گروه سیاست / «حسن کاظمی قمی» نماینده رئیس‌جمهور در امور افغانستان، به‌ مناسبت سالگرد خروج امریکا از افغانستان، در گفت‌وگوی ویژه خبری به بررسی تحولات این کشور پرداخت که بخش‌هایی از آن را خواهید خواند.

۲۰ سال اشغال، افغانستان را به‌ سمت نابودی و ویرانی زیرساخت‌ها برد
به گزارش ایرنا ،حسن کاظمی قمی در آغاز سخنانش گفت: یک سال از فرار طراحی شده نظامیان امریکایی از افغانستان می‌گذرد. این مفهومش این است که سرویس‌های جاسوسی امریکا همچنان در افغانستان هستند و به اقدامات تخریبی خود در پوشش‌های مختلف ادامه می‌دهند.
وی افزود: امریکایی‌ها ۲۰ سال افغانستان را اشغال کردند و این کشور را به‌ سمت نابودی و ویرانی زیرساخت‌ها بردند. کاظمی قمی ادامه داد: امریکایی‌ها در طول ۲۰ ساله گذشته کشتارهای وسیعی انجام دادند و دولتی را روی کار آوردند که ناکارآمد و غرق در فساد بود.
نماینده ایران در امور افغانستان خاطرنشان کرد: امریکایی‌ها نگذاشتند یک ارتش حرفه‌ای در افغانستان شکل بگیرد. آنها دولت و ارتشی می‌خواستند که کاملاً وابسته به خود آنها باشند برای اینکه حضور خود را در افغانستان توجیه کنند. وی تصریح کرد: از طرفی دیگر علت بخش قابل توجهی از ناامنی‌ها در افغانستان خود امریکایی‌ها بودند. زمینه‌سازی ورود گروه‌های تروریستی به افغانستان کاری بود که امریکایی‌ها در طول این ۲۰ سال انجام دادند که نمونه‌اش مراسم‌ عروسی بود که در بمباران‌های خود به عزا تبدیل کردند.
کاظمی قمی در ادامه افزود: در حوزه فرهنگی و اجتماعی نیز امریکایی‌ها کارهای وسیعی انجام دادند. آنها می‌خواستند یک کشور اسلامی دارای جامعه مذهبی و سنتی به جامعه‌ای با فرهنگ لیبرالیستی تبدیل کنند، البته خیلی از مردم پذیرای این مسأله نبودند.
 
تولید مواد مخدر در دوره اشغال امریکایی‌ها 50 برابر شد
وی اظهارداشت: یکی از پدیده‌های شوم دوره اشغال ۲۰ ساله امریکا مسأله گسترش مواد مخدر بود. وقتی امریکایی‌ها آمدند تولید موادمخدر در آن سال حدود ۲۰۰ تن بود اما در دوره امریکایی‌ها این میزان به ۱۰ هزار تن رسید. همچنین یکی از ‌پدیده‌های مصیبت‌بار این بود که با آمار وسیعی از معتادین در این سال‌ها روبه‌رو بودیم. با اینکه در افغانستان مواد مخدر کشت می‌شد، اما اعتیاد کم بود اما در طول این ۲۰ سال حجم معتادین در افغانستان متأسفانه رقمی حدود یک دهم جمعیت را شامل می‌شد.
کاظمی قمی همچنین گفت: از طرفی دیگر امریکا در طول ۲۰ سال زیرساخت‌های اقتصادی افغانستان را از بین برد. مثلاً آنها می‌گویند بیش از ۱۵۰۰ میلیارد دلار هزینه کرده‌ایم، امروز تولید برق در افغانستان ۳۰۰ مگاوات است و توزیع برق حدود ۱۰۰۰ مگاوات است یعنی ۷۰۰ مگاوات از کشورهای همسایه از جمله ایران توسط این برق تأمین می‌شود؛ یعنی کشوری که ۳۰۰ مگاوات تولید برق دارد دیگر نه صنعتی خواهد داشت و نه معدنی و این کارنامه‌ای است که امریکایی‌ها از خود در افغانستان به‌جای گذاشتند.
وی تأکید کرد: نکته قابل توجه این است که بدون شک امریکایی‌ها در افغانستان شکست خوردند و این شکست ناشی از چند علت است، یکی مبارزه مسلحانه و جهادی بود که علیه امریکایی‌ها انجام شد به‌عنوان اشغالگران و در این مسأله طالبان به‌عنوان واقعیت یکی از آنها بودند و دیگران هم جنگیدند. عامل دوم نیز که بسیار مؤثرتر بود مسأله بی‌اعتمادی مردم به امریکا بود.
