گزارش «ایران» از بدترشدن شاخصهای توزیع درآمد و نابرابری دردولت قبل
افتضاحی به نام دولت روحانی!
شکاف فقرا و اغنیا از سال 92 تا 99 بیشتر شد
گروه اقتصادی/ نتیجه تمام سیاستهای اقتصادی دولتها درشاخصهای رفاه و توزیع درآمد خود را نشان میدهد، شاخصهایی که نشان میدهد توزیع درآمد درکشورچگونه انجام میشود و فاصله طبقاتی تا چه حد است.
این درحالی است که گزارش مرکز آمار ایران نشان میدهد که درفاصله سالهای 1392 تا 1399 (دوره فعالیت دولتهای یازدهم و دوازدهم) وضعیت شاخصهای توزیع درآمد در کشور بدتر شده است.
طبق اطلاعات ارائه شده توسط مرکزآمار ایران، درحالی که دولت روحانی کار خود را با ضریب جینی 0.3650 آغاز کرده بود، درسال 1399 این شاخص به 0.4006 رسید که نشان از بدترشدن این شاخص مهم است.
بررسی روند ضریب جینی حاکی از مطلوب نبودن آن درکل دهه 1390 شمسی است، اما درفاصله سالهای 1392 تا 1399 این شاخص با سرعت بیشتری رو به نزول گذاشته است.
ضریب جینی یک واحد اندازهگیری پراکندگی آماری است که معمولاً برای سنجش میزان نابرابری در توزیع درآمد یا ثروت در یک جامعه آماری استفاده میشود. این ضریب با نسبتی تعریف میشود که ارزشی بین صفر و یک دارد.
هر چقدر ضریب جینی نزدیک به عدد صفر باشد، برابری بیشتر در توزیع درآمد را نشان میدهد و بالعکس هر چقدر ضریب جینی نزدیک به عدد یک باشد، توزیع نابرابر درآمد را مشخص میکند.اگر ضریب جینی مساوی با عدد صفر باشد یعنی همه درآمد و ثروت یکسان دارند (برابری مطلق) و اگر مساوی با عدد یک باشد یعنی نابرابری مطلق به گونهای است که ثروت تنها در دست یک نفر است و مابقی هیچ درآمدی ندارد.
حرکت محسوس ضریب جینی به سوی نابرابری
براساس این گزارش، درسال 1392 ضریب جینی 0.3650 محاسبه شده است که در سال 1393 به 0.3788 رسیده است. درسال 1394 این ضریب با سرعت بیشتری به سمت نابرابری حرکت می کند به طوری که در این سال عدد 0.3851 را نشان میدهد. درسال 1395 نیز ضریب جینی به 0.3900 میرسد و درسال 1396 به 0.3981 افزایش مییابد.
درمیان هشت سال فعالیت دولتهای یازدهم و دوازدهم، سال 1397 بدترین سال از نظر نابرابری است. دراین سال ضریب جینی به عدد 0.4093 میرسد. هرچند در سال 1398 ضریب جینی با رسیدن به عدد 0.3992 اندکی بهبود مییابد، اما در سال 1399 دوباره با یک جهش به سوی نابرابرتر شدن به 0.4006 میرسد.
سهم ثروتمندان بیشتر شد
در کنار ضریب جینی بهعنوان یک شاخص معتبر، سایر شاخصهای توزیع درآمد نیزحاکی از بدتر شدن وضعیت برای کل اقتصاد و بخصوص اقشارکم درآمد بوده است.
براساس اعلام مرکز آمار ایران، نسبت هزینه 10 درصد ثروتمندترین به 10 درصد فقیرترین بهصورت قابل توجهی افزایش یافته است به عبارت دیگر میزان هزینه ثروتمندان طی سالهای 1392 تا 1399 مدام درحال افزایش بوده است که به معنای کاهش هزینههای دهکهای کم درآمد جامعه است.
این در شرایطی است که تلاش همه دولتها بهبود شرایط اقشار کم درآمد بوده است.
طبق اطلاعات مرکز آمار ایران، در سال 1392 نسبت هزینه 10 درصد ثروتمندترین به 10 درصد فقیرترین جامعه 10.68 بوده که این رقم در سال بعد به یک باره به 12.33 افزایش یافته است. درسال 1394 نیز این نسبت به 12.65 رسیده است، رقمی که در سال 1395 عدد 12.99 را نشان میدهد.
