بهترین و بزرگترین و باصفاترین رستوران های پایتخت که از هر جهت نظیف و پاکیزه می باشد ، برای پذیرایی از خانم های محترمه و آقایان محترم از ساعت 8 صبح الی 12 شب مفتوح از هر رقم اغذیه و اشربه لذیذ که با دقت زیاد توسط خوراک پزهای مخصوص ایرانی تهیه می شود، هرگونه میهمانی های خصوصی و عمومی که بخواهند در اطاق های مخصوص و سالون لقانطه با کمال صرفه جویی و محترما برگزار خواهد شد. جلو خان مجلس شورای ملی

 تهیه و تنظیم:حسن مجیدی

اتاق جلسه خصوصی و اتاق آیینه مجلس سوخت
حریق مهیب در پارلمان

دو ساعت به ظهر پنجشنبه 18 آذر سال 1310 و هنگام بررسی لایحه وزارت مالیه و همزمان با سخنرانی یکی از نمایندگان به‌نام [میرزا علی] کازرونی، فریاد حریق! حریق! از اتاق مجاور جلسه خصوصی بلند شد و وکلا مضطرب شده از جا برخاستند ولی عده‌ای نشسته و آقای کازرونی را تشجیع به اظهار بقیه مطالب خود می‌نمودند. اما رفته رفته اضطراب و هیجان زیاد شد و فریاد حریق بیشتر گردید و مذاکرات آقای کازرونی ناقص ماند و جلسه خصوصی بهم خورد.
  ظاهر شدن آثار حریق
چند نفر از وکلا از جلسه خصوصی مجلس خارج بودند و در اتاق تنفس و سرسرا قدم می‌زدند. غفلتاً یک تکه آتش از سقف جلوی پای آقای[حاج اسماعیل] عراقی و آقای [شیخ علی] دشتی فرو می‌ریزد، به محض آنکه سر را بالا می‌کنند می‌بینند سقف آتش گرفته و شعله ور شده است. چند نفر وکلای دیگری که در خارج از جلسه خصوصی بودند نیز ناگهان متوجه حریق شده و فریاد و همهمه از این جا شروع شد و نمایندگانی را که در جلسه خصوصی بودند متوجه ساخت.
  وضعیت خطیر حریق وقتی ظاهر شد که وکلا عموماً اتاق جلسه خصوصی و سایر اتاق‌ها را ترک کرده و از عمارت خارج شده بودند که در این حال حریقی که شاید از یک ساعت و یک ساعت و نیم پیش در زیر شیروانی سقف اتاق مجاور جلسه خصوصی خانه کرده بود شعله ور و چندین ذرع بالای عمارات اوج گرفته بود. وکلا در بدو امر چندان اضطرابی برای خروج از جلسه بخرج نمی‌دادند ولی همین که وارد سرسرا شده و وضعیت را ملاحظه کردند عجله کرده و با عجله و شتاب مخصوصی پالتو‌های خود را برداشته از عمارت برون رفتند.
  شروع به عملیات
در همین حال فوراً بوسیله تلفون به اداره اطفائیه بلدیه و اداره نظمیه و ادارات مربوطه اطلاع داده شد «مجلس آتش گرفت عجله کنید»
در همان حینی که اعضا ومستخدمین مجلس و مطبعه با نهایت شجاعت مشغول بیرون کشیدن اشیا و اثاثیه اتاق جلسه و اتاق‌های مجاور و اتاق آیینه مجلس بودند بوق اتومبیل‌های اطفائیه صدا کرد و چهار دستگاه اطفائیه در دو طرف عمارت برای اطفا قرار گرفت. مأموران اطفائیه فوراً تلمبه‌های اطفائیه را روی عمارت قرار داده و در مواقعی که شعله آتش هر ثانیه بلند‌تر می‌شد و تالار بزرگ جلسه عمومی را تهدید می‌کرد مشغول کار شدند. افراد پلیس نیز بلافاصله در محل وقوع حریق حاضر شده و شروع به کار کردند...
  اطفای حریق
از وقتی که حریق پارلمان خودنمایی کرد و شروع به اطفای آن نمودند تا وقتی که به کلی خاموش شد دو ساعت و نیم طول کشید.
آقایان سرتیپ آیرم رئیس تشکیلات نظمیه، سرتیپ بوذرجمهری رئیس بلدیه، سرتیپ مرتضی خان، سرتیپ نخجوان و چند نفر دیگر از صاحب منصبان ارشد نظام و پلیس از بدو وقوع حریق در محل واقعه حضور یافته و نسبت به اطفای حریق اهتمام نمودند. مرتباً دستورات لازمه از طرف آقای رئیس بلدیه و آقای رئیس نظمیه صادر می‌گردید و افراد نظامی، پلیس و مأموران احتساب در میان شعله و دود و در پشت بام و نقاط خطرناک مشغول کار بودند.
روزنامه اطلاعات- پنجشنبه 18 آذر سال 1310

