برای هرگونه زخم و خارشها و جلوگیری از سودا و اگزما و غیره،
یک لوله خمیر اینوطیول احتیاطاً در خانه نگاهدارید. بهترین علاج و معالج امراض جلدی حتی سالک و جراحات وارده از سوختگی خواهد بود.
پرنور، بادوام، شکیل و ارزان سفارشات ولایات برای چراغهای فوق و سایر لوازم یدکی دوچرخه فوراً انجام میشود. خیرخواه شرکا. شرکت کیان.
خیابان سپه طهران
نامگذاری خیابان علاالدوله به نام خالق شاهنامه
برگزاری کنگره فردوسی
کنگره فردوسی به مناسبت هزارمین سال میلاد این شاعر پر آوازه ایرانی، به مدت 5 روز از دوازدهم تا شانزدهم مهر ماه در ایران و همزمان برنامههایی با محوریت فردوسی دربرلین، پاریس، مسکو، لندن و رم برگزار شد. بیش از 40 دانشمند و شرق شناس از سراسر دنیا و استادانی از نقاط مختلف کشور در این برنامه که نخستین کنگره ادبی ایران بود و در تالار دارالفنون و باغ نگارستان برپا بود، حضور داشتند. ولادیمیر مینورسکی، هنری ماسه، یان ریپکا، ادوارد دنیسن راس از جمله شرق شناسانی بودند که به این برنامه دعوت شدند و جلال همایی، احمد بهمنیار، احمد کسروی، بدیعالزمان فروزانفر، مشیرالدوله پیرنیا، محمدتقی بهار نیز از جمله بزرگان ایرانی حاضر در کنگره بودند. ریاست کنگره فردوسی به عهده محمدعلی فروغی نخستوزیر وقت بود.
کنگره فردوسی که محمدمحیط طباطبایی، پژوهشگر ادبی عنوان «هزاره» را برای آن انتخاب کرد، زمینه ساز انجام تحقیقات شاهنامهشناسی در ایران و نقاط دیگر دنیا شد. در حاشیه این کنگره اتفاقات ماندگار دیگری هم افتاد. در سراسر ایران مراکز بسیاری بهنام فردوسی نامگذاری شد. در تهران هم خیابان علاالدوله که از میدان توپخانه آغاز و به سمت شمال تهران میرفت و سفارت انگلیس، آلمان و ترکیه در آن قرار داشت بهنام خیابان فردوسی نامگذاری شد.
از مهمترین برنامههای حاشیه کنگره، افتتاح ساختمان جدید مقبره فردوسی بود. بعد از پایان کنگره در دارالفنون میهمانان راهی توس شدند تا از این بنا که توسط انجمن مفاخر ایران احداث شده بود رونمایی کنند. تیمورتاش در زمان نمایندگی خود در مجلس طرحی برای ساخت آرامگاه فردوسی ارائه کرد، که با استقبال نمایندگان از جمله محمدتقی بهار روبهرو شد. ساخت بنا در سال 1305 آغاز شد و مجلس در سال 1309 قانونی تصویب کرد که بر اساس آن اجازه پرداخت مبلغ ده هزار تومان ازصرفهجویی بودجه مجلس برای تکمیل ساختمانمقبره حکیم فردوسی صادر میشد. در مراحل پایانی ساخت بنا به پیشنهاد فروغی بلیتهای بخت آزمایی با نام «لاتاری فردوسی» به فروش رسید تا از این طریق مردم عادی هم در ساخت بنا سهیم شوند. ساختمان مقبره را هوشنگ سیحون بر اساس طرحی از کریم طاهرزاده بهزاد طراحی کرد. مجموعه آرامگاه فردوسی میزبان شاعر بزرگ دیگری هم شده، در همسایگی بنای مکعبی و مرمرینی که بر مزار حکیم توس ساخته شده، مزار مهدی اخوان ثالث قرار دارد.
اونیورسیته در ایران
افتتاح دانشگاه طهران
فرزانه قبادی / قدمت اعزام دانشجو به فرنگ برای آموختن علوم روز دنیا شاید به دوران صفوی برسد. با قدرت گرفتن رضا شاه، این امر بویژه از سال 1307 شکل جدیتری پیدا کرد. در ابتدا قرار بود افراد برای تحصیل علوم و فنون نظامی راهی اروپا شوند، اما به مرور با نگاهی که شاه به مقوله مدرن شدن کشور داشت، علوم دیگر هم به فهرست اضافه شدند. براساس احصائیه وزارت فرهنگ، از سال 1307 تا 1310 سیصد و نود و یک نفر با هزینه وزارت معارف و صد نفر با هزینه مؤسسههای دولتی به اروپا اعزام شدند. آمار اعزام دانشجویان هر سال افزایش پیدا میکرد. دانشجویان همه با هزینه دولت در اروپا تحصیل میکردند. به مرور شرایط سخت گیرانه تری برای انتخاب افراد در نظر گرفته شد و در نهایت سخن از ایجاد مرکزی در داخل کشور برای تعلیم علوم روز به میان آمد.
