2 و 8

ایران زمین - زاینده‌رود سالیان پیاپی است که با لب‌های خشکیده و بستر ترک‌خورده، اندوه امروز بی‌آبی و خشکسالی را به گذشته نه چندان دوری پل می‌زند که آب در بستر آن جریان داشت، شب‌های پل خواجو و سی‌و‌سه پل را روشن می‌کرد و پس از تازه کردن دل اصفهانی‌ها و گردشگرانی که در ساحل آن، گذر آرام و آرامش‌بخش آب را از زیر دهنه‌های پل به تماشا می‌نشستند در پایین دست، خود را به زمین‌ها و کشتزارهای شرق استان اصفهان می‌رساند و در پایان این سفر پر از زایش و زندگی خود، وارد تالاب گاوخونی می‌شد تا پرندگان مهاجر و هزاران فلامینگو را که برای زمستان گذرانی به این تالاب می‌آمدند از خود ناامید نکند و ریگزارها و شن‌های نا‌آرام دشت وسیع گاوخونی را هم مهار کند تا کانون طوفان‌های شن و ریزگرد نشوند. این رودخانه اکنون خشک است و چندین روز است که درد و اندوه سوزناک زاینده‌رود، تبدیل به فریاد هزاران کشاورز و شهروند اصفهانی شده است که می‌پرسند #زاینده _ رود_ من_ کو
دیروز اما تجمع مردم اصفهان جلوه دیگری داشت؛ کشاورزان که از روز‌های پیش با بر پا کردن چادر و با حضور شبانه‌روزی، با در دست داشتن نوشته‌هایی حقابه کشاورزی را مطالبه می‌کردند، هزاران شهروند اصفهانی را در کنار خود دیدند که با آنها همراه و همصدا زنده بودن احیای زاینده‌رود را مطالبه می‌کردند. تجمعی به دور از حاشیه‌های سیاسی و هدفمند که صرفاً می‌خواست فریاد کشاورزان و مردم اصفهان را برای احیای زاینده‌رود به گوش مسئولان و تصمیم‌گیران برساند؛ فریادی که خیلی زود به گوش مسئولان رسید.
دولت مشکلات کشاورزان را درک می‌کند
«محمد مخبر» معاون اول رئیس جمهور به دنبال تجمعات صنفی کشاورزان اصفهانی روز گذشته در گفت‌و‌گو با صدا و سیما نوید حل مشکلات حوضه آبریز زاینده رود را به کشاورزان داد و تأکید کرد: دولت با جدیت پیگیر حل این مشکل در چهار استان اصفهان، چهارمحال و بختیاری، یزد و خوزستان است. وی با تأکید بر اینکه دولت مشکلات کشاورزان را درک می‌کند، خاطرنشان کرد: با دستور رئیس جمهور شخصاً از وضعیت زاینده رود و مناطق کشاورزی اصفهان بازدید کرده‌ام و مشکلات کشاورزان را می‌دانم. خشکسالی وضعیت سختی را برای کشور به وجود آورده و این مشکل تنها مربوط به کشاورزان اصفهانی نیست. معاون اول رئیس‌جمهور از بصیرت مردم اصفهان تشکر کرد و گفت: با توجه به اهمیت موضوع دستور فوری برای رفع این مشکل به وزیران نیرو و جهاد کشاورزی داده شده است. امیدواریم با بررسی طرح‌های مختلف از سوی این وزارتخانه‌ها مشکلات کاهش یابد.
عذرخواهی وزیر نیرو از کشاورزان
«علی اکبر محرابیان» وزیر نیرو هم با عذرخواهی از کشاورزان اظهار داشت: شرمنده کشاورزان عزیز هستیم که نمی‌توانیم آن‌طور که لازم است برای کشت آنها آب تهیه کنیم، از این رو عذرخواهی می‌کنیم و امیدواریم با فضل و عنایت خداوند در ماه‌های آینده بتوانیم این کمبود‌ها را جبران کنیم. وی در گفت‌و‌گو با رسانه ملی افزود: به دستور معاون اول رئیس جمهور قرار شده برای احیای رودخانه زاینده‌رود هر چه سریعتر جلسه‌ای برگزار و وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و صمت در کنار وزارت نیرو به صورت فعال پای کار بیایند. محرابیان با تأکید بر اینکه به‌طور قطع مردم را در جریان کار قرار خواهیم داد، ادامه داد: امیدواریم با تصمیمات مناسبی که گرفته می‌شود مردم عزیزمان را خوشحال کنیم. تلاش می‌کنیم موضوع را به‌نحوی مدیریت کنیم تا آسیبی را که برخی کشاورزان دیده‌اند به حداقل برسانیم.
حل مشکلات کشاورزان از اولویت‌های کاری دولت است
«سید رضا مرتضوی» استاندار اصفهان نیز به دنبال تجمع صنفی کشاورزان در گفت‌و‌گو با «ایران» اظهار داشت: حل مشکلات کشاورزان از اولویت‌های کاری دولت است و در سفر اخیر وزیر نیرو به استان هم بر حل این مشکل تأکید شد. ضمن اینکه سخنان روزگذشته معاون اول دولت نیز مؤید این مسأله است. وی با اشاره به دو دهه مشکلات زاینده‌رود افزود: در تلاشیم با ایجاد کمیته‌های تخصصی بر اساس سرفصل‌های مختلف برای رفع چالش‌ها برنامه‌ریزی کنیم. در همین زمینه مقرر شده ۱۵۰۰ میلیارد تومان از طریق صنایع به صندوق سازگاری با کم آبی جهاد کشاورزی تحویل و بین حقابه داران تقسیم شود. همچنین در بخش آب آشامیدنی اصفهان و کاهش فشار و تنش در تأمین آن نیز قرار شده مبلغ ۱۵۰۰ میلیارد تومان دیگر برای تکمیل سامانه دوم آبرسانی اصفهان تخصیص یابد.
خط قرمز ما تأمین آب آشامیدنی مردم استان است
مرتضوی گفت: با توجه ویژه رئیس جمهور برای رفع مشکلات جامعه کشاورزی ، وزیر نیرو به استان اصفهان آمد و بازدید میدانی از مناطق شرق تا غرب و شمال و جنوب اصفهان داشت. در جریان این سفر بنا شد کارگروه احیای زاینده رود که متأسفانه مدتی به دلایل خاص مسکوت مانده بود، به ریاست شخص وزیر مجدداً، احیا، سامان بخشی و پویا شود.  وی خاطرنشان کرد: دغدغه من به عنوان نماینده دولت در اصفهان حل مشکلات کشاورزان و رسیدگی به وضعیت زاینده‌رود و خشکی این رودخانه است. کشاورزان می‌دانند حتی نخستین روز کار خود را با حضور در بین این قشر پرتلاش در شرق اصفهان آغاز کردم. بالاترین مقام اجرایی استان با تأکید بر اینکه ذخیره سد زاینده‌رود بشدت کاهش یافته است، گفت: اصفهان تاکنون این میزان کاهش در ذخیره سد را تجربه نکرده بود بنابراین خط قرمز ما تأمین آب آشامیدنی مردم استان است.
