کاهش بارش و افزایش دمای هوا در کنار بی‌توجهی به وعده‌های داده شده برای جلوگیری از خشک شدن تالاب‌ها و دریاچه‌ها در سال‌های اخیر، از عوامل تشدید کننده ریزگردها در کشور است

گروه اقتصادی  / کاهش بارش در بهار امسال، زودتر از زمان مورد انتظار (تابستان) موجب ایجاد گرد و خاک و آلودگی در کشور شده است اما عامل مهم دیگر، اجرا نشدن تکالیفی است که برعهده دولت بوده اما در این چند سال به آن عمل نشده است.
حل مشکل ریزگرد‌ها و مقابله با آن یکی از وعده‌های انتخاباتی دولت قبل بود اما با وعده‌های زیاد، اقدام عملی برای مقابله با این پدیده انجام نگرفت و اکنون شاهد افزایش آلودگی ناشی از گرد و خاک در کشور هستیم.
با اینکه منشأ گرد و غبار عوامل خارجی نیز دارد اما خشک شدن بسترهای آبی کشور نیز منشأ آلودگی هوا در داخل کشور است. مهمترین وعده دولت قبل از همان ابتدا، احیای دریاچه ارومیه بود اما اکنون با وجود هزینه‌های هنگفت وضعیت دریاچه تغییر نکرده است. عوامل ماندگار از گذشته در کنار کاهش بارش و افزایش دما 3 عاملی است که سحر تاجبخش، رئیس سازمان هواشناسی، آن را در افزایش ریزگردها در کشور مؤثر دانست.
رئیس سازمان هواشناسی با اشاره به آلودگی هوا در روزهای اخیر افزود: عوامل 3گانه باعث افزایش ذرات گردوخاک و افزایش آلودگی شده است. رخداد این پدیده گاهی منشأ خارجی دارد اما در داخل کشور نیز منشأ دارد که گرد و خاک را در منطقه ما تولید می کند.
او افزود: خشکی در زمین‌های منطقه بیشتر شده است، یکی از عوامل خشک شدن زمین قطعاً کم‌بارشی است. از سویی بستر رودخانه‌هایی که در کشورهای همسایه بودند و به سمت ایران می‌آمدند بنا به دخالت‌هایی مانند سد‌سازی یا ساخت‌و‌ساز خشک شده است و با وزش باد و تغییر شرایط جوی رسوب این رودخانه‌ها به هوا برمی‌خیزد.
تاجبخش گفت: وقتی بستر رودخانه خشک است و بیابان‌زایی در منطقه باشد سیستم‌های جوی در منطقه ما به همراه وزش باد، گرد و خاک را از سطح زمین بلند می‌کند. هرچقدر سیستم‌ها قوی‌تر باشد گرد و خاک به‌صورت توده ابر حرکت می‌کند با این تفاوت که توده ابر بارش می‌دهد اما توده‌های خشک، گرد و خاک تولید می‌کند.
به گفته تاجبخش، طوفان‌های خشکی که به ایران می‌آید اگر به مناطقی برسند که بستر دریاچه خشک باشد رسوب و نمک‌های دریاچه را هم بلند می‌کنند و به این ترتیب آلودگی تشدید می‌شود. رئیس سازمان هواشناسی با اشاره  به گرد وغباری که کشور ما را تحت تأثیر قرار داده است، گفت: منشأ آلودگی اخیر به‌دلیل خشکسالی کشورهای عراق، سوریه و اردن و منشأ داخلی است و تالاب‌ها و دریاچه‌های خشک کشور آلودگی را تشدید کرده است به همین دلیل اثر دوچندانی بر کاهش کیفیت هوا از جمله در تهران  دارد.