اما از سال 1396 جهشی دیگر در این نسبت رخ میدهد به طوری که در سال 1396 این نسبت به 13.65 و درسال 1397 به 14.45 افزایش یافته است. همانند ضریب جینی هرچند در سال 1398 بهدلیل آغاز پرداخت یارانه معیشتی این نسبت به 13.69 کاهش یافته است، اما درسال 1399 به روند صعودی خود بازگشته و به 13.96 رسیده است.
بدین ترتیب با وجود اجرای هشت بودجه و صرف هزاران میلیارد تومان اعتبار، نه تنها توزیع درآمد بهعنوان یکی از اهداف اصلی دولتها محقق نشده است، بلکه شاخصهای اصلی نشان میدهد که وضعیت بدتر و نابرابری بیشتر شده است.
بانک مرکزی شفافسازی کرد
آغاز پرداخت وام 240 میلیون تومانی ازدواج از اواخر هفته
بانکها مکلفند مبتنی بر اعتبارسنجی متقاضیان، حداکثر با اخذ سفته از متقاضی یا یک ضامن معتبر به پرداخت تسهیلات اقدام کنند
گروه اقتصادی/ بلافاصله پس از تصویب و ابلاغ قانون بودجه 1401 که بند الف تبصره 16 آن به تسهیلات ازدواج مربوط میشود، درتاریخ دهم فروردین ماه، بانک مرکزی بخشنامه تسهیلات قرضالحسنه ازدواج را به 31 بانک و مؤسسه مالی و اعتباری ابلاغ کرد. براساس این بخشنامه تمام بانکها باید حداکثر ظرف یک هفته نسبت به ابلاغ بخشنامه به تمام شعب خود اقدام کنند تا پرداخت وام ازدواج با مبالغ جدید آغاز شود.
این درحالی است که طی روزهای گذشته برخی رسانهها به اشتباه ازعدم تحقق وام 120 میلیون تومانی ازدواج به ازای هر زوج خبر داده بودند. موضوعی که روز گذشته بار دیگر بانک مرکزی با رد شایعات باقی ماندن مبلغ وام ازدواج روی رقم 70 میلیون تومان، توضیحات کاملتری ارائه داد.
بانک مرکزی با اعلام اینکه بانکها تا پایان هفته برای ابلاغ بخشنامه پرداخت وام ازدواج با مبالغ جدید مهلت دارند، از ثبتنام ۵۰ هزار فقره تسهیلات ازدواج از ابتدای سال تاکنون خبر داد.
براساس این گزارش، با توجه به انتشار گزارشی مخدوش در مورد پرداخت تسهیلات ازدواج در رسانهها، بانک مرکزی در توضیحاتی اعلام کرد: بر اساس بند (الف) تبصره (۱۶) قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور و جزء یک بند قانونی مذکور، موارد مربوط به پرداخت تسهیلات ازدواج در سال ۱۴۰۱ را طی بخشنامه شماره ۰۱/۳۰۳۹ مورخ ۱۰ فروردین ۱۴۰۱ به شبکه بانکی کشور ابلاغ کرده و در انتهای این بخشنامه تأکید کرده است ترتیبی از سوی شبکه بانکی اتخاذ شود تا حداکثر ظرف مدت یک هفته از تاریخ وصول این نامه، موضوع به واحدهای اجرایی ذیربط در سراسر کشور ابلاغ و یک نسخه از ابلاغیه مربوطه به این بانک ارسال شود.
بر این اساس شبکه بانکی تا پایان هفته فرصت دارد نسبت به ابلاغ بخشنامه مذکور به کلیه شعب در سراسر کشور اقدام کند؛ لذا اندکی تأمل و دقت در انتشار گزارش مذکور میتوانست در آگاهی بخشی افکار عمومی نقش مؤثری داشته باشد.
لازم به تأکید است بر اساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ تسهیلات قرضالحسنه ازدواج به زوجهایی که تاریخ عقد آنها بعد از ابتدای سال 1397 است و تاکنون وام ازدواج دریافت نکردهاند، با مبالغ جدید پرداخت میشود و صرفاً تأخیر احتمالی در ابلاغ بخشنامه به یک شعبه مانعی برای پرداخت تسهیلات مذکور به متقاضیان نخواهد بود.
