افزایش ۸ برابری قیمت سوخت درقاره سبز!

مجید میرزاحیدری
 خبرنگار

​​​​​​​کابوس دردناک مردم قاره سبز در حال تبدیل شدن به واقعیت در زمستانی سرد است؛ افزایش چند برابری قیمت سوخت، طولانی‌تر شدن صف‌های پمپ بنزین، بحران کمبود انرژی و احتمال افزایش خانه‌های بدون برق و گرما، این سرنوشت ساکنان قاره‌ای است که ماشه تحریم‌ را علیه روسیه چکانده‌اند.
اتحادیه اروپا از زمان بالا گرفتن تنش میان روسیه و اوکراین تاکنون چندین بسته تحریمی را علیه روسیه تصویب کرده که بر مبنای آخرین مورد آن، صادرات نفت مسکو به کشورهای عضو، تحت تأثیر جدی قرار خواهد گرفت.
گزارش‌ها نشان می‌دهند که کشورهای عضو اتحادیه اروپا در سال۲۰۲۰ در مجموع ۵۸ درصد از انرژی مصرفی خود را از خارج از اتحادیه وارد کرده‌اند، زیرا تولیدات داخلی این کشورها تنها ۴۲ درصد از نیازهای آنها را برآورده می‌کند.
از این ۵۸ درصد، ۳۵ درصد سهم نفت و فرآورده‌های نفتی، ۲۴ درصد گاز طبیعی، ۱۷ درصد انرژی‌های تجدیدپذیر و ۱۳ درصد انرژی هسته‌ای و نهایتاً ۱۱ درصد سوخت‌های فسیلی جامد است.
روسیه معمولاً حدود ۴۰ درصد گاز طبیعی اروپا را به‌طور عمده از طریق خط لوله تأمین می‌کند.
براساس اعلام آژانس بین‌المللی انرژی، صادرات نفت روسیه به اتحادیه اروپا هم در ماه نوامبر، به میزان ۴۳۰ هزار بشکه در روز نسبت به اکتبر کاهش پیدا کرده و به ۱.۴ میلیون بشکه در روز رسیده است.
از زمان بالا گرفتن بحران انرژی در قاره سبز، کشورهای اروپایی ۷۰۵.۵ میلیارد یورو برای محافظت از مصرف‌کنندگان در برابر افزایش هزینه‌های انرژی یارانه پرداخت کرده‌اند.
واقعیت این است که حمایت‌های بی‌قید و شرط رهبران اروپا از تحریم‌های همه‌جانبه علیه مسکو بدون در نظر گرفتن شرایط و نیازهای داخلی، اینک دامن مردم این قاره را گرفته و شرایط زندگی در قاره سبز هر روز سخت‌تر از دیروز می‌شود.
دست و پا زدن دولت‌های اروپایی برای دور کردن زمستان سخت و سرد، به صنایع این منطقه بخصوص صنایعی که مصرف انرژی بالایی دارند، آسیب جدی زده و تولیدات آنها را کاهش داده‌ است.
گفته می‌شود که جدال بین اتحادیه اروپا و روسیه تبعات سنگین‌تری را برای مردم اتحادیه به دنبال داشته است.
از فعال شدن نیروگاه‌های قدیمی زغال‌سنگ با هدف جبران کمبود انرژی، افزایش هشت برابری قیمت سوخت، رشد ۱۰۰ درصدی قبوض برق، خالی شدن بنزین پمپ بنزین‌ها و افزایش اعتراضات مردمی به دلیل کمبود سوخت به عنوان بخش کوچکی ازمشکلات این روزهای دولتمردان اتحادیه اروپا یاد می‌شود.
مارین لوپن نامزد انتخابات ۲۰۲۲ ریاست جمهوری فرانسه، پیشتر با هرگونه تحریم نفت روسیه توسط اروپا مخالفت کرده و آن را نوعی هاراگیری (خودکشی تشریفاتی به سبک ژاپنی) توصیف کرده است.
