مرجان اسلامی فر
 خبرنگار
روز پنجشنبه رئیس‌جمهوری از قیمت مصالح ساختمانی و تأثیر آن بر افزایش قیمت مسکن گله کرد و معاون اول خود را مأمور بررسی دلایل افزایش قیمت مسکن و اجاره بها کرد. ( گزارش صفحه 9 را بخوانید.) اما سؤال این است که قیمت مصالح ساختمانی تا چه اندازه در افزایش قیمت ساخت مسکن و در نتیجه اجاره بها نقش دارد؟ در این گزارش سعی کرده‌ایم که به این موضوع بپردازیم.
دلال‌ها و واسطه‌ها چند وقتی است که وارد بازار آهن و سیمان شده‌اند. آنها این کالاها را می‌خرند و انبار می‌کنند تا در ماه‌های آینده با قیمت‌های بالا این محصولات را روانه بازار کنند.
همین روال باعث شده قیمت سیمان و آهن‌آلات در بازار دچار بهم ریختگی شود و مرتب قیمت‌ها سیر صعودی به خود بگیرد که البته درباره بازار محصولات فولادی نوسان قیمت بیش از سایر کالاها دیده می‌شود.
 فعالان این حوزه دلیل اصلی نوسان قیمت را در تصمیم‌گیری وزارت صمت می‌دانند و می‌گویند از وقتی عنوان شد که تولیدکننده محصولات فولادی با مصرف‌کنندگان این کالاها بهم وصل شوند بازار این بخش دچار التهاب شد.
مصرف‌کنندگان از تولیدکنندگان محصولات فولادی سهمیه مشخصی می‌گیرند اما همان سهمیه را مصرف نمی‌کنند و مازاد آن را (سهمیه) به‌صورت مستقیم وارد بازار می‌کنند، لذا نظام توزیع به جای آنکه از تولیدکننده کالا را بگیرد باید از مصرف‌کننده‌ای که سهمیه مازاد داشته محصول مورد نیاز بازار را خریداری کند.
چالش دیگری که در بخش محصولات فولادی ایجاد شده و صدای اعتراض فعالان این حوزه را بلند کرده، بورس کالا است. مسکن سازان و خریداران بزرگ، سفارش‌های چند هزار تنی به بورس کالا می‌دهند اما آن نیاز برای مصرف نیست بلکه با قیمت‌های چند برابری وارد بازار مصرف می‌شود.
در مقابل، حوزه سیمان دلخوش به افزایش قیمتی است که ازمدت‌ها پیش به تولیدکنندگان آن وعده داده شده است. برخی از منابع آگاه از افزایش 60 درصدی صحبت می‌کنند و گروهی دیگر افزایش قیمت سیمان را در حدود 40 درصد پیش‌بینی می‌کنند. اما آنچه مسلم است بزودی تکلیف تولیدکنندگان سیمان مشخص خواهد شد و این گروه می‌تواند با قیمت‌های جدید محصولات خود را وارد بازار کند.
فعالان بازار سیمان می‌گویند: از سه هفته پیش خبر تغییر قیمت سیمان و گچ رسانه‌ای شد اما هنوز اجرایی نشده است، لذا برای جلوگیری از هرگونه دپوی کالا ضرورت دارد که قیمت‌ها با سرعت مشخص شود در غیر این صورت بازار سیمان هم مانند محصولات فولادی با بهم ریختگی بیشتری مواجه خواهد شد.
فعلاً نمی‌فروشیم
روز گذشته به یکی از فروشگاه‌های سطح شهر رفتیم تا در مورد قیمت سیمان و گچ پرس و جو کنیم. این فروشنده که در منطقه شرق تهران فعال است، گفت: فعلاً هیچ فروشی نداریم تا تکلیف قیمت‌ها مشخص شود، البته برای افرادی که تنها یک کیسه 50 کیلویی بخواهند فروش را با چند هزار تومان گرانتر انجام می‌دهیم.
او یک کیسه 50 کیلویی سیمان تیپ 2 (سیمان سیاه) را 15 هزار و 600 تومان می‌فروخت که به گفته خودش با فروش کارخانه‌ای آن 3 هزارو 600 تومان فاصله قیمتی دارد. این فروشنده در مورد قیمت گچ و نوسان آن حرفی به میان نیاورد و گفت: گچ نوسان قیمتی زیادی ندارد و هر بسته آن در گران‌ترین حالت 8 تا 9 هزار تومان است. آنگونه که فعالان بازار عنوان کردند قیمت سیمان نسبت به سال گذشته افزایش 15 تا 20 درصدی در بازار داشته و این در برابر سایر افزایش‌ها بخصوص قیمت هر مترمربع مسکن بسیار اندک است.
