماری انجام دهد، بسیاری از مشکلات مجاوران و زائران و نیز نیازهای حرم‌های مطهر شاهچراغ(ع) و سیدعلاءالدین حسین(ع) و سایر امامزادگان مدفون در بافت تاریخی شیراز برطرف خواهد شد.
وی درخصوص درهم تنیدگی بافت تاریخی و فرسوده در حاشیه حرمین شریف با ذکر این نکته که پیرو مصوبات شورای عالی معماری و شهرسازی ایران در ۲۹ تیرماه ۱۳۹۴، کل محدوده پروژه ۵۷ هکتاری جزو بافت فرهنگی - تاریخی شیراز است، بیان کرد: در بافت تاریخی مذکور تعداد ۳۳۵ پلاک تاریخی وجود دارد که مساحتی بیش از یک سوم کل مساحت محدوده را به خود اختصاص داده‌اند و برنامه طرح، حفاظت و احیای ابنیه تاریخی در خدمت نیازهای فرهنگی، مذهبی، اقامتی، پذیرایی، آموزشی و درمانی با اولویت در آستان مقدس و ساکنان محدوده پروژه است.
وی وجود سومین حرم اهل بیت(ع) در کنار تراکم آثار میراث فرهنگی محدوده ۵۷ هکتاری را پتانسیلی بالا برای تعریف مقصد گردشگری مذهبی، تاریخی و فرهنگی دانست و خاطرنشان کرد: تنها بافت تاریخی مذهبی باقی‌مانده حرم‌های اهل بیت(ع) در ایران، بافت تاریخی پیرامونی حرم شاهچراغ(ع) است چراکه تقریباً بافت‌های تاریخی اطراف حرم امام رضا(ع) در مشهد و حضرت معصومه(س) در قم تخریب شده‌اند.
مدیرکل شهرسازی استان فارس، حلقه مفقوده گردشگری استان فارس را «اقتصاد گردشگری مذهبی» دانست که از ابعاد مختلف میتواند نتیجه بخش باشد و اظهار داشت: برندسازی از خانه‌های تاریخی و ایجاد ارزش افزوده برای سراهای اقامتی و پذیرایی زوار حرم سوم اهل بیت(ع)، کارآفرینی برای مجاوران حرم در تغییر کاربری بناهای تاریخی به زائرسرا و خدمات زوار در مقیاس ملی و بین‌المللی از ظرفیت‌های گردشگری تاریخی - مذهبی در استان فارس محسوب میشود.
زاهدی با اشاره به محو نمودهای آشکار آسیب‌های اجتماعی از جمله خارج شدن تدریجی مهاجران، معتادان و کارتن خواب‌ها در بافت اطراف حرم اظهار داشت: با پیشرفت عملیات اجرایی طرح، املاک منطقه ارزش افزوده پیدا می‌کنند و نوسازی بناهای متعارف فرسوده روند سریع‌تری به خود می‌گیرد.
تمامی خانه‌هایی که در عکس دیده می شوند تخریب شده است. عکس از اشمیت
حمیرا حیدریان
خبرنگار
طرح جامع ساماندهی اطراف حرم شاهچراغ(ع) و سیدعلاءالدین حسین(ع) پس از ۱۴ سال با سفر رئیس‌جمهور در اواخر مهرماه سال‌جاری بار دیگر در دستور کار قرار گرفت. براساس این طرح قرار است دو حرم شریف با چندین صحن به یکدیگر متصل شوند و محدوده وسیعی برای حضور زائران ایجاد شود. همچنین ضمن ساماندهی ورودی‌های حرمین، امکانات خدماتی و زائرسراهایی با قیمت مناسب ایجاد خواهد شد.
این در حالی است که وجود بیش از سیصد بنای تاریخی فرهنگی در محدوده این پروژه؛ از زیباترین مسجد ایران (مسجد نصیرالملک) تا سومین حرم اهل بیت(ع) (شاهچراغ) که همنشینی گردشگری مذهبی، تاریخی و فرهنگی را بهم گره زده است، دغدغه‌ای شده تا فعالان و دوستداران میراث فرهنگی مدعی شوند که اجرای این طرح زمینه‌ای برای تخریب و خروج ۲۰۰ خانه تاریخی ثبت ملی در شیراز را فراهم خواهد کرد. همین امر عاملی شد تا 21 هزار نفر از این فعالان طی نامه‌ای خواستار توقف این اقدام شوند. در این نامه که خطاب به وزیر میراث فرهنگی نوشته شده است؛ امضاکنندگان از عزت‌الله ضرغامی درخواست کرده‌اند که به‌عنوان متولی این حوزه، جلوی خروج این خانه‌های تاریخی از فهرست میراث فرهنگی گرفته و احیای آنها در اولویت اقدام قرار داده شود. اکنون، با شروع دولت سیزدهم و حضور شخص رئیس‌جمهور و بازدید میدانی از مناطق، بررسی و احیای مجدد طرح تفصیلی در دستور کار قرار گرفته است. طرحی که حالا به گفته مسئولان در نقطه نهایی قرار گرفته و بزودی نتایج آن پس از بررسی کمیسیون ماده 5 به شورای عالی شهرسازی و معماری اعلام و سپس برای اجرایی شدن به وزارت راه و شهرسازی اعلام خواهد شد.
معاون عمرانی استاندار فارس در گفت‌و‌گو با «ایران» اعلام کرد نسخه نهایی این طرح به کمیسیون ماده 5 برای بررسی داده شده است و براساس آن یک کمیته از مشاوران فنی نیز تشکیل شده است تا تمامی جوانب اعم از اراضی و اقتضائات طرح را مورد بررسی و تحقیق قرار دهند و این کمیسیون نیز نظرات خود را مطرح کرده است و بزودی نتیجه نهایی برای اجرایی شدن طرح به شورای عالی شهرسازی و معماری اعلام خواهد شد.
محمود رضایی کوچی با تأکید بر اینکه براساس اجرای این طرح هیچ گونه تخریب بنای تاریخی خصوصاً در بافت قدیم در دستور کار قرار ندارد، افزود: نه این اقدام صورت خواهد گرفت و نه اجرای این طرح طرفداری دارد. ضمن اینکه برای راحتی خیال تمامی فعالان و دوستداران میراث فرهنگی و محیط زیست که این مسأله در حال حاضر برایشان به صورت یک دغدغه شده است؛ اعلام می‌کنم حاضر هستیم در فضای عمومی با حضور نخبگان و مشاوران و فعالان این حوزه درخصوص این طرح جلسه برگزار کنیم.
وی با اشاره به اینکه اقدامات انجام شده و برنامه‌های پیش روی طرح تفصیلی توسعه حرم شاهچراغ و سیدعلاءالدین حسین(ع) تمامی جوانب را در نظر گرفته و بدون هرگونه آسیب به بافت تاریخی این شهر زیبا اجرایی خواهد شد، اظهار داشت: طرح تفصیلی حرم شاهچراغ(ع) به این دلیل که شامل مجموعه شاهچراغ و سیدعلاءالدین حسین(ع) میشود و شیراز نیز ملقب به سومین حرم اهل بیت علیهم السلام در ایران است و بویژه که در بافت میراثی شهر قرار دارد و اراضی که در حدفاصل دو حرم، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اینکه هم بتوانیم ورودی‌های هر دو حرم را به شکل مطلوبی ساماندهی کنیم، هم ابنیه واجد ارزش تاریخی و میراثی حفظ شود و هم حفظ و ساماندهی هشت امامزاده واجب التعظیم دیگرکه در این محدوده نیز وجود دارد، نیازمند طرح جامعی است که تمامی این جوانب را لحاظ کند. در این طرح 8 امامزاده مدفون در این محدوده نیز ساماندهی خواهند شد. همچنین نیازهای خدماتی زائران، ساکنین و مجاوران حرم مورد توجه قرار خواهد گرفت.
این مسئول با اشاره به اینکه به‌دنبال سفر هیأت دولت، مقرر شد مراحل بررسی طرح در استان انجام شده و به شورای عالی شهرسازی منتقل شود خاطرنشان کرد: مشاورین جدیدی علاوه بر مشاورین سابق در شورای عالی شهرسازی مستقر شده و در حال مطالعه روی طرح است، تا همه متغیرها مد نظر قرار بگیرد، همزمان کارگروهی نیز با حضور نماینده استانداری، نماینده آستان‌ها، نماینده شهرسازی و نماینده میراث فرهنگی تشکیل شده به‌صورت هفتگی و منظم این طرح در حال تهیه توسط مشاور را بررسی می‌کنند و نتیجه به کمیسیون ماده 5 ارسال میشود. پیشنهادهای متفاوتی هم در مراحل اولیه طرح ذکر شده و با حضور همه ذی‌نفعان در حال بررسی است، بزودی نسخه نهایی استخراج شده و در کمیسیون ماده 5 استان بررسی میشود.
رضایی درخصوص فرسودگی بافت توضیح داد: یک تعداد بنای ثبت شده در بافت تاریخی وجود دارد، همچنین تعدادی نیز ثبت نشده اما واجد ارزشند و امکان ثبت‌شان وجود دارد. اما بافت، بافت فرسوده‌ای است و بسیاری از منازل امکان سکونت و شرایط زندگی را ندارند، ساکنین نیز معذبند، نه اجازه نوسازی دارند و نه تعیین تکلیف می‌شوند. طرح، منهای سایر مسائل، حتی برای حل مشکل مردم باید سریعتر مشخص شود. اکنون تعداد زیادی از مردم در این بافت سکونت دارند که ادامه روند فرسودگی بافت، سبب از بین رفتن هویت آن و تبدیل شدنش به بناهای ناکارآمدی میشود که برای ساکنین و شهر آثار زیانبار اجتماعی دارد، بویژه که در جوار حرم قرار دارند و مشکل مضاعف میشود.
نگران تخریب 200 خانه تاریخی نباشید
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور که تا اردیبهشت ماه سال‌گذشته نزدیک 8 سال مدیریت اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس را به عهده داشت نیز در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: این طرح در خردادماه سال‌گذشته از سوی وزارت راه و شهرسازی با عنوان «ساماندهی و اتصال دو حرم حضرت شاهچراغ و علی‌بن‌حمزه» به مشاور واگذار شد. طرح مزبور همچنان در مراحل کارشناسی است و طی این مدت بررسی‌های مختلفی انجام و در هر یک از این بررسی‌ها چندین گزینه پیشنهاد شده است که هر یک چگونگی اتصال این دو حرم را مشخص میکند و بزودی نتایج نهایی آن اعلام شده و به مرحله عملیاتی خواهد رسید.
مصیب امیری با اشاره به اینکه اواخر سال گذشته در فضای مجازی و رسانه‌ها از تخریب تاریخی در بافت‌های قدیم مطالبی منتشر شده است، افزود: چنین خبری کذب محض است. آنچه در فضای مجازی و برخی رسانه‌ها منعکس شده با عنوان اینکه بیش از ۲۰۰ خانه تاریخی در این طرح مورد تخریب قرار گرفته و مجتمع‌های تجاری در آن ساخته میشود به هیچ عنوان مورد تأیید نیست نه ۲۰۰ خانه تاریخی خراب خواهد شد و نه اینکه شایعه ساخت مجتمع تجاری به‌جای آن صحت دارد. وی اظهار داشت: آنچه از این طرح برمی‌آید و البته هنوز مراحل نهایی را طی نکرده است، بیشتر بحث مرمت، بازسازی و جداره‌سازی و حتی فضاهایی که در گذشته تخریب شده و همچنین ساماندهی مسیر به شکلی است که رفت و آمد بین این دو مسیر تسهیل شود. در ضمن، محدودیت ارتفاعی نیز همچون کل بافت تاریخی شیراز در این محور هم وجود دارد، اما این به معنای ساخت مجتمع تجاری در این مسیر نیست.
امیری با بیان اینکه این طرح هنوز در مراحل اولیه و کارشناسی قرار دارد و مراحل تصویب استانی را نیز طی نکرده است خاطرنشان کرد: این طرح بعد از تصویب استانی به وزارت راه و شهرسازی خواهد رسید و باید منتظر بمانیم که مشاور نظر نهایی را بدهد. میراث فرهنگی نیز براساس کارشناسی‌های انجام شده در گذشته و حال، نظر خود را اعلام خواهد کرد.
افزایش ظرفیت گردشگری مذهبی و فرهنگی
مدیر کل راه و شهرسازی فارس نیز، یکی از طرح‌های مهم کلانشهر شیراز را طرح توسعه حرم مطهر شاهچراغ(ع) عنوان کرد و گفت: در بحث اجرای این طرح که خواسته جامعه مذهبی شهر است دغدغه‌هایی بیان میشود که این اطمینان را می‌دهیم اجرای این طرح با حفظ آثار تاریخی همراه خواهد بود.
طالبان افزود: با توجه به اینکه این طرح تحت عنوان طرح 57 هکتاری توسعه حرم مطرح میشود این ذهنیت ایجاد شده که بنا است 57 هکتار از فضای پیرامون حرم مطهر تخریب شود در حالی که چنین نیست. 20هکتار از این مساحت 57 هکتاری که فضای بلافصل حرم مطهر است و قرار است که یک میزان جزئی به این فضا افزوده شود. وی همچنین ابراز امیدواری کرد که با کمک شهرداری شیراز، میدان توپخانه این شهر نیز همزمان با اجرای طرح توسعه حرم مطهر احیا شود. مدیرکل وقت اداره کل راه و شهرسازی استان فارس نیز در خصوص این طرح تفصیلی گفت: محدوده طرح از شمال خیابان لطفعلی خان زند، از شرق خیابان روزبهان از جنوب مجموعه بین‌الحرمین و از غرب خیابان ۹دی، به مساحت تقریبی ۵۷ هکتار است.