کاظمی قمی گفت: مسأله دیگری که باعث شکست امریکایی‌ها شد، این بود که جلوی مقاومت مردمی را گرفتند. مقاومت مردمی مقاومتی بود که در طول دوره اشغالگری و ارتش سرخ مبارزه کردند اما امریکایی‌ها مانع همه اینها شدند.
وی افزود: از دیگر عملکردهای اشتباه امریکایی‌ها، بی‌توجهی به هنجارها و منافع ملی جامعه و مقاومتی است که در برابر اشغالگران شکل گرفته بود. نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان خاطرنشان کرد: امریکایی‌ها زمانی که فرار کردند به‌دنبال این بودند تا شرایطی را به وجود بیاورند که وقتی خارج می‌شوند یک هرج و مرجی شکل بگیرد، در حالی که در دوحه مذاکره می‌کردند و شعار مذاکرات افغانی- افغانی می‌دادند، یعنی بین طالبان و حکومت.
کاظمی قمی گفت: اما زمانی که نگاه می‌کنیم آنچه برای امریکایی‌ها مهم نبود این نوع مذاکره بود. تلاش آنها این بود که خودشان مذاکره کنند و توافق‌هایی را با طالبان انجام دهند. از این جهت امریکایی‌ها شکست خوردند و فرار کردند اما مفهومش این نیست که افغانستان را رها کردند.امریکایی‌ها در یک حالت دورایستایی شرارت خود را بعد از خروج ادامه دادند که باید در جای خود به آن پرداخته شود.
 
امریکایی‌ها نه تنها با تروریسم مبارزه نکردند بلکه خود  مولد تروریسم بودند
وی در پاسخ به سؤالی درباره تشریح کارنامه ۲۰ سال حضور یا اشغال نظامیان امریکایی در افغانستان و موضوع سناریوی از پیش تعیین شده امریکایی‌ها برای حضور در افغانستان گفت: ادعایی که امریکایی‌ها برای مبارزه با تروریسم می‌کنند یک ادعای کاملاً کذب است. امریکایی‌ها نه تنها با تروریسم مبارزه نکردند بلکه مولد خود تروریسم بودند. شما در عراق و سوریه نگاه کنید داعش را چه کسی به‌وجود آورد؟ به اعتراف خود امریکایی‌ها داعش را خودشان ایجاد کردند.
نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان بیان کرد: نه فقط آقای ترام‍پ در تبلیغات انتخاباتی می‌گوید، بلکه خانم کلینتون عنوان می‌کند که به ۱۰۷ کشور سفر کرده وقتی داعش موصل را تصرف می‌کند و بعد از تصرف رقه، ادعای خلافت در این سرزمین را می‌کند، که این ۱۰۷ کشور  آنهارا شناسایی کنند.
کاظمی قمی تصریح کرد: در سوریه نزدیک به ۱۸۰۰ گروه کوچک و بزرگ تروریسم بود که عمدتاً اینها ساخته و پرداخته امریکایی‌ها و متحدین آنها بودند. وی افزود: امریکایی‌ها در هیچ‌ کجا با تروریسم نجنگیدند، حتی بعد از فرار امریکایی‌ها از داخل افغانستان شما شاهد پدیده ظهور داعش هستید. همین الان با کمکی که امریکایی‌ها انجام می‌دهند بخشی از مدیران و فرماندهان داعش در مناطقی  به‌صورت گریز و فرار مستقر هستند. به سوریه و عراق می‌روند و از آنجا به داخل افغانستان و یمن آورده می‌شوند.
وی ادامه داد: اینکه امریکایی‌ها در افغانستان بمباران انجام دادند بخشی از کار بود. امریکایی‌ها برای اینکه حضور خود را در افغانستان مشروع جلوه دهند و ضرورت حضورشان را نشان دهند در بسیاری از اقدامات تروریستی مسئول هستند این نه براساس شایعات بلکه طبق مستندات و اعترافاتی است که از کسانی که دستگیر شده‌اند در زمانی که خود امریکایی‌ها در افغانستان و کابل بودند، بیان شده است. متأسفانه بخشی از عناصر سازمان‌های امنیتی دولت سابق در همکاری با امریکایی‌ها در انفجارها و کشتارهای بزرگ ذینفع بودند.
