آیتالله سیدمحمد غروی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در گفتوگو با «ایران»:
مجلس به حفظ انسجام کابینه توجه داشته باشد
مشکلات یک شبه حل شدنی نیست، باید به دولت جدید زمان داد
مرتضی گلپور
خبرنگار حوزه دولت
فهرست وزرای پیشنهادی رئیس جمهوری درحالی به مجلس شورای اسلامی تقدیم شده است که دو انتظار در جامعه و از سوی نخبگان مطرح است؛ نخست، رفع سریعتر مشکلات و دیگری تشکیل سریع کابینه. بخش دوم این انتظارات، متوجه مجلس شورای اسلامی است که اکنون کار بررسی صلاحیتها و کارنامه وزرای پیشنهادی را آغاز کرده است.
همان طور که آیتالله سیدمحمد غروی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم مطرح کرد، همگان انتظار دارند که مجلس در بررسیهای خود حفظ انسجام کابینه مدنظر رئیس جمهوری را در اولویت قرارداده و درعین حال در کمترین زمان، زمینه و فرصت را برای آغاز به کار سیزدهمین دولت جمهوری اسلامی ایران فراهم کند. آنچه میخوانید، گفتوگوی «ایران» با این عضو جامعه مدرسین است که او دیدگاهها و دغدغههای خود نسبت به مجلس، کابینه سیزدهم و نیز ملاحظات درباره عملکرد خود دولت را مطرح کرده است.
انتظارات شما به عنوان یک شهروند و نیز به عنوان عضو جامعه مدرسین از کابینه سیزدهم چیست و به نظر شما کابینه جدید باید چه رویکردی داشته باشد؟
انتظاری که از کابینه آیتالله رئیسی وجود دارد، صرفاً این است که همکاران پیشنهادی یا انتخابی برای دولت از تخصص کافی و تعهد لازم برخوردار باشند و هم اینکه بتوانند همه ظرفیت فکری و توان جسمانی خود را برای اصلاح جامعه و رفع مشکلات کشور بکار بگیرند. این یک انتظار کلی است که؛ اولاً اعضای کابینه و دولت، کسانی باشند که واقعاً از عهده کارها بربیایند، یعنی توانایی، تخصص و تعهد داشته باشند و دیگر اینکه واقعاً شیفته خدمت باشند، نه اینکه خدمت را نردبانی قرار بدهند برای دستیابی به دنیای متنوعتر.
این انتظار شما ناشی از چیست؟
این انتظار به این دلیل مطرح است که امروز ما مشکلات زیادی در کشور داریم. البته نمیخواهم بگویم این مشکلات طبیعی نبوده است، اما مسأله این است که اگر افراد کارایی بیشتری میداشتند یا هماهنگیهای بهتری انجام میگرفت، چه بسا مشکلات مردم کمتر و وضعیت ما بهتر از امروز بود. لذا از کابینه آیتالله رئیسی انتظار این است که این رویکردها اتخاذ شود.
البته برخی در همین روزها که هنوز کابینه تشکیل نشده، تلاش میکنند سطح انتظارات را بالا ببرند و حتی برخی به طعن یا جدی میپرسند که چرا فلان مشکل حل نشده است.
این رویکرد درست و صادقانه نیست و البته طرح این مطالب را نباید متوجه همه مردم دانست. به عبارت دیگر همه مردم این طور فکر نمیکنند زیرا مردم توجه دارند که مشکلات زیاد است و این مشکلات یک شبه حل نمیشود. مردم فهیم ما میدانند که باید به مسئولان و مدیران دولت زمان بدهند تا در مسیر رفع مشکلات بکوشند.
اما زمان دادن به دولت، نافی تشکیل سریع کابینه نیست.
در اینجا، مسأله به نوع انتظار ما از مجلس باز میگردد. به عبارت دیگر، علاوه بر انتظاراتی که از دولت داریم، یک انتظار ویژه هم از مجلس داریم و آن همکاری با دولت جدید است.