جعفر زاهدی درباره ملغی اعلام شدن طرح تفصیلی حرم در سال ۹۳ و نیاز به مصوبه جدید شورای عالی شهرسازی افزود: در خصوص مقررات شهرسازی نظیر طرح‌های جامع و تفصیلی مطابق قوانین مجلس شورای اسلامی، مسئولیت وضع مقررات از طرف قانونگذار به شورای‌عالی شهرسازی و معماری سپرده شده است و این شورا، مرجع تصویب این گونه مقررات محسوب میشود.
وی با بیان اینکه مصوبه شورای عالی شهرسازی، در محدوده ۵۷ هکتاری طرح تفصیلی مصوب بافت فرهنگی- تاریخی شیراز اجازه تخریب گسترده را نداده است، خاطرنشان کرد: آخرین مصوبات این شورا هم تأکید بر حفظ بافت تاریخی دارد. در نتیجه هر تصمیمی خلاف این مصوبات، بدون اخذ مصوبه جدید از شورای‌عالی یا مرجع دیگری که شورای عالی تعیین کند، قانونی نخواهد بود.
این مسئول با اشاره به اینکه در سال ۱۳۹۹ مصوبه‌ای از سوی شورای عالی شهرسازی و معماری تصویب شد که سیاست‌های حاکم بر این محدوده را با تأکید بر حفظ بافت منطقه مشخص کرده است و در حال حاضر این آخرین مصوبه ملاک عمل است، افزود: در حال حاضر، وزارت راه و شهرسازی، مطالعاتی را تحت عنوان طرح تفصیلی اجرایی حرم شاهچراغ(ع) و بافت پیرامونی در دست تهیه دارد که پیشرفت‌های خوبی داشته و به نظر می‌رسد اگر استان بتواند مراحل تصویب آن را با سرعت بیشتری برای تصویب این طرح در شورای عالی شهرسازی و معماری انجام دهد، بسیاری از مشکلات مجاوران و زائران و نیز نیازهای حرم‌های مطهر شاهچراغ(ع) و سیدعلاءالدین حسین(ع) و سایر امامزادگان مدفون در بافت تاریخی شیراز برطرف خواهد شد.
وی درخصوص درهم تنیدگی بافت تاریخی و فرسوده در حاشیه حرمین شریف با ذکر این نکته که پیرو مصوبات شورای عالی معماری و شهرسازی ایران در ۲۹ تیرماه ۱۳۹۴، کل محدوده پروژه ۵۷ هکتاری جزو بافت فرهنگی - تاریخی شیراز است، بیان کرد: در بافت تاریخی مذکور تعداد ۳۳۵ پلاک تاریخی وجود دارد که مساحتی بیش از یک سوم کل مساحت محدوده را به خود اختصاص داده‌اند و برنامه طرح، حفاظت و احیای ابنیه تاریخی در خدمت نیازهای فرهنگی، مذهبی، اقامتی، پذیرایی، آموزشی و درمانی با اولویت در آستان مقدس و ساکنان محدوده پروژه است.
وی وجود سومین حرم اهل بیت(ع) در کنار تراکم آثار میراث فرهنگی محدوده ۵۷ هکتاری را پتانسیلی بالا برای تعریف مقصد گردشگری مذهبی، تاریخی و فرهنگی دانست و خاطرنشان کرد: تنها بافت تاریخی مذهبی باقی‌مانده حرم‌های اهل بیت(ع) در ایران، بافت تاریخی پیرامونی حرم شاهچراغ(ع) است چراکه تقریباً بافت‌های تاریخی اطراف حرم امام رضا(ع) در مشهد و حضرت معصومه(س) در قم تخریب شده‌اند.
مدیرکل شهرسازی استان فارس، حلقه مفقوده گردشگری استان فارس را «اقتصاد گردشگری مذهبی» دانست که از ابعاد مختلف میتواند نتیجه بخش باشد و اظهار داشت: برندسازی از خانه‌های تاریخی و ایجاد ارزش افزوده برای سراهای اقامتی و پذیرایی زوار حرم سوم اهل بیت(ع)، کارآفرینی برای مجاوران حرم در تغییر کاربری بناهای تاریخی به زائرسرا و خدمات زوار در مقیاس ملی و بین‌المللی از ظرفیت‌های گردشگری تاریخی - مذهبی در استان فارس محسوب میشود.
زاهدی با اشاره به محو نمودهای آشکار آسیب‌های اجتماعی از جمله خارج شدن تدریجی مهاجران، معتادان و کارتن خواب‌ها در بافت اطراف حرم اظهار داشت: با پیشرفت عملیات اجرایی طرح، املاک منطقه ارزش افزوده پیدا می‌کنند و نوسازی بناهای متعارف فرسوده روند سریع‌تری به خود می‌گیرد.
|
|
|
|
|
|
|
مسکو غرب را متهم کرد همانند صحنه سازی کلاه سفیدها در سوریه در حال تخریب وجهه روسیه است سناریو سازی از ادلب تا بوچا ؟
بنفشه غلامی/ تاریخ در حال تکرار شدن است. این چیزی است که میتوان از فحوای سخنان «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه درباره وقایع بوچا که باعث دور جدید تحریمها علیه مسکو شده است، دریافت. او آنچه را در بوچا رخ داد شبیه اقداماتی توصیف کرد که در یک دهه گذشته بارها توسط «کلاه سفیدها» در سوریه رخ داد و غرب بواسطه آنها روسیه را متهم کرد که مرتکب نقض حقوق بشر شده است. این در حالی است که حتی پنتاگون نیز اذعان داشته نمی‌تواند نقش روسیه در وقایع بوچا را تأیید یا تکذیب کند و این امر نیازمند بررسی‌های بیشتر است.
به گزارش «میدل ایست 24»، همزمان با به راه افتادن هجمه‌های جدید غرب علیه کرملین، «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه شامگاه دوشنبه با گروهی از دیپلمات‌های عرب که در جهت بررسی مسائل سوریه و بازگشت این کشور به اتحادیه عرب به مسکو سفر کرده‌اند، دیدار کرد. او در خلال این دیدار نگاهی هم به مسائل اوکراین داشت و ضمن اشاره به اتهاماتی که غرب به روسیه بابت وقایع اخیر شهر بوچا، وارد میکند، گفت: «برخی مداخله جویان خارجی اوکراین را به سمت ایجاد برخی خشونت‌های داخلی سوق می‌دهند. در این شرایط امیدواریم نمایندگان اوکراین در مذاکرات صلح به منافع کشور و مردم خود توجه داشته باشند، نه منافع سایر کشورها.» او سپس تأکید کرد: «آنچه امروز در اوکراین و شهر بوچا شاهد آن هستیم، مشابه کارهایی است که کلاه سفیدها در سوریه انجام می‌دادند تا وجهه روسیه را تخریب کنند.» کلاه سفیدها، گروهی در سوریه هستند که با تدارک صحنه سازی‌هایی از بمباران‌های شیمیایی در ادلب تلاش می‌کردند، روسیه و دولت سوریه را متهم به ارتکاب جنایت جنگی کنند. این در حالی است که روسیه و سوریه بارها تأکید کرده بودند که این گروه همراه و همدست تروریست‌ها هستند و مستندهایشان هم صرفاً صحنه‌سازی است.
علاوه بر «لاوروف»، صبح دیروز نیز «ویاچسلاو ولودین»، رئیس دومای روسیه در سخنانی برای نمایندگان دوما وقایع بوچا را عملیات پرچم دروغین غرب دانست و تأکید کرد: «غرب در نظر دارد با به راه انداختن چنین چیزی وجهه روسیه را تخریب کرده و تحریمها، ارسال سلاح‌های مختلف و دیگر اقدامات خود را قانونی جلوه دهد.»
تحریمهای اروپا علیه روسیه
«ولودین» در حالی از عملیات پرچم دروغین غرب سخن گفت که همزمان امریکا و اتحادیه اروپا اعلام کردند، به‌دلیل رخدادهای مربوط به بوچا قصد دارند تحریمهای بیشتری را علیه روسیه اعمال کنند. گزارش‌ها حاکی است، غرب این بار تصمیم دارد به تحریم نفتی روسیه روی آورد. به گزارش سایت روزنامه «فایننشال تایمز»، رئیس‌جمهور فرانسه نخستین کسی بود که خواهان اعمال تحریمهای بیشتر علیه روسیه به خاطر وقایع بوچا شد و اعلام کرد، حامی تحریم نفتی روسیه است. همزمان رئیس کمیسیون اروپا هم خبر داد که این بلوک روسیه را مسئول جنایات در روسیه می‌داند و از همین رو روی بسته تحریمی جدیدی کار میکند. پیشتر نیز سایت شبکه خبری «سی ان بی‌سی» اعلام کرده بود اتحادیه اروپا در حال بررسی یک بسته تحریمی جدید روی لیزینگ هواپیماها، واردات و صادرات سوخت جت، فولاد و کالاهای لوکس است.
«لیز تروس»، وزیر خارجه انگلیس نیز خبر داد این کشور در حال ساماندهی تلاش‌هایی برای اخراج روسیه از شورای حقوق بشر است. در حالی که روز دوشنبه آلمان از اخراج 40 دیپلمات روسیه از برلین خبر داد، لیتوانی سفیر روسیه از این کشور را اخراج کرد و لهستان و اسلواکی نیز مسیر مشابهی را در پیش گرفتند، دیروز نیز ایتالیا، دانمارک و سوئد نیز در مجموع 48 دیپلمات روسی را از کشورهای خود اخراج کردند. به گفته «ماریو دراگی»، وزیر خارجه ایتالیا تعداد دیپلمات‌های اخراج شده روسیه از این کشور 30 نفر است. دانمارک نیز 15 نفر را اخراج کرده و شمار دیپلمات‌های اخراج شده روسیه از دانمارک نیز 3 نفر است.
ضد و نقیض‌های امریکایی
«جیک سولیوان»، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور امریکا هم خبر داد این کشور در حال بررسی بسته تحریمی جدید علیه روسیه است. در همین حال خزانه‌داری امریکا نیز اعلام کرد، مجوز روسیه برای پرداخت بدهی‌های خود به دلار از طریق بانک‌های امریکایی را متوقف کرده تا روسیه نتواند از پس تعهدات بین‌المللی خود به سرمایه‌گذاران خارجی برآید. تحریمهای جدید امریکا علیه روسیه در حالی اعلام شده است که پیشتر «جو بایدن»، رئیس‌جمهور امریکا که دو هفته قبل سخنان او درباره تغییر رژیم در روسیه جنجالی شد، دیگر بار در اظهاراتی بحث برانگیز مسکو را متهم به جنایت جنگی کرد و با تأکید بر اینکه تحریمهای بیشتری علیه روسیه در راه است، اعلام کرد، واشنگتن در تلاش است تا روسیه را از شورای حقوق بشر سازمان ملل اخراج کند. این در حالی است که به گزارش «رویترز»، پنتاگون، وزارت دفاع امریکا هنوز حاضر نشده وقوع رخدادهای بوچا را به روسیه نسبت دهد و یکی از مقام‌های ارشد آن اعلام کرده، این نهاد در موقعیتی نیست که بتواند در خصوص جنایاتی که در اوکراین به روسیه نسبت داده میشود، قضاوت کرده و آنها را تأیید یا تکذیب کند.
افزایش دوباره بهای نفت
دور جدید تحریمهای غرب علیه روسیه، باعث افزایش بهای نفت در جهان شد. به گزارش «رویترز»، بهای نفت خام برنت روز گذشته با افزایشی 1.1 درصدی به 108.73 رسید. «تینا تنگ»، تحلیلگر اقتصادی معتقد است، تنش‌های اوکراین به احتمال زیاد باعث ادامه افزایش بهای قیمت نفت در روزهای آینده خواهد شد.
به گزارش «میدل ایست 24»، همزمان با به راه افتادن هجمه‌های جدید غرب علیه کرملین، «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه شامگاه دوشنبه با گروهی از دیپلمات‌های عرب که در جهت بررسی مسائل سوریه و بازگشت این کشور به اتحادیه عرب به مسکو سفر کرده‌اند، دیدار کرد. او در خلال این دیدار نگاهی هم به مسائل اوکراین داشت و ضمن اشاره به اتهاماتی که غرب به روسیه بابت وقایع اخیر شهر بوچا، وارد میکند، گفت: «برخی مداخله جویان خارجی اوکراین را به سمت ایجاد برخی خشونت‌های داخلی سوق می‌دهند. در این شرایط امیدواریم نمایندگان اوکراین در مذاکرات صلح به منافع کشور و مردم خود توجه داشته باشند، نه منافع سایر کشورها.» او سپس تأکید کرد: «آنچه امروز در اوکراین و شهر بوچا شاهد آن هستیم، مشابه کارهایی است که کلاه سفیدها در سوریه انجام می‌دادند تا وجهه روسیه را تخریب کنند.» کلاه سفیدها، گروهی در سوریه هستند که با تدارک صحنه سازی‌هایی از بمباران‌های شیمیایی در ادلب تلاش می‌کردند، روسیه و دولت سوریه را متهم به ارتکاب جنایت جنگی کنند. این در حالی است که روسیه و سوریه بارها تأکید کرده بودند که این گروه همراه و همدست تروریست‌ها هستند و مستندهایشان هم صرفاً صحنه‌سازی است.
علاوه بر «لاوروف»، صبح دیروز نیز «ویاچسلاو ولودین»، رئیس دومای روسیه در سخنانی برای نمایندگان دوما وقایع بوچا را عملیات پرچم دروغین غرب دانست و تأکید کرد: «غرب در نظر دارد با به راه انداختن چنین چیزی وجهه روسیه را تخریب کرده و تحریمها، ارسال سلاح‌های مختلف و دیگر اقدامات خود را قانونی جلوه دهد.»
