اسماعیل علوی
دبیر گروه پایداری
 رژیم بعث عراق در طول 8 سال جنگ تحمیلی با حمله به شهرها و روستاهای بی‌دفاع نشان داد هدفش حل مسائل مرزی نیست، بلکه به نمایندگی از طرف همه دشمنان مأموریت دارد تا انقلاب اسلامی مردم مسلمان ایران را به شکست بکشاند. براین اساس حملات توپخانه‌ای، موشکی و هوایی به شهرها و روستاهای بدون دفاع را از همان روزهای نخست جنگ به کار گرفته وجنایات ضد بشری بسیاری را در شرایط سکوت معنادار محافل بین‌المللی مرتکب شد.
بمباران شهرها ی مرزی در آغاز جنگ
ارتش بعثی عراق از همان آغازجنگ تحمیلی با هدف قرار دادن مناطق غیرنظامی و مسکونی توسط توپخانه، موشک‌های میانبرد  یا بمب و راکت توسط هواپیما‌های جنگی و به خاک وخون کشیدن هزاران نفر از افراد بی‌گناه و غیرنظامی ازمردم عادی اعم از زن، مرد و کودک، مرتکب جنایات بزرگی شده و نام رهبران این رژیم در ردیف جنایتکاران جنگی به ثبت رسید. در آن دوره تقریباً روزی نبود که مردم شهرهای بی‌پناه اهواز، آبادان، خرمشهر، سوسنگرد، دهلران، قصرشیرین، سرپل ذهاب، گیلانغرب، شوش و... از سوی توپخانه ارتش متجاوز عراق مورد هدف قرار نگیرند. دامنه این جنایت‌های ضد بشری در طول سال‌های جنگ به تدریج توسعه یافته و جنگ علیه اهداف غیرنظامی در شهرها و روستاها گسترش پیدا کرد. طوری که به تصریح تیم اعزامی سازمان ملل متحد در خردادماه 1370 بیش از 500 شهر بزرگ وکوچک و 4 هزار روستای کشورمان بر اثر بمباران و موشکباران آسیب دیدند.
 رژیم بعث عراق 4769 مرتبه شهرهای ایران را با بمب و موشک مورد حمله قرار داد که در نتیجه آنها 76837 نفر جان خود را از دست داده  یا مجروح شدند. همچنین در نتیجه ویرانی خانه‌های مسکونی مردم عادی 5/1 میلیون نفر خانه و کاشانه خود را از دست داده و مجبور به مهاجرت اجباری به مناطق دوردست شدند که در زمان جنگ «جنگ زده» نامیده می‌شدند.
جنایت در سایه سکوت محافل بین المللی
دیکتاتور معدوم بغداد علاوه بربمباران و موشکباران شهرهای مرزی توسط یگان‌های زرهی، در هفته سوم جنگ، دست به جنایت هولناکی زد که روی ستمکاران تاریخ را سفید نمود و درحالی که مردم دزفول در حال استراحت شبانه بودند 4 موشک 9 متری فراگ به سمت این شهر شلیک شد که بر اثر آن بیش از پانصد خانه و مغازه تخریب و 350 نفر نیز شهید و مجروح شدند که از این تعداد 30 کودک با سن کمتر از شش ماه حضور داشتند که جان خود را از دست دادند. ارتش متجاوز عراق با سوء‌استفاده از سکوت محافل بین‌المللی به حملات ناجوانمردانه خود علیه مناطق مسکونی شهرهای بی‌دفاع کشورمان ادامه داد و جنایت‌های هولناک بیشتری را مرتکب شد، طوری که در ماه‌های اول جنگ تحمیلی فقط بر اثر بمباران‌های