گروه سیاسی/ نشست «بغداد 2» که هفته گذشته با حضور شماری از مهم‌ترین بازیگران منطقه از جمله ایران، عربستان، مصر و عراق به میزبانی «اردن» برگزار شد، نشان داد تحولات منطقه‌ای که به نظر می‌رسید در روند جدیدی قرار گرفته، با نشانه‌های سازنده‌تری مبنی بر ایجاد همکاری‌های درون منطقه‌ای همراه شده است؛ نشانه‌هایی که محصول تفاسیر مختلف از گزاره‌هایی مشترک ذیل تغییر سیاست‌های سیال جهانی و منطقه‌ای است. سوای روند مذاکرات دوجانبه تهران و ریاض که با میانجیگری بغداد، دو طرف را در آستانه بازگشایی نمایندگی‌های دیپلماتیک قرار داده، نخست وزیر عراق در خلال برگزاری نشست اخیر در امان، از ابراز تمایل مصر برای آغاز مذاکرات دوجانبه با ایران خبر داده است. این مهم را حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه روز گذشته در گفت‌وگویی مورد تأیید قرار داد. او از پیشنهاد نخست وزیر عراق در این نشست مبنی بر آغاز گفت‎وگوهای تهران و قاهره در سطوح امنیتی و سیاسی خبر داد و اعلام کرد که ایران از این پیشنهاد استقبال کرده است. این را باید در کنار استقبال ویژه‌ ملک عبدالله، پادشان اردن از وزیر امور خارجه ایران در جریان نشست «بغداد2 »گذاشت که در فرامتن خود نشان می‌داد اردن نیز در کنار دیگر کشورهای عربی خواهان آغاز فصل جدیدی از مناسبات دوجانبه با تهران است؛ مسأله‌ای که به صراحت از سوی ملک عبدالله در دیدار با امیرعبداللهیان (که حامل پیام آیت‌الله رئیسی بود) نیز طرح شد. 

پاسخ مثبت به آلترناتیو ایران
 پدیدار شدن نشانه‌های مثبت مبنی بر تمایل قریب به اتفاق کشورهای عربی برای حل بحران‌های جاری از مسیر گفت‌وگو، حاصل دریافت این فهم جدید کشورهای منطقه است مبنی بر اینکه سیاست شتابزده تشکیل اتحادیه‌های نظامی و امنیتی با محوریت بازیگران عربی ذیل رهبری کشورهای غربی، نه تنها امکان تأمین ثبات سیاسی- امنیتی منطقه‌ای را فراهم نخواهد کرد که به جای آن یک استراتژی بلندمدت پرهزینه و مخاطره آمیز را به این کشورها تحمیل می‌کند. در حقیقت پدیدار شدن این واقعیت که شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی تداوم این وضعیت را غیر ممکن کرده، تصور و ساختار سنتی شناخته شده جامعه عمومی اعراب را فرو ریخته است. فرو ریختنی که زیر سایه کاهش نفوذ امریکا در منطقه در پی کلید خوردن خروج اجباری از منطقه خاورمیانه به واسطه ناکامی‌های متعدد در رسیدن به اهداف و همچنین مدیریت رقابت با چین رقم خورد و آلترناتیو احتمالی آن می‌تواند اعتنا به ایده اصولی جمهوری اسلامی مبنی بر گفت‌وگو و همکاری درون منطقه‌ای باشد؛ امری که در صورت تحقق، بی تردید نقطه آغازی برای از بین رفتن جدیت نقش مداخله‌جویانه کشورهای غربی در خاورمیانه پرتنش خواهد بود.

