زهره افشار
خبرنگار
آلونک ویران شده آسیه پناهی در کرمانشاه و مرگ تلخ این زن 55 ساله بی‌سرپرست و مادر 6 فرزند، داستان غمبار برخورد مأموران شهرداری با ساخت و سازهای غیرمجاز را بازخوانی کرد و این پرسش را بار دیگر مطرح کرد که آیا صرف «مأموریم و معذوریم» می‌تواند توجیه گر برخوردهای خشن و خارج از شئون انسانی و شهروندی با کسانی باشد که خود قبل از هر چیز چوب بداقبالی روزگار را خورده‌اند و از داشتن سرپناهی حداقلی محروم مانده‌اند. آنها قبل از اینکه مأموران شهرداری به سراغشان بیاید برای ماندن بر لبه حداقل‌های زیستن با نداری در تقلا و جنگند.
فقرا همیشه در جایی هستند که نباید باشند. آلونک ۱۰ متری آسیه در جایی بنا شده بود که مدعیان آن زیاد بودند؛ انتهای شهرک سجادیه شهر کرمانشاه که حریم آن فضای سبز و در مجاورت برق فشار قوی بود و شهرداری و اوقاف بر سر مالکیت زمین آن در کشمکش بودند.
نیروهای اجرائیات شهرداری ۳۰ اردیبهشت ۹۸ با لودر به جان تعدادی از خانه‌های شهرک سجادیه افتادند؛ صاحبان خانه‌های کوچک آنجا برای حفظ سرپناه خود گرچه مقاومت کردند اما در مقابل نیروهای مجهز شهرداری راه به جایی نبردند. ویدئویی از یکی از این خانواده‌ها منتشر شده که یک زن بی‌سرپناه در کنار اثاثیه آسیب دیده‌اش ایستاده و می‌گوید، آن روز در خواب بوده است که ناگهان گاز اشک آور به داخل خانه زده شده و آنها مجبور به خروج از منزل شده‌اند. دقایقی بعد لودر شهرداری خانه آنها را با خاک یکسان کرده است. آسیه اما مقاومت بیشتری کرد و با پای برهنه و داد و بیداد کوشید تا لودر را متوقف کند؛ حتی خودش را در دهانه لودر انداخت تا شاهد ویران شدن آلونک‌اش نباشد اما سیاه‌پوشان اجرائیات هرگز کوتاه نیامدند.
پس‌ از تخریب کپر، مأموران اجرائیات خانم پناهی را برای انتقال به کمپ «چشمه سفید» در جنوب شهر، سوار خودرو خود کردند اما دقایقی بعد و پیش از رسیدن به مقصد قلبش از کار افتاد و همانند خانه‌اش نقش زمین شد و تمام.
فیلم تخریب خانه آسیه پناهی و تقلاهای او را خود مأموران اجرائیات گرفتند؛ تصاویر دردناکی که چند روز بعد به یکی از پربازدیدترین خبرهای فضای مجازی استان سپس کشور تبدیل شد و احساسات عمومی را بشدت جریحه دار کرد. از همان زمان موجی از ابهام و سؤال‌های بی‌جواب در فضای عمومی مطرح شد اما مدیران شهرداری کرمانشاه تا چند روز فقط سکوت کردند؛ با داغ‌تر شدن فضا سرانجام غلامرضا شهبازی، مدیر اجرائیات شهرداری کرمانشاه پنجم خرداد در پاسخ به ایرنا خبر تخریب خانه و مرگ آسیه پناهی را تأیید کرد. او به‌صورت غیرمستقیم خانم پناهی را متهم به اعتیاد هم کرد و گفت: مأموران اجرائیات شهرداری کرمانشاه برای تخریب خانه‌ها حکم قضایی داشتند.
«سعید طلوعی» شهردار کرمانشاه هم همان روز در گفت‌و‌گو با «ایران» گفت: متأسفانه این خانم به نوعی عضو یک تیم ساخت و ساز غیرمجاز به شمار می‌رفت که هرجا ساخت و ساز غیر قانونی صورت می‌گرفت و قرار بود تخریبی صورت گیرد ایشان با گرفتن پول از سازنده اقدام به داد و فریاد و سعی در جلوگیری از تخریب می‌کرد. به گفته وی، این چندمین موردی بوده که وی ادعا می‌کرده واحد بنا شده غیرمجاز متعلق به ایشان است. طلوعی مدعی شد: در این مورد خاص، ساخت و‌سازی که صورت گرفته در زمین متعلق به شهرداری بوده و جالب اینکه ساخت و ساز متعلق به شخص دیگری غیر از این خانم بوده که همه مدارک در این زمینه موجود است. طلوعی تأکید کرد: در همه موارد ساخت و سازهای غیرمجاز که پس از چندین بار بررسی در مراجع ذیصلاح منجر به حکم قلع و قمع می‌شود چندین بار به سازنده اخطار داده می‌شود. ضمن اینکه این خانم پس از حضور لودر شهرداری برای تخریب به داخل بیل لودر می‌رود و با دادو فریاد می‌گوید حاضر به پایین آمدن نیست.