تحریمهای اروپا علیه روسیه
«ولودین» در حالی از عملیات پرچم دروغین غرب سخن گفت که همزمان امریکا و اتحادیه اروپا اعلام کردند، به‌دلیل رخدادهای مربوط به بوچا قصد دارند تحریمهای بیشتری را علیه روسیه اعمال کنند. گزارش‌ها حاکی است، غرب این بار تصمیم دارد به تحریم نفتی روسیه روی آورد. به گزارش سایت روزنامه «فایننشال تایمز»، رئیس‌جمهور فرانسه نخستین کسی بود که خواهان اعمال تحریمهای بیشتر علیه روسیه به خاطر وقایع بوچا شد و اعلام کرد، حامی تحریم نفتی روسیه است. همزمان رئیس کمیسیون اروپا هم خبر داد که این بلوک روسیه را مسئول جنایات در روسیه می‌داند و از همین رو روی بسته تحریمی جدیدی کار میکند. پیشتر نیز سایت شبکه خبری «سی ان بی‌سی» اعلام کرده بود اتحادیه اروپا در حال بررسی یک بسته تحریمی جدید روی لیزینگ هواپیماها، واردات و صادرات سوخت جت، فولاد و کالاهای لوکس است.
«لیز تروس»، وزیر خارجه انگلیس نیز خبر داد این کشور در حال ساماندهی تلاش‌هایی برای اخراج روسیه از شورای حقوق بشر است. در حالی که روز دوشنبه آلمان از اخراج 40 دیپلمات روسیه از برلین خبر داد، لیتوانی سفیر روسیه از این کشور را اخراج کرد و لهستان و اسلواکی نیز مسیر مشابهی را در پیش گرفتند، دیروز نیز ایتالیا، دانمارک و سوئد نیز در مجموع 48 دیپلمات روسی را از کشورهای خود اخراج کردند. به گفته «ماریو دراگی»، وزیر خارجه ایتالیا تعداد دیپلمات‌های اخراج شده روسیه از این کشور 30 نفر است. دانمارک نیز 15 نفر را اخراج کرده و شمار دیپلمات‌های اخراج شده روسیه از دانمارک نیز 3 نفر است.
ضد و نقیض‌های امریکایی
«جیک سولیوان»، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور امریکا هم خبر داد این کشور در حال بررسی بسته تحریمی جدید علیه روسیه است. در همین حال خزانه‌داری امریکا نیز اعلام کرد، مجوز روسیه برای پرداخت بدهی‌های خود به دلار از طریق بانک‌های امریکایی را متوقف کرده تا روسیه نتواند از پس تعهدات بین‌المللی خود به سرمایه‌گذاران خارجی برآید. تحریمهای جدید امریکا علیه روسیه در حالی اعلام شده است که پیشتر «جو بایدن»، رئیس‌جمهور امریکا که دو هفته قبل سخنان او درباره تغییر رژیم در روسیه جنجالی شد، دیگر بار در اظهاراتی بحث برانگیز مسکو را متهم به جنایت جنگی کرد و با تأکید بر اینکه تحریمهای بیشتری علیه روسیه در راه است، اعلام کرد، واشنگتن در تلاش است تا روسیه را از شورای حقوق بشر سازمان ملل اخراج کند. این در حالی است که به گزارش «رویترز»، پنتاگون، وزارت دفاع امریکا هنوز حاضر نشده وقوع رخدادهای بوچا را به روسیه نسبت دهد و یکی از مقام‌های ارشد آن اعلام کرده، این نهاد در موقعیتی نیست که بتواند در خصوص جنایاتی که در اوکراین به روسیه نسبت داده میشود، قضاوت کرده و آنها را تأیید یا تکذیب کند.
افزایش دوباره بهای نفت
دور جدید تحریمهای غرب علیه روسیه، باعث افزایش بهای نفت در جهان شد. به گزارش «رویترز»، بهای نفت خام برنت روز گذشته با افزایشی 1.1 درصدی به 108.73 رسید. «تینا تنگ»، تحلیلگر اقتصادی معتقد است، تنش‌های اوکراین به احتمال زیاد باعث ادامه افزایش بهای قیمت نفت در روزهای آینده خواهد شد.
|
|
|
|
|
|
|
تأملی در مفهوم «دولت‌ستیزی» و عوامل مؤثر بر آن دولت در ایران از ساخت تا برساخت
علی کاکادزفولی
دکترای جامعه‌شناسی سیاسی
دولت به شکل امروزی آن یکی از ارکان اصلی سیاست مدرن است و بواسطه جایگاه مهمی که در تعیین مناسبات در سطوح مختلف دارد، همواره جزو موضوعات بحث‌برانگیز بوده است. در فهم فرایندهای مرتبط با دولت، هم توجه به ماهیت ساخت دولت اهمیت پیدا میکند و هم برساخته‌هایی که بتدریج از آن برای بخش‌های مختلف جامعه شکل می‌گیرد. از آنجایی که دولت‌ها همواره در جایگاه قدرت قرار می‌گیرند و ذات پایداری آنها مبتنی بر ایجاد و حفظ قدرت است، الگوهای رفتاری معین و محدودی در نسبت با جامعه دارند؛ در عوض ارتباطی که از سوی بخش‌های مختلف جامعه با دولت برقرار میشود، بسیار متنوع و پیچیده است.
این ارتباط‌ها را میتوان در میانه طیفی جای داد که در یک سر آن به کلی ساخت دولت مدرن، نفی میشود و در سر دیگر آن دولت به طور تمام و کمال سرنوشت جامعه را دراختیار می‌گیرد و بر آن تأثیر می‌گذارد. احتمالاً مشهورترین کسانی که بواسطه ستیزشان با دولت متمرکز با مشخصه دولت‌ستیزی برجسته شده‌اند، آنارشیست‌ها هستند که البته ستیزشان تنها به ساخت دولت محدود نمی‌شود؛ بلکه فراتر از آن رفته و هیچ نوع ساخت قدرت متمرکز مبتنی بر زور و اجبار را به رسمیت نمی‌شناسند. با وجود این مفهوم، دولت‌ستیزی تنها محدود به کسانی که دولت را به رسمیت نمی‌شناسند، نیست؛ بلکه طیف‌های دیگری هم هستند که بسته به نوع دولت، با آن به ستیزه‌جویی برمی خیزند. یادداشت حاضر مدخلی است بر مفهوم دولت‌ستیزی که سعی دارد به بیان مفهوم کلی این پدیده در نسبت با ساخت دولت در ایران بپردازد و در آینده بتدریج به ابعاد دیگر این موضوع پرداخته خواهد شد.
مفهوم دولت‌ستیزی
عبارت دولت‌ستیزی حداقل در این نوشتار بار سیاسی یا ارزش‌گذارانه ندارد و ستیز با دولت، به معنای نفی کلی ساخت آن است، نه لزوماً نقدهایی که از سوی جریان‌های سیاسی ناهمسو با دولت روی کار، صورت می‌گیرد. اگرچه عبارت «دولت‌ستیزی» در ایران از غنای نظری برخوردار نیست، اما رگه‌هایی از مفهوم آن را در برخی نوشته‌ها و نظریه‌هایی که درباره پیشینه دولت و ارتباط آن با جامعه ارائه شده‌اند، میتوان یافت. همواره در مقاطع زمانی متفاوت از تاریخ ایران، دولت‌ها از نظر میزان قدرت و اقتداری که دراختیار داشته‌اند، متفاوت بوده‌اند و حتی در مقطع پس از پیروزی انقلاب اسلامی که بیشتر دولت‌ها برای دو دوره روی کار بوده‌اند، باز هم بواسطه شرایط متغیر داخلی و بیرونی، دو دوره متفاوت را پشت‌سر گذاشته‌اند؛ اما سؤال اینجا است که جامعه ایران در هرمقطع زمانی مصادف با دولت‌ها چه درک و تصوری از آنها داشته است؟ آیا فهم جامعه از دولت، فهمی کلی بوده که با آمد‌وشد دولت‌ها چندان دچار تغییر نشده است؟ یا اینکه این فهم در نسبت با هر دولت، منعطف و سیال بوده است؟ این پرسش‌ها به طور خاص در ارتباط با دولت‌های پس از پیروزی انقلاب موضوعیت پیدا می‌کنند؛ زیرا در این زمان است که میان دولت به معنای قوه‌مجریه و حاکمیت به معنای تمامیت قدرت سیاسی تفکیک به وجود می‌آید؛ از این نظر این موضوع که جامعه تا چه اندازه میان دولت و حاکمیت تفکیک قائل شده و نسبت بین آنها را چگونه می‌بیند، حائز‌اهمیت میشود. عبارت «دولت‌ستیزی» توصیفی اغراق‌آمیز از نگاه بدبینانه به دولت است که بر مبنای آن نهاد دولت، در هر زمان و در هر شرایطی مقصر تمامی مشکلات شناخته میشود. بخشی از این نگاه بدبینانه از ابتدا وجود نداشته و به مرور بواسطه ناتوانی برخی دولت‌ها در حل برخی از مشکلات به وجود آمده و یا شدت پیدا کرده که تبیین آن در زمینه‌های خاص خود امکانپذیر است؛ اما بخش دیگر این نوع نگاه، به تلقی کلی از چیستی دولت و نسبت آن با مشکلات بازمی گردد که این تلقی کلی ممکن است چندان با اتفاقات جزئی و متعدد تغییری پیدا نکند؛ بلکه دریافتی کلی است که به مرور زمان در حافظه جمعی ساخته میشود، اما این دریافت کلی چگونه به وجود می‌آید و چه عواملی بر شکل‌گیری آن تأثیرگذارند؟
عوامل مؤثر بر نگاه بدبینانه به دولت
به نظر می‌رسد در جامعه امروز ایران، آمد‌وشد دولت‌های مختلف و تجاربی که داشته‌اند، بتدریج و در گذر زمان برساختی از دولت را در اذهان شکل داده است که براساس آن، تصویری نادرست از دولت و کارکردهایش صورت گرفته است. چند عامل بر این دریافت کلی تأثیرگذار بوده‌اند؛ اول، مواجهه سیاست‌زده با امر حکمرانی که در فقدان یا کمرنگ بودن نهادهای واسطه‌ای میان جامعه و حاکمیت، سعی کرده سیاست را در چهارچوب منافع جناحی تفسیر و تحلیل کند. دوم، بدبینی تاریخی نخبگان سیاسی به پدیده دولت است؛ در تاریخ ایران، چه قبل از مشروطه و چه پس از آن تا قبل از پیروزی انقلاب، نخبگان سیاسی به خاطر آنکه دولت را مظهر تمامیت‌خواهی و اقتدارگرایی به حساب آورده‌اند، عمدتاً نگاه مطلوبی به دولت نداشته‌اند و با توجه به اینکه سازوکارهای چرخش نخبگان هم چندان نهادمند و کارآمد نبوده‌اند، بیشتر نخبگان سیاسی درحقیقت در ردیف روشنفکران سیاسی قرار داشته‌اند و وجه شاخص روشنفکران نیز مخالفت آنها با قدرت‌های سیاسی حاکم بوده است. درحالی که بعد از انقلاب، تقریباً وجه افتراق میان نخبگان سیاسی و روشنفکران برجسته‌تر میشود. بنابراین در مقطع پس از پیروزی انقلاب اسلامی، عمدتاً این روشنفکران هستند که یا بواسطه رسالتی که بر دوش خود به‌عنوان روشنفکر احساس کرده‌اند و یا بواسطه کسب اعتبار اجتماعی، در تقابل با دولت قرار گرفته و نگاهی بدبینانه به آن داشته‌اند و این بدبینی گاه آنقدر شدید میشود که به دولت‌ستیزی هم می‌رسد. سومین عامل مؤثر بر نگاه بدبینانه به دولت، نامأنوس بودن پدیده دولت مدرن برای جامعه بوده است؛ مواجهه جامعه ایرانی با ساخت دولت مدرن مواجهه‌ای تازه است؛ این تازگی از یک‌سو سبب میشود تا جامعه شناخت دقیقی از چیستی دولت و کارکردهای آن نداشته باشد و از دیگر سو، باعث میشود تا مواجهه دولت با خودش نیز دقیق و متعین نباشد؛ زیرا دولت نیز نهادی مستقل و مجزا از جامعه نیست؛ درنتیجه انعکاس خود را در آینه مجموعه‌ای از مناسبات، ارتباطات و بازخوردها در دنیای بیرونی می‌بیند و از طریق آن، هویت و ماهیت خود را باز می‌شناسد و زمانی که این انعکاس، تصویر درست و منسجمی را به دست ندهد، نهاد دولت در بازشناخت خویش نیز دچار مشکل خواهد شد. عامل چهارم مؤثر بر نگاه بدبینانه به دولت، مواجهه دولت‌ها با یکدیگر و تلاش برای حفظ اعتبارشان از طریق غیریت‌سازی دولت‌های قبلی بوده است. این موضوع البته در همه دولت‌ها یکسان نبوده و به فراخور شرایط تاریخی و اخلاق‌مداری دولت‌ها، شدت یا ضعف داشته است؛ اما در هرحال نمی‌توان از جریان‌سازی‌های رسانه‌ای، سیاسی و تاریخی که دولت‌ها نسبت به یکدیگر انجام داده‌اند، چشم پوشید.
