حمیرا حیدریان
خبرنگار 

​​​​​​​
 
تحقیقات نشان داده است که بیش از 2 هزار و 300 گونه از گیاهان کشور دارای خواص دارویی، عطری، ادویه‌ای و آرایشی ـ بهداشتی هستند. حدود یکهزار و 727 گونه از این گیاهان به عنوان گیاهان بومی ایران شناخته می‌شوند که منحصراً در سرزمین ایران رویش کرده و به عنوان یک ظرفیت انحصاری در کشور محسوب می‌شوند.
در این میان استان اصفهان نیز، حدود 35 نوع انواع گیاهان دارویی ازجمله گل محمدی، زعفران، زیره سبز، زرین گیاه، زرشک، نعناع، مریم گلی، کاسنی، موسیر، رازیانه، آلوئه ورا و بیدمشک در این خطه کشت می‌شود و ۲۴ شرکت تخصصی فرآوری در این زمینه فعالیت می‌کنند و ۱۵ شرکت دارویی معتبر ملی در این استان از جمله مصرف‌کنندگان گیاهان دارویی محسوب می‌شوند.
بی‌شک تنوع اقلیم در استان اصفهان به‌گونه‌ای است که بستر تولید انواع محصولات گیاهان دارویی در فصول مختلف و صادرات آن به دیگر کشورها و درآمدزایی را مهیا می‌کند. اما کمبود صنایع تبدیلی برای بسته‌بندی و فرآوری تولیدات گیاه دارویی و خام‌فروشی از جمله مشکلاتی است که همچون سایر نقاط کشور در این استان به چشم می‌خورد.

7500 هکتار از اراضی اصفهان زیر کشت گیاهان دارویی
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان در گفت‌و‌گو با «ایران» الگوی کشت رایج منطقه متناسب با میزان آب در اختیار و با هدف حذف گیاهان پر آب‌بر و جایگزینی با گیاهان کم‌آب‌بر در نظر گرفته می‌شود تا با افزایش بهره‌‌وری از منابع آب بتوانیم تولید پایدارتر را حفظ کنیم گفت: اصفهان اولین استانی است که در بحث الگوی کشت تحقیقات گسترده‌ای به‌عمل آورده و در پی آن، طرح الگوی کشت برای کل شهرستان‌های شمال، جنوب، شرق و غرب استان و برای اراضی دیم و آبی و باغات حتی در دهستان‌ها تعریف شده و اگر تأمین آب به اندازه کافی و در زمان مناسب انجام نشود، این طرح در هر منطقه‌ای باشد با مشکل روبه‌رو می‌شود. از این رو الگوی کشت رایج منطقه متناسب با میزان آب در اختیار و با هدف حذف گیاهان پر آب‌بر و جایگزینی با گیاهان کم‌آب‌بر در نظر گرفته می‌شود تا با افزایش بهره‌وری از منابع آب بتوانیم تولید پایدارتر را حفظ کنیم.
اصغر رستمی با اشاره به اهمیت کشت در گلخانه بیان کرد: در استان اصفهان ۲ هزار و ۴۰۰ هکتار به کشت گلخانه‌ای اختصاص دارد که در صورت ارائه تسهیلات این میزان افزایش پیدا می‌کند. با توسعه کشت گلخانه‌ای، صنایع و تجهیزات سورت‌بندی (جداسازی محصولات کشاورزی براساس اندازه و کیفیت)، بسته‌بندی و فرآوری و تبدیل را می‌توان توسعه داد. بیشترین سطح کشت گلخانه‌ای در شهرستان‌های تیران و کرون، دهاقان، شهرضا، اصفهان، خمینی‌شهر، فلاورجان و شاهین‌شهر انجام می‌شود.

