گروه اقتصادی/ صبح دیروز، سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور، نخستین لایحه بودجه دولت سیزدهم را تقدیم مجلس کرد؛لایحه‌ای که به اعتقاد کارشناسان تفاوت‌های بسیاری با بودجه سال‌های قبل دارد. دولت رشد اقتصادی 8 درصدی و کاهش نرخ تورم را برای سال آینده هدفگذاری و برای دستیابی به این اهداف منابع مالی مستقلی نیز پیش‌بینی کرده است. در راستای تحقق رشد اقتصادی 8 درصد، مبلغ 150 هزار میلیارد تومان در سقف منابع هدفمندی و منابع عمومی لایحه سال 1401 منظور شده است.
برای تقویت اعتبارات استان‌ها و درجهت تمرکززدایی، با توجه به قابلیت‌های استان‌ها مبتنی بر آمایش سرزمین 422 طرح استانی ویژه (ملی استانی) به استان‌ها انتقال پیدا می‌کند. بودجه سال ۱۴۰۱ از حیث منابع و مصارف ۳۶۳۱ هزار میلیارد تومان است. در این بودجه سهم منابع عمومی ۱۳۷۲ هزار میلیارد تومان، درآمد اختصاصی دستگاه‌ها ۱۳۳ هزار میلیارد تومان و بودجه شرکت‌های دولتی ۲۲۳۱ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده است.
کل منابع بودجه عمومی دولت (بجز درآمدهای اختصاصی و نیز شرکت‌های دولتی) ۱۳۷۲ هزار میلیارد تومان است که نسبت به منابع عمومی بودجه در ۱۴۰۰ که بالغ بر ۱۲۷۷ هزار میلیارد تومان بود رشد ۷ درصدی نشان می‌دهد. همچنین منابع عمومی بودجه به اضافه منابع اختصاصی دولت، ۱۵۰۰ هزار میلیارد تومان است که نسبت به بودجه ۱۳۷۳ هزار میلیاردی سال ۱۴۰۰ حدود ۹.۲ درصد رشد نشان می‌دهد.
کل اوراق منتشره دولت و شرکت‌های دولتی حدود ۱۰۹ هزار میلیارد تومان خواهد بود که ۱۰ هزار میلیارد تومان آن صرف بازپس‌دهی اصل و سود اوراق سررسید شده و قبلی است. ۸ هزار میلیارد تومان اوراق شهرداری‌ها هم به این مبلغ اضافه می‌شود.
در لایحه بودجه انتشار اوراق مالی اسلامی از 1232 هزار و 500 میلیارد تومان در سال‌جاری به 88 هزار میلیارد تومان کاهش‌ یافته است.
سهم نفت در بودجه
در سال آینده سهم دولت از صادرات نفت ۳۸۱ هزار میلیارد تومان معادل ۲۵ درصد از کل بودجه است و درآمدهای مالیاتی و گمرکی در بودجه سال بعد با ۷۳ درصد رشد به حدود ۵۶۲ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. صادرات خالص گاز نیز 3.58 میلیارد دلار منظور شده و 145 هزار بشکه در روز خوراک تحویل پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها خواهد شد. از سهم ۴۰ درصدی صندوق توسعه ملی در سال آینده، طبق پیش‌بینی که در لایحه بودجه انجام شده دولت ۲۰ درصد را واریز خواهد کرد و ۲۰ درصد مابقی به دولت اختصاص پیدا می‌کند.
ارقام کلیدی بودجه
حذف دلار 4200 تومانی و اختصاص بیش از 100 هزار میلیارد تومان برای جبران هزینه‌ اصلاح نرخ کالاهای اساسی، دارو، خرید تضمینی گندم و یارانه نان، تعیین نرخ تسعیر ارز با رقم 23 هزار تومان، صادرات روزانه ۱.۲ میلیون بشکه با قیمت ۶۰ دلار، افزایش 5 تا 29 درصدی برای حقوق کارکنان دولت، تعیین نرخ سوخت فولاد، پتروشیمی و پالایشی‌ها معادل نرخ خوراک مصرفی پتروشیمی‌ها از مهمترین اعداد و ارقام بودجه تقدیمی دولت است. در لایحه بودجه، برای نخستین ‌بار، ردیف مستقل برای صندوق تثبیت بازار درنظر گرفته شده است.
میزان افزایش حقوق کارکنان دولت
همچنان که اشاره شد افزایش حقوق کارکنان دولتی برای سال بین 5 تا 29 درصد تنظیم شده، یعنی حداقل‌بگیران 29 درصد افزایش حقوق دارند و حقوق‌های بالاتر افزایش کمتری خواهند داشت. حداقل حقوق سال آینده ۴.۵ میلیون تومان دریافتی خواهند داشت. معافیت مالیاتی حقوق هم با رشد ۲۵ درصدی، ۵ میلیون تومان در ماه و 60 میلیون تومان در سال پیش‌‎بینی شده است. علاوه بر این کاهش 15 درصدی هزینه‌های دولت در لایحه بودجه دیده می‌شود. از دیگر ارقام بودجه می‌توان به مبلغ 12 هزار میلیارد تومان برای اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، 9 هزار میلیارد تومان برای پاداش پایان خدمت جانبازان و 22.6 هزار میلیارد تومان بابت پاداش پایان خدمت بازنشستگان اشاره کرد. علاوه براین، از سال آینده حداقل و حداکثر سن بازنشستگی دو سال افزایش خواهد یافت.
