ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
توضیحات معاون اقتصادی ظریف درباره همکاریهای تهران – پکن:
چین تنها کشوری است که بهصورت رسمی نفت ایران را میخرد
گروه سیاسی/ در شرایط فشارهای حداکثری امریکا برای انزوای ایران، حالا برخی خبرسازیهایی که ریشه ابتدایی آن به رسانههای خارج از کشور برمیگردد، همکاریهای راهبردی تهران- پکن را نشانه رفته است. در این میان البته برخی جریانهای مخالف دولت هم برنامه جامع همکاریهای 25 ساله ایران و چین را بهانهای برای تشدید انتقادات خود علیه دولت کردهاند. پنجشنبه شب اما معاون اقتصادی وزیر امور خارجه با حضور در برنامه گفتوگوی ویژه خبری شبکه دوم تلویزیون توضیحات مبسوطی در این باره داد.غلامرضا انصاری با تکذیب پنهانکاری دولت در تهیه پیشنویس این سند همکاری گفت: با تکمیل جزئیات سند همکاریهای ۲۵ ساله ایران وچین این طرح به طور کامل برای مردم بیان میشود.
بهگزارش خبرگزاری صداوسیما، وی افزود: باوجود همه فشارهای سیاسی، اقتصادی و تهاجمات فرهنگی برای وادار کردن ایران به روزمرگی سیاسی و اقتصادی، دولتمردان جمهوری اسلامی ایران همیشه درپی روابط تجاری و سیاسی راهبردی بودهاند. نگاه راهبردی به شرق نشان دهنده آینده نگری به تحولات بینالمللی است. انصاری با بیان اینکه با چین روابط خوبی داشته و در پی روابط راهبردی با این کشور بودهایم گفت: در دیدار رئیس جمهور چین با رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال ۹۴ روابط راهبردی بلندمدت مطرح شد.
معاون ظریف با بیان اینکه برخی اظهارات درباره سند همکاریهای راهبردی ایران و چین مسخره است افزود: سخنگوی وزارت خارجه امریکا که کشورش شدیدترین تحریمهای را حتی در زمان کرونا بر ایران تحمیل کرده است این سند را با ترکمانچای مقایسه کرده و دلسوز مردم ایران شده است. معاون وزیر امور خارجه در امور اقتصادی گفت: چون روابط با چین جدی است و محور اصلی همکاریهای دو کشور در سند
۲۵ ساله اقتصادی و راهبردی است طبیعی است که کشورهای غربی نگران این روابط باشند.
انصاری گفت: برخی حرفها مانند واگذاری جزیره کیش به چینیها در قالب این سند بسیار مسخره است زیرا اکنون در دنیا هیچکس با جمهوری اسلامی ایران درباره واگذاری سرزمینش صحبتی نمیکند. انصاری با بیان اینکه تنوع روابط تجاری با چین داریم افزود: در سال ۲۰۱۹ و اوج تحریمها مبادلات تجاری ایران و چین به ۲۴ میلیارد دلار رسید و روابط دو طرفه در زمینههای کشاورزی، دانش بنیان، جهانگردی و... بسیار خوب و قابل توجه است.
معاون امور اقتصادی وزارت امور خارجه گفت: اکنون در روابط اقتصادی دو کشور چرخه تولید وجود دارد و چین تنها کشوری است که بهطور رسمی از ما نفت میخرد. وی اضافه کرد: سیاست امریکا و انگلیس و در کل انگلوساکسونها تمرکز بر فشار بر ایران برای جلوگیری از رابطه ما با چین و روسیه است.همکاریهای ایران و چین بسیار برجسته است و روسیه و چین در مسائل هستهای از ما حمایت خوبی کردهاند.وی گفت: در زمان کرونا نیز ابتدا کمکهای ایران به چین و سپس چین به ایران چشمگیر بود و چینیها ۵۰ محموله به ایران در این زمینه کمک کردند.به گفته معاون ظریف، برای پیشبرد روابط ایران و چین مصمم هستیم.
معاون وزیر امور خارجه در امور اقتصادی گفت: کمربند راهی که چینیها سال پیش آن را مطرح کردند و فعالیتهای خوبی در این زمینه انجام دادهاند یادآور جاده ابریشم سابق و نشان دهند موقعیت جغرافیایی راهبردی ایران است.وی اضافه کرد: امروز دیگر غرب محور تصمیم گیریهای جهان نیست و چین در عرصه بینالمللی بروز و ظهور غیر قابل انکاری دارد.وی افزود: همچنین جمهوری اسلامی ایران نیز بروز و ظهور استثنایی در منطقه وجهان دارد که ایجاد روابط راهبردی تنگاتنگ بین ایران وچین به نفع دوکشور است. انصاری افزود: ایران نخستین سال اقتصاد بدون نفت را آغاز کرده که از نظر تاریخی نقطه مهمی است و مردم ایران در این زمان کشوری را که بهطور رسمی از ایران نفت میخرد فراموش نمیکنند و مورد تقدیر ملت ایران است.