افتتاح ضرابخانه نوین

بعد از ظهر امروز مراسم افتتاح ضرابخانه معمول گردید. بر طبق دعوتی که از طرف وزارت مالیه بعمل آمده بود از دو ساعت و نیم بعدازظهر هیأت دولت، آقایان رجال و نمایندگان مجلس و عده ای از طبقات ممتازه در عمارت ضرابخانه (کنار جاده شمیران) حضور یافتند سپس موکب همایونی تشریف فرما گردید. مراسم رسمی افتتاح کارخانه بعمل آمد و کارخانجات ضرابخانه از طرف اعلیحضرت همایونی بازدید گردید. آلات و ادوات و ماشین‌های جدید کارخانه از آخرین سیستم ماشین های کارخانجات زیمنس برلن می‌باشد. تمام دستگاه‌های ضرابخانه توسط قوه برق می‌گردد و هر ماشین آن موتور برق مخصوص دارد. کارخانه تولید برق دارای یک موتور دیزل ۱5۰ الی ۱۸۰ قوه اسب است که مستقیماً برق به ژنراتریس وصل شده علاوه بر این به ماشین برق کوچک موجود است که شب روشنایی می‌دهد.
در گداز خانه ۳ کوره از جدیدترین سیستم موجود است که روزانه ۲۰۰۰ الى ۲5۰۰ کیلو گرام نقره آب می کند که دوتای آن ۲5۰ کیلو گرام و دیگری ۱۰۰ کیلو گرام نقره آب می کند. منگنه 5 عدد موجود است که نورد آن بواسطه فشار زیاد توسط آب دائماً خنک می‌شوند. شمش نقره در دو کوره مخصوص تابیده می‌شود و حرارت این کوره توسط یک آلت برق همیشه به یک درجه معین نگاه داشته می شود.
ماشین قطاعی- به هر دفعه که کار می کند از پولک‌های کوچک 4 عدد واز پولک‌های بزرگ دو عدد می‌برد بعد از بریدن این پولک‌ها در کارخانه پرداخت سفید شده و به ماشین تفریق گذاشته و بدینوسیله پولک ها از حیث وزن امتحان و تمیز داده می شوند. این ماشین‌های تفریق می‌تواند روزانه ۲۰۰ هزار پولک را تفریق نماید در این جا پولک‌های سبک ذوب شده و پولک‌های سنگین در یک ماشین مخصوص رنده می شوند پولک‌هایی که وزن معین و صحیت دارند از ماشین دوره گذشته به ماشین سکه می‌رسند از ماشین سکه 5 عدد موجود است که بزرگ آن ۲5۰ هزار کیلو گرام قوت ضرب سکه و کوچک آن  هزار کیلو گرام قوت ضرب سکه دارد برای ساختن شکل سکه یک پرس بزرگ موجود است که ۲۲۰ هزار کیلو گرام فشار دارد. ماشین‌آلات فوق از جدیدترین سیستم بوده و علاوه بر این ساعت برق و اسباب برق برای تفتیش کشیک موجود است در تمام کارخانه لوله با آب فشار کشیده شده که تلمبه آن اتوماتیک و بدون مانع کار می‌کند و نیز دیگ برقی بزرگ موجود است که توسط قوه برق آب را همیشه بوسیله اتوماتیک به حرارت معین نگاه می‌دارد.
تمام این ماشین‌ها و ادوات و‌آلات و نصب آن بوسیله کارخانجات زیمنس شوکرت برلن به عمل آمده است. مقارن ساعت چهار و نیم بعدازظهر مراسم افتتاح و بازدید کارخانه خاتمه پذیرفت و موکب همایونی به شهر تشریف فرما شدند.
روزنامه اطلاعات - سه‌شنبه 10 اسفند 1310