قیمت جدید سیمان؛ این هفته
عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن کارفرمایان صنعت سیمان درباره وضعیت سیمان و روند قیمتی که این بخش طی می‌کند، به «ایران» گفت: برخلاف آنچه که برخی‌ها می‌گویند تولید سیمان در 2 ماه اخیر بیش از 7 تا 8 درصد بیشتر شده و میزان تحویل به مصرف‌کنندگان حدود 12 درصد بیشتر شده است؛ در این میان میزان صادرات سیمان و کلینکر نسبت به سال گذشته یک درصد افزایش یافته است.
او با بیان اینکه میزان تولید سیمان در دو ماهه سال‌جاری بین 8 تا 9 میلیون تن بوده است، تصریح کرد: قیمت جدید سیمان که بزودی (هفته جاری) ابلاغ می‌شود برای تولیدکنندگان این صنعت و مصرف‌کنندگان آن مناسب است؛ قیمت‌های فعلی سیمان برای تولیدکنندگان سودده نیست. با افزایش قیمت هم به سوددهی نمی‌رسند ولی قیمت‌های جدید کمک می‌کند تا کارخانه‌ها فعال باشند و نیروی کار خود را حفظ کنند.
دبیر انجمن کارفرمایان صنعت سیمان با بیان اینکه سهم سیمان از هر مترمربع ساخت یک ساختمان یک درصد است و این عدد باعث رشد قیمت مسکن نمی‌شود، گفت: اگر به‌صورت منطقی به وضعیت کارخانه‌ها نگاه نشود، آنها نمی‌توانند با قیمت‌های موجود ادامه حیات دهند. لذا بازنگری قیمت‌ها با توجه به رشد قیمت سایر نهاده‌های تولید ضروری است.
تولید 12 میلیون تنی
حمیدرضا رستگار، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان آهن، فولاد و فلزات به «ایران» گفت: آنگونه که برای سال 1404 پیش‌بینی شده بود، میزان تولید فولاد در کشور باید به 55 میلیون تن برسد که تاکنون ظرفیت بین 27 تا 30 میلیون تن آن محقق شده است؛ در حال حاضر محصولات فولادی در دسترس همه است و حتی کشور با مازاد تولید هم روبه‌رو است، با این اوصاف مشکلاتی وجود دارد که بایستی با فوریت نسبت به اصلاح آن اقدام شود.
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان آهن، فولاد و فلزات گفت: ایران جزو 10 کشور اول تولیدکننده فولاد است و در این صنعت به خودکفایی رسیده به گونه‌ای که در سال 17 میلیون تن تولید داریم که 10 تا 12 میلیون تن آن مازاد مصرف است. او خاطرنشان کرد: با وجود آنکه مازاد مصرف وجود دارد، اما دلالان، واسطه‌ها و ویژه خواران با پیش‌بینی از آینده و قیمت‌ها وارد این بازار شدند. این در حالی است که بارها پیشنهاد شده قیمت محصولات فولادی در بازار داخلی نسبت به قیمت صادراتی آن (با توجه به قیمت‌های جهانی) تعیین شود تا افزایش صادرات محقق گردد.
بی‌نصیب نبوده‌ایم
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان آهن، فولاد و فلزات با بیان اینکه قیمت محصولات فولادی بی‌نصیب از سودجویان نبوده است، گفت: دولت برای آنکه کالا را مستقیم به دست مصرف‌کننده آن کالا برساند، توزیع‌کننده را حذف کرده است و همین امر باعث شده فسادهایی در این بخش شکل بگیرد. به‌عنوان مثال ورق‌هایی که مصارف صنعتی است و به‌صورت سهمیه‌ای به کارخانجات داده می‌شود، سر از بازار درمی‌آورد؛ آنها که تولیدات خود را کم کردند، مازاد مصرف را با قیمت‌های بالا در بازار به فروش می‌رسانند و سود‌های کلان می‌برند.
چرا از دلالان خرید کنیم؟
او ادامه داد: بورس کالا هم از مجموعه‌هایی شده که به جای کشف قیمت، فضا را برای فعالان این حوزه سخت‌تر کرده است. به‌عنوان مثال مسکن سازان 10 هزار تن سفارش میلگرد می‌دهند در صورتی که نیاز آنها یک هزار تن است، در این میان مازاد میلگرد با قیمت بالا وارد بازار می‌شود. خواسته ما این است که زنجیره تولید تا توزیع احیا شود، چرا که حذف توزیع‌کنندگان باعث فساد و رانت می‌شود. سؤال این است چرا توزیع‌کنندگان و فعالان بازار باید از واسطه‌ها نیاز بازار را تأمین کنند؟
رشد 40 درصدی تیرآهن
رستگار افزود: با روالی که طی چند وقت اخیر اتفاق افتاده و تولیدکنندگان و خریداران وارد بازار شده‌اند، شاهد این هستیم که واسطه‌ها سودهای هزار میلیارد تومانی عایدشان شده است و در این میان اتحادیه هیچ نقشی ندارد و حتی در جلسات دعوت هم نمی‌شود.
او درباره وضعیت قیمتی آهن گفت: قیمت هر کیلو میلگرد نسبت به سال گذشته حداقل 3 هزار تومان گران شده و قیمت تیرآهن هم نسبت به سال گذشته رشد 30 تا 40 درصدی داشته است.