وی اضافه کرد: ارزیابی ما از روابط با چین رابطه سازنده و در همه حوزه هاست و فقط محدود به نفت و انرژی نمیشود. وی گفت: در ماههای آینده تحریمهای تسلیحاتی ایران برداشته میشود و دشمنان ما مانند امریکاییها، صهیونیستها و نوکران آنها در منطقه میخواهند این اتقاق نیفتد. دراینجا نقش چین که حامی برجام بوده برجسته است و امریکاییها و صهیونیستها بشدت تلاش میکنند روابط ما با چین گسترش نیابد.انصاری گفت: برای گسترش روابط با چین از همه ظرفیتها استفاده میکنیم زیرا نه آنها چشم طمع به ما دارند و نه ما به آنها و روابطمان افتخارآمیز و برد برد است. وی با بیان اینکه در دوران پسا کرونا روابط ایران چین بویژه در زمینه گردشگری بسیار گسترش و افزایش مییابد گفت: شش بار رؤسای جمهور و هشت بار دیدار وزرای امور خارجه و دیدارهای موفق رؤسای مجلس و قوه قضائیه دو کشور نشان دهنده اراده مقامات ایران و چین برای گسترش روابط است.
موسوی: قرارداد ایران و چین به تأیید مجلس خواهد رسید
سخنگوی وزارت امور خارجه هم درباره سند همکاریهای 25 ساله ایران و چین به خبرنگاران گفت: با وجود دروغ پردازیهای اخیر در فضای مجازی، این سند بسیار افتخارآمیز است، این قرارداد از سوی ما تقریباً نهایی شده است؛ ولی باید به چین برود و پس از آن نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی باید آن را تأیید کنند. وی اظهار داشت: چین بهعنوان یک قدرت در آسیا و جمهوری اسلامی ایران بهعنوان قدرت غرب آسیا و منطقه، دارای منافع مشترک هستند به همین دلیل این پیشنهاد از سوی ما بیان شد؛ نباید به افرادی که خواستار تنش ما با کشورهای خارجی هستند توجه کرد؛ این قرارداد با نظارت نمایندگان مردم در مجلس به مرحله نهایی خواهد رسید.
یکی از شایعات مطرح شده حول این همکاریها، واگذاری جزایر کیش و قشم به چینیهاست که علاوه بر تکذیب از سوی وزارت خارجه، فریدون همتی استاندار هرمزگان هم آن را رد کرد. استاندار هرمزگان با تأکید بر اینکه شایعه واگذاری جزایر کیش و قشم حرفهای بیربط و بیهوده است، تصریح کرد: اگر هم سرمایهگذاری وارد این جزایر شود به منزله بخشیدن بخشی از خاک عزیزمان نیست.
بــــرش
رویکرد برد- برد در همکاریهای جامع تهران- پکن
اخیراً متنی به عنوان ویرایش نهایی برنامه جامع همکاریهای ایران و چین از سوی وزارت خارجه منتشر شده که مروری بر آن نشان میدهد هیچ کدام از خبرسازیها و شایعه سازیهای پیرامون همکاریهای راهبردی دو کشور در این برنامه جایی ندارد. بر این اساس همکاریهای تهران- پکن موارد مختلفی از همکاریهای سیاسی، اقتصادی، مالی و بیمهای تا فناوری و محیط زیست و کشاورزی را شامل میشود.
در تبیین چشمانداز این سند همکاری آمده است: سوق دادن مشارکت راهبردی جامع چین- ایران مبتنی بر رویکرد برد- برد در زمینه دوجانبه منطقهای و روابط بینالملل است. براساس این سند دو طرف برای دستیابی به اهدافی همکاری خواهند کرد، همچون گسترش همکاریهای دوجانبه اقتصادی و تجاری، تعامل مؤثر بین دستگاههای عمومی، دولتی و بخش خصوصی و مناطق آزاد و ویژه. افزایش میزان اثرگذاری در حوزههای اقتصادی، فناوری و گردشگری، حمایت از مواضع یکدیگر و همکاری در مجامع بینالمللی و سازمانهای منطقهای، گسترش همکاریهای نظامی برای تقویت ظرفیتهای دفاعی و راهبردی.
زمینههای همکاری برخی از حوزههای اولویتدار نیز به شرح زیر است: انرژی شامل نفت خام (تولید، حمل، پالایش و امنیت تأمین) پتروشیمی، انرژیهای تجدیدپذیر و انرژی هستهای غیرنظامی، بزرگراه، خط آهن و اتصالات دریایی به منظور ارتقای نقش ایران در ابتکار کمربند-جاده، همکاریهای بانکی با استاندارد بالا با تأکید بر استفاده از ارزهای ملی با تصریح بر مقابله با پولشویی، تأمین مالی تروریسم و جنایتهای سازمان یافته.