هوایی و موشکی به دزفول و اندیمشک 555 نفر شهید و 2792 نفرنیز مجروح شدند. در همین مدت و در بیست و ششمین روز جنگ (25 مهر ماه 1359) یک دبستان، یک دبیرستان، دانشگاه و بیمارستان در شهر کرمانشاه از سوی هواپیماهای عراقی هدف قرار گرفته و بیش از هزار نفر از غیرنظامیان به خاک و خون کشیده شدند. متجاوزان بعثی همزمان با اشغال خرمشهر در چهارم آبان سال 1359 بار دیگر دزفول را با موشک هدف قرار دادند و جمع دیگری از هموطنانمان را شهید و مجروح کردند. در طول جنگ عراق علیه ایران از مجموع 414 موشکی که به شهرهای ایران شلیک شد 122 موشک فراگ معروف به موشک 9 متری و 54 موشک اسکادبی که هر دو ساخت شوروی بود به سوی مناطق مسکونی و بی‌دفاع دزفول پرتاب شد که بر اثر آن صدها نفر در این شهر به شهادت رسیدند و تعداد زیادی نیز مجروح شدند. همچنین این شهر کوچک 50 بار توسط هواپیماهای جنگی بمباران شد و 120 گلوله توپ روی مناطق بی‌دفاع آن فرود آمد. در نتیجه این حملات صدها واحد مسکونی، تجاری و عمومی در این شهر یا به کلی تخریب یا آسیب جدی دیدند. در اقدام جنایتکارانه دیگری توپخانه ارتش عراق که در روزهای اول جنگ تا نزدیکی اهواز پیشروی کرده بود با هدف قراردادن یکی از مناطق پرتردد اهواز 100 نفر از مردم عادی و غیرنظامی را به شهادت رساند و خوی ضد بشری خود را بیش از پیش نشان داد. یکی از فجیع‌ترین حمله‌های موشکی عراق، حمله به مدرسه‌ای در بهبهان بود که بر اثر آن 69 دانش‌آموز به همراه 4 معلم و سرایدار مدرسه به شهادت رسیدند و 140 دانش‌آموز و معلم دیگر نیز زخمی شدند.
صدامیان در اولین مرحله از حمله به مناطق شهری به بمباران مدرسه‌ای در آبادان مبادرت کردند و با پرتاب موشک در چندین نوبت به دزفول و چند شهر دیگر جنایات خود را به اوج رساندند. در این مقطع آتشباری ارتش بعث عراق 1720 بار به شهرهای مرزی و سایر شهرها حمله کرد. معمولاً عراق با آغاز هر عملیات از سوی ایران، آن حمله را با حمله به شهرها تلافی می‌کرد. در اردیبهشت سال 1363 دوره دوم حمله به شهرهای بی‌دفاع ایران شروع شد. در این دوره دامنه هجوم به شهرها گسترش یافت و ابعاد جنایات صدام وسعت گرفت به طوری که این‌گونه حملات نام «جنگ شهرها» به خود گرفت. در پنجم اردیبهشت این سال مردم بانه با بمب‌های خوشه‌ای مورد حمله قرار گرفتند و بر اثر آن 300 نفر شهید و تعداد زیادی زخمی شدند. فردای آن روز هواپیماهای عراقی شهرهای نهاوند، مسجد سلیمان و گیلانغرب را مورد حمله قرار دادند و شهر دزفول مورد حمله موشکی مجدد قرار گرفت. نیمه شب نوزدهم ماه بعد دزفول بار دیگر مورد اصابت 4 موشک 9 متری قرار گرفت که بر اثر آن 44 نفر شهید و 250 نفر مجروح شدند.