این نکته بسیار مهمی است. گاهی رئیس جمهوری در بخشی از دولت چینش خاصی از مدیران را انتخاب میکند و افرادی که به نظر او متعهد هستند را با رایزنیها و بررسیهای مختلف انتخاب و منصوب میکند. اما به رغم این، گاهی دیده میشود که بر اثر دغدغههای غیرطبیعی، ممکن است این افراد در مجلس رأی اعتماد نگیرند که در این صورت چینش و ترکیب مد نظر رئیس جمهوری نیز به هم میخورد.
اگر ما انتظار داریم این افراد و شخصیتها کارایی لازم را داشته باشند، ضمن درنظر گرفتن این نکته که قرار نیست مشکلات در کمترین زمان حل شود، با درنظر گرفتن همه این ملاحظات، انتظار میرود مجلس محترم هم همکاری کرده و به وزرای پیشنهادی رأی اعتماد بدهد. مجلس باید توجه داشته باشد که در مقابل خداوند مسئولیت دارد. در جایی که میبینند افراد توانمندیهای لازم را دارند و قبلاً هم رایزنیهای لازم شده، به وزرای پیشنهادی رأی اعتماد بدهند.
این طور نباشد که خدای نکرده هم وقت مجلس و هم وقت نظام گرفته شود و پس از بررسیهای زیاد، به این افراد رأی اعتماد داده نشود تا به این ترتیب در کار کابینه و دولت هم ناهماهنگی ایجاد شود.
بنابراین شما معتقد هستید که حفظ انسجام کابینه و چینش مدنظر رئیس جمهوری برای کار دولت، اهمیت دارد؟
حفظ انسجام کابینه از اولویت بالایی برخوردار است زیرا در برخی دولتها دیدیم برای فلان وزارتخانه که نقش مهمی هم دارد، رئیس جمهوری فردی را به مجلس پیشنهاد میکند، اما مجلس رأی اعتماد نمیدهد، در صورتی که همه میدانند آن فرد واقعاً کارا است، ولو اینکه مثلاً با جهتگیریهای سیاسی یا مدیریتی ما همسو نباشد. این رأی عدم اعتماد باعث میشود گاه افراد ضعیفتری برای وزارتخانهها و مسئولیتهای مختلف انتخاب شوند که این هم به اجبار اتفاق میافتد، ضمن اینکه با کلیت تیم دولت هم هماهنگ نیستند. اما در همین حال، ما با وجود این رأی عدم اعتماد و بهم خوردن انسجام، همچنان انتظار داریم که چون وزرا، وزرای رئیس جمهوری هستند، کابینه و دولت کارایی لازم و مورد انتظار را داشته باشند.
این انتظار نادرستی است و به نظر میرسد اگر تا حدی رایزنیها انجام شده و این طور تشخیص داده شده که این وزرا، وزرای مناسبی هستند، نمایندگان محترم به آنان اعتماد کنند و درعین حال به سلیقه رئیس جمهوری نیز اعتنا کرده و الزامات آن را لحاظ کنند زیرا در مرحله نخست، رئیس جمهوری مسئول کابینه است و مورد سؤال واقع میشود و مردم از او انتظار دارند. این مسأله بسیار مهمی است که انتظار میرود مجلس به آن توجه داشته باشد. گروه گرایی و جریان گرایی، باید کنار گذاشته شود و نباید گروه گرایی شاخص باشد. گاهی ما افراد خوب، متخصص، متعهد و متدینی را کنار میگذاریم، فقط به این دلیل که او مثل ما فکر نمیکند یا اینکه ما فکر میکنیم فرد دیگری بهتر میتواند این کار را انجام دهد. در حالی که باید حدنصابی در این رابطهها در نظر گرفت و اگر کسی این حدنصاب را دارد، برای رضای خدا باید به او اعتماد کنیم.
اتفاقاً یکی از مواردی که برای کابینه آیتالله رئیسی شمرده میشود، این است که این کابینه وامدار جناحها و گروهها نیست و کسی نمیتواند بگوید فلان شخص در کابینه، سهمیه فلان جریان سیاسی است.
من این را یک نقطه مثبت برای کابینه میدانم، باوجود این مطمئن نیستم که مجلس به این انتظار نظر مثبتی داشته باشد، ولو اینکه ممکن است در شعار این طوری باشد. من مجلس را متهم نمی کنم، اما معتقدم مجلس باید نشان دهد که چنین رویکردی نسبت به مسائل دارد و غیرجناحی بودن کابینه را ارج میگذارد. نکته ای که هم مجلس و هم دیگران باید به آن توجه داشته باشند این است که بالاخره رئیس جمهوری میخواهد با این وزرای پیشنهادی کار کند.