اولین کودکستان درایران

جنبش اطفال
ساعت ۹ صبح روز یکشنبه ۱۸ اسفند ماه کودکستان جدید التأسیس و جوان تهران صورت دیگری داشت و صحن آنجا از نشاط و سرور مملو بود. در همان روز عده کثیری از محترمین که برای دیدن عملیات برجسته اطفال خردسال از طرف مدیره کودکستان دعوت شده بودند مشاهده حرکات اطفال، شنیدن سرود‌های مهیج، نقاشی‌های جالب توجه، صنایع یدی که از کاغذ و کهنه و نخ و چوب با دست‌های ظریف و قریحه حساس کودکان تعبیه شده بود بقدری توجه حضار را جلب کرد و به اندازه ای آن محیط و وضعیت سرورآور و فرح انگیز و نشاط خیز بود که بی‌اختیار اولیای اطفال و سایر میهمانان را به قدردانی از مؤسس کودکستان تشویق می‌کرد. ما با یک عالم مسرت و شادی مادموازل برسابه[هوسپیان] مدیره اولین کودکستان ایرانی را به این سعی و عمل و جدیت مقرون به نتیجه و مفید تبریک گفته امیدواریم در آتیه بتوانیم شرح مفصلی در اطراف تربیت اطفال نگاشته و وظیفه‌ای را که وجداناً عهده داریم انجام دهیم.
روزنامه آینده ایران - شنبه 14 اسفند 1310

لیلا ابراهیمیان/ فرمان منع فعالیت‌های اشتراکی صادر شد؛ پنجم خردادماه 1310؛ این فرمان زنگ خطری بود، اعضای باقی‌مانده از حزب کمونیست که در سال 1305 منحل شده بود برای حزب سوسیالیست ایران و چپ روشنفکری که احساساتی مبهم و چندوجهی درباره حکومت رضاشاه داشتند.
رضاشاه که از قدرت مطلقه تا حکومت خودکامه طی‌راه کرده بود؛ اگر زمانی روشنفکران حامی‌اش بودند و چپ‌ها طرفدار جمهوری‌ رضاخانی و او را نماینده بورژوازی ملی می‌نامیدند؛ و روشنفکران محافظه‌کار و لیبرال از قدرت رضاخان، چشم به اعتلای نام وطن داشتند و آبادانی؛ اما این رؤیا خیلی طول نکشید و همراهی جای خود را به نفرت داد. روشنفکران نسل جوان همچون پدران خود به او خوش‌بین نبودند. آنها دولت مدرن را با نهادهای عقیم می‌دیدند که هر مخالفی را سرکوب می‌کند؛ نهاد مجلس پا در هوا بود؛ اگر روزی علی‌اکبر داور برای به قدرت رساندن‌اش جانفشانی می‌کرد، روز دیگر تریاک خورده و خودکشی کرده برای حفظ آبرو؛ مخالفان راهی زندان قصر شده و شور و شوق به یأس تبدیل شده. فرخی، شاعر بزرگ حزب سوسیالیست در بیمارستان زندان مرده و تدین از وزارت فرهنگ راهی زندانی شده. روشنفکران و دانشجویان جوان مخالف شاه به‌ نوشته «یرواند آبراهامیان» در اروپا کنگره کلن را تشکیل می‌دهند و سال بعد در مونیخ بازماندگان حزب کمونیست ایران نشریه‌ای به‌ نام «پیکار» منتشر می‌کنند. دو سال قبل از این رضاشاه شاهد اعتصاب‌های کارگری بود؛ شانزدهم اردیبهشت‌ماه 1308 کارگران در آبادان اعتصاب کرده و مؤسسات نفتی را سنگباران می‌کنند. آنها در مقام مدافعه حقوق خود می‌افتند؛ آنها می‌خواستند مثل هندی‌ها جمعیتی تشکیل دهند؛ ولی دولت از این اعتصاب با خشونت جلوگیری می‌کند. در دی‌ماه ۱۳۰۸ یکی از جاسوسان ارشد اتحاد شوروی به‌ نام «ژرژ سرگی‌یویچ آقابکوف» به فرانسه پناهنده شده و خاطراتش را در روزنامۀ لوماتن چاپ پاریس منتشر می‌کند. این اطلاعات به باور رضاشاه نشان از فعالیت‌های گسترده اطلاعاتی شوروی در ایران بود.
صحنه آماده بود تا شاه تصمیم بگیرد؛ اگر روزی برای طلب حمایت دانه می‌چید، امروز وقت دام پهن کردن بود. مجلس هشتم «قانون مجازات مقدمین علیه امنیت و استقلال مملکت» را در خرداد ۱۳۱۰ به تصویب رساند. قانونی که تا سال‌ها بعد به واسطه جرم دانستن «مرام اشتراکی» مستند قانونی برخورد با چپ‌گرایان ایران باقی ماند. بعد از آن موج جدید بازداشت‌ها آغاز شد؛ گروه‌های روشنفکری در تهران، تبریز، رشت، اصفهان و قزوین دستگیر شدند؛ تعداد بازداشت‌شدگان در تهران 250 نفر و در مشهد بیش از ۱۳۰ نفر بود. اما مهم‌ترین بازداشت‌ها در اردیبهشت 1316 رخ داد. شهربانی 53 نفر را دستگیر کرد؛ اتهام آنها تشکیل سازمان اشتراکی مخفی، انتشار بیانیه اول ماه مه، راه انداختن اعتصاب در دانشکده فنی و یک کارخانه نساجی در اصفهان و ترجمه کاپیتال مارکس و مانیفست کمونیست بود. چهار سال بعد از این دستگیری، رضاشاه راهی تبعید شد با برجای گذاشتن این پیام برای ولیعهد «فرزندم هرگز از هیچ‌چیز هراس مکن»؛ گروه 53‌نفر با عنوان زندانیان سیاسی «نه‌چندان خطرناک» سیزده روز بعد از تبعید شاه، آزاد شده و تعدادی برای تأسیس حزب توده ایران دورهم جمع شدند.

