حمیرا حیدریان
خبرنگار

 ساعت ۵:۲۶ صبح روز جمعه پنجم دی‌ماه ۸۲ بود که خبری تلخ نه تنها ایران بلکه جهان را لرزاند؛ خبری تلخ و کوتاه که با گذشت 19سال همچنان یادآوری آن قلب را می‌لرزاند. «بم لرزید و ویران شد.»
بخش قابل توجهی از خسارت‌های این فاجعه اگرچه قابل جبران نبوده و نخواهد بود اما زلزله بم سرآغاز نگاهی تازه به موضوع ایمنی ساخت‌وسازها و چگونگی مواجهه با حوادث غیرمترقبه و طبیعی بود؛ از نامگذاری روزی برای ایمنی‌بخشی به تأسیسات گرفته تا شکل‌گیری بسیاری از ساختارهای مهم مثل سازمان مدیریت بحران کشور. حالا وقتی زلزله‌ای با بزرگی بیشتر از زلزله بم هم رخ می‌دهد و تلفات یا خسارت چندانی گزارش نمی‌شود، بسیاری از کارشناسان، مهم‌ترین علت‌ها را مقاوم‌سازی واحدهای مسکونی می‌دانند. 
بازگشت دشوار به زندگی عادی
استان کرمان با 18 گسل فعال و ده‌ها گسل در مناطق مختلف استان کرمان یکی از لرزه‌خیز‌ترین مناطق جهان است و  زمین‌لرزه بم به تنهایی بر‌اساس تخمین‌ها جان 30 تا 50 هزار نفر از هموطنانمان را گرفت و بیش از 80 درصد از شهر را با تمام زیرساخت‌هایش ویران کرد. حالا از میان تل‌آوارها، شهری تازه متولد شده و زندگی بار دیگر در آن جریان یافته است، اما با گذشت 19 سال از این زلزله مشکلات همچنان گریبانگیر شهروندان این شهر است. وجود 3 هزار کوچه خاکی، مدارس کانکسی، پروژه‌های بیمارستانی نیمه‌تمام و... همچنان میان ده‌ها طرح افتتاح شده خودنمایی می‌کند؛ طرح‌هایی که به گفته فرماندار این شهرستان، زندگی عادی را دوباره به جریان انداخته و کاستی‌ها در حال رفع شدن است.
سرپرست فرماندار بم در گفت‌و‌گو با «ایران» در خصوص اجرای طرح‌های نوسازی و بهسازی طی 19 سال اخیر در شهرستان بم گفت: بعد از زلزله بیش از 65 هزار واحد اداری، تجاری و مسکونی تاکنون در بم ساخته شده که از این میزان 8 هزار واحد تجاری و 20 هزار واحد مسکونی روستایی ساخته شده است. همچنین 10 هزار واحد روستایی در این سال‌ها مورد بهسازی قرار گرفته‌اند.
محمد برزنگ، سرپرست فرمانداری بم در پاسخ به این سؤال که با گذشت 19 سال همچنان وجود مدارس کانکسی چه توجیهی دارد، افزود: فضاهای آموزشی احداث‌شده در بم بر اساس جمعیت دانش‌آموزی ۱۸ هزار نفری زمان زلزله است. ما در زلزله سال 1382، 10 هزار دانش‌آموز بمی را از دست دادیم. با افزایش این آمار پس از سال 1383، کمبود فضای آموزشی در شهرستان بم بیش‌ازپیش خود را نشان داده است. تاکنون 286 مدرسه در این شهرستان ساخته شده است و در حال حاضر 38 هزار و 300 دانش‌آموز در حال تحصیل هستند اما با توجه به رشد دوبرابری تعداد دانش‌آموزان همچنان نیاز است که تعداد بیشتری مدرسه ساخته شود و این تمهیدات باید از همان سال‌های پس از زلزله صورت می‌گرفت. همچنین 6 مدرسه کانکسی در بم وجود دارد که دولت با قول مساعد برای تأمین اعتبارات، این نوید را داده است تا پایان امسال این تعداد نیز حذف شود و دانش‌آموزان در مدارس تحصیل کنند.