برای پیشگیری از این وضعیت قطعاً باید اقداماتی در سال‌های اخیر انجام می‌شد که یا این گرد و خاک از زمین بلند نشود یا اگر بلند می‌شود موانعی در جلوی آنها باشد که شدت و مقدار آن را کاهش دهد. درختکاری راهکاری است که می‌تواند خیزش گرد و غبار را تقلیل دهد. گرد و خاک اخیر که در روزهای اخیر تشکیل شده است 78 هزار کیلومتر مربع وسعت دارد که بسیار توده آلوده‌خیزی است. مالچ پاشی و درختکاری در مسیر، راهکاری بود تا بخشی از غلظت و تراکم آلودگی کم شود. آنچه که بدیهی است قطعاً دخالت‌ها باعث بیابان‌زایی شده و سیستم‌های جوی که رطوبت ندارد موجب ایجاد گرد و غبار می‌شود.
راضیه لک، رئیس پژوهشکده علوم زمین نیز در گفت‌و‌گو با «ایران»، خشک شدن تالاب‌ها بخصوص در جنوب کشور را عامل اصلی خیزش گرد و خاک در کشور دانست و گفت: اقدامی برای شناسایی منشأ ریزگردها یا کاهش آن در کشور انجام نشده است. اقداماتی در حد کاشت درخت انجام شده که کافی نبوده است. او گفت: منشأهای جدیدی به منشأ ایجاد آلودگی در کشور اضافه شده  مثلاً جنوب تهران در سال‌های اخیر به یکی از مناطق منشأ ایجاد آلودگی تبدیل شده است که برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی و کاهش رطوبت خاک علت اصلی آن است.
ادامه آلودگی
با توجه به شدت آلودگی ریزگردها در روزهای اخیر، رئیس سازمان هواشناسی از ادامه این وضعیت با شدت کمتری در روزهای آینده خبر داد و گفت: قطعاً پیش‌بینی تداوم ریزگردها در آسمان کشور قابل ارزیابی است اما اگر بخواهیم مطمئن شویم باید اطلاعات زیادی را در حوزه این ذرات داشته باشیم. فقط به صرف پیش‌بینی به سمت و سرعت باد نمی‌توانیم میزان آلودگی را ارزیابی کنیم اما تصاویر ماهواره‌ای تشکیل طوفان گرد و خاک را چند روز قبل از آنکه به سمت ایران بیاید  نشان می‌دهد. در طوفان اخیر نیز چند روز قبل از آن هشدارها را صادر کردیم. در حال حاضر سامانه دیگری در راه کشور است که از امروز تشدید می‌شود.
فاجعه کم‌بارشی
کاهش بارش در بهار امسال، اثر محسوسی در ورود زودهنگام ریزگردها به کشور دارد. رئیس سازمان هواشناسی در این خصوص گفت: بدترین فروردین سال‌های اخیر را تجربه می‌کنیم. از ابتدای سال بارش نداشتیم یا بارش‌ها در حد کم و پراکنده است. مثلاً از اول فروردین در استان‌های غربی هیچ بارشی نداشتیم.
وی گفت: اساس بارش‌ها در طول یک‌سال و در بهار، در فروردین و اردیبهشت است. نقشه‌ها نشان می‌دهد در اردیبهشت هم شرایط مناسب بارشی در کشور مناسب نیست. بجز استان هرمزگان در تمام استان‌های دیگر شاهد کم‌بارشی هستیم و کمبود بارش و کمبود آب بسیار جدی است.
بر‌اساس آماری که رئیس سازمان هواشناسی ارائه کرد، از ابتدای سال آبی (یک مهر 1400) متوسط بارش 27 درصد (52 میلیمتر بارش) کاهش داشته است. در فصل بهار نیز از ابتدای ماه 88 درصد بارش‌ها زیر متوسط نرمال است. این میزان کاهش بارش در فصل بهار را می‌توان فاجعه قلمداد کرد.