احداث پالایشگاه جدید با کمک دولت
در بودجه سال آینده 2 هزار میلیارد تومان برای گازرسانی به روستاها و مناطق فاقد گاز پیش‌بینی شده است. 300 میلیون دلار برای توسعه پالایشگاه آبادان در نظر گرفته شده و ساخت پالایشگاه جدید نفت با ظرفیت 300 هزار بشکه در روز هدفگذاری شده است. تکمیل خط اتیلن غرب برای تأمین خوراک پتروشیمی‌های در حال احداث پیش‌بینی و 15 هزار میلیارد تومان برای طرح‌های بهینه‌سازی سوخت در نظر گرفته شده است. لایحه بودجه پیشنهادی دولت در سال 1401 مجوز احداث 10 هزار مگاوات نیروگاه اتمی تولید برق از طریق مشارکت با سازندگان بین‌المللی و صنایع داخلی را صادر کرد.
صندوق مسکن محرومین تشکیل می‌شود
دولت در لایحه بودجه 1401 برای تأمین اراضی طرح مسکن به استعداد 4 میلیون واحد مسکونی تا پایان سال 1401 برنامه‌ریزی کرده است. اعتبارات صندوق ملی مسکن تقویت و برنامه‌ریزی برای اجرایی شدن دو میلیون مسکن تا پایان سال آینده که 30 درصد آن به پایان خواهد رسید، انجام شده است و 5 هزار میلیارد تومان برای راه‌اندازی صندوق مسکن محرومین اختصاص پیدا خواهد کرد.
هدایت یارانه‌ها به سمت اقشار کمتر برخوردار
افزایش اعتبارات برنامه مقابله با فقرمطلق برای افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی معادل دو برابر حقوق کارمندان برنامه یارانه نقدی و غیرنقدی و معیشت معادل 73.8 هزار میلیارد تومان، در نظر گرفتن یارانه حوزه سلامت مطابق با ماده 46 قانون الحاق 2 به میزان 32 میلیارد تومان و یارانه نان، گندم، دارو و تجهیزات مصرفی پزشکی و نهاده‌های کشاورزی به میزان 140 هزار میلیارد تومان از دیگر ارقام مورد توجه در بودجه است. از سوی دیگر، 24 هزار میلیارد تومان منابع حمایت از تولید در بخش انرژی و برای حمایت از اشتغال معادل 46 هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است. پیش‌بینی منابع در قالب صندوق پیشرفت و عدالت ایران (ملی و استانی) به میزان 46 هزار میلیارد تومان و با احتساب منابع حمایت از انرژی در وزارت نفت معادل 70 هزار میلیارد تومان است.
تمرکز بودجه عمرانی بر تنش آبی و خشکسالی
اعتبارات منابع آب از 9.3 هزار میلیارد تومان در قانون بودجه 1400 به 22.3 هزار میلیارد تومان در جهت رفع تنش‌های آبی و تقویت آبرسانی پایدار به مناطق ضروری شهری و روستایی افزایش یافته است. اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه (بودجه عمرانی) نسبت به سال 1400 با بیش از 43 درصد رشد به 251 هزار و 815 میلیارد تومان رسیده است.
جزئیات مالیات‌ها
بر‌اساس بندهایی از لایحه بودجه در سال 1401 واحدهای مسکونی و باغ ویلاهای با ارزش بالای 10 میلیارد تومان مشمول مالیات می‌شوند به این ترتیب که از 10 تا 15 میلیارد تومان به میزان یک در هزار، از 15 تا 25 میلیارد تومان دو در هزار، از 25 تا 40 میلیارد تومان، سه در هزار، از 40 میلیارد تا 60 میلیارد تومان چهار در هزار و بیش از 60 میلیارد تومان، پنج در هزار باید مالیات دهند.
همچنین مشاغل با درآمد سالانه زیر ۱۰۰ میلیون تومان از پرداخت مالیات معاف می‌شوند، در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ به‌منظور حمایت از تولید و صاحبان کسب و کارهای آسیب دیده از کرونا، واحدهای صنفی با درآمد مشمول مالیات کمتر از یک میلیارد ریال در سال ۱۴۰۰ علاوه بر معافیت‌های قانونی و بخشودگی و مشوق‌های مالیاتی، برای مالیات بر عملکرد سال 1400 از پنج واحد درصد بخشودگی برخوردار می‌شوند.