تجمع کشاورزان اصفهانی تنها یک مطالبه صنفی است
«اسفندیار امینی» دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزان اصفهان ضمن تأکید بر اینکه این تجمع تنها یک مطالبه صنفی است به «ایران» گفت: کشاورزانی که در بستر خشک زاینده‌رود حاضر شده‌اند تنها از مسئولان می‌خواهند برای جاری شدن دوباره زاینده‌رود چاره‌ای بیندیشند. کشاورزان به طور جدی خواستار اجرای طرح 9 ماده‌ای احیای حوضه آبریز زاینده‌رود هستند.
وی ادامه داد: مصوبات قانونی برای توقف طرح بن-بروجن بی‌فایده است، باید در این زمینه راهکار دیگری در دستور کار قرار گیرد. ما تنها خواهان باز شدن آب زاینده‌رود هستیم و هیچ‌گونه خسارت مالی در این زمینه را قبول نمی‌کنیم. قبلاً قرار بود به عنوان خسارت کشت نکردن محصول (نکاشت) به هر کشاورز تا سقف هر هکتار یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان داده شود. هر چند این مبلغ به اندازه یک‌پنجم کاه و کلش گندم کشاورز هم نیست اما همین پول هم پرداخت نشد. امینی اجرای قانون را خواسته اصلی کشاورزان اصفهان از استاندار و مسئولان دانست و افزود: حوضه زاینده‌رود نیاز به طرح و برنامه جدید ندارد زیرا برنامه همان مصوبات [پیشین] است، اگر مصوبات قانونی را اجرا کنند همه مشکلات حل‌و‌فصل می‌شود. در ادوار گذشته شورای عالی آب، شورای هماهنگی حوضه آبریز زاینده‌رود، مجلس شورای اسلامی و شورای تأمین ممنوعیت برداشت جدید از این حوضه را مصوب کرده و حکم دادگاه هم برای توقف این طرح غیرقانونی صادر شده بود اما این طرح همچنان در حال اجراست.
کشاورزان از وعده‌های مسئولان ناامید هستند
دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزان اصفهان درباره مطالبات کشاورزان از رئیس جمهور، اظهار داشت: کشاورزان می‌گویند در حضور دادستان و مدیر حوضه آبریز زاینده رود در شورای تأمین و کارگروه سازگاری با کم‌آبی مصوب کردند که ۲۵۰ میلیون مترمکعب آب برای کشت در تابستان امسال به کشاورز تخصیص دهند اما کمتر از ۸۰ میلیون مترمکعب رهاسازی کردند. از این مقدار آب نیز کمتر از ۴۵ میلیون مترمکعب به کشاورزان رسید و مابقی آب مشخص نیست که چه شده است. از این‌رو کشاورزان اعلام کردند برای کشت پاییز آب نیاز دارند ضمن اینکه سهم آب سال زراعی گذشته را نیز طلبکار هستند.
باید به دولت برای حل مشکلات فرصت داد
«محمد نورصالحی» رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان هم با بیان اینکه مسئولان مطالبات کشاورزان را حق می‌دانند و آنها را پیگیری می‌کنند، گفت: با روندی که دولت آغاز کرده است به مشکل مردم اصفهان و زاینده‌رود هم به نحوی مطلوب رسیدگی خواهد شد و حق و حقوق پایمال شده مردم و کشاورزان شرق و غرب استان مورد توجه قرار خواهد گرفت. نورصالحی تصریح داد: اخیراً با توجه رئیس جمهور دستور داده شد که کارگروهی کار مطالعه بر زاینده‌رود را آغاز کند. همچنین وزیر نیرو با دستور ایشان به اصفهان سفر کرد تا این مشکل برطرف شود.

برش
اجرای طرح 9 ماده‌ای آب، مطالبه اصفهانی‌ها از مسئولان

حوضه آبی زاینده رود از دو استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری تشکیل شده است که 93 درصد مساحت و 98 درصد جمعیت حوضه در استان اصفهان و 7 درصد مساحت و 2 درصد جمعیت حوضه در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. سال‌هاست کشاورزان و مردم اصفهان در طرح مطالبات خود می‌گویند آنچه ما از مسئولان می‌خواهیم اجرای طرح 9 ماده‌ای درباره زاینده رود است که به تصویب شورای عالی آب رسیده است. طرح 9 ماده‌ای احیای حوضه آبریز زاینده رود که در سال 93 به تصویب شورای عالی آب کشور رسیده وزارت نیرو را مکلف به تأسیس واحد مدیریت یکپارچه حوضه آبریز زاینده رود می‌کند. تعیین میزان حقابه‌ها، سهم آب‌ها و صاحبان حق اشتراک و حقابه زیست‌محیطی رودخانه زاینده‌رود و تالاب گاوخونی توسط وزارت نیرو از جمله بندهای این طرح است. تأسیس صندوق تأمین خسارت خشکسالی در حوضه آبریز زاینده رود از دیگر بندهای آن است که می‌گوید مصرف‌کنندگان بخش صنعت که در زمان خشکسالی بدون کاهش سهم خود آب دریافت می‌کنند باید خسارات کمبود آب سایر مصرف‌کنندگان حوضه را پرداخت کنند. انجام مطالعات تونل آبرسانی به اصفهان با عنوان طرح گلاب (انتقال آب) توسط وزارت نیرو از بندهایی است که کشاورزان بر آن تأکید دارند.

حامد جیرودی/ مدت نسبتاً زیادی گذشت تا به زندگی عادی برگردیم. روزهایی که به‌دلیل شیوع ویروس کرونا با سختی‌های زیادی همراه شد و این سختی برای فوتبال و فوتبالدوستان با دوری هواداران از ورزشگاه‌ها شکل گرفت. 25 بهمن 1398 آخرین روزی بود که شاهد هیاهوی هواداران در ورزشگاه‌ها بودیم؛ روزی که 5 بازی ابتدایی هفته بیستم لیگ برتر نوزدهم برگزار شد و پرتماشاگرترین آن دیدار پارس جنوبی - ماشین‌سازی در ورزشگاه تختی جم بود که 6 هزار تماشاگر داشت. پس از آن به دستور ستاد ملی مبارزه با کرونا، حضور تماشاگران در ورزشگاه‌ها ممنوع و 3 بازی پایانی همین هفته بدون تماشاگر برگزار شد. پس از آن تمام بازی‌های هفته بیست و یکم هم بدون تماشاگر برگزار شد و در ادامه لیگ تعطیل و با وقفه‌ای 4 ماهه روبه روشد. در ادامه و تیرماه 99 مسابقات 9 هفته پایانی هم بدون تماشاگر پیگیری شد تا شاهد رقابت‌هایی بدون روح باشیم. دیگر صدایی واقعی از روی سکوها شنیده نمی‌شد و تنها صداهایی ضبط شده در دقایقی پخش می‌شد تا بلکه از این طریق کمی هیجان ایجاد شود. اما مگر می‌شد؟ اتفاقی که در لیگ بیستم هم شاهد آن بودیم تا یک فصل کامل مسابقات بدون حضور هواداران برگزار شود. در حالی که 4 هفته از لیگ برتر 21 را هم پشت سرگذاشته‌ایم، دیروز پس از یک سال و 9 ماه و 5 روز بالاخره این طلسم شکست. در روزهای گذشته صحبت‌های ضدونقیضی درخصوص بازگشت هواداران از هفته پنجم لیگ برتر وجود داشت تا اینکه ظهر دیروز سهیل مهدی مسئول کمیته مسابقات تأیید کرد که دیدار استقلال - نساجی با حضور هواداران برگزار می‌شود:«مجوز حضور 5 هزار تماشاگر در استادیوم آزادی صادر شده که 500 نفر متعلق به نساجی است و تنها از در شرقی می‌توانند وارد استادیوم شوند. هواداران استقلال هم 4500 نفر خواهند بود که باید در سامانه خرید بلیت اقدامات لازم را انجام بدهند. این افراد حتماً باید ماسک داشته باشند. در غیر این صورت از ورود آنها ممانعت به عمل خواهد آمد. اگر تماشاگران رعایت کنند مطمئناً تعداد آنها برای دیدارهای آینده افزایش پیدا می‌کند در غیر این صورت همین تعداد هم از بازی‌های آینده مجوز حضور پیدا نخواهند کرد و روال به گذشته باز خواهد گشت.» او ساعاتی پیش از آغاز بازی اعلام کرد که سامانه فروش بلیت براساس کد ملی، افراد واکسن‌زده را بررسی می‌کند:«تماشاگرانی که به ورزشگاه می‌روند نمی‌توانند کنار یکدیگر بنشینند. یعنی سامانه به تماشاگران بلیت با شماره‌ صندلی‌های کنار هم نمی‌فروشد.» در هرحال دیروز تعدادی از هواداران استقلال موفق شدند جزو اولین‌هایی باشند که پس از 21 ماه دوباره حس و حال ورزشگاه را تجربه می‌کنند. گرچه تصاویر و ویدیوهای منتشر شده نشان می‌داد که اوضاع چندان مرتب و منظم نبوده و ازدحام جمعیت باعث شد چند نفر به هنگام ورود زیر دست و پا بمانند! در این میان باید از مسئولان مربوطه پرسید که واقعاً هماهنگی برای ورود 5 هزار هوادار به ورزشگاه اینقدر کار سختی بود که آنها با مشکلات نسبتاً زیادی مواجه شوند؟ با تمام این اوصاف دیروز این تعداد روی صندلی‌های ورزشگاه آزادی نشستند و با تشویق‌های بی‌امان خود یکبار دیگر حال و هوای خاصی به فوتبال بخشیدند؛ گرچه خبری از فاصله‌گذاری اجتماعی نبود و هواداران کنار هم نشسته بودند.