فرزانه قبادی/ فرماندهان و سربازان، پیشکش آوران ملل مختلف در بارگاه شاه هخامنشی پشت به پشت هم، یکی پس از دیگری سر از خاک بیرون می‌آورند. کاوش باستان‌شناسی مدتی در آپادانا به نتایج چشمگیری رسیده بود. تیمی که زیر نظر «ارنست هرتسفلد» مشغول حفاری در تخت جمشید بودند و در هر مرحله از کاوش بخشی از پازل تخت جمشید را کامل می‌کردند. هیأت وزیران 11 آذر 1310 حفاری‌های باستان شناسی در تخت جمشید (محدوده‌ای 10 کیلومتری) را به هرستفلد نماینده مؤسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو امریکا واگذار کرد و او که رؤیای این روز را داشت خیلی سریع کارش را شروع کرد. البته پای باستان شناسان اروپایی سال‌ها پیش از هرتسفلد و همکارانش به ایران باز شده بود. از روزگاری که در شهر «شوشان» کتاب مقدس را گرفتند و به «شوش» در جنوب ایران رسیدند، جنوب ایران مورد توجه آنها بود. فرانسوی‌ها توانستند شاهان قاجار را متقاعد کنند که انحصار کاوش‌های باستانی را به آنها بدهد. تپه‌های باستانی ایران خیلی زود تبدیل به محل «عتیقه‌یابی» شد. از همان روزها بود که نگاه اقتصادی به آثار تاریخی در ایران پا گرفت.
در نخستین دهه از قرن چهاردهم قوانینی برای حفاظت آثار وضع شد و پژوهشگران از کشورهای مختلف به ایران دعوت شدند تا با نگاهی علمی و پژوهشی به کاوش بپردازند. هر چند بعضی با استناد به روایات، آنها را غارتگران تاریخ ایران می‌دانند که آثار مکشوفه از تپه‌های باستانی را از کشور خارج کردند. اما از منظری دیگر نمی‌توان کتمان کرد که انتشار مقالات و نتایج مطالعات آنها، در سال‌های ابتدایی قرن، نام ایران و تمدن آن را در محافل علمی دنیا به سر زبان‌ها انداخت.
20 آذر 1307 هیأت وزیران با انجام کاوش‌های باستان‌شناسی زیر نظر هرتسفلد به‌عنوان نماینده مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو، در تخت جمشید موافقت کرد. هرتسفلد سال‌ها برای جلب این موافقت تلاش کرده بود. روزی که برای نخستین بار در تخت جمشید و پاسارگاد شروع به پژوهش کرد، انجام کاوش‌های باستان شناسی هنوز در انحصار فرانسوی‌ها بود. اما بالاخره مجلس مهر ماه 1306 امتیاز انحصاری فعالیت‌های       باستان‌شناسی فرانسوی‌ها را در ایران لغو کرد.