 وی در پاسخ به سؤالی در مورد اینکه بمباران‌هایی که انجام و شهرهایی که مخروبه شد و حتی مساجدی که تحت این بمباران‌ها قرار گرفت، توسط امریکایی‌ها بود، گفت:این کارنامه امریکایی‌ها تا زمان اشغالگری است. بعد از فرار امریکایی‌ها امروز آنها چه رفتاری انجام می‌دهند؟ آیا افغانستان از منظر امریکایی‌ها از درجه اهمیت برایشان کاسته شده است؟ نه! امروز همچنان اهمیت دارد. امریکایی‌ها نمی‌گذارند افغانستان به سمت ثبات، پایداری و امنیت برود. امریکایی‌ها از اینکه اگر افغانستان به سمت یک سازندگی پیش برود، یعنی حضور کشورهای رقیب امریکا در افغانستان کشورهایی مثل چین، روسیه و حتی جمهوری اسلامی ایران، نگران هستند.وی ادامه داد: اگر نگاه کنید بعد از فرار امریکایی‌ها، اقداماتی که آنها در حوزه سیاسی، امنیتی، اقتصادی و اجتماعی انجام می‌دهند بسیار قابل توجه است. بنده در موضوع پدیده امنیت و موضوع بی‌ثباتی به چند مورد از تأثیرگذاری‌های امریکا اشاره می‌کنم. امریکایی‌ها امروز بزرگترین حامی داعش هستند. داعشی که در درون خودش مجموعه‌های تروریستی دیگر را هم خلق می‌کند و مورد حمایت و پشتیبانی امریکایی‌ها است.
کاظمی‌قمی تأکید کرد: در طی این یک سال اخیر ما شاهد گسترش حضور ساختاری و جغرافیایی و تنوع عملیاتی اینها هستیم که بخشی از داعش را دارند به سمت مرزها می‌برند.البته یکی از موضوعات مهمی که در دستور کار ما قرار دارد این است که باید مرزهای ما از اهمیت خوبی برخوردار باشد به همین خاطر هم ما دقت کافی را در این موضوع داشته‌ایم.وی ادامه داد: مسأله داعش امروز تحت حمایت امریکایی‌هاست. امریکا امروز مجموعه‌هایی را سازماندهی می‌کند تحت عنوان جبهه مقاومت که اینها دروغ است. یعنی به اسم مقاومت، به اسم اینکه من دارم از قومیت‌های دیگر حمایت می‌کنم اما در حقیقت به‌دنبال ایجاد یک آشوب‌های داخلی است.
نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان افزود: اقدام سومی که امریکایی‌ها انجام می‌دهند به غیر از مسأله جاسوسی، کارهای اطلاعاتی و خرابکاری، آموزش و سازماندهی بخش قابل توجهی از نیروهای نظامی رژیم گذشته است. حدود ۷ هزار نفر از اینها در امریکا آموزش می بینند و سازماندهی می‌شوند لذا آنها یک برنامه‌ای برای آینده دارند.
وی ادامه داد: کار دیگری که امریکایی‌ها در طول این یک سال انجام دادند، ایجاد فتنه و جنگ‌های مذهبی اولاً بین شیعه و سنی و ثانیاً بین قومیت‌ها است. مسائل زیادی را ما طی این یک سال داشتیم و سعی می‌کنند قوم هزاره یا قوم تاجیک را تحریک کرده و با طالبان درگیر کنند، یعنی امریکایی‌ها دنبال این هستند که از طریق ایجاد فتنه‌های مذهبی و قومی بتوانند این بی‌ثباتی و درگیری را در داخل افغانستان ایجاد کنند.

 امریکایی‌ها می‌خواستند طالبان را با جمهوری اسلامی ایران درگیر کنند
وی گفت: یکی از اقدامات دیگری که امریکایی‌ها طی این مدت انجام دادند، تلاش کردند به نوعی طالبان را با جمهوری اسلامی ایران درگیر کنند. این موضوع خیلی مهمی بود و سیاست‌های محوری ما این بود که در این طراحی شیطنت‌آمیز امریکایی‌ها ورودی صورت نگیرد.نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان افزود: زمانی که به حرکت‌هایی که در مرز صورت می‌گیرد، نگاه کنید متوجه می‌شوید در فضای مجازی هم که الان تحت حمایت امریکایی‌ها است تلاش سنگینی برای ایران‌هراسی در افغانستان و افغان‌هراسی در داخل ایران صورت می‌گیرد.