هدف جنگ شهرها تضعیف روحیه دفاعی مردم
رژیم بعث عراق در سال‌های میانی جنگ با دریافت هواپیماهای جدید و پیشرفته، تهران و چند شهر دیگر را به فهرست شهرهای مورد حمله خود افزود. تا آنجا که محافل بین‌المللی ناچار از صدور قطعنامه‌ای مشهور به قطعنامه 12 ژوئن در سال 1363 شدند، اما با رویکردی جانبدارانه از طرفین خواستند تا از به کار بردن سلاح‌ مخرب علیه مردم بی‌دفاع شهرها خودداری کنند. اگرچه رژیم بغداد با طرح مسائل انحرافی و شرط‌های نامشروع راهی برای از سرگیری حمله به شهرها را برای خود باز گذاشته و قطعنامه صادره را در عمل بلا اثر نمود. به دلیل برتری هوایی ارتش عراق حمله به مناطق مسکونی شدت گرفت. با اوج گرفتن جنگ شهرها دبیرکل وقت سازمان ملل اعلام نمود به تهران سفر خواهد کرد. پس از این اعلام، صدام توقف جنگ شهرها را گردن نهاد. در این مقطع مرحله دوم جنگ علیه مناطق غیر نظامی که 29 شهر کشور را شامل شده و این شهر‌ها 118 بار مورد حمله هوایی و موشکی قرار گرفته بودند و در نتیجه 1227 نفر شهید و 4682 نفر مجروح شده بودند، پایان گرفت. هدف عراق از جنگ شهرها  اثرگذاری بر روحیه ملی و افکار عمومی و در نتیجه تضعیف روحیه دفاعی بود. بار دیگر در خرداد 1364 به بهانه سوء‌قصد به جان امیر کویت از سوی گروه جهاد اسلامی ضمن معرفی ایران به عنوان مسئول این سوء‌قصد مرحله جدید حمله به شهرها را آغاز کرد و بلافاصله تهران و سپس شهرهای کرمانشاه، گیلانغرب، بانه، مریوان، ایلام و... را بارها بمباران کرد. در این مرحله که نیروی هوایی عراق مجهز به میگ 25 و میراژ شده بود از ارتفاع 70 هزار پایی شهرهایی همانند تهران را مورد حملات خود قرار می‌داد و پدافند هوایی ما قادر به مقابله نبود. در این دوره حملات به تهران به قدری زیاد و مکرر بود که ساخت پناهگاه در دستور کار نهادها قرار گرفت. در این مرحله از جنگ شهرها که 20 روز به طول انجامید، 27 شهر کشور 105 بار مورد حمله قرار گرفتند و 570 نفر شهید و 1332 نفر مجروح در برداشت. در سال ششم جنگ عراق با حمایت شرق و غرب و ارتجاع منطقه توانست باز هم به توان هوایی خود بیفزاید و دوره‌ای دیگر از حملات هوایی و موشکی خود به شهرها را آغاز کند. در این مرحله که با حمله به مراکز اقتصادی توأم بود اماکن عمومی همچون ایستگاه‌های راه آهن، کارخانه‌ها و مراکز تجمع دانش‌آموزان یا کارگران مورد حمله قرار گرفت. در همین دوره هنرستانی در دورود یکی از شهرهای استان لرستان مورد هجوم قرار گرفت و 20 دانش‌آموز شهید و بیش از 100 نفر زخمی شدند. همچنین در این دوره رژیم عراق از بمب‌های خوشه‌ای علیه مردم بی‌دفاع استفاده کرد و در یک نوبت با 300 بمب در حمله به اسلام‌آباد غرب 20 درصد شهر را تخریب نمود. در این دوره برخی از شهرها بارها در یک روز بمباران شدند. از جمله ملایر در یک روز شش نوبت بمباران شد. جنگ شهرها که توان دولت را گرفته بود، موجب استقراض3میلیاردی دولت از بانک مرکزی شد. در این دوره 66 شهر، 28 بار مورد هجوم موشکی و 336 بار مورد حمله هوایی قرار گرفتند که بر اثر آن 3050 نفر شهید و 11163 نفر مجروح شدند. همزمان با آماده شدن نیروهای ایران برای عملیاتی جدید، عراق در روزهای دهم اسفند سال 1366 دور جدید جنگ شهرها را با پرتاب چهار فروند موشک به تهران آغاز کرد. از یک سال قبل زمزمه‌هایی مبنی بر دستیابی عراق به موشکی که می‌توانست تهران را هدف قرار دهد به گوش رسید. این موشک‌ها که همان موشک‌های اسکادبی بود با کم کردن وزن و اضافه نمودن سوخت اگرچه قدرت انفجاری آن تا یک پنجم تقلیل یافته بود اما برد آن تا630 کیلومتر افزایش یافت.
