سپیده پیری
 خبرنگار


تبیین اهمیت سرمایه و سرمایه‌گذار و سرمایه‌گذاری دراقتصاد کشور‌ها به گونه‌ای است که برخی باتصویب قوانین و راهبردهایی همچون استقبال از مهاجران، راه را برای ورود انواع سرمایه همچون ارز و خرید ملک و.... باز می‌کنند. درایران بویژه در چند سال اخیر با اقداماتی نظیرخروج سرمایه‌ها از بانک و بورس و تبدیل و نگهداری آن در قالب ارز‌های خارجی، سکه و طلا بسیاری از شرکت‌های تولیدی و خدماتی رشد و توسعه خود را از دست دادند و اینجا بود که آسیب جدی بر پیکره اقتصاد وارد شد. به نظر می‌رسد کنترل جو اقتصادی حاکم بر جامعه بتواند نقشی مثبت برای کاهش جریانات اینچنینی داشته باشد. در همین راستا وزیر اقتصاد چندی پیش در مراسم رسمی افتتاح پنجره واحد فیزیکی شروع کسب و کار بر اهمیت سرمایه‌گذاری و نقش آن در رشد اقتصادی تأکید کرد و گفت «سرمایه‌گذاری از نان شب هم واجب‌تر است» الزامات تحقق این امر را با کارشناسان به بحث گذاشتیم که در ادامه می‌خوانید.

یادداشت

عبور از نظام رانتی و ورود به نظام تولید محور

حمیدرضا قاسمی
دبیر کمیسیون اقتصاد کلان اتاق ایران
آنچه در وهله نخست موجب شکل‌گیری سرمایه‌گذاری در یک کشور می‌شود، بحث امنیت حقوق مالکیت است. زمانی که مردم احساس امنیت پیدا نکنند و اصطلاحاً تا سرمایه‌شان را بر زمین پیچ و مهره نکنند سرمایه‌گذاری عملاً اتفاق نخواهد افتاد. در کشوری که امنیت حقوق مالکیت وجود نداشته باشد سرمایه‌های مردم کوچ‌رو است یعنی سرمایه‌گذاری‌های کوتاه مدت با قابلیت نقدینگی بالا را انتخاب می‌کنند. امنیت حقوق مالکیت یک بحث سیاسی است که حاکمانشان تصمیماتی که می‌گیرند متأثر از منفعت آنهاست. بحث کاهش هزینه مبادله است که یکی از مصداق‌های آن می‌توانست قوه قضائیه باشد و مورد دیگر برای امنیت حقوق مالکیت حاکمیت قانون است. اینکه همگان در برابر قانون یکسان باشند و حاکمیت قانون برای فرادستان وجود داشته باشد یعنی مردم اگر ببینند که قانون برای فرادستان اجرا می‌شود به این نتیجه می‌رسند که برای همگان این قانون جاری است و به سرمایه‌گذاری در یک کشور اعتماد می‌کنند در حالی که اگر این اتفاق نیفتد سرمایه‌گذاری هم شکل نخواهد گرفت و مناسبات اقتصاد غارتی خواهد بود. با توجه به شرایطـ کشور تحقق این اهداف وابسته به مسیر طی شده دارد که جنبه‌ای تاریخی هم پیدا می‌کند. در واقع بحثی نیست که یک شبه بتوان آن را حل کرد بلکه باید مورد برنامه‌ریزی دقیق قرار بگیرد.به عبارت دیگر باید در یک چشم‌انداز میان مدت کمک کرد به مرور زمان این بحث‌ها شکل بگیرد اما چون نهادها و ساختارها ریشه در تاریخ دارند مسیر کوتاه مدتی نیست که یک شبه امنیت سرمایه‌گذاری صورت بگیرد. این‌ها با بخشنامه و مقررات و قانون انجام نمی‌شود بلکه بستگی به رفتار تصمیم گیران و رابطه مستقیم با سیاستگذاری‌هایی دارد که اولویت آن مردم و تولیدکنندگان باشند، نه سیاست‌هایی که تولیدکننده رانت و دلالی باشد. سیاستگذاری از نان شب واجب‌تر است اما از آن واجب‌تر این است که سرمایه‌گذاری شکل بگیرد. سرمایه‌گذاری دستوری انجام نمی‌شود بلکه تحقق آن مستلزم تجدیدنظر در فرهنگ، عادات و سیاست‌های ما است و راهکارهای این امر هم آسان است. با انجام یکسری از اقدامات که برای حاکمیت هم دشوار نیست، قابل حصول است. با این اقدامات می توان این ذهنیت را به وجود آورد که حاکمیت در حال عبور از یک نظام رانتی به یک نظام تولید محور است. آن موقع است که سرمایه‌ها خودشان جذب خواهند شد. کافی است که محیط آماده شود.