در تشریح اهداف اساسی هم آمده است: توسعه سرمایهگذاری در حوزههای مختلف اقتصادی اعم از نفت، پتروشیمی صنایع سنگین، کشاورزی، سلامت، برق، شبکههای هوشمند و دانش بنیان و صنایع نوین مانند ارتباطات، خدمات و گردشگری، توسعه همکاریها در زمینه تولیدات کشاورزی، دارویی و بهداشتی و صنایع نوآوری. توسعه همکاریهای گردشگری از جمله تشویق سرمایه گذاری و توسعه منابع و زیرساختهای گردشگری، ارتقای همکاریهای بانکی، تأمین مالی و بیمهای و همکاری در احداث شهرهای جدید در ایران.
در توضیح برنامه همکاریها برای حوزه نفت و انرژی آمده است: تأمین امنیت بلندمدت انرژی، تلاش مشترک برای ایجاد مکانیزم واردات پایدار و نفت خام از ایران، گفت و گو درباره مشارکت در ایجاد و تجهیز مخازن ذخیره نفت، گاز و محصولات پتروشیمی در دو کشور، مشارکت چین در انتقال دانش فنی، انتقال تجربیات در زمینه تدوین برنامهریزیهای راهبردی به صنعت آب و برق ایران.
در توصیح همکاری منطقهای هم به مواردی اشاره شده همچون: انتقال منابع انرژی شامل نفت و گاز از غرب به شرق ایران، تأمین گاز برای پاکستان و چین با استقاده از کریدور اقتصادی چین –پاکستان، همکاریهای مشترک در ایجاد نیروگاههای مقیاس کوچک و زودبازده برای ایران و منطقه. توسعه سواحل مکران هم از جمله زمینههای دیگر همکاری بین دو کشور است که در آن بر مشارکت در توسعه بندر جاسک، مشارکت در تأسیس یک شهر صنعتی و ساخت شهرهای گردشگری و مشارکت در ساخت پالایشگاه و صنایع پتروشیمی فولاد و آلومینیوم تأکید شده است.
در این پیشنویس در توضیح اقدامات اجرایی کوتاه مدت در حوزه نفت و انرژی به موارد زیر اشاره شده است: عرضه پایدار نفت خام به چین، افزایش صادرات محصولات پتروشیمی ایران به چین و همکاری در باره تولید برق و کود از زبالههای شهری، انعقاد قرارداد همکاری با پروژههای بالادستی و پایین دستی صنعت نفت ایران با شرکتهای توانمند چینی، مشارکت در احداث توسعه ظرفیت خطوط انتقال انرژی ایران از جمله خطوط نوین نفت گاز فرآوردههای نفتی و شبکه برق.
در توضیح اقدامات اجرایی برای همکاریهای مالی بانکی و بیمهای دو کشور هم آمده است: ایجاد یک شرکت تجاری مشترک به منظور تسهیل تجارت کالا بین فعالان تجاری دو کشور، گشایش شعب یا نمایندگی بانکهای ایرانی در مناطق ویژه اقتصادی چین و تأسیس بانک مشترک چین- ایران با استقرار شعب آن در سرزمین اصلی، مناطق آزاد تجاری و مناطق ویژه اقتصادی دو کشور مطابق قوانین و مقررات طرفین. حمایت از همکاریهای بیمهای و پوشش بیمهای پروژههای بزرگ ملی ایران در چارچوب قوانین و مقررات.
در زمینه همکاریهای حمل و نقل و زیرساخت هم از جمله به موارد زیر اشاره شده است:
تشویق سرمایهگذاری و تأمین مالی در ساخت و توسعه فرودگاهها، خرید محصولات هوایی تولید مشترک ایران و چین و در توسعه زنجیره تأمین هوایی متشکل از شرکتهای ایرانی، انتقال فناوری و مشارکت در توسعه فناوریهای مورد نیاز در صنعت هوایی، جذب سرمایههای چینی در برقی کردن خطوط اصلی راه آهن ایران، سرمایهگذاری مشترک در ساخت شهرهای هوشمند و زیست بوم.
در تشریح برخی اقدامات اجرایی میان مدت و بلندمدت نیز به موارد زیر اشاره شده است: حمایت و توسعه فعالیتهای مربوط به ترانزیت کالا و حمل و نقل از طریق کریدورهای شمال -جنوب، بندر چابهار و بندر کاسپین (چین، قزاقستان، ترکمنستان و ایران)، برقراری مشوقهای مناسب برای سرمایهگذاری و مشارکت طرف چینی در پروژههای مربوط به مناطق نفت و گاز ایران در چارچوب قوانین ایران. جذب سرمایهگذاری چینی برای پروژههای شهرک پتروشیمی چابهار، طراحی و ساخت پالایشگاههای مشترک در چین مبتنی بر خصوصیات نفت ایران، سرمایهگذاری در زمینه پالایشگاههای کوچک و متوسط در شرق غرب و جنوب ایران برای صادرات فرآوردههای آن به کشورهای همسایه، تأمین مالی و استقرار فناوریهای مدیرت پسماند، مشارکت و سرمایهگذاری در صنعت گردشگری و توسعه گردشگری در مسیر جاده ابریشم. سرمایهگذاری مشترک در حوزه احداث پارکهای فناوری مشترک.