ضرورت پرداختن به دولت‌ستیزی
اما چرا پرداختن به موضوع «دولت‌ستیزی» مهم است؟ به نظر می‌رسد نقد سیاست در ایران و تلاش در راستای ارتقای آن در سطوح مختلف بدون شناخت درست و دقیق از ماهیت دولت و کارکردهای آن ممکن نیست؛ اما این شناخت زمانی که مغشوش باشد و یا تحت‌تأثیر عوامل مختلف دچار اختلال شود، تحلیل‌ها را به بیراهه خواهد برد. طبعاً همانگونه که اشاره شد، بخشی از نگاه‌های بدبینانه به ساخت کلی دولت، بواسطه ناکارآمدی‌های دولت‌ها در مقاطع مختلف بوده و در جای خود قابل ریشه‌یابی و آسیب‌شناسی است؛ اما تمرکز این نوشته بر ادراکی کلی از دولت است که آن را پدیده‌ای نامطلوب می‌داند و تحت هر شرایطی به مخالفت با آن برمی خیزد. یکی از آسیب‌هایی که درحال حاضر در مواجهه نقادانه با ساخت کلی دولت مطرح است، عدم شناخت کارکردهای دولت و حتی عدم شناخت کژکارکردهای اقتضایی و طبیعی آن است. نداشتن تصویری مطلوب و معیاری درست از دولت، سبب شده تا در مقام سنجش، نقادی و ارزیابی نیز، نتوان از شاخص‌های معین و روشنی استفاده کرد. آنچه تا به امروز در نقد دولت‌ها در جمهوری اسلامی رایج بوده، حتی مقایسه دولت‌های ایران با دولت‌های خارجی نبوده است که حتی اگر این امر صورت می‌گرفت، بازهم نمی‌توانست مقایسه دقیق یا کارآمدی باشد؛ زیرا شرایط تاریخی، فرهنگی و اجتماعی در کشورهای مختلف یکسان نیستند و همچنین جایگاه کشورها از نظر منابع سیاسی و طبیعی در نظام بین‌الملل یکسان نیست. بلکه به نظر می‌رسد آسیب رایج در مواجهه نقادانه با دولت‌های جمهوری اسلامی بویژه در عرصه رسانه عمدتاً مقایسه برساخت رسانه‌ای ایران با برساخت رسانه‌ای از دولت‌های خارجی بوده و این مقایسه برساختی، آگاهانه نیست؛ یعنی مقایسه‌کنندگان و تحلیلگران رسانه‌ای، خود به طور آگاهانه قصد مقایسه برساخت‌ها را ندارند؛ بلکه مقایسه برساخت‌های دولت‌ها با این تصور صورت می‌گیرد که قرار است مقایسه ساخت‌های دولت‌ها انجام شود. البته استادان دانشگاه و نویسندگان آکادمیک کمتر دچار این اشتباه می‌شوند؛ زیرا روش‌مندی پژوهش‌های علمی اغلب مانع از آن میشود، اما به نظر می‌رسد در عرصه رسانه همچنان مقایسه‌های نادرست، تحلیل‌های نابجا به بار می‌آورد و برآیند تحلیل‌های نادرست نیز درمجموع تصویری نامطلوب از پدیده دولت ارائه میدهد.
دکترای جامعه‌شناسی سیاسی
دولت به شکل امروزی آن یکی از ارکان اصلی سیاست مدرن است و بواسطه جایگاه مهمی که در تعیین مناسبات در سطوح مختلف دارد، همواره جزو موضوعات بحث‌برانگیز بوده است. در فهم فرایندهای مرتبط با دولت، هم توجه به ماهیت ساخت دولت اهمیت پیدا میکند و هم برساخته‌هایی که بتدریج از آن برای بخش‌های مختلف جامعه شکل می‌گیرد. از آنجایی که دولت‌ها همواره در جایگاه قدرت قرار می‌گیرند و ذات پایداری آنها مبتنی بر ایجاد و حفظ قدرت است، الگوهای رفتاری معین و محدودی در نسبت با جامعه دارند؛ در عوض ارتباطی که از سوی بخش‌های مختلف جامعه با دولت برقرار میشود، بسیار متنوع و پیچیده است.
این ارتباط‌ها را میتوان در میانه طیفی جای داد که در یک سر آن به کلی ساخت دولت مدرن، نفی میشود و در سر دیگر آن دولت به طور تمام و کمال سرنوشت جامعه را دراختیار می‌گیرد و بر آن تأثیر می‌گذارد. احتمالاً مشهورترین کسانی که بواسطه ستیزشان با دولت متمرکز با مشخصه دولت‌ستیزی برجسته شده‌اند، آنارشیست‌ها هستند که البته ستیزشان تنها به ساخت دولت محدود نمی‌شود؛ بلکه فراتر از آن رفته و هیچ نوع ساخت قدرت متمرکز مبتنی بر زور و اجبار را به رسمیت نمی‌شناسند. با وجود این مفهوم، دولت‌ستیزی تنها محدود به کسانی که دولت را به رسمیت نمی‌شناسند، نیست؛ بلکه طیف‌های دیگری هم هستند که بسته به نوع دولت، با آن به ستیزه‌جویی برمی خیزند. یادداشت حاضر مدخلی است بر مفهوم دولت‌ستیزی که سعی دارد به بیان مفهوم کلی این پدیده در نسبت با ساخت دولت در ایران بپردازد و در آینده بتدریج به ابعاد دیگر این موضوع پرداخته خواهد شد.
مفهوم دولت‌ستیزی
عبارت دولت‌ستیزی حداقل در این نوشتار بار سیاسی یا ارزش‌گذارانه ندارد و ستیز با دولت، به معنای نفی کلی ساخت آن است، نه لزوماً نقدهایی که از سوی جریان‌های سیاسی ناهمسو با دولت روی کار، صورت می‌گیرد. اگرچه عبارت «دولت‌ستیزی» در ایران از غنای نظری برخوردار نیست، اما رگه‌هایی از مفهوم آن را در برخی نوشته‌ها و نظریه‌هایی که درباره پیشینه دولت و ارتباط آن با جامعه ارائه شده‌اند، میتوان یافت. همواره در مقاطع زمانی متفاوت از تاریخ ایران، دولت‌ها از نظر میزان قدرت و اقتداری که دراختیار داشته‌اند، متفاوت بوده‌اند و حتی در مقطع پس از پیروزی انقلاب اسلامی که بیشتر دولت‌ها برای دو دوره روی کار بوده‌اند، باز هم بواسطه شرایط متغیر داخلی و بیرونی، دو دوره متفاوت را پشت‌سر گذاشته‌اند؛ اما سؤال اینجا است که جامعه ایران در هرمقطع زمانی مصادف با دولت‌ها چه درک و تصوری از آنها داشته است؟ آیا فهم جامعه از دولت، فهمی کلی بوده که با آمد‌وشد دولت‌ها چندان دچار تغییر نشده است؟ یا اینکه این فهم در نسبت با هر دولت، منعطف و سیال بوده است؟ این پرسش‌ها به طور خاص در ارتباط با دولت‌های پس از پیروزی انقلاب موضوعیت پیدا می‌کنند؛ زیرا در این زمان است که میان دولت به معنای قوه‌مجریه و حاکمیت به معنای تمامیت قدرت سیاسی تفکیک به وجود می‌آید؛ از این نظر این موضوع که جامعه تا چه اندازه میان دولت و حاکمیت تفکیک قائل شده و نسبت بین آنها را چگونه می‌بیند، حائز‌اهمیت میشود. عبارت «دولت‌ستیزی» توصیفی اغراق‌آمیز از نگاه بدبینانه به دولت است که بر مبنای آن نهاد دولت، در هر زمان و در هر شرایطی مقصر تمامی مشکلات شناخته میشود. بخشی از این نگاه بدبینانه از ابتدا وجود نداشته و به مرور بواسطه ناتوانی برخی دولت‌ها در حل برخی از مشکلات به وجود آمده و یا شدت پیدا کرده که تبیین آن در زمینه‌های خاص خود امکانپذیر است؛ اما بخش دیگر این نوع نگاه، به تلقی کلی از چیستی دولت و نسبت آن با مشکلات بازمی گردد که این تلقی کلی ممکن است چندان با اتفاقات جزئی و متعدد تغییری پیدا نکند؛ بلکه دریافتی کلی است که به مرور زمان در حافظه جمعی ساخته میشود، اما این دریافت کلی چگونه به وجود می‌آید و چه عواملی بر شکل‌گیری آن تأثیرگذارند؟
عوامل مؤثر بر نگاه بدبینانه به دولت
به نظر می‌رسد در جامعه امروز ایران، آمد‌وشد دولت‌های مختلف و تجاربی که داشته‌اند، بتدریج و در گذر زمان برساختی از دولت را در اذهان شکل داده است که براساس آن، تصویری نادرست از دولت و کارکردهایش صورت گرفته است. چند عامل بر این دریافت کلی تأثیرگذار بوده‌اند؛ اول، مواجهه سیاست‌زده با امر حکمرانی که در فقدان یا کمرنگ بودن نهادهای واسطه‌ای میان جامعه و حاکمیت، سعی کرده سیاست را در چهارچوب منافع جناحی تفسیر و تحلیل کند. دوم، بدبینی تاریخی نخبگان سیاسی به پدیده دولت است؛ در تاریخ ایران، چه قبل از مشروطه و چه پس از آن تا قبل از پیروزی انقلاب، نخبگان سیاسی به خاطر آنکه دولت را مظهر تمامیت‌خواهی و اقتدارگرایی به حساب آورده‌اند، عمدتاً نگاه مطلوبی به دولت نداشته‌اند و با توجه به اینکه سازوکارهای چرخش نخبگان هم چندان نهادمند و کارآمد نبوده‌اند، بیشتر نخبگان سیاسی درحقیقت در ردیف روشنفکران سیاسی قرار داشته‌اند و وجه شاخص روشنفکران نیز مخالفت آنها با قدرت‌های سیاسی حاکم بوده است. درحالی که بعد از انقلاب، تقریباً وجه افتراق میان نخبگان سیاسی و روشنفکران برجسته‌تر میشود. بنابراین در مقطع پس از پیروزی انقلاب اسلامی، عمدتاً این روشنفکران هستند که یا بواسطه رسالتی که بر دوش خود به‌عنوان روشنفکر احساس کرده‌اند و یا بواسطه کسب اعتبار اجتماعی، در تقابل با دولت قرار گرفته و نگاهی بدبینانه به آن داشته‌اند و این بدبینی گاه آنقدر شدید میشود که به دولت‌ستیزی هم می‌رسد. سومین عامل مؤثر بر نگاه بدبینانه به دولت، نامأنوس بودن پدیده دولت مدرن برای جامعه بوده است؛ مواجهه جامعه ایرانی با ساخت دولت مدرن مواجهه‌ای تازه است؛ این تازگی از یک‌سو سبب میشود تا جامعه شناخت دقیقی از چیستی دولت و کارکردهای آن نداشته باشد و از دیگر سو، باعث میشود تا مواجهه دولت با خودش نیز دقیق و متعین نباشد؛ زیرا دولت نیز نهادی مستقل و مجزا از جامعه نیست؛ درنتیجه انعکاس خود را در آینه مجموعه‌ای از مناسبات، ارتباطات و بازخوردها در دنیای بیرونی می‌بیند و از طریق آن، هویت و ماهیت خود را باز می‌شناسد و زمانی که این انعکاس، تصویر درست و منسجمی را به دست ندهد، نهاد دولت در بازشناخت خویش نیز دچار مشکل خواهد شد. عامل چهارم مؤثر بر نگاه بدبینانه به دولت، مواجهه دولت‌ها با یکدیگر و تلاش برای حفظ اعتبارشان از طریق غیریت‌سازی دولت‌های قبلی بوده است. این موضوع البته در همه دولت‌ها یکسان نبوده و به فراخور شرایط تاریخی و اخلاق‌مداری دولت‌ها، شدت یا ضعف داشته است؛ اما در هرحال نمی‌توان از جریان‌سازی‌های رسانه‌ای، سیاسی و تاریخی که دولت‌ها نسبت به یکدیگر انجام داده‌اند، چشم پوشید.
ضرورت پرداختن به دولت‌ستیزی
اما چرا پرداختن به موضوع «دولت‌ستیزی» مهم است؟ به نظر می‌رسد نقد سیاست در ایران و تلاش در راستای ارتقای آن در سطوح مختلف بدون شناخت درست و دقیق از ماهیت دولت و کارکردهای آن ممکن نیست؛ اما این شناخت زمانی که مغشوش باشد و یا تحت‌تأثیر عوامل مختلف دچار اختلال شود، تحلیل‌ها را به بیراهه خواهد برد. طبعاً همانگونه که اشاره شد، بخشی از نگاه‌های بدبینانه به ساخت کلی دولت، بواسطه ناکارآمدی‌های دولت‌ها در مقاطع مختلف بوده و در جای خود قابل ریشه‌یابی و آسیب‌شناسی است؛ اما تمرکز این نوشته بر ادراکی کلی از دولت است که آن را پدیده‌ای نامطلوب می‌داند و تحت هر شرایطی به مخالفت با آن برمی خیزد. یکی از آسیب‌هایی که درحال حاضر در مواجهه نقادانه با ساخت کلی دولت مطرح است، عدم شناخت کارکردهای دولت و حتی عدم شناخت کژکارکردهای اقتضایی و طبیعی آن است. نداشتن تصویری مطلوب و معیاری درست از دولت، سبب شده تا در مقام سنجش، نقادی و ارزیابی نیز، نتوان از شاخص‌های معین و روشنی استفاده کرد. آنچه تا به امروز در نقد دولت‌ها در جمهوری اسلامی رایج بوده، حتی مقایسه دولت‌های ایران با دولت‌های خارجی نبوده است که حتی اگر این امر صورت می‌گرفت، بازهم نمی‌توانست مقایسه دقیق یا کارآمدی باشد؛ زیرا شرایط تاریخی، فرهنگی و اجتماعی در کشورهای مختلف یکسان نیستند و همچنین جایگاه کشورها از نظر منابع سیاسی و طبیعی در نظام بین‌الملل یکسان نیست. بلکه به نظر می‌رسد آسیب رایج در مواجهه نقادانه با دولت‌های جمهوری اسلامی بویژه در عرصه رسانه عمدتاً مقایسه برساخت رسانه‌ای ایران با برساخت رسانه‌ای از دولت‌های خارجی بوده و این مقایسه برساختی، آگاهانه نیست؛ یعنی مقایسه‌کنندگان و تحلیلگران رسانه‌ای، خود به طور آگاهانه قصد مقایسه برساخت‌ها را ندارند؛ بلکه مقایسه برساخت‌های دولت‌ها با این تصور صورت می‌گیرد که قرار است مقایسه ساخت‌های دولت‌ها انجام شود. البته استادان دانشگاه و نویسندگان آکادمیک کمتر دچار این اشتباه می‌شوند؛ زیرا روش‌مندی پژوهش‌های علمی اغلب مانع از آن میشود، اما به نظر می‌رسد در عرصه رسانه همچنان مقایسه‌های نادرست، تحلیل‌های نابجا به بار می‌آورد و برآیند تحلیل‌های نادرست نیز درمجموع تصویری نامطلوب از پدیده دولت ارائه میدهد.
|
|
|
|
|
|
|
با اعزام بزرگ ترین و کامل ترین هیأت اقتصادی ایران به روسیه، کلید خورد پیش به سوی صادرات 10 میلیارددلاری به روسیه
گروه اقتصادی / روز دوشنبه هیأت 70 نفره ایرانی وارد روسیه شد؛ هیأتی که 53 نفر آن را بخش خصوصی تشکیل میدهد. بدین جهت میتوان گفت برای اولین بار بزرگترین هیأت اقتصادی که سهم بخش خصوصی بیشتر از دولتی‌ها است برای افزایش مناسبات تجاری و گفت‌و‌گوهای اقتصادی وارد روسیه شده است.