نیازمند استراتژی و تأمین زیرساخت هستیم

فریال مستوفی
رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق تهران
سخن گفتن از سرمایه‌گذاری مستلزم تفکیک آن به دو گونه سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی است. رفع موانع تحقق هر یک نیز در گرو عواملی است که در ادامه به آن اشاره می‌شود. در بخش سرمایه‌گذاری داخلی به‌دلیل رکودی که در حال حاضر کشور با آن مواجه است سرمایه‌گذاران علاقه‌ای به فعالیت و سرمایه‌گذاری ندارند چرا که ما اقتصاد بیماری داریم و با مسائل متعددی رو به روست. به‌دلیل رکود، فقدان امنیت سرمایه‌گذاری، قوانین دست و پا گیر و بخشنامه‌های متعدد، نوسان قیمت ارز و...اقدام به سرمایه‌گذاری را دشوار کرده است. علاوه برآن طی یکی و دو سال گذشته به دلایلی که منجر به رکود شده، سرمایه گذاری‌های صورت گرفته در بخش‌های غیر مولد بوده است. البته در حال حاضربورس رونق پیدا کرده است و ما امیدوار هستیم از طریق سهام شرکت‌هایی که سرمایه‌گذاری در آن ایجاد می‌شود بتوان از این سرمایه‌ها در راه سرمایه‌گذاری استفاده کرد و رونق بورس به رشد اقتصادی و اشتغال کمک کند. نتیجه آنکه رفع موانع تحقق سرمایه‌گذاری داخلی نیازمند استراتژی و ساختن زیر ساخت دارد. اینکه گفته شده سرمایه‌گذاری از نان شب واجب‌تر است حرف درستی است اما برای اینکه سرمایه‌گذاری ایجاد شود باید زیرساخت‌ها آماده شود و مشکلات از بین برداشته شود. در ارتباط با سرمایه‌گذاری خارجی هم علت اصلی تحریم‌هاست که مشکلات بین‌المللی و داخلی در حوزه‌های مختلف ایجاد کرده و می‌توان گفت در حال حاضر ما دست به گریبان تحریم‌های امریکا هستیم که  در سیستم بانکی و نقل و انتقالات بانکی و پولی نمود دارد. بنابراین برای تحقق سرمایه‌گذاری مسأله نخست نقل و انتقالات بانکی است که برای سرمایه‌گذار مشکلات متعددی ایجاد کرده است. در جمع‌بندی نهایی باید گفت تعدادی از شرکت‌هایی که در حال فعالیت بودند، تعطیل شدند و تعدادی دیگر نیز مشکلات فراوانی دارند. مشکلات کرونا هم اضافه شده و صادرات غیر نفتی‌مان هم کاهش قابل توجهی داشته است چراکه بیشتر صادرات ما به کشورهای چین و همسایه بود اما مسأله کرونا به طور کلی تقاضا در دنیا را کم کرده است. می‌توان اطمینان داشت در صورتی که مشکلات حل شود با پشتوانه پتانسیل‌های بالایی که در کشور وجود دارد می‌توان به رونق اقتصادی رسید. این بدان معناست که در راستای تحقق سرمایه‌گذاری همه موارد گفته شده نیازمند رفع و اصلاح است و نمی‌توان برای چند مورد اولویت تعیین کرد.

آغاز پرداخت ۲۴۰۰ میلیارد تومان وام به ایرلاین‌ها
مقام مسئول سازمان هواپیمایی کشوری از آغاز پرداخت ۲۴۰۰ میلیارد تومان تسهیلات به ۱۶ شرکت هواپیمایی داخلی خبر داد. مرتضی دهقان، معاون هوانوردی و امور بین‌المللی سازمان هواپیمایی کشوری اظهار کرد:‌2400 میلیارد تومان وام برای جبران ضرر‌های ناشی از شیوع کرونا برای ایرلاین داخلی و سایر شرکت‌های مرتبط در نظر گرفته شده است./ تسنیم
اعلام قیمت‌های جدید ۵ شرکت لوازم خانگی در سامانه ۱۲۴
سیدمرتضی میری، رئیس اتحادیه صنف توزیع‌کنندگان لوازم خانگی گفت: تاکنون پنج شرکت بزرگ ایرانی تولیدکننده لوازم خانگی، افزایش قیمت محصولات خود را در سامانه ۱۲۴ وزارت صنعت اعلام کرده‌اند. /ایرنا
کاهش ۷ درصدی ارزش واردات نهاده‌های دام و طیور
اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دام و طیور ایران اعلام کرد: ارزش واردات نهاده‌های دام و طیور به ایران در فروردین سال‌جاری با کاهش 7 درصدی نسبت به دوره مشابه سال گذشته به ۲۵۳ میلیون و ۵۰ هزار دلار رسید. /ایرنا
ساعت کاری جدید سامانه‌های ساتنا و پایا اعلام شد
بانک مرکزی ساعات کاری ساتنا و پایا از یازدهم خرداد ماه تا اطلاع ثانوی را اعلام کرد. بر اساس جدول منتشر شده، ساعت کاری سامانه ساتنا (سامانه تسویه ناخالص آتی) از یازدهم خرداد ماه تا اطلاع ثانوی در دستور پرداخت بین مشتری 14 و در دستور پرداخت بین بانکی 14:30 دقیقه اعلام شده است. از سوی دیگر، بدیهی است، شروع چرخه پایا (شاپرکی) در روزهای تعطیل رسمی ساعت 13:45 دقیقه اعلام شده است./تسنیم