عراق تعداد 90 فروند از این نوع موشک که نام آن را الحسین گذاشته بود به شهرهای تهران، قم و سایر شهرها پرتاب کرد. این درحالی بود که ایران توان نظامی خود را در جبهه‌های جنگ و نبرد ارتش‌ها متمرکز کرده بود.
قدرت تسلیحاتی عراق مرهون بذل و بخشش قدرت ها
براساس آمار منابع مستقل، ارتش عراق در آغاز جنگ دارای 300 هواپیمای نظامی بود که در طول جنگ 238 فروند آن هدف آتشباری پدافند هوایی نیروهای مسلح قرار گرفته و منهدم شدند. با این حال در پایان جنگ تعداد هواپیماهای جنگی عراق 610 فروند بود، یعنی با وجود ساقط شدن 80% جنگنده‌های عراق در طول سال‌های دفاع مقدس، در سال پایانی این دوران تعداد هواپیماهای جنگی دشمن 200% افزایش داشته است. همچنین تعداد هلی‌کوپتر‌های جنگی عراق که در آغاز جنگ 80 فروند بود، در پایان جنگ به 325 فروند رسید، این درحالی بود که 91 هلی کوپتر ارتش عراق در طول جنگ هدف قرار گرفته و منهدم شده بود. توان موشکی عراق هم که در آغاز جنگ بردی معادل 70 کیلومتر داشت در پایان جنگ به 900 کیلومتر رسید. ارتقای کمی و کیفی تکنولوژی جنگ از راه دور، با پیوستن میگ 25 و29، همچنین میراژ اف1 و سوپراتاندارد و موشک‌های دوربرد، رژیم بعث عراق را وسوسه کرد تا با انگیزه تضعیف اراده مردم در راه دفاع ملی وحمایت از نیروهای مسلح، با مستشاری قدرت‌های بزرگ، مناطق دوردست و غیر‌نظامی را هدف قرار داده و دامنه جنگ را به شهرهای بی‌دفاع بکشاند.
رژیم عراق از همان روزهای اول جنگ بی‌اعتنا به مقررات بین‌المللی و برخلاف اصول اخلاقی با بمب و موشک مناطق شهری را هدف قرار داده و مردم عادی را به خاک وخون کشید، به‌طوری که براساس آمار مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس وابسته به سپاه پاسداران، ارتش عراق با بمباران هوایی، شلیک موشک و آتش توپخانه میلیاردها دلار خسارت مالی به اقتصاد کشورمان وارد نمود.
ارتش عراق ابتدا با استفاده از توپخانه دوربرد علیه مناطق مسکونی در شهر‌ها و روستاها وارد عمل شد و هدفش از این کار ایجاد وحشت در مردم و به دست گرفتن ابتکار عمل در صحنه سیاسی بود. ارتش عراق با وجود حمله غافلگیرانه، در همان ابتدای کار زمینگیر شد و نتوانست اهداف خود از حمله گسترده را تأمین کند، حتی از تصرف شهرهای مرزی همچون آبادان و سوسنگرد که اهدافی کاملاً در دسترس به نظر می‌آمدند باز ماند. از این‌رو برای حفظ برتری دست به عملیات روانی زده و جنگ علیه مناطق بی‌دفاع مسکونی را آغاز کرد. بر این اساس همزمان با حضور هیأت صلح سازمان کنفرانس اسلامی در تهران در اسفند 1359 طی شش نوبت حمله ناجوانمردانه 12 موشک به اهواز و 4 موشک به دزفول شلیک نمود. این درحالی بود که ارتش عراق پیش از آن ظرف کمتر از شش‌ماهه اول جنگ با 414 مورد حمله هوایی و موشکی علیه اهداف غیر نظامی 1787 نفر شهید و39 78 نفر را مجروح و خسارت‌های مادی فراوانی را وارد آورده بود. رژیم جنایتکار صدام در سکوت محافل خبری و بین‌المللی به این روش خود به عنوان یک رویه ثابت ادامه داده و میزان حملات خود را از 414 مورد علیه 43 شهر در سال 1359 به 735 مورد علیه 87 شهر در سال 1366 رسانید. این در حالی است که حملات شیمیایی در این آمار گنجانده نشده است.