بازنگری قاهره
مذاکرات دوجانبه ایران و عربستان که چندین دور در سطوح بالای سیاسی و امنیتی برگزار شده و چشم‌انداز ترمیم رابطه تا سر حد بازگشایی نمایندگی‌های دیپلماتیک را به تصویر کشیده، یکی از مهم‌ترین رویدادهایی بوده که دیگر کشورهای عربی بویژه مصر را در کنار تحولات جاری منطقه به انجام مذاکراتی مشابه ترغیب کرده است. در حالی که ایران توانسته حوزه نفوذ خود را به کشورهایی خارج از مرزهایش بکشاند، مصر در سال‌های اخیر تقریباً غایب بزرگ سیاست‌های منطقه‌ای بوده و در انزوایی خودخواسته فرورفته است. این در حالی است که نوع تعامل این کشور در صحنه بین‌المللی ذیل موقعیت سوق الجیشی و همسایگی‌اش با سرزمین‌های اشغالی برای گرفتن امتیازات مالی از ایالات متحده و رژیم صهیونیستی و همچنین نوع روابط ویژه با عربستان و امارات و دریافت‌های کمک‌های مالی قابل توجه از این دو کشور نقش اثرگذاری بر طراحی سیاست قاهره در قبال تهران داشته است. این در حالی است که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس نیز برای سر پا نگه داشتن نظام نوپای مصر در دوره «محمد مرسی»، رئیس جمهور پیشین این کشور، کمک‌های مالی خود را روانه قاهره می‌کردند تا اقتصاد این کشور را که بنا به دلایل داخلی و خارجی با نابسامانی رو‌به‌رو شده بود، سر پا نگه دارند؛ امری که انتظار می‌رفت پیامد مستقیم آن قرار گرفتن مصر در صف بندی موهومی باشد که ریاض در دامن زدن به سناریوی «ایران‌هراسی» پی گرفته بود. کاهش معنادار روابط دیپلماتیک میان ایران و مصر در سال‌های اخیر در چنین چهارچوبی ارزیابی می‌شد. اما پس از آنکه عربستان و امارات با تقبل خسارات جدی از درگیر شدن خود در مناقشه یمن و لیبی و پرداختن هزینه‌های گزاف بابت اتکای صرف به امریکا در روند مقابله با ایران، در سیاست خارجی خود بازنگری کردند و متوجه این واقعیت شدند که نمی توان برای بسیاری از مناقشات کنونی خاورمیانه نسخه نظامی تجویز کرد، مصر نیز به تبعیت از این کشورها خواستار نزدیک شدن به تهران شد. به این ترتیب با توجه به انجام  گفت‌وگوهایی میان ایران و عربستان در بغداد برای برقراری روابط مجدد، این تحلیل قوت گرفت که کاهش تنش‌ها بین این دو قدرت منطقه‌ای می‌تواند بر روابط ایران و مصر نیز تأثیر بگذارد و این کشور می‌تواند با خیال آسوده‌تری به سمت عادی‌سازی رابطه با تهران حرکت کند.
استقبال «امان» از پیام تهران
استقبال ویژه پادشاه اردن از امیرعبداللهیان در نشست هفته گذشته «امان» و پیام دوستانه ای که از سوی سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور دریافت کرد، نشان داد که اردن نیز همچون دیگر کشورهای مهم عربی نسبت به ضرورت ترمیم کانال‌های دیپلماتیک با ایران وقوف یافته است. تیرماه سال جاری بود که «بشر الخصاونه»، نخست وزیر اردن در گفت‌وگو با شبکه بی‌بی‌سی بر تلاش جهت دستیابی به سازکاری برای گفت‌و‌گو با ایران بر اساس اصل حسن همجواری تأکید کرد و از آمادگی کشورش و دیگر کشورهای دوست اردن برای برقراری روابطی بسیار خوب با ایران خبر داد. اردن به عنوان یک کشور کوچک عربی که می‌کوشد گره بحران‌های اقتصادی خود را با اتکا به کمک‌های مالی ایالات متحده امریکا، تل‌آویو و عربستان سعودی باز کند، از منظر سیاسی نیز چاره ای جز قرار گرفتن در صف‌آرایی‌های منطقه‌ای با سمت و سوی ضدیت با ایران نداشته است. امری که سبب شده تحت فشار امریکا تا سرحد عدم پذیرش سفیر پیشنهادی ایران در «امان» پیش رود و برای عادی‌سازی رابطه با تهران کوچک‌ترین قدمی برندارد. 
