​​​​​​میثم لطفی
خبرنگار
 یک دستگاه تبلت که توسط یکی از سربازان گروه شبه نظامی «واگنر» باقی مانده بود، این هفته توسط یکی از رسانه‌های خبری غربی شناسایی شد تا برای نخستین بار سرنخ‌هایی از ارتش مخفی روسیه شناسایی شود. این رایانه لوحی پس از عقب نشینی جنگجویان واگنر از مناطق جنوبی طرابلس در بهار 2020 توسط یکی از سربازان ناشناس گروه مذکور بجا مانده است و این طور که تحقیقات کنونی نشان می‌دهد، او هنگام تخلیه پایگاه محل استقرار خود فراموش کرده است این رایانه همراه را با خود ببرد تا براین اساس راز چندین ساله روسیه برای هدایت ارتش سری برملا شود.
بررسی‌های اولیه صورت گرفته در این رایانه لوحی نقشه‌هایی را به زبان روسی از خط مقدم نشان می‌دهد که این مسأله حضور چشمگیر گروه شبه نظامی واگنر و پیشروی‌های بی‌سابقه آن در عملیات‌های نظامی را ثابت می‌کند.
این تبلت گم شده واگنر
«واگنر» نام گروهی از افراد مسلح روسی است که به‌صورت کاملاً مخفیانه عملیات‌های نظامی خود را در سراسر جهان پیش می‌برند و از نبرد در خط مقدم روسیه گرفته تا حفاظت از معادن الماس در آفریقای مرکزی را برعهده دارند و همین مسأله باعث شده است تا از آنها به‌عنوان «ارتش سری روسیه» یاد شود.
 این گروه تمام عملیات‌ها و برنامه‌های خود را مخفیانه و بدون هرگونه ردپایی پیش می‌برند و به همین دلیل تاکنون هیچگونه شواهدی مبنی بر فعالیت مستقیم آنها وجود نداشته است. با وجود این شبکه خبری بی‌بی‌سی این هفته ادعا کرد که پس از عقب نشینی اعضای گروه واگنر در لیبی یک دستگاه تبلت سامسونگ از این گروه باقی مانده است که اطلاعات قابل توجهی را در مورد نحوه عملکرد این گروه ارائه می‌دهد. این رایانه لوحی به احتمال قوی به یکی از سربازان واگنر تعلق داشته است که در جریان خروج از پایگاه محل استقرار فراموش کرده آن را با خود ببرد و همین مسأله باعث شده است برای نخستین بار اسرار ارتش سری روسیه تا حدی برملا شود.
این شبکه خبری در تازه‌ترین گزارشی که این هفته منتشر کرده است توضیح داد اوایل فوریه امسال فردی که از او به‌عنوان «رابط» یاد می‌شود با آنها تماس گرفت و توضیح داد یک دستگاه تبلت متعلق به این گروه نظامی را در لیبی و در منطقه جنوبی شهر طرابلس که تا مدتی قبل محل استقرار گروه واگنر بوده است، شناسایی کرده است. این تبلت سامسونگ در میدان جنگ در غرب لیبی جا مانده است و پس از گذراندن مراحل مختلف برای تأیید اصالت، در یک جعبه محافظتی قرار گرفته است تا هرگونه ردگیری و پاک شدن از راه دور اطلاعات آن غیرممکن شود. نکته قابل ملاحظه دیگری که وجود داشت این بود که دسترسی به اطلاعات ذخیره شده در رایانه لوحی چندان دشوار نبود و با یک جست‌وجوی ساده ده‌ها فایل از جمله دستورالعمل‌های کارگذاری مین‌های ضدنفر، مین‌های ضدتانک، وسایل انفجاری دست ساز، کتابچه‌های راهنمای مخصوص کار گذاشتن مین، بمب‌های دست ساز، تصاویر پهپادهای شناسایی و... به دست آورد. در این رایانه لوحی همچنین چند کتاب ذخیره شده بود که  از جمله آنها می‌توان به کتاب «نبرد من» نوشته «آدولف هیتلر»، «بازی تاج و تخت» و... اشاره کرد. فایل مهم دیگری که در این رایانه لوحی شناسایی شد نقشه‌های عملیاتی بود که برنامه‌های نظامی واگنر از حضور در خط مقدم را نشان می‌داد و تمامی آنها به زبان روسی نوشته شده بود. در برخی از قسمت‌های این نقشه نقاط رنگی خاصی ترسیم شده بود که بیشتر آنها بر مناطق جنوبی طرابلس متمرکز بود. این منطقه از فوریه تا پایان مه 2020 درگیر نبردهای داخلی لیبی بود و تقریباً خالی از سکنه شد. تصاویر پهپادی که در این رایانه لوحی ذخیره شده است هم گویای این است که گروه واگنر به‌صورت کامل بر این منطقه اشراف داشته است. این تصاویر پهپادی که به‌صورت عکس و ویدیو موجود است نیز نشان می‌دهد از فوریه 2020 به بعد تقریباً تمام ساکنین منطقه جنوبی طرابلس واقع در غرب لیبی گریخته‌اند و هیچ کس در مناطق مسکونی آن زندگی نمی‌کند. نظامیان واگنر اطلاعات خود را به‌صورت رمزی در این رایانه لوحی ثبت می‌کردند و آنچه که براساس بررسی‌های اولیه روی شماره پرسنلی یکی از افراد در این تبلت برملا کرده است نشان می‌دهد که این گروه پس از اتمام عملیات خود در لیبی این کشور را ترک کرده است تا در یک مکان نامعلوم دیگر فعالیت‌های شبه نظامی را دنبال کند.