شلیک موشک با هدف فشار به ایران
بمباران مناطق شهری که از ابتدای جنگ با استفاده از توپخانه و موشک‌های کوتاه‌برد و میان‌برد انجام می‌گرفت به یکباره در اسفند 1362 جهش چشمگیری پیدا کرد و بر شدت به کارگیری سلاح‌ مخرب علیه مناطق مسکونی بشدت افزود. سال 62، سال به کار‌گیری انبوه موشک‌های میان برد درجنگ بود.
در این سال طی 24 حمله موشکی 37 موشک به 8 شهر شلیک شد که براثر آنها 609  نفر ازهموطنانمان شهید و 2528 نفر مجروح شدند و به 2500 واحد مسکونی و تجاری خسارت‌های عمده وارد شد.در سال 1364 تلاش رژیم بعث عراق برای دستیابی به موشک‌هایی با برد زیاد به نتیجه رسید و تهران نیز به اهداف موشکی صدام افزوده شد و هواپیماهای عراقی در سایه تحریم تسلیحاتی ایران توانستند تا عمق کشورمان نفوذ کرده و شهرهایی همچون رشت و چالوس و نوشهر نیز به لیست شهرهای مورد هجوم هوایی عراق اضافه شوند. در این سال حریم مناطق مسکونی و غیر‌نظامی کشورمان 7127 بار مورد تجاوز قرار گرفته و در نتیجه 1996 نفر شهید و 5131 نفر مجروح شدند و خسارت‌های فراوانی به اقتصاد ملی وارد آمد.

محمدعلی داوودی
کارشناس نظامی
قدرت پهپادی ارتش جمهوری اسلامی ایران با افزایش کیفی و کمی که طی سال‌های اخیر پیدا کرده است، در کانون توجه محافل نظامی و امنیتی جهان قرار گرفته و بسیاری از آن تحت عنوان قدرت نوظهور ارتش ایران یاد می‌کنند که می‌تواند در صحنه واقعی نبرد تعیین‌کننده باشد.
به‌کارگیری طیف گسترده‌ای از انواع پهپادهای شناسایی، مراقبتی، رزمی و انتحاری در سازمان رزم ارتش جمهوری اسلامی ایران تا آنجا پیش رفته که امروز تمامی مأموریت‌هایی که بتوان برای یک سامانه هواپیمای بدون‌سرنشین تعریف کرد را قادر است انجام دهد.
یکی از مأموریت‌های حساس و حیاتی حوزه پهپادی انجام مأموریت رزمی و رهاسازی محموله است که در اینجا منظور از محموله همان تسلیحات هوشمند و نقطه‌‌زن هوا به زمین است یا در عملیات‌های رهگیری هوایی که شلیک موشک‌های هوابه‌هوا در این حیطه تعریف می‌شود.
با این تفاسیر، برخورداری از تسلیحات دقیق و کارآمدی که در عین حال به‌دلیل محدودیت‌هایی که پرنده‌های بدون‌سرنشین در حوزه حمل محموله دارند، بتوانند با وزن کم چنین عملیات‌هایی را انجام دهند، اصلی اجتناب‌ناپذیر است. خوشبختانه در کشورمان امروزه طیف گسترده‌ای از تسلیحات قابل حمل توسط پهپادهای رزمی تولید شده است که در این نوشتار به معرفی برخی از سامانه‌های سلاح مورد استفاده در پهپادهای ارتش جمهوری اسلامی ایران می‌پردازیم.
