مریم شهبازی
خبرنگار
سفیر سوریه، کتاب‌های «لبه پرتگاه» و «ده سال با حافظ اسد» نوشته‌ «بثینه شعبان» را که از سوی انتشارات «مؤسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران» و به ترجمه «رامین حسین‌آبادیان» در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته از آثار بسیار مهم درباره تاریخ سیاسی سوریه خواند و تأکید کرد که همکاری‌‌های فرهنگی اینچنینی، گامی مهم در راستای تقویت روابط میان ایران و سوریه خواهند بود. وی این دو نوشته را راهی برای اثبات وفاداری «حافظ اسد» تا آخرین لحظه زندگی‌اش به سوریه و جهان عرب دانست.

رونمایی با حضور چهره‌های سیاسی و فرهنگی سوریه
ظهر روز گذشته مراسم رونمایی از دو محصول تازه انتشارات «مؤسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران» با حضور جمعی از مسئولان سیاسی و فرهنگی کشور سوریه و همچنین علاقه‌مندان کتاب به میزبانی «سرای اهل قلم» در سی‌وسومین دوره نمایشگاه کتاب برگزار شد. «شفیق دیوب» سفیر سوریه، «محمد الحورانی» رئیس اتحادیه نویسندگان جهان عرب و «هیثم الحافظ» رئیس اتحادیه ناشران سوریه از جمله میهمانان خارجی این مراسم بودند.
«لبه پرتگاه» و «کتاب ده سال با حافظ اسد» عنوان تازه‌های نشر انتشارات «مؤسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران» هستند که هر دو به همت «بثینه شعبان» استاد دانشگاه، سیاستمدار و ادیب شناخته شده در سوریه و جهان عرب تألیف شده‌اند. ترجمه هر دو کتاب را «رامین حسین‌آبادیان» بر عهده داشته است.
مختار حداد، مترجم و مجری این برنامه در ابتدا به معرفی مختصری از هر دو کتاب پرداخت و برای حاضران از جایگاه سیاسی «بثینه شعبان» در کشور سوریه و همچنین برهه تاریخی خاصی که وی برای تألیف این کتاب‌ها سراغ آن رفته است، گفت. شعبان، نویسنده عرب این کتاب‌ها به واسطه مسئولیت‌های سیاسی‌ اش، هم در دوره‌ای 10 ساله همراهی با «حافظ اسد» رئیس جمهور پیشین سوریه را برعهده داشته و هم در حال حاضر به عنوان مشاور سیاسی و رسانه‌ای «بشار اسد»، رئیس جمهور فعلی این کشور مشغول فعالیت است.
شفیق دیوب سفیر سوریه با اشاره به چرایی اهمیت این دو کتاب گفت: «لبه پرتگاه چه از جهت عنوان و چه بابت مضمون اهمیت بسیاری دارد. این نوشته دربردارنده اتفاقات تاریخی میان «حافظ اسد» با «هنری کیسینجر» وزیر خارجه وقت امریکاست، گفت‌وگوهایی که در نهایت منتهی به اعلام آتش‌بس شد. سوریه در خلال گفت‌‌وگوهای مذکور فشار سیاسی بسیاری را متحمل شد. این فشارها بابت این بود که سوریه و رئیس‌جمهور آن از مواضع خود کناره‌گیری کنند، هر چند که این اتفاق رخ نداد و مقاومت زیادی نیز نشان دادند.»
سفیر سوریه «ده سال با حافظ اسد» را هم کتاب مهمی خواند و تصریح کرد: «این نوشته هم دربردارنده برهه تاریخی مهمی از سوریه در مواجهه‌ با رژیم صهیونیستی است و اتفاقات مهمی همچون جنگ کویت و توافق اسلو را در فاصله 10 ساله، از 1990 تا 2000 شامل می‌شود. حافظ اسد در حالی درگذشت که در برابر فشارهای زیادی مقاومت کرد و همچنان به خاک و سرزمین خود متعهد بود.»این مقام سوری بخش زیادی از اهمیت آثار مذکور را در نتیجه مسئولیت‌های سیاسی‌ نویسنده آن در زمان هر دو رئیس‌جمهور سوریه عنوان کرد. به گفته شفیق دیوب، انجام وظیفه در کنار حافظ اسد و در حال حاضر نیز بشار اسد فرصت مغتنمی در کسب تجربیاتی شده که در نهایت به انتشار این کتاب‌ها انجامیده است.