موبایل گم شده داعش
از سوی دیگر این طور که رسانه‌های خبری اعلام کردند، اطلاعات گوشی هوشمند سه جوان انگلیسی عضو گروه تروریستی داعش که پس از جنگ سوریه مجبور به ترک این کشور شدند در یک دیسک ذخیره‌سازی اطلاعات در پایگاه محل استقرار آنها شناسایی شد. این هارددیسک که هم اکنون تحت کنترل ویژه قرار دارد و بررسی‌های دقیق روی آن انجام شده است، اسرار مخفی این گروه تروریستی را تا اندازه‌ای برملا کرده است و بررسی‌های اولیه در آن اطلاعات و حساب‌های کاربری سه جوان مذکور در شبکه‌های اجتماعی را نشان می‌دهد که از این طریق دیگر جوانان ساکن کشورهای مختلف را جذب این گروه تروریستی می‌کردند. «لوئیز کالاهان» خبرنگار روزنامه «ساندی تایمز» در خاورمیانه ادعا می‌کند که پس از بررسی‌های خود موفق شده است این دیسک حاوی اطلاعات یک گوشی هوشمند وابسته به اعضای گروه داعش را به دست آورد.  در این دیسک اطلاعاتی عکس‌ها، تصاویر ویدیویی و اسکرین شات‌های مربوط به گوشی هوشمند ذخیره شده است که زندگی یک جوان انگلیسی عضو داعش را نشان می‌دهد. محتویات فایل‌های به دست آمده از این گوشی هوشمند حاکی از آن است که هویت صاحب این گوشی یک فرد 22 ساله است که همراه دو نفر دیگر از انگلستان به سوریه آمده‌اند و علاوه بر حضور در عملیات‌های نظامی، در شبکه‌های اجتماعی فعالیت می‌کنند تا دیگر جوانان را به همکاری با گروه تروریستی داعش تشویق کند. این طور که بررسی‌های اطلاعاتی نشان داده است، احتمالاً هیچ یک از سه جوان انگلیسی که تصاویر آنها در این گوشی همراه دیده می‌شود در قید حیات نیستند و در مجموع گفته می‌شود که تاکنون نزدیک به هزار انگلیسی به‌صورت مستقیم به گروه تروریستی داعش پیوسته‌اند. البته باید توجه داشت این نخستین باری نیست که دستگاه‌های الکترونیکی از جمله گوشی هوشمند یا رایانه لوحی از اعضای گروهک‌های شبه نظامی به دست می‌آید و اطلاعاتی در مورد نحوه فعالیت آنها را برملا می‌کند. پیش از این در نقاط مختلف سوریه چند دستگاه گوشی «نوکیا 105» شناسایی شده بود که بررسی‌های دقیق‌تر نشان داد به اعضای گروه داعش تعلق داشته است. این گوشی ارزان که عمر باتری طولانی دارد و امکان نصب اپلیکیشن یا اتصال به اینترنت برای آن وجود ندارد، محبوب‌ترین ابزار الکترونیکی بین اعضای داعش محسوب می‌شود و فاقد دوربین دیجیتالی است. اعضای داعش از این تلفن همراه برای فعال‌سازی تله‌های انفجاری و بمب‌های کنار جاده‌ای استفاده می‌کنند و بررسی روی این گوشی‌های لو رفته نشان داد که داعشی‌ها از آن به‌عنوان ابزار کنترل از راه دور برای انفجار بمب‌ها استفاده می‌کردند. با وجود این گروه‌های شبه نظامی و تروریستی در بیشتر موارد اطلاعات حساس خود را به‌صورت رمزگذاری و طبقه‌بندی شده در اختیار اعضا قرار می‌دهند تا در صورت هرگونه اشتباه یا گم شدن دستگاه الکترونیکی، نحوه فعالیت آنها برملا نشود.

پس‌از رایزنی‌های بسیار در خصوص کابینه دولت سیزدهم عاقبت چهارشنبه 20 مرداد اسامی وزرا معرفی شد و عیسی زارع‌ پور به‌عنوان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات معرفی شد.