متقاضیان ثبت نام کنند
براساس اعلام بانک مرکزی همانگونه که دربخش شرایط و دستورالعمل اخذ تسهیلات قرضالحسنه ازدواج در سامانه مذکور آمده است، کلیه متقاضیان وام ازدواج که واجد شرایط دریافت این تسهیلات هستند ابتدا باید از طریق همین سایت ثبتنام کرده و فرم مربوطه را تکمیل کنند که درصورت موفقیتآمیز بودن مراحل ثبت نام، یک کد رهگیری 10 رقمی که کاملاً محرمانه بوده و مربوط به متقاضی است، به شخص ثبت نام کننده داده میشود و متقاضیان موظف هستند جهت اطلاع از وضعیت ثبت نام خود و هـمچنین نام شعبه مربوطه جهت مراجعه برای اخذ وام ازدواج، به همین سایت مراجعه کرده و در صورتی که شعبه عامل اعطای وام برای متقاضی تعیین شده باشد باید با در دست داشتن مدارک مورد نیاز، ظرف مدت زمانی که از طرف سایت اعلام میشود، به شعبه مربوطه مراجعه کرده و نسبت به اتمام مراحل اخذ وام اقدام کنند؛ بنابراین برای ثبت نام برای دریافت نام تسهیلات قرضالحسنه ازدواج درمرحله نخست نیازی به مراجعه به شعب بانکها وجود ندارد.
سامانه باز است
برپایه گزارش بانک مرکزی، بر خلاف ادعای مطرح شده در گزارش منتشر شده، سامانه ثبت نام تسهیلات قرضالحسنه ازدواج به آدرس ve.cbi.ir بسته و مسدود نبوده و همزمان با تصویب و ابلاغ لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ از سوی مجلس شورای اسلامی، بر اساس ضوابط و مبالغ جدید بهروزرسانی شده است.
50 هزار فقره ثبت نام انجام شده است
از ابتدای سالجاری تا روز ۱۵ فروردین ماه بیش از ۵۰ هزار فقره ثبت نام تسهیلات قرض الحسنه ازدواج در سامانه مربوطه انجام شده است. بانک مرکزی و شبکه بانکی کشور خود را ملزم به اجرای قوانین در راستای تکریم مردم و جوانان میداند و در سالجاری نیز به روال سالهای گذشته نسبت به انجام وظایف و تکالیف خود بویژه در خصوص پرداخت تسهیلات قرضالحسنه ازدواج اقدام خواهد کرد. در همین راستا شبکه بانکی کشور در سال ۱۴۰۰ نسبت به پرداخت بیش از ۸۰ هزار میلیارد تومان به ۹۲۴ هزار متقاضی، وام قرضالحسنه ازدواج اقدام کردند.
پرداخت وام با کمترین وثیقه
براساس بخشنامهای که بانک مرکزی دهم فروردین ماه به شبکه بانکی ابلاغ کرده است، بانکها موظفند تسهیلات قرضالحسنه ازدواج را با وثایقی سهلتر پرداخت کنند. بانکها مکلفند مبتنی بر اعتبارسنجی متقاضیان، حداکثر با اخذ سفته از متقاضی یا یک ضامن معتبر به پرداخت تسهیلات اقدام کنند. براین اساس تسهیلات قرضالحسنه ازدواج برای هر یک از زوجهایی که تاریخ ازدواج آنها بعد از 01/01/1397 بوده است، 120میلیون تومان و با دوره بازپرداخت 10 ساله است. تسهیلات قرض الحسنه ازدواج برای زوجهای زیر 25 سال و زوجههای زیر 23 سال 150میلیون تومان است. تمام بانکها موظفند به صورت ماهانه، تعداد تسهیلات قرض الحسنه ازدواج پرداختی و تعداد افراد در نوبت دریافت این تسهیلات را به صورت عمومی اعلام کنند. وام ازدواج سال ۱۴۰۰ برای زوجهای کمتر از ۲۵ سال ۱۰۰ میلیون تومان است و برای زوجهای بالای ۲۵ سال، ۷۰ میلیون تومان.