گاهی ممکن است نقاط ضعفی از نظر کارایی و دیانت وجود داشته باشد که به دلیل همین ضعفها، طبیعتاً فرد مورد نظر نمی تواند چنین مسئولیتی را قبول کند که این امر، حساب دیگری دارد.
اما مته به خشخاش گذاشتن و اینکه گاهی اوقات دوآتشه به مسائل نگاه کردن و مسائل تخصصی را ندیدن، یا اینکه بگوییم فلان فرد با ما آشنا است و میتواند به شهر و استان ما کمک کند، چنین نگرشهایی نباید نسبت به وزرای پیشنهادی وجود داشته باشد. آنچه همگان باید در نظر بگیرند، منافع کلی و نیازها و جهت گیریهای اساسی نظام است.
شما درحالی بر ضرورت همراهی مجلس با وزرای پیشنهادی تأکید دارید که رهبر معظم انقلاب هم بر تشکیل فوری کابینه تأکید کردند. آیا این انتظار، ناظر به مشکلات اقتصادی یا کرونایی است که تشکیل فوری کابینه را ضروری میکند؟
وقتی کار دولتی به پایان میرسد و دولت جدیدی روی کار میآید، چه بخواهیم و چه نخواهیم، دولت و امور اجرایی کشور دچار فترت میشود، ولو اینکه مجموعهها بسیار هم متعهد باشند. درحالی که امروز زمانی نیست که وقت و فرصت ما برای این فترت از دست برود. بلکه باید مسئولان به سرعت و فوریت انتخاب شوند و بر کارها مسلط تا برای رفع مشکلات همت کنند.
البته در این فوریت باید به یک نکته مهم هم توجه کرد و آن، حفظ و نگه داشتن نیروهای خوب گذشته است. به عبارت دیگر این طور نباشد که همه افراد و مدیران باقی مانده از گذشته را عوض کنند، بلکه باید کسانی که کارایی و پرونده سالمی دارند، ولو اینکه از دولت گذشته باشند، آنان را حفظ کنند تا به سرعت کارها آغاز شود. بنابراین، در کنار تذکر به مجلس، باید در این زمینه به دولت سیزدهم تذکر داد که نباید جناحی برخورد شود و کسانی که توانمند هستند، ولو اینکه در دولت گذشته بودهاند، نباید حذف شوند. اینکه بخواهیم صدر تا ذیل دولت، از معاونتها تا ردههای پایینتر را جابه جا کنیم، خطری برای کشور است.
در کشورهای دیگر هم این طور نیست که چنین تغییرات عمدهای پدید بیاید، بلکه در سطح محدودی تغییرات ایجاد میشود و براساس سیاستهایی که تدوین شده، کار پیش میرود. بنابراین، انتظار دیگر من یا مردم هم این است که نصب افراد از سوی وزرای جدید، براساس چارچوب باشد، یعنی کسانی که کارایی داشتند و بر کارها مسلط هستند، در مسئولیتهای خود ابقا شوند زیرا در همه حال باید مصالح کلی نظام و شاخصهای اصلی را در نظر گرفت.
آیتالله رئیسی بعد از انتخابات سفری به قم داشت و با علما و مراجع دیدار کرد. انگیزه و جهتگیریهای ایشان به عنوان رئیس جمهوری را چطور دیدید؟
جهت گیریهای کلی ایشان خوب است، اما این جهت گیریها برخی مربوط به خود ایشان است و برخی دیگر مربوط به این است که ترکیب نهایی دولت چگونه خواهد بود. زیرا رئیس جمهور نمیتواند کار وزرا یا کار مدیران کل را انجام دهد. همه باید دست به دست هم بدهند و به رئیس جمهوری کمک کنند. صرف اینکه جهت گیری رئیس جمهوری چیست یا صرف اینکه آیت الله رئیسی شاخصهای خوبی را هدفگذاری کردند، کفایت نمیکند، بلکه باید همه کمک کنند تا دولت و کشور در مسیر تحقق این اهداف حرکت کند.