تساوی مدعیان، صدرنشینی آلومینیوم اراک
هفته پنجم لیگ برتر، پنجشنبه با برگزاری 3 بازی آغاز شد. آلومینیوم در ورزشگاه امام خمینی (ره) اراک 2-1 نفت مسجدسلیمان را شکست داد. عماد میرجوان (41) برای نفت و نیما درودی (1+45 -پنالتی) و اسماعیل شریفات (89) برای آلومینیوم گلزنی کردند. شهرخودرو در ورزشگاه ثامن الائمه مشهد برابر ذوب‌آهن 2-1 بازنده شد. میلاد کمندانی (۶۵) برای مشهدی‌ها و سجاد جعفری (۴۱) و عارف رستمی (93) برای اصفهانی‌ها گلزنی کردند. اتفاق عجیبی پیش از این مسابقه رخ داد؛ شاگردان اکبر میثاقیان برای گرم کردن توپ نداشتند. بازیکنان تیم میزبان تنها به حرکات کششی پرداختند و گلرها هم سمت توپ فرضی شیرجه می‌زدند تا بدین شکل برای بازی رسمی گرم شوند! البته مشهدی‌ها در ادامه یک توپ از ذوبی‌ها قرض گرفتند. بازی صنعت نفت و گل‌گهر در ورزشگاه تختی آبادان هم با تساوی بدون گل به پایان رسید. دیروز هم 5 مسابقه دیگر این هفته برگزار شد. پیکان در ورزشگاه انقلاب کرج با گل میلاد احمدی (41) مغلوب فجرسپاسی شد. مس رفسنجان و پرسپولیس در ورزشگاه شهید زینلی سرچشمه برابر هم صف‌آرایی کردند. در این دیدار، یحیی گل‌محمدی همانند دیدار با گل گهر از سیستم 3 دفاعه استفاده کرد. ضمن اینکه بوژیدار رادوشوویچ دوباره درون دروازه قرار گرفت و وحید امیری هم به دلیل خستگی ناشی از بازی‌های ملی، نیمکت‌نشین شد. مسی‌ها بازی را هجومی آغاز کردند و دقیقه 5 با ضربه سر فراز امامعلی تیر دروازه پرسپولیس را به لرزه درآوردند. این اتفاق دقیقه 51 هم افتاد و ضربه سر سیدمهدی حسینی به تیر دروازه پرسپولیس خورد. دقیقه 67 تلاش شاگردان محمد ربیعی به ثمر نشست و ضربه ایستگاهی عقیل کعبی از پشت محوطه جریمه به زیبایی و پس از برخورد با تیر افقی درون دروازه رادوشوویچ قرار گرفت. البته دقایقی بعد برتری میزبان از بین رفت. دقیقه 71 برخورد عیسی آل کثیر با نوشی صوفیانی دروازه‌بان مس را حسن اکرمی داور بازی پنالتی اعلام کرد و مهدی ترابی که پشت توپ ایستاده بود، ضربه را به گوشه دروازه زد تا بازی به تساوی کشیده شود. در ادامه هم تلاش 2 تیم ثمری نداشت و بازی 1-1 به پایان رسید تا پرسپولیسی‌ها 2 امتیاز دیگر را از دست بدهند و برای سومین بازی پیاپی از رسیدن به برد بازمانند. در دیگر دیدار، فولاد در ورزشگاه خانگی با گل حمید بوحمدان (70) از سد هوادار گذشت تا اولین بردش را پس از جدایی ویسی و بازگشت جواد نکونام جشن بگیرد.
از ساعت 18 هم 2 دیدار همزمان برگزار شد که در یکی از آنها، استقلال در ورزشگاه آزادی تهران میزبان نساجی بود. دیداری که به غیر از بازگشت هواداران به استادیوم، با قضاوت علیرضا فغانی برگزار شد تا شاهد یکی از بازی‌های خاص لیگ برتر فوتبال ایران باشیم. آبی‌پوشان در حالی در این مسابقه به میدان رفتند که پس از پیروزی در 3 هفته نخست لیگ برتر، در هفته چهارم مقابل فجرسپاسی به تساوی رسیدند و حالا در پی این بودند که به 3 امتیاز این مسابقه دست پیدا کنند. در مقابل، نساجی در شرایطی به میدان رفت که ساکت الهامی سرمربی خودشان را به دلیل محرومیت در اختیار نداشتند و به تهران آمده بودند تا با کسب نتیجه مطلوب برابر استقلال، از بحران خارج شوند. در نیمه اول این مسابقه بازی پرهیجانی را شاهد بودیم و دو تیم موقعیت‌های خوبی به روی دروازه هم ایجاد کردند که یک بار علیرضا رضایی دروازه‌بان استقلال و چند بار هم علیرضا حقیقی دروازه‌بان نساجی با واکنش‌های خود مانع از باز شدن دروازه‌شان شدند تا نیمه اول با تساوی بدون گل به پایان برسد. استقلال نیمه دوم را هم هجومی آغاز کرد و توپ‌های زیادی به روی دروازه قائمشهری‌ها ریخت ولی حاصلی نداشت تا بازی بدون گل خاتمه پیدا کند. در دیگر دیدار همزمان، سپاهان و تراکتور نبردی حساس را در ورزشگاه نقش جهان اصفهان برابر هم برگزار کردند که این مسابقه با تساوی بدون گل تمام شد تا محرم نویدکیا برابر زوانمیر سولدو سرمربی جدید پرشورها متوقف شود. با این نتایج و توقف پرسپولیس، استقلال و سپاهان، آلومینیوم با 11امتیاز به صدرنشین جدید لیگ برتر
تبدیل شد.