این شرایط به گفته رئیس سازمان هواشناسی در تمام استان‌ها حاکم است اما خوزستان، ایلام، کرمانشاه و لرستان وضعیت بدتری از نظر بارش نسبت به استان‌های دیگر دارند و بیش از 130 میلیمتر کاهش بارش در این استان‌ها داریم. در ایلام از ابتدای سال تا الان 231 میلیمتر کاهش بارش داریم.
روند افزایش دما
همراه با کاهش بارش، همزمان دما در کشور در روزهای اخیر نسبت به متوسط بلندمدت افزایش یافته است. رئیس سازمان هواشناسی در این خصوص گفت: افزایش دما، تبخیر و تعرق در زمین کشاورزی را زیاد کرده است و از سوی دیگر چون بارش نداریم آبیاری هم کمتر و شرایط برای کشاورزی نامساعد است. در واقع کاهش منابع آب تمام فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی را تحت تأثیر قرار داده است.
تاجبخش وضعیت ذخیره برف را نیز نامساعد دانست و گفت: پوشش  و ذخیره برف نیز کم است. در برخی سال‌ها شاید کاهش بارش در بهار داشته باشیم اما ذخیره و پوشش برف مناسبی اگر باشد منابع آب تا حدودی تأمین می‌شود. امسال وضعیت پوشش برف هم نامساعد است.
بر‌اساس آمار ثبت شده در سازمان هواشناسی، میانگین دما در 21 فروردین امسال 4.5 درصد از میانگین بلندمدت بیشتر بوده است.
رئیس سازمان هواشناسی با اشاره به افزایش دما در فصل بهار گفت: از ابتدای ماه تا 21 فروردین دمای هوا 2.3 درصد گرم تر از میانگین بلندمدت بود. از ابتدای مهر هم تا 21 فروردین 1.3درصد متوسط میانگین دما از میانگین بلندمدت بیشتر بوده است.
به گفته تاجبخش کهگیلویه و بویراحمد، فارس و چهارمحال بیشترین افزایش دما را در میان استان‌ها دارند. در استان اردبیل نیز دما نیم درجه از میانگین بلندمدت بیشتر است.
او افزود: بیش از یک درجه افزایش میانگین دما در سال آبی داریم که عدد بزرگی برای میانگین دما است.
تاجبخش گفت: برای 6 ماه ابتدایی سال انتظار بارندگی  نداریم و وضعیت دما و بارش در کوتاه‌مدت و تا خردادماه تغییر نمی‌کند و فقط در برخی استان‌های شمالی و جنوب شرق کشور انتظار بارش باران را داریم.

نماینده تام‌الاختیار وزیر راه و شهرسازی در شورای حفظ حقوق بیت‌المال نسبت به انجام معاملات غیر قانونی و افزایش سوداگری در شهر جدید پردیس هشدار داد و گفت: دستور رئیس‌جمهور برای رسیدگی به پرونده‌های زمین‌خواری در پردیس پیگیری می‌شود.
به گزارش وزارت راه و شهرسازی، «حسین معصوم» از بازدید میدانی از پردیس و تشکیل جلساتی بعد از بازدید رئیس جمهور و وزیر
راه و شهرسازی و پیگیری دستور رئیس دولت برای رسیدگی به پرونده‌های زمین‌خواری خبر داد.
سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور، نوروز امسال، در بازدید از شهر پردیس، دستور رسیدگی به مشکلات زمین‌خواری در این شهر را صادر کرد. آیت‌الله رئیسی در بازدید از شهر جدید پردیس بر ضرورت برخورد با تخلفات حوزه زمین تأکید کرد و گفت که به حساب زمین‌خواران پردیس برسید.
 رئیسی اظهار کرد: جلوی زمین‌خواری باید با جدیت گرفته شود تا امکان توسعه پارک علم و فناوری و شهرک‌های صنعتی در این شهرستان وجود داشته باشد. رئیس‌جمهور افزود: اجازه ندهید سوداگران زمین‌ها را تصاحب و آن را به ابزار سودجویی و کسب مال نامشروع تبدیل کنند.
