صفحه 9

   پس از چند دهه افزایش حفاری در میادین نفت خام غیر متعارف امریکا، اکنون ورق برگشته است و در همین حال تولید نفت از منابع شیل نیز هر روز کمتر می‌شود. این روند که با افت قیمت نفت در نتیجه شیوع ویروس کرونا و کاهش تقاضا برای انرژی آغاز شده، آینده تولید و صادرات نفت این کشور را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است. داده‌های موجود نشان می‌دهد که تا اواخر 2021 میلادی ایالات متحده از جایگاه نخست تولید نفت خام در جهان به جایگاه سوم سقوط خواهد کرد و این مسأله حتی پس از رفع محدودیت‌های کرونایی و احیای تقاضا برای نفت نیز ادامه دارد و به نوعی روی تولید ناخالص داخلی امریکا اثر می‌گذارد.

صفحه 10

فریدون برکشلی
‌رئیس دفتر مطالعات انرژی وین‌
  اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده (EIA) در روزهای اخیر اعلام کرد که تقاضا برای نفت و فرآورده‌های نفتی ایالات متحده امریکا تا ماه آگوست ۲۰۲۱ پایین‌تر از میانگین سال ۲۰۱۹ و پیش از وقوع بحران کرونا باقی می‌ماند و این مسأله بسیاری از تولیدکنندگان نفت خام جهان بویژه تولیدکنندگان نفت گرانقیمت منابع شیل را تحت تأثیر قرار می‌دهد.‌
صفحه 10

میثم رادپور
کارشناس ارشد پولی و مالی
  بانک مرکزی بتازگی دو سیاست در پیش گرفته که بررسی و تأثیر آن بر بازار ارز از اهمیت بسزایی برخوردار است. نخست آنکه در بازار بین بانکی نرخ بهره سود بر مازاد ذخایر را کم‌کم افزایش داده و از بانک‌ها هم خواسته شده تا نرخ سود سپرده را افزایش دهند که اقدامی برای نرخ سود در بازار بین بانکی و نرخ سود سپرده محسوب می‌شود.
صفحه 8‌

  طبق آخرین آمارهای اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت روزانه بیش از 11 میلیون عدد ماسک در کشور تولید می‌شود که این میزان تولید با توجه به رشد مصرف، دپوی 18 میلیون عددی را فراهم کرده است لذا با افزایش تولید، امکان صادرات ماسک از ایران به کشورهای مختلف و بخصوص کشورهای همسایه فراهم است.
صفحه 8