اطرافیان شاه از جمله تیمورتاش زمزمههایی در مورد تأسیس «اونیورسیته»در ایران را شروع کردند. زمزمهها جدیتر شد و در نهایت لایحه تأسیس اونیورسیته در سال 1311 به هیأت دولت ارائه شد. اما بررسی جدی آن در دولت بعد و کابینه دوم محمدعلی فروغی اتفاق افتاد. تلاش های تجددخواهان اطراف شاه بالاخره در 8 خرداد 1313 با تصویب«قانون تأسیس دانشگاه» به ثمر نشست.
قانونی که در ماده اول آن آمده است: «مجلس شورای ملی به وزارت معارف اجازه میدهد مؤسسهای بهنام دانشگاه برای تعلیم درجات عالیه علوم و فنون و ادبیات و فلسفه در تهران تأسیس نماید» و دانشکدههای علوم معقول و منقول، علوم طبیعی و ریاضی، ادبیات و فلسفه و علوم تربیتی، طب و شعب و فروع آن، حقوق، علوم سیاسی و اقتصادی و فنی هم طبق قانون در نظر گرفته شد. در سال های ابتدایی حکومت پهلوی، موجی در جهت پیرایش بعضی کلمات خارجی و جایگزین کردن کلمات فارسی توسط افرادی مثل فروغی، بهار، دهخدا، فروزانفر و... شکل گرفت که در نهایت منجر به ایجاد فرهنگستان ایران در سال 1314 شد. حاصل این جریان ایجاد شده وارد شدن کلماتی مثل «دانشگاه» و «دانشکده» به جای «اونیورسیته» و «فاکولته» به دایره لغات فارسی بود.
وزیر معارف وقت علیاصغر حکمت، ماجرای موافقت شاه با تأسیس دانشگاه را اینطور روایت میکند: «در یکی از شبهای فرخنده اواخر بهمن 1312 جلسه هیأت وزراء در حضور شاه در عمارتی که اکنون مقر کاخ ملکه پهلوی است تشکیل شده بود... سخن از آبادی تهران و عظمت ابنیه و عمارت و قصور زیبای جدید در میان آمد... چون نوبت به بنده رسید که بـه سمت کفیل وزارت معارف در آن میان حاضر بودم، گویا خداوند متعال به قلب من الهام کرد که عرض کردم در آبادی و عـظمت پایتخت البته شکی نیست ولی نقصی که دارد این است که این شهر هنوز عمارت مخصوص اونیورسیته ندارد و حیف است که این شهر نوین از همه بلاد بزرگ عالم از این حیث عقب باشد. شاه بعد از اندک تأملی گفتند: «بسیارخوب آن را بسازید» در جلسه بعد هیأت وزراء در آغاز بـه وزیر عدلیه مرحوم علی اکبر داور رو نموده گفت: «در بودجه سال بعد 250 هزار تومان به وزارت معارف اعتبار بدهید که به مصرف ساختمان مدرسه برسانند.»
با تأمین اعتبارات مورد نیاز برای ساخت دانشگاه، علیاصغر حکمت مأمور انتخاب مکان ساخت بنا شد. دو گزینه اصلی برای محل ساخت دانشگاه مطرح شد، اراضی بهجت آباد و باغ جلالیه، شاه با انتخاب باغ جلالیه موافقت کرد. مالک باغ، حاج رحیم اتحادیه تاجر معروف تبریزی بود که تملک خانه امین السلطان (خانه اتحادیه) را هم داشت. تاجر تبریزی باغ جلالیه را که مساحتی بالغ بر بیست هکتار داشت، از قرار متری 5 ریال به وزارت معارف فروخت –البته به گفته حکمت وزارت مالیه در ازای هر متر 10 شاهی از قیمت آن برای محل ساخت دانشگاه مطرح شد، اراضی بهجت آباد و باغ جلالیه، شاه با انتخاب باغ جلالیه موافقت کرد. مالک باغ، حاج رحیم اتحادیه تاجر معروف تبریزی بود که تملک خانه امین السلطان (خانه اتحادیه) را هم داشت. تاجر تبریزی باغ جلالیه را که مساحتی بالغ بر بیست هکتار داشت، از قرار متری 5 ریال به وزارت معارف فروخت و در مجموع این زمین ها به مبلغ صد هزار تومان از اتحادیه خریداری شد و آندره گدار بلافاصله دست به کار طراحی بناهای آن شد.
