گروه اقتصادی / پایگاه خبری کمیسیون اروپا (یورواستات) از صادرات ۹۵ میلیون یورویی پسته ایران به اتحادیه اروپا در ۹ ماه نخست ۲۰۲۲ خبر داد که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۹ درصد کاهش داشته است و ایران را دومین صادرکننده پسته به اروپا در این دوره قرار داده است.
ایران پس از امریکا دومین صادرکننده پسته به اروپا در ماه‌های ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۲ بوده است. ایران در این مدت ۱۰ درصد از کل واردات پسته اروپا را به خود اختصاص داده است.
ایران طی ماه‌های ژانویه تا سپتامبر سال قبل ۱۵۴ میلیون یورو پسته به کشورهای عضو اتحادیه اروپا صادر کرده بود و آلمان، اسپانیا و ایتالیا مهم‌ترین واردکنندگان پسته ایران در ۹ ماهه ۲۰۲۲ بوده‌اند.
از کل پسته صادراتی ایران به اروپا در ۹ ماه نخست امسال ۵۸ میلیون یورو شامل مغز پسته و ۳۷ میلیون یورو مربوط به پسته با پوست بوده است. صادرات مغز پسته ایران به اروپا در این مدت افت ۶ درصدی و صادرات پسته با پوست کاهش ۵۹ درصدی داشته است. ایران در ۹ ماهه سال میلادی گذشته ۶۲ میلیون یورو مغز پسته و ۹۲ میلیون یورو پسته با پوست به اروپا صادر کرده بود.
اتحادیه اروپا در ۹ ماهه امسال ۹۳۰ میلیون یورو پسته وارد کرده است که ۶۵۰ میلیون یورو از این رقم مربوط به پسته با پوست و ۲۸۰ میلیون یورو مربوط به مغز پسته بوده است. ایران ۲۰ درصد از بازار مغز پسته اروپا طی این مدت را در اختیار داشته است.
امریکا در ۹ ماهه سال‌جاری میلادی ۵۲۹ میلیون یورو پسته به اروپا صادر کرده است. صادرات پسته امریکا ۱۹ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته است. امریکا در این مدت ۶۷ میلیون یورو مغز پسته و ۴۶۲ میلیون یورو پسته با پوست به اروپا صادر کرده است.
بر‌اساس آمار به دست آمده از صادرات در سال ۱۴۰۰، ۱۳۵ هزار و ۳۲۲ تن انواع پسته، به ارزش ۹۱۴ میلیون و ۴۲۷ هزار و ۸۲۶ دلار، به 75 کشور صادر شده است. از مجموع صادرات ۱۳۵ هزار و ۳۲۲ تنی پسته در سال قبل، ۱۱۵ هزار و ۵۵۷ تن آن، پسته تازه با پوست بود که ارزش آن ۶۹۶ میلیون و ۴۳ هزار و ۱۲۴ دلار به ثبت رسیده است.
در حال حاضر پسته در520 هزار هکتار از اراضی و باغات کشاورزی 25 استان کشور کشت می‌شود ولی با این حال حدود 20 درصد پسته کشور در استان‌های کرمان، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، خراسان شمالی و سمنان، یزد، مرکزی، قزوین و در مناطقی از استان تهران تولید و 80 درصد آن از مزارع شهرستان رفسنجان استان کرمان برداشت می‌شود.
طبق اعلام فرهاد آگاه، مدیره انجمن پسته ایران، حدود 15 درصد از پسته تولیدی در داخل کشور مصرف و مازاد آن صادر می‌شود. ضمن اینکه مقدار صادرات پسته هر سال تغییر می‌کند و فاکتورهایی چون میزان تولید و نرخ ارز در حجم صادرات سالانه پسته تعیین کننده است اما حدود 85 درصد پسته تولیدی به خاور دور، اتحادیه اروپا، شبه قاره هند، کشورهای مشترک‌المنافع و خاورمیانه صادر می‌شود.
پسته ایران؛ گران در جهان
حسین مهرابی عضو هیأت امنای انجمن پسته ایران در گفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به کاهش تولید پسته در سال‌جاری گفت: تولید محصول نسبت به سال قبل به دلیل شرایط اقلیمی و سرمازدگی که در فروردین ماه امسال به وجود آمد کاهش داشت و میزان تولید پسته طبق پیش‌بینی‌ها به 106 هزار تن برای سال زراعی 1401-1400 رسید.
وی ادامه داد: با توجه به کاهش میزان تولید، صادرات محصول نیز کاهش داشته است. بر اساس آمار در مهرماه امسال در حدود 60 درصد کاهش صادرات نسبت به مهرماه سال قبل داشته‌ایم. صادرات شش ماهه اول سال 1401 نیز در مقایسه با بهار و تابستان سال 1400 حدود 60 درصد با کاهش مواجه شده است.
