مالیات 98 درصد اصناف، زیر 20 میلیون تومان

گروه اقتصادی / با تکمیل اطلاعات سازمان امورمالیاتی برای تشخیص و تعیین مالیات بر عملکرد اصناف، شاهد تحول و تغییرات بزرگی دراین بخش هستیم. درحالی که در سال‌های قبل، ممیزان مالیاتی براساس مشاهدات و بررسی‌های میدانی اقدام به تعیین مالیات واحدهای صنفی می‌کردند، اما برای نخستین بار تعیین مالیات بر عملکرد سال 1400 اصناف برمبنای تراکنش‌های مالی آنها از طریق دستگاه‌های کارتخوان و سایر روش‌های جابه‌جایی پول صورت گرفته است. برهمین اساس در روزهای ابتدایی برخی اصناف نسبت به این روش و افزایش قابل توجه مالیات‌ها انتقاد داشتند.
اما با بررسی جزئیات و ریز مالیات تعیین‌شده برای واحدهای صنفی می‌بینیم که کمتر از 2 درصد از اصناف بیش از 20 میلیون تومان مالیات باید بپردازند و بدین ترتیب 98 درصد از مشمولان تبصره ماده 100 مالیاتی کمتر از 20 میلیون تومان می‌پردازند که بیش از نیمی از آنها مشمول مالیات صفر هستند.
963 هزار واحد صنفی مشمول مالیات صفر
براساس تازه‌ترین آماری که ازسوی رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی درخصوص وضعیت دریافت فرم تبصره ۱۰۰ مشاغل و اصناف و دریافت اظهارنامه از صاحبان مشاغل، اعلام شده است، 963 هزار واحد صنفی از مجموع نزدیک به یک میلیون و 700 هزار واحد مشمول تبصره ماده 100 مالیات صفر درصد دارند.
به گفته داوود منظور، از ابتدای خردادماه تاکنون بیش از دو میلیون و ۴۰۰ هزار واحد صنفی برای تبصره ۱۰۰ ثبت‌نام کرده یا اظهارنامه تسلیم کرده‌اند.
براساس اعلام معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی، تا صبح روز سی و یکم خردادماه، حدود یک میلیون و هفتصد هزار واحد صنفی که مشمول استفاده از تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم برای پرداخت مالیات عملکرد خود در سال ۱۴۰۰ (مالیات مقطوع) بوده‌اند، درخواست‌های خود را در سامانه سازمان امور مالیاتی ثبت کرده‌اند. از این تعداد مؤدی، مالیات متعلق به ۹۶۳ هزار واحد صنفی باتوجه‌ به میزان فروش آنها در سال گذشته و ضرایب سود فعالیت‌ها و با در نظرگرفتن سطح درآمد معاف طبق قانون بودجه ۱۴۰۰، صفر تعیین شده است. با توجه به این آمار، 57.4 درصد از نزدیک به یک میلیون و 700 هزار مشمول بهره‌مندی از تبصره ماده 100، مالیات صفر درصد دارند.
همچنین، مالیات مقطوع تعیین شده برای ۵۱۸ هزار واحد صنفی کمتر از ۵ میلیون تومان بوده است. سهم این مؤدیان نیز 30.8 درصد است. بنابراین درمجموع بیش از 88 درصد اصناف مشمول ماده 100، حداکثر تا سقف 5 میلیون تومان مالیات می‌پردازند. ‌علاوه براین، ۱۱۲ هزار واحد صنفی مالیاتی بین ۵ تا ۱۰ میلیون تومان باید بپردازند. سهم این مشمولان نیز به 6.6 درصد می‌رسید.
سهم مالیات‌های بالای 20 میلیون
رئیس سازمان امور مالیاتی در ادامه آماری هم از واحدهای صنفی که بیش از 10 میلیون تومان باید مالیات بپردازند، ارائه داده است. طبق گفته‌های وی، ۵۳ هزار واحد صنفی مالیات بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان می‌پردازند. آماری که نشان می‌دهد سهم این واحدهای صنفی از کل مشمولان تبصره ماده 100 برابر با 3.1 درصد است. همچنین تعداد واحدهای صنفی که باید بیش از ۲۰ میلیون تومان مالیات بپردازند تنها ۳۱ هزار واحد صنفی است که عمدتاً شامل پزشکان، دندانپزشکان، طلافروشان، آهن‌فروشان، نمایشگاه‌های اتومبیل و سایر اصناف پردرآمد است. معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرد: این گروه کوچک از اصناف پردرآمد که کمتر از 2 درصد از کل واحدهای صنفی را تشکیل می‌دهند، ۳۵ درصد از کل مالیات‌های مقطوع را می‌پردازند.
میزان معافیت تبصره ماده 100
نظام مالیاتی کشور، به منظور گسترش فرهنگ مالیات و تشویق مؤدیان به پرداخت مالیات، علاوه بر جریمه‌های مالیاتی، مشوق‌های مالیاتی متعددی را نیزبرای مشمولین، در نظر گرفته است.
یکی از مشوق‌های مالیاتی قانون مالیات‌های مستقیم، تبصره ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم است که مطابق آن، صاحبان مشاغل، در صورتی که مجموع فروش سالانه آنها، تا 30 برابر سقف معافیت مالیاتی باشد، از ثبت‌نام اظهارنامه مالیاتی و البته با شرایطی معاف می‌شوند. اما از آنجا که برخورداری از مزایای مالیاتی تبصره ماده 100، منوط به دارا بودن شرایط قانونی و ثبت‌نام اظهارنامه مخصوص آن بوده، لازم است مؤدیان، با این موارد آشنا شوند.