به همین دلیل است که معتقدم باید به افراد مورد نظر رئیس جمهوری برای کابینه اعتماد کرد تا رئیس جمهوری بتواند با هماهنگی و انسجام و تعهد و تخصص مدنظر خود کارها را به سمت اهداف تعیین شده پیش ببرد. به عبارت دیگر رسیدن به اهداف، به ابزار، طرح و هماهنگی نیاز دارد. همه باید کمک کنند تا این اهداف محقق شود زیرا مردم انتظار زیادی دارند. ضمن اینکه نباید به مردم القا شود که رئیس جمهوری به این زودی مشکلات را حل کند، بلکه باید احساس کنند تلاشها به سمت حل مسائل است و دولت در مسیر حل مسائل قرار دارد.
دوره جدید تحکیم و توسعه همکاریهای تهران- مسکو
در دولت رئیسی، ایران در تحکیم روابط دوستانه با روسیه تلاش بیشتری خواهد داشت
روسیه اولین کشوری بود که مقاماتش به انتخاب آیتالله سیدابراهیم رئیسی بهعنوان رئیس جمهوری اسلامی ایران و شروع به کار دولت جدید استقبال گرمی نشان دادند و روابط طرفین را در دوره جدید مستحکمتر پیشبینی کردهاند. از این روکارشناسان دورهای از همکاریهای جدید برای دو کشور پیشبینی میکنند.
بهگزارش ایرنا «ویاچسلاو ولودین» رئیس مجلس دومای دولتی روسیه در حاشیه مراسم تحلیف آیتالله سید ابراهیم رئیسی بهعنوان رئیس جمهوری جدید ایران با ابلاغ تبریک و آرزوی موفقیت خود و ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری این کشور برای دولت سیزدهم و رئیس جمهوری اسلامی ایران بر لزوم ارتقای سطح همکاریهای دو کشور در همه زمینهها تأکید کرد.
بهگفته کارشناسان روس همکاری ایران و روسیه بهعنوان دو کشوری که از حسن همجواری برخوردارند و در بسیاری از مسائل بینالمللی اتفاق نظر دارند میتوانند در دولت جدید ایران در رفع بسیاری از موانع بخصوص در زمینه اقتصادی و فرهنگی راهگشا باشند.
«گئورک میرزایان» استاد دانشگاه مالی تحت نظارت ریاست جمهوری روسیه و از خبرنگاران امور بینالمللی این کشور معتقد است که در شرایط کنونی و با آغاز فعالیت دولت جدید تهران، ایران و روسیه برای مقابله با چالشها و تهدیدها باید ساختار همکاریهای خود را گسترش دهند و همه شرایط برای توسعه همکاریها فراهم است. وی در گفتوگو با ایرنا به طرح امنیتی روسیه برای خلیج فارس اشاره کرد و افزود: این طرح زمینه خوبی را برای تأمین امنیت خلیج فارس و همکاریهای کشورهای منطقه در این پهنه آبی فراهم میکند.
بهگفته میرزایان، ایران و روسیه همچنین میتوانند در چارچوب طرح راهگذر بینالمللی شمال-جنوب نیز مشارکت گستردهای داشته باشند. وی خاطرنشان کرد که این طرح هند را از طریق ایران و روسیه به اروپای شمالی متصل میکند و انتقال محمولهها از طریق آن حداقل ۱۰ روز مسیر کوتاهتر نسبت به کانال سوئز میپیماید.
«اسماعیل شعبانف» عضو شورای روابط بین اقوام که زیر نظر ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه فعالیت میکند نیز با بیان اینکه دوره ریاست جمهور جدید ایران دورهای تأثیرگذار برای ایران و منطقه خواهد بود، اظهار امیدواری کرد که در دوره ریاست جمهوری رئیسی، روابط فدراسیون روسیه و جمهوری اسلامی ایران باوجود برخی مشکلات به سطح بالاتری ارتقا کند.