نماینده تام‌الاختیار وزیر راه و شهرسازی در شورای حفظ حقوق بیت‌المال درخصوص پیگیری این دستور رئیس‌جمهور گفت: به‌دنبال بازدید رئیس‌جمهور و وزیر راه و شهرسازی از شهر جدید پردیس در روزهای گذشته بازدیدی از پردیس انجام و شورای اداری تشکیل جلسه داد که مقرر شد مسائل مربوط به زمین‌خواری رسیدگی و با متخلفان برخورد قاطعانه شود.
تقویت بخش حقوقی وزارت راه و شهرسازی
معصوم تصریح کرد: تصمیم بر آن شده تا بخش حقوقی پردیس تقویت شود و نیروهای توانمند حقوقی و ثبتی به کار گرفته شوند؛ همچنین در جلسه شورای پردیس مصوب شد برای حل و فصل فوری و دقیق پرونده‌های قضایی و حقوقی بخش ویژه‌ای تشکیل شود تا شورای حفظ حقوق بیت‌المال بر عملکرد کارگروه ویژه نظارت داشته باشند و هم مسائل راهبردی را در سطح کلان دنبال کنند.
هشدار نسبت به انجام معاملات غیر قانونی
وی توضیح داد: یکی از مسائل عمده پردیس انجام معاملات غیرقانونی است. بررسی‌ها حاکی است که افراد معاملات قولنامه‌ای و به یک چندم قیمت انجام می‌دهند که مشکلاتی را برای آنها در پی دارد.
معصوم گفت: مردم باید دقت داشته باشند و در معاملاتی که انجام می‌دهند حتماً از شرکت عمران شهر جدید پردیس استعلام بگیرند، زیرا هم خود دچار مشکل می‌شوند و هم شرکت دچار مشکلاتی خواهد شد.
بیش از یک هزار هکتار اراضی در دست اقدام قضایی
نماینده تام‌الاختیار وزیر راه و شهرسازی در شورای حفظ حقوق بیت‌المال ادامه داد: در پرونده‌هایی که در دست بررسی است بیش از یک هزار هکتار اراضی در دست اقدام قضایی است.
وی در مورد آسیب‌های موجود در شهر جدید پردیس، گفت: فعالیت بنگاه‌های املاکی بدون مجوز در پردیس و انجام معاملات خارج از چهارچوب بخشی از مشکلات پردیس هستند؛ بنابراین مقرر شده آژانس‌های املاک بدون مجوز شناسایی بشوند و تحت پیگیرد قضایی قرار بگیرند، زیرا عموماً این‌چنین آژانس‌های املاکی هستند که به سوداگری و معاملات غیرقانونی در کشور دامن می‌زنند و مشکلاتی را برای مردم و دولت ایجاد می‌کنند.
به گفته معصوم، همچنین مقرر شد به‌صورت مستمر جلسات مشترک تا حصول نتیجه پیگیری شود.

ادامه از صفحه 7
به نحوی که در ابتدا دو بانک Esber و Alfa  به عنوان بزرگ‌ترین بانک خصوصی روسیه را وارد فهرست SDN کرد. اگرچه از ابتدای فوریه بانک‌های Promsvyazbank، sovocom bank، Novikom bank، VTB bank و Otkritie FC Bank را وارد فهرست SDN کرده بود، اما در آن زمان Esber و Alfa با تحریم‌های خوش‌خیم‌تری مواجه بودند. مثلاً  Esbar در فهرست Capta که شامل تحریم‌های سهل‌تری نسبت به  SDN بود قرار گرفت و بانک‌های امریکایی صرفاً حساب‌های کارگزاری این بانک را بلوکه کرده بودند. Alfa نیز تحت تحریم‌هایی قرار گرفت که در آن، صرفاً دسترسی Alfa به وام‌های امریکایی محدود شده بود. اما در تحریم‌های جدید بانک‌ها و کلیه شرکت‌های بالای 50 درصد سهام آنها تحریم شدند. از معامله با امریکایی‌ها و شرکت‌های آنها منع شده و همه دارایی‌های آنها بلوکه شد. 6 سابسیدری آلفا بانک و 42 سابسیدری esber بانک مشمول تحریم شدند. ضمن اینکه مقرر شد سهام این دو بانک که توسط شرکت‌ها و اتباع امریکایی خریداری شده بود فروخته شود. علاوه بر این، بانک‌های مشمول تحریم در APP online‌ها نیز از حضور در فروشگاه‌های APP store و Google play محروم شدند. تحریم‌هایی که علاوه بر امریکا، کانادا، انگلیس و Eu نیز آنها را اعمال کردند.