وی افزود: اینکه شما به یکباره می‌بینید که به سفارتخانه ما و همچنین به سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران در هرات حمله می‌شود، به نوعی تبلیغی است علیه اینکه مردم ایران و افغانستان نسبت به یکدیگر موضع دارند یا همین حرکت‌هایی که در داخل ایران هم شما می‌بینید و کلیپ‌هایی که پخش می‌شود از وضعیت‌ فجیع مثلاً مهاجران افغانی صورت می‌گیرد یا بالعکس، این نوع حرکت‌ها با هدف ایجاد یک درگیری است. کاظمی قمی تأکید کرد: در حقیقت در آن باتلاقی که امریکایی‌ها گیر کرده بودند در درگیری با طالبان، امروز تلاش امریکا این است که چنین وضعیتی را برای جمهوری اسلامی ایران به وجود بیاورد. این مجموعه اقداماتی است که در حوزه امنیتی انجام می‌دهند.
وی با بیان اینکه مسأله دیگر سرقت امریکایی‌ها از اموال مردم افغانستان است، گفت: وقتی نگاه می‌کنید پول‌هایی را از افغانستانی‌ها بلوکه کرده‌اند به اتهام اینکه نسبت به طالبان موضع دارند در حالی که امریکایی‌ها در دوحه با طالبان گفت‌و‌گو و مذاکره می‌کردند، توافق‌هایی را انجام داده و مدعی هستند که در چهارچوب این توافق‌ها از افغانستان خارج شدند.
کاظمی قمی ادامه داد: در این شرایط سخت قدرت خرید مردم پایین آمده است، از طرف دیگر امروز طالبان به‌دلیل اینکه درآمدی ندارد، مردم مجبور هستند وسایل زندگی‌شان را بفروشند. من در اجلاس تاشکند بودم و در توجیه اینکه چرا اموال مردم را آزاد نمی‌کنید، می‌گفتند که اینها ساختار مشخصی ندارند و چون ساختار مشخصی ندارند ما نمی‌توانیم این اموال را آزاد کنیم! این موارد گروگانگیری‌هایی است که علیه مردم افغانستان انجام می‌گیرد.
وی مجدداً در پاسخ به سؤالی در مورد اینکه در بدو ورود امریکایی‌ها به افغانستان کشت مواد مخدر و خشخاش حدود ۲۰۰ تن بود و در سال درگیری یعنی سال قبل‌اش ۲ هزار تن، یعنی در دوره حکمرانی طالبان ۲ هزار تن بود و بعدش هم ۱۰ هزار تن شد، گفت: در واقع یکی از موضوعات این است که خودشان مدعی مبارزه با مواد مخدر بودند و در حال حاضر هم جمهوری اسلامی ایران با همکاری دولت حاکم بر افغانستان برنامه‌هایی برای جلوگیری از کشت مواد مخدر دارد وچنین موضوعاتی در این حوزه دنبال می‌شود. توضیحات بیشتر را از مشاور دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر آقای زاهدیان باید دریافت کنیم.
نماینده ویژه رئیس‌جمهور ایران در امور افغانستان گفت: فاجعه‌آمیزتر از کشت مواد مخدر و خشخاش، در افغانستان در دوره اشغالگری حدود ۵ هزار لابراتوار تولید مواد مخدر صنعتی شکل گرفت که آنها به مراتب فاجعه‌آمیزتر و در تخریب آدم‌ها مؤثرتر هستند و در تشویق و ایجاد این مراکز امریکایی‌ها نقش اول را دارند و سپس مافیاهایی که وابسته به امریکایی‌ها و انگلیسی‌ها بودند.
کاظمی قمی گفت: نکته قابل توجه این است که نوع کوکنار و خشخاشی که تولید می‌شود یک مدلی است از نوع خود انگلیسی که می‌تواند در افغانستان در سال سه نوبت تولید شود. یعنی حتی اینها در نوع موادی که آوردند برای تولید مواد مخدر، خشخاش، از یک مدلی آوردند که بتوانند بر حجم تولیداتشان بیفزایند.وی افزود: بیشترین درآمد را هم باز خود مافیاهای امریکایی، انگلیسی و وابسته به آنها دارند که از آن استفاده می‌کنند و همان‌طور که در ابتدا هم عرض کردم این باعث شد که امروز نزدیک به ۱۰ درصد جمعیت افغانستان معتاد شوند که یکی از معضلات اجتماعی و اقتصادی برای مردم افغانستان همین مسأله اعتیاد است.امریکایی‌ها در افغانستان اجازه ندادند ارتش حرفه‌ای و ملی در افغانستان شکل بگیرد.