«بثینه شعبان»، نمادی از زنان سوری
محمد الحورانی رئیس اتحادیه نویسندگان جهان عرب نیز درباره اهمیت این دو کتاب و ترجمه آنها به فارسی گفت: «این دو کتاب همان‌گونه که سفیر محترم هم گفتند آثاری مهم درباره برهه مهمی از تاریخ سوریه است. با وجود ذات خشک نوشته‌های سیاسی، خانم بثینه شعبان به شیوه‌ و سبکی جذاب دست به تألیف این دو کتاب زده است. آنچنان که کافی است مخاطب مطالعه آنها را شروع کند تا انتها، هر دو کتاب را بخواند.»
به گفته «الحورانی»، شعبان در اتحادیه نویسندگان عرب عضو است و همچنین سردبیری نشریه ادبیات جهان عرب را هم به عهده دارد که همین مسأله مصداقی بر چندوجهی بودن زندگی حرفه‌ای وی به شمار می‌آید.هیثم الحافظ رئیس اتحادیه ناشران سوریه در ادامه این مراسم با تکیه بر جایگاه نویسنده کتاب‌های «لبه پرتگاه» و «ده سال با حافظ اسد» گفت: «بثینه شعبان را می‌توان نمادی از زنان سوری و همچنین فعالیت‌های او را نیز می‌توان مصداق و جلوه‌ای از تمدن سوریه دانست. نوشته‌های شعبان آثار بسیار ارزشمندی هستند و من بسیار خوشحالم که به همت مترجم این کتاب‌ها و تلاش انتشارات مؤسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران شاهد انتشار ترجمه فارسی آنها در ایران هستیم.»رئیس اتحادیه ناشران سوریه ضمن برشمردن برخی شباهت‌های تاریخی میان ایران و سوریه در تحمل فشارهای سیاسی و از سویی تحریم‌های اقتصادی و سیاسی ادامه داد: «تحمیل چنین شرایطی به هر دو کشور سبب شده که قادر به همکاری‌های بیشتری بشویم. با توجه به سختی‌ها و مسائل تحمیل شده به ایران و سوریه باید برای امیدبخشی به هر دو ملت تلاش شود. از همین رو به گسترش روابط فرهنگی ناشران هر دو کشور در آینده نزدیک و حضور در فعالیت‌های فرهنگی دوجانبه امید بسیاری می‌رود.»حاضران در این مراسم از امام خمینی(ره) و «حافظ اسد» به عنوان پایه‌گذاران روابط میان ایران و سوریه یاد کردند و «آیت‌الله خامنه‌ای» رهبر معظم انقلاب و همچنین «بشار اسد» رئیس جمهور فعلی سوریه را نیز از ادامه دهندگان راه رهبران پیشین هر دو کشور خواندند.گفتنی است که «لبه پرتگاه» و «ده سال با حافظ اسد» نوشته «بثینه شعبان» از جمله تازه‌های انتشارات «مؤسسه فرهنگی مطبوعاتی ایران» به شمار می‌‌آید که به تازگی در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.

گروه فرهنگی: چگونه می‌توان به کودکان و نوجوانان فلسفه زندگی آموخت؟ چگونه می‌توان با کودکان و نوجوانان از زندگی گفت اما صحبت‌ها شکل نصیحت نگیرد؟
طبیعتاً کار دشواری است و زمانی دشوارتر می‌شود که باید همه این موارد را غیرمستقیم و جذاب گفت. این اتفاقی است که در داستان‌های دیوید آلموند می‌افتد. زندگی، فلسفه و همه اینها در قالبی ساده برای کودکان و نوجوانان روایت می‌شود آن‌هم در قالبی جذاب و فانتزی.