وزیر راه و شهرسازی از تأمین زمین برای ساخت ۲.۴ میلیون مسکن در کشور خبر داد و گفت: ۲۴۰ هزار مسکن مهر هنوز نیمه تمام است.
به گزارش تسنیم، رستم قاسمی، یادآور شد: طبق برنامه دولت و قانون جهش تولید مسکن باید 4 میلیون مسکن در چهار سال ساخته شود. بسیاری از تحلیلگران داخلی و خارجی باور ندارند این تعداد واحد مسکونی ظرف این مدت ساخته شود. تجربه‌ای هم در مورد مسکن مهر و سایر روش‌های تأمین مسکن وجود دارد که نشان می‌دهد در این پروژه‌ها تعداد واحدهای مسکونی ساخته شده خیلی زیاد نبوده است. به عنوان مثال در مسکن مهر که از سال 88 شروع شده و هنوز 240 هزار واحد آن در حال انجام است، در شهرها حدود 2 میلیون واحد مسکونی احداث شده است.وی ادامه داد: به عنوان کسی که بیش از 20 سال در حوزه عمرانی و اجرای مگاپروژه‌ها در کشور فعال بوده، به استناد آمار و ارقام می‌گویم که ساخت 4 میلیون واحد مسکونی در 4 سال شدنی است. چند مؤلفه اساسی برای ساخت مسکن وجود دارد که اولین آنها زمین است. بخشی از قیمت مسکن در کشور را زمین تشکیل می‌دهد. به همین علت یکی از اقدامات راهبردی وزارت راه و شهرسازی در دوره جدید ایجاد بانک زمین بود. قاسمی افزود: از 4 میلیون مسکنی که قرار است ساخته شود، حدود یک میلیون روستایی و حدود 3 میلیون شهری است.
وی با اشاره به اینکه تسهیلات یکی از مؤلفه‌های تأثیرگذار در ساخت مسکن است ، گفت: در جلسه اخیر شورای عالی پول و اعتبار مصوب شد هر سال 360 هزار میلیارد تومان معادل یک‌سوم بودجه کل کشور تسهیلات در قانون جهش تولید مسکن اختصاص یابد.

زهره صفاری/ «ولادیمیر پوتین» در هشداری جدی به غرب برای نادیده گرفتن خط قرمزهای روسیه، تحرکات ناتو را عامل نابودی مکانیزم‌های گفت‌و‌گو با مسکو خواند و خواستار ضمانت امنیتی کامل غربی‌ها به کرملین شد.
به‌گزارش شبکه خبری «الجزیره»، رئیس جمهور روسیه که در نشستی در وزارت خارجه روسیه سخن می‌گفت، در عین حال که برای غرب و در رأس آنها امریکا خط و نشان کشید، با ابراز نارضایتی از روابط با ایالات متحده، از مذاکره با واشنگتن استقبال کرد: «ما همواره نسبت به تسلیحات استراتژیک غرب که می‌تواند تا 20 کیلومتری مرزهای روسیه را نیز به مخاطره بیندازد، نگرانی‌مان را اعلام کرده‌ایم؛ اینها همان خط قرمزهای ماست که شرکای غربی‌مان باید آنها را درک کنند. در غیر این صورت چطور ما باید آرام بمانیم؟»
اما کشورهای بلوک غرب از تحرکات نظامی چند هفته اخیر روسیه در مرز با اوکراین نگران شده‌اند و همزمان روسیه را متهم به همراهی «الکساندر لوکاشنکو»، رئیس جمهور بلاروس در تشدید بحران مهاجران در مرز مشترک با لهستان کرده‌اند. این در حالی است که حضور ناوها و کشتی‌های اعضای ناتو در دریای سیاه نیز مسکو را به خشم آورده و بحران در این منطقه را میان مسکو و غرب جدی‌تر کرده است.
با این حال «میرچا جوانا»، معاون دبیرکل ناتو با تأکید بر اینکه تحرکات ناتو در دریای سیاه به منزله تقابل با روسیه نیست، به «رادیو اروپا» گفت: «گرچه روابط غرب و روسیه در پایین‌ترین سطح خود از پایان جنگ سرد قرار دارد اما ما به‌سمت مذاکره با روسیه چه در بعد نظامی و چه سیاسی پیش می‌رویم و تمام تلاش‌مان برای متقاعد کردن مسکو برای بازگشت به شورای ناتو و روسیه ادامه دارد. اما تاکنون روسیه همه درخواست‌های ما را رد کرده است.»
وی درباره شائبه صف آرایی نظامی روسیه در مرز اوکراین و تحرکات تقابلی ناتو در دریای سیاه نیز گفت: «من نمی‌خواهم به شایعات درباره اقدامات نامعمول ارتش روسیه در حوالی مرز اوکراین دامن بزنم اما تأکید می‌کنم که ناتو قاطعانه با هر گونه اقدام تهدید آمیزی مقابله می‌کند.» این اظهارات یک هفته پس از آن گفته شد که «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین  اقدامات نظامی کشورش را برای حفاظت از مرزهای کشورش اعلام کرد و گفت: «تحرکات ارتش روسیه در قلمروی خودش نباید موجب نگرانی کشوری شود». این سخنان به‌منزله هشداری جدی به کشورهای متخاصم بویژه غربی‌ها تلقی شد و نگرانی‌ها را دو چندان کرد.
در این شرایط مقامات ناتو همچنان سیاستمدارانه سعی در توجیه علل مانورهای نظامی‌شان بویژه در دریای سیاه دارند. «جوانا» پس از هشدار جدی کرملین در این باره گفت: «همه اقدامات ما در دریای سیاه یا جناح شرقی ناتو کاملاً دفاعی و شفاف است. سه عضو ناتو –رومانی، بلغارستان و ترکیه- و دو شریک بسیار مهم ما-اوکراین و گرجستان- نیز در این حوزه قرار دارند بنابراین هیچ تعجبی نیست که ما از هوا و زمین در دریای سیاه تحرکاتی داشته باشیم. ضمن اینکه اقدامات ما پس از 2014 کاملاً دفاعی، بازدارنده و به دور از تحریک آفرینی یا ایجاد سوءتفاهمات بوده است.»
به نوشته «اسکای نیوز»، بسیاری از ناظران تقابل غرب و روسیه در برهه فعلی و به عبارتی هفته‌ها پس از خروج شتابزده امریکا، انگلیس و هم‌پیمانانشان از افغانستان را غیرمنتظره نمی‌دانند چراکه ضعف سیاسی در دموکراسی‌های غربی به‌طور مثال در انگلیس و اتحادیه اروپا و تمرکز آنها بر سیاست‌های داخلی و کوتاه مدت، آنها را از اولویت اصلی‌شان که چگونگی اتحاد استراتژیک برای مقابله با چالش‌هایی از سوی رقبای قدرتمند جهانی است، بازداشته است. آنها روسیه را تهدیدی بالقوه و جدی می‌بینند و مسکو را به بهره‌گیری از انرژی به‌عنوان سلاح متهم می‌کنند و این حس ناامنی را می‌توان در اظهارات اخیر دبیرکل محتاط ناتو درباره نگرانی از اقدامات نظامی روسیه در مرزهای اوکراین به وضوح و ملموس دریافت.

