ایران واشقانی فراهانی
خبرنگار

​​​​​​​

باغی قدیمی و متروکه بدون شبکه آب و فاضلاب و بدون گذراندن مراحل قانونی تغییر کاربری، داده و به مرکز عمده فروشی مواد غذایی و کالاهای بهداشتی در کلانشهر کرج تبدیل شده؛ کالاهایی که مهمترین اصل در نحوه عرضه آنها رعایت موازین بهداشتی است. در این بازار اما آنچه که عرضه نمی‌شود، نیازهای اولیه برای بهداشت فردی و عمومی هزاران شهروندی است که روزانه تحت عنوان فروشنده و خریدار به این بازار رفت و آمد می‌کنند.
181 حجره در عمده فروشی ولیعصر کرج فعالیت دارند که سال 99، برای 165 حجره اخطاریه صادر شده است. رشد قارچ‌گونه این حجره‌ها در یک باغ قدیمی متروکه بدون آب و فاضلاب و بدون تغییر کاربری شکل گرفته است و حکم تخلیه و تخریب این غرفه‌ها که تأمین‌کننده موادغذایی شهر کرج هستند، بدون ضمانت اجرایی روی دست شهرداری مانده است. آب آشامیدنی در حجره هایشان قطع و رعایت بهداشت، حلقه مفقوده در زنجیره فروش کالاست.
فروش گوسفند زنده در بازار کالاهای بهداشتی
کارشناس مسئول بهداشت شرق کرج که خبرنگار «ایران» را در بازدید از این بازار همراهی می‌کند با اشاره به چندین کانکس که در قالب واحد تجاری اقدام به فروش مواد غذایی یا بهداشتی می‌کنند، می‌گوید: مدیریت بازار ولیعصر ناکارآمد است، حتی داخل کانکس کالا می‌فروشند. نداشتن سطل‌های زباله یا نبود فاضلاب، تنها معضل این بازار نیست؛ اینجا خیابان‌هایش آسفالت ندارد و در این محیط حتی دام هم می‌فروشند و سر و صدای گوسفندان و بوی آزاردهنده آن قابل پنهان کردن نیست؛ هر روز غرفه جدیدی ساخته می‌شود. اتحادیه به این کانکس‌ها جواز می‌دهد. فاضلاب این کانکس‌ها کجاست؟
محمد سعیدی‌کیا می‌افزاید: شبیه خرابه می‌ماند. اصلاً مناسب عمده‌فروشی نیست. این املاک نه سازه دارند، نه‌ایمنی و نه آب. اصلاً آتش‌نشانی نباید اینجا را تأیید کند.
وی به بخشی از خرابه‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: چند روز دیگر همین جا را بلوک سیمانی می‌چینند و می‌شود یک غرفه جدید.
کارشناس مسئول بهداشت شرق کرج ادامه می‌دهد: بازار ولیعصر از قدیم تنها بازار عمده‌فروشان مواد غذایی کرج بود. قبلاً شرایطش بهتر بود. از مدت‌ها قبل دیگر جواز صادر نشده است و الان غرفه‌های بدون جواز فعالیت دارند. به دلیل اشکال در سیستم آب و فاضلاب این بازار، برای هیچ واحد متقاضی مجوز بهداشتی صادر نمی‌شود ، یا اینکه اگر از قدیم گرفته‌اند، تمدید نشده است، اما اتحادیه به‌طور پیوسته و پیاپی برای ارگان‌های مختلف استعلام صادر می‌کند. سال گذشته یک مورد پلمب هم کردیم و به‌طور مرتب جنس‌های تاریخ مصرف گذشته را معدوم و بازرسی‌ها را انجام می‌دهیم، اما وضعیت فعالیت این بازار به‌طور مستقیم به شهرداری مربوط است. شهرداری نباید اجازه این ساخت و سازهای غیراصولی را بدهد و مانع دایر شدن این مکان‌ها شود. حکم تخریب این بازار صادر شده است اما نه‌تنها تخریب نشد، ارتقا هم پیدا کرد.