یارانه پردرآمدها حذف می‌شود
براساس لایحه بودجه سال 1401 وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با همکاری سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و با استفاده از پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان موظف است حداکثر ظرف مدت سه ماه پس از ابلاغ این قانون، ضمن دهک‌بندی درآمدی کلیه خانوارهای یارانه‌بگیر از طریق شاخص‌های متقن و ثبتی قابل اتکا نسبت به حذف یارانه نقدی و طرح معیشتی خانوارهای پردرآمد اقدام کند تا منابع حاصل صرف پرداخت یارانه جهت حمایت از اقشار آسیب‌پذیر با اولویت خانوارهای تحت پوشش و پشت‌نوبتی نهادهای حمایتی شود.

برنامه دولت برای بازگشت اعتماد به بازارسهام

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار تصمیم این سازمان در مورد دامنه نوسان و تعیین تکلیف سهام عدالت را تشریح کرد.
مجید عشقی درنخستین نشست خبری خود با خبرنگاران، درمورد دامنه نوسان در بورس توضیح داد: دامنه نوسان ابعاد مختلفی دارد که سازمان درحال بررسی آن است تا متناسب با شرایط بازار درمورد آن تصمیم‌گیری شود. این مطلوب است که مانند بورس‌های بزرگ دنیا دامنه نوسان پویایی داشته باشیم اما درحال حاضر با عدم تعادل در بازار مواجه هستیم و اگر دامنه نوسان وجود نداشته باشد، این نوسانات شدیدتر می‌شود. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار ادامه داد: این موضوع در هیأت مدیره سازمان درحال بررسی است و اگر شرایط مهیا باشد، روش‌های مختلفی برای باز کردن دامنه نوسان وجود دارد که از جمله آن می‌توان به باز کردن دامنه نوسان برای سهام شرکت‌هایی اشاره کرد که تعادل و بازارگردان دارند. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار درباره برنامه سازمان برای بازگشت اعتماد سهامداران به بازار گفت: بازگرداندن اعتماد منحصر به سازمان نیست چراکه سازمان تنها یک دستگاه نظارتی است که وظیفه نظارت بر ناشران را بر عهده دارد. عشقی با تأکید بر اینکه سیاستگذاری باید در بخش اقتصاد کلان کشور انجام شود، اظهار کرد: اقدامی که سازمان طی دو ماه گذشته انجام داد، این بود که درمورد موضوعات مختلف مربوط به سازمان رایزنی‌های لازم را انجام داده است. وی از تشکیل صندوق بازارگردانی شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت خبر داد و گفت: قرار است منابعی در قالب صندوق بازارگردانی برای شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت در نظر گرفته شود. البته این موضوع منوط به این است که آیین‌نامه اجرایی به‌جای سهام عدالت اصلاح و مدل نهایی آن در شورای عالی بورس تصویب شود. عشقی در مورد سود سهام عدالت سال ۱۳۹۹ نیز گفت: این موضوع در جلسه آتی شورای عالی بورس مطرح می‌شود و در مورد نحوه دریافت مبالغ از شرکت‌ها تصمیم‌گیری خواهد شد. امیدواریم پرداخت سود تا پایان سال انجام شود.

 اجرای طرح‌های توانمندسازی برکت در ١٢ هزار روستا

مدیرعامل بنیاد برکت ستاد اجرایی فرمان امام از پیاده‌سازی و اجرای طرح‌های توانمندسازی و اشتغال‌زایی این بنیاد در ١٢ هزار روستای کشور خبر داد. محمد ترکمانه در نشستی رسانه‌ای به مناسبت چهاردهمین سالگرد آغاز به‌کار بنیاد گفت: بنیاد با مطالعه فراوان برای سه سال پیاپی مدلی را برای اشتغالزایی و توانمندسازی طراحی کرد که امروزه این مدل در بیش از ١٢ هزار روستا پیاده‌سازی و اجرا شده است. مدیرعامل بنیاد برکت خاطرنشان کرد: قصد داریم برای سال آینده تعداد روستاهای تحت پوشش را از ١٢ هزار به ٢٠ هزار روستا برسانیم و ۶۵ درصد از روستاییان را تحت پوشش قرار دهیم. وی از اجرای مدل‌های اشتغالزایی این بنیاد در سراسر کشور خبر داد و گفت: تاکنون در حوزه اجتماع‌محور ١۶٠ هزار طرح با ظرفیت ۴٨٠ هزار فرصت شغلی ایجاد شده که این میزان تا پایان سال به ٢٠٠ هزار طرح خواهد رسید. همچنین تلاش داریم تا در سال آینده جهشی در این حوزه صورت گیرد و اتفاق بزرگی در حوزه اشتغال محقق شود. وی با اشاره به اینکه زنان سرپرست خانوار در کانون توجه بنیاد برکت قرار دارند، اظهار داشت: تا امروز بیش از ۶ هزار و ۵٠٠ طرح ویژه این افراد اجرا شده است. همچنین حدود ۴٠ درصد از طرح‌های اشتغالزایی برکت توسط زنان عملیاتی شده است.