پاسخ افشار سلیمانی، دیپلمات پیشین به انتقادها از همکاریهای راهبردی ایران و چین:
ارتباط با قدرت اقتصادی دوم جهان برای ایران ضروری است
متهم کنندگان دولت به غرب گرایی نگاه ابزاری به سیاست خارجی دارند
مهراوه خوارزمی
خبرنگار
راهبرد نگاه به شرق و در ذیل آن تأکید بر توسعه روابط سیاسی-اقتصادی با چین که دومین قدرت اقتصادی برتر جهان به شمار میرود، بیش از هر زمان دیگری مورد بحث قرار دارد. خاصه که حالا تدوین یک نقشه راه همکاری
۲۵ساله میان دو کشور روی میز است.
با این حال پیش از مشخص شدن جزئیات نهایی این تفاهم همکاری بحث درباره آن و تولید محتوای انتقادی و اعتراضی پیرامون آن از برخی رسانههای خارجی و در ادامه شبکههای اجتماعی آغاز شد. رویکردی که در وضعیتی کم سابقه منتقدان داخلی دولت و مخالفان خارجی نظام نسبت به آن همسو بودند و این دلیلی بود برای اهمیت یافتن پیجویی نظرات کارشناسی درباره اهمیت رابطه تهران و پکن و در عین حال متهم شدن دولت از یکسو به غربگرایی و از سوی دیگر به دادن امتیازهای نامتعارف به شرق. افشار سلیمانی، پژوهشگر و تحلیلگر مسائل منطقه و از دیپلماتهای پیشین وزارت خارجه یکی از کارشناسانی است که در گفتوگو با «ایران» به پرسشهای مطرح پیرامون این موضوعات پاسخ داد.
مدتها است اهمیت رابطه با دو کشور چین و روسیه تحت عنوان رویکرد نگاه به شرق مورد بحث فعالان سیاسی است. بر این اساس همواره این سؤال وجود دارد که اهمیت رابطه ایران و چین و تأکید بر توسعه این رابطه بر مبنای چه مؤلفههایی تبیین میشود؟
اصولاً برای اینکه ما بخواهیم بهصورت کلان وارد مقوله سیاست خارجی بشویم و بعد بهصورت خرد و موردی کشور به کشور شرایط سیاست خارجی و عملکرد دستگاه دیپلماسی را درباره توسعه رابطه با کشورها بررسی کنیم؛ لازمهاش این است که نگاهی کلان به نظام بینالملل داشته باشیم، قواعد حاکم بر این نظام را بدانیم، مؤلفههای قدرت ملی خودمان و دیگران را بشناسیم و در نهایت نسبت به نظام بینالملل واقع بینی داشته باشیم. اگر در تحلیلها و ارزیابیها به این موارد توجه نکنیم حتماً ارزیابی نهایی دچار خطا خواهد بود.
ما در حال حاضر با یک نظام بینالملل تک-چند قطبی مواجه هستیم که تقریباً بعد از فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد و بتدریج شکل گرفت. نظام بینالملل نه تک قطبی است نه دوقطبی و نه چند قطبی ولی تلفیقی از تک-چند قطبی است. یعنی به هر حال امریکا ادعای مدیریت جهانی دارد و بر اساس آمار و مؤلفههای قدرت نیز به نسبت قویتر از دیگر رقبا است. اما اینطور نیست که امریکا بهعنوان یک ابرقدرت سرنوشت جهان و نظام بینالملل را تعیین کند.
به هر حال میدانیم که اگر امریکا
24درصد تجارت جهانی را در دست دارد، چین هم با داشتن سهم 13 درصدی از تجارت جهانی حائز جایگاه دوم است و لذا رابطه با دومین اقتصاد برتر جهان میتواند اهمیت ویژه خود را داشته باشد.
با این حال نباید فراموش کنیم که سیاست خارجیای موفق است که موازنهگرا باشد. هر کشوری که بتواند توازن ایجاد و سعی کند که وابسته به یکی نشود و تحت فشار یکی قرار نگیرد در سیاست خارجیاش موفقتر عمل کرده است. برقراری موازنه در سیاست خارجی از جهت تأمین منافع ملی یک اصل است. این رویکرد موازنهگرا اتفاقاً در دولت روحانی و وزارت امور خارجه تحت مسئولیت ظریف مورد تأکید قرار گرفته است. با این وصف برای بخشهایی از جامعه وزن چین در این موازنهسازی تعریف نشده است.
طبیعتاً چین بهعنوان کشوری که جایگاه دوم را به لحاظ اقتصادی دارا است، عضو دائم شورای امنیت، کشوری بزرگ و بازیگری جهانی است. بر این اساس توسعه رابطه ما با چین حتماً امری ضروری است. چنانکه رابطه با هر کشور دیگری هم بر اساس وزنی که دارد لازم است و ما وقتی موازنه داشته باشیم میتوانیم بیشتر امتیاز بگیریم و کمتر امتیاز بدهیم.
فراموش نکنیم که وضعیت رابطه ما با ایالات متحده امریکا و اینکه ما با دولت امریکا در مصاف هستیم تا حدود زیادی در مسأله ایجاد موازنه مؤثر است.