می گویم: «مادر، به نظرت جورج یه کمی... عجیب نبود؟»«عجیب؟ خب، شاید بود. ولی اگه از من بپرسی، تمام شما بچه‌ها یه کمی عجیب هستید. راستش اگه عجیب نباشید، عجیبه.» این بخشی از صحبت‌های مادر و پسر داستان «پسر کاملاً جدید» است که درباره «جورج، پسر جدید کلاس با رنگی پریده، صورتی بی‌حال، تمیز و مرتب و البته خیلی هم عجیب و غریب که قرار است مدت کوتاهی در مدرسه بماند.»معما وقتی عجیب‌تر می‌شود که جورج که اصلاً حرف نمی‌زند اما در فوتبال محشر است، اطلاعات عمومی گسترده ای دارد. او یک نابغه است. همه دوست دارند با او دوست شوند، اما برای دوستی با او باید از سد چند آدم بزرگ که مواظب کارهای جورج هستند بگذرند. گرچه این کار خیلی سخت است اما دنیل و دوستان به راحتی می‌توانند خانم کریستال را قال بگذارند و جورج را بدزدند...داستان روایت ساده و روانی دارد، خصوصاً که شهلا انتظاریان در جایگاه مترجم، ترجمه روانی دارد و مخاطب را چه نوجوان و چه پدر و مادرها با خود همراه می‌کند و در این همراهی مفاهیم همدلی، دوستی و کار گروهی و فلسفه زندگی را به اشتراک می‌گذارد. آنچه در این میان مطرح می‌شود انتقال مفهوم است بدون آن‌که مستقیم‌گویی شود و یا شکل نصیحت به خود بگیرد.
 این ویژگی داستان دیوید آلموند نویسنده انگلیسی است که کتابهایش مورد تقدیر منتقدان و او یکی از 10نویسنده کودک و یکی از سه نویسنده انگلیسی است که به جایزه معتبر بین‌المللی هانس کریستین اندرسن دست یافته‌است.
 او کتاب‌های زیادی نوشته است، کتاب‌هایی همچون «پدر پرنده من»، «تابستان زاغچه»، «پسری که تا ماه بالا رفت»، «نام من میناست»، «داستان واقعی هیولا بیلی دین»، «پسری که با پیراناها شنا می‌کند»، «جنگ تمام شد»، «قصه آنجلینو براون»،«موسیقی استخوان» و چندین کتاب دیگر. از ویژگی‌های کارهای وی، مصور بودن داستان‌های اوست که خواندن کتاب را برای مخاطبان خود لذت‌بخش‌تر می‌کند. او کودکی است که در بزرگسالی به آرزوی نویسنده شدن خود رسیده است.

پسر کاملاً جدید/ نویسنده: دیوید آلموند/ ترجمه: شهلا انتظاریان/ انتشارات ایران بان

محسن بوالحسنی: چند روزی‌است نشسته‌ام پای سریال تازه‌ای که محصول نتفلیکس است و اسم‌اش هم می‌تواند برای آنها که دستی در روانشناسی و چهره‌ها و دانشمندان معروف آن‌ دارند جذاب به‌نظر برسد: «فروید» سریالی است هیجان‌انگیز، پررمز و راز و البته کمی برآمده از ذهن نویسنده و نه بر مبنای واقعیت، از زندگی زیگموند فروید، روانپزشک معروف.
قبل از اینکه سریال را شروع کنید حتماً به این نکته توجه داشته باشید که قرار نیست این سریال، بیوگرافی دقیق و مستندی از فروید باشد و علاوه‌بر این سعی هم ندارد که آنچنان در بطن شخصیت و کاراکتر این روانپزشک و عصب‌شناس معروف و ایده‌های مختلف‌اش فرود برود؛ کارگردان و فیلمنامه‌نویس‌های سریال «فروید» صرفاً سعی داشته‌اند تا مخاطب را با شخصیت فرویدی که آنها شکل داده اند آشنا کنند و داستان را با ماجراهایی مرتبط با نظریه‌های فروید درباره ناخودآگاه و هیپنوتیزم و... پیش ببرند.
داستان از اینجا شروع می‌شود که در شهر وین اتریش که فروید هم در آن سکونت دارد و درس می‌خواند چندین قتل اتفاق می‌افتد، قتل‌هایی که هیچ منطقی ندارند و زیگموند فروید در کنار یک مدیوم (یا همان واسط روحی) تلاش می‌کند تا از ادامه روند قتل‌ها در وین جلوگیری کند.
مدیوم‌ها در واقع واسطه‌های روحی هستند که می‌توانند با بُعد فراطبیعی در ارتباط باشند و از انرژی درونی خودشان این ارتباط را فراهم می‌کنند.
موضوعی که فروید معتقد بود جایی در ناخودآگاه انسان شکل می‌گیرد و نظریه‌هایی هم داشت که هنوز در بحث خواب و... بسیار مورد کنکاش و مجادله قرار می‌گیرد.
 اپیزود اول این مینی‌سریال، این تئوری کلی را در قالب یک دیالوگ از زبان فروید تعریف می‌کند: «من یک خانه‌ام که شمعی در داخل آن روشن است و بخشی از خانه را روشن می‌کند.