این چهره مطرح فرانسه تأکید کرد: در صورت اعمال تحریم علیه مسکو، خطر نابودی اقتصاد ما پیش از روسیه وجود دارد و این به منزله هاراگیری است.
با این اوصاف، کیست که نداند بحران انرژی، توانسته خواب راحت را از سر دولتمردان اروپایی برباید.
درمقابل، الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه اظهارکرده که انتظار می‌رود صادرات گاز طبیعی روسیه به اتحادیه اروپا، به میزان ۵۰ میلیارد متر مکعب معادل یک سوم حجم صادرات سال گذشته، کاهش پیدا کند.
واقعیت این است که قیمت سوخت در اروپا سر به فلک کشیده و به صنعت و خانوارهای اروپایی آسیب جدی رسانده است.
اروپا مدعی است که روسیه از انرژی به عنوان اهرمی سیاسی در برابر تحریم‌های غرب علیه خود استفاده می‌کند؛ این اتهامی است که مسکو آن را رد کرده است.
به نظر می‌رسد با وجود پر بودن ذخایر نگهداری انرژی در اتحادیه اروپا، اما در صورت سخت‌تر شدن شرایط تأمین انرژی از بیرون اتحادیه اروپا، سناریوهایی همچون سهمیه‌بندی عرضه گاز طبیعی نیز گزینه چندان دور از ذهنی نخواهد بود. این شرایط در یک تصویر کلی شبیه به یک جنگ تمام‌عیار انرژی است.
ناگفته نماند که اتحادیه اروپا، به دنبال جایگزینی گاز وارداتی از طریق خط لوله‌ها با گاز طبیعی مایع است که معمولاً از طریق کشتی صورت می‌گیرد. با این حال، گاز طبیعی مایع، ال ان جی، نمی‌تواند جایگزین کل واردات گاز از روسیه شود.
گاز طبیعی مایع از گاز وارداتی از طریق خط لوله گران‌تر است و زیرساخت‌های واردات آن نیز در همه کشورهای اروپایی وجود ندارد.
آژانس بین‌المللی انرژی برآورد کرده که امریکا و قزاقستان می‌توانند جای ۱.۱ میلیون بشکه در روز نفت روسیه که پس از آغاز ممنوعیت در پنجم دسامبر از بازار اتحادیه اروپا حذف شد را بگیرند.
در این بین، نروژ، به عنوان دومین تأمین کننده بزرگ گاز اروپا پس از روسیه، تولید خود را افزایش داده تا به اتحادیه اروپا در رسیدن به هدف پایان دادن به اتکا به سوخت‌های فسیلی روسیه تا سال ۲۰۲۷ کمک کند. اتحادیه اروپا تقریباً یک پنجم گاز مورد نیاز خود را از نروژ تأمین می‌کند. واقعیت این است که افزایش چند برابری قیمت حامل‌های انرژی در کشور‌های اروپایی خشم مردم را  برانگیخته و موجب هزینه‌های اضافی و صف‌های طولانی در پمپ بنزین‌ها شده است.
جایگاه‌های سوخت انگلیس یکی پس از دیگری به دلیل نبود سوخت تعطیل می‌شوند و هزینه برق مصرفی در کشورهای عضو اتحادیه اروپا در روندی صعودی قرار گرفته است. از نگاه رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا، مسأله بحران سوخت یک بحران جدی است و قیمت انرژی افسار گسیخته و باید تلاش کرد تا قیمت‌ها را ثابت نگه داشت.
با این حال، ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا علاوه بر واردات گاز طبیعی مایع از امریکا و قطر، در نظر دارند تا واردات گاز از طریق خط لوله را از نروژ و الجزایر افزایش دهند.
آلمان نیز برای کاهش وابستگی خود به واردات گاز از روسیه به قطر دل بسته است.
با این حال کارشناسان انرژی معتقدند که کاهش وابستگی به نفت و گاز روسیه کار آسانی نیست، زیرا حذف وابستگی در شرایطی که قیمت‌ها روبه افزایش گذاشته، باعث خواهد شد تا قیمت آن باز هم در بازار بالا برود.