یکی از دلایلی هم که بر تقویت روابط با شرق تأکید میشود یارکشی در قالب همین مصاف است. شما تأثیر تقویت رابطه تهران و پکن را در این مصاف در چه حد ارزیابی میکنید؟
فراموش نکنیم که نظام بینالملل قدرت محور است؛ نه عدالت محور و حق محور. هر کس که قدرت بیشتری دارد بازیگری بهتر و بیشتری انجام میدهد. قدرت هم مقوله تک متغیری نیست. قدرت شامل همه چیز است؛ قدرت اقتصادی، نظامی، ژئوپلیتیک، جمعیت، معادن، نفت، گاز، فرهنگ مردم و... همه مؤلفههای قدرت محسوب میشوند. همچنان که پشتوانه ملی یعنی اینکه مردم کشوری از حاکمیت خود رضایت بیشتری داشته باشند میتواند سبب شود آن کشوردر عرصه بینالمللی قویتر و راحتتر بازی کند.
چنانکه گفتم نظام بینالملل نظامی یک – چند قطبی است. یعنی ما در جهانی متکثر زندگی میکنیم که روابط بر اساس وابستگی متقابل تعریف میشود. چین و امریکا باوجود تنشها، اختلافات و مواضع نسبتاً تندی که علیه هم میگیرند؛ با هم ارتباط دارند. روابط سیاسی و اقتصادی دارند. تا آنجا که چین بیش از 270 میلیارد دلار تراز تجاری مثبت در مقابل امریکا دارد. به همین دلیل است که آقای ترامپ مثل اسپند بالا و پایین میپرد که چین خرید بیشتری از امریکا انجام دهد و در عین حال مالیات بیشتری برای واردات از چین طلب میکند.
فراموش نکنیم از آنجایی که ماهیت نظام بینالمللی قدرت محور است اگر بر فرض امریکا هم فرو بپاشد بالاخره یک کشور ابرقدرتتر از دیگران خواهد بود. زیرا ماهیت نظام بینالملل قدرت محور و سلسله مراتبی است و همیشه این هرم وجود خواهد داشت. اگر فردا روزی چین قدرت اول بشود و امریکا را در همه ابعاد پشت سر بگذارد آن زمان هم چین همین کاری را خواهد کرد که امریکا میکند. همچنان که هر کشور دیگری که ابرقدرت شود همین کار را میکند.
با وجود این در طول سالهای گذشته در دولت آقای روحانی رابطه با چین و نیز روسیه رابطه خوبی بوده که مصداق تأثیر و تأثر آن را میتوانیم در مواضع نمایندگان این دو کشور در اجلاس اخیر شورای امنیت پیرامون پیشنهاد امریکا مبنی بر تمدید تحریم تسلیحاتی ایران مشاهده کنیم. چین و روسیه با این پیشنهاد اعلام مخالفت کردند و موضع گیریهای خوبی داشتند. چه بسا که موضع چین از روسیه هم بهتر بود. این حاصل رابطه خوب است که به اینجا رسیده.
ادامه در صفحه 3
خبرنگار
راهبرد نگاه به شرق و در ذیل آن تأکید بر توسعه روابط سیاسی-اقتصادی با چین که دومین قدرت اقتصادی برتر جهان به شمار میرود، بیش از هر زمان دیگری مورد بحث قرار دارد. خاصه که حالا تدوین یک نقشه راه همکاری
۲۵ساله میان دو کشور روی میز است.
با این حال پیش از مشخص شدن جزئیات نهایی این تفاهم همکاری بحث درباره آن و تولید محتوای انتقادی و اعتراضی پیرامون آن از برخی رسانههای خارجی و در ادامه شبکههای اجتماعی آغاز شد. رویکردی که در وضعیتی کم سابقه منتقدان داخلی دولت و مخالفان خارجی نظام نسبت به آن همسو بودند و این دلیلی بود برای اهمیت یافتن پیجویی نظرات کارشناسی درباره اهمیت رابطه تهران و پکن و در عین حال متهم شدن دولت از یکسو به غربگرایی و از سوی دیگر به دادن امتیازهای نامتعارف به شرق. افشار سلیمانی، پژوهشگر و تحلیلگر مسائل منطقه و از دیپلماتهای پیشین وزارت خارجه یکی از کارشناسانی است که در گفتوگو با «ایران» به پرسشهای مطرح پیرامون این موضوعات پاسخ داد.
مدتها است اهمیت رابطه با دو کشور چین و روسیه تحت عنوان رویکرد نگاه به شرق مورد بحث فعالان سیاسی است. بر این اساس همواره این سؤال وجود دارد که اهمیت رابطه ایران و چین و تأکید بر توسعه این رابطه بر مبنای چه مؤلفههایی تبیین میشود؟
اصولاً برای اینکه ما بخواهیم بهصورت کلان وارد مقوله سیاست خارجی بشویم و بعد بهصورت خرد و موردی کشور به کشور شرایط سیاست خارجی و عملکرد دستگاه دیپلماسی را درباره توسعه رابطه با کشورها بررسی کنیم؛ لازمهاش این است که نگاهی کلان به نظام بینالملل داشته باشیم، قواعد حاکم بر این نظام را بدانیم، مؤلفههای قدرت ملی خودمان و دیگران را بشناسیم و در نهایت نسبت به نظام بینالملل واقع بینی داشته باشیم. اگر در تحلیلها و ارزیابیها به این موارد توجه نکنیم حتماً ارزیابی نهایی دچار خطا خواهد بود.