آن بخش خودآگاه است و پله‌ها، اتاق‌ها، دیوار‌ها و فضاهای تاریک بخش ناخودآگاه من هستند.» فلِر سالومه مدیوم و جزو شخصیت‌های اصلی‌ است که مرکز ثقل تمامی این قتل‌ها و داستان‌هاست.
این موضوع که فلر و فروید چطور با هیپنوتیزم و روش‌های مختلف وارد ناخودآگاه اشخاص متفاوت می‌شوند، چیزی‌ است که باید ببینید و گفتن‌اش از لطف قضیه کم می‌کند.
آنها با این روش، وارد ناخودآگاه افراد بسیاری می‌شوند؛ از یک سرباز گرفته تا شاهزاده و ولیعهد و با این کار پرده‌ از عمق تاریک ذهن این افراد برداشته می‌شود و انگار واقعیت آن چه در ذهن دارند و هستند را روی یک پرده عریض می‌آورد.
اگرچه سریال خالی از خشونت نیست اما وجه فلسفی و دلایل روانکاوانه عملکرد آدم‌ها در آن نمود بیشتری دارد و کارگردان سعی کرده مصداقی از همه چیزهایی که به فروید و نظریه‌هایش ربط پیدا می‌کند در یک خط داستانی بیاورد.
 قاب‌بندی‌های درخشان در کنار حرکت خوب داستان، فیلمنامه دقیق و شفاف و بازی خوب بازیگران باعث شده تا این سریال به یکی از سریال‌های مورد پسند تبدیل شود.
 سریالی که منتقدان و تحسین‌کنندگان بسیاری دارد؛ آنها که از تقلیل فروید به نفع داستان گله می‌کنند و آنهایی که از این تقلیل به نفع روایت استقبال.

«فروید»/ کارگردان: ماروین کرن/ بازیگران: رابرت فینستر، الا رامپف، گئورگ فریدریش، استفان کونارسک/ سال ساخت: 2020

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از احتمال تمدید سی و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در پی یک روز تعطیلی به خاطر آلودگی هوا خبر داد. به گزارش ایسنا، محمدمهدی اسماعیلی در حاشیه جلسه هیأت دولت و در جمع خبرنگاران در پاسخ به سؤالی در ارتباط با نمایشگاه کتاب امسال و برخی اظهار نظرها مبنی بر از رونق افتادن نمایشگاه و یکدستی نمایشگاه با ناشران قرآنی،‌ مذهبی و دفاع مقدسی و نبود برخی از ناشران عمومی در نمایشگاه کتاب گفت: فرض شما فرض نادرستی است. این‌طور نیست؛ من خودم از نمایشگاه و بخش‌های مختلف آن بازدید کردم و همه گرایش‌های مختلف در نمایشگاه کتاب حضور دارند. او افزود: بله در هر دوره‌ای،‌ عده‌ای ناشر به هر دلیلی ممکن است حضور پیدا نکنند. ما با سامانه‌ مجازی که تأسیس کردیم دنبال عدالت فرهنگی بودیم و بخش عمده‌ای از مردم که در سال‌های گذشته مجبور بودند این مسافت طولانی را تا تهران برای بازدید از نمایشگاه بپیمایند، امروز در خانه خود خرید می‌کنند.
 علاوه بر این ما تخفیفی برای خرید مجازی گذاشتیم و معلوم است که دنبال این بودیم که بار صحن نمایشگاه هم به لحاظ بهداشتی و هم به لحاظ ترافیکی کمتر باشد و این قول را نیز به دوستان‌مان داده بودیم، اما با این حال میزان استقبال برخلاف انتظارمان بسیار بالا بوده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین خاطرنشان کرد: دیروز که مجبور بودیم به خاطر آلودگی هوا نمایشگاه را تعطیل کنیم، وزارت ارشاد  تلفن‌های اعتراضی زیادی داشت مبنی بر اینکه چرا نمایشگاه را تعطیل کردید؟ و خیلی‌ها قانع نمی‌شدند و احتمالاً مجبور شویم به دلیل یک روز تعطیلی که صورت گرفت، نمایشگاه را تمدید کنیم.
 او گفت: میزان فروش کتاب در همین روزهای اول بالای ۵۰ میلیارد تومان بوده که در مقایسه با سال‌های قبل از کل دوره بیشتر بوده است. میزان حضور افراد نیز بسیار خوب بوده است. ما امسال یک کار موازی و مجازی انجام دادیم و تخفیف هم در حوزه مجازی به خوانندگان کتاب اعطا می‌شود به همین دلیل وضعیت‌مان،‌ وضعیت بسیار خوبی است و حتی یک متر از مصلی را هم خالی نگذاشتیم و فاصله غرفه‌ها نیز به دلیل ملاحظات بهداشتی رعایت شده است.