جایگزینی کشت محصولات کم آب‌بر 
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان با بیان اینکه ۱۵ هزار هکتار انواع محصولات کم آب‌بر جایگزین محصولات پر آب بر شده، تصریح کرد: سورگوم علوفه‌ای و دانه‌ای و ارزن علوفه‌ای و دانه‌ای تأمین‌کننده قسمتی از علوفه دامی استان شده است.
وی با بیان اینکه در راستای طرح الگوی کشت بیش از ۱۳۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی، زراعی و باغی به سیستم‌های نوین آبیاری مجهز شده‌اند، بیان کرد: توسعه کشت‌های گلخانه‌ای، گیاهان دارویی، حبوبات، جایگزینی گیاهان کم‌آب بر با پر آب‌بر، اصلاح روش‌های نوین آبیاری و جایگزینی با آبیاری‌های سنتی در راستای بهره‌وری بهتر از آب در اجرای طرح الگوی کشت توصیه شده است.
رستمی خاطرنشان کرد: کاهش شدید سطح کشت گیاهان پر‌آب‌بر، حفظ باغات درجه یک در همه شهرستان‌ها و اصلاح باغات درجه ۲ و حذف باغات درجه ۳ بدون بازدهی اقتصادی و جایگزینی آن با ارقام باغی با نیاز آبی کم و مناسب مانند پسته‌کاری و کشت انار در شرق اصفهان، استفاده از ارقام میان‌رس و زودرس از اهداف الگوی این نوع کشت است.
قدم بعدی تغییر الگوی کشت از گیاهان آب بر به گیاهان بسیارکم آب بر مانند گیاهان دارویی است. با توجه به تنوع شرایط با طیفی از آب و هوای گرم، معتدل و سرد در این استان ما شاهد تنوع در کشت گیاهان ازجمله گیاهان دارویی هستیم به‌طوری‌که در حال حاضر بالغ بر 7 هزار و 500 هکتار از اراضی سطح زیر کشت به کشت گیاهان دارویی اختصاص داده شده است.
وی به کاشت گل‌محمدی، زعفران، بابونه، موسیر، شیرین بیان، گلرنگ و... در اراضی این استان اشاره کرد و افزود: در حال حاضر یکهزار و 700 هکتار از اراضی زیر کشت زعفران و حدود 4 هزار هکتار زیر کشت گل‌محمدی هستند و مابقی اراضی نیز سایر گیاهان دارویی را در برمی‌گیرد.
این مسئول با بیان اینکه در حال حاضر 2 هزار و 500 واحد سنتی و 30 واحد صنعتی مشغول تولید و فرآوری گیاهان دارویی در استان اصفهان هستند گفت: بیشترین محصولات صادراتی گیاهان دارویی شامل گلاب، عرقیجات، آنغوزه، گلرنگ و... است.
وی با بیان اینکه تسهیلات کم بهره، قرارداد تضمینی با کشاورزان از جمله راهکارهای ترویج و توسعه کشت گیاهان دارویی است عنوان کرد: طی 2 سال گذشته تلاش شده است تا با ارائه تسهیلات کم بهره و قرارداد تضمینی کشت این گیاهان را توسعه دهیم. گفتنی است این استان در کشت گل محمدی رتبه دوم، کشت زعفران رتبه چهارم و در سطح زیر کشت موسیر و گلرنگ رتبه نخست را کسب کرده است.