این فعال اجتماعی فرهنگی روس سطح مبادلات اقتصادی و بازرگانی ایران و روسیه را ناکافی خواند و برای افزایش همکاریهای دو کشور در این عرصه در دوره رئیس جمهوری جدید ایران ابراز امیدواری کرد. شعبانف گفت: اطمینان دارم در دوره ریاست جمهوری رئیسی، ایران در تحکیم روابط دوستانه با روسیه تلاش و عزم بیشتری خواهد داشت. وی همچنین ابراز امیدواری کرد که در دوره ریاست جمهوری رئیسی، وضعیت کشورهای همسایه ازجمله در منطقه قفقاز جنوبی با تلاشهای ایران حل و فصل شود.
کاظم جلالی سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه هم معتقد است: پیام مبادله شده در سال میلادی جاری بین رهبران دو کشور نشانگر تأکید دو طرف برای توسعه روابط هست و خوشبختانه در حوزههای مختف روابط ما روزبهروز در عرصههای سیاسی، نظامی، فنی، فرهنگی و اقتصادی گسترش یافته و هم اکنون با شتاب در حال پیش رفتن است و در دولت جدید ایران نیز با توجه به اراده و عزم جدی دو طرف امیدواریم تعاملات مستحکمتر شود. وی درنشست پرسش و پاسخ بنیاد حمایت از دیپلماسی عمومی (گورچاکف) با بیان اینکه هر دو کشور در موضوع مدیریت جهانی در تقابل با یکجانبهگرایی نظرات مشترکی دارند، افزود: تهران و مسکو در عرصه بین الملی قدرتمند و از توانمندهای بالفعل و بالقوه زیادی برخوردار هستند.
«ویاچسلاو ولودین» رئیس مجلس دومای دولتی روسیه نیز در حاشبه مراسم تحلیف آیتالله سید ابراهیم رئیسی بهعنوان رئیس جمهوری جدید ایران یادآور شد که روسیه اهمیت زیادی به توسعه روابط با ایران میدهد. روابط بین پارلمانی دو کشور به شکل مؤثری در فرمتهای گوناگون در حال توسعه است.
رئیس دومای دولتی روسیه با بیان اینکه کشورش همواره حامی گسترش روابط با ایران در عرصههای مختلف بوده است، خاطرنشان کرد: روابط دو کشور هنوز با سطح مطلوب فاصله دارد و بنده نیز به سهم خود تلاش خواهم کرد در چارچوب روابط پارلمانی با ایران، سیاست ارتقای سطح روابط را تسریع کنیم.
به دنبال اعلام پیروزی رسمی سید ابراهیم رئیسی در سیزدهمین دوره انتخابات جمهوری اسلامی ایران بلافاصله پیامهای تبریک روسی به رئیسجمهوری منتخب ابراز شد و ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه نخستین رئیس جمهوری در جهان بود که به رئیسی تبریک گفت. بهدنبال آن دیگر مقامات و شخصیتهای روسیه هم برای رئیسی پیام تبریک فرستادند و دوره جدید را تقویت و شکوفایی روابط نام نهادند.
امریکا مانع توافق برای تبادل 10 زندانی شد
خبر اول اینکه، معاون سیاسی وزیر امور خارجه بار دیگر امریکا را مسئول کارشکنی در روند تبادل زندانیان اعلام کرد. سیدعباس عراقچی این را در توئیتی خطاب به «دومینیک راب» وزیر خارجه انگلیس نوشت و گفت: «آقای دومینک راب! شما بهتر از هر کس دیگری میدانید که توافق برای آزادی ۱۰ زندانی از جمله انوشه آشوری - هفتهها پیش به سرانجام رسید - اما دوستان شما در واشنگتن مانع آن شدند.» او افزود:«آشوری و ۹ نفر دیگر توسط امریکا برای اهداف سیاسی به گروگان گرفته شدهاند. امیدوارم این موضوع را برای مردم خود تشریح کنید.» این پیام عراقچی در پی آن مطرح شد که وزیر خارجه انگلیس ساعاتی قبلتر در توئیتی با بیان اینکه امروز چهارمین سالگرد بازداشت انوشه آشوری است خواستار آزادی آشوری و دیگر زندانیان دوتابعیتی شد. در پاسخ به این موضعگیری بود که عراقچی یادآور روندی شد که پیشتر میان ایران و امریکا درباره تبادل زندانیان مورد توافق قرار گرفته بود اما همزمان با توقف مذاکرات احیای برجام در وین، از دستور کار مقامهای امریکایی خارج شد و این کشور دیگر حاضر به اجرای توافقات صورت گرفته پیرامون این موضوع نشد. گفتوگوهای غیرمستقیم تهران و واشنگتن پیرامون تبادل ۴ ایرانی در برابر ۴ امریکایی در حالی به توافق نهایی رسیده بود که پس از توقف مذاکرات وین در دور ششم، امریکا مذاکرات وین را به این فرایند گره زد و توافق را بر هم زد.