ما در حال حاضر با یک نظام بینالملل تک-چند قطبی مواجه هستیم که تقریباً بعد از فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد و بتدریج شکل گرفت. نظام بینالملل نه تک قطبی است نه دوقطبی و نه چند قطبی ولی تلفیقی از تک-چند قطبی است. یعنی به هر حال امریکا ادعای مدیریت جهانی دارد و بر اساس آمار و مؤلفههای قدرت نیز به نسبت قویتر از دیگر رقبا است. اما اینطور نیست که امریکا بهعنوان یک ابرقدرت سرنوشت جهان و نظام بینالملل را تعیین کند.
به هر حال میدانیم که اگر امریکا
24درصد تجارت جهانی را در دست دارد، چین هم با داشتن سهم 13 درصدی از تجارت جهانی حائز جایگاه دوم است و لذا رابطه با دومین اقتصاد برتر جهان میتواند اهمیت ویژه خود را داشته باشد.
با این حال نباید فراموش کنیم که سیاست خارجیای موفق است که موازنهگرا باشد. هر کشوری که بتواند توازن ایجاد و سعی کند که وابسته به یکی نشود و تحت فشار یکی قرار نگیرد در سیاست خارجیاش موفقتر عمل کرده است. برقراری موازنه در سیاست خارجی از جهت تأمین منافع ملی یک اصل است. این رویکرد موازنهگرا اتفاقاً در دولت روحانی و وزارت امور خارجه تحت مسئولیت ظریف مورد تأکید قرار گرفته است. با این وصف برای بخشهایی از جامعه وزن چین در این موازنهسازی تعریف نشده است.
طبیعتاً چین بهعنوان کشوری که جایگاه دوم را به لحاظ اقتصادی دارا است، عضو دائم شورای امنیت، کشوری بزرگ و بازیگری جهانی است. بر این اساس توسعه رابطه ما با چین حتماً امری ضروری است. چنانکه رابطه با هر کشور دیگری هم بر اساس وزنی که دارد لازم است و ما وقتی موازنه داشته باشیم میتوانیم بیشتر امتیاز بگیریم و کمتر امتیاز بدهیم.
فراموش نکنیم که وضعیت رابطه ما با ایالات متحده امریکا و اینکه ما با دولت امریکا در مصاف هستیم تا حدود زیادی در مسأله ایجاد موازنه مؤثر است.
یکی از دلایلی هم که بر تقویت روابط با شرق تأکید میشود یارکشی در قالب همین مصاف است. شما تأثیر تقویت رابطه تهران و پکن را در این مصاف در چه حد ارزیابی میکنید؟
فراموش نکنیم که نظام بینالملل قدرت محور است؛ نه عدالت محور و حق محور. هر کس که قدرت بیشتری دارد بازیگری بهتر و بیشتری انجام میدهد. قدرت هم مقوله تک متغیری نیست. قدرت شامل همه چیز است؛ قدرت اقتصادی، نظامی، ژئوپلیتیک، جمعیت، معادن، نفت، گاز، فرهنگ مردم و... همه مؤلفههای قدرت محسوب میشوند. همچنان که پشتوانه ملی یعنی اینکه مردم کشوری از حاکمیت خود رضایت بیشتری داشته باشند میتواند سبب شود آن کشوردر عرصه بینالمللی قویتر و راحتتر بازی کند.
چنانکه گفتم نظام بینالملل نظامی یک – چند قطبی است. یعنی ما در جهانی متکثر زندگی میکنیم که روابط بر اساس وابستگی متقابل تعریف میشود. چین و امریکا باوجود تنشها، اختلافات و مواضع نسبتاً تندی که علیه هم میگیرند؛ با هم ارتباط دارند. روابط سیاسی و اقتصادی دارند. تا آنجا که چین بیش از 270 میلیارد دلار تراز تجاری مثبت در مقابل امریکا دارد. به همین دلیل است که آقای ترامپ مثل اسپند بالا و پایین میپرد که چین خرید بیشتری از امریکا انجام دهد و در عین حال مالیات بیشتری برای واردات از چین طلب میکند.
فراموش نکنیم از آنجایی که ماهیت نظام بینالمللی قدرت محور است اگر بر فرض امریکا هم فرو بپاشد بالاخره یک کشور ابرقدرتتر از دیگران خواهد بود. زیرا ماهیت نظام بینالملل قدرت محور و سلسله مراتبی است و همیشه این هرم وجود خواهد داشت. اگر فردا روزی چین قدرت اول بشود و امریکا را در همه ابعاد پشت سر بگذارد آن زمان هم چین همین کاری را خواهد کرد که امریکا میکند. همچنان که هر کشور دیگری که ابرقدرت شود همین کار را میکند.