افزایش تولید گیاهان دارویی و کمبود صنایع تبدیلی
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان نیز در خصوص کشت گیاهان دارویی گفت: یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های تولیدکنندگان، کندی و سختی صادرات است که امیدواریم اقدامات شایسته‌ای در این خصوص انجام گیرد.
احمد رضا با اشاره به اشتغالزایی، درآمدزایی و ارزآوری صادرات اظهار داشت: تکمیل زنجیره تولید به‌عنوان نیاز دیگر این صنعت، باید بتواند محصول نهایی فرآوری شده را راهی بازار کند و خام‌فروشی غیرسودمند متوقف شود.
وی با تأکید بر اینکه کشور‌های خارجی بسیاری، محصولات خام را می‌خرند و پس از تبدیل به فرآورده نهایی با چند برابر قیمت به بازار عرضه می‌کنند، اظهار داشت: در صورت حمایت از صنایع داخلی می‌توان زنجیره تولید را بهبود بخشید تا در نهایت صادرات محصول نهایی افزایش یابد.
این مسئول با بیان اینکه صنعت گیاهان دارویی غیر از مصرف خوراکی در داروسازی نیز استفاده می‌شود، افزود: از این ظرفیت نیز باید بخوبی بهره‌گیری شود، زیرا در کنار اشتغالزایی، درآمدزایی و ارزآوری را هم افزایش خواهد داد.
وی با بیان اینکه تولید گیاهان دارویی در این استان به سه دسته کلی گل محمدی، زعفران و سایر گیاهان دارویی تقسیم بندی می‌شود اظهار داشت: 3 هزار و ۹۵۰ هکتار از اراضی کشاورزی منطقه به کشت گل محمدی اختصاص دارد که نتیجه آن برداشت سالانه ۱۲ هزار تن است که عمده‌ترین و بیشترین مناطق کاشان، شاهین‌شهر و میمه، گلپایگان است که این گیاه در آنها کشت می‌شود، از سوی دیگر رتبه سوم کشوری این محصول به استان اصفهان اختصاص دارد و امسال در مقایسه با سال گذشته ۲۰ درصد افزایش تولید در این زمینه را داشته‌ایم.
وی با اشاره به کشت زعفران در این استان گفت: این گیاه در یکهزار و ۶۷۰ هکتار از مزارع استان اصفهان کشت می‌شود و برداشت سالانه آن ۱۰ تن است، پس از استان‌های خراسان رضوی شمالی و جنوبی چهارمین رتبه تولید زعفران به این استان اختصاص دارد. شهرستان‌های نطنز، تیران و کرون، نجف‌آباد، کاشان و اردستان بیشترین سهم استان را در بخش کشت زعفران به خود اختصاص داده‌اند و میزان تولید این گیاه گران قیمت در سال‌جاری نسبت به سال قبل حدود ۱۰ درصد افزایش داشته است. همچنین سایر گیاهان دارویی استان در اراضی به مساحت 5هزار و ۸۰۰ هکتار کشت می‌شود که میزان برداشت آنها در یک سال ۶۵ هزار تن است؛ شهرستان‌های کاشان، مبارکه، آران و بیدگل، دهاقان و اصفهان بیشترین سهم از این تولید را دارند و موسیر، زیره، گلرنگ، کاسنی و آنغوزه از جمله گیاهانی است که در این مزارع تولید می‌شود.
به گفته وی از لحاظ رتبه کشوری این بخش رده پنجم به استان اصفهان اختصاص دارد و نسبت به سال گذشته ۱۵ درصد افزایش تولید در استان گزارش شده است.
این مسئول افزود: در دو سال اخیر حدود ۲۰ میلیارد تومان تسهیلات ارزانقیمت با سود چهار تا ۱۶ درصد در اختیار متقاضیان این کشت و فعالان توسعه گیاهان دارویی قرار گرفته و این حمایت در راستای اصلاح الگوی کشت و بر مبنای سیاست‌های وزارتخانه بوده است. حدود ۱۰ هزار نفر به صورت مستقیم در صنعت گیاهان دارویی استان اصفهان فعالیت دارند و برای مثال ۲۰۰ واحد گلاب‌گیری صنعتی و یکهزار و ۵۰۰ واحد تولید گلاب سنتی به کار مشغول هستند.
کمبود صنایع تبدیلی برای بسته‌بندی و فرآوری تولیدات گیاه دارویی از جمله مشکلاتی است که همچون سایر نقاط کشور در استان ما نیز به چشم می‌خورد، بنابراین باید در این عرصه با حمایت‌های لازم از افزایش واحدهای بسته‌بندی و فرآوری به‌طور کلی شاهد رونق صنایع تبدیلی مرتبط باشیم تا بیش از گذشته از خام‌فروشی که بیشترین سختی و کمترین درآمد را دارد، جلوگیری شود.