نام هرتسفلد با کاوش‌های مهم تخت جمشید گره خورده اما در جای دیگری هم می‌شود ردپای اقدامات او را مشاهده کرد. به گواه تاریخ او نقش تأثیرگذاری در تصویب «قانون عتیقات» داشت. در ترجمه یکی از سخنرانی‌ها به نقل از او آمده: «برای جلوگیری از بی‌حرمتی به ابنیه تاریخی؛ اولاً از طرف دولت احکام اکیده صادر و به تمام ایالات و ولایات قدغن شود که ابنیه ملی و تاریخی را خراب و ضایع ننمایند و آثار ملی را محترم شمارند. در ضمن به وسایل مختلفه دیگر مثلاً به توسط جراید مردم را به این مفاخر ملی متوجه ساخته و حفظ و احترام ابنیه و آثار را به عامه بفهمانند.» نشانه‌های اتخاذ تدابیری برای ثبت آثار و حمایت قانونی از اماکن تاریخی و فرهنگی، نخستین بار در سال 1301 و در اساسنامه انجمن آثار ملی (مفاخر فرهنگی) دیده می‌شود. قانون عتیقات اما آبان 1309 و نظامنامه آن دو سال بعد تصویب شد. قانونی که هنوز هم میراث فرهنگی کشور به آن استناد می‌کند. ماده دوم این قانون دولت را موظف کرد فهرستی از آثار ملی که «فعلاً معلوم و مشخص است و حیثیت تاریخی یا علمی یا صنعتی خاصی دارد» تهیه کند. نخستین سیاهه را هرتسفلد با 80 اثر تهیه کرد.
در چند دهه ابتدای قرن، ایران تبدیل به بهشت باستان‌شناسان جهان شد. هر منطقه شاهد حضور هیأت‌های باستان شناسی از موزه‌ها و دانشگاه‌های بزرگ دنیا بود. دانشجویان ایرانی به باستان شناسی اقبال پیدا کردند و اواخر دهه سی نخستین گروه از دانشجویان باستان شناسی از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شدند.
تا سال‌ها گوش پژوهشگران دنیا نسبت به‌نام ایران حساس بود. هر بار کشفی جدید، شگفتی جدیدی خلق می‌کرد. درخواست‌های متعددی برای کسب مجوز کاوش از دانشگاه‌های مختلف، به ایران می‌رسید. «اریخ اشمیت» از دانشگاه پنسیلوانیا در تپه حصار دامغان مشغول حفاری بود. گروهی دیگر از موزه فیلادلفیا زیر نظر «ولسن» در استرآباد به کاوش می‌پرداختند. شاه با حضور یک هیأت انگلیسی به ریاست «سر اورل اشتین» برای کاوش در شهرهای مختلف ایران موافقت کرده بود. «رونالد دومکنم» در شوش مشغول حفاری بود و در میان اسناد و نامه‌ها و مجوزهای آن سال‌ها نام آندره گدار هم به میان آمده است. گدار در اردیبهشت 1307 با تصویب مجلس، به‌عنوان «مدیرکل آثار باستانی، کتابخانه و موزه اشیای عتیقه» استخدام شد. سال‌ها بعد موزه ملی ایران زیر نظر او احداث و شروع به فعالیت کرد. موزه‌های دیگری همزمان با حفاری‌هایی که انجام می‌شد شکل گرفتند تا نتایج کاوش‌ها را به نمایش بگذارند، موزه‌هایی که امروز حال چندان خوشی ندارند.