اما به هرحال، آنچه در اقتصاد روسیه ناشی از تحریم‌ها اتفاق افتاده حاکی از مؤثر بودن سیاست‌های بانک مرکزی و دولت روسیه در کنترل نرخ ارز و  تورم بوده است. به گونه‌ای که نرخ روبل از حدود 120 روبل به ازای هر دلار پس از واکنش اولیه بازار به تحریم‌ها، به صورت تدریجی کاهش یافته و در حال حاضر با وجود تشدید تحریم‌ها به حدود 80 روبل به ازای هر دلار یعنی قیمت اولیه آن قبل از تحریم‌ها رسیده است. البته وضعیت تورم کمی متفاوت بوده به نحوی که نرخ تورم روسیه که در ژانویه سال 2022 - یک ماه قبل از تقابل نظامی روسیه و اوکراین-  به 7/8 درصد رسیده بود افزایش یافته و به حدود 15 درصد رسیده است. در این حالی است که بانک مرکزی روسیه در برآوردهای قبل از جنگ پیش‌بینی کرده بود تورم این کشور در فوریه 2022 به 5 الی 6 درصد کاهش یافته و در سال 2023 به 4 درصد برسد. اما اقتصاددانان در حال حاضر معتقدند تورم روسیه در سال 2022 چیزی در حدود 18 الی 20 درصد خواهد بود. اگر چه اخیراً مدیر شورای اقتصادی کاخ سفید مدعی شده است به دلیل تحریم‌های غرب علیه روسیه انتظار می‌‌رود نرخ تورم این کشور در سال 2023 به 200 درصد برسد! اقداماتی چون افزایش نرخ بهره، کنترل شدید بازار سرمایه و نرخ روبل در تثبیت و ایجاد ثبات مالی در اقتصاد روسیه مؤثر بوده است. به نحوی که افزایش نرخ بهره منجر به تقویت سپرده‌های روبلی و کاهش تقاضای آن شده است. اگر چه این اقدام، رکود در اقتصاد این کشور را تشدید کرده است. بانک مرکزی روسیه برای کاهش آثار رکودی این سیاست تلاش کرده از وام‌های کم بهره و همچنین مقررات تسهیل کننده بویژه در بخش‌های حیاتی اقتصاد استفاده کند. بزرگ‌ترین معضل کنونی اقتصاد روسیه ناشی از اعمال تحریم‌ها، افزایش نااطمینانی کسب و کارها و مردم است. چنانچه برآوردها نشان می‌‌دهد GDP روسیه در سال 2022 چیزی حدود 6 تا 10 درصد کاهش خواهد یافت. مسأله‌ای که اگرچه مهم‌ترین دلیل آن در کوتاه مدت عامل انتظارات است اما در بلندمدت همه چیز وابسته به نااطمینانی ناشی از حجم و سرعت تعدیلات عرضه کل در واکنش به محدودیت‌های تجاری و مالی اعمال شده علیه روسیه است. اگرچه پویایی‌های تورم و اقتصاد وابستگی زیادی به سیاست‌های بودجه‌ای دارد.