بمب‌های هوشمند قائم
بمب‌های هوشمند سری قائم از جمله مهمات هوشمند و هدایت‌شونده پهپادهای ارتش است که امروز در میان دیگر تسلیحات پهپادی، بیشترین فراوانی و موارد استفاده را دارد. این بمب‌ها که از آنها به منظور هدف قرار دادن انواع اهداف ثابت و متحرک در دریا و خشکی استفاده می‌شود، قادرند طیف گسترده‌ای از اهداف مد نظر را مورد اصابت و انهدام قرار دهند.
تاکنون سه مدل مختلف از این بمب‌ها مشاهده شده است که قابلیت هدایت با استفاده از انواع جست‌و‌جوگرهای تلویزیونی برای عملیات در روز، جست‌و‌جوگرهای حرارتی برای عملیات در روز و شب و جست‌و‌جوگرهای لیزری را دارد.
امروزه از بمب‌های هوشمند قائم برای تسلیح انواع پهپادهای رزمی ارتش جمهوری اسلامی ایران شامل خانواده مهاجر، خانواده ابابیل، کمان-12 و کمان -22 استفاده می‌شود.
موشک الماس
الماس یکی دیگر از سلاح‌های مؤثر پهپادهای ارتش است که در چند سال اخیر وارد خدمت شده است و امروزه به شکل گسترده‌ای در سامانه‌های پهپادی ارتش به کار گرفته می‌شود. موشک الماس به‌دلیل شباهتش به موشک اسپایک رژیم صهیونیستی پیش از این بسیار مورد توجه کارشناسان مسائل نظامی قرار گرفته بود.
این موشک که از نوع تاپ اتک (حمله از بالا) است، 8 کیلومتر برد دارد و با برخورداری از سرجنگی نفوذگر دو مرحله‌ای می‌تواند تا 60 سانتی‌متر در زره‌پوش‌های دشمن نفوذ کند. ویژگی بارز موشک‌های تاپ اتک که نام آنها نیز از آن نشأت می‌گیرد، حمله از قسمت فوقانی به تانک‌ها و زره‌پوش‌ها است چراکه معمولاً خودروهای زرهی و تانک‌ها در قسمت فوقانی خود از حفاظت زرهی ضعیف‌تری برخوردار هستند و به همین دلیل حمله به آنها از زاویه بالا، آنها را در برابر موشک‌های ضدزره آسیب‌پذیر خواهد کرد.
وزن موشک الماس 15 کیلوگرم، طول آن 110 سانتی‌متر و قطرش 14 سانتی‌متر است و این قابلیت را دارد که تصاویر دوربین دماغه موشک را به‌صورت لحظه‌ای برای اپراتور ارسال کند که در نتیجه این قابلیت، امکان تغییر هدف پس از شلیک موشک برای اپراتور فراهم می‌شود؛ همچنین اپراتور می‌تواند دستور خودکشی را برای موشک ارسال کند.
الماس نیز مانند بمب‌های هوشمند قائم قابلیت شلیک از پهپادهای مهاجر-6، ابابیل-3، ابابیل-5، کمان-12 و کمان-22 را دارد.
بمب بالابان
بالابان یک بمب بالدار هواسُر هوشمند و هدایت‌شونده است که دارای بال‌های جمع شونده برای افزایش برد خود است. سیستم هدایت این بمب مبتنی بر GPS/INS است که تلفیق این دو سیستم دقت اصابت قابل قبولی را برای این بمب رقم زده است. نحوه عملکرد این بمب به این صورت است که مختصات هدف در کامپیوتر پرواز بمب بارگذاری می‌شود و زمانی که پرنده حامل بمب به نقطه رهاسازی بمب می‌رسد، بمب رها می‌شود و بلافاصله بال‌های کنترلی بمب باز شده و با اصلاح مسیر بمب به سمت هدف حرکت می‌کند.