۵ کالا در اولویت بازرسی سازمان حمایت قرار گرفتند

معاون سازمان حمایت گفت: بازرسی‌ها در هفته جاری درباره ۵ قلم کالای اولویت دار شامل خودرو، برنج، تیرآهن و ورق، کنجاله سویا و لوازم خانگی متمرکز شده است. سید جواد احمدی افزود: بر اساس اولویت‌بندی انجام شده، بازرسان این سازمان و سازمان‌های صمت همه ظرفیت خود را برای رصد وضعیت عرضه و قیمت برخی کالا‌های اساسی و ضروری مردم شامل خودرو، برنج، تیرآهن و ورق، کنجاله سویا و لوازم خانگی متمرکز کرده و با تعامل بین دستگاه‌های اجرایی و اصناف، بر فرآیند تأمین و توزیع این کالا‌ها نظارت خواهند کرد./ سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان

تکمیل راه‌آهن چابهار - زاهدان تا خرداد ۱۴۰۰

فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا(ص) از تکمیل راه‌آهن چابهار - زاهدان تا خرداد ۱۴۰۰ خبر داد و گفت:‌ با توجه به تأکید رهبر معظم انقلاب، به‌دنبال سرمایه‌گذاری در ساخت پتروپالایشگاه‌ها هستیم. سعید محمد اظهار کرد:‌ راه‌آهن چابهار ــ زاهدان یکی از کریدورهای خیلی مهم شمال ــ جنوب کشور است و جزئی از کمربندی یک جاده بزرگ چین محسوب می‌شود. رهبر معظم انقلاب با تخصیص اعتبار از صندوق ذخیره ارزی به این پروژه موافقت کردند، به همین دلیل هم از سال گذشته ساخت این پروژه سرعت گرفته و امیدواریم تا خرداد سال آینده تکمیل شود. /تسنیم

آغاز خریدحمایتی ۱۳ هزارتن گوشت قرمز مازاد در کشور

مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور، از آغاز مرحله اول خرید حمایتی گوشت قرمز مازاد گوساله و گوسفندی به میزان ۱۳ هزار تن در ۱۱ استان کشور خبر داد. حسن عباسی معروفان، با بیان اینکه اکنون ۱۱ استان کشور با مازاد دام سنگین و سبک روبه‌رو است، افزود: اکنون استان‌های سیستان و بلوچستان، قم، اصفهان، ایلام، کرمانشاه، لرستان، خوزستان، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، خراسان شمالی و مرکزی با مازاد دام سنگین و سبک روبه‌رو هستند. مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام کشور تصریح کرد: براساس این بخشنامه هر کیلوگرم گوشت قرمز منجمد به شکل سه تکه تفکیکی و بسته‌بندی کارتنی با قیمت ۶۰ هزارتومان به‌صورت علی‌الحساب از تولیدکنندگان خریداری می‌شود. به‌گفته وی، نرخ فعلی خرید گوشت قرمز براساس نرخ مصوب دام زنده کیلویی ۲۷ هزارتومان تخمین زده شده است. /ایرنا

ثبت‌نام در طرح اقدام ملی تا پایان خرداد

معاون مسکن شهری بنیاد مسکن گفت: با توجه به توافق‌های صورت گرفته بنا شده است که تا پایان خردادماه سال‌جاری ثبت‌نام تمامی متقاضیان تکمیل شود اما شروع تمامی مدل‌های ساخت مسکن در طرح اقدام ملی نیازمند ایجاد سامانه ارتباط بانک عامل مسکن است. جواد حق‌شناس معاون مسکن شهری بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، ضمن اشاره به اینکه اپیدمی جهانی ویروس کرونا روند ساخت طرح اقدام ملی را کند کرده است، بیان کرد: امکان اتمام ساخت پروژه طرح اقدام ملی تا پایان سال 1400 وجود دارد اما در حال حاضر با توجه به شرایط پیش آمده طرح اقدام ملی از برنامه‌ زمانبندی خود عقب است. /فارس