سنندج- عرضه ماهی با استخرهای کوچک سیاری که پشت وانت‌بارها می‌سازند از صحنه‌هایی است که در سال‌های اخیر در سنندج زیاد دیده می‌شود و هر سال هم بر تعداد وانت‌بارهایی که قسمت بار را عایق‌پوش و پر آب کرده‌اند و ماهی می‌فروشند افزوده می‌شود.
مراکز عرضه ماهی در سطح شهر هم همواره معترض عرضه ماهی از طریق دوره‌گردها و وانتی‌ها هستند چراکه تأثیر منفی بر میزان فروش آنها گذاشته است و افزون بر این، هم از لحاظ بهداشتی و هم با توجه به نداشتن امکانات لازم در چنین خودروهایی، کارشناسان دامپزشکی توصیه می‌کنند که مردم از وانتی‌ها ماهی نخرند؛ اما واقعیت این است که مردم از عرضه ماهی از طریق وانت‌ها استقبال می‌کنند.
حمل‌ونقل ماهی از مبدأ صید آن تا محل فروش باید از طریق خودروهای یخچالدار انجام شود تا از کیفیت آن کاسته نشود و محصول سالمی در اختیار خریداران قرار داده شود.
نه تنها وانت‌های عرضه این ماهی‌ها فاقد یخچال و دیگر امکانات لازم هستند بلکه بسیاری از واحدهای صنفی موجود در سطــــح شهـــر هم ماهی‌ها را خارج از یخچال و در فضای باز نگهداری می‌کنند و به فروش می رسانند که هر دو شیوه عرضه از لحاظ بهداشتی مطلوب نیست.
به گزارش ایرنا محمد طاهری، کارشناس دامپزشکی گفت: بهترین روش نگهداری و فروش ماهی در واحدهای صنفی استفاده از آکواریوم برای گونه‌هایی مانند قزل‌آلا است.
وی با اشاره به اینکه ماهی یکی از حساس‌ترین فرآورده‌های دامی به شمار می‌رود، افزود: ماهی جزو محصولاتی است که سریع فاسد می‌شود لذا بعد از صید باید از طریق خودروهای یخچالدار حمل و تا زمان تحویل به مشتری هم در چنین فضایی نگهداری شود.
مسئول روابط عمومی اداره‌ کل دامپزشکی کردستان اعلام کرد: از سال ۱۴۰۰ تاکنون ۹ هزار و ۵۵۰ کیلوگرم ماهی فاسد کشف و ضبط شده که از این میزان ۲.۵ تن آن مربوط به سال‌ جاری است.
طاهری با اشاره به اینکه بیشتر این ماهی‌ها از جنوب کشور و به طور غیربهداشتی به استان حمل شده بود، افزود: بعد از تشکیل پرونده و ارجاع آن به مراکز قضایی، دستور معدوم‌سازی این محموله‌ها داده شد.

کرج - دوهزار و۶۰۰ خانوار نیازمند البرزی در سفر 18 فروردین ماه رئیس جمهور به این استــــان بــــرای دریافت کمک مالی، معیشتی، درمان و مشکلات گاز منازل به آیت‌الله رئیسی نامه نوشتند که بلافاصله رسیدگی به این نامه‌ها آغاز و در کمتریــن زمان ممکن به درخواست‌های آنان رسیدگی شد.
تأمین پنج میلیارد تومان اعتبار برای گازرسانی به واحدهای مسکونی افراد نیازمند، تصویب یک هزار و ۵۰۰ سری جهیزیه برای زوج‌های جوان، تصویب زمین و تسهیلات لازم برای مسکن جویان و بهسازی یک هزار و۵۰۰ واحد مسکونی مددجویی از مهم‌ترین دستاوردهای این سفر برای خانوارهای نیازمند البرز بوده است.
در این سفر آخرین وضعیت مسکن، اشتغال و سایر نیازهای مددجویان کمیته امداد امام خمینی(ره) و بهزیستی استان البرز مورد بررسی قرار گرفت.
همچنین تصویب ۳۰ میلیارد تومان برای تکمــیل و تجهیز اردوگاه تربیتی امام علی(ع) کمیته امداد امام خمینی(ره) استــان البرز از دیگر رهاوردهای سفــــر رئیـــس جمهور به البرز بود که در حال تحقق است.
هفت مصوبه برای کمیته امداد البرز
محمد محمدی فرد مدیرکل کمیته امداد امام خمینی (ره) گفت: به دنبال سفر رئیس جمهور به البرز، ۱۱ قطعه زمین برای احداث ۴۴۷ واحد مسکونی مددجویان در شهرستان اشتهارد استان البرز اختصاص یافت که گره از مشکلات بخشی از جامعه هدف کمیته امداد را گشود.
وی افزود : همچنین یک قطعه زمین برای ساخت چهار واحد مسکونی در شهرستان نظرآباد اختصاص یافته که کار کارشناسی آن در دست اقدام است.
مدیرکل کمیته امداد امام خمینی(ره) استان البرز با بیان اینکه ۹ هزار مستأجر در سیستم نهاد حمایتی کمیته امداد امام خمینی (ره) استان البرز ثبت شده است، گفت: برخی از این مستأجران سکونت رایگان دارند و تعدادی نیز فاقد مسکن هستند.