دپوی مواد غذایی زیر آسمان خدا
سعیدی‌کیا با تأکید بر اینکه مواد غذایی در بیرون حجره‌ها در معرض حشرات و جوندگان، آلودگی‌های محیط و خودروهای عبوری است، ادامه داد: اگر نیاز به این بارانداز ندارند، سازه اضافه کنند و جزو ملک‌شان بشود. زیر باراندازها هم برای هر غرفه، یک پارکینگ ساخته‌اند. صاحبان غرفه‌ها می‌گویند شهرداری به ما مجوز بدهد، هر غرفه به زیرزمینش راه پیدا کند و با نصب بالابر به‌عنوان انبار کالا استفاده شود. این حجره‌ها هنوز هیچ‌کدام سند ندارند. وقتی سند ندارند، ما چگونه مجوز بهداشتی بدهیم؟ بلاتکلیف و بدون مجوز بهداشتی مانده‌اند.
وی می‌افزاید: قانون می‌گوید به اندازه فضایی که دارند، باید کالا انبار کنند اما در بارانداز، مواد غذایی و کالا ذخیره می‌کنند که موجب ترافیک پیچیده‌ای در این بازار و سد معبر شده است.
سعیدی‌کیا می‌گوید: برای نظارت بر این بازار تنها هستیم. در درجه نخست شهرداری و در مرحله بعد اتاق اصناف و صنعت و معدن باید به ما کمک کنند تا این بازار سر‌و‌سامان پیدا کند. حدود 10 تا 15 واحد را تاکنون پلمب کرده‌ایم. در یک مقطع کالاهای ذخیره شده در باراندازها را برای یک هفته تا 10 روز جمع کردند، اما واقعاً به همگی آسیب رسید. دوباره کالاها را بیرون انبار کردند. به نماینده دادستان در امور بهداشتی اعلام و شکوائیه دادیم و مهلتی هم از سوی صمت البرز تعیین شده است. این بازار چون پخش مواد غذایی کرج را دارد، اگر برخورد قانونی و پلمب کنیم اختلال در معیشت مردم ایجاد می‌شود. 
کسبه اهمیتی به اخطارها نمی‌دهند
رضا غفاری مدیر آب و فاضلاب منطقه کرج نیز با بیان اینکه در این بازار فقط لاین اول آب دارد، به «ایران» می‌گوید: سال گذشته با هیأت امنای بازار ولیعصر وارد مذاکره شدیم. دو دهه قبل که انشعاب آب با یک کنتور گرفتند، تعدادشان محدود بود، اما الان برای تأمین آب 165 غرفه، باید سیستم آبرسانی تقویت شود. شبکه داخلی آب در این منطقه متعلق به آنهاست و مشخص نیست چگونه انشعاب یک کنتور را به این همه حجره وصل کرده‌اند. داخل بازار بسیار غیراصولی است؛ کوچه و معبر ندارد، حتی سیستم فاضلاب آنجا هم جای بحث دارد. یک سرویس بهداشتی در انتهای بازار و دور از دسترس برای این تعداد حجره چگونه استفاده می‌شود؟ توصیه کردیم تشکیل پرونده بدهند تا کنتور دیگری واگذار شود و ظرفیت جدید به آنها بفروشیم تا دبی آب بیشتر شود، اما سال گذشته از 165 حجره فقط 60 نفر تشکیل پرونده داده‌اند.
وی می‌افزاید: کسبه و هیأت امنای این بازار، هیچگونه همراهی و همکاری با آب و فاضلاب کرج ندارند. اصلاً اهمیتی نمی‌دهند و پیگیر موضوع نمی‌شوند، حتی بدهی شان را پرداخت نمی‌کنند. پیگیری آب و فاضلاب هم بی‌پاسخ می‌ماند، اگر هم انشعاب آب این بازار را قطع کنیم، بهداشت و سلامت مردم در خطر است.
شهرداری باید سر و سامان بدهد
با وجود اینکه اداره بهداشت استانداردهای بهداشتی بازار را رد می‌کند اما ظفرطلب رئیس اتحادیه خواربارفروشان در خصوص چگونگی صدور جواز برای کسبه این بازار پرحاشیه می‌گوید: سامانه برای کسی که درخواست صدور پروانه دارد، 3 استعلام می‌خواهد که اگر یکی منفی باشد، پروانه صادر نمی‌شود؛ تأییدیه بهداشت، دارایی و آموزش اصناف. بنابراین برای واحدهایی که پروانه صادر کرده‌ایم، تأییدیه بهداشت دارد و اگر تأییدیه بهداشت محیط را در سامانه بارگذاری نکنیم، سامانه اجازه پرینت نمی‌دهد.