با وجود این، این موضعگیری ملک عبدالله در آخرین دیدارش با «جو بایدن»، رئیس جمهور ایالات متحده در واشنگتن که گفته است، هیچ توافق یا تشکیل گروهی بدون در نظر گرفتن ایران و مشارکت آن امکانپذیر نیست، نشان داده که پادشاه اردن برای ترمیم رابطه متزلزل ایران و اردن درصدد چاره جویی است، خاصه آنکه این کشور تا کنون هیچ گاه بابت رویکرد تقابل جویانه خود علیه ایران با واکنش تلافی جویانه‌ای روبه‌رو نشده است. در چنین شرایطی است که تحول در مناسبات رو به پیشرفت تهران با پایتخت‌های عربی، پادشاه اردن را به تکاپوی گام برداشتن در این مسیر واداشته است. 

اعتراف «مکرون»
در این میان نمی‌توان نقش‌آفرینی ویژه عراق را پس از سال 2018 و پشت سر گذاشتن دوره‌ای از مبارزه با تروریسم و شکست داعش و حرکت به سمت آرامش امنیتی نادیده گرفت. جایی که این کشور با تعریف تازه از مناسبات منطقه و بین‌الملل، اولویت‌های جدیدی را در سیاست خارجی خود از یک سو برای گسترش روابط با همسایگان و از سوی دیگر کمک به توسعه روابط میان کشورهای مهم از جمله ایران، عربستان و مصر  تعریف کرده است. این امر زیر سایه واقعیت لزوم توجه به نقش حیاتی ایران در منطقه مورد توجه بازیگران عربی قرار گرفته است. این را «امانوئل مکرون»، رئیس جمهور فرانسه نیز که در نشست اخیر اردن شرکت کرده بود، مورد توجه قرار داد و معترف شد که «مشکلات خاورمیانه تنها با گفت‌وگو در چهارچوبی با حضور ایران قابل حل است.»
به این ترتیب در شرایطی که ایالات متحده ترجیح می‌دهد هزینه‌های حضور در خاورمیانه را با همراهی از راه دور شبکه متحدان عربی‌اش و عدم حضور جدی در منطقه کاهش دهد، اعتنای کشورهای خاورمیانه به همکاری درون منطقه‌ای که از ماه‌ها پیش توسط تهران روی میز قرار گرفته است، چندان بعید به نظر نمی‌رسید. واقعیتی که حالا مقامات قریب به اتفاق پایتخت‌های عربی را نیز به تکاپوی حرکت به سمت ترمیم رابطه و تنش‌زدایی از رابطه با تهران ترغیب کرده است.

گروه سیاسی/   ایران برای مقابله مؤثر با آشوب‌ها، طراحی‌ها و اغتشاشات، نیازمند طراحی‌های نو و صورتبندی‌های تازه در حوزه‌های قانونگذاری و اجرایی است. این را می‌توان یکی از درس‌های مهم اغتشاشات اخیر دانست. به عبارت دیگر، امروز با خسارت‌هایی که از سوی عوامل خارجی و داخلی آشوب‌ها به کشور، نظام و مردم وارد شده است، درعین حال می‌توان دریافت که این حوادث در ورای سازماندهی و پشتیبانی، از خلال چه شکاف‌ها و نقصان‌هایی بهره‌مند شده و پس از آن، باید سازکارهای لازم برای ترمیم این شکاف‌ها را طراحی و اجرایی کرد. این امری است که بیش از همه در حوزه مسئولیت نهادهای قانونگذار و سیاستگذار و سپس برعهده نهادهای اجرایی است.