وزارت صمت اطلاعات 5 هزار معدن واگذار شده را به محیط‌ زیست نداده‌است
زیست بوم- معادن دومین عامل تخریب زیستگاه‌ها پس از کشت دیم هستند. حالا واگذاری 5 هزار معدن به کابوس مناطق چهارگانه محیط‌ زیستی کشور تبدیل شده است. آن‌طور که حسن اکبری، معاون محیط‌ زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌ زیست می‌گوید وزارت صمت هم اطلاعات این معادن را در اختیار سازمان حفاظت محیط‌ زیست نگذاشته است. به گفته اکبری، این وزارتخانه در پاسخ به نامه پردیسان به یک جواب کلی مبنی بر اینکه تمام این معادن سوابق اکتشاف داشتند و برابر قانون عمل کردند، بسنده کرده است. معادنی که پیش از هرچیزی چنگال بولدوزرها را برای تخریب زیستگاه گربه‌سان‌ها از جمله پلنگ و یوزپلنگ در ایران مرکزی و شرق کشور تیز کرده‌اند. اکبری به ایرنا می‌گوید: «بسیاری از این معادن در مناطق بکر و در طبیعت حفر شده‌اند و نیاز به جاده دسترسی طولانی دارند. حضور انسان‌ها و ماشین‌آلات در زیستگاه‌ها[ی طبیعی] بسیاری از گونه‌ها را با اثرات زیانباری روبه‌رو کرده است.»
او می‌گوید: «نمی‌گوییم توسعه معدن در کشور اتفاق نیفتد بلکه معتقدیم اگر قرار است توسعه رخ دهد سازمان محیط‌ زیست به‌عنوان متولی حفاظت از گونه‌های جانوری پالایشی داشته باشد و معادن استراتژیکی که واقعاً الان کشور به آنها نیاز دارد در اولویت قرار گیرد و بقیه حداقل همزمان فعال نشوند.»
به گفته او «بیشتر گربه‌سانان از جمله یوزپلنگ و گربه‌سانان کوچک گستره قلمرویی وسیعی دارند و به حضور انسان بسیار حساسند که در بیشتر زیستگاه‌های آنها شاهد توسعه معدن هستیم، در واقع تمام قلمرو زندگی آنها در خارج از مناطق چهارگانه به نحوی مورد اکتشاف و معدنکاوی قرار گرفته است و با توجه به اینکه هر معدنی حداقل به یک جاده دسترسی نیاز دارد و در این جاده رفت و آمد اتفاق می‌افتد حضور انسان در آن مناطق ناامنی ایجادکرده و راه برای ورود شکارچیان و افرادی که سوء‌استفاده می‌کنند فراهم می‌شود، همچنین تا شعاع قابل‌توجهی از اطراف جاده‌های دسترسی معادن، گرد و غبار روی پوشش گیاهی را می‌پوشاند و نهایتاً اینکه ما با این جاده‌ها و فعالیت‌های معدنی کانون‌های فرسایش بادی انسان ساخت را گسترش می‌دهیم.»
او خواستار فعال شدن مرحله‌ای معادن می‌شود و می‌گوید: «مثلاً چه ضرورتی دارد که هرچه معدن آهن در کشور است را به یکباره فعال کنیم، از این رو بهتر است در هر استان یا منطقه‌ای، تعداد محدودی معدن فعال داشته باشیم که برداشت صورت گیرد و نیاز کشور تأمین شود و بعد از اینکه آن ذخیره‌ها تمام شد، بازسازی و احیا در زیستگاه آن منطقه اتفاق بیفتد و جاده‌های دسترسی محو شوند، بعد از آن دوباره به سراغ معدن دیگری برویم با این روش همیشه یک لکه‌هایی برای حیات وحش و تنوع زیستی که بتوانند در آنجا زندگی کنند و تنفس گاه طبیعت باشد، وجود خواهد داشت اما اینکه هر چه ذخیره در کشور است را به مزایده بگذاریم، اکتشاف و فعالیت را در آنها آغاز کنیم حتی اگر بسیاری از آنها ممکن است بازدهی هم نداشته باشند، تخریب به همراه دارند.»
او می‌گوید: «۱۱ درصد خاک کشور حفاظت شده است و در همین مناطق هم معادن فعالی از قبل بوده و ارتقا یافته‌اند و همچنان مشغول به کار هستند بنابراین دیگر به سراغ این ۱۱ درصد از عرصه‌های کشور نرویم و اجازه دهیم حتی اگر ذخیره‌ای وجود دارد برای نسل‌های بعدی باقی بماند.»