این هیأت از حوزههای مختلف چون سیمان، آبزیان، صنایع غذایی، صنعت کیف و کفش، پوشاک، تجهیزات پزشکی، دارویی، دانش‌بنیان و... هستند و قرار است با بخش خصوصی و دولتی روسیه بر سر میز مذاکره بنشینند تا برای افزایش صادرات از ایران، برنامه‌های عملیاتی تدوین شود.
از روزی که روسیه و اوکراین با مناقشه روبه‌رو شدند و روسیه جنگ با اوکراین را آغاز کرد، فعالان اقتصادی و تجاری تأکید کردند که بواسطه کمرنگ شدن روابط روسیه با کشورهای اروپایی و تحریم‌هایی که این کشور شده است، ایران میتواند بهترین بهره‌برداری را از بازار روسیه داشته باشد. لذا از سال گذشته بارها در مورد فرصت‌هایی که در روسیه وجود دارد صحبت شد.
در این میان نیز روسیه با تحریمهای بسیار سخت روبه‌رو شده است و اکنون این کشور در صادرات و واردات و سایر فعالیت‌های اقتصادی با چالش‌های جدی روبه‌رو شده است که به اذعان کارشناسان، مشکلات درونی روسیه(از بعد اقتصادی) از 6 ماه دیگر نمایان خواهد شد.
ایران جای خالی شرکت‌ها را پر کند
طی ماه‌های گذشته خیلی از شرکت‌ها و برندها از روسیه خداحافظی کردند. البته برخی‌ها موقت از روسیه رفتند و برخی دیگر به کل این بازار را کنار گذاشتند. اروپایی‌ها و امریکایی‌ها هم اعلام کردند که مراوده تجاری با روسیه نخواهند داشت.
مجموع اتفاق‌های یاد شده یک فرصت جدی و مناسب برای ایران و تجار ایرانی فراهم کرده است. فعالان اقتصادی می‌توانند محصولات خود را روانه بازار روسیه کنند و از این بازار کشور به درآمد ارزی (تجارت با پول ملی دو کشور) و رشد صادرات برسد. از آنجا که کشورمان از سال 97 با سخت‌ترین تحریمها روبه‌رو شده، با هدف بی‌اثر کردن تحریمها، بخشی از تجارت با کشورها بخصوص با روسیه با ارز ملی دو کشور است. لذا میتوان با هدف افزایش صادرات و رسیدن به بازار 250 میلیارد دلاری روسیه برنامه‌ریزی جامعی داشت.
سهم خواهی چین و ترکیه از بازار روسیه
در سنوات گذشته و موارد مشابه (بازار عراق، افغانستان، سوریه، و...) ایران نتوانسته از بازار کشورهای همسایه بهره‌مند شود و همواره رقبای ایران بازار کشورهای همسایه ما را از آن خود کردند. حال فعالان اقتصادی امیدوار هستند که در این برهه زمانی، ایران بازار روسیه را از دست ندهد و برای صادرات کالا برنامه‌ریزی شود. از آنجا که طی دو سال گذشته بخشی از تجارت ایران و روسیه با ارز ملی دو کشور بوده، بخش قابل توجهی از چالش‌ها برطرف شده است. بر این اساس اقدام‌هایی که ترکیه و چین می‌خواهند برای افزایش صادرات به روسیه داشته باشند، ایران در آن چند گام جلوتر است بخصوص اینکه از نظر لجستیک و حمل‌ونقل مزیت‌های ایران بسیار بیشتر است. شنیده‌ها حکایت از آن دارد که طی یکماه اخیر رفت و آمد تجار ترکیه و چین به روسیه بیشتر شده و گویا در مذاکراتی که بین بخش خصوصی کشورها صورت گرفته است، آنها می‌خواهند سهم خود را در این بازار افزایش دهند.
بزرگترین هیأت اقتصادی در روسیه
هادی تیزهوش تابان؛ رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه درباره اینکه ایران چگونه می‌خواهد وارد بازار روسیه شود، به «ایران» گفت: به همت سازمان توسعه تجارت، روز دوشنبه هیأت بسیار بزرگی وارد روسیه شد، این هیأت که بخش قابل توجهی از آن را بخش خصوصی تشکیل میدهد قرار است در مورد آینده تجاری دو کشور بحث و بررسی‌های لازم را انجام دهند.
او اظهار داشت: بخش خصوصی از تمام حوزه‌ها و به مدیریت سازمان توسعه تجارت عازم روسیه شدند و این اتفاق بسیار مهمی است که امیدوارم نتیجه آن افزایش صادرات ایران به روسیه و استفاده از پتانسیل‌های کشور روسیه باشد.
محصولات دانش‌بنیان را هدف بگیریم
رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط روسیه، ما باید بسته صادراتی خود به این کشور را تغییر دهیم و بر اساس نیازهای جدید این کشور موضوع صادرات را دنبال کنیم. صادرات در مقطع فعلی باید به نحوی مدنظر قرار گیرد که دیگر اروپا صادراتی به روسیه نخواهد داشت. لذا ما باید جای خالی کشورها را برای روسیه پُر کنیم.
او ادامه داد: یکی از حوزه‌هایی که ایران میتواند بخوبی وارد آن شود، محصولات دانش‌بنیان است.اروپا در این زمینه همکاری گسترده‌ای با روسیه داشت از همین رو ما می‌توانیم خلأ به‌وجود آمده را پر کنیم و در حوزه یاد شده سطح همکاری‌های خود را افزایش دهیم.
رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه با تأکید بر اینکه صادرات ایران به روسیه افزایش قابل توجهی داشته و این امر خبر خوشی است، خاطرنشان کرد: در حال حاضر میزان صادرات مرکبات، صنایع کوچک و مواد غذایی ایران به روسیه افزایش پیدا کرده است و قطعاً این امر در ماه‌های آینده بیشتر خواهد شد.
افزایش 40 درصدی صادرات در دوره جنگ
شنیده‌ها حکایت از آن دارد که طی چند وقت اخیر(در دوران جنگ روسیه و اوکراین)صادرات ایران به روسیه رشد 30 تا 40 درصدی داشته است و این امر برای ماه‌های آینده ادامه خواهد داشت. برخی از منابع مطلع نیز اعلام کردند صادرات ایران به کشور روسیه از ابتدای سال 1400 تا پایان بهمن ماه سال گذشته 60 درصد افزایش پیدا کرده است. آنگونه که فعالان اقتصادی ترسیم کردند، در سال 1401 ایران در صادرات کالا به روسیه رکورد خواهد زد.
هر چند که نباید کشورهای رقیب چون چین و ترکیه را نادیده گرفت چرا که این کشورها همیشه از بازارهایی که آسیب دیدند بیشترین بهره‌برداری را می‌کنند.
سرعت در تجارت به روسیه
رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه در مورد اینکه کشورهای ترکیه و چین چه نگاهی به بازار روسیه دارند، به «ایران»، گفت: این کشورها منتظر فرصت هستند تا بسرعت سهم بیشتری از بازار روسیه بگیرند، چین و ترکیه زمان و فرصت را برخلاف ایران از دست نخواهند داد و با یک برنامه دقیق کالاهای خود را روانه روسیه خواهند کرد از همین رو امیدوارم هیأت اعزامی و هیأت‌هایی که در آینده به روسیه خواهند رفت فرصت‌ها را جدی بگیرند و اجازه ندهند رقبا این بازار را از تجار ایرانی بگیرند. ما باید در صادرات به روسیه و تنوع بخشی به کالاهایمان سرعت داشته باشیم و درگیر بوروکراسی‌های اداری نشویم. در این صورت قطعاً میتوان حضور پررنگ در این بازار داشت و جای خالی برندها که از روسیه رفته‌اند را گرفت.
او با تأکید بر اینکه ایران با روسیه مرز آبی مشترک دارد و این مهم بسیار ارزشمند است چرا که این امر هزینه صادرات کالا به روسیه را کاهش میدهد، گفت: ما در سه بخش دانش‌بنیان، فرآورده‌های کشاورزی و صنایع سبک می‌توانیم در بازار روسیه نقش آفرین شویم لذا امیدوارم فعالان اقتصادی، تولیدکنندگان و تجار نکات عنوان شده را جدی بگیرند و برای این بخش‌های یاد شده برنامه ریزی جدی کنند.
طبق گفته کارشناسان برای تجارت با روسیه باید نقشه راهی ترسیم شود، از این‌رو برای توسعه صادرات در کشور باید زیرساخت‌هایی از جمله لجستیک مورد بازنگری قرار گیرد، این ظرفیت در مرز آستراخان با ایران وجود دارد چرا که از سال ۱۳۹۶ سرای تجاری ایرانیان در شهر آستراخان تأسیس شده است. این سرای تجاری به‌عنوان یک مرکز اقتصادی میتواند زمینه و تقویت حضور صادرکنندگان در روسیه را فراهم کرده و سکوی تجارت با این کشور باشد.
به 10 میلیارد دلار نزدیک می‌شویم
پیش از این نیز علیرضا پیمان پاک، رئیس سازمان توسعه تجارت گفته بود: اگر قرار است میزان صادرات به روسیه طبق برنامه‌های پیش‌بینی شده از ۵۰۰ میلیون دلار کنونی به ۱۰ میلیارد دلار برسد، باید زیر ساخت‌های موجود از جمله در بخش خط آهن و کانتینر توسعه یابد و در این رابطه هم اکنون هفت خط منظم کشتیرانی بین دو کشور ایران و روسیه فعال شده است.
او یادآور شده بود: روسیه طی سال‌های اخیر به طور میانگین بین 250 تا 300 میلیارد دلار صادرات و به همین میزان نیز واردات داشته است. بر این اساس عدد تجارت ایران با روسیه کمتر از نیم درصد است و این با وجود آن است که اقتصاد دوکشور، مکمل یکدیگر هستند. یعنی کالاهایی که ما تولید می‌کنیم، عمده‌اش نیاز کشور روسیه است و بخش قابل توجهی از کالاهایی که روسیه تولید میکند، مورد نیاز کشورمان است. به‌عنوان مثال روسیه در تولید نهاده‌ها چون گندم، ذرت و دانه‌های روغنی فعال است و در بخش تجهیزات، ماشین‌آلات و سازه‌های فلزی فعالیت میکند؛ این کالاها عمده واردات ایران است. در مقابل روسیه به محصولات کشاورزی، صیفی‌جات، محصولات پتروشیمی، سیمان، کاشی و سرامیک، لوازم خانگی و کیف و کفش ایران نیاز دارد. در بخشی از کالاها مانند خودرو، پوشاک و... پتانسیل زیادی داریم که میتوان صادرات این نوع کالاها را به روسیه دنبال کرد، بر این اساس ضرورت دارد که فضا برای صادرات کالاهای جدید مورد اشاره فراهم شود.
ولادیمیر ساژین، پژوهشگر ارشد انستیتو شرق شناسی آکادمی علوم روسیه نیز درباره همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه نگاه منتقدانه‌ای دارد. او گفت: بیش از ۱۰ سال است که گردش مالی بین فدراسیون روسیه و ایران از ۱.۷ تا ۲.۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰میلادی در نوسان بوده است. در سال ۲۰۲۱ با وجود پیشرفت‌های حاصل شده، حجم تجارت بین دو کشور همچنان پایین است. وضعیت فعلی ساختار صادرات روسیه و ایران به گونه‌ای است که تقاضای مصرف کنندگان برای کالاهای یکدیگر بسیار ناچیز است که سطح بسیار پایین مبادلات کالایی گواهی بر این موضوع است.
این هیأت از حوزههای مختلف چون سیمان، آبزیان، صنایع غذایی، صنعت کیف و کفش، پوشاک، تجهیزات پزشکی، دارویی، دانش‌بنیان و... هستند و قرار است با بخش خصوصی و دولتی روسیه بر سر میز مذاکره بنشینند تا برای افزایش صادرات از ایران، برنامه‌های عملیاتی تدوین شود.
از روزی که روسیه و اوکراین با مناقشه روبه‌رو شدند و روسیه جنگ با اوکراین را آغاز کرد، فعالان اقتصادی و تجاری تأکید کردند که بواسطه کمرنگ شدن روابط روسیه با کشورهای اروپایی و تحریم‌هایی که این کشور شده است، ایران میتواند بهترین بهره‌برداری را از بازار روسیه داشته باشد. لذا از سال گذشته بارها در مورد فرصت‌هایی که در روسیه وجود دارد صحبت شد.