مهرابی یادآور شد: علاوه بر سرمازدگی در ابتدای سال عوامل دیگری همچون رفع تعهد ارزی صادرکنندگان، مشکلات در نقل‌و انتقال پول به علت وجود تحریم‌ها، عدم امکان بیمه و بروز مشکلات دیگری در حمل و نقل باعث شده است تا صادرکنندگان کمتر رغبتی برای انجام صادرات داشته باشند.
مهرابی با بیان اینکه کاهش تولید منجر به بالا رفتن قیمت پسته در داخل و خارج گردیده است، افزود: قیمت ریالی و دلاری پسته به دلیل افت تولید افزایش داشت و همین مسأله باعث شد از نظر رقابتی در بازار بین‌المللی نیز با مشکل روبه‌رو شویم. این در حالی است که قیمت پسته کشورهای رقیب ایران مانند امریکا، ترکیه، اسپانیا، یونان و استرالیا با قیمت دلاری پایین‌تر فروخته می‌شود.
وی با اشاره به اینکه ایران یکی از گران‌ترین انواع پسته‌ها در جهان را دارد، گفت: قیمت پسته ایرانی با توجه به نوع کیفیت از 7 تا 9 دلار متفاوت است. در سطح بین‌المللی مصرف‌کننده نهایی تفاوتی میان انواع پسته‌ها قائل نمی‌شود. اگرچه به عنوان نمونه پسته امریکایی از نظر اندازه درشت‌تر از پسته ایرانی است اما از نظر عیار، چربی و طعم پسته ایرانی بهتر است.
عضو هیأت امنای انجمن پسته ایران با اشاره به برآورد تولید محصول امسال بیان کرد: بر اساس پیش‌بینی‌ها امسال 106 هزار تن پسته به تولید رسید ضمن اینکه 20 هزار تن محصول هم از سال گذشته در انبارها موجود مانده است. به عبارت دیگر در مجموع 126 هزار تن موجودی پسته سال 1401 است که بر اساس آمار گمرک 6 هزار تن در مهرماه صادرات پسته داشته‌ایم.
وی با اشاره به تأثیر عوارض نیم‌درصدی بر صادرات پسته گفت: تعیین عوارض گمرکی صادرات این محصول به صرفه نیست زیرا قیمت آن را افزایش می‌دهد اگرچه گمانه زنی‌هایی مبنی بر حذف عوارض نیم درصدی برای خشکبار زده می‌شد. در شرایطی که قیمت پسته ایرانی در بازارهای بین‌المللی بالاست، وجود تعرفه‌های گمرکی می‌تواند به افزایش قیمت این محصولات نیز منجر شود.
سال 1386 سال اوج تولید پسته در ایران بود به طوری که در این سال حدود 265 هزار تن پسته تولید شد، اما شدت گرفتن خشکیدگی منابع آب در مناطق سنتی تولید پسته کشور، باعث شد تاکنون و پس از گذشت 15 سال نتوانیم دوباره به این میزان تولید برسیم و تولید به نصف این میزان رسیده است. براساس آمار گمرک ایران در هفت ماهه سال جاری نزدیک به 33 هزار تن انواع پسته صادر شده که ارزش آن بالغ بر 172 میلیون و 808 هزار تن است. این پسته‌ها در تمام سال‌های اخیر به 75 کشور جهان صادر شده است. طبق اعلام وزارت جهاد کشاورزی سال گذشته این رقم ۸۰ هزار تن به ارزش ۵۳۳ میلیون دلار بوده است.
سال 1400 نزدیک به 135 هزار تن پسته به ارزش 910 میلیون دلار از ایران صادر شد و سالانه 20 هزار تن پسته از ایران به مقصد کشورهای اتحادیه اروپا صادر می‌شود.
امارات، اردن، ارمنستان، ازبکستان، اسپانیا، استرالیا، اسلواکی، افغانستان، اوکراین، ایتالیا، آلمان، برزیل، بلاروس، بلژیک، پاکستان، تاجیکستان، تایلند، تایوان، ترکمنستان، ترکیه، چین، ژاپن، سنگاپور، سوریه، سوئیس، صربستان، عراق، روسیه، فرانسه، فیلیپین، قرقیزستان، قزاقستان، قطر، کانادا، کویت، گرجستان، لبنان، لهستان، لیبی، مالزی، مکزیک، هلند، هند و هنگ‌کنگ مقاصد صادراتی پسته ایرانی بوده‌اند.

علیرضا شاه‌میرزایی
معاون تجارت و خدمات وزارت صمت

برای شروع یک کسب‌وکار و اشتغالزایی در کشور، صدور مجوز بسیار اهمیت دارد، طبیعی است هرچه مراحل صدور مجوز تسهیل شود، راه برای یک شروع یک کسب‌وکار هموارتر خواهد بود.
