صدای سرفههای خردلی و بوی سیر و لیمو هنوز شنیده میشود
اندوه سردشت 33 ساله شد
شیما جهان بخش
خبرنگار
هواپیماهای عراقی آمدند. 7 بمب در شهر انداختند و رفتند. چشمها و گلویم میسوخت. «فلکه سرچشمه» در آن ساعت روز شلوغ بود. یکی از بمبها نزدیک ما به زمین خورده بود. عبدالله روی زمین افتاده بود. خودم را به او رساندم، نمی توانست نفس بکشد. سریع او را بغل کردم و با ماشین یکی دیگر از بچهها او را به بیمارستان رساندیم. در مسیر او را درآغوش گرفته بودم. تمام تنش قرمز شده بود وقتی به بیمارستان رسیدیم متوجه شدم تمام قسمتهایی از بدنمان که با هم در تماس بوده سوخته و تاول زده است اما دلیلش را نمیدانستم. «عبدالله برزگر» اولین شهید شیمیایی سردشت شد و من و بازماندگان آن حمله شیمیایی از آن روز نتوانستهایم یک نفس راحت بکشیم.
33 سال است هر روز یکشنبه هفتم تیرماه ۶۶ برایمان تکرار میشود. انگار قرار نیست بوی سیر و لیمو هیچ وقت از مشاممان محو شود و سرفههامان هم که دیگر جزئی از زندگی هر روزمان شده است. حسین خدریان یکی از مصدومان بمباران شیمیایی سال 66 سردشت که آن روزها 27 سال بیشترنداشته از روزی که بمبهای شیمیایی آوار شد برسرشان میگوید: روز یکشنبه بود، ساعت از 4 و 5 بعد ازظهر گذشته بود که سر و کله هواپیمای بعثی پیدا شد. درچشم برهم زدنی 7 بمب خردل که تا آن روز نامش را هم نشنیده بودیم در گوشه و کنار شهر کوچک مان فرود آمد. 2 بمب در بازار شهر، 2 بمب در منطقه مسکونی و 3 بمب دیگر در باغهایی که بارها میوه هایش را برای رزمندگان فرستاده بودیم. بوی سیر و لیمو کل شهر را گرفته بود اما حتی من که آن روزها امدادگر داوطلب بودم هم نمیدانستم این بوی گاز خردل است. چشم هایم میسوخت اما سریع خودم را به مردم رساندم و مشغول کمک شدم. در شهر بلوایی برپا بود زنها و بچهها شیون میکردند، بیمارستان شهر هم در جریان هوای آلوده قرار گرفته بود و پساز چند ساعت پزشکان و پرستاران بهدلیل آلوده شدن، مجبور به ترک آنجا شدند. شهر فلج شده بود. هیچ کدام از اهالی شهر شناختی از گاز خردل نداشتند. عدهای میگفتند به درون رودخانهها بروید یا خودتان را بشویید. یک ساعت از اصابت بمب گذشته بود که به توصیه بقیه به رودخانه رفتم. همین که وارد آب شدم به یکباره گر گرفتم. پوستم شروع به سوزش کرد و تمام تنم پر شد از تاول. آنهایی که از آب استفاده کرده بودند درد داشتند و صدای ناله تمام شهر را گرفته بود. میگفتند این کار باعث میشود گاز به ریههایمان نرود اما خیلیها دیگر داخل آب نیامدند، البته نه آن زمان نه بعد از آن کسی برای ما توضیح نداد آیا این کار علمی بوده یا نه!! خردل مثل گاز سیانور که در حلبچه استفاده شده بود تأثیر آنی نداشت و تازه بعد از ساعت ها فهمیدیم چه بلایی بر سرمان آمده.
فراموشی در نقطه صفر مرزی
خدریان جانباز 50 درصد سردشتی که گاز خردل بر جانش نشسته و سال هاست که نفسش را تنگ کرده، ادامه میدهد: سردشت تیر ماه ۶۶ هیچ تغییری با الان نکرده و هنوز هم تیرماه اینجا، تیر ماه غم است. اینجا مردم به شنیدن صدای سرفهها عادت دارند و در هرخانهای حداقل چند نفری زخم خورده «خردل» هستند. سالهاست مردم اینجا با عوارض گاز خردل دست و پنجه نرم میکنند اما گویا کسی حتی صدای سرفه های مان را نمیشنود.