ایرنا- بهرام نادی، عضو کارگروه تخصصی فرونشست استان اصفهان گفت: بخش اعظمی از استان در مناطق آبرفتی قرار دارد که پیشتر سطح آب زیرزمینی در این مناطق بالاتر بود، بنابراین ظرفیت فرونشست در اصفهان بیشتر از شهرهای دیگر است و به این دلیل فرونشست نامتقارن، خطر پذیری بیشتری دارد.

ایسنا- دیاکو عباسی، دبیر شورای راهبری گردشگری سلامت کشور گفت: ‌بیشترین بیماران خارجی ایران (گردشگران سلامت) از کشورهای عراق، افغانستان، عمان، آذربایجان و بحرین هستند که تا پیش از کرونا بیش از یک میلیارد دلار درآمد وارد کشور کردند. بیشترین مراجعه این بیماران برای عمل زیبایی، پیوند اعضا، چشم‌پزشکی و درمان ناباروری است.

مهر- ناصر رضایی، رئیس پژوهشکده گردشگری با اشاره به اینکه در راستای توسعه گردشگری دسترس‌پذیر اقدامات خوبی انجام گرفته است، گفت: با وجود این همچنان کاستی‌های هزینه‌ای و مالی وجود دارد.

ایرنا- علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط‌ زیست گفت: دولت با رویکردی جامع به سمت و سویی رفت که تمام دستگاه‌هایی که در قانون هوای پاک مکلف هستند، کار خود را انجام دهند و حتماً تا پایان سال شاهد اتفاق‌های خوبی درباره اجرای این قانون خواهیم بود.

ایسنا- حجت‌الاسلام محمدرضا مبلغی، نماینده مردم کوهدشت و رومشکان در مجلس شورای اسلامی گفت: برای استفاده از ظرفیت گردشگری ابتدا باید زیرساخت‌ها را فراهم کنیم.

خبرگزاری صدا و سیما- بهرام علی ظاهری، مدیرکل حفاظت محیط‌ زیست استان سمنان: در آخرین رصد محیطبانان از منطقه توران شاهرود مشخص شد توله یوزپلنگ‌های هلیا به مرحله زندگی مستقل رسیده‌اند. پنجشنبه ۲۰ مرداد امسال یک قلاده یوز آسیایی و ۴ توله‌اش در منطقه حفاظت شده توران شاهرود در شمال جاده ترانزیت تهران به مشهد مشاهده شدند و مشخص شد این یوز مادر، «هلیا» یکی از یوزهای شناسنامه‌دار توران است که صاحب چهار توله شده است. در آخرین رصد و پایش محیطبانان پاسگاه محیطبانی احمدآباد پارک ملی توران در دی ماه، هلیا و ۲ توله او شناسایی شدند و حضور آنها در منطقه ثبت شد.

میراث آریا- یحیی نجارقابل، سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث‌فرهنگی استان اردبیل از برگزاری ویژه برنامه افتتاحیه نمایشگاه بین‌المللی گردشگری تهران توسط اداره کل میراث‌فرهنگی اردبیل خبر داد. نمایشگاه بین‌المللی گردشگری تهران از ۱۸ تا ۲۱ بهمن ماه برگزار خواهد شد و افتتاحیه این نمایشگاه با توجه به حضور گسترده فعالان صنعت گردشگری و مسئولان ملی و بین‌المللی و همچنین همزمان با رویداد اردبیل ۲۰۲۳ پایتخت گردشگری کشورهای عضو اکو فرصت مناسبی برای حضور مؤثر استان اردبیل است.