 فعالان بازار آهن نسبت به آینده خوش بین نیستند و در گفت‌و‌گویی که با روزنامه ایران داشتند، اظهارداشتند: محصولات فولادی با جهش قیمت روبه‌رو است و این نوسان باعث شده که بازار با چالش‌های جدی
مواجه شود.
آنها گفتند: تولیدکنندگان محصولات فولادی در گپ‌های دوستانه گفته‌اند از آنجا که خام فروشی مواد اولیه فولاد (صادرات مواد اولیه) صورت می‌گیرد، میزان تولید کاهش یافته و همین امر باعث شده فروش سهمیه‌ای شود و قیمت‌ها مانند سال‌های گذشته ثبات نداشته باشد.
فعالان بازار می‌گویند: در بازار آهن مانند گذشته کالا نیست و هر کالایی هم می‌آید با لابی و حضور واسطه‌ها است.‌

نخست‌وزیر عراق در دیدار با رئیس کل بانک مرکزی ایران تأکید کرد که شخصاً دستور داده‌ام مشکلات مرتبط با پرداخت ایران حل شود، ما به شما در شرایط سخت موجود کمک می‌کنیم، همانگونه که ایران در شرایط دشوار در کنار ما بود.
به‌گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق در دیدار با عبدالناصر همتی ضمن بیان مطالب فوق اظهار امیدواری کرد تحریم‌ها علیه ایران بزودی رفع شود.
 همتی در این دیدار ضمن ابلاغ سلام روحانی، رئیس جمهوری کشورمان به نخست‌وزیر عراق و تشکر از پشتیبانی ایشان بابت گسترش روابط و همکاری‌های دوجانبه‌ عنوان کرد که با رئیس کل بانک مرکزی و وزیر دارایی، جلسات سازنده‌ای داشته و به توافق‌های خوبی دست یافته‌اند. چراکه در ماه‌های گذشته در اجرای تفاهم سال قبل مشکلاتی به وجود آمده بود که خوشبختانه به این نتیجه مشترک رسیدیم که از منابع ایران در کشور عراق بابت تأمین کالاهای اساسی استفاده کنیم.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: ما در مذاکرات با دوستان عراقی تأکید کردیم که نمی‌خواهیم عراق در این تفاهمنامه متحمل آسیبی شود، بنابراین توافق کردیم در چارچوب تفاهمنامه مشترک دو کشور، در موارد غیرتحریمی با یکدیگر همکاری کنیم.
همتی در ادامه با اشاره به حجم مراودات تجاری بخش دولتی و خصوصی دو کشور تصریح کرد: باید روی افزایش حجم مبادلات تجاری بین ایران و عراق تمرکز کنیم. وی افزود: امیدواریم با تأکیدات شما به بانک مرکزی عراق بتوانیم توافق‌ها را هرچه سریعتر عملیاتی کنیم.
در این دیدار نخست‌وزیر عراق ضمن تأکید بر همکاری کشور عراق در رفع مشکل پرداخت به ایران بابت برق و گاز، تصریح کرد: با مسئولان مربوطه در این امر، جلساتی داشته‌ام و در جریان مشکلات هستم، از آنها خواسته‌ام که برای برطرف کردن این قبیل مسائل همکاری لازم را داشته باشند و پیغام ما برای دوستان‌مان در تهران این است که کشور عراق در این مسیر گام برمی‌دارد. وی در ادامه یادآور شد: درخصوص حل مشکلات انتقال پول به شیوه تأمین مواد غذایی و کالاهای اساسی با شما هم توافق کامل داریم و همکاری لازم را به عمل می‌آوریم. علاوه بر این تجار عراقی نیز علاقه‌مند به همکاری هستند و شخصاً دستور داده‌ام مشکلات مرتبط با پرداخت ایران حل شود. مصطفی الکاظمی با ابراز امیدواری از اینکه هرچه زودتر تحریم‌های ظالمانه علیه ایران پایان یابد، تصریح کرد: امید داریم که شرایط به حالت عادی بازگردد. ما آمادگی داریم در کنار شما باشیم؛ ما به شما در شرایط سخت موجود کمک می‌کنیم، همانگونه که ایران در شرایط دشوار در کنار ما بود. نخست‌وزیر عراق گفت: همکاران من از تجربیات دوستان ایرانی در خصوص مواجهه با چالش‌ها استفاده خواهند کرد. الکاظمی همچنین ضمن تشکر از ایران در خصوص صادرات برق به عراق ادامه داد: تجارت در دولت من یک هدف اصلی است و هرچند به‌دلیل شیوع ویروس کرونا دچار کاهش مبادلات شدیم اما این مراودات در آینده نزدیک بین دو کشور تداوم و افزایش خواهد داشت.
نخست‌وزیر عراق در پایان تأکید کرد: مطالبات ایران باید به‌صورت کامل پرداخت شود.‌