در این سالها مسئولان کارهایی برایمان کردهاند اما اگر واقعیت را بگویم اینجا هیچ چیز نداریم. برای تهیه دارو باید هفتهها یا ماهها منتظر بمانیم. سردشت مثلاً اولین شهر قربانی سلاح شیمیایی است و در هر خانهای چند نفرجانباز شیمیایی وجود دارد اما حتی امکانات اولیه هم نداریم. یکسری تختهای مخصوص برای بیماران شیمیایی نیاز است که ما فقط در بیمارستان ساسان تهران رنگ آنها را دیدهایم و هیچ وقت حتی یکی از این تختها را به سردشت نیاوردهاند. نفسمان که میگیرد دنیا برایمان تیره و تار میشود اما کپسول اکسیژن اینجا نایاب است. پزشکان متخصص دیر به دیر به تنها بیمارستان سردشت میآیند. این جانباز شیمیایی که به گفته خود، دختر و خواهرش هم از بازماندههای خردل موجود در بدنش بینصیب نماندهاند، میگوید: نقطه صفر مرزی شاید آخر دنیا باشد اما اگر ساکنان همین مناطق جلوی دشمن نمیایستادند این روزها زندگی برای پایتخت نشینان طور دیگری بود. چند سال بعد ازدواج کردم و بچه دار شدم. به خاطر مواد شیمیایی موجود در بدن من دخترم هم بیمارشد اما هیچ پروندهای ندارد. بارها به بنیاد شهید و بنیاد جانبازان مراجعه کردهایم اما دستمان به هیچ جا بند نیست.خواهرم هم که آن سالها از من مراقبت میکرد از طریق من بیمار شد اما هیچ وقت جزو مجروحان به حساب نیامد. این درد خیلی از همشهریان من است. باید بپذیریم مواد شیمیایی زندگیمان را ویران کرده و تا چند نسل بعد از ما هم باید با آن بسوزند و بسازند.
او که برای حفظ وطنش جنگیده این روزها چیزی از مسئولان نمیخواهد مگر اینکه حرفهایشان را بشنوند: ما برای حفظ خاک خودمان جنگیدیم انتظاری نداریم اما حداقل انتظار داریم یک گروه ویژه پیگیر حقوقمان باشد. من درد دارم شاید نتوانم برای درمان بیماریام به تهران بروم اما انتظار دارم پزشکی اینجا باشد که به ما رسیدگی کند.
نخستین شهر قربانی شیمیایی جهان
«قصی نخشی پور» فرماندار سردشت نیز در گفتوگو با «ایران» درباره وضعیت این شهر بعد از گذشت 33 سال از بمباران شیمیایی میگوید: امروز سردشت تابلو و نماد تجاوز به حقوق بشر است. مردمان شریف این شهر که در راستای حفظ میهن و وحدت و همبستگی با وجود شرایط سخت در مقابل دشمنان ایستادگی کردند این روزها مشکلات متعددی دارند.
وی با بیان اینکه سردشت بهعنوان نخستین شهر دارای سکونت و قربانی شیمیایی جهان نماد حقانیت و مظلومیت ایران اسلامی است، ادامه میدهد: این شهر در انتظار توجه ویژه مسئولان بوده تا به توسعه و رونق اقتصادی بیشتری دست یافته و از بنبست اقتصادی مانند کمبود زیرساختها، بازارچههای مرزی و دیگر مشکلات رهایی یابد.
نخشیپور اضافه میکند: توجه ویژه به ادامه راهبری توسعه پایدار شهرستان، ایجاد رونق اقتصادی و رفع موانع توسعه، بهسازی راههای مواصلاتی، پرداختن به ظرفیتهای توسعهای بویژه منطقه آزاد گردشگری، تسهیل و تسریع در رسمی شدن مرز کیله از مطالبههای مردم این شهر است.