با وجود این در طول سالهای گذشته در دولت آقای روحانی رابطه با چین و نیز روسیه رابطه خوبی بوده که مصداق تأثیر و تأثر آن را میتوانیم در مواضع نمایندگان این دو کشور در اجلاس اخیر شورای امنیت پیرامون پیشنهاد امریکا مبنی بر تمدید تحریم تسلیحاتی ایران مشاهده کنیم. چین و روسیه با این پیشنهاد اعلام مخالفت کردند و موضع گیریهای خوبی داشتند. چه بسا که موضع چین از روسیه هم بهتر بود. این حاصل رابطه خوب است که به اینجا رسیده.
ادامه در صفحه 3
اخبــــار
هشدار روحانی درباره فرسودگی و خستگی کادر درمان
رئیس جمهوری در جلسه پنجشنبه رؤسای کمیتههای ستاد ملی مبارزه با کرونا، با اشاره به موفقیت ایران در مقابله با موج نخست کرونا، این موفقیت را ناشی از همراهی مردم دانست و گفت به دلیل بی توجهیها نسبت به این بیماری، این آمار امروز در حال افزایش است.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری، حجتالاسلام حسن روحانی در این جلسه که در آن آخرین موضوعات و مسائل مهم مرتبط با شیوع بیماری کرونا در کشور مورد بررسی و تبادل نظر قرار گرفت، با بیان اینکه در ماههای گذشته به سرعت توانستیم در میان کشورهای جهان به لحاظ میزان ابتلا و آمار قربانیان به ردههای پایین برسیم، گفت: اقدامات و برنامهریزی ما در این زمینه موجب تحسین سازمان بهداشت جهانی شد و بسیاری از کشورهای جهان خواستار استفاده از تجارب ایران در مقابله با بیماری کرونا شدند، اما مهمترین عامل این موفقیت بزرگ، همراهی و همکاری مردم در اجرای کامل دستورالعملها بود.
روحانی با اشاره به شرایط دوهفته اخیر و انتقاد از جدی نگرفتن محدودیتها و دستورالعملها از سوی مردم بویژه در گردهماییهای دوستانه و محافل گوناگون بویژه عروسیها و عزاها، آن را عامل اصلی و مهم در شیوع دوباره در هفتههای اخیر خواند و افزود: در این موج جدید دو خطر بزرگ فرسودگی و خستگی کادر درمان کشور و بالا رفتن تعداد بستریها در بیمارستانها و بخشهای ویژه و تکمیل بخش بزرگی از ظرفیت پذیرش بیمارستانی است که نباید اجازه بدهیم این وضع ادامه یابد. رئیس جمهوری با اشاره به برخی گزارشها مبنی بر افزایش ابتلای تعدادی از پرستاران و پزشکان به کرونا در نقاط مختلف کشور و تأکید بر ضرورت جلوگیری از این روند، گفت: کمیته اجتماعی -امنیتی ستاد مبارزه با کرونا باید برنامههایی را برای ممانعت از برگزاری تجمعات و محافل گوناگون، به عنوان اصلیترین عامل شیوع بیماری با دقت اجرا کند. رئیس جمهوری، کمیته درمان ستاد ملی مبارزه با کرونا را نیز به بررسی و شناسایی دقیق علل متفاوت شیوع دوباره بیماری در هر منطقه از کشور موظف و اظهار کرد: با توجه به اختیاراتی که به استانداران داده شده باید محدودیتها هوشمندانه و متناسب با علل شیوع در هر منطقه اعمال و اجرا شود. روحانی همچنین با اشاره به تجربه موفق برگزاری مراسم شبهای قدر در ماه مبارک رمضان، کمیتههای اجتماعی - امنیتی و درمان را موظف کرد با رایزنی و مشورت دستگاههای مرتبط دستورالعملهای دقیق و شفاف برای برگزاری مراسم عزاداری و سوگواری حضرت اباعبدالله الحسین(ع)در ماه محرم را طراحی و تدوین کرده و برای تصویب به ستاد ملی مبارزه با کرونا ارائه کنند.
