حمیده امینی فرد
خبرنگار
به دوران زیست مسالمت‌آمیز با کرونا خوش آمدید؛ حالا بیش از 100 روز از آمدن کرونا به ایران می‌گذرد، در این مدت تلاش‌های زیادی شد تا به روزهای عادی پیش از کرونا برگردیم، اما در نهایت آنچه ماند «عادت به زندگی کرونایی» لقب گرفت. جامعه ایرانی که نه! جامعه جهانی حالا خودش را برای ورود به دوران جدیدی آماده می‌کند که قطعاً یکی از الزاماتش، پذیرش ویروسی به‌نام کروناست؛ ویروسی که تا به امروز هیچ ورژن ضعیف شده یا نشده و زور بازویی نتوانسته از عرض اندامش کم کند. اتفاقاً ضعیف که نشده با زیر خم گرفتن جوان‌ترها و افراد بدون هیچ بیماری زمینه‌ای، چموش‌تر هم شده است. برخی، اما هنوز اصرار دارند تا فریب تبلیغات خیالی کاذب را بخورند. چرایش هم ساده است! انکار کنید، راحت ترید. چون اگر بپذیرید باید ماسک را جزو قوانین هر روزه پوششتان به رسمیت بشناسید، باید دور جمع‌های شلوغ و پر ازدحام و دورهمی‌های دوستانه را خط بکشید، باید قید خریدهای بی‌دغدغه و بیرون رفتن‌های بی‌هدف را بزنید، باید در حمل‌ونقل با وجود خستگی روی صندلی نشانه‌گذاری شده ننشینید و باید ماسک را در گرمای طاقت فرسای تابستان امسال در هر مجموعه بسته‌ای روی صورتتان حفظ کنید. این راهکارها اما در نهایت ارزشش را دارد، چراکه نامتان را از لیست حدوداً 9 هزار نفری فوت شدگان کرونا حذف می‌کند. اما آیا شهروندان تهرانی به این الزامات بویژه در این شرایط که حدود 90 درصد کسب و کارها باز شده‌اند، توجه نشان می‌دهند؟! مشاهدات عینی که نه! آمارهای رسمی از زبان علیرضا زالی، فرمانده ستاد مقابله با کرونای تهران نگران‌کننده‌تر از همه حرف‌هایی‌است که تا این لحظه شنیده اید. «89 درصد تهرانی‌ها به کرونا روی خوش نشان داده و اما فقط 11 درصد سبک جدید زندگی با کرونا را پذیرفته‌اند.» وعده‌های مسئولان از بازگشت محدودیت‌ها در صورت حاد شدن اوضاع حکایت دارد.
بازگشت آرام دستفروش‌ها
میدان هفت تیر، بساط بلند بالای دستفروشان از نو چیده شده است. کافیست عصر یکی از روزهای هفته گذرتان به این خیابان بیفتد، نه تعجب نکنید تا اسفند سال 99 تقریباً 8 ماه مانده است! رگال‌های فروش مانتو حتی تا وسط خیابان هم کشیده شده و اگر بخواهید از پیاده رو به سمت خیابان بهار یا مفتح بروید، قطعا خیابان گزینه‌ای بهتری است! دستفروش‌های ماشینی را هم به این حجم بساط‌ها اضافه کنید. بساطی‌ها با اجازه یا بی‌اجازه به معابر بازگشته‌اند، اما کرونا نه اندازه بساط‌ها را کوچک کرده و نه حتی کسی را وادار کرده تا فاصله اجتماعی بین هر بساط و خریدار و فروشنده را رعایت کند. از یک جمعیت حدوداً 100 نفره، به جرأت شاید 10 نفر هم ماسک نزده‌اند، از دستکش که دیگر خبری نیست و اگر هم باشد آنقدر اجناس از اول تا آخر خیابان لمس شده‌اند که کافیست دستی ناخواسته به صورتی بخورد!
یک صندلی هزار سودا!
 اینجا یک آرایشگاه معروف زنانه در یکی از پاساژهای معروف خیابان اندرزگوست. وقت دهی طبق روال همیشه است. با این تفاوت که از شما خواسته می‌شود تا با همراه وارد نشوید. دم در کفش هایتان را باید با کاور بپوشانید. دستکش و ماسک الزامی است. اما سالن بشدت شلوغ و پر ازدحام است. مشتری‌ها با اصرار خودشان آمده‌اند. روسری‌شان را بر می‌دارند و روی صندلی که همه سر بر آن می‌گذارند، می‌خوابند، ماسک‌ها چندین بار برداشته می‌شود تا منظورشان به آرایشگر برسد. آرایشگر ماسک دارد؟ شیلدی که از گرما کلافه‌اش کرده را چندین بار برمی دارد، فنجان چای بارها دست‌به‌دست می‌شود تا بالاخره به آرایشگر می‌رسد، در نهایت هم چایش را می‌نوشد و هم مشاوره می‌دهد.