فقط 5 درصد قربانیان سردشت از بنیاد شهید مقرری میگیرند
«عثمان مزین»، وکیل مصدومان حادثه شیمیایی سردشت نیز با اشاره به اینکه سردشت به یک زخم کهنه و فراموش شده تبدیل شده، میگوید: فاجعه بمباران شیمیایی سردشت چنان وسیع و گسترده بوده که با وجود گذشت سه دهه از آن، هنوز زخمهای آن عظیم است تنها ۵درصد قربانیان آن از بنیاد شهید، مقرری دریافت میکنند. در واقع سال ۷۸ انجمن دفاع از حقوق مصدومان شیمیایی سردشت توسط تعدادی از قربانیان آن فاجعه و بازماندگان شهدای شیمیایی سردشت شکل گرفت، 2 سال پس از آن کمیسیونهایی تشکیل شد تا درصد جانبازی قربانیان حادثه شیمیایی سردشت تعیین شود؛ اما متأسفانه از میان قربانیان تنها ۱۴۰۰ نفر(یعنی
۲۰ درصد آنها) شناسایی شدند.
دبیر پیشین کمیته حقوقی انجمن دفاع از حقوق مصدومین شیمیایی سردشت ادامه میدهد: تنها پنج درصد از قربانیان سردشت، بهعنوان جانباز بالای ۲۵ درصد شناخته و معرفی شدهاند و 95 درصد آنها تنها بهعنوان جانبازی مفتخر شدهاند و هیچ حق و حقوقی ندارند. الان بعد از 33 سال هیچ تغییری در وضعیت قربانیان نداشتهایم.
در این شهر هیچ امکاناتی برای جانبازان وجود ندارد و بسیاری از آنان به دیگر شهرها مهاجرت کردهاند. در واقع هیچ ارادهای برای شناسایی قربانیان این حادثه وجود ندارد و کسی مسئولیت آنها را بر عهده نمیگیرد.
من معتقدم قانون باید درباره این افراد بدون کم و کاست اجرا شود و حتی نواقص گذشته هم باید توسط مسئولان فعلی جبران شود.
پاسخ شرکت کیسون به گزارش «ایران» درباره فسخ قرارداد مترو اهواز:
ساخت مترو اهواز با روند فعلی 500 سال طول میکشد
زهره افشار
خبرنگار
شرکت کیسون پیمانکار مترو اهواز اعلام کرد: فسخ قرارداد از سوی شهرداری اهواز قانونی نیست و با ادامه روند فعلی تأمین مالی این پروژه از سوی شهرداری، ساخت مترو اهواز 500 سال طول میکشد.
در پیگزارش روز چهارشنبه هفته گذشته روزنامه ایران درباره سرنوشت مترو اهواز و اعلام فسخ قرارداد مترو اهواز به نقل از شهردار این شهر، شرکت کیسون پیمانکار این طرح به مصاحبه ایران با شهردار اهواز در خصوص فسخ قرارداد مترو پاسخ داد.
«محمد انصاری»، رئیس هیأت مدیره شرکت «کیسون» در گفتوگو با «ایران» گفت: شهرداری اهواز برای تکمیل مترو این شهر سالانه 30 میلیارد تومان هزینه میکند و این در حالی است که این پروژه برای اجرای بموقع نیاز به سالانه حداقل 200 میلیارد تومان سرمایهگذاری دارد.
رئیس هیأت مدیره شرکت کیسون میگوید: مشکل از طرف این شرکت نبوده بلکه بانک عامل برای گشایش اعتباری (ال سی) تضمین شهرداری اهواز را نپذیرفته و مشکل دقیقاً از همین جا شروع شده است.
به گفته وی طبق روال قراردادهای فاینانس یا تأمین مالی با منشأ تسهیلات ارزی خارجی، باید شهرداری اهواز برای اعتباردهنده چینی توسط یک بانک عامل اعتبار اسنادی باز میکرد و وجوه لازم را از آنها دریافت میکرد و طبق صورت وضعیت به پیمانکار کیسون –نورینکو پرداخت میکرد.
وی تأکید کرد: کیسون موافقت فاینانس را از چین گرفت که سند آن موجود است ولی کارفرما که شهرداری اهواز بود نتوانست (ال سی) بازکند در واقع بانک عامل تضمین کارفرما را نپذیرفت. انصاری تصریح کرد: بر اساس قرارداد ما با شهرداری اهواز مقررشده بود اگر فاینانس به تأخیر افتاد، بخشی را بهصورت ریالی تأمین کند.