پیشرفت 40 درصدی ساخت بیمارستان بم!
فرماندار بم اظهار داشت: مجتمع رفاهی آموزش و پرورش بم نیز با ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی به دلیل کمبود اعتبار نیمه‌تمام باقی مانده که برای تکمیل این پروژه مبلغ هشت میلیارد تومان اعتبار نیاز است که در حال حاضر چهار میلیارد آن تأمین و به صورت نقدی برای تکمیل این پروژه اعتبار در نظر گرفته شده است.
این مسئول با بیان اینکه تاکنون 9 مرکز دانشگاهی در شهرستان بم ساخته و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است، خاطرنشان کرد: این مراکز دانشگاهی شامل دانشگاه علوم پزشکی، پیام نور و... است که تاکنون 7 هزار دانشجورا جذب کرده است.
وی همچنین در خصوص بیمارستان‌های تخریب شده و ساخته شده این شهر طی سال‌های اخیر گفت: از زمان زلزله تاکنون بیمارستان 96 تختخوابی پاستور در حال خدمات‌دهی به بیماران است، اما قرار شد بیمارستان ۲۰۲ تختخوابی آموزشی بم به‌عنوان جایگزین بیمارستان امام خمینی(ره) که در حادثه زلزله تخریب شده بود، ساخته شود که اجرای این پروژه از آن سال به تأخیر افتاد. این بیمارستان جدید قرار است در مجاورت پردیس دانشگاه علوم پزشکی در بزرگراه خلیج‌فارس (ورودی از سمت کرمان) با زیربنای ۲۳ هزار متر‌مربع و سه طبقه احداث شود. ساخت این بیمارستان در سال ۹۵ آغاز شد اما یک‌سال پس از آغاز احداث در سال ۹۶ و با کمتر از ۱۰ درصد پیشرفت متوقف شد تا اینکه در سال ۹۸ اجرای این پروژه از وزارت مسکن و شهرسازی به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به‌عنوان نهاد مجری واگذار شد و تاکنون نزدیک به 40 درصد پیشرفت داشته است. همچنین طی این سال‌ها خانه‌های بهداشت نیز در مناطق مختلف راه‌اندازی شده است.
وی همچنین در پاسخ به این سؤال که هنوز 3 هزار کوچه خاکی از دوران زلزله بم تاکنون در این شهر خودنمایی می‌کند، اظهار داشت: قبول داریم که تعداد زیادی از کوچه‌های این شهر همچنان خاکی باقی‌ مانده است اما تا ابتدای تابستان سال‌ جاری بالغ بر 840 کوچه آسفالت شده  و قرار است با تأمین اعتبار مابقی کوچه‌ها به صورت فاز به فاز رفع مشکل شود.
روند کند بهسازی ارگ بم
فرماندار بم همچنین به بهسازی ارگ بم اشاره و عنوان کرد: اجرای پروژه بهسازی و مرمت این ارگ عظیم با نظر کارشناسان بین‌المللی و میراث فرهنگی صورت می‌گیرد و تاکنون شتاب چندانی نداشته اما اقدامات انجام شده است. همچنین مسجد وکیل با توجه به اهمیتی که دارد باید زیرنظر کارشناسان متخصص مورد بازسازی قرار گیرد، اما طی این سال‌ها مراکز فرهنگی، چندین امامزاده و مسجد بازسازی و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است.
برزنگ بهره‌برداری از کارخانه تولید شیر و احداث سالن چند‌منظوره ورزشی هنرستان دخترانه و تجهیز پژوهشسرای رویان و رازی را از دیگر مصوبات دولتی عنوان کرد و ادامه داد: پس از سفر رئیس‌جمهور و وزیر آموزش و پرورش، احداث و راه‌اندازی این پروژه‌ها مورد تصویب قرار گرفت. همچنین راه‌اندازی چهار مجتمع آموزشی در شهرستان‌های شرقی استان کرمان (بم، نرماشیر، فهرج و ریگان) از دیگر مصوباتی بود که تصویب شد و امیدواریم هر چه زودتر شاهد بهره‌برداری آنها باشیم.