کباب قفقازی با بو و عطر کرونا
رستوران‌ها و کافه‌ها بالاخره باز شدند. انتظارها تقریباً 3 ماه طول کشید. خیلی‌ها کم کم یادشان رفته بود طعم کباب‌های قفقازی و چلوکباب‌های روغن چکه کن کبابی‌های پر طمطراق تهران را! حالا تقریباً یک هفته ازبازگشایی رستوران‌های پر ریسک می‌گذرد، ظرف‌ها تماماً یک بار مصرف شده، گالن‌های ضدعفونی دست‌به‌دست می‌چرخد. گارسن‌ها با ماسک و دستکش سرویس می‌دهند، گران ترها، دستگاه‌های ضدعفونی‌کننده عجیب و غریب کار گذاشته‌اند. مشتری‌ها اما به زحمت ماسک زده‌اند، حواسشان بیشتر از آنکه به بهداشت اطرافشان باشد، به نرخ‌ها و غذاهای محدود شده در منوهاست. اعتراضی هم اگر می‌شنوید دقیقاً به‌همین منظور است، صندلی‌ها باید یک در میان پر شود، اما مشتری‌ها گوششان به این حرف‌ها بدهکار نیست، همین که بوی سس آلفردو در هوا بلند می‌شود، فاصله‌گذاری از سرشان می‌پرد. از 10 نفر مشتری به ندرت دو نفر از جایشان بلند می‌شوند تا دستشان را بشورند. همین مایع ضدعفونی‌کننده را هم به زحمت روی دست کسی می‌بینید! اما اتفاقی که افتاده رستوران ها خلوت است، اضطراب اجتماعی همچنان اجازه تازه‌‌وارد‌ها به رستوران ها را نمی‌دهد.
تفسیر خبرها را به خبره‌ها بسپاریم
درست در زمان بسته بودن همه پاساژ‌ها، این پاساژ معروف واقع در شمال تهران باز بود. با یک تب سنج به داخل راهنمایی می‌شوید. تقریباً همه مغازه‌ها به جز کافه‌ها باز است. مغازه‌ها اما آنقدرها که دیده می‌شود، شلوغ نیست. مردم تمایلشان به خرید را از دست داده‌اند؟ جواب منفی است، نرخ‌ها دست و دل مشتری‌ها را بسته است. خیلی مشتری‌ها اما بدون ماسک داخل هیچ فروشگاهی نمی‌شوند. قبل از آنکه دستتان به لباس‌ها برخورد کند، فروشنده، با مواد ضدعفونی خودش را می‌رساند. درست برعکس میادین میوه و تره‌بار، نه خبری از فاصله اجتماعی است و نه ماسک و دستکش. مشتری‌ها با یک ماسک خیالشان را راحت کرده‌اند. در یک فضای نمور 10 متری تقریباً 50 نفر بی‌فاصله ایستاده‌اند.
از چند روز پیش اجبار به استفاده از ماسک در مترو، اتوبوس و حتی تاکسی شدت گرفته است. 10 روز پیش را فراموش کنید، حالا اجبارها آنقدر جدیست که هیچ کس بدون ماسک نمی‌تواند از گیت سختگیرانه مأموران مترو رد شود. بعضی دور پول نقد را خط کشیده‌اند. کارت های اعتباری این روزها سبک زندگی همه ما را تحت‌الشعاع قرار داده، اجبار اجتماعی نباید یادمان برود. زندگی همه ما حالا در گروی زندگی دیگریست. تعارف‌ها را کنار بزنید، فنجان چای سینی آبدارخانه را فراموش کنید. برای مدتی با علاقه‌مندی هایمان خداحافظی کنیم. تفسیر خبرها را به خبره‌ها بسپاریم.
پارک‌ها دوباره به‌روزهای اوجشان بازگشته‌اند. قیطریه، ملت، غرب یا شرق فرقی نمی‌کند، هوا که کمی خنک شد، سیل جمعیت به سمت ورودی‌ها سرازیر می‌شود، کودک، جوان، سالمند... فاصله فیزیکی در پارک‌ها حتی به نیم متر هم نمی‌رسد، زمین‌های بازی کودکان در محاصره بزرگ‌ترهای بدون ماسک قرار دارند. بلال‌های نوبرانه روی زغال‌های داغ دست به دست می‌شوند و سطل آب نمک حتی یکبار هم خالی نمی‌شود، غرفه پارک باز است و کسی بدون آنکه حتی دستش را بشوید، تا آرنج چندین بار بلالش را در سطل می‌زند و بیرون می‌آورد.
باشگاه‌های ورزشی در لیست آخرین پرریسک‌هایی بوده‌اند که مسئولان بالاخره به باز شدنشان رضایت دادند، حالا از ورزش‌های عمومی بیش از 10 نفر خبری نیست، تماس هم بگیرید شما را به کلاس‌های خصوصی گران هدایت می‌کنند، کلاس‌های عمومی حدوداً 4 نفره نیز در منوی باشگاه‌ها قرار گرفته اما گرانی کلاس‌ها حالا بیش از کرونا در کسادی این بازار تأثیر گذاشته است.