وی افزود: درست است که این قرارداد 4 ساله بوده ولی شهرداری میبایست حداقل سالی 200 میلیارد تومان به پروژه تزریق میکرد تا این 23 کیلومتر خط مترو بموقع ساخته شود که این کار اتفاق نیفتاد و هنوز هم شهرداری گرفتار همین مسأله تأمین منابع است.
وی همچنین در خصوص تغییرات ایجاد شده از سوی شهرداری نسبت به قرارداد اولیه گفت: افزایش 3 هزار متر مربعی ایستگاهها، افزایش 40 سانتیمتری قطر تونل و به زیرزمین رفتن دو سرخط از جمله این موارد بود. این تغییرات به قیمت اولیه 75 میلیارد تومان میشود که اگر آن را به قیمت روز تعدیل کنیم به 600 میلیارد تومان میرسد.
انصاری خاطرنشان کرد: در مقابل هر یک تومان که کیسون در مترو اهواز هزینه کرده شهرداری تنها 5 ریال به آن داده است.
وی در پایان تأکید کرد: از آنجا که ما خواهان بررسی این قرارداد در خارج از استان خوزستان بودیم قرارداد مترو اهواز در حال حاضر در شورایعالی فنی که بالاترین مقام رسیدگی به قراردادهای پیمانکاری کشور است در دست بررسی است و ما انتظار داریم نتیجه بررسیها تا دو هفته دیگر اعلام شود و قاعدتاً شهرداری باید تا اعلام رأی شورا که داور رسمی قرارداد است صبر میکرد.
بهگزارش «ایران»، شهرداری اهواز هفته گذشته خبر از فسخ قرارداد مترو اهواز بهدلیل خلف وعده کیسون داد. به گفته موسی شاعری، شهردار اهواز اجرای این طرح در سال 85 در قالب قرارداد EPCF و به شرط تأمین مالی 85 درصد هزینه اجرای این طرح بهصورت فاینانس از چین بوده است ولی کیسون با انجام 240میلیارد تومان کارکرد، پروژه را معطل گذاشته است.
کوفتن بر کوبه در بافت تاریخی بوشهر
بافت قدیم بوشهر با درهای چوبی خوشرنگ هنوز حال و هوای معماری ایرانی را در خود دارد، هرچند کم رنگ و کم صدا. کوبهها و کلونهایش حافظه شهرند از رفت و آمدهای کمرنگ شده دیروزی. جنس کوبهها در بوشهر از برنج است با نقش و نگارهایی از گل میخها و لنگرها. جنس کوبهها و کلونها اصولاً دوگونه است؛ آهنی و برنجی. دیگرگونه هم هست؛ مردانه و زنانه.
بنابراین در وزن و طنین صدا هم متفاوت است. آنکه صدای «زیر» دارد خبر از آمدن زنی میدهد و آنکه صدای «بم» میدهد، میگوید مردی بر آستانه دری ایستاده که کوبه دارد.
این تفاوت طنین، از فرهنگ ایرانی_ اسلامی صدا میگیرد تا اهل خانه به فراخور حال به پیشواز میهمان بیایند.
کلونها گرچه در بسیاری از بافتهای تاریخی بیصدا شدهاند اما هنوز در بازارهای قدیمی شهرها از جمله کاشان، یزد، کرمانشاه و... مشتریان خاص خود را دارند.
همین بازارها یکی از دلایل به سرقت رفتن کلون خانههایی است که دیگر کسی آنها را دقالباب نمیکند. خریدار این کلونها اما ایرانی نیستند.
ایرانیها حالا آیفونهای تصویری و زنگها را جایگزین کلونها و کوبهها کردند. خریداران آنها مسافرانی از فرنگ آمدهاند تا یادگاری از ایران قدیم را در گنجینههایشان داشته باشند.