مجوزهای وزارت صنعت، معدن و تجارت به دلیل شمول فرایندهای سرمایه‌گذاری، تأسیس، بهره‌برداری و توسعه فعالیت‌های متعدد صنعتی، معدنی و تجاری، نقش مهمی در شکل‌گیری و توسعه فعالیت‌های اقتصادی دارد. بدین‌ترتیب هر مقدار صدور مجوزها و ارائه خدمات سریع تر و مبتنی بر اصول کارآمدی و روانی صورت گیرد، تأثیر بسزایی در انگیزه‌های سرمایه‌گذاری و توسعه فعالیت‌های تولیدی و تجاری، به همراه خواهد داشت.
روند اصلاح در مسیر صدور مجوزها، یک مسیر مستمر و مداوم هست، چرا که گسترش استفاده از ابزارهای توسعه فناوری اطلاعات، توسعه ابزارها و روش‌های نظارتی، توسعه و اصلاح قوانین و مقررات، رویکردها و روش‌های جدیدی را برای صدور مجوزها به همراه دارد و انتقال صدور مجوزها از درگاه ملی، در همین قالب می‌باشد.
به‌طور کلی مجوز‌های شروع کسب‌وکار وزارت صنعت، معدن و تجارت شامل 52 مجوز از طریق 8 زیر سامانه به شرح زیر صورت می‌گرفت (قبل از اتصال به درگاه ملی مجوزها):
- بهین‌یاب (35 مجوز)
- سامانه ایرانیان اصناف(7 مجوز)
- کاداستر معدن (3 مجوز)
- سامانه جامع تجارت (1 مجوز)
- سامانه سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران (2 مجوز)
- سامانه مرکز توسعه تجارت الکترونیکی (2 مجوز)
- سامانه مبادلات مرزی صمت
(1 مجوز)
- سامانه مدیریت توزیع کالا
(1 مجوز)
با اجرای ماده 7 قانون اجرای سیاست‌های اصل 44 کلیه سامانه‌های مذکور به درگاه ملی مجوزها متصل شد.
روند انتقال صدور مجوزهای وزارت صمت از طریق درگاه ملی، به دلیل تنوع سامانه‌ها و همچنین زیرساخت‌های متفاوت با برخی دشواری‌ها مواجه بود چرا که ارتقای سامانه‌ها و برقراری ارتباطات میان 8 زیر سامانه فوق به لحاظ فنی الزاماتی را به همراه داشت که نهایتاً وزارت متبوع، ارتقا و روز‌آمد‌سازی سامانه‌های خود را طی دو ماه گذشته به‌طور جدی دنبال نمود.
بر این اساس بهینه‌سازی و ارتقای سامانه‌ها در حال تکمیل می‌باشد و بدین‌ترتیب وضعیت قطعی سامانه‌ها به حداقل کاهش یافته و مسیر صدور مجوزها در شرایط مورد نظر دنبال خواهد شد.
شایان ذکر است در مسیر بازبینی و اصلاح فرایندها، ایجاد شفافیت و نیز وحدت رویه‌ای که توسط هیأت مقررات‌زدایی دنبال می‌شد، مجوزهای وزارت متبوع و فرم کاربرگ آنها تکمیل و در موعد قانونی مقرر مورد بازنگری قرار گرفت.
در کاربرگ‌ها به‌طور مجزا برای هر مجوز، شرایط، مدارک، استعلامات، هزینه صدور، مدت زمان صدور، مدت اعتبار و کسب‌وکار  مشخص شد و تلاش گردید فرایندهایی پیچیده، مبهم و غیرشفاف و غیرمستند به مقررات، حذف، اصلاح و مورد بازنگری قرار گیرد، به‌طوری‌که کمترین ابهام را برای ذی‌نفعان و متقاضیان به همراه داشته و از روش‌هایی که متضمن نظرات کارشناسی غیرشفاف و بدون استناد بوده که منجر به شکل‌گیری امضاهای طلایی می‌گردد به‌طور جدی جلوگیری به عمل آید.
در مرحله اول در مورخ 16/12/1400 تعداد 52 مجوز به عنوان مجوز شروع کسب‌وکار وزارت صنعت، معدن و تجارت توسط هیأت تأیید شد. سپس در مرحله بعد نیز تعداد 19 مجوز دیگر شامل استعلامات به تصویب هیأت رسید که تعداد مجوزهای مرتبط 71 مورد می‌باشد.
از 52 مجوز شروع کسب‌وکار تعداد 45 مورد به‌صورت الکترونیکی و از طریق درگاه ملی مجوزها صادر شده و موارد معدود باقی مانده نیز مراحل اتصالشان به درگاه ملی در حال تکمیل می‌باشد.
بدیهی است درگاه ملی مجوزها به تسهیل صدور مجوزها کمک زیادی خواهد کرد.
