نفیسه امامی
خبرنگار
اصلاح نرخ آرد و حذف یارانه این محصول راهبردی، هیچ تغییری در قیمت، یارانه و سهمیه آرد نانوایی‌ها نداشت اما ظاهراً فاصله زیاد قیمت آرد دولتی با آزاد باعث شده برخی نانوایی‌ها سهمیه آرد خود را به کارخانه‌ها یا قنادی‌ها بفروشند و به بیش از دو برابر سود نسبت به پخت نان برسند.
اگرچه نرخ نان واحدهایی که آرد دولتی دریافت می‌کنند، تفاوتی با گذشته نکرده، اما بررسی‌های میدانی حاکی از آن است که ساعات کاری این واحدها به طور غیرقانونی کاهش‌ یافته و همزمان با اعلام آزادسازی قیمت آرد، پخت نان توسط نانوایی‌ها زمانبندی شده است. اختلاف قیمت آرد در داخل کشور با سه نرخ آرد یارانه‌ای نانوایی، آرد نانوایی آزاد‌پز و آرد صنعتی عاملی برای فروش آرد یارانه‌ای شده است.
تخلف محرز نانوایی‌ها در کم‌فروشی نان
تعطیلی غیرمجاز نانوایی، عدم رعایت ساعت کاری و فروش آرد از جمله تخلفات محرزی است که طی روزهای گذشته توسط بعضی از نانوایی‌ها مشاهده شده است. درحالی که ساعات کار نانوایی‌ها متناسب با تعداد سهمیه، نوع نان و الگوی مصرف در مناطق شهری و روستایی تعیین شده است و باید بر آن اساس پخت داشته باشند.
این روزها اگر در مقابل برخی نانوایی‌‌ها صف خرید نان بسته می‌شود، هیچ دلیلی به غیر از کم‌کاری آنها در تهیه نان و فروش غیرقانونی آرد یارانه‌ای به نرخ آزاد ندارد. ضمن اینکه بعضی از این واحدهای صنفی، کم بودن سهمیه آرد را علت شلوغی عنوان کرده و سهمیه بیشتری مطالبه می‌کنند.نانوایی‌های کشور به‌طور میانگین روزانه 10 کیسه آرد یارانه‌ای دریافت می‌کنند و برخلاف بعضی فضاسازی‌های نادرست رسانه‌ها، سهمیه آنها کاهش نیافته است و آرد یارانه‌ای هم به روال سابق به نانوایی‌ها عرضه می‌شود.
«سید جواد ساداتی‌نژاد» وزیر جهاد کشاورزی نیز به‌تازگی اعلام کرده است: «در طرح مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها افزایش قیمت نان سنتی صحت ندارد و آرد با نرخ ثابت بین نانوایی‌های سنتی با قیمت قبل توزیع می‌شود.»
علاوه بر وزیر جهاد کشاورزی، محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور نیز با تاکید بر اینکه تخلفات در موضوع نان به هیچ عنوان قابل تحمل نیست، اعلام کرده است دولت هیچ تغییری در قیمت، یارانه و نحوه فروش نان نداده است و قیمت نان نباید یک ریال تغییر کند که در غیر این‌صورت تخلف انجام شده است.
بنابراین قوت غالب مردم که نان سنتی است باید با قیمت‌های قبلی به دست مردم برسد، اما متأسفانه در این زنجیره اختلاف بالای قیمت آرد یارانه‌ای و آزاد باعث شده برخی نانواها آرد یارانه‌ای را با قیمتی بالاتر از قیمت‌هایی که دریافت کرده‌اند به واحدهای صنفی دیگر با چند برابر قیمت بفروشند.با توجه به عدم تغییر شرایط در عرضه آرد یارانه‌ای، قیمت نان بربری سنتی ساده با آرد یارانه‌ای طبق روال گذشته ۲۵۰۰ تومان، بربری کنجد ۳۵۰۰، سنگک معمولی ۳۰۰۰، سنگک بزرگ ۶۵۰۰ و سنگک کنجدی و بزرگ بیش از ۱۰ هزار تومان باید عرضه ‌شود، اما یا بعضاً چراغ خاموش با قیمت بالاتری توسط تعدادی از نانوایی‌ها به فروش می‌رسد یا نان با قیمت‌های قبلی و به تعداد کمتر به علت ایجاد وقفه در ساعات کاری فروخته می‌شود.طبق یک قانون کلی هر جا تفاوت قیمت باشد فساد هم ایجاد می‌شود؛ بدین ترتیب یارانه‌ای که با هدف تعدیل قیمت و کمک به اقشار کم‌درآمد پرداخت می‌شود به سفره آنها نمی‌رسد. گندم یارانه‌ای در بخش نان هم به تازگی به مقصد اصلی خود یعنی مردم نرسیده است و برخی نانوایان بخشی از آرد دولتی سهمیه‌ای خود را به نرخ بالاتری به کارخانه دار می‌فروشند.