سفر یا خطر

از تعطیلات دوازدهم تا پانزدهم خردادماه تقریباً 2 هفته می‌گذرد، حالا با نگاهی به لیست فوتی‌های این روزها که دوباره سه رقمی شده، متوجه خواهید شد که چرا نباید به سفر می‌رفتیم. خیلی‌ها در جاده‌های شمال به ترافیک کلافه کننده جاده‌ها خوردند و برخی هم در جاده‌های غربی و شرقی و کریدورهای هوایی، به خیال آنکه همه چیز تمام شده، سفرهای نوروزی خود را در آخرین روزهای بهار از سر گرفتند. سفرهایی که راه را برای خیز دوباره کرونا آماده کرد و به تعداد استان‌های قرمز و خطرناک افزود. کارشناسان همچنان هشدار می‌دهند که سفر نروید، حتی سفرهای ضروری را هم کاهش دهید. اوقات خوش شما زود تمام می‌شود، اما بار سنگین بیماری دست از سرتان برنخواهد داشت. تعطیلات آخر این هفته را بی خیال شوید، همچنان در خانه بمانید، گرما تأثیری بر کرونا ندارد که اگر داشت، استان‌های جنوبی به وضعیت هشدار نمی‌رسیدند. پس خیالتان را با خیالات بیهوده پر نکنید. اجازه ندهید نام عزیزان‌تان به لیست فوتی‌ها اضافه شود.

فریبا خان احمدی
خبرنگار
ویروس کرونا دوباره در کشور جان تازه‌ای گرفته است. هر روز اخبار متنوعی از بحرانی شدن وضعیت برخی استان‌ها از سوی مقامات استانی به‌گوش می‌رسد؛ هم اینک کرونا در بیش از 7 استان به مرز خط قرمز رسیده و همین مسأله نگرانی اعضای ستاد ملی مقابله با کرونا را نیز در پی داشته است. در همین زمینه رئیس جمهوری به‌عنوان فرمانده عملیات مقابله با کرونا تنها راه مهار کرونا را اجرای دقیق پروتکل‌ها و دستورالعمل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی هوشمند می‌داند و معتقد است چنانچه در هر بخشی از کشور این هشدارها جدی گرفته نشود و خدای ناکرده شیوع بیماری دوباره اوج بگیرد، مسئولان ناگزیر از بازگرداندن محدودیت‌ها خواهند بود. گفت‌و‌گوی ما با دکتر حمید سوری اپیدمیولوژیست و عضو ستاد ملی مقابله با کرونا را بخوانید.