در ماده ۱۰۰، صاحبان مشاغل مکلف شده‌اند برای مالیات عملکرد خود، اظهارنامه مالیاتی و مدارک مربوطه را که بیان‌کننده درآمدها، هزینه‌ها و سایر اطلاعات مالیاتی است به سازمان امور مالیاتی ارائه دهند. با ارائه اظهارنامه مالیاتی، فرایند اداری تعیین مالیات شروع می‌شود و مؤدی مکلف است علاوه بر ارائه اسناد و مدارک معتبر، همکاری‌های مستمر قانونی با اداره مالیاتی را انجام دهد. پس از تعیین و ابلاغ مبلغ مالیات، در صورت اعتراض مؤدی، وی و اداره مالیاتی درگیر مرحله نسبتاً پیچیده اعتراض مالیاتی خواهند شد. تبصره ماده ۱۰۰ قانون به‌منظور پرهیز از این دشواری‌ها، امکانی را برای اداره مالیاتی و نیز مؤدی فراهم کرده که به جای تسلیم اظهارنامه و مدارک توسط مؤدی و انجام فرایند زمان‌بر حسابرسی توسط اداره مالیاتی و سپس اعتراضات احتمالی، در همان ابتدا مبلغ مقطوعی توسط اداره مالیاتی با تأیید مؤدی به عنوان مالیات قطعی وی تعیین شود و تشریفات تسلیم اظهارنامه، نگهداری و ارائه اسناد، حسابرسی مالیاتی و اعتراضات به مالیات تعیین شده منتفی شود.
امکان قانونی تعیین مالیات مقطوع در تبصره ماده ۱۰۰ قانون، شامل مالیات بر درآمد عملکرد است که صرفاً مؤدیان مشاغل یعنی اشخاص حقیقی می‌توانند از این امکان استفاده کنند و اشخاص حقوقی برای مالیات بر درآمد عملکرد خود نمی‌توانند از امکانات این تبصره استفاده کنند. ضمناً مشاغلی که با مشارکت مدنی بین چند مؤدی انجام می‌شود نیز می‌توانند از امکانات تبصره ماده ۱۰۰ قانون برای تعیین مالیات مقطوع بدون ضرورت تسلیم اظهارنامه و حسابرسی مالیاتی استفاده کنند.
سازمان امور مالیاتی همه‌ساله با صدور دستورالعمل خاص، شرایط استفاده از تبصره ماده ۱۰۰ قانون را تعیین و ابلاغ می‌کند. براساس دستورالعمل ابلاغی سازمان امور مالیاتی برای مالیات عملکرد سال ۱۴۰۰، تمام صاحبان مشاغل، به شرطی که مجموع درآمد فروش کالا یا ارائه خدمات آنها در سال ۱۴۰۰، حداکثر تا مبلغ ۴۸ میلیارد ریال بوده باشد، می‌توانند از امکانات تبصره ماده ۱۰۰ قانون برای تعیین مالیات مقطوع استفاده کنند. این درحالی است که در سال قبل از آن سقف فروش 14 میلیارد ریال بوده که سازمان این سقف را به 48 میلیارد ریال افزایش داد تا فعالان اقتصادی بیشتری را در بر گیرد.
رشد 60 درصدی درآمد مالیات‌های مقطوع
آنطور که معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی اعلام کرده است: با وجود این، رشد درآمد مالیات‌های مقطوع تعیین شده برای اصناف تاکنون نسبت به سال قبل ۶۰ درصد را نشان می‌دهد.
رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور با قدردانی از همکاری ارزنده رؤسای اصناف و اتحادیه‌ها و تلاش‌های خستگی‌ناپذیر مدیران و همکاران امور مالیاتی در سراسر کشور، تأکید کرد: نتیجه این همکاری‌ها و تلاش‌های مشترک اصناف و مأموران مالیاتی، توسعه عدالت مالیاتی و وصول عادلانه‌تر مالیات از اصناف مختلف با درنظرگرفتن سطح درآمد و فروش هر یک از واحدهای صنفی بوده است.
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به اینکه به‌منظور تکریم مؤدیان و تسهیل پرداخت مالیات، کلیه فرایندهای درخواست برای پرداخت مالیات‌های مقطوع و قطعی‌سازی آن به طور کامل از طریق درگاه الکترونیک خدمات مالیاتی و بدون نیاز به مراجعه حضوری به ادارات مالیاتی و فقط با صرف چند دقیقه وقت صورت‌گرفته است، گفت: تاکنون تعداد ۷۰۰ هزار واحد صنفی اقدام به تنظیم و تسلیم اظهارنامه‌های مالیاتی برای عملکرد سال ۱۴۰۰ خود کرده‌اند که پس از پایان مهلت تسلیم اظهارنامه نسبت به رسیدگی آنها اقدام خواهد شد.
منظور تأکید کرد: با توجه‌ به تمدید فرصت ارائه اظهارنامه تا پانزدهم تیرماه، از واحدهای صنفی که تاکنون موفق به ارائه اظهارنامه نشده‌اند تقاضا می‌شود به منظور استفاده از معافیت‌های پیش‌بینی‌شده قانونی و اجتناب از جرایم عدم تسلیم اظهارنامه در فرصت باقیمانده تا ۱۵ تیرماه نسبت به ارائه اظهارنامه اقدام کنند.
رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور یادآوری کرد: درغیر این صورت علاوه بر مطالبه جریمه عدم تسلیم اظهارنامه، سازمان امور مالیاتی با استفاده از بانک اطلاعاتی خود در مورد فعالیت‌های کسب‌وکار فعالان اقتصادی، برای آنها اظهارنامه برآوردی تولید خواهد کرد.