بــرش

سخنگوی کرملین با پوچ خواندن قطعنامه پیشنهادی مجلس نمایندگان امریکا برای ممانعت از به رسمیت شناختن «ولادیمیر پوتین» پس از انتخابات 2024، این اقدام را دخالت امریکا در سیاست داخلی روسیه خواند و آن را محکوم کرد. «دیمیتری پسکوف» در حاشیه نشست پایان سال «پوتین» در وزارت خارجه گفت: «اقدام مجلس امریکا نه فقط از سوی روسیه محکوم است بلکه همه کشورها باید مقابل آن بایستند چراکه معنایی جز دخالت رسمی امریکا در امور داخلی دیگر کشورها ندارد.»

حمیده امینی‌فرد
خبرنگار
کلید قفل ترافیک این روزهای تهران در دست چه کسی است؟ پلیس می‌گوید 20 درصد بر حجم بار ترافیکی تهران افزوده شده، خودروهای شخصی 18 درصد نسبت به پیش از کرونا بیشتر شده‌اند و محدودیت شبانه حجم ترددها را در بازه زمانی عصرهای تهران متمرکز کرده است. مردم اما با آمار و ارقام‌ و حتی انتقادات و اعتراضات بهشت‌نشین‌ها برای حذف محدودیت‌های شبانه کاری ندارند، تهران‌نشین‌ها فقط یک سؤال می‌پرسند: چرا بعد از 6 دهه همچنان کلانشهر میلیونی تهران با چنین ترافیک سرگیجه‌آوری دست و پنجه نرم می‌کند؟! کارشناسان می‌گویند آغاز سفرهای درون شهری برای حضور در  مراکز آموزشی  و بازگشایی 100 درصدی ادارات علت اصلی ترافیک سنگین این روزهای تهران است، اما همه ما خوب یادمان می‌آید که پیش از کرونا هم تهران همین تهرانی بود که  این روزها امان شهروندانش را در معابر اصلی و فرعی بریده است! دورکاری‌ها البته تصویر کدر خیابان‌های تهران را از خاطر خیلی‌هایمان زدوده است، اما واقعیت این است که روزانه بیش از 4 میلیون و 200 هزار خودرو در خیابان‌های تهران تردد می‌کنند و حالا ظرفیت معابر تهران 6 برابر آن گنجایشی شده که باید باشد. شهرداری تلاش می‌کند تا با تنگ کردن معابر و میدان‌ها، سخت‌گیری در جای پارک و نصب تابلوهای «حمل با جرثقیل» مردم را وادار کند تا خودروهایشان را در پارکینگ خانه‌هایشان بگذارند، اما حالا جای پارک در تهران حکم یافتن سوزن در انبار کاه را پیدا کرده است. برخی‌ها مثل خانم جواهری در خیابان گاندی برای رسیدن به کلاسش حداقل 45 دقیقه دور خیابان‌ها را می‌چرخد و در نهایت اگر شانس یارش باشد، یک نفر را پیدا می‌کند و با پرداخت 30 هزار تومان برای دو ساعت، خیالش از دور زدن در خیابان‌ها راحت می‌شود یا آقای کرم رضایی که برای پارک در خیابان سهروردی لااقل 2 ساعت زودتر از منزل خارج می‌شود و بعد از یک ساعت چرخیدن، بالاخره روبه‌روی سطل زباله با خیال ناراحت پارک می‌کند. محصول این چرخیدن‌ها فقط ترافیک سنگین کنونی نیست، آلودگی هوا 12 روز ناسالم و 33 روز با شرایط قابل قبول را برای تهران‌نشین‌ها به ارمغان آورده است و حالا اگر باد و باران لطف‌شان را از تهران دریغ کنند، تصویر تهران کدرتر از روزهایی می‌شود که در سال‌های گذشته پشت سر گذاشتیم. از اجرای تغییر ساعت طرح ترافیک تقریباً 19 روز می‌گذرد، ساکنان پایتخت اذعان می‌کنند که نسبت به قبل از 10 آبان، ترافیک روان‌تری را در ساعات پیک ترافیک تجربه می‌کنند، اما برخی دیگر همچنان معتقدند که اجرای طرح «محدودیت شبانه» با سرازیر کردن ترافیک شبانه به عصر اجازه نمی‌دهد تا ترافیک تسهیل شود. مجتبی شفیعی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران البته تأکید دارد که اجرای طرح ترافیک در همین  زمان اندک هم توانسته تأثیر مثبت خودش را بگذارد. کاهش 20 درصدی ازدحام خودروها در محدوده طرح ترافیک و 10 درصدی در خارج از محدوده محصول این تغییر ساعت است.
خودرو وارد می‌شود اما خارج نه
«ورود خودرو به تهران سالانه حدود 300 تا 400 هزار دستگاه است، اما تقریباً خروج و به عبارتی آماری که از مراکز اسقاط بیرون می‌آید، به صفر نزدیک است.» این را جعفر تشکری‌ هاشمی، عضو شورای شهر تهران به «ایران» می‌گوید: «حدود 40 هزار تاکسی فرسوده در تهران در گردش است، بیش از 90 درصد ناوگان اتوبوسرانی فرسوده شده و مترو نیز از برنامه عقب افتاده است. البته عقب‌ماندگی در حوزه حمل و نقل بسرعت قابل جبران نیست. ما علاوه بر اینکه با یک عقب‌ماندگی تاریخی در تهران مواجهیم‌، بلکه با یک عقب‌ماندگی خاص هم درچند سال اخیر روبه‌رو شده‌ایم.»
پلاک‌های شهرستان در دوران شیوع  کرونا اگرچه محدودتر شده‌اند، اما باز هم در معابر اصلی و فرعی خودروهای تک‌سرنشین پلاک شهرستان دیده می‌شود که معلوم نیست به چه قصدی وارد تهران شده‌اند. تشکری‌ هاشمی می‌گوید که محدودیتی برای تردد خودروهای پلاک شهرستان در تهران و بالعکس وجود ندارد. ضمن آنکه تاکسی‌های آنلاین، آژانس‌ها و وانت بارها  تا نزدیک 10 برابر خودروهای شخصی در شهر تردد دارند و عاملی برای ترافیک محسوب می‌شوند. زمانی که پلاک ملی طراحی شد یکی از شروط،عدم تردد پلاک‌های غیر در شهرستان‌ها بود اما این قانون اجرا نشد و خیلی‌ها با تغییر محل سکونت‌شان پلاک‌هایشان را تغییر ندادند.»
او ادامه می‌دهد: «ضعف شدید اتوبوسرانی در دوران کرونا مردم را به سمت استفاده از خودروی شخصی سوق داد و ما در حمل و نقل عمومی شاهد کاهش تقاضا بودیم. هم اکنون آمار مسافران مترو به عدد یک میلیون و 200 هزار نفر رسیده است و در اتوبوسرانی 800‌هزار، که در مجموع حدود 2 میلیون مسافر می‌شود. پیش از کرونا تعداد مسافران تا 2 میلیون و 800 هزار نفر هم رکورد زد. در حالی که ظرفیت شبکه اتوبوسرانی 4 میلیون مسافر تخمین زده می‌شود، اگر 6 هزار و 500 دستگاه اتوبوس فعال باشد. الان تعداد اتوبوس‌ها 2 هزار و 200 دستگاه است که فقط 200 دستگاه نو است. اما اگر بخواهیم تهران را روی نرم منطقی جلو ببریم باید سالی هزار دستگاه فقط برای نوسازی به ناوگان اضافه کنیم تا به عدد 9 هزار دستگاه برسیم.»