بازگشایی مرحله به مرحله حرم مطهر رضوی
مشهد- قائم مقام تولیت آستان قدس رضوی گفت: طی هماهنگی با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دستورالعمل بازگشایی مرحله به مرحله صحنها، رواقها و روضه منوره حرم مطهر حضرت امام رضا(ع) بر اساس نظر ستاد ملی مقابله با کرونا تدوین و برنامهریزی شده است.
مصطفی خاکسار قهرودی در گفتوگوی تلویزیونی گزارش داد: در آغاز سالجاری مطابق سالهای گذشته برگزاری برنامههای متنوعی برای مراسم تحویل سال در دستور کار آستان قدس رضوی قرار داشت که بر اثر شیوع ویروس کرونا تغییرات گستردهای در آن ایجاد شد و برای جلوگیری از ازدحام جمعیت با استفاده از ابزار رسانه در سطح ملی و فضای مجازی، حال و هوای حرم مطهر رضوی به منازل مردم برده شد.
وی افزود: در کنار آموزش، امکانات لازم نیز فراهم شد و اکنون با ارائه مواد ضد عفونی و ماسک، عرضه ماسک در فروشگاههای مبادی ورودی حرم مطهر رضوی، ارائه برگ زیارت، پلاستیک، نصب بنرهای آموزشی، تنظیم فرشها به صورت شطرنجی، تذکر دائمی خدمتگزاران به زائران برای رعایت نکات بهداشتی و فاصله اجتماعی، کاهش مراسم، کاهش ازدحام و مدیریت فیزیکی در صحنها، شرایطی فراهم آمده تا مطابق دستورالعمل تنظیم شده بتوانیم بازگشایی مرحله به مرحله حرم مطهر رضوی را به انجام برسانیم که این امر منوط به همکاری زائران خواهد بود.
قائم مقام تولیت آستان قدس رضوی به سفر دکتر حریرچی معاون وزیر بهداشت طی روزهای اخیر به مشهد اشاره کرد و ادامه داد: طبق ارزیابی ایشان میزان رعایت دستورالعملهای بهداشتی در اماکن مذهبی بسیار بهتر از سایر مکانهای شهری بوده است و خوشحالیم مردم به رعایت مسائل بهداشتی به عنوان وظیفه دینی خود مینگرند.
حال خوب دریاچه ارومیه با وجود تبخیر بالا
ارومیه- رئیس دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجانغربی با اشاره به آغاز فصل گرما و تبخیر بالای آب در حوضه آبریز این دریاچه، گفت: با وجود کاهش بارندگیها، تراز دریاچه ارومیه وضعیت مناسبی دارد و به یکهزار و ۲۷۱ متر و ۷۲ سانتیمتر رسیده است.
فرهاد سرخوش با اعلام اینکه وسعت این پهنه آبی هماکنون به سه هزار و ۱۰۶ کیلومتر مربع رسیده است، اظهار داشت: با تلاش دولت، احیای این دریاچه طبق برنامه در حال انجام است.
وی با اعلام اینکه حجم آب دریاچه ارومیه به چهار میلیارد و ۶۸۰ میلیون مترمکعب رسیده است، افزود: این امر به علت تبخیر بالای آب در فصل گرماست که همه ساله در تابستان رخ میدهد.
رئیس دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجانغربی با اعلام اینکه طرحهای مهم انتقال آب به دریاچه ارومیه طی سالجاری و بتدریج به بهرهبرداری میرسد، افزود: طرح انتقال آب از جنوب آذربایجانغربی به این دریاچه دیماه امسال همزمان با سفر رئیس جمهوری به استان افتتاح میشود.
با وجود این، افزایش نسبی تراز، نمودار تغییرات ۳۰ ساله دریاچه ارومیه بر پایه دادههای ماهوارهای نشان میدهد که این دریاچه هنوز با روزهای خوب خود فاصله زیادی دارد و افزایش بارشها و استفاده بهینه از منابع آبی بر اساس سیاستهای ستاد احیای دریاچه ارومیه میتواند ضمن ادامه روند افزایش تراز آب این دریاچه، به احیای کامل آن بینجامد.