زخم‌هایی که درمان نشد
ردپای دشمن در اغتشاشات اخیر غیرقابل کتمان است، اما این امر نافی واقعیت‌های دیگر نیست، واقعیتی به نام اختلالات فرهنگی یا خلأهای قانونی در کشور که از آن می‌توان به عنوان بستر وقوع آشوب‌ها یاد کرد. عالی‌ترین تحلیل در این راستا، از سوی رهبر معظم انقلاب بیان شد. ایشان دی ماه 1396 در تحلیل اغتشاشات آن سال، تأکید کردند: «این‌جوری نیست که ما هیچ اشکالی نداریم، فقط دشمن خارجی است که دارد [مشکل ایجاد می‌کند]؛ نه، مگس روی زخم می‌نشیند؛ زخم را خوب کنید، زخم را نگذارید به‌وجود بیاید. ما اگر مشکل داخلی نداشته باشیم، نه این شبکه‌ها می‌توانند اثر بگذارند، نه امریکا می‌تواند هیچ غلطی بکند.» امروز و در پی اغتشاشات مهر و آبان 1401 نیز کارشناسان بر این واقعیت تأکید دارند که نه فقط این زخم‌ها درمان نشده است، بلکه کاستی‌هایی در حوزه‌های مختلف قابل ردگیری است که از آنها می‌توان به عنوان زمینه بروز آشوب‌ها یاد کرد. از جمله این کارشناسان، مهدی جمشیدی، پژوهشگر علوم اجتماعی است که در تحلیل اغتشاشات اخیر، معتقد است «در برخی ساختارهای فرهنگی اختلال وجود دارد که رهبری به این موضوع نیز مدت‌ها قبل اشاره کرده بودند، یعنی برخی از این ساختارها کم‌بازده، رو به عقب و اسیر دیوا‌ن‌سالاری هستند.» وی که آبان ماه گذشته با «کیهان» گفت‌و‌گو می‌کرد، اضافه کرد: «واقعیت این است که ساختارها آنچنان که باید ارزش‌ها را بازتولید و نمایان نمی‌کنند، از جمله نظام آموزشی در برخی مدارس و حوزه‌های علمیه.» 
جمشیدی ضمن اذعان به خیابان، به‌عنوان بستر ظهور آشوب، بر این نکته تأکید کرد که «منافذ آشوب و مولدهای آشوب، با رفتارهای زیرپوستی و پنهانی که هرچند وقت یک‌بار تنش ایجاد می‌کنند، پا برجا هستند، همان‌طور که رهبر انقلاب خواستند، باید از نظر ساختاری، اصلاحاتی را انجام داد تا برخی دهه هشتادی‌هایی که معلول بی‌کفایتی‌های ساختاری هستند نیز دچار اشتباه نشوند؛ اینها متهم نیستند و معلول ساختار اشتباه هستند.»
ورود دیر اما لازم به مسأله فیک‌نیوزها
امروز همگان به این مسأله اذعان دارند که فضای مجازی، یکی از بسترهای جدی تلقین التهاب، تخریب افکار عمومی و تجهیز جریان‌های معاند برای به آشوب کشاندن خیابان بوده است. باوجود این، تنها پس از بروز اغتشاش‌ها و ایراد خسارت‌های سنگین به کشور بود که نمایندگان مجلس شورای اسلامی، گام‌هایی برای ساماندهی، مدیریت و نظارت بر این فضا برداشتند. طرح پیشگیری و مقابله با انتشار اخبار جعلی در فضای مجازی، مهم‌ترین اقدام در این زمینه است که هرچند دیرهنگام، اما می‌تواند گام مهمی در راستای مقابله با تنش‌آفرینی‌ها و فضاسازی‌ها در شبکه‌های مجازی باشد. نکته اما اینجا است که در صورت رفع این خلأ قانونی در دوره‌های پیش از این، چه‌بسا می‌شد تا حد زیادی مانع از نقش‌آفرینی فضای مجازی در التهاب‌ها بود. بویژه اینکه تجربه اغتشاشات 96 و 98 هم از نقش مؤثر این شبکه‌ها  پرده برداشته و نشان داده بود که دشمنان و جریان‌های معاند تا چه میزان روی این فضا سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
ضرورت بازاندیشی در مسائل آموزشی و پرورشی
در اغتشاشات اخیر مشخص شد که دشمنان به تبلیغات علیه قشر نوجوان و حتی دانش‌آموزان طمع دارند. هرچند بخش عمده طراحی‌های آنان، با هوشیاری نهادهای مسئول و اولیای دانش‌آموزان نقش برآب شده است، اما این امر ضرورت بازاندیشی و بازنگری جدی در مؤلفه‌های تربیتی و رفع کاستی‌های پرورشی باقی مانده از گذشته را بیش از پیش آشکار می‌کند. به عبارت دیگر، هرچند دولت دوازدهم نتوانست سند 2030 را به‌طور کامل اجرایی کند، اما این امر مقدمه‌ای برای به حاشیه راندن بخش پرورشی وزارت آموزش و پرورش بود. میوه این بی‌توجهی، از سوی دشمنان در اغتشاشات 1401 چیده شد. از این رو، همان‌طور که مسئولان وزارت آموزش و پرورش تأکید کرده‌اند، نظام آموزشی و پرورشی نیازمند بررسی دقیق، با هدف رفع کاستی‌ها و اتخاذ اقدامات آفندی جدید در حوزه‌های سیاسی و تربیتی است.