آقای محسنی راننده کارکشته تهرانی است. او می‌گوید ترافیک کم نشده اما زمانش کوتاه‌تر شده و البته بارندگی مزید بر ترافیک شده است. ما که تجربی کارشناس شده‌ایم می‌گوییم همین محدودیت شبانه علت اصلی ترافیک عصرگاهی است. مردم عجله دارند و زمان رسیدن به کارها محدود است.
رکود حمل و نقل در تهران
علت این عقب‌ماندگی چیست؟  کاهش کمک‌های دولتی یکی از این علل نام برده می‌شود. کمک دولت در حوزه اتوبوسرانی تا سال 89 به مدیریت شهری ادامه داشت و سالانه 700-800 دستگاه به شبکه تزریق می‌شد، اما در سه سال پایانی دولت احمدی‌نژاد و 8 سال دولت قبل به مدت 11 سال تقریباً هیچ اتوبوسی به شهرداری تهران داده نشد. اتوبوس‌های دو کابین و بی آرتی هم در همان زمان با منابع شهرداری خریداری شد که حدوداً هزار و 150 دستگاه تخمین زده می‌شود.
کارشناسان می‌گویند که اگر بخواهیم برای تهران یک وضعیت اضطرار تعریف کنیم  5 هزار و 500 دستگاه برای وضعیت اضطراری شهر لازم است تا مسافر روی زمین نماند. تشکری ‌هاشمی می‌گوید: «اکنون که دولت با محدودیت منابع مواجه است و مشکل انتقال ارز در خرید خارجی وجود دارد، پایین بودن قدرت صنعتگر و قیمت بالای اتوبوس چاره‌ای جز اورهال یا بازسازی اساسی اتوبوس‌های شهری نگذاشته است.» در حوزه مترو هم وضعیت به همین منوال است. در مترو به ازای هرکیلومتر باید حدوداً یک ایستگاه و یک رام قطار وجود داشته باشد تا سرفاصله تقریبی 4 دقیقه پشتیبانی شود. هم اکنون 300 کیلومتر مترو داریم که باید به ازای آن 300 رام قطار وجود داشته باشد، اما فقط 170 رام قطار فعال است که این یعنی 130 رام باید اضافه شود. هر واگن مترو حدود یک میلیون و 100 هزار دلار قیمت دارد 130 رام کمبود یعنی 900 تا هزار واگن کسری اضطراری وجود دارد که باید جبران شود.
تشکری‌ هاشمی می‌گوید که در چهار سال گذشته هیچ واگن جدیدی به تهران اضافه نشده است. در برنامه‌ریزی مدیریت شهری هم اعلام کرده‌ایم که قرارداد مدیریت شهری در دوره گذشته برای خرید هزار و 50 واگن برای تهران منعقد شد که 630 واگن  تشریفات قانونی آن انجام شده است، اما باید 15 درصد پیش پرداخت آن  که حدود 100 میلیون دلار می‌شود در دولت قبل انجام می‌شد که نشد. البته در دیدار اخیر شهردار با وزیر کشور این قول داده شده است.»

گروه اقتصادی: دولت سیزدهم در 100 روز نخست شروع به کار، افزایش ذخایر راهبردی کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی را در دستور کار قرار داد که افزایش ذخایر این کالاها از 2 به 4 ماه نتیجه این سیاست ها است.
تأمین کالاهای اساسی و ایجاد ثبات در قیمت این کالاها راهبرد اصلی دولت در بخش تولید و بازار و تقویت امنیت غذایی است. در همین راستا، عملکرد دولت در بخش تأمین و ذخیره کالاهای اساسی نشان می‌دهد ذخایر راهبردی گندم و نهاده‌های دامی و سایر کالاهای اساسی مانند روغن، شکر و برنج افزایش یافته است. به این ترتیب مدت زمان ذخیره کالاهای اساسی از 2  به 4 ماه افزایش یافته است. در واقع با شروع به کار دولت سیزدهم، روند تأمین کالاهای اساسی سرعت گرفته و میزان ذخایر کالاهای اساسی وضع متعادلی پیدا کرده است.
همچنین قرارگاه امنیت غذایی برای تنظیم بازار کالاهای اساسی به‌صورت روزانه در وزارت جهاد کشاورزی برگزار می‌شود. تعیین قیمت رسمی بیش از 70 قلم کالا برای تنظیم بازار کالاهای اساسی، اقدام دیگر دولت برای ایجاد ثبات قیمت در بازار کالاهای پرتقاضا است. قرار است پس از این اعلام رسمی قیمت، از فروش این کالاها با قیمت‌های بالاتر در بازار جلوگیری شود. فعالان بازار معتقدند؛ قیمت‌گذاری موجب متعادل‌سازی بازار و جلوگیری از سوءاستفاده دلالان خواهد شد.
خوراک دام تأمین شد
عرضه خوراک دام با قیمت مصوب، یکی از دلایل جلوگیری از رشد قیمت کالاهای لبنی و پروتئینی در بازار است. دولت سیزدهم در 3 ماه گذشته، ماهانه یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن جو، ذرت و کنجاله سویای مورد نیاز را برای حمایت از دامداران و عشایر، تأمین و توزیع کرده است.
خـــــــــوداتکایی در تـــــــــأمین دانه‌های روغنی
خودکفایی در تولید دانه‌های روغنی به‌دلیل وابستگی ۹۰ درصدی این محصول به واردات دارای اهمیت بسیار بالایی در کاهش قیمت و ثبات بازار روغن است. دولت سیزدهم با اصلاح و تقویت برنامه‌ای 10 ساله «خوداتکایی دانه‌های روغنی» حمایت ویژه از تولید محصولات کلزا، سویا، گلرنگ، آفتابگردان و کنجد را در دستور کار قرار داده است.
3 اقدام اساسی برای گندم
 تولید گندم به‌عنوان مهم‌ترین کالای استراتژیک در کشور، با 3 اقدام حمایتی مورد توجه دولت قرار گرفته است. اعلام نرخ خرید تضمینی در موعد مقرر، افزایش 50درصدی نرخ قیمت خرید تضمینی گندم و واردات آن برای جبران کاهش تولید ناشی از خشکسالی، برای تأمین گندم مورد نیاز و همچنین تکمیل ذخایر راهبردی اجرا شده است.قیمت خرید تضمینی گندم عامل مهمی در خودکفایی کشور در تولید این محصول استراتژیک و ترغیب کشاورزان به فروش گندم به دولت است. با وجود اهمیت خودکفایی در تولید گندم، قیمت خرید تضمینی آن در 3 سال گذشته متناسب با نرخ تورم تعیین نشده بود.به همین دلیل میزان خرید تضمینی گندم روندی کاهشی دارد.براساس آمارهای رسمی قیمت خرید تضمینی گندم در سال‌های 93 تا 99 به طور متوسط افزایش 16.5 درصدی داشته است. باتوجه به اهمیت موضوع، دولت سیزدهم در روزهای آغازین فعالیت خود، افزایش قیمت خرید تضمینی گندم را در دستور کار قرار داد و قیمت این محصول در سال زراعی 1401-1400 با افزایش 50 درصدی نسبت به سال زراعی گذشته 7500 تومان تعیین شد.از سوی دیگر براساس قانون خرید تضمینی محصولات اساسی کشاورزی، دولت موظف است همه ساله قبل از شروع سال زراعی (آخر شهریور) قیمت خرید تضمینی محصولات اساسی کشاورزی را جهت برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری کشاورزان اعلام کند. به رغم اهمیت این موضوع در سال‌های گذشته، نرخ خرید تضمینی محصولات اساسی کشاورزی با تأخیرهای زیادی (حداقل 5 ماهه) اعلام می‌شد. همزمان با آغاز به کار دولت برای اولین بار در 5 سال گذشته نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی قبل از شروع سال زراعی 1401-1400 با رعایت هزینه‌های تولید و متناسب با تورم اعلام شد. از سوی دیگر با توجه به خشکسالی و کاهش تولید، گندم مورد نیاز کشور از اردیبهشت ماه وارد شده و در حال حاضر ذخیره این کالاهای استراتژیک وضعیت مطلوبی دارد.