دانشکده طب نخستین بنای مجموعه دانشگاه تهران بود که در 15 بهمن همان سال افتتاح شد و شاه در روز افتتاحیه لوح برنزی ساخت بنا را درمقابل پلکان ورودی جنوبی دانشکده در محفظه سنگ مرمری قرار داد. با انجام مرمتهای انجام شده در سالهای اخیر در این مجموعه کسی از سرنوشت این لوح خبر ندارد.
تهیه و تنظیم:حسن مجیدی
افتتاح مریض خانه فیروزآبادی
دو ساعت بعد از ظهر روز شنبه 25 اسفند، هیأت دولت و عده ای از اعیان و اشراف و آقایان اطباء درجه اول و نمایندگان مجلس شورای ملی برای حضور در مراسم افتتاح مریض خانه فیروز آبادی در حضرت عبدالعظیم[ع] حضور بهم رسانیدند.
بدواً آقای [محمود] جم وزیر داخله نطق افتتاحیه را بنام نامی اعلیحضرت همایون شاهنشاهی ایراد و شرح مبسوطی راجع به تاریخچه تأسیس مریض خانه فیروز آبادی و توجهات کامله ذات مقدس همایونی نسبت به توسعه مؤسسات صحی ایراد و سپس آقایان دکتر[امیرخان] امیر اعلم و آقای دکتر فلایی رئیس صحیه کل مملکتی در تأیید بیانات آقای وزیر داخله شرحی ایراد و در خاتمه آقای [آیتالله حاج سیدرضا] فیروزآبادی مؤسس مریض خانه از آقایان مدعوین که در شدت باران برای افتتاح حضور بهم رسانده بودند تشکر نموده و توجه آقای رئیس الوزراء [محمدعلی فروغی] نسبت به احتیاجات مریض خانه جلب و تقاضا نمودند مساعدت بیشتری برای رفع احتیاج اهالی از حیث طبیب و دوا بعمل آید. سپس آقای رئیس الوزراء وسایر مدعوین قسمت های مختلفه مریض خانه را بازدید و سه ساعت و نیم بعد از ظهر مراجعت به شهر نمودند.
روزنامه کوشش- دوشنبه 27 اسفند 1313
ایران به جای «پرس»
وزارت امور خارجه ایران به کلیه مأموران دولت شاهنشاهی در ممالک خارجه دستوری صادر نمود که به مقامات مربوطه ابلاغ نمایند، از این بعد مملکت ما را به نام اصلی و حقیقی ایران نامیده و از استعمال کلمه پرس به جای ایران خودداری کنند.پیشنهاد جایگزینی ایران به جای پرس از طرف سعید نفیسی به رضا شاه داده و او نیز با این امر موافقت کرد. « چون از چندی به این طرف این فکر ایجاد شده بود که با وجود اینکه مملکت ما به اسم ایران خوانده میشود و سکنه آن ایرانی هستند علتی ندارد که در ترجمه به غالب السنه اروپایی ایران را «پرس» که قسمتی از مملکت معظم اران بوده نامیده و ایرانی را «پرسان» یا شبیه آن در سایر السنه بخوانند.
این فکر در مقامات مملکتی مورد دقت و مطالعه قرار گرفته و مقرر شد که از حالا موجبات عملی شدن آن یعنی تبدیل ترجمه کلمات «پرس» و «پرسان» به «ایران» و «ایرانین» فراهم و از اول فروردین 1314 بموقع اجرا گذارده شود.این بود که روز گذشته از طرفی وزارت امور خارجه دستور متحد آلمانی بهعنوان همه مأموران شاهنشاهی در خارجه صادر و تعلیمات لازمه داده شد. در اینجا هم مطلب به وزارتخانه ها و دوایر مملکتی و سفارتخانههای خارجه مقیم طهران اعلان گردید که از اول سال به جای «پرس» «پرسان» عناوین «اران» و «ایراین» را در مذاکرات و مکاتبات و همه اسناد و نوشتجات دولتی و ملی معمول دارند.»
روزنامه اطلاعات- سهشنبه 4 دی 1313
جایزه زیباترین مغازه طهران
بلدیه تهران برای بهترین اعلان الکتریکی و بهترین تزئین مغازهها [ویترین] سه جایزه :
جایزه اول 10000 ریال
جایزه دوم 7500 ریال
جایزه سوم 5000 ریال
تعیین نمود که به هر یک از برندگان در اول اسفند ماه آینده اعطا خواهد شد.
بلدیه طهران
روزنامه شفق سرخ- جمعه 25 آبان 1313