زهره افشار
خبرنگار

بعد از گذشت حدود 15 روز از آلودگی هوای کلانشهرها از جمله پایتخت بالاخره روز گذشته برف و باران آسمان 30 استان کشور را فرا گرفت. نخستین برف فراگیر زمستانی چهره بسیاری از شهر‌ها را سپیدپوش کرد تا چهره دود آلود کلانشهرها پاک و آلودگی زدوده شود.
«صادق ضیاییان» مدیر کل پیش‌بینی و هشدار سازمان هواشناسی در گفت‌و‌گو با «ایران» تصریح کرد: روز شنبه در همه استان‌های کشور بجز استان سیستان و بلوچستان شاهد بارش برف و باران بودیم که عمده بارش‌ها به شکل برف بود. بارش برف و باران در روز گذشته سبب کاهش آلودگی هوای کلانشهر‌ها شد و شاخص آلایندگی به مقدار قابل قبول رسید. بیشترین بارش در 24 ساعت جمعه تا شنبه مربوط به «ایوان»در ایلام با 82 میلیمتر بوده است و پس از آن «لنده» کردستان و کوهرنگ در چهار محال و بختیاری با 68 میلیمتر بوده است. لالی خوزستان نیز در این بازه زمانی 68 میلیمتر بارش داشته است. وی افزود: امروز یکشنبه وسعت بارش ها کاهش می‌یابد اما کماکان در استان های ایلام، لرستان، کرمانشاه، کردستان، تهران، البرز، قزوین، خراسان شمالی، خراسان رضوی شاهد برف و باران بودیم که بارش‌ها در ارتفاعات به شکل برف خواهد بود. دوشنبه نیز دامنه بارش‌ها در سواحل دریای خزر، خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان و هرمزگان خواهد بود. ضیاییان تأکید کرد: در هفته جاری دمای هوا در همه استان‌های کشور در حد 2 تا 3 درجه سانتیگراد کاهش می‌یابد. مدیر کل پیش‌بینی و هشدار سازمان هواشناسی گفت: سامانه بارشی جدید که بارش های خوبی را به همراه خواهد داشت روز چهار شنبه از جنوب غرب به کشور وارد می‌شود.
بارش نخستین برف زمستانی هر چند موجب خوشحالی مردم بویژه کشاورزان شد اما موجب کندی تردد در جاده‌های درون شهری و  برون‌شهری شد. «غلامعباس بهرامی‌نیا» مدیر کل دفتر مدیریت بحران سازمان حمل‌ونقل جاده‌ای در گفت‌و‌گو با «ایران» تصریح کرد: روز شنبه در گردنه‌های برفگیر 21 استان بارش برف و باران داشتیم که محور مواصلاتی خوانسار – گلپایگان روز گذشته به‌دلیل بارش برف سنگین و کولاک بسته شده بود، ضمن اینکه روز گذشته بیشترین میزان برف را در محورهای چالوس، هراز، فیروز کوه، آزادراه تهران - شمال و محور قزوین – رشت داشتیم که موجب کندی تردد در این محورها شده بود. روز گذشته همچنین شدت بارش در 3 استان ایلام، خوزستان و گیلان به حدی بود که موجب کندی حرکت در این محورها شده بود و سبب ترافیک در جاده‌های برون‌شهری شده بود. بهرامی نیا افزود: بنابر پیش‌بینی سازمان هواشناسی این سامانه بارشی امروز از کشور خارج می‌شود و ضروری است رانندگان امروز از سفرهای غیر ضروری خودداری کنند و سفر خود را به فردا موکول کنند. وی همچنین از رانندگان خواست قبل از سفر از چگونگی وضعیت مسیر تردد خود از طریق تلفن گویای 141 مطلع شوند و حتماً در سفرها تجهیزات ایمنی بویژه زنجیر چرخ همراه داشته باشند.
​​​​​​​