گروه اقتصادی/ نرخ تورم در نخستین ماه فصل تابستان با تغییر مسیر ملموسی مواجه شد. براساس تازه ترین گزارش مرکز آمار ایران در تیرماه از میان سه شاخص تورم ماهانه، نقطه‌ای و سالانه، دو شاخص با رشد قابل توجهی همراه شد که این رشد به صورت عمده به دلیل افزایش نرخ ارز درماه‌های اخیر رقم خورده است. دراین ماه نرخ تورم ماهانه با رشد 4.4 درصدی نسبت به نرخ 2 درصد خرداد ماه به 6.4 درصد رسید. نرخ تورم ماهانه برای خانوارهای شهری ٦.٥ درصد است که نسبت به ماه قبل، ٤.٥ واحد درصد افزایش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ٥.٩ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ٣.٧ واحد درصد افزایش داشته است.نرخ تورم نقطه ای (نسبت به ماه مشابه سال قبل) نیز با رشد 4.4 درصدی به 26.9 درصد افزایش یافت. همچنین نرخ تورم نقطه‌ای برای خانوارهای شهری 27درصد است  که نسبت به ماه قبل 4.3 واحد درصد افزایش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ٢٥.٩ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ٤.٨ واحد درصد افزایش داشته است. این درحالی است که همچنان نرخ تورم سالانه دراین ماه روند نزولی خود را حفظ کرده و با افت 1.4 درصدی به 26.4 درصد رسیده است. همچنین نرخ تورم سالانه برای خانوارهای شهری و روستایی ٢٦.٤ درصد است که به ترتیب ١.٣  و ١.٨ واحد درصد نسبت به ماه قبل کاهش داشته است.
در تیرماه با رشد عمومی قیمت کالا و خدمات، نرخ تورم این گروه‌ها نیز با رشد چشمگیری همراه شده است. درحالی که نرخ تورم ماهانه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در خردادماه به 2.4 درصد محدود شده بود این نرخ در تیرماه به 6.7 درصد جهش کرده که نشان دهنده رشد 4.3 درصدی این شاخص است. اما تورم نقطه ای مواد غذایی درتیرماه رشد بیشتری داشته است. دراین ماه این شاخص به یک باره به 21 درصد  رسیده است درحالی که در خردادماه این عدد روی 14.9 درصد ایستاده بود بدین ترتیب تورم نقطه‌ای خوراکی‌ها در تیرماه با رشد 6.1 درصدی همراه شده است. با  وجود این نرخ تورم سالانه مواد خوراکی همچنان کاهش نشان می‌دهد به گونه‌ای که این شاخص در تیرماه 3.1 درصد کمتر شده است. در خردادماه تورم سالانه خوراکی‌ها 27 درصد بود که در تیرماه به 23.9 درصد عقب نشسته است.
بررسی تأثیر تحولات اقتصادی در نرخ تورم نشان می‌دهد که شاخص تورم بیشترین تأثیر را از نرخ ارز می‌پذیرد. با وجودی که در آبان ماه قیمت بنزین سهمیه ای و آزاد به ترتیب با رشد 50 و 200 درصدی مواجه شد، در ماه بعد نرخ تورم ماهانه به 3.2 درصد رسید که در مقایسه با ماه قبل از آن 1.6 درصد افزایش یافت. این درحالی است که در دی ماه این نرخ فروکش کرد و به 8 دهم درصد رسید. اما جهش ارزی نیمه سال 1397 باعث شد تا نرخ تورم ماهانه در مهرماه این سال به 7.1 درصد برسد که یکی از رکوردها محسوب می‌شود. اکنون نیز با رشد قابل توجه نرخ ارز درماه‌های اخیر و شتاب آن نرخ تورم در تیرماه به 6.4 درصد رسید. چرا که بالا رفتن نرخ ارز بر روی تمام کالاها و خدمات تأثیر می‌گذارد و باعث رشد قیمتی آنها می‌شود.
هرچند نرخ تورم ماهانه در ماه‌های گذشته همواره در نوسان بوده است، اما نرخ تورم نقطه به نقطه از دی ماه سال گذشته رو به کاهش گذاشته بود، اما از اردیبهشت امسال دوباره این شاخص با رشد همراه شد و درتیرماه این رشد قابل توجه بوده است.
درمجموع در تیرماه تورم ماهانه خوراکی‌ها 6.7 درصد بوده است که تورم نقطه‌ای خوراکی‌ها به 21 درصد می‌رسد. برای کالاهای غیرخوراکی و خدمات نیز تورم ماهانه به 6.3 درصد و تورم نقطه ای آن به 29.8 درصد می‌رسد.
تورم اجاره نیز دراین ماه 7.2 درصد رشد داشته است. تورم نقطه‌ای اجاره نیز به 27.8 درصد رسیده است. درتیرماه درمجموع کالاها تورم 6.4 درصدی داشته‌اند که این نرخ برای کالاهای بادوام بیشتر و به 10.4 درصد است. اما برای کالاهای بی دوام به 5.6 درصد محدود شده است و کالاهای کم دوام نیز تورم 6.2 درصدی را تجربه کرده‌اند. بدین ترتیب در تیرماه به دنبال رشد نرخ ارز که روی سطح عمومی قیمت‌ها تأثیر گذاشته است شاهد رشد تورم انواع کالا و خدمات هستیم.
گفتنی است، دامنه تغییرات نرخ تورم سالانه در تیرماه ١٣٩٩ برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از ٢٤.٢ درصد برای دهک اول تا ٢٨.٩ درصد برای دهک دهم است.
‌رکوردداران افزایش قیمت
در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «گوشت قرمز و گوشت ماکیان» (مرغ ماشینی)، گروه «شیر، پنیر و تخم­ مرغ» (تخم­ مرغ)، و گروه «نان و غلات» (ماکارونی و انواع برنج خارجی) است. در گروه عمده «کالاهای غیر خوراکی و خدمات»، گروه «حمل و نقل» (قیمت انواع خودرو و لاستیک خودرو)، گروه «تفریح و فرهنگ» (قطعات کامپیوتر، دوچرخه بچه‌گانه، لپ‌تاپ) و گروه «مسکن و آب، برق گاز» (اجاره) بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.‌‌