 در این زمینه، کتاب‌های درسی در زمینه سواد رسانه‌ای تعبیه شده اما به صورت جدی به آن توجه نشده است. حال آنکه تقویت دانش و بینش دانش‌آموزان در این زمینه، می‌بایست به جدیت در دستورکار وزارت آموزش و پرورش قرار گیرد.
ایجاد قرارگاه برای رفع نواقص
حجاب و عفاف، از جمله زمینه‌هایی است که وجود خلأهای قانونی در آن، همواره بستر موج‌سواری و تشکیک را فراهم کرده است. در طول دوره تشکیک‌ها و بگومگوهای رسانه‌ای و سیاسی حول این مسأله اساسی، کمتر تلاشی برای رفع متقن ابهام‌ها یا خلأهای قانونی در این زمینه صورت گرفته است. این درحالی است که به اذعان کارشناسان، درصورت رفع این ابهام‌ها و تعیین تکلیف همه دستگاه‌ها و سازمان‌ها و نیز تعریف دقیق حدود و ثغور قانونی امر حجاب، فرایندهای مرتبط با آن صورت دیگری به خود می‌گرفت. باوجود این، درس یا انتظاری که پس از اغتشاشات اخیر متوجه دستگاه‌های سیاستگذار و قانونگذار است، تشکیل سازکار یا کارگروهی برای رصد خلأها، شکاف‌ها و به عبارت دقیق، رصد همان زخم‌هایی است که رهبرانقلاب به آن اشاره کردند. در این زمینه، طرح پیشگیری و مقابله با انتشار اخبار جعلی در فضای مجازی در مجلس، یک گام مثبت و رو به جلو است، اما نکته اینجا است که این، گامی است که باید در سایر حوزه‌های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و بویژه آموزش و پرورش نیز برداشته شود. اما برای دقیق و مؤثر بودن این گام، همگرایی و هم‌رأیی دستگاه‌های مسئول و مؤثر مهم است که تشکیل کارگروهی مشترک از دستگاه‌ها می‌تواند کارگشا باشد.

شب گذشته در حسینیه امام خمینی(ره) برگزار شد
مراسم عزاداری فاطمیه(س) به میزبانی رهبرانقلاب

اولین شب مراسم عزاداری ایام شهادت حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها شنبه شب با حضور رهبر انقلاب اسلامی و جمعی از مردم، در حسینیه امام خمینی(ره) برگزار شد.
رئیس جمهور، رئیس دستگاه قضا و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح نیز در  این مراسم حضور داشتند. امسال با توجه به کاهش بیماری کرونا و در عین حال لزوم استمرار رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی، مراسم عزاداری در حسینیه امام خمینی(ره) با حضور تعداد محدودی از عزاداران از جمله خانواده معظم شهدا برگزار می‌شود و میزبانی از همه مشتاقان عزاداری امکان پذیر نیست.


پنجمین روز استقبال از 4 شهید استان لرستان

مراسم استقبال از شهدای گمنام استان لرستان، صبح شنبه سوم دی ماه در گراب کوهدشت با حضور مردم شهید پرور و انقلابی برگزار شد. همچنین این آیین عصر دیروز در کوهنانی برگزار شد و مردم پلدختر نیز غروب دیروز به استقبال شهدای گمنام رفتند. مراسم استقبال در شهر معمولان هم امروز برگزار می‌شود.