به اعتقاد شما به‌عنوان یک اپیدمیولوژیست سیاستگذاران چگونه باید بار ناشی از اپیدمی کرونا را به حداقل برسانند؟
طبیعی است در اپیدمی‌های حاد پیشرونده و تهدید‌کننده که شامل اپیدمی کووید19 می‌شود رفتار سیاستگذاران و تصمیم گیران در کنترل اپیدمی و مدیریت آن بسیار با اهمیت است. مثلاً اینکه ستاد ملی مقابله با کرونا تصمیم به بسته شدن اماکن عمومی گرفت برای این بود که بار بیشتراپیدمی کرونا را کنترل کند همچنین اگر بحث فاصله‌گذاری اجتماعی بموقع اجرا نمی‌شد می‌توانست تبعات فراوانی برای جامعه داشته باشد. چرا که الگوی اپیدمی کووید19 نشان می‌دهد، این اپیدمی همچنان روند رو به افزایش دارد وهنوز واکسنی هم ندارد البته با تعداد افرادی که به حد اشباع ایمنی برسند و ایمنی جمعی پیدا کنند فاصله زیادی وجود دارد. همچنین هنوز سطوح افراد پرخطر جامعه فراوانند از طرفی مدیران هر جامعه‌ای هم باید مجموعه‌ای از عوامل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی را مدنظر قرار دهند و در کنار سلامت مردم تصمیم جامع بگیرند تا آسیب‌های ناشی از این اپیدمی به حداقل ممکن برسد.
به هر حال این اپیدمی طولانی مدت خواهد بود اما از طرفی مردم هم خسته شده‌اند و توصیه‌های بهداشتی را خیلی جدی نمی‌گیرند. آیا صرف اعلام نکات بهداشتی به مردم بدون وجود ضمانت اجرایی مانع از افزایش مبتلایان به ویروس کرونا می‌شود؟
الان آنچه به نظر می‌آید نیاز است و مجبور هستیم انجام دهیم، باید  با اطلاع رسانی و هشدار‌های لازم به مردم و تقویت دستورالعمل‌ها  در مقابل اپیدمی کرونا  جامعه را مصون کنیم تا منحنی امار افزایش مبتلایان را کاهش دهیم چرا که در چند وقت اخیر مردم به توصیه‌ها و پیشنهادها آنچنان توجه نمی‌کنند. الان آنچه در جامعه وجود دارد تعامل مردم عادی شده است و فاصله‌گذاری رعایت نمی‌شود. طبیعتاً وقتی فضا عادی جلوه داده می‌شود باید از سوی سیاستگذاران سختگیری‌های جدی‌تری لحاظ شود. ما می‌بینیم برنامه‌های آموزشی و اطلاع‌رسانی نسبت به روزهای اول اپیدمی کمرنگ‌تر شده است از سوی دیگر مردم به رفتار اطرافیان نگاه می‌کنند اگر آنها رعایت نکنند به همین ترتیب توصیه‌های بهداشتی جدی گرفته نمی‌شود. به‌طور کلی اگر آمارهای کلی را رصد نکنیم، اطلاع‌رسانی بموقع انجام نگیرد و رسانه‌ها نکات بهداشتی را به مردم متذکر نشوند آن‌وقت یک نوع عادی‌سازی به شکل کاذب بین مردم شکل می‌گیرد. ما در کشور هر روز و هر هفته شاهد اوج گرفتن اپیدمی در استان‌های مختلف هستیم. روند کلی اپیدمی بویژه در روزهای اخیر افزایشی است. اما به‌دلیل افزایش تبحر کادر پزشکی نسبت به روزهای اول میزان کشندگی بیماری کاهش پیدا کرده است چرا که افراد پر خطر روزهای اول نمی‌دانستند شرایط خاصی دارند اما در حال حاضر با توصیه‌های بهداشتی بیشتر از خودشان مراقبت می‌کنند هرچند اینها کافی نیست.
شما وضعیت مهار اپیدمی کرونا را با ادامه وضعیت فعلی چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
من به‌عنوان یک اپیدمیولوژیست باید بگویم با عدم رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی مردم و ادامه وضعیت موجود قادر نخواهیم بود بار اپیدمی را به حدقل ممکن برسانیم. هنر کشورها این است بار ناشی از اپیدمی را به حداقل ممکن برسانند تمام تلاش‌ها و ‌سیاست‌های دولت  در جهتی است که آمار مرگ و بستری را کمتر کند، از طرفی باید از افراد پر خطر ‌محافظت شود و از فرصت رسانه‌ها برای آموزش و اطلاع‌رسانی بیشترین بهره برده شود.
چرا تصمیمات ستاد ملی مقابله با کرونا مبتنی بر عمل نیست؟ ما می‌بینیم هر روز یک استان به فهرست استان‌های پر خطر شیوع کرونا اضافه می‌شود که عمدتاً به‌دلیل رفتارهای بهداشتی مردم است. به اعتقاد شما سیاستگذار باید برای مهار کرونا چه تصمیماتی را اتخاذ کند؟
ویروس کرونا همچنان در کشور در حال گردش است. هر هفته یک روز اوج اپیدمی از یک جا سر در می‌آورد و طبیعتاً به مرور زمان تا بخواهد به آن حد ایمنی جمعی برسد جامعه هزینه هنگفتی را باید بپردازد. ما باید از سیاست‌هایی که در دنیا اتخاذ می‌شود درس بگیریم. باید بدانیم تست‌ها و آزمایش‌های توده‌ای که از تعداد زیادی افراد جامعه انجام می‌شود آیا هزینه اثر بخشی دارد یا خیر؟ آیا انجام این تست‌ها هدفمند است یا به شکل کورکورانه انجام می‌شود؟ آزمایش‌ها در چه حد باید باشد و سختگیری‌ها باید تا کی ادامه یابد؟ آنچه تجربه کردیم اینگونه بود که بعضی از اقداماتی که انجام دادیم سرعت عمل کافی نداشت تا نتیجه بهتری بگیریم. برای مثال ما از مردم خواستیم تا از سفراجتناب کنند اما چقدر مردم به این توصیه‌ها عمل کردند؟ در حالی که برخی کشورها با به‌کارگیری نیروی نظامی و جریمه توانستند جلوی سفرها را بگیرند. اگر تشدید سختگیری‌ها مبتنی بر مستندات قابل دفاعی نباشد در غیر این‌صورت بار بستری بیماران مبتلا به کووید19 را به سیستم نظام درمان کشور تحمیل می‌کند.