وی می‌افزاید: عمر این بازارچه 20 سال است. شهرداری از آنها عوارض صنفی و عوارض کسب سالانه می‌گیرد. پس آنها را به رسمیت شناخته است، چون سامانه صدور مجوز کسب، گزینه‌ای برای استعلام از شهرداری ندارد و در سیستم تعریف نشده است، داشتن پایان کار یا جواز شهرداری برای صدور پروانه کسب، پرسش نمی‌شود.
به گفته ظفرطلب برای کانکس‌ها پروانه کسب صادر نمی‌شود، چون امکان جابه‌جایی دارند و قابل پذیرش نیست؛ هر چه اخطار می‌دهند، چند روز خالی می‌کنند و دوباره می‌آیند.
اظهارات رئیس اتحادیه خواربارفروشان اما از سوی مسئولان صمت البرز نقض شد
امیرعلی عسکری، رئیس اتاق اصناف و تشکل‌های صنفی صمت البرز اظهار می‌کند: صدور پروانه کسب بر عهده اتحادیه‌هاست و در حوزه صنعت فقط جوازهای ایثارگری و خانواده شهدا را صادر می‌کنیم. این بازار یک چهار دیواری یا باغ خشک بوده که مالک بدون تغییر کاربری یا قرارداد با شهرداری به کسبه واگذار کرده است، به همین خاطر برخی کانکس دارند.
وی می‌افزاید: در قانون نظام صنفی جواز فعالیت به بنایی داده می‌شود که سازه داشته باشد یا خودرو [سیار] باشد و برای دریافت جواز باید پایان کار اداری یا تجاری یا کارگاهی داشته باشند، مثلاً سوله با کاربری مشخص و ذکر شده، اما آنجا چون پایان‌ کار ندارد و کدپستی هم ندارد، عملاً امکان ثبت در سامانه برای پروانه یا جواز کسب ندارند و بهداشت هم تأیید نمی‌کند. بحث مالکیت این بازار بزرگترین مشکل آنجاست. هنوز با شهرداری به توافق نرسیده‌اند. الان بحث این است هر کارگاهی باید کد نقش در سامانه تجارت داشته باشد و همه فعالان اقتصادی در آنجا ثبت نام کنند تا زنجیره فروش کالا در آن سامانه مشخص باشد. اگر فرد کد نقش نداشته باشد، در فروش کالا و دارایی با مشکل مواجه می‌شود.
کمیسیون ماده صد حکم تخریب داده
در همین حال سید جواد موسوی شهردار منطقه 2 کرج که همه مسئولانی که در این گزارش با «ایران» مصاحبه کرده‌اند مسئولیت ادامه فعالیت این بازار را متوجه او دانسته‌اند، می‌گوید: این ملک یک باغ قدیمی به مساحت حدود 35 هزار مترمربع بوده که مالک بدون تغییر کاربری بخشی از آن را به کسبه فروخته یا هنوز در مالکیت وی است. متأسفانه این بازار مشکلات زیادی دارد. اصول شهرسازی رعایت نشده، استحکام بنا ندارد، پارکینگ ندارد، اصول بهداشتی و فنی اصلاً در این بازار دیده نشده و تخلف در ساخت و ساز دارد.
وی با ارائه مستندات در خصوص حکم تخریب این بازار می‌گوید: چند حجره، سند و پایان کار دارند و حتی جریمه شهرداری هم پرداخت کرده‌اند. در گذشته توافقی بین شهرداری و مالکین بازار بود تا به وضع سابق بازگردد، معابر باز شود و با رعایت ضوابط شهری، پروانه فعالیت صادر شود که توجهی نکردند. کمیسیون ماده صد حکم تخریب این بازار را صادر کرد که با اعتراض مالکین، پرونده چند مرحله در دیوان عالی کشور مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. سال 99 بیش از 150 حجره‌دار تعهد محضری دادند تا نسبت به تأمین پارکینگ و رعایت اصول فنی و بهداشتی اقدام کنند، اما هیچ اقدام مؤثری نشد. بنابراین در ادامه شکایت شهرداری، شعبه 5 دادگاه تجدید نظر دیوان‌عالی کشور در مرداد امسال اعتراض حجره داران را نپذیرفت و حکم قلع و قمع قطعیت یافت؛این بازار باید تخریب یا پلمب شود.
بنا بر اظهارات شهردار منطقه 2 کرج بالغ بر 18 هزار پرونده تخریب تجاری، اداری و مسکونی در شهرداری کرج بدون اجرا مانده است. شهرداری برای اجرای حکم تخریب، ضمانت اجرایی ندارد. در خصوص این بازار هم می‌گویند مملو از مواد غذایی و فسادپذیر است.