در این میان نیز روسیه با تحریمهای بسیار سخت روبه‌رو شده است و اکنون این کشور در صادرات و واردات و سایر فعالیت‌های اقتصادی با چالش‌های جدی روبه‌رو شده است که به اذعان کارشناسان، مشکلات درونی روسیه(از بعد اقتصادی) از 6 ماه دیگر نمایان خواهد شد.
ایران جای خالی شرکت‌ها را پر کند
طی ماه‌های گذشته خیلی از شرکت‌ها و برندها از روسیه خداحافظی کردند. البته برخی‌ها موقت از روسیه رفتند و برخی دیگر به کل این بازار را کنار گذاشتند. اروپایی‌ها و امریکایی‌ها هم اعلام کردند که مراوده تجاری با روسیه نخواهند داشت.
مجموع اتفاق‌های یاد شده یک فرصت جدی و مناسب برای ایران و تجار ایرانی فراهم کرده است. فعالان اقتصادی می‌توانند محصولات خود را روانه بازار روسیه کنند و از این بازار کشور به درآمد ارزی (تجارت با پول ملی دو کشور) و رشد صادرات برسد. از آنجا که کشورمان از سال 97 با سخت‌ترین تحریمها روبه‌رو شده، با هدف بی‌اثر کردن تحریمها، بخشی از تجارت با کشورها بخصوص با روسیه با ارز ملی دو کشور است. لذا میتوان با هدف افزایش صادرات و رسیدن به بازار 250 میلیارد دلاری روسیه برنامه‌ریزی جامعی داشت.
سهم خواهی چین و ترکیه از بازار روسیه
در سنوات گذشته و موارد مشابه (بازار عراق، افغانستان، سوریه، و...) ایران نتوانسته از بازار کشورهای همسایه بهره‌مند شود و همواره رقبای ایران بازار کشورهای همسایه ما را از آن خود کردند. حال فعالان اقتصادی امیدوار هستند که در این برهه زمانی، ایران بازار روسیه را از دست ندهد و برای صادرات کالا برنامه‌ریزی شود. از آنجا که طی دو سال گذشته بخشی از تجارت ایران و روسیه با ارز ملی دو کشور بوده، بخش قابل توجهی از چالش‌ها برطرف شده است. بر این اساس اقدام‌هایی که ترکیه و چین می‌خواهند برای افزایش صادرات به روسیه داشته باشند، ایران در آن چند گام جلوتر است بخصوص اینکه از نظر لجستیک و حمل‌ونقل مزیت‌های ایران بسیار بیشتر است. شنیده‌ها حکایت از آن دارد که طی یکماه اخیر رفت و آمد تجار ترکیه و چین به روسیه بیشتر شده و گویا در مذاکراتی که بین بخش خصوصی کشورها صورت گرفته است، آنها می‌خواهند سهم خود را در این بازار افزایش دهند.
بزرگترین هیأت اقتصادی در روسیه
هادی تیزهوش تابان؛ رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه درباره اینکه ایران چگونه می‌خواهد وارد بازار روسیه شود، به «ایران» گفت: به همت سازمان توسعه تجارت، روز دوشنبه هیأت بسیار بزرگی وارد روسیه شد، این هیأت که بخش قابل توجهی از آن را بخش خصوصی تشکیل میدهد قرار است در مورد آینده تجاری دو کشور بحث و بررسی‌های لازم را انجام دهند.
او اظهار داشت: بخش خصوصی از تمام حوزه‌ها و به مدیریت سازمان توسعه تجارت عازم روسیه شدند و این اتفاق بسیار مهمی است که امیدوارم نتیجه آن افزایش صادرات ایران به روسیه و استفاده از پتانسیل‌های کشور روسیه باشد.
محصولات دانش‌بنیان را هدف بگیریم
رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط روسیه، ما باید بسته صادراتی خود به این کشور را تغییر دهیم و بر اساس نیازهای جدید این کشور موضوع صادرات را دنبال کنیم. صادرات در مقطع فعلی باید به نحوی مدنظر قرار گیرد که دیگر اروپا صادراتی به روسیه نخواهد داشت. لذا ما باید جای خالی کشورها را برای روسیه پُر کنیم.
او ادامه داد: یکی از حوزه‌هایی که ایران میتواند بخوبی وارد آن شود، محصولات دانش‌بنیان است.اروپا در این زمینه همکاری گسترده‌ای با روسیه داشت از همین رو ما می‌توانیم خلأ به‌وجود آمده را پر کنیم و در حوزه یاد شده سطح همکاری‌های خود را افزایش دهیم.
رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه با تأکید بر اینکه صادرات ایران به روسیه افزایش قابل توجهی داشته و این امر خبر خوشی است، خاطرنشان کرد: در حال حاضر میزان صادرات مرکبات، صنایع کوچک و مواد غذایی ایران به روسیه افزایش پیدا کرده است و قطعاً این امر در ماه‌های آینده بیشتر خواهد شد.
افزایش 40 درصدی صادرات در دوره جنگ
شنیده‌ها حکایت از آن دارد که طی چند وقت اخیر(در دوران جنگ روسیه و اوکراین)صادرات ایران به روسیه رشد 30 تا 40 درصدی داشته است و این امر برای ماه‌های آینده ادامه خواهد داشت. برخی از منابع مطلع نیز اعلام کردند صادرات ایران به کشور روسیه از ابتدای سال 1400 تا پایان بهمن ماه سال گذشته 60 درصد افزایش پیدا کرده است. آنگونه که فعالان اقتصادی ترسیم کردند، در سال 1401 ایران در صادرات کالا به روسیه رکورد خواهد زد.
هر چند که نباید کشورهای رقیب چون چین و ترکیه را نادیده گرفت چرا که این کشورها همیشه از بازارهایی که آسیب دیدند بیشترین بهره‌برداری را می‌کنند.
سرعت در تجارت به روسیه
رئیس اتاق مشترک ایران و روسیه در مورد اینکه کشورهای ترکیه و چین چه نگاهی به بازار روسیه دارند، به «ایران»، گفت: این کشورها منتظر فرصت هستند تا بسرعت سهم بیشتری از بازار روسیه بگیرند، چین و ترکیه زمان و فرصت را برخلاف ایران از دست نخواهند داد و با یک برنامه دقیق کالاهای خود را روانه روسیه خواهند کرد از همین رو امیدوارم هیأت اعزامی و هیأت‌هایی که در آینده به روسیه خواهند رفت فرصت‌ها را جدی بگیرند و اجازه ندهند رقبا این بازار را از تجار ایرانی بگیرند. ما باید در صادرات به روسیه و تنوع بخشی به کالاهایمان سرعت داشته باشیم و درگیر بوروکراسی‌های اداری نشویم. در این صورت قطعاً میتوان حضور پررنگ در این بازار داشت و جای خالی برندها که از روسیه رفته‌اند را گرفت.
او با تأکید بر اینکه ایران با روسیه مرز آبی مشترک دارد و این مهم بسیار ارزشمند است چرا که این امر هزینه صادرات کالا به روسیه را کاهش میدهد، گفت: ما در سه بخش دانش‌بنیان، فرآورده‌های کشاورزی و صنایع سبک می‌توانیم در بازار روسیه نقش آفرین شویم لذا امیدوارم فعالان اقتصادی، تولیدکنندگان و تجار نکات عنوان شده را جدی بگیرند و برای این بخش‌های یاد شده برنامه ریزی جدی کنند.
طبق گفته کارشناسان برای تجارت با روسیه باید نقشه راهی ترسیم شود، از این‌رو برای توسعه صادرات در کشور باید زیرساخت‌هایی از جمله لجستیک مورد بازنگری قرار گیرد، این ظرفیت در مرز آستراخان با ایران وجود دارد چرا که از سال ۱۳۹۶ سرای تجاری ایرانیان در شهر آستراخان تأسیس شده است. این سرای تجاری به‌عنوان یک مرکز اقتصادی میتواند زمینه و تقویت حضور صادرکنندگان در روسیه را فراهم کرده و سکوی تجارت با این کشور باشد.
به 10 میلیارد دلار نزدیک می‌شویم
پیش از این نیز علیرضا پیمان پاک، رئیس سازمان توسعه تجارت گفته بود: اگر قرار است میزان صادرات به روسیه طبق برنامه‌های پیش‌بینی شده از ۵۰۰ میلیون دلار کنونی به ۱۰ میلیارد دلار برسد، باید زیر ساخت‌های موجود از جمله در بخش خط آهن و کانتینر توسعه یابد و در این رابطه هم اکنون هفت خط منظم کشتیرانی بین دو کشور ایران و روسیه فعال شده است.
او یادآور شده بود: روسیه طی سال‌های اخیر به طور میانگین بین 250 تا 300 میلیارد دلار صادرات و به همین میزان نیز واردات داشته است. بر این اساس عدد تجارت ایران با روسیه کمتر از نیم درصد است و این با وجود آن است که اقتصاد دوکشور، مکمل یکدیگر هستند. یعنی کالاهایی که ما تولید می‌کنیم، عمده‌اش نیاز کشور روسیه است و بخش قابل توجهی از کالاهایی که روسیه تولید میکند، مورد نیاز کشورمان است. به‌عنوان مثال روسیه در تولید نهاده‌ها چون گندم، ذرت و دانه‌های روغنی فعال است و در بخش تجهیزات، ماشین‌آلات و سازه‌های فلزی فعالیت میکند؛ این کالاها عمده واردات ایران است. در مقابل روسیه به محصولات کشاورزی، صیفی‌جات، محصولات پتروشیمی، سیمان، کاشی و سرامیک، لوازم خانگی و کیف و کفش ایران نیاز دارد. در بخشی از کالاها مانند خودرو، پوشاک و... پتانسیل زیادی داریم که میتوان صادرات این نوع کالاها را به روسیه دنبال کرد، بر این اساس ضرورت دارد که فضا برای صادرات کالاهای جدید مورد اشاره فراهم شود.
ولادیمیر ساژین، پژوهشگر ارشد انستیتو شرق شناسی آکادمی علوم روسیه نیز درباره همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه نگاه منتقدانه‌ای دارد. او گفت: بیش از ۱۰ سال است که گردش مالی بین فدراسیون روسیه و ایران از ۱.۷ تا ۲.۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۰میلادی در نوسان بوده است. در سال ۲۰۲۱ با وجود پیشرفت‌های حاصل شده، حجم تجارت بین دو کشور همچنان پایین است. وضعیت فعلی ساختار صادرات روسیه و ایران به گونه‌ای است که تقاضای مصرف کنندگان برای کالاهای یکدیگر بسیار ناچیز است که سطح بسیار پایین مبادلات کالایی گواهی بر این موضوع است.
|
|
|
|
|
|
|
صنعت هسته‌ای در مسیر توسعه تولید و اشتغال دانش‌بنیان
محمد اسلامی
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران
اقتصاد دانش‌بنیان، عامل کلیدی قدرت تبدیل دانش و فناوری به صنعت است که به صورت رایج از آن با عنوان تجاری‌سازی فناوری نام برده میشود. تولید دانش بنیان، به لحاظ ساختاری نیازمند فناوری طراحی و ساخت یکپارچه است که در فرایند تبدیل علم و فناوری به صنعت محقق میشود. در شرایط کنونی نقطه عزیمت دانش‌بنیان شدن صنایع و واحدهای تولیدی مستلزم برداشتن گام‌های پنج‌گانه زیر است:
گام اول) شناسایی و احصای قابلیت عملکردی و فناورانه محصولات تولیدی استخراج نواقص و معایب به‌منظور اجرای طرح بهبود و تبدیل کردن آن به محصولات مرغوب و با کیفیت؛
گام دوم) تعریف و تدوین مشکلات و مسأله‌های احصا شده برای پژوهش و توسعه فناوری به منظور شتاب بخشیدن به اجرای طرح‌های پژوهشی بویژه فناوری‌های مرز دانش با خلق محصولات جدید در همه بنگاه‌ها و دستگاه‌های اجرایی مربوطه
گام سوم) استفاده از ظرفیت مراکز پژوهشی و ایجاد ظرفیت پژوهش با جذب پژوهشگران جوان خلاق و متعهد به منظور تولید فناوری‌های پیشرفته از یک سو و از دیگر سو بکارگیری فناوری‌ها در اجرای گام‌های اول و دوم فوق‌الاشاره و هدایت واحد صنعتی و تولیدی مربوط به سمت تولید محصولات جدید و همچنین بهبود و ارتقای کمـی و کیفـی محصولات به عنوان منصه ظهور رساندن نمادهای دانش‌بنیان شدن
گام چهارم) ایجاد فرصت برای شرکت‌های دانش‌بنیان و سپردن مسئولیت‌های گام‌های سه‌گانه فوق به آنان برای پیشبرد برنامه‌های توسعه فناورانه در قالب شرکت‌های همکار
گام پنجم) ایجاد دفاتر طراحی و مهندسی و آزمون بویژه صنایع ارائه‌کننده محصولات بادوام و سرمایه‌ای به منظور ساختارسازی برای ایجاد قدرت خلق محصول.
نقش فناوری هسته‌ای در ارتقای سطح زندگی، تولید نیرو و پیشبرد صنایع، کشاورزی، علوم پزشکی و بهبود ارائه خدمات در این جوامع غیر قابل انکار است. با توجه به خواص و ویژگیهای فعل و انفعالات هسته‌ای و کاربردهای بسیار متنوع تکنولوژی هسته‌ای از تولید انرژی گرفته تا ساخت مواد با ویژگیهای خاص، ساخت ابزارهای دقیق اندازهگیری و روش‌های تشخیص ترکیبات شیمیایی، ایجاد تغییرات در سلولهای زنده گیاهی و حیوانی و تشخیص و درمان بیماریها شرایط به گونه‌ای است که در ادامه حیات تمدن صنعتی، استفاده فزاینده از علوم و فنون هسته‌ای بسیار محسوس بوده و این علوم و فناوری‌های وابسته به آن جایگاه ویژه‌ای خواهند داشت.