گروه اقتصادی/ حسین شریعتمداری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دیروز با حضور در نشست «کارگروه تحلیل بازار سرمایه و تدوین استراتژی سرمایه‌گذاری» گفت: دستور رئیس جمهوری و مصوبه دولت مبنی بر حضور در بازار بورس و عرضه بیشتر سهام منحصر به این وزارتخانه نیست و همه شرکت‌های دولتی و بخش عمومی غیردولتی و بانک‌ها باید در بورس عرضه شوند و سهام شناور خود را افزایش دهند. در این نشست روندهای بازار سرمایه به تفکیک صنایع و جایگاه سبد سرمایه‌گذاری‌های صندوق‌های بازنشستگی در هر صنعت، بازدهی و ترکیب دارایی شرکت‌های پورتفوگردان بررسی شد. شریعتمداری به ورود شرکت‌های زیرمجموعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به بازار بورس اشاره کرد و افزود: باید برای سوددهی و بهره‌برداری مناسب برنامه‌ریزی عملیاتی داشته باشیم به گونه‌ای که در جریان تغییرات بازار دچار زیان هنگفت نشوند. وزیر تعاون بیان کرد: سیاست‌های اتخاذ شده در زمینه حضور در بازار سرمایه باید از مصارف کلی به مصارف عملیاتی هدایت شود. وی اضافه کرد: باید در کنار پیروی از سیاست‌های کلان حوزه بورس، برای بهره‌برداری و اثربخشی بیشتر از این بازار، با تشکیل اتاق عملیات متشکل از نمایندگان دستگاه‌های تابعه، همفکری و تشریک مساعی داشت. شریعتمداری تأکید کرد: به ازای میزان سهامی که شرکت‌های زیرمجموعه وزارت تعاون دارند، باید در تصمیم گیری‌های بازار سرمایه مداخله و نقش‌آفرینی کنید، همچنین باید سیاست‌های روشنی در سطح ملی برای مدیریت مناسب بازار سرمایه و در سطح صندوق‌ها برای نحوه حضور و تأثیرگذاری در این بازار در کارگروه‌های تخصصی تدوین و پیشنهاد شود.
‌مداخله در تصمیم‌گیری‌های بازار سرمایه
به گزارش مهر، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به حاضران در این نشست تأکید کرد: به ازای میزان سهامی که شرکت‌های زیرمجموعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی دارند، باید در تصمیم‌گیری‌های بازار سرمایه مداخله و نقش‌آفرینی کنید، همچنین باید سیاست‌های روشنی در سطح ملی برای مدیریت مناسب بازار سرمایه و در سطح صندوق‌ها برای نحوه حضور و تأثیرگذاری در این بازار در کارگروه‌های تخصصی تدوین و پیشنهاد شود. شریعتمداری افزود: از ۴۵ میلیون نفر دارنده سهام عدالت در کشور تنها ۳ درصد سهم خود را فروخته‌اند. معاون امور اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در این نشست به روند رو به رشد سرمایه‌گذاری و سودآوری بازار سرمایه کشورمان بویژه در ماه‌های اخیر اشاره کرد و گفت: این فرآیند اگر در بلندمدت ادامه پیدا کند، می‌تواند به شکاف اجتماعی و افزایش فاصله طبقاتی در جامعه منجر شود از همین رو باید با استراتژی درست زمینه حضور دهک‌های پایین جامعه بویژه کارگران و بازنشستگان را در این بازار فراهم آورد.
در ادامه معاونت امور اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با حضور در این نشست گزارشی از عرضه سهام عدالت و آثار اقتصادی و اجتماعی آن در جامعه ارائه کرد. معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اشاره به حضور، نقش و اثرگذاری شرکت‌های زیرمجموعه این وزارتخانه در بازار بورس، بر اتخاذ رویکردی آینده نگرانه و توصیه‌های سیاستی برای رشد و رونق این بخش تأکید کرد. میرزایی، یکی از پیشنهادهای مطرح شده برای کاهش ریسک سرمایه گذاری در بازار بورس بویژه دهک‌های پایین جامعه را بیمه سهام عنوان کرد و افزود: در حال پیگیری این موضوع هستیم چراکه باعث می‌شود بدون اینکه باری به سهامداران تحمیل شود، ریسک کاهش یابد.