حمایت از کشت قراردادی
کشاورزی مبتنی بر قرارداد، راهکار نهایی بهبود فرایند بازار محصولات کشاورزی است. از عمده‌ترین مزایای کشاورزی قراردادی، می‌توان به رعایت الگوی کشت، افزایش بهره‌وری در تولید، افزایش ارزش افزوده، کاهش ضایعات، تعادل عرضه و تقاضا، تعادل ریسک قیمتی در بین عوامل بازار، کاهش نقش دلالان و واسطه‌های سودجو در بازار، پایداری صادرات، افزایش ضریب نفوذ دانش، افزایش سرمایه‌گذاری و توسعه مشارکت عمومی-خصوصی اشاره نمود.
در همین رابطه، وزارت جهاد کشاورزی دولت سیزدهم، کشت قراردادی 3 محصول گندم، کلزا و پنبه را در سال زراعی 1401-1400 در دستور کار خود قرار داده است.بر این اساس، دولت یا بخش خصوصی در زمان کشت، با کشاورز قرارداد امضا می‌کند و متعهد می‌شود تا در زمان برداشت، محصول کشاورز را خریداری کند.

بـرش
چشم‌انداز روشن

قاسم پیشه‌ور رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی ایران، در گفت‌و‌گو با «ایران»، با اشاره به برنامه‌های دولت برای بهبود شرایط تولید، تأمین و عرضه کالا، گفت: مهم‌ترین برنامه دولت در حوزه تولید و حمایت از تولیدکنندگان، اجرای کشت قراردادی است. به این ترتیب کشاورز اطمینان خاطر دارد که محصول او خریدار دارد. از طرف دیگر دست واسطه‌ها و دلالان کوتاه می‌شود و محصول تولیدی با قیمت واقعی‌تری به‌دست خریدار می‌رسد. مصوبات کشاورزی قراردادی ابلاغ شده است. طبق این برنامه، وقتی خریدار با کشاورز قرارداد می بندد،خریدار موظف است منابع مورد نیاز نهاده‌های کشت را برای کشاورز تأمین کند. در حال حاضر دولت در حال تأمین منابع کشت قراردادی است.
رئیس نظام صنفی کشاورزی، قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی توسط شورای قیمت‌گذاری را اقدام دیگر دولت برای حمایت از تولید عنوان کرد. قیمت‌گذاری محصولات توسط شورای قیمت‌گذاری متشکل از نمایندگان تولیدکنندگان، بهره‌برداران، دولت و نهادها و تشکل‌های کشاورزی تعیین می‌شود. این شیوه قیمت‌گذاری امسال رضایت کشاورزان را در پی داشته است و قیمت خرید تضمینی بیشتر محصولات نسبت به سال‌های گذشته بیش از 50 درصد رشد و آمادگی برای خرید کالای کشاورزی وجود دارد. در واقع در چند سال گذشته محصول به بازار می آمد ولی هنوز قیمت آن مشخص نبود اما امسال با اعلام بموقع قیمت‌های خرید تضمینی، کشاورز قبل از کشت می‌داند کدام محصول چه قیمتی دارد.پیشه‌ور همچنین با اشاره به تعیین قیمت 70 قلم کالا گفت: این اقدام دولت در جهت تثبیت قیمت‌ها و کوتاه شدن دست واسطه‌ها بسیار مفید است. به نظر می رسد با اجرای این برنامه‌ها شرایط کشاورزی و تولید در سال آبی جاری و سال‌های آینده، شرایط بهتری را طی کند.
کالای شب عید
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی برنامه دیگر دولت را در حوزه تأمین کالا، برنامه‌ریزی برای تأمین کالای شب عید اعلام کرد و گفت: تأمین کالای شب عید شروع و خرید و ذخیره‌سازی مرکبات و مرغ شروع شده است.پیشه‌ور افزود: 2 سال به‌خاطر کرونا ایام عید تعطیل یا نیمه تعطیل بود و تقاضای کالا برای شب عید کاهش یافته بود اما با توجه به واکسیناسیون گسترده، پیش‌بینی می‌شود عید امسال نسبت به دو سال گذشته شرایط عادی‌تری داشته باشیم به همین دلیل تأمین کالا برای نوروز امسال شرایط دیگری دارد.اقدامات خوبی برای تأمین کالاهای شب عید شروع شده و کالای مورد نیاز مصرف کنندگان تأمین خواهد شد. تأمین کالای شب عید با قیمت مناسب خواهد بود.

علی‌اکبر ابوالحسنی
عضو هیأت علمی و معاون آموزشی دانشگاه شریف
مقام معظم رهبری روز چهارشنبه در دیدار نخبگان سخنانی را ایراد فرمودند که از جهات مختلف می‌تواند مورد توجه و مداقه قرار بگیرد. لکن مفهوم «قدرشناسی از نخبگی» ترکیبی جالب و بدیع است که نیاز به واکاوی فراوان دارد. همان‌طور که ایشان اشاره کردند، این قدرشناسی دو سو دارد که یکی به عهده خود نخبگان و دیگری به عهده محیط و بخصوص مسئولان است. در این یادداشت کوتاه به بخش اول یعنی وظایف نخبگان خواهم پرداخت و روی سخنم بیشتر با نخبگان کشور است.
سخن را با بخشی از خطبه ۱۱ نهج البلاغه آغاز می‌کنم. امام علی(ع) هنگامی که پرچم را در جنگ جمل به محمدبن حنفیه می‌سپارد می‌فرماید: «تزول الجبال و لا تزل! عض علی ناجذک. اعر‌الله جمجمتک. تد فی الارض قدمک. ارم ببصرک اقصی القوم و غض بصرک و اعلم آن النصر من عند‌الله سبحانه». (اگر کوه‌ها متزلزل شود تو تکان مخور! دندان‌هایت را به هم بفشار و جمجمه خویش را به خدا بسپار! قدم‌هایت را بر زمین استوار کن! و نگاهت را به انتهای لشکر دشمن بدوز! از نفرات و تجهیزات دشمن نترس! و بدان که پیروزی از سوی خداوند است!)