سازمان انرژی اتمی در دوره جدید مدیریت، با الطاف الهی توانسته است در راستای منویات مقام معظم رهبری و سند تحول دولت سند توسعه راهبردی صنعت هسته‌ای را تهیه کند. شاید بتوان ادعا کرد اولین بار است که سازمان از یک سند جامع مصوب بهره‌مند شده فناوری هسته‌ای را در تمامی محور ابعاد آن گسترش خواهد داد. در این سند به بحث اقتصاد هسته‌ای توجه ویژه شده که از جمله آن اقتصاد هسته‌ای است و در رأس آن تولید برق هسته‌ای می‌باشد که در کنار محدودیت ذخایر سوخت‌های فسیلی، رشد فزاینده مصرف انرژی و اهمیت تأمین برق در رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور و نیز کاهش آلاینده‌های زیست محیطی، ضرورت آن‌را بیش از پیش آشکار ساخته است. تحلیل روند سطح تقاضا و منابع عرضه انرژی در جهان، توجه به روند تهی شدن منابع فسیلی در دهه‌های آینده و مزیت‌های زیست‌محیطی و اقتصادی انرژی هسته‌ای، از عواملی هستند که سبب شده‌اند تا در راستای توسعه پایدار، این انرژی یکی از حامل‌های قابل‌دسترس و مطمئن در جهان به شمار رود.
در سایر حوزههای اقتصاد هسته‌ای، کاربرد پرتوها بازار نیم تریلیون دلاری دنیا، ظرفیت مناسب سرمایه‌گذاری و جذابیت کافی برای حضور شرکت‌های دانش بنیان را در کشور ایجاد میکند. امروزه تجارت پرتو بخش مغفول مانده در اقتصاد کشور است که میتوان با انسجام‌بخشی بین سیاست‌های علـم و فنـاوری و سیاست‌های تجـاری، اشتغـال‌آفرینی قابل توجهـی را رقـم زد. دامنه فعالیت‌های مربوط به کاربرد پرتوها بسیار متنوع و وسیع است. موضوع تأمین غذای سالم موضوعی کلیدی برای دولت‌هاست. امروزه با پیشرفت تکنولوژی روش‌های متعددی برای نگهداری و تأمین غذای سالم ایجاد شده که یکی از مهمترین آنها استفاده از دانش هسته‌ای است (فرایند پرتودهی). طبق آمارهای بین‌المللی حدود 30 درصد محصولات کشاورزی و مواد غذایی به پسماند تبدیل می‌شوند و فرایند پرتودهی میتواند موجب کاهش ضایعات شود.
پرتودهی محصولات کشاورزی و مواد غذایی موجب افزایش ماندگاری (انبار مانی) با حذف آفات (حشرات و میکرو ارگانیزم‌ها)، تأخیر در رسیدن میوه‌ها و جلوگیری از جوانه‌زنی میشود.
استفاده از تکنیک نر عقیمی در کنترل آفات میوه‌ها، تولید رادیوواکسن‌ها، تولید بذرهای هیبریدی، تولید گل‌های زینتی اصلاح شده، قابل‌هضم‌سازی خوراک دام، تک‌جنسی‌زایی، تولید گیاهان مقاوم در مقابل تنش‌های محیطی، تولید قارچ‌های آفت‌کش و تولید سوپر جاذب‌های پلیمری بخشی از ظرفیت‌های خوب کاربرد پرتوها در کشاورزی است که میتوان با ایجاد زیرساخت‌های فاز صنعتی شدن موجب ایجاد اشتغال و رقابت پذیرشدن محصولات شوند.
در سیاستگذاری جدید سازمان در این بخش، احداث و توسعه دانش محور سامانه‌های پرتودهی برای فرآوری مواد غذایی و محصولات کشاورزی در پهنه سرزمین جمهوری اسلامی ایران از اولویت‌های مهم کلیدی است که در این رابطه سند احداث این سامانه‌ها با انجام آمایش سرزمینی تولید محصولات کشاورزی و احصای مناطق لجستیک از سند موجود در وزارت راه و شهرسازی و برخی اسناد دیگر تهیه و 12 منطقه اولویت‌دار تعیین شد. جهت اجرای مفاد این سند، این امکان در سازمان انرژی اتمی فراهم شده تا با مشارکت شرکت‌های دانش‌بنیان و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در فاز اول مراکز مناطق 12 گانه و در فازهای بعدی مراکز دیگر میزبان سامانه‌های پرتودهی گاما یا الکترون باشند. امروزه پرچمدار پرتودهی محصولات کشاورزی و مواد غذایی در دنیا، کشورهای امریکا، روسیه، چین و هند هستند و طبق اسناد منتشر شده، رشد سالانه بیش از 5 درصدی برای آن تخمین زده میشود. لذا کشور ایران با داشتن بیش از 120 میلیون تن میانگین تولید سالانه محصولات کشاورزی و تولید محصولات مهمی همچون پسته، خرما، زعفران و... ظرفیت ارزشمندی برای توسعه این فناوری و اشتغال‌آفرینی در این بخش دارد و اگر ارزش محصولات تلف شده سالانه را حدود 10 میلیارد دلار در نظر بگیریم، در صورت سرمایه‌گذاری برای احداث سامانه‌های پرتودهی در 12 منطقه اولویت‌دار، به مبلغی حدود 100 میلیون دلار نیاز است که کمتر از یک درصد ارزش محصولات است که تلف شده است.
کاربرد پرتوها در صنعت نفت، پتروشیمی و پلیمـر نیز صفحه وسیعی از فرصت‌ها برای سرمایه‌گذاری و اشتغال آفرینی است که میتوان به ساخت انواع سنجه‌های پرتویی، شتابگرهای صنعتی و تولید قطعات آنها، تولید محصولات پلیمری فرآوری شده، تبدیل نفت سنگین به سبک، تولید بیوفیول (سوخت زیستی)، تولید کاغذهای مقاوم و... اشاره کرد. با توجه به جغرافیای وسیع کشور جمهوری اسلامی ایران و هم مرزی با کشورهای نفت‌خیز شمال و جنوب، تأمین تجهیزات پرتویی با کاربرد در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و پلیمر فرصت استثنایی سرمایه‌گذاری و ورود شرکت‌های دانش‌بنیان است که می‌توانند علاوه بر تأمین نیازهای داخل و اشتغال‌آفرینی پاسخگوی نیاز همسایگان باشد، پرتودهی 25 میلیون حلقه لاستیک ماشین، قطعات پلیمری اتومبیل (اعم از لوله‌های درون موتور، بدنه داخلی و...) توسط شرکت‌های قطعه‌ساز و شرکت‌های خودروساز داخلی نه تنها به ارتقای کیفیت محصولات داخلی کمک میکند بلکه سالانه میتواند میلیون‌ها دلار صرفه‌جویی ارزی کند. طبق آمارهای بین‌المللی رشد سالانه این صنعت حدود 7 درصد است.
موضوع سلامت و بهداشت جامعه نیز همواره ارتباط تنگاتنگی با فناوری هسته‌ای داشته است، اما امروز سهم کالاهای دانش‌بنیان بخش سلامت و بهداشت از صادرات قابل قبول نیست و در اقتصاد کشور نمود کافی ندارد. تولید هیدروژن‌های پوشش‌دهنده زخم، پودرهای بند آورنده خون، پلیمرهای رهایش دارو، استریل تجهیزات پزشکی، تولید رادیوداروهای تشخیصی، تسکینی و درمانی ظرفیت مناسبی برای توسعه اقتصاد دانش محور سلامت است؛ تا جایی که در حال حاضر بیش از نیمی از تجهیزات پزشکی در دنیا بویژه ایمپلنت‌ها و ظروف آزمایشگاهی و... با پرتوهای یونساز استریل می‌شوند و رشد سالانه 9 درصدی برای آن گزارش شده است. آلودگی محیط زیست بویژه آلودگی هوا و آب در عصر حاضر یک بحران ملموس و جدی است. تاکنون روش‌های متعددی برای حل مشکلات زیست محیطی ارائه شده است که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. در دهه‌های اخیر انتشار گازهای Sox , Co2 و Nox از فعالیت صنایع سنگین بویژه از نیروگاه‌های با سوخت فسیلی موجب نگرانی‌های فزاینده شده است. وجود این آلاینده‌ها موجب بارش‌های اسیدی در نقاط مختلف دنیا شده است.
همچنین وجود مواد شیمیایی و میکروبی در آب‌ها و پساب‌ها نگرانی‌های زیادی ایجاد کرده که ضروری است تدابیری جدید در این بخش با وجود ظرفیت‌های هسته‌ای داخلی اندیشیده شود. استفاده از شتابدهنده‌های الکترونی انرژی پایین یکی از راه‌های کاهش آلودگی‌های آب و هواست که نمونه‌های صنعتی این کار در کشورهایی مانند لهستان، چین، کره، روسیه و هند دیده میشود. در چین در کارخانه نساجی گوانگهوا تأسیسات پرتودهی پساب با نصب 7 دستگاه شتابندهنده الکترون در حال کار است که با پرتودهی آب و حذف مواد شیمیایی رنگی، آب پرتودیده برای مصرف دوباره استفاده میشود، یا در کشور لهستان روی یک نیروگاه 3 شتابگر الکترونی بر حذف آلاینده‌های خروجی نصب شده است.
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران
اقتصاد دانش‌بنیان، عامل کلیدی قدرت تبدیل دانش و فناوری به صنعت است که به صورت رایج از آن با عنوان تجاری‌سازی فناوری نام برده میشود. تولید دانش بنیان، به لحاظ ساختاری نیازمند فناوری طراحی و ساخت یکپارچه است که در فرایند تبدیل علم و فناوری به صنعت محقق میشود. در شرایط کنونی نقطه عزیمت دانش‌بنیان شدن صنایع و واحدهای تولیدی مستلزم برداشتن گام‌های پنج‌گانه زیر است:
گام اول) شناسایی و احصای قابلیت عملکردی و فناورانه محصولات تولیدی استخراج نواقص و معایب به‌منظور اجرای طرح بهبود و تبدیل کردن آن به محصولات مرغوب و با کیفیت؛
گام دوم) تعریف و تدوین مشکلات و مسأله‌های احصا شده برای پژوهش و توسعه فناوری به منظور شتاب بخشیدن به اجرای طرح‌های پژوهشی بویژه فناوری‌های مرز دانش با خلق محصولات جدید در همه بنگاه‌ها و دستگاه‌های اجرایی مربوطه
گام سوم) استفاده از ظرفیت مراکز پژوهشی و ایجاد ظرفیت پژوهش با جذب پژوهشگران جوان خلاق و متعهد به منظور تولید فناوری‌های پیشرفته از یک سو و از دیگر سو بکارگیری فناوری‌ها در اجرای گام‌های اول و دوم فوق‌الاشاره و هدایت واحد صنعتی و تولیدی مربوط به سمت تولید محصولات جدید و همچنین بهبود و ارتقای کمـی و کیفـی محصولات به عنوان منصه ظهور رساندن نمادهای دانش‌بنیان شدن
گام چهارم) ایجاد فرصت برای شرکت‌های دانش‌بنیان و سپردن مسئولیت‌های گام‌های سه‌گانه فوق به آنان برای پیشبرد برنامه‌های توسعه فناورانه در قالب شرکت‌های همکار
گام پنجم) ایجاد دفاتر طراحی و مهندسی و آزمون بویژه صنایع ارائه‌کننده محصولات بادوام و سرمایه‌ای به منظور ساختارسازی برای ایجاد قدرت خلق محصول.
نقش فناوری هسته‌ای در ارتقای سطح زندگی، تولید نیرو و پیشبرد صنایع، کشاورزی، علوم پزشکی و بهبود ارائه خدمات در این جوامع غیر قابل انکار است. با توجه به خواص و ویژگیهای فعل و انفعالات هسته‌ای و کاربردهای بسیار متنوع تکنولوژی هسته‌ای از تولید انرژی گرفته تا ساخت مواد با ویژگیهای خاص، ساخت ابزارهای دقیق اندازهگیری و روش‌های تشخیص ترکیبات شیمیایی، ایجاد تغییرات در سلولهای زنده گیاهی و حیوانی و تشخیص و درمان بیماریها شرایط به گونه‌ای است که در ادامه حیات تمدن صنعتی، استفاده فزاینده از علوم و فنون هسته‌ای بسیار محسوس بوده و این علوم و فناوری‌های وابسته به آن جایگاه ویژه‌ای خواهند داشت.
سازمان انرژی اتمی در دوره جدید مدیریت، با الطاف الهی توانسته است در راستای منویات مقام معظم رهبری و سند تحول دولت سند توسعه راهبردی صنعت هسته‌ای را تهیه کند. شاید بتوان ادعا کرد اولین بار است که سازمان از یک سند جامع مصوب بهره‌مند شده فناوری هسته‌ای را در تمامی محور ابعاد آن گسترش خواهد داد. در این سند به بحث اقتصاد هسته‌ای توجه ویژه شده که از جمله آن اقتصاد هسته‌ای است و در رأس آن تولید برق هسته‌ای می‌باشد که در کنار محدودیت ذخایر سوخت‌های فسیلی، رشد فزاینده مصرف انرژی و اهمیت تأمین برق در رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور و نیز کاهش آلاینده‌های زیست محیطی، ضرورت آن‌را بیش از پیش آشکار ساخته است. تحلیل روند سطح تقاضا و منابع عرضه انرژی در جهان، توجه به روند تهی شدن منابع فسیلی در دهه‌های آینده و مزیت‌های زیست‌محیطی و اقتصادی انرژی هسته‌ای، از عواملی هستند که سبب شده‌اند تا در راستای توسعه پایدار، این انرژی یکی از حامل‌های قابل‌دسترس و مطمئن در جهان به شمار رود.