‌۱۴ شرکت صندوق بازنشستگی کشوری در مسیر بورسی شدن
در همین راستا، صبح دیروز اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل صندوق بازنشستگی کشوری اعلام کرد، «اکبر افتخاری» مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری صبح دیروز در جلسه با اعضای کارگروه شفافیت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی  از حضور سه شرکت زیرمجموعه صندوق بازنشستگی کشوری تا پایان سال در  بورس خبر داد. به گفته وی، پس از برگزاری جلسات مرتب، ۱۴ شرکت صندوق بازنشستگی کشوری در مسیر بورسی شدن قرار گرفته‌اند و حتماً همه هلدینگ‌های صندوق وارد بازار بورس خواهند شد. افتخاری با بیان اینکه به دلیل تغییرات مدیریتی در سال گذشته، بسیاری از کارها که از قبل آغاز شده بودند، ابتر مانده‌اند و بنیان بسیاری از کارها در صندوق بازنشستگی کشوری تازه گذاشته شده است، فعالیت‌های صندوق بازنشستگی کشوری در ارتباط با شفافیت را در سه بخش اقتصادی، اجتماعی و سازمانی تقسیم‌بندی کرد و به تشریح آن پرداخت.
‌هوش تجاری (BI)، برگزاری مجامع فصلی و بورسی شدن
افتخاری در بخش اقتصادی به پروژه BI (هوش تجاری)، برگزاری مجامع فصلی و پیگیری بورسی شدن شرکت‌ها اشاره کرد و گفت: پروژه BI یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای صندوق بازنشستگی کشوری در حوزه شفافیت است که نسخه به‌روز شده آن بزودی رونمایی و عملیاتی می‌شود. او با بیان اینکه «جلسات مرتب هفتگی برای نهایی کردن BI تشکیل می‌شود»، گفت: این یکی از پروژه‌های صندوق بازنشستگی کشوری است که از قبل وجود داشته ولی کامل نبوده است.
مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری گفت: اکنون با بازتعریف شاخص‌ها و احصای 57 شرکت، هم شاخص‌ها و هم شرکت‌های حاضر در این پروژه به‌روزرسانی شده‌اند و فعالیت‌های آنها به روشنی در سایت قابل دسترسی است. وی برگزاری مجامع فصلی را یکی دیگر از فعالیت‌های صندوق بازنشستگی کشوری در جهت عمل به شفافیت خواند و گفت: بر اساس شاخص‌های تجمیعی با همه شرکت‌ها و هلدینگ‌ها توافق کرده‌ایم و آنها هر سه ماه یک بار بابت عملکردشان به ما پاسخگو هستند. به این ترتیب که عملکرد سال‌های 97 و 98 خود را گزارش می‌دهند و برنامه‌های عملیاتی شان برای سال 99 را روشن می‌کنند. افتخاری با بیان اینکه با استفاده از این شاخص‌ها، سطح بالاتری از بودجه برای ما روشن می‌شود، افزود: تا پیش از این شرکت‌های تابعه به هلدینگ‌های صندوق گزارشی از بودجه نمی‌داده‌اند، ولی اکنون تمام شرکت‌ها و هلدینگ‌های صندوق بودجه‌های مشخص برنامه‌ریزی شده‌شان را تحویل داده و نهایی کرده‌اند. افتخاری با تأکید بر اینکه ساماندهی به بودجه‌ریزی صندوق یکی از خواسته‌های وی در آغاز کار مدیریتی‌اش بوده است، گفت: تصمیم داریم که بزودی تمام صورت‌های مالی شرکت‌هایمان را بر اساس شاخص‌های IFRS (استانداردی برای گزارشگری مالی بین‌المللی) هماهنگ کنیم تا همه به یک زبان با ما سخن بگویند و این یکی از نمادهای شفافیت است. مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری پیگیری جدی بورسی شدن شرکت‌های تابعه و هلدینگ‌ها را از دیگر نشانه‌های حاکمیت شفافیت در صندوق بازنشستگی دانست و افزود: در آغاز هیچکدام از شرکت‌های ما شرایط بورسی شدن نداشتند ولی پس از برگزاری جلسات مرتب درباره بورسی شدن شرکت‌ها، 14 شرکت در مسیر بورسی شدن قرار گرفتند که از این میان، سه شرکت تا پایان سال وارد بازار بورس می‌شوند. افتخاری تأکید کرد: همه هلدینگ‌های صندوق بازنشستگی کشوری حتماً بورسی می‌شوند.‌