آزادی ۱۰۱ زندانی همزمان با سفر اژهای به البرز
خبر دیگر اینکه، رئیس کل دادگستری استان البرز از آزادی ۱۰۱ زندانی همزمان با سفر محسنی اژهای رئیس قوه قضائیه به این استان خبر داد. به گزارش میزان، به گفته حسین فاضلی هریکندی، رئیس کل دادگستری استان البرز همزمان با حضور رئیس قوه قضائیه، هیأتی مرکب از ۶۰ نفر از قضات استان البرز بهصورت همزمان از ندامتگاه مرکزی کرج و فردیس بازدید کرده و ضمن صحبت و رسیدگی به مشکلات زندانیان، مقدمات آزادی زندانیان را فراهم کردند. بر این اساس با بررسی پرونده زندانیان، ۸۰ زندانی مستحق بهرهمندی از ارفاقات قانونی و اعطای مرخصی منتهی به آزادی تشخیص داده شدند و همچنین با استفاده از ظرفیت ستاد دیه و با مشارکت خیرین، با تأمین بدهی حدود ۱۰ میلیارد ریالی ۲۱ زندانی جرایم غیرعمد، زمینه آزادی این محکومان میسر شد. دادستان عمومی و انقلاب شهرستان پردیس هم ضمن بازدید از زندان دماوند با مرخصی پایان حبس ۱۷ نفر موافقت کرد که نسبت به آزادی آنان اقدام شد. به گزارش ایسنا، علیرضا آقاجاری دادستان عمومی و انقلاب شهرستان پردیس همچنین در جریان این بازدید با ۷۰ نفر از مددجویان ملاقات چهره به چهره داشت که پس از استماع صحبتهای آنان، دستورات لازم را جهت تسریع در امورآنها در چارچوب قوانین صادر کرد.
توضیح گمرک درباره شایعه ارسال واکسن به ونزوئلا
شنیدیم که، معاون فنی گمرک ایران در خصوص فیلم منتشر شده در فضای مجازی درباره ارسال واکسن چینی از ایران به ونزوئلا توضیح داد. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، مهرداد جمال ارونقی معاون فنی گمرک دراین باره گفت: مبدأ این کالای ترانزیتی، چین و مقصد آن کاراکاس ونزوئلا بوده و در ایران فقط هواپیما عوض کرده و ترانشیپمنت (انتقال غیرمستقیم از یک هواپیما به یک هواپیمای دیگر) شده است. او در ادامه افزود: به دلیل اینکه تا پرواز بعدی شرایط دمایی تغییر نکند، کالا در سردخانه نگهداری میشود و برای این منظور جایی که فیلم گرفته شده محوطه حوزه ۲ است.
تحریمهای تازه امریکا علیه چند شخص و شرکت در ارتباط با سپاه پاسداران
دست آخر اینکه، امریکا یک فرد و چهار شرکت را به بهانه حمایت از نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست تحریم قرار داد. به گزارش ایسنا و به نقل از نشنالپست، وزارت خزانهداری امریکا با صدور بیانیهای از اعمال تحریمهایی علیه «محمود رشید الحسبی» خبر داد و مدعی شد که این شخص با مقامات ارشد سپاه پاسداران همکاری داشته و انتقال نفت ایران را تسهیل میکرده است. همچنین در این رابطه شرکتهایی نظیر «نیمر اینترنشنال» و «اوربیت پتروکمیکال تردینگ ال ال سی» نیز در لیست تحریمهای وزارت خزانهداری امریکا قرار گرفتهاند.