فروش کیسه آرد یارانه‌ای تا یک میلیون تومان!
قیمت هر کیسه آرد دولتی 40 هزار تومان است درحالی که هر کیسه آرد با نرخ آزاد 600 هزار تومان قیمت دارد و حتی گفته می‌شود در مرزها تا یک میلیون تومان هم فروخته می‌شود. پرواضح است که این تفاوت قیمت انگیزه زیادی برای فروش آرد در بازار آزاد و قاچاق ایجاد کرده است و از نظر برخی نانوایان نپختن نان به صرفه‌تر می‌شود.ماحصل پرداخت یارانه به گندم هم تا قبل از آزادسازی قیمت‌ها به این صورت بود که برخی کارخانه‌های ماکارونی گندم یارانه‌دار را دریافت و آن را به کشورهای دیگر صادر می‌کردند. این اقدام به مفهوم آن است که آنها یارانه دولتی را به جیب مردم خارج واریز می‌کردند و حالا همین سناریو توسط بعضی از نانوایان در حال تکرار است و برخی نانواها حاضر هستند که بخشی از سهمیه خود را به نرخ بالاتری به کارخانه‌ها یا قنادی‌ها بفروشند.
نکته قابل تأمل در شرایط فعلی جهان افزایش روز به روز قیمت‌های جهانی محصولات مهمی همچون گندم و آرد است به‌طوری که در یک سال اخیر قیمت گندم جهانی 123 درصد رشد داشته است. این موضوع دلایل متعددی از جمله جنگ روسیه و اوکراین، خشکسالی و تغییرات آب و هوایی دارد که باعث شده کشورها ذخایر خود را بیشتر کنند یا جلوی صادرات محصول خود را بگیرند تا امنیت غذایی کشورشان را حفظ نمایند مانند چین که نیمی از گندم صادراتی جهان را در انبارهای خود ذخیره کرده است. حالا و در شرایط خاص کنونی آرد یارانه‌ای‌ داخلی به علت اختلاف شدید قیمتی نرخ دولتی آرد با نرخ آزاد به کشورهای همسایه از جمله پاکستان، عراق و ترکیه قاچاق می‌شود.بدون شک اختصاص یارانه به محصولات داخلی برای کاهش قیمت‌ها، سیاست شکست‌خورده‌ای است که نتوانسته در سال‌های گذشته اهداف دولت را تأمین کند بلکه به انحراف از اهداف ابتدایی آنها منجر شده و دولت در این شرایط خاص بهترین تصمیم را برای حفظ محصولات غذایی داخلی گرفته است.
ضرورت نظارت بیشتر برای برخورد با نانوایان متخلف
اکنون به دلیل تفاوت زیاد نرخ نان دولتی با آزادپز و فانتزی، تمایل به خرید نان سنتی رشد زیادی پیدا کرده و مصارف نان‌های فانتزی به سمت نان‌های سنتی سوق پیدا کرده است. بنابراین بازرسان وزارت صنعت، معدن و تجارت یا سازمان بازرسی باید با نظارت و کنترل بیشتر در این زمینه جلوی تخلف نانوایی‌هایی را که از شیفت کاری خود کاسته‌اند بگیرند.
در صورتی که نانوایی‌های متخلف شناسایی شده و با آنها برخورد قانونی جدی صورت بگیرد و پرونده واحد مذکور به تعزیرات ارسال گردد، می‌تواند جلوی تخلفات دومینووار نانوایی‌ها را بگیرد.تمام شبکه تأمین، تولید و توزیع کالاهای اساسی تحت نظارت دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی وزارت جهاد کشاورزی است و تا زمانی که افزایش قیمت یک کالا به تصویب سازمان حمایت نرسیده باشد تخلف محسوب می‌شود و بازرسان باید با آنها برخورد ‌کنند.