‌ استفاده حداکثری شهروندان از ماسک در شهر زیر زمینی

نایب رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران و حومه گفت: برای اجرا شدن صد درصدی مصوبات ستاد ملی مبارزه با کرونا از همراهی هر ارگان و سازمانی برای فرهنگسازی بیشتر اجرای این مصوبات استقبال می‌کنیم. فرنوش نوبخت با اشاره به اینکه شهروندان و مسافران در شبکه متروی تهران و حومه به نکات ایمنی و بهداشتی توصیه شده برای سلامتی خود و دیگران توجه می‌کنند،افزود: شرکت بهره‌برداری متروی تهران از ابتدای شیوع ویروس کرونا در رابطه با اجرای پروتکل‌های وزارت بهداشت و درمان آموزش پزشکی و مصوبات ستاد ملی مبارزه با کرونا با استفاده از تمامی امکانات و ظرفیت خود اقدام کرده و تمامی برنامه‌های اجرایی را براساس ابلاغیه‌های اعلام شده انجام می‌دهد.

با  استقامت و مقتدرانه در جهت احیا و رونق شرکت دخانیات ایران حرکت می کنیم

دکتر افضلی، مدیرعامل و نایب رئیس هیأت مدیره  شرکت دخانیات در جمع اعضای هیأت مدیره، مشاورین، معاونین و مدیران ارشد گفت: منفعت شرکت دخانیات ایران باید در تمامی سطوح و ارکان در اولویت نخست قرار داشته باشد. باید برای بقا و ماندن در فضای کسب و کار پر رقابت و پیچیده کنونی، هوشمندانه و حرفه‌ای با مسائل پیرامونی برخورد کنیم و با روحیه جنگندگی، استقامت و شجاعت برای آینده بهتر گام برداریم. مدیرعامل و نایب رئیس هیأت مدیره افزود: در شرایط کنونی توانسته‌ایم با کسب اطلاعات و آنالیز وضعیت تغییرات شرکت‌های فعال، کاملاً بر بازار مسلط و مسلح باشیم و دیگر تصمیم‌گیری‌های کلان هیجانی و بدون قاعده نخواهد بود. دکتر افضلی افزود: مسیر حرکت شرکت دخانیات، درست و منطقی ترسیم شده است و امروز تلاش می‌گردد تصمیمات بر اساس بررسی‌های دقیق و کارشناسی گرفته شود.

بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت مبتلایان به ویروس کرونا در جهان به بیش از ۸ میلیون نفر افزایش یافت. به‌گزارش خبرگزاری صداوسیما براساس آمار سازمان جهانی بهداشت براثر شیوع ویروس کووید۱۹ در جهان تاکنون هشت میلیون و چهارده هزار و یکصد و سی‌ودو نفر به این بیماری مبتلا شده‌اند که از این تعداد چهارصد و سی‌وشش هزار و پنج نفر جان خود را از دست داده‌اند و چهار میلیون و یکصد و سی‌وهفت هزار و هفتصد و پنجاه و چهار نفر نیز بهبود یافته‌اند.
دکتر سیما لاری سخنگوی وزارت بهداشت در باره آمار ابتلا و مرگ ناشی از کووید۱۹ در کشور طی ۲۴ ساعت گذشته گفت: از دیروز تا امروز ۲۶ خرداد ۱۳۹۹ و بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، دو هزار و ۴۴۹ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در کشور شناسایی شد که ۸۴۲ مورد بستری شدند. وی افزود: به این ترتیب مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۱۸۹ هزار و ۸۷۶ نفر رسید. وی گفت: متاسفانه در طول ۲۴ ساعت گذشته، ۱۱۳ بیمار کووید۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جانباختگان این بیماری به ۸ هزار و ۹۵۰ نفر رسید.