  او در پاسخ به سؤالی درباره آمار فروش جلدهای کتاب و تعداد بازدیدکنندگان روزانه گفت: تعداد بازدیدکنندگان را با یک فاصله‌ای جمع‌بندی می‌کنیم، اما در بهمن ماه فقط در حوزه مجازی یک میلیون و ۳۵۰ هزار کتاب فروختیم. آن هم به این شکل که شما در یک روستایی مثلاً در لب مرز کتاب می‌خرید و ما با پست رایگان تحویل می‌دهیم که این امکان فوق‌العاده‌ای است و ان‌شاءالله ظرف یکی دو روز آینده جمع‌بندی در مورد آمار ارائه می‌شود.

مینا نبئی: مدت‌ها بود که فرصت تماشای فیلم نداشتم تا اینکه دست بر قضا چندی پیش فراغتی دست داد و از دوستی که بسیار اهل دیدن فیلم و سریال بود، خواستم فیلمی پرمحتوا به من معرفی کند تا از وقتی که می‌گذارم، پشیمان نشوم. او هم گفت اگر سریال هم‌گناه را ندیدی، به نظرم دیدنش خالی از لطف نیست چون سلیقه‌اش را قبول داشتم، پذیرفتم.سریال هم‌گناه داستان خانواده‎ای قدیمی در تهران به‌نام صبوری را روایت می‌کند که شغل موروثی‌شان پرورش گل‌ است. سه برادر و یک خواهر و تعدادی خواهرزاده و برادرزاده. اعضای خانواده صبوری ‌همگی در یک شرکت پرورش گل مشغول کارند. فقط پسر دوم به‌نام فریبرز افسر اداره آگاهی است و وارث شغل خانوادگی نیست.همه چیز آرام به نظر می‌رسد تا اینکه با پیدا شدن سر و کله تازه واردی اوضاع به هم می‌ریزد و زندگی همه اعضای خانواده دستخوش تغییراتی می‌شود. در این روند، بتدریج اسرار سر به مهر صندوقچه خانوادگی با فراز و فرودهای بی‎نظیری هویدا می‌گردد و خانه موریانه‌زده صبوری‌ها فرو می‌ریزد.این سریال، که بن‌مایه‌های عمیق فرهنگی، اجتماعی و انسانی دارد، با طنزکلامی و زبان بدن مناسب و قوی محسن کیایی یعنی پسر کوچک، سرکش و هنجارشکن تنها خواهر خانواده شکل می‌گیرد. او، که با قدرت و بدون فوت وقت در حال جوانی کردن است، با شیطنت‌هایش حال و هوای دلنشین و شیرین و پرطراوتی در داستان ایجاد می‌کند و دست آخر با تجربه عشقی نامتعارف و از نوعی دیگر و آفرینش عاشقانه‌ای بی‌همتا، به کمال می‌رسد.سناریوی سریال هم‌گناه بسیار قوی و معماگونه است و در طول دیدن سریال بارها بیننده غافلگیر می‌شود و ساخته‌های ذهنش فرو می‌ریزد. همچنین به تابوهای فرهنگی نزدیک می‌شود و با شکستن آنها نرم و خزنده، روشنگری می‌کند و نشان می‌دهد که خطاهای تصمیم‌گیری و پدرسالارانه نابالغ تا کجا و تا چند نسل می‌تواند ویرانی به بار آورد.
هم‌گناه جمعی از ستاره‌های دوست داشتنی سینما را گردهم آورده که بازی حرفه‌ای آنها به بهترین شکل ممکن فضای سریال را متأثر می‌کند. این سریال به کارگردانی و تهیه‌کنندگی مصطفی کیایی و نخستین تجربه وی برای حضور در شبکه نمایش خانگی است. بازیگرانی توانا چون پرویز پرستویی، هدیه تهرانی، مسعود رایگان، رویا تیموریان، مهدی پاکدل، محسن کیایی، شاهرخ فروتنیان، احسان کرمی، افسانه چهره‌آزاد، هنگامه قاضیانی، پدرام شریفی و روشنک گرامی نیز در آن به هنرنمایی می‌پردازند.

هم‌گناه/ کارگردان: مصطفی کیایی/ شبکه نمایش خانگی