ایجاد «سمن»های مردم نهاد
در ۱۸۰ روستای همدان
همدان - مدیرکل ورزش و جوانان همدان از شروع طرح «هر روستا یک سمن جوان» در سطح شهرستانهای استان خبر داد و تشکیل سمنهای روستایی را زمینهساز توسعه اجتماعی و فرهنگی روستاها دانست. به گفته محسن جهانشیر اجرای طرح هر روستا یک سمن؛ زمینهسازی مناسب دولت تدبیر و امید در بروز توانمندیهای مختلف جوانان روستانشین است. او از هدفگذاری برای تشکیل سازمانهای مردم نهاد امور جوانان در ۱۸۰ روستا با جمعیت بالای ۸۰۰ نفر خبر داد.
بهگفته او در حال حاضر بیش از یک هزار روستا در سطح این استان وجود دارد و برای اجرایی شدن طرح هر روستا یک سمن ،نیاز به همکاری و حمایت همه جانبه بخشداران و دهیاران در سطح استان داریم.
جهانشیر با بیان اینکه هر سمن میتواند با 5عضو نسبت به نامنویسی برای اخذ مجوز اقدام کنند، گفت: با ایجاد سمن در هر روستا شاهد رشد قابل توجهی در حوزه فعالیت سازمانهای مردم نهاد در امور جوانان خواهیم بود.
وی افزود: همدان با دارا بودن بیش از یکصد سمن جوان فعال یکی از استانهای برتر در فعالسازی سازمانهای مردم نهاد به شمار میرود.
جهانشیر با تأکید بر لزوم تقویت سمنهای جوان اضافه کرد: آموزش و توانمندسازی سمنها رویکرد اصلی دستگاه ورزش در حوزه جوانان است.
بازگشت دورکاری به شهرداری شیراز
شیراز- بهدنبال تشدید شیوع کروناویروس و افزایش شدید آمار مبتلایان به بیماری کووید19 و شمار افراد بستری و فوت شدگان، شهردار شیراز، اجرای برنامه دورکاری را در این مجموعه اعلام و ابلاغ کرد.
حیدر اسکندرپور در بخشنامهای خطاب به مدیران، معاونین و رؤسای سازمانهای شهرداری شیراز اعلام کرد: موج دوم شیوع گسترده بیماری کووید۱۹ در شیراز شرایط نگران کنندهای را بهوجود آورده، مقتضی است برای حفظ و صیانت از سلامت شهروندان، همکاران و خانوادههای آنها از تاریخ ۷ تیرماه به مدت دو هفته انجام کارهای اداری با استفاده حداکثری از ظرفیتهای دورکاری و حضور حداقلی کارکنان در محل کار برنامهریزی شود.
احداث ایستگاه اقلیمشناسی و باران سنجی
در ماسال در انتظار اعتبار
تالش- یونس علی اکبری- مدیرکل هواشناسی گیلان نبود اعتبار لازم را دلیل عدم احداث ایستگاه اقلیمشناسی و باران سنجی در امسال دانست.
محمد دادرس در نشست بامعاون عمرانی استانداری گیلان توسعه شبکه ایستگاهها، تکمیل پروژههای نیمه تمام ایستگاههای هواشناسی جادهای لاریخانی در مسیر سیاهکل به دیلمان، ایستگاههای اقلیم شناسی خودکار لنگرود و گردنه حیران آستارا، احداث ایستگاههای خودکار اقلیمشناسی و باران سنجی در ماسال و همچنین ارتقای تعدادی از ایستگاههای بارانسنجی به ایستگاه خودکار هواشناسی و تجهیز ایستگاههای خودکار اقلیمشناسی موجود به سنسورهای سنجنده برف را از جمله برنامههای کوتاه مدت و میان مدت هواشناسی و برنامههای عملیاتی هواشناسی اعلام و از نبود اعتبار گله کرد.
علیاوسط اکبری مقدم معاون عمرانی استانداری گیلان نیز ضمن قدردانی از خدمات هواشناسی به جامعه کاربران عمومی و اختصاصی در موارد مختلف و اطلاعرسانی بموقع پدیدههای جوی به آنها از جمله اطلاعرسانی بموقع به دستگاههای اجرایی در مواقع بروز بحرانهای جوی، در خصوص تأمین اعتبار مورد نیاز جهت تحقق این پروژهها قول مساعد داد.