این ادعای شهردار کرمانشاه که آسیه پناهی عضو یک تیم ساخت و ساز غیرمجاز بوده هنوز اثبات نشده است اما دادستان عمومی و انقلاب مرکز کرمانشاه که چند روز پیش‌تر به ماجرا ورود کرده، روز پنجم خرداد به شبکه خبر گفت که مأموران شهرداری برای قلع و قمع بنا مجوز قضایی نداشته‌اند اما هیچ گونه آثار ضرب و جرحی هم روی بدن متوفی نبوده است.
شهرام کرمی در عین حال افزود: ما منتظر نتیجه نهایی بررسی پزشکی قانونی هستیم تا تصمیم لازم را بگیریم.
وقتی برای دلجویی
اکنون پس از فشار افکارعمومی و ورود دادستانی به پرونده، برخورد و ادبیات مسئولان شهرداری با این حادثه نیز صورت دیگری پیدا کرده است. روز دوشنبه جلسه دلجویی از بازماندگان آسیه پناهی در شهرداری کرمانشاه برگزار شد.
شهردار کرمانشاه به خانواده آسیه قول داد بزودی یک واحد مسکونی مهر در اختیار دختر و نوه آسیه پناهی قرار بگیرد تا شاید مرهمی بر زخم این خانواده باشد. «علی پناهی» برادر آسیه پناهی به «ایران» گفت: «مصیبت بزرگی برای خانواده ما رخ داده جا دارد از همه کسانی که با ما همدردی کردند تشکر کنم. شهرداری در کنار داغی که کارکنانش به دلمان نشانده چندین بار از ما دلجویی کردند و البته خود آقای شهردار قول داده که به خواهرزاده‌ام و فرزندش یک واحد مسکونی مهر بدهد تا از این وضعیت خلاص شوند. امیدوارم آقای شهردار این قولشان را هرچه زودتر عملی کنند.» امیررضا همایون دولتشاهی، مدیر روبط عمومی شهرداری کرمانشاه هم به «ایران» گفت: در جلسه‌ای که روز گذشته (دوشنبه) با خانواده پناهی داشتیم شهردار ضمن ابراز تأسف از اتفاقی که افتاده قول دادند دختر و نوه این خانم در یکی از واحدهای مسکونی مهر کرمانشاه اسکان داده شوند تا از این پس مشکل مسکن نداشته باشند.
تنبیه خاطیان آموزش مجریان
مدیر روابط عمومی شهرداری کرمانشاه گفت: شهرداری به هیچ وجه نوع برخورد با این خانم سالخورده را تأیید نمی‌کند و ما منتظر نظر مراجع قضایی و پزشکی قانونی برای علت اصلی مرگ این خانم هستیم. وی افزود: متأسفانه برخورد عوامل اجرائیات شهرداری فراتر از حد استاندارد تخریب ساخت و سازهای غیرمجاز بوده و در این راستا، تاکنون رئیس و معاون اجرائیات شهرداری که در عملیات تخریب حضور داشته عزل شدند و شهردار و معاون حقوقی منطقه 3 شهرداری نیز از کار تعلیق شده‌اند. ما معتقد هستیم پرسنل اجرائیات می‌بایست فضا را مدیریت می‌کرد. به گفته وی، موارد مشابهی هم بوده که پرسنل شهرداری آسیب دیده بودند اما در این مورد خاص می‌شده با سعه صدر بیشتری عمل می‌شد. او بر اصلاح رفتارپرسنل اجرائیات شهرداری کرمانشاه تأکید کرد و افزود: شهرداری به منظور چگونگی مدیریت بحران در چنین مواردی و افزایش آگاهی پرسنل اجرائیات بزودی کارگاه‌های آموزشی را برگزار می‌کند تا این همکاران بتوانند ضمن اجرای قانون، تخریب ساخت و سازهای غیرمجاز را هم مدیریت کنند. او تصریح کرد: متأسفانه در موارد بسیاری زمین خواران با سوءاستفاده از معصومیت برخی افراد مانند مرحومه پناهی سعی در جلوگیری از تخریب ساخت و سازهای غیرقانونی می‌کنند که به دستور شخص شهردار بنا شده از این پس این دو گروه از هم متمایز می‌شوند و بخش اجرائیات با دقت نظر بیشتری به وظایف‌شان عمل کنند. به گفته وی منطقه فدک متعلق به اداره اوقاف است اما کاربری فضای سبز دارد و به‌دلیل جانمایی دکل‌های برق فشار قوی بسیار می‌تواند برای ساکنان ساخت و ساز‌های غیرقانونی خطرناک باشد.