برخورداری بالابان از مقدار زیادی مواد منفجره باعث می‌شود تا هر هدفی را بتواند مورد اصابت قرار دهد و آن را منهدم کند. این بمب هم‌اکنون یکی از سلاح‌های مؤثر پهپادهای کرار ارتش جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود که قابلیت نقطه‌زنی دارد.
 موشک اخگر
در جریان برگزاری نمایشگاه اقتدار 40 به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی که در مصلای تهران برپا شده بود، از یک سلاح جدید برای پهپادهای ارتش جمهوری اسلامی ایران رونمایی شد که «اخگر» نام داشت.
اخگر در حقیقت موشکی مجهز به سیکر (جست‌و‌جوگر) اپتیکی با وزن سرجنگی 7 کیلوگرمی است که نیروی پیشرانش آن از یک موتور میکروجت تأمین می‌شود و سرعت آن به 600 کیلومتر در ساعت می‌رسد. برد اعلام شده برای موشک اخگر 30 کیلومتر و وزن کلی آن نیز 27 کیلوگرم اعلام شده است. از این موشک به‌عنوان یکی از تسلیحات اصلی پهپادهای خانواده کمان (کمان-12 و کمان-22) نیروی هوایی ارتش یاد می‌شود.
موشک آذرخش
علاوه بر مأموریت‌های رزمی هوا به زمین، مأموریت رهگیری هوایی یکی دیگر از مأموریت‌هایی است که توسط پهپادهای ارتش جمهوری اسلامی ایران اجرا می‌شود. به طور طبیعی یکی از نیازمندی‌های اجرای چنین مأموریتی برخورداری از تسلیحات هوا به هوا است که در این حوزه نیز سلاح‌هایی برای پهپادهای ارتش توسعه داده شده است.
یکی از این سلاح‌ها، موشک هوا به هوای آذرخش است که روی پهپاد کرار رهگیر نصب می‌شود. این موشک از نوع شلیک کن و فراموش کن است با برخورداری از جست‌و‌جوگر حرارتی که می‌تواند انواع هواگردهای دشمن را در فاصله 10 کیلومتری مورد هدف قرار دهد.
انواع بمب و راکت
از جمله دیگر تسلیحاتی که توسط پهپادهای ارتش حمل می‌شود، بمب‌های سقوط آزاد MK-82 است که توسط پهپاد کرار حمل می‌شود و می‌تواند علیه اهداف ثابت زمینی مورد استفاده قرار گیرد. همچنین پاد راکت‌های 25 میلیمتری دیگر سلاحی است که توسط پهپادهای رزمی ارتش مانند کمان-12 و کمان-22 قابل حمل است. حمل بمب‌‌های لیزری و بمب‌های بالدار از دیگر قابلیت‌های تسلیحاتی پهپادهای ارتش جمهوری اسلامی ایران است.
روی خط آتش
نگاهی به روند توسعه تسلیحاتی که توسط پهپادهای ارتش جمهوری اسلامی ایران حمل می‌شود، نشان می‌دهد که یکی از نکاتی که به طور جد مورد توجه قرار گرفته، افزایش قدرت آتش پهپادها با تکیه بر عملیات دقیق و نقطه‌زنی است. شاهد مثال این ادعا رونمایی از پهپاد ابابیل-5 است که در رژه 29 فروردین سال‌جاری انجام شد چرا که این پهپاد برخلاف نسخه‌های گذشته از تعداد نقاط سخت بیشتری برای حمل تسلیحات دقیق و نقطه‌زن مانند بمب‌های قائم برخوردار بود و زیر هر بال آن 3 بمب نصب شده بود که مجموعاً نشان‌دهنده توان حمل 6 تیر بمب توسط این پهپاد است.