کاظمی قمی در پاسخ به این سؤال که در جایی از صحبت‌تان گفتید امریکا بعد از خروج نظامیانش از افغانستان، افغانستان برایش تمام نشده و با سناریوهایی دارد اهدافی را برای بازه زمانی در نظر گرفته دنبال می‌کند و آموزش نظامیان را مطرح کردید که بخشی از هزینه‌ها دارد صرف آموزش نظامیان برای بازه در نظر گرفته شده می‌شود، گفت: من اشاره کردم در طراحی امریکایی‌ها نه فقط در افغانستان، در عراق هم آنها اجازه ندادند یک ارتش حرفه‌ای و ملی شکل بگیرد.
وی ادامه داد: به خاطر اینکه وقتی که این ارتش وابسته شد، این خودش بهترین توجیه برای حضور نیروهای بیگانه و اشغالگر است.
نماینده ویژه رئیس‌جمهور ایران در امور افغانستان خاطرنشان کرد: در افغانستان خود ارتش قبل از اینکه امریکایی‌ها وارد شوند، وقتی که نوع تاکتیک‌هایش را نگاه می‌کنید می‌بینید که به نوعی عملیات‌هایشان چریکی است، یعنی عملیات کلاسیک نیست. امریکایی‌ها آمدند آموزش سبک عملیات کلاسیک را برای ارتش افغانستان در نظر گرفتند.
کاظمی‌ قمی یادآور شد: در عملیات کلاسیک وقتی که یک سربازی می‌خواهد بیاید در خط بجنگد، گفته می‌شود ۲۱ سرباز در پشتیبانی‌اش است. حالا حساب کنید در برابر ارتشی که امریکا در افغانستان ساخت، یک گروه مسلح دارد با آن می‌جنگد، این ارتش وقتی که می‌خواهد با یک نیروی چریک مبارزه کند، نیازمند به آتش پشتیبانی هوایی نیروی هوایی امریکاست. اصلاً دیگر این ارتشی نیست که بتواند به‌صورت خودکفا و خوداتکا بایستد.وی ادامه داد: این موضوع را در همان چهارچوبی که می‌خواهد حضور خودش و وابستگی به خودش را داشته باشد، ایجاد کرد. نماینده ویژه رئیس‌جمهور ایران در امور افغانستان تصریح کرد: مسأله دولت هم باز به همین صورت بود. یعنی دولت ضعیفی که هر کجا می‌خواست سیاست‌های خودش را اعمال کند. شما دیدید که امریکایی‌ها با شکل دولتی که ایجاد کردند خودشان، توانستند آن توافقنامه امنیتی را امضا کنند. این توافقنامه امنیتی اولین مسأله‌اش این بود که سیادت و حاکمیت افغانستان از دولت و همچنین حریم هوایی را گرفت. در این توافقنامه امنیتی که آقای اشرف غنی امضا کرد، یکی از مسائل‌اش این است که تشخیص تهدید به عهده امریکاست. آن‌وقت امریکایی‌ها هستند که می‌گویند این تهدید خارجی است، یعنی تهدید علیه همسایگان! این کاری بود که امریکایی‌ها با توجه به دولت ضعیف مستقر در افغانستان انجام دادند.
کاظمی‌قمی افزود: مشابه همین را می‌خواستند در عراق انجام دهند اما این اتفاق نیفتاد و البته جمهوری اسلامی هم با مشورت‌هایی که به دولتمردان عراق داد، آنها ایستادگی کردند و امریکایی‌ها مجبور شدند نیروهای خودشان را خارج کنند. وی عنوان کرد:‌ از این جهت آن چیزی که می‌خواهم عرض کنم این است، افغانستان امروز در چهارچوب سیاست‌های جمهوری اسلامی باید به سمت ثبات و سازندگی و امنیت پایدار برود.نماینده ویژه رئیس‌جمهور ایران در امور افغانستان گفت: امنیت پایدار در گرو یک دولت مشارکتی است. دولتی که فراگیر باشد، از همه قومیت‌ها در آن شرکت داشته باشند و مسأله دوم باید کشورهای همسایه و منطقه در کمک به ساخت افغانستان جدید تلاش کنند و تلاش شود به اینکه اشغالگر دیروز، امروز باز در قالب بازسازی و سازندگی وارد افغانستان نشود.