در این ستون به چکیده برنامه زارع‌پور که در 45 صفحه و 8 بخش اعلام شده است، می‌پردازیم.زارع‌ پور عنوان کرده است که برنامه‌ای که برای نشستن بر صندلی وزارت ارتباطات در نظر گرفته است مبتنی بر به کارگیری تمامی ظرفیت‌های داخلی و خارجی شامل جمعیت جوان و نخبه، وجود بیش از ۴۰ سال تجربه مدیریت حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور، دستاوردهای سیاسی و اجرایی در مدیریت این عرصه، همصدای کشورهای منطقه و سایر کشورهای همسو با ایران در این عرصه، با نگاه درون‌ساز و برون‌‌گرا تهیه شده است. زارع‌ پور در برنامه‌های خود برای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، حوزه‌های مأموریتی این وزارتخانه را به هشت قسمت شامل، حکمرانی دیجیتال و تعاملات بین‌المللی، دولت هوشمند و تحول دیجیتال، شبکه ملی اطلاعات، تنظیم مقررات حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات، اقتصاد دیجیتال، حفظ حریم خصوصی و امنیت فضای تبادل اطلاعات، فناوری فضایی و در نهایت پست تقسیم کرده و با اشاره به وضعیت هر کدام از این حوزه‌های مأموریتی، مهم‌ترین چالش‌ها و راهبردهای پیشنهادی برای برون‌رفت از وضع موجود و رسیدن به وضع مطلوب را نیز ترسیم کرده است. وزیر پیشنهادی دولت سیزدهم در برنامه خود تأکید کرده که تحقـق دولـت الکترونیکـی و نـه حتـی دولـت هوشـمند، یکـی از مطالبـات قانـونگذار و مـردم در سال‌های گذشـته بـوده کـه با وجود تلاش‌هـای صـورت گرفتـه متأسفانه به‌صورت کامـل محقـق نشـده و مـردم در بسـیاری از امـور بـرای کوچکتریـن کارهـای خـود بایـد بارهـا و بارهـا اقـدام بـه پیگیـری حضـوری کننـد.
زارع‌ پور در خصوص شبکه ملی اطلاعات نیز معتقد است: برای رفع چالش‌ها در مورد این شبکه، کارهایی از جمله تشـریح شـفاف و صادقانـه قابلیت‌هـا و امکانـات شـبکه ملـی اطلاعـات بـرای مـردم و ایجـاد وفـاق ملـی در ایـن خصـوص بـا همـراه کردن طیـف‌هـای مختلـف سیاسـی و رسـانه‌هـا، اجـرای متـوازن شـبکه ملـی اطلاعـات بـر اسـاس مصوبـات شـورای عالـی فضـای مجـازی و مطابـق جـدول نگاشـت نهـادی شـبکه ملـی اطلاعـات می‌توان انجام داد.
زارع‌ پور برای رفع موانع توسعه رشد اقتصاد دیجیتال در کشور هم برنامه‌هایی ارائه داده که می‌توان از میان آنها به تهیه سند ملی توسعه و نقشه راه و نگاشت نهادی اقتصاد دیجیتال همراه با پیوست فناوری و پیوست جذب سرمایه‌گذاری بین‌المللی، ارتقای امنیت سرمایه‌گذاری با فعالیت‌هایی همچون پیگیری تصویب قوانین و مقررات شفاف، رقابتی و حمایتی و تسهیل صدور مجوز فعالیت‌ها، تـلاش بـرای کاهـش نـرخ مهاجـرت و بـه مـوازات آن بازگشـت نخبـگان ایرانـی حـوزه فنـاوری اطلاعـات و ارتباطـات شـاغل در کشـورها و شـرکت‌های خارجـی به کشور اشاره کرد. زارع‌ پور در ادامه معرفی برنامه‌های خود به بحث داغ چند سال اخیر یعنی حفظ حریم خصوصی و امنیت فضای تبادل اطلاعات اشاره کرده است. او حملات بی‌سابقه به زیرساخت‌های فاوای کشور در سال‌های اخیر را نقض حریم خصوصی دانسته است.  از طرف دیگر افزایش قابل توجه جرایم سایبری مرتبط با فضای خصوصی و امنیت زیرساخت‌ها را حاصل نبود متولی مشخص در نظام امنیت زیرساختی کشور معرفی کرده که در نهایت باعث کاهش اعتماد عمومی مردم به امنیت اطلاعات در فضای مجازی کشور شده است.او معتقد است وابستگی شدید کشور به محصولات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری خارجی یکی از چالش‌ مقابله با نفوذ به زیرساخت‌های فاوای کشور است.
 اما برنامه‌های زارع‌پور برای حل این مشکلات ارتقای توان داخلی و کاهش وابستگی به خارج از کشور، تربیت نیروهای متخصص حوزه امنیت فناوری اطلاعات در کشور، پییگیـری راه‌انـدازی مرکـز ملـی پایـش امنیـت زیرسـاخت‌های ارتباطـی و اطلاعاتـی کشـور بـرای کشـف و دفـع حمـلات و لزوم بهره‌گیری از فناوری‌های نوین اطلاعات و ارتباطات است.
گفتنی است زارع‌پور در برنامه خود سعی کرده در بخش‌های مختلف از فضا گرفته تا تحول اقتصاد دیجیتال و مقررات‌گذاری درست در حوزه ICT، توضیحات مفصل ارائه کند و برای چالش‌های مختلف در این حوزه برنامه‌های نسبتاً مفصلی ارائه کند.