طبق قانون همه دستگاه‌ها موظف هستند که به این درگاه ملی متصل شوند و طبق تبصره 18 قانون بودجه 1401، هیچ دستگاهی نمی‌تواند به غیر از درگاه ملی مجوزهای کسب‌و‌کار، مجوز اعطا کندو قانون به وزارت امور اقتصادی و دارایی و درگاه ملی مجوزها این امکان را داده است که اگر دستگاه‌ها بدون علت مشخصی بعد از گذشت زمان متقاضیان مجوز را معطل نگه داشته باشند، درگاه ملی مجوزها این حق را دارد که خود نسبت به صدور مجوز شروع فعالیت کسب‌و‌کار اقدام کند.

مرغ آرین مازاد مرغداران با قیمت مصوب خریداری می‌شود

معاون بازرگانی داخلی شرکت بازرگانی دولتی ایران گفت: بر اساس سیاست‌های ابلاغی، مرغ مازاد مرغداران صرفاً با سویه تولید شده آرین با قیمت‌های مصوب استانی و به صورت منجمد خریداری می‌شود.
محمد جعفری معاون بازرگانی داخلی شرکت بازرگانی دولتی ایران در گفت‌و‌گو با تسنیم اظهار داشت: شرکت پشتیبانی امور دام نسبت به جمع‌آوری مرغ مازاد مرغداران سویه صرفاً آرین اقدام می‌کند.
وی افزود: خرید مرغ مازاد به صورت منجمد و بر‌اساس آخرین نرخ‌های مصوب استانی انجام می‌شود.
معاون بازرگانی داخلی شرکت بازرگانی دولتی ایران ادامه داد: شرکت پشتیبانی امور دام کشور در راستای حمایت از تولید ایرانی، مرغ با نژاد آرین را از مرغداران خریداری می‌کند.
وی تصریح کرد: بخشنامه خرید حمایتی مرغ مازاد از تولیدکنندگان سراسر کشور به ادارات جهاد کشاورزی و ادارات پشتیبانی امور دام استان‌ها ابلاغ شده است بنابراین تولیدکنندگان هیچ دغدغه‌ای نداشته باشند.

قیمت هر شانه تخم‌مرغ بیش از ۹۰ هزار تومان گرانفروشی است

رئیس هیأت مدیره اتحادیه سراسری مرغداران تخم‌گذار گفت: قیمت هر شانه ۳۰ تایی (2 کیلوگرمی) تخم‌مرغ بیشتر از ۹۰ هزار تومان گرانفروشی و اجحاف در حق مصرف‌کنندگان است.
«حمیدرضا کاشانی» روز چهارشنبه در گفت‌وگو با ایرنا درخصوص وضعیت تولید و عرضه این محصول به بازار افزود: تولید تخم‌مرغ طبق روال انجام می‌شود و ما کمبودی در این زمینه نداریم.
رئیس هیأت مدیره اتحادیه مرغداران تخم‌گذار تصریح کرد: اکنون ۲ ماه است که قیمت تخم‌مرغ در واحدهای پرورشی تغییری نداشته و هر کیلوگرم از این محصول با نرخ ۳۵ تا ۳۸ هزار تومان و شانه 2 کیلوگرمی بین ۷۰ تا ۷۵ هزار تومان به فروش می‌رسد؛ بنابراین هرگونه افزایش قیمت فروش در خرده‌فروشی‌ها با نرخ بیش از ۹۰ هزار تومان گرانفروشی است.
وی اضافه کرد: در حال حاضر تخم‌مرغ در فروشگاه‌های زنجیره‌ای با قیمت‌های مناسب به بازار عرضه می‌شود و تنها برخی خرده‌فروشی‌ها اقدام به گرانفروشی می‌کنند که انتظار می‌رود دستگاه‌های نظارتی در این خصوص ورود کنند تا این محصول با قیمت‌های مناسب به دست مردم برسد. کاشانی گفت: پیش از این آنالیز قیمت تمام شده هر کیلوگرم تخم‌مرغ ۴۸ هزار تومان بود که دولت نرخی کمتر را تعیین کرد و این بدان معناست که تولیدکنندگان بین ۱۰ تا ۱۳ هزار تومان روی هر کیلوگرم تخم‌مرغ ضرر می‌دهند.
به گفته رئیس هیأت مدیره اتحادیه مرغداران تخم‌گذار، اکنون تولیدکنندگان هر کیلوگرم از این محصول را ۲۰ درصد زیر قیمت واقعی عرضه می‌کنند.
وی بیان کرد: با نوسان نرخ ارز، اکنون تولیدکنندگان نهاده‌های آزاد طیور، دارو، مکمل، شانه تخم‌مرغ و کارتن و حمل و نقل را با قیمت‌های بالاتری تهیه می‌کنند که این وضعیت نگران‌کننده است.