امین محمودی
 خبرنگار
میزان مصرف شکر خام در کشور تقریباً بین ۲.۵ تا ۲.۷ میلیون تن است به طوری که در سال ۹۸، دو‌میلیون‌ و ۷۰۰ هزار تن، سال 99 حدود 2 میلیون و 593 هزار تن و سال گذشته دومیلیون ‌و ۶۵۳ هزار تن شکر خام  در کشور مصرف شده است.
اکنون کشورمان با کمبود شکر در بازار مواجه است به همین دلیل قیمت شکر در برخی از مناطق کشور افزایش یافته، این در حالی است که دولت قصد دارد این مشکل را در کوتاه مدت با واردات شکر و در بلندمدت با افزایش نرخ خرید تضمینی چغندر قند حل کند.
در سال گذشته میزان تولید شکر کشور یک میلیون و ۴۵۰ هزار تن شکر خام بوده که دولت برای جبران کمبود بازار، اجازه واردات یک میلیون و ۲۰۳ هزار تن شکرخام را داد، این در حالی است که میزان تولید شکر در سال 1399 حدود یک میلیون و ۵۷۵ هزار تن و میزان واردات یک میلیون و ۱۸ هزار تن سهم واردات بوده است. سال ۹۸ برخلاف دوسال گذشته، آمار تولید شکرخام در کشور بسیار کمتر از واردات بوده، به طوری که تولید داخل ۸۷۰ هزار تن و واردات یک میلیون و ۸۳۰ هزار تن بود که در طی ۱۰ سال اخیر، بیشترین میزان واردات، مربوط به این سال است. طبق آنچه روح‌الله لطیفی، سخنگوی گمرک می‌گوید، طی دو ماه اخیر و در حال حاضر  دولت برای کنترل بازار ۷۶ هزار و ۸۶۷ تن شکر خام ترخیص کرده است که 3 هزار و ۳۶۷ تن آن در حال انجام تشریفات ترخیص بوده و ۷۳ هزار و ۵۰۰ تن آن نیز در شناورها منتظر تخلیه هستند.
تشویق کشاورزان با افزایش قیمت خرید تضمینی چغندرقند
پیمان حصادی، مجری طرح گیاهان قندی وزارت جهاد کشاورزی در این باره گفت: در پی افزایش هزینه‌های تولید چغندرقند همزمان با افزایش قیمت تضمینی گندم و برخی از محصولات رقیب، قیمت تضمینی چغندرقند با حدود 70 درصد افزایش نسبت به سال گذشته با احتساب کمک کرایه حمل و محاسبه ارزش جوایز تحویل به حدود 22 هزار و 500 ریال در هر کیلوگرم افزایش یافت.
وی ضمن تأکید بر ضرورت افزایش قیمت و تأثیر آن بر میزان استقبال از کشت چغندرقند در کشور اظهار داشت: با نظر مساعد وزیر جهاد کشاورزی، همراهی و تعامل انجمن صنفی کارخانه‌های قند و شکر و دبیرخانه شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی از محصولات کشاورزی، ضمن تهیه بسته حمایتی جامع با هدف حمایت و پشتیبانی فنی و اعتباری از کشت، تولید و فرآوری چغندرقند و شکر، میزان کمک کرایه حمل از مزرعه تا کارخانه قند نیز افزایش پیدا کرد.
حصادی افزود: بدین ترتیب در سال زراعی جاری (1400-1401) قیمت تضمینی چغندرقند بهاره نسبت به سال زراعی گذشته (1400-1399) با 62 درصد افزایش از 12,476 ریال + 500 ریال کمک کرایه حمل، به 17,000 ریال + 4,000 ریال کمک کرایه حمل، افزایش یافت.
مجری طرح گیاهان قندی وزارت جهاد کشاورزی افزود: قیمت تضمینی چغندرقند پاییزه نیز در سال زراعی جاری (1401-1400) نسبت به سال زراعی گذشته (1400-1399) با 59 درصد افزایش از 12,040 ریال + 1,000 ریال کمک کرایه حمل، به 16,410 ریال + 4,300 ریال کمک کرایه حمل، افزایش پیدا کرده است.
وی گفت: بنابراین با احتساب محاسبه ارزش جوایز تحویل، قیمت تضمینی به علاوه کمک کرایه حمل در مجموع به ازای هرکیلوگرم چغندرقند بهاره تحویلی به کارخانه‌های قند، نزدیک به 23 هزار ریال در هر کیلو (یعنی بیش از 70 درصد افزایش نسبت به سال قبل) برای چغندرکاران ایجاد درآمد خواهد شد. حصادی اضافه کرد: علاوه‌بر مبلغ 20,710 ریال قیمت تضمینی چغندرقند پاییزه بر مبنای عیار 15، دو کیلوگرم قند یا شکر و 20 کیلوگرم تفاله خشک نیز به ازای هر تن چغندرقند تحویلی به‌عنوان جایزه تحویل به ارزش تقریبی 1,500 ریال در هر کیلو به چغندرکارانی که براساس کشاورزی قراردادی با کارخانه‌های قند قرارداد کشت دارند، مانند گذشته پرداخت می‌شود. این مقام مسئول در پایان اذعان داشت: با احتساب محاسبه ارزش جوایز تحویل، قیمت تضمینی به علاوه کمک کرایه حمل در مجموع به ازای هرکیلوگرم چغندرقند پاییزه تولیدی که تحویل کارخانه‌های قند می‌شود، بیش از 22 هزار و 500 ریال در هر کیلو (یعنی بیش از 70 درصد) افزایش نسبت به سال قبل برای چغندرکاران ایجاد درآمد خواهد شد.