در سایر حوزههای اقتصاد هسته‌ای، کاربرد پرتوها بازار نیم تریلیون دلاری دنیا، ظرفیت مناسب سرمایه‌گذاری و جذابیت کافی برای حضور شرکت‌های دانش بنیان را در کشور ایجاد میکند. امروزه تجارت پرتو بخش مغفول مانده در اقتصاد کشور است که میتوان با انسجام‌بخشی بین سیاست‌های علـم و فنـاوری و سیاست‌های تجـاری، اشتغـال‌آفرینی قابل توجهـی را رقـم زد. دامنه فعالیت‌های مربوط به کاربرد پرتوها بسیار متنوع و وسیع است. موضوع تأمین غذای سالم موضوعی کلیدی برای دولت‌هاست. امروزه با پیشرفت تکنولوژی روش‌های متعددی برای نگهداری و تأمین غذای سالم ایجاد شده که یکی از مهمترین آنها استفاده از دانش هسته‌ای است (فرایند پرتودهی). طبق آمارهای بین‌المللی حدود 30 درصد محصولات کشاورزی و مواد غذایی به پسماند تبدیل می‌شوند و فرایند پرتودهی میتواند موجب کاهش ضایعات شود.
پرتودهی محصولات کشاورزی و مواد غذایی موجب افزایش ماندگاری (انبار مانی) با حذف آفات (حشرات و میکرو ارگانیزم‌ها)، تأخیر در رسیدن میوه‌ها و جلوگیری از جوانه‌زنی میشود.
استفاده از تکنیک نر عقیمی در کنترل آفات میوه‌ها، تولید رادیوواکسن‌ها، تولید بذرهای هیبریدی، تولید گل‌های زینتی اصلاح شده، قابل‌هضم‌سازی خوراک دام، تک‌جنسی‌زایی، تولید گیاهان مقاوم در مقابل تنش‌های محیطی، تولید قارچ‌های آفت‌کش و تولید سوپر جاذب‌های پلیمری بخشی از ظرفیت‌های خوب کاربرد پرتوها در کشاورزی است که میتوان با ایجاد زیرساخت‌های فاز صنعتی شدن موجب ایجاد اشتغال و رقابت پذیرشدن محصولات شوند.
در سیاستگذاری جدید سازمان در این بخش، احداث و توسعه دانش محور سامانه‌های پرتودهی برای فرآوری مواد غذایی و محصولات کشاورزی در پهنه سرزمین جمهوری اسلامی ایران از اولویت‌های مهم کلیدی است که در این رابطه سند احداث این سامانه‌ها با انجام آمایش سرزمینی تولید محصولات کشاورزی و احصای مناطق لجستیک از سند موجود در وزارت راه و شهرسازی و برخی اسناد دیگر تهیه و 12 منطقه اولویت‌دار تعیین شد. جهت اجرای مفاد این سند، این امکان در سازمان انرژی اتمی فراهم شده تا با مشارکت شرکت‌های دانش‌بنیان و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در فاز اول مراکز مناطق 12 گانه و در فازهای بعدی مراکز دیگر میزبان سامانه‌های پرتودهی گاما یا الکترون باشند. امروزه پرچمدار پرتودهی محصولات کشاورزی و مواد غذایی در دنیا، کشورهای امریکا، روسیه، چین و هند هستند و طبق اسناد منتشر شده، رشد سالانه بیش از 5 درصدی برای آن تخمین زده میشود. لذا کشور ایران با داشتن بیش از 120 میلیون تن میانگین تولید سالانه محصولات کشاورزی و تولید محصولات مهمی همچون پسته، خرما، زعفران و... ظرفیت ارزشمندی برای توسعه این فناوری و اشتغال‌آفرینی در این بخش دارد و اگر ارزش محصولات تلف شده سالانه را حدود 10 میلیارد دلار در نظر بگیریم، در صورت سرمایه‌گذاری برای احداث سامانه‌های پرتودهی در 12 منطقه اولویت‌دار، به مبلغی حدود 100 میلیون دلار نیاز است که کمتر از یک درصد ارزش محصولات است که تلف شده است.
کاربرد پرتوها در صنعت نفت، پتروشیمی و پلیمـر نیز صفحه وسیعی از فرصت‌ها برای سرمایه‌گذاری و اشتغال آفرینی است که میتوان به ساخت انواع سنجه‌های پرتویی، شتابگرهای صنعتی و تولید قطعات آنها، تولید محصولات پلیمری فرآوری شده، تبدیل نفت سنگین به سبک، تولید بیوفیول (سوخت زیستی)، تولید کاغذهای مقاوم و... اشاره کرد. با توجه به جغرافیای وسیع کشور جمهوری اسلامی ایران و هم مرزی با کشورهای نفت‌خیز شمال و جنوب، تأمین تجهیزات پرتویی با کاربرد در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و پلیمر فرصت استثنایی سرمایه‌گذاری و ورود شرکت‌های دانش‌بنیان است که می‌توانند علاوه بر تأمین نیازهای داخل و اشتغال‌آفرینی پاسخگوی نیاز همسایگان باشد، پرتودهی 25 میلیون حلقه لاستیک ماشین، قطعات پلیمری اتومبیل (اعم از لوله‌های درون موتور، بدنه داخلی و...) توسط شرکت‌های قطعه‌ساز و شرکت‌های خودروساز داخلی نه تنها به ارتقای کیفیت محصولات داخلی کمک میکند بلکه سالانه میتواند میلیون‌ها دلار صرفه‌جویی ارزی کند. طبق آمارهای بین‌المللی رشد سالانه این صنعت حدود 7 درصد است.
موضوع سلامت و بهداشت جامعه نیز همواره ارتباط تنگاتنگی با فناوری هسته‌ای داشته است، اما امروز سهم کالاهای دانش‌بنیان بخش سلامت و بهداشت از صادرات قابل قبول نیست و در اقتصاد کشور نمود کافی ندارد. تولید هیدروژن‌های پوشش‌دهنده زخم، پودرهای بند آورنده خون، پلیمرهای رهایش دارو، استریل تجهیزات پزشکی، تولید رادیوداروهای تشخیصی، تسکینی و درمانی ظرفیت مناسبی برای توسعه اقتصاد دانش محور سلامت است؛ تا جایی که در حال حاضر بیش از نیمی از تجهیزات پزشکی در دنیا بویژه ایمپلنت‌ها و ظروف آزمایشگاهی و... با پرتوهای یونساز استریل می‌شوند و رشد سالانه 9 درصدی برای آن گزارش شده است. آلودگی محیط زیست بویژه آلودگی هوا و آب در عصر حاضر یک بحران ملموس و جدی است. تاکنون روش‌های متعددی برای حل مشکلات زیست محیطی ارائه شده است که هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. در دهه‌های اخیر انتشار گازهای Sox , Co2 و Nox از فعالیت صنایع سنگین بویژه از نیروگاه‌های با سوخت فسیلی موجب نگرانی‌های فزاینده شده است. وجود این آلاینده‌ها موجب بارش‌های اسیدی در نقاط مختلف دنیا شده است.
همچنین وجود مواد شیمیایی و میکروبی در آب‌ها و پساب‌ها نگرانی‌های زیادی ایجاد کرده که ضروری است تدابیری جدید در این بخش با وجود ظرفیت‌های هسته‌ای داخلی اندیشیده شود. استفاده از شتابدهنده‌های الکترونی انرژی پایین یکی از راه‌های کاهش آلودگی‌های آب و هواست که نمونه‌های صنعتی این کار در کشورهایی مانند لهستان، چین، کره، روسیه و هند دیده میشود. در چین در کارخانه نساجی گوانگهوا تأسیسات پرتودهی پساب با نصب 7 دستگاه شتابندهنده الکترون در حال کار است که با پرتودهی آب و حذف مواد شیمیایی رنگی، آب پرتودیده برای مصرف دوباره استفاده میشود، یا در کشور لهستان روی یک نیروگاه 3 شتابگر الکترونی بر حذف آلاینده‌های خروجی نصب شده است.
|
|
|
|
|
|
|
قرآن بهار دل‌ها
مراسم جزء خوانی قرآن کریم در ایام مبارک ماه رمضان با رعایت شیوه نامه های بهداشتی هر روز پس از نماز ظهر و عصر در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) برگزار می شود.
مراسم جزء خوانی قرآن کریم از جمله آیین هایی است که در ماه مبارک رمضان در بقاع متبرکه و برخی از مساجد کشور برگزار میشود و مردم با حضور در این مراسم در طول ماه رمضان، قرآن را به صورت کامل قرائت می کنند.
عکس :سجاد صفری /آژانس عکس ایران
|
|
|
|
|
|
|
سلام ایران
هر روز با شما در اینجا خواهیم بود، صدای شما، حرف شما و پیشنهاد شما را می‌شنویم و می خوانیم و بازگو می کنیم. با ما همراه باشید، بگویید و بنویسید
تلفن: 88769075 - 021 پیامک: 3000451213
جوابیه
«خرابی آسفالت جاده قدیم تهران – قم»، ضمن سپاس از انعکاس دیدگاه‌ها و نقطه‌نظرات هموطنان و ظرفیت ایجاد شده برای پاسخگویی به مردم، به استحضار می‌رساند علاوه بر عملیات نگهداری جاری شامل ایمن‌سازی با نصب علائم و تجهیزات ایمنی، لکه‌گیری راه، چاله پرکنی و... که به‌صورت مستمر و روزانه توسط ادارات کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استان‌های تهران و قم در محور قدیم تهران - قم انجام میشود، در محدوده استان تهران در سال‌های 98 و 99 حدود هشت کیلومتر و در سال‌جاری نیز حدود هشت کیلومتر دیگر از مسیر لکه‌گیری و روکش آسفالت شده است و برای لکه‌گیری و روکش آسفالت 15 کیلومتر از محور (از حسن‌آباد تا انتهای حوزه تهران) با انعقاد قراردادی با پیمانکار منتخب عملیات اجرایی آن انجام خواهد شد. با وجود این مراتب جهت بررسی بیشتر، پیگیری موارد و ارتقای کیفیت روسازی محور در حد مقدورات و با هدف افزایش رضایتمندی عمومی به ادارات کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استان‌های مربوطه اعلام می‌گردد. خواهشمند است دستور فرمایید برابر قوانین و مقررات نسبت به درج پاسخ این سازمان در آن روزنامه، اقدام لازم را معمول فرمایند.
منصور فخاران / مشاور ریاست و مدیر روابط عمومی
نظــــــر مـــردم
خاموش بودن چراغ‌های آزادراه تهران -قم/ خانم کاسب: در مسیر آزادراه تهران به قم چراغ‌های روشنایی خاموش است که باعث میشود بخشی از راه تاریک باشد و دید رانندگان کم شود. لطفاً مسئولان مربوطه به این موضوع رسیدگی کنند.
تلفن: 88769075 - 021 پیامک: 3000451213
جوابیه
«خرابی آسفالت جاده قدیم تهران – قم»، ضمن سپاس از انعکاس دیدگاه‌ها و نقطه‌نظرات هموطنان و ظرفیت ایجاد شده برای پاسخگویی به مردم، به استحضار می‌رساند علاوه بر عملیات نگهداری جاری شامل ایمن‌سازی با نصب علائم و تجهیزات ایمنی، لکه‌گیری راه، چاله پرکنی و... که به‌صورت مستمر و روزانه توسط ادارات کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استان‌های تهران و قم در محور قدیم تهران - قم انجام میشود، در محدوده استان تهران در سال‌های 98 و 99 حدود هشت کیلومتر و در سال‌جاری نیز حدود هشت کیلومتر دیگر از مسیر لکه‌گیری و روکش آسفالت شده است و برای لکه‌گیری و روکش آسفالت 15 کیلومتر از محور (از حسن‌آباد تا انتهای حوزه تهران) با انعقاد قراردادی با پیمانکار منتخب عملیات اجرایی آن انجام خواهد شد. با وجود این مراتب جهت بررسی بیشتر، پیگیری موارد و ارتقای کیفیت روسازی محور در حد مقدورات و با هدف افزایش رضایتمندی عمومی به ادارات کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استان‌های مربوطه اعلام می‌گردد. خواهشمند است دستور فرمایید برابر قوانین و مقررات نسبت به درج پاسخ این سازمان در آن روزنامه، اقدام لازم را معمول فرمایند.
منصور فخاران / مشاور ریاست و مدیر روابط عمومی
نظــــــر مـــردم
خاموش بودن چراغ‌های آزادراه تهران -قم/ خانم کاسب: در مسیر آزادراه تهران به قم چراغ‌های روشنایی خاموش است که باعث میشود بخشی از راه تاریک باشد و دید رانندگان کم شود. لطفاً مسئولان مربوطه به این موضوع رسیدگی کنند.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
اخبار این صفحه
-
جامعه در پیچ و خم عبور از کرونا
-
اسکوچیچ قطعاً مربی تیم ملی در جام‌جهانی است
-
1401؛ به نفع خوش مصرف‌ها
-
لازمه اقتصاد دانش بنیان مدیریت دانش بنیان است
-
مافیای روغن علیه تولید
-
شهادت روحانی جهادگر
-
سقوط آزاد قیمت وام خانه
-
وارونه نمایی واشنگتن
-
هشدار زرد برای شیراز
-
سناریو سازی از ادلب تا بوچا ؟
-
دولت در ایران از ساخت تا برساخت
-
پیش به سوی صادرات 10 میلیارددلاری به روسیه
-
صنعت هسته‌ای در مسیر توسعه تولید و اشتغال دانش‌بنیان
-
قرآن بهار دل‌ها
-
سلام ایران
ویژه نامه ها
اخبارایران آنلاین
.jpg)