زهرا کشوری
خبرنگار
آتش خاموش شد و منطقه حفاظت شده خائیز آرام گرفت. در پنج شبانه‌ روز گذشته محیط‌بانان، جنگلبانان، گروه مردمی و کوهنوردان، بالگردهای هلال احمر، ارتش، سپاه و بسیج به کمک منطقه حفاظت شده در مرز بهبهان، خوزستان و دهدشت، کهگیلویه و بویراحمد شتافتند تا بالاخره حریق اطفا شد. نیروهای مردمی و دولتی حاضر در منطقه دیروز صبح اعلام کردند به‌دنبال اضافه شدن ده‌ها کوهنورد داوطلب و نیروهای ارتش به منطقه، آتش خائیز مهار شد و منطقه به کنترل نیروهای مردمی و دولتی درآمد. اما برای جلوگیری از شعله‌ورشدن مجدد، نیروها تا ۱۲ ساعت آینده در منطقه باقی خواهند ماند.
هنوز مسئولان دو استان هیچ برآورد خسارتی از آنچه بر سر گونه‌های درختی، گیاهی و جانوری این منطقه رفت، ندارند.
خائیز در حوزه استحفاظی شهرستان‌های گچساران، کهگیلویه و بهبهان با مساحتی معادل ۳۳ هزار هکتار در سال ۷۷ در ردیف مناطق حفاظت شده کشور قرار گرفت. آتش‌سوزی این منطقه از پنجشنبه گذشته و به‌دنبال اختلاف دو طایفه بر سر تصاحب اراضی بیشتر برای چرای دام‌ها اتفاق افتاد و بسرعت از مرز خوزستان گذشت و به جان بلوط‌ها و گونه‌های جانوری کهگیلویه و بویراحمد در دهدشت افتاد. در این آتش‌سوزی کارشناسان هشدار دادند که اگر زودتر به داد زاگرس نرسند، اگر قدر این سبزینه بی‌محنت دانسته نشود، باید منتظر سیلاب‌های ویرانگرتر، رانش‌های خطرناک‌تر و خشکسالی‌های مرگبارتر باشیم که فرجامش مهاجرت و ترک زیست بوم است. آنها هشدار دادند واقعیت گریز‌ناپذیر اقلیمی ایران خشکسالی است نه ترسالی. بنابراین نباید اجازه داد آتش‌سوزی‌ها آن را خشک‌تر کند. خبرنگاران حوزه محیط‌ زیست، رسانه‌ها و فعالان شبکه‌های اجتماعی در ۵ شبانه روز گذشته در پشت صحنه به حمایت از بلوط‌های زاگرس برخاستند و این تأثیرگذاری تا جایی پیش رفت که سازمان برنامه و بودجه با بخشی از بودجه مصوب برای اطفای حریق موافقت کرد. از سوی دیگر به‌دنبال کمبود تجهیزات اطفای حریق از جمله دمنده و آتش‌کوب، گروه‌های مردمی به کمک شتافتند و با کمک‌های مالی به تأمین این تجهیزات پرداختند. کمک‌های مالی به منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد در یک روز ۱۱۵ میلیون تومان رسید تا جایی که فعالان محیط‌ زیست استان اعلام کرده‌اند کمک بیش از نیاز استان است و از مردم خواستند دیگر وجهی به شماره حساب اعلام شده نریزند. همچنین حساب دیگری هم برای خرید آتش‌کوب و دمنده برای بهبهان و لرستان اعلام شد که با حمایت گروه‌های مختلف مردمی رو به رو شد. گروه‌های مردمی در کنار نیروهای دولتی تمام تلاش خود را به کار گرفتند تا سایه زاگرس از سر ایران کم‌ نشود.