واردات بیش از ۵ میلیارد دلار گندم و روغن خام در سال  گذشته

گندم و روغن خام از عمده‌ترین واردات کشاورزی کشور هستند که سهم قابل توجهی در مجموع اقلام وارداتی کشورمان چه از لحاظ ارزش و چه به لحاظ وزن در سال ۱۴۰۰ به خود اختصاص داده‌اند. به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی بازرگانی دولتی ایران؛ سال گذشته، 7 میلیون و 75 هزار تن گندم به ارزش 2 میلیارد و 486 میلیون دلار و یک میلیون و 983 هزار تن روغن خام به ارزش 2 میلیارد و 740 میلیون دلار وارد کشور شد. مجموع واردات این دو کالای استراتژیک در سال 1400، از نظر ارزش جمعاً 5 میلیارد و 226 میلیون دلار و از نظر وزن مجموعاً 9 میلیون و 58 هزار تن بوده و در بین محصولات کشاورزی، بعد از ذرت دامی به ترتیب روغن خام و گندم، بیشترین ارز خروجی از کشور را برای واردات به خود اختصاص داده‌اند. با توجه به افزایش قیمت جهانی غلات از جمله گندم و همچنین روغن خام، قیمت این محصولات در گذشته از طریق پرداخت یارانه از سوی دولت حمایت می‌شد و به همین دلیل، بخش قابل توجهی از اقلام مذکور به طرق مختلف وارد کشورهای همسایه که قیمت این دو کالا در آنها به مراتب پایین‌تر از کشورمان بود، می‌شد.
 
توزیع ۲۶۴۵ تن انواع سموم توسط سازمان مرکزی تعاون روستایی

معاون وزیر جهاد کشاورزی از توزیع 2 هزار و 645 تن انواع سموم توسط سازمان مرکزی تعاون روستایی خبر داد. به گزارش سازمان مرکزی تعاون روستایی، اسماعیل قادری فر رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران درباره تأمین و توزیع سموم شیمیایی توسط این سازمان در کشور، گفت: در راستای تحقق برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی در تأمین بموقع سموم مورد نیاز کشاورزان در سال گذشته برنامه مصوب تأمین و توزیع انواع سموم شیمیایی اعم از آفت‌کش‌ها، قارچ‌کش‌ها، کنه‌کش‌ها، علف‌کش‌ها و سایر سموم ۲۱۷۳ تن بوده که تا پایان سال بالغ بر آن و به میزان 2 هزار و 645 تن توزیع شده است. به گفته وی، برنامه مصوب تأمین و توزیع سموم در سال ۱۴۰۱ به میزان 2 هزار و 344 تن است. معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه به کاهش استفاده از سموم پرمصرف توسط کشاورزان، تصریح کرد: این مهم بتدریج با آزادسازی و افزایش قیمت سموم و اجرای برنامه ششم توسعه و مبارزه تلفیقی آفات و ترویج روش‌های کنترل بیولوژیک آفات و بیماری‌ها و توسعه کلینیک‌های گیاه پزشکی برای استفاده از سایر روش‌های جایگزین مصرف سموم بتدریج از سوی کشاورزان انجام شده است.

 توزیع ۴.۵ میلیون تن کالای اساسی و غلات طی ۲ ماه

معاون توسعه بازرگانی وزیر جهاد کشاورزی گفت: در دوماهه فروردین و اردیبهشت بیش از ۴ و نیم میلیون تن غلات و کالای اساسی به کشور وارد و توزیع شده است. به گزارش خبرگزاری تسنیم، معاون توسعه بازرگانی وزیر جهاد کشاورزی گفت: در دوماهه فروردین و اردیبهشت بیش از 4 و نیم میلیون تن غلات و کالای اساسی به کشور وارد و توزیع شده است. عسکرزاده افزود: برای سه‌ماهه نخست سال جاری قرارداد و تفاهمنامه تهیه و توزیع بیش از 13 و نیم میلیون تن نهاده دامی و غلات با تجار خارجی و داخلی امضا شده است. معاون توسعه بازرگانی وزیر جهاد کشاورزی گفت: براساس دستورالعمل جدید سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها، نرخ‌های اعلامی جدید در سامانه بازارگاه بارگذاری شده است و از دیروز چهارشنبه نهاده‌ها براساس نرخ‌های جدید به متقاضیان تحویل می‌شود.