چرا بازار کار در سال 1402 رونق داشت؟
کاهش چشمگیر نرخ بیکاری در دولت سیزدهم
در زمستان سال 1402 آنچه بازار کار را متمایزتر از فصول زمستانی دیگر کرده این بوده که افزایش ایجاد شغل با کاهش نرخ بیکاری و رشد نرخ مشارکت اقتصادی همسو شده بود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که کاهش 8.6 درصدی نرخ بیکاری در انتهای سال 1402 نسبت به مدت مشابه سال 1401 به‌صورت متوازن و متعادل در سراسر کشور رخ داده است. نشان به آن نشان که در 20 استان کشور نرخ بیکاری کاهشی بوده و از این تعداد 16 استان بیشتر از میانگین نرخ بیکاری کل کشور با افت بیکاری مواجه شده‌اند. در این میان افزایش نرخ مشارکت 19 استان کشور این گزاره را یادآور می‌شود که بازار کار با رشد جمعیت فعال در سال گذشته از پویایی برخوردار بوده است.
در سه ماهه انتهایی سال 1402 نرخ بیکاری کشور برابر با 8.6 درصد، نرخ مشارکت 40.8 درصد و نرخ اشتغال 37.3 درصد بوده است. همچنین نسبت به زمستان 1401 نرخ بیکاری کاهش و نرخ مشارکت و نرخ اشتغال افزایش یافته‌اند.
روایتی از بازار کار در چهار سال اول دولت گذشته
برخلاف سه سال اول دولت یازدهم، نرخ مشارکت اقتصادی در این سه فصل با افزایش مواجه شده است و در عین حال نیز نرخ بیکاری تک رقمی و نسبت به فصول گذشته با کاهش مواجه بوده است. این در حالی است که میانگین نرخ مشارکت اقتصادی در 25 سال گذشته 38.8 درصد برآورد شده است. از طرفی در چهار سال اول دولت یازدهم نرخ مشارکت اقتصادی کمتر از 40 درصد بوده و نرخ بیکاری نیز دارای نوسان بود ونرخ بیکاری دو رقمی بود. به عبارتی بازار کار در سراسر کشور متوازن نبود و بیکاری توده‌ای در این میان موج می‌زد.
این روند در دولت دوم روحانی ادامه یافت بطوری که در انتهای سال 98، تنها ۱۲ استان نرخ بیکاری زیر ۱۰ درصد داشته و مابقی بالای ۱۰ درصد هستند. این روند در سال 99 نیز ادامه یافت.
نرخ مشارکت اقتصادی 19 استان کشور با افزایش مواجه شد
گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که در زمستان سال گذشته میزان نرخ مشارکت اقتصادی 19 استان کشور با افزایش مواجه شده که از این میان 12 استان بالای یک درصد نرخ مشارکت‌شان با رشد مواجه شده است و یک استان نیز نرخ مشارکت ثابتی نسبت به زمستان سال 1401 داشته است.
این آمار نشان می‌دهد که میزان تمایل برای یافتن کار در این استان‌ها با افزایش مواجه شده و میزان فرصت‌های شغلی در این استان‌ها نیز بیشتر شده است.
نرخ بیکاری 16 استان کشور کمتر از متوسط کشوری
این در حالی است که در زمستان سال 1402، نرخ بیکاری در 21 استان کشور تک رقمی شده و در 20 استان این روند کاهشی بود. در این بین نرخ بیکاری 16 استان کشور کمتر از میانگین نرخ بیکاری کل کشور بوده است.
بیش از 12 استان کشور نرخ بیکاری‌شان با کاهش بیشتر از یک درصد بوده است.
استان‌هایی که نرخ مشارکت اقتصادی‌شان با افزایش مواجه شده است، بازار کار آنها نیز شاهد کاهش نرخ بیکاری بوده است. موضوعی که رونق فرصت‌های شغلی در این استان‌ها را نشان می‌دهد و از طرفی این گزاره بیانگر آن است که دولت توانسته با اقدامات مناسب عرضه و تقاضا را در بازار کار گسترش بدهد که باعث رشد جمعیت فعال شده است.
زنجان، اردبیل، خراسان شمالی، گیلان، اصفهان، بوشهر، لرستان، همدان، چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه، خوزستان، آذربایجان غربی، البرز، تهران، کرمان، قم، گلستان، سمنان و سیستان و بلوچستان، استان‌هایی بوده‌اند که نرخ مشارکت اقتصادی‌شان در زمستان سال گذشته نسبت به زمستان سال 1401 با افزایش مواجه شده است. در این میان استان آذربایجان شرقی نرخ مشارکتش ثابت بوده است. همچنین استان‌های زنجان، اردبیل، خراسان شمالی، گیلان، اصفهان، آذربایجان شرقی، بوشهر، لرستان، چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه، خوزستان، آذربایجان غربی، البرز، کرمان، قم، گلستان، سمنان و سیستان و بلوچستان نسبت به میانگین کشوری رشد بالاتری را تجربه کرده‌اند. در زمستان سال 1402 نرخ مشارکت در استان‌های مختلف در بازه 31.4 تا 50.5 درصد نوسان داشته است. زنجان با کسب نرخ مشارکت 50.5 درصدی بیشترین میزان مشارکت ثبت شده در زمستان 1402 را داشته است.
رشد اشتغال در 22 استان کشور
در سه ماهه انتهایی سال 1402، نسبت اشتغال یعنی نسبت تعداد شاغلان به جمعیت فعال کشور 37.3 درصد بوده است. رشد نرخ مشارکت اقتصادی و کاهش نرخ بیکاری باعث شده تا در انتهای سال 1402، 22 استان کشور با رشد نسبی اشتغال مواجه شوند و در این میان 15 استان نیز بالاتر از میانگین کشوری با رشد اشتغال مواجه شوند.
در این میان 10 استان کشور نیز با رشد اشتغال بیش از یک درصدی روبه‌رو بوده‌اند. استان‌های خراسان شمالی با 6 درصد، چهارمحال و بختیاری با 5.5 درصد و استان‌های بوشهر و آذربایجان غربی با 2.2 درصد بیشترین میزان نرخ اشتغال را در سال گذشته تجربه کرده‌اند.
داده‌های آماری بیانگر آن است که کاهش نرخ بیکاری استان‌های کشور همسو با کاهش نرخ بیکاری کشوری با افزایش نرخ مشارکت وایجاد اشتغال هم‌جهت بوده است.