کاروان ۴ شهید گمنام لرستانی از سه شنبه ۲۹ آذرماه میهمان شهرهای مختلف استان لرستان بوده و مورد استقبال مردم شهیدپرور و انقلابی قرار گرفته است. تاکنون پیکر مطهر شهدای گمنام مورد استقبال مردم شهرستان‌های الیگودرز، ازنا، دورود، دلفان و سلسله و فیرزآباد قرار گرفته است.پیکر مطهر ۴ شهید گمنام لرستانی سه شنبه همزمان با سالروز شهادت ام ابیها حضرت فاطمه زهرا(س) در شهرهای مختلف لرستان به خاک سپرده خواهد شد.


وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در دیدار با معاون وزیر اطلاع‌رسانی سوریه:
مبارزه با تروریسم تجربه مشترک ایران و سوریه است

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه مبارزه با تروریسم تجربه مشترک ایران و سوریه است، گفت: مقاومت ملت و دولت سوریه در مقابله با تروریسم اتفاق مهمی است که آن‌طور که شایسته است، روایت‌های مناسبی از آن منتشر نشده است.
به گزارش ایرنا، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی صبح دیروز در دیدار با احمد زواو معاون وزیر اطلاع‌رسانی سوریه و تعدادی از مدیران رسانه‌های مختلف سوری که در محل وزارتخانه برگزار شد، با اشاره به فیلم سینمایی «به وقت شام» و سایر تولیدات اهالی فرهنگ و هنر در وصف مقاومت مردم سوریه در مقابله با تروریسم اشاره کرد و گفت: اهالی فرهنگ، هنر و رسانه کشورمان همانند گذشته از آمادگی لازم جهت هرگونه همکاری برای تولیدات مشترک در این خصوص برخوردار هستند و مجموعه وزارت فرهنگ از هرگونه اقدامی که به افزایش تعاملات فرهنگی، هنری و رسانه‌ای با کشور دوست و همسایه سوریه منجر شود، حمایت و پشتیبانی لازم را انجام خواهد داد.
اسماعیلی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران از ساختاری گسترده در حوزه رسانه برخوردار است، گفت: به‌دنبال آن هستیم تا تعاملات رسانه‌ای خود را با کشور دوست و برادر سوریه گسترش دهیم و از سوی دیگر در حال بررسی طرحی جهت مقابله با اخبار جعلی هستیم که بتوانیم اقدامات مشترکی را با کشورهای دوست برای این منظور به انجام برسانیم.
همکاری ایرنا و سانا
احمد زواو، معاون وزیر اطلاع‌رسانی سوریه و مدیر خبرگزاری سانا (خبرگزاری رسمی سوریه) هم در این دیدار ضمن اشاره به بازدید هیأت همراه سوری از خبرگزاری ایرنا و شهرک‌های سینمایی تهران گفت: طی بازدیدی که از خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) داشته‌ایم تفاهمات همکاری مناسبی میان دو طرف انجام شد و قرار بر این شد با کمک و مشاوره همکاران رسانه‌ای در خبرگزاری ایرنا، اقداماتی جهت ارتقای سطح فنی خبرگزاری سانا صورت گیرد. زواو همچنین به حضور پررنگ هنرمندان سوری در چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر اشاره کرد و گفت: امیدواریم این مسأله منجر به فصل جدیدی در همکاری‌های مشترک دو کشور در حوزه فرهنگ و هنر شود.
فرشاد مهدی‌پور، معاون مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این دیدار گفت: امیدوارم تفاهمنامه‌ای که قرار است با هماهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی میان دو کشور برادر ایران و سوریه به امضای طرفین برسد هر چه سریع‌تر به سرانجام رسد تا همکاری‌ها در خصوص موضوعات رسانه‌ای تفاهمنامه آغاز شود.
وی در پایان گفت: از آنجا که دو کشور ایران و سوریه همواره تحت فشار رسانه‌ای نظام سلطه قرار دارند، تشکیل کمیته مشترک رسانه‌ای برای مقابله با اخبار جعلی و پاسخگویی به شبهات الزامی است. در این دیدار برخی مسئولان بخش‌های مختلف رسانه‌های تصویری، شنیداری و مکتوب سوری به بیان دیدگاه‌ها و نقطه نظرات خود در حوزه رسانه پرداختند.