دیدار سرلشکر باقری با بشار اسد
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح کشورمان و هیأت همراه در ادامه سفر به سوریه با بشار اسد رئیس جمهوری این کشور دیدار و گفتوگو کرد. به گزارش خبرگزاری صداوسیما، بشار اسد در این دیدار از نتایج نشستهای طرفهای سوری و ایرانی و امضای توافقنامههای همکاری نظامی و فنی بین دو کشور که نمایانگر سطح روابط راهبردی بین سوریه و ایران و نتیجه سالها فعالیت مشترک و همکاری برای مقابله با جنگ تروریستی علیه سوریه و سیاستهای خصمانه برای هدف قرار دادن دمشق و تهران است، ابراز خرسندی کرد. سرلشکر باقری هم تأکید کرد ایران به ادامه تقویت روابط بین دو کشور دوست در زمینههای مختلف به علت داشتن منفعت متقابل برای ملتهای دو کشور و مصون نگه داشتن آنها در برابر تلاشها برای دخالت در امور آنها و هدف قرار دادن استقلال آنها در تصمیم گیری، اهمیت میدهد. گفتنی است توافقنامه همکاری ایران و سوریه در زمینههای امنیتی و نظامی در دیدار رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران با وزیر دفاع سوریه امضا شد. سرلشکر باقری در دیدار با علی ایوب با تأکید بر اینکه سامانههای پدافند هوایی سوریه را در راستای تحکیم همکاریهای نظامی میان دو کشور، تقویت خواهیم کرد، گفت: ترکیه کمی در اجرای تعهدات خود در قبال تفاهمات صورت گرفته در آستانه مبنی بر خارج کردن گروههای تروریستی از سوریه تأخیر داشته است.وی افزود: ترکیه باید بداند که حل مشکلات امنیتی کشور از طریق مذاکره و ایجاد تفاهم با طرف سوری و نه از طریق حضور نظامی در خاک سوریه صورت میپذیرد.رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران همچنین تأکید کرد: مردم و کشورهای منطقه از حضور امریکا استقبال نمیکنند و پاسخ ما به یاوهگوییهای امریکا ادامه دارد. توافق امضا شده اراده ما را برای همکاری مشترک در زمینه مقابله با فشارهای امریکا بالا میبرد. علی ایوب در این دیدار با بیان اینکه اگر دولت امریکا میتوانست ایران، سوریه و محور مقاومت را به زانو در بیاورد، یک لحظه هم درنگ نمیکرد، گفت: هر چه هزینه پایداری بالاتر برود با این حال، کمتر از هزینه تسلیم شدن است.وزیر دفاع سوریه افزود: اسرائیل شریک قوی امریکا در جنگ علیه سوریه است. گروههای تروریستی بخشی از تجاوزات اسرائیلیها هستند.
قالیباف: محور قانونگذاری پارلمانها جلوگیری از تحریمها باشد
نخستین نشست مجمع مجالس آسیایی (APA) در مورد شیوع کووید 19 با هدف همکاری بینالمللی و اشتراک تجارب میان اعضای مجمع مجالس آسیایی، با ریاست دورهای ترکیه برگزار شد. در این نشست که روز پنجشنبه به صورت آنلاین و با محوریت پیامدهای همهگیری بیماری کووید 19 در حوزه سلامت، اقتصاد و سایر حوزهها در قاره آسیا و اقدامات پیشگیرانه برگزار شد، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی به صورت ویدئویی سخنرانی و تأکید کرد که محور اصلی قانونگذاری پارلمانها در عصر پساکرونا، جلوگیری از تحریمهای ظالمانه باشد. به گزارش خانه ملت، محمدباقر قالیباف در ابتدای سخنرانی خود در این نشست گفت: دنیای ما درحال تجربه یک دوره خاصی از تغییر و تحولات ناشی از همهگیری کووید 19 است. در این شرایط سخت و پیچیده، هم فرصتهای همکاری ایجاد شده و هم تهدیداتی متوجه دولتها و ملتهاست که فراتر از محدودههای جغرافیایی میباشد. نادیده گرفتن خطرات و فرصتها، نامناسبترین واکنشی است که میتوان در برابر چنین وضعیتی نشان داد. رئیس مجلس یازدهم ادامه داد: یکی از موضوعات مهمی که تحت تأثیر همهگیری ویروس کرونا قرار گرفته، مسائل اقتصادی است. معتقدم مواجهه اصولی و توسعهگرا با مسائل اقتصادی و تجاری در دوران همهگیری بیماری کووید۱۹ بین کشورها اهمیت زیادی دارد که ضرورت بازنگری و بازاندیشی راهبردهای مناسبات بازرگانی و تجاری برای بازسازی اقتصاد را ایجاب مینماید. او با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در شمارِ اولین کشورهایی بود که با همهگیری ویروس خطرناک کرونا مواجه شد و با همّت همه مسئولان، ستاد ملی مبارزه با کرونا در کشورم به فوریت تشکیل شد، گفت: در زمانِ همهگیری این ویروس خطرناک، علیرغم فشارها و درخواستهای سازمانهای بینالمللی برای رفع یا کاهش تحریمهای اقتصادی امریکا علیه ملتها از جمله ایران، سیاست فشار حداکثری امریکا در شرایط بحران کرونا – علیه ملتها - همچنان رو به افزایش است و این مسأله، شرایط مبارزه با این ویروس خطرناک و تلاشهای جمعی را تا حدودی با مشکل مواجه ساخته و ضرورت دارد که در بررسی مسائل مربوط به همهگیری ویروس کرونا، اقدام غیرانسانی امریکا قویاً محکوم شود.
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
اخبار این صفحه
-
چین تنها کشوری است که بهصورت رسمی نفت ایران را میخرد
-
ارتباط با قدرت اقتصادی دوم جهان برای ایران ضروری است
-
اخبــــار
اخبارایران آنلاین