آغاز ساخت ۳۳۰ هزار مسکن حمایتی در کشور

معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: از یک میلیون واحد مسکونی که دولت در سال باید بسازد، تاکنون عملیات اجرایی ۳۳۰ هزار واحد مسکونی آغاز شده است.
محمود محمود زاده گفت: ۳۳۰ هزار واحد مسکونی از یک میلیون واحد مسکن حمایتی که دولت در نظر گرفته بود در شهر‌های مختلف به مرحله اجرایی رسیده و مابقی واحد‌های مسکونی در قالب یک برنامه فشرده بزودی وارد مراحل اجرایی می‌شود.
به گفته معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی یک میلیون متر مربع اراضی در شهر تهران که در اختیار سایر دستگاه‌ها بود به وزارت راه وشهرسازی واگذار شده و وزارت راه و شهرسازی در داخل شهر تهران برنامه‌ای برای ساخت مسکن حمایتی ندارد.
تاکنون اراضی بیش از یک میلیون واحد مسکونی تأمین شده و بیش از ۵ میلیون و ۴۵۰ هزار نفر در طرح نهضت ملی مسکن ثبت نام کرده‌اند که از این تعداد بیش از ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر تأیید نهایی شده و  پس از دریافت پیامک اقدام به واریز آورده اولیه ۴۰ میلیون تومانی خود می‌کنند.

دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی خبر داد
بلیت هواپیما برای معلولان نیم بها شد

دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی از مطالبات بالای ایرلاین‌ها از برخی دستگاه‌ها بابت فروش بلیت‌های تکلیفی خبر داد.
مقصود اسعدی سامانی در گفت‌وگو با مهر، درباره تکلیف ایرلاین‌ها به پرداخت بلیت نیم بها به معلولان بر اساس قانون بودجه امسال گفت: باید آیین‌نامه اجرایی آن تهیه شده و دستگاهی که قرار است مابه‌التفاوت نرخ واقعی و یارانه‌ای بلیت هواپیما را برعهده بگیرد، تعیین شود. همچنین مکانیسم مشخصی هم لازم است تدوین شود تا افراد مشمول دریافت بلیت نیم بها اعم از معلولان و ایثارگران به شرکت‌های هواپیمایی جهت ارائه بلیت نیم بها معرفی شوند. وی درباره پروازهای قطر در طول جام جهانی گفت: انجمن شرکت‌های هواپیمایی جلساتی را با برخی مسئولان وزارت گردشگری داشته‌اند. این وزارت با طرف قطری برای جذب گردشگر به ایران در طول برگزاری جام جهانی هماهنگی‌هایی داشته‌اند. از آنجایی که از یک سو مسابقات جام جهانی در قطر با فاصله برگزار می‌شود و از سوی دیگر، جاذبه‌های گردشگری قطر محدود است، لذا ممکن است برخی مسافران به این کشور مایل به بازدید از جاذبه‌های گردشگری ایران باشند. کشور ما هم ظرفیت‌های گردشگری زیادی دارد و مسافران به قطر می‌توانند از این فرصت از جزایر کیش و قشم و همچنین دیگر مقاصد گردشگری مانند تهران، شیراز و اصفهان بازدید کنند. وی افزود: شرکت‌های هواپیمایی ایرانی هم اعلام کردند که در این بازه زمانی جام جهانی که اواخر آبان و اوایل آذر ماه است، از آنجایی که فصل کم تقاضا (Low Season) در پروازهای داخلی است، تمایل دارند تا بخشی از ناوگان خود را به پروازهای قطر منتقل کنند و در این بازار فعالیت کنند. البته محدودیت‌هایی در این رابطه وجود دارد که تهیه ویزا برای علاقه‌مندان به سفر به ایران از جمله آنهاست. وزارت خارجه شرایط و مقررات دریافت ویزای ایران را قرار است به گونه‌ای تنظیم کند که گردشگران به راحتی به ایران بیایند.