کشور این روزها در مواجهه با «لشکر مشکلاتی» است که بسیاری از آنها ریشه در داخل دارند و برخی نیز توسط دشمن به امید شکست ملت بزرگ ایران ایجاد شده است. ابتدا باید بپذیریم که راه حل مشکلات چه داخلی و چه خارجی را باید در خودمان جست‌و‌جو کنیم. بالاترین سرمایه هر کشور نه منابع طبیعی آن بلکه «سرمایه‌های انسانی» آن است. ارائه «راه حل صحیح» مسائل کشور باید مأموریت نخبگان کشور باشد. علاوه بر این، سرمایه‌های فکری و بخصوص نخبگان کشور هستند که می‌تواند از طریق پیش بردن مرزهای علم و فناوری کشور را بی‌نیاز از دیگران کند. باید بدانیم «ارزش افزوده» مضاعف در مرزهای دانش و فناوری به‌دست می‌آید. همان‌طور که رهبری نیز اشاره کردند باید به سراغ لبه‌های دانش برویم. باید «آفرینش علمی» داشته باشیم تا در تولید علم جهانی سهیم باشیم.
در مسیر پیشرفت شرط اول «ثبات قدم» است. در این راه تزلزل نباید داشت (تزول الجبال و لا تزل!). رسیدن به قله‌های مرتفع نیاز به عزمی راسخ دارد. این قانونی کلی است، دانشمندان بزرگ با پشتکار و نه صرفاً تکیه بر استعدادهای ذاتی به دستاوردهای بزرگ رسیده‌اند. دوم آنکه باید برای رسیدن به دستاوردهای بزرگ خطر کرد، محافظه کاری آفت نخبگی است. واضح است اگر صرفاً به قدر داشته‌های امروز خود اهدافمان را نشانه‌گیری کنیم هیچگاه به مقاصد بزرگ نخواهیم رسید.
باید در مواجهه با مشکلات «افق‌های بلند» را نشانه گرفت (ارم ببصرک اقصی القوم). مشغول شدن به کلاف سردرگم کاستی‌های موجود، به‌سرعت انگیزه‌ها را سرد و ما را از مواجهه با مشکلات منصرف می‌کند. به تجربه می‌گویم که «چالش‌های بزرگ» برای نخبگان جذاب هستند در حالی‌که پرداختن به «مسائل پیش‌ پا افتاده و روزمره» برای آنها کسالت‌آور و دلسرد کننده است. یک آزمون دشوار که «قدرت تفکیک» بین خوب و عالی را دارد (فی تَقلُّبِ الأحْوالِ عُلِمَ جواهِرُ الرِّجالِ در دگرگونی ‌هاى احوال و زمانه است که گوهر مردان شناخته می‌شود). این نکته‌ای است که در یادداشتی دیگر خطاب به مسئولان به تفصیل به آن خواهم پرداخت.
 رهبری متعدد در بیانات خود به این نکته تأکید داشته‌اند که «هر کس در راه یک مقصودی تلاش کرد، خدای متعال این سنت را قرار داده است که این تلاش به نتیجه خواهد رسید (کلاًّ نمدّ هؤلاء و هؤلاء)». باید تلاش کنیم و بدانیم آنچه از پیشرفت در بسیاری از کشورهای پیشرفته می‌بینیم بر تلاش‌های دانشمندان و نخبگان آنها بنا شده است. لکن باید توجه داشته باشیم که اگر تلاش‌های ما جهت الهی بگیرند، ان‌شاءالله مشمول نصرت الهی خواهیم شد که (وَلَینصُرَنَّ‌الله مَن ینصُرُهُ إِنَّ‌الله لَقَوِی عَزیزٌ و خداوند کسانی را که یاری او کنند یاری می‌کند؛ خداوند قوی و شکست‌ناپذیر است.)
آینده از آن شماست!

محمدصادق خیاطیان یزدی
رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری
از حدود 50 سال گذشته با ظهور فناوری‌های مختلف و بویژه خانواده فناوری اطلاعات و ارتباطات، بشر پس از پشت سر گذاشتن «عصر کشاورزی» و بعدتر «عصر صنعت»، وارد عصر جدیدی شده است که تفاوت‌های ماهوی با اعصار قبل خود دارد: «عصر دانش‌». گرچه دارابودن منابع طبیعی و خدادادی مانند نفت و گاز در عصر کشاورزی یا در اختیارداشتن ماشین‌آلات تولید انبوه و صنعتی در عصر صنعت، نجات‌بخش اقتصاد کشورها محسوب می‌شد، در این عصر جدید، توانایی توسعه دانش و فناوری به مهم‌ترین «مزیت رقابتی» شرکت‌ها و متعاقباً کشورها بدل شده است، زیرا «اقتصاد دانش[بنیان]» از خلق و تجاری‌سازی دانش تغذیه می‌کند. از انقلاب اسلامی به این سو، ایران نیز همگام با روندهای جهانی، توسعه اقتصاد دانش‌بنیان را نشانه گرفته است. توسعه آموزش در تمام سطوح و بویژه آموزش عالی، را می‌توان از نخستین و مهم‌ترین سیاست‌های کشور در این راستا دانست. توسعه دانشگاه‌ها و متعاقباً ورود متولدان پرجمعیت دهه شصت به دوره تحصیلات تکمیلی، برگ زرینی از تاریخ علم و فناوری در ایران را رقم زد و موجب شد ایران از منظر رشد تولیدات علمی در عرصه‌های جهانی بدرخشد. اما اقتصاد دانش‌بنیان تنها با خلق علم و دانش و حتی فناوری جان نمی‌گیرد، بلکه رساندن موفق آن به بازار است که جوهره اقتصاد دانش‌بنیان محسوب می‌شود. از این‌رو نقطه عطف تاریخ اقتصاد دانش‌بنیان در ایران را می‌توان تصویب قانون «حمایت‌ از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان» در سال 89 دانست که مکمل شکل‌گیری نهادهایی مانند مراکز رشد، پارک‌های فناوری و صندوق‌های پژوهش و فناوری بود. این قانون با درنظرگرفتن معافیت‌ها و مشوق‌های مختلف برای شرکت‌های دانش‌بنیان و همچنین تأمین منابع مالی آنها در قالب «صندوق نوآوری و شکوفایی»، بخش مهمی از حلقه‌های مفقوده کارآفرینی فناورانه در ایران را تکمیل کرد و راه را برای توسعه و تجاری‌سازی فناوری به دست جوانان دانش‌آموخته ایرانی هموارتر ساخت.
طی دهه 90 نیز این روند ادامه یافت و بتدریج نهادهای دیگری نیز به زیست‌بوم نوآوری کشورمان پیوستند، از جمله شتاب دهنده‌ها، سرمایه‌گذاران خطرپذیر و کارخانه‌های نوآوری. شاید مهم‌ترین ویژگی دهه 90 از منظر اقتصاد دانش‌بنیان را بتوان ورود جدی‌تر بخش خصوصی به این عرصه دانست.
اینک در آستانه گام دوم انقلاب اسلامی، زیست‌بوم نوآوری کشورمان به یکی از غنی‌ترین زیست‌بوم‌های نوآوری منطقه بدل شده است، اما با‌وجود همه این تلاش‌ها و دستاوردها، تا بدل‌شدن به یک اقتصاد دانش‌بنیان راه زیادی مانده است. تأکید رهبر معظم انقلاب بر افزایش سهم اقتصاد دانش‌بنیان از کل اقتصاد کشور از کمتر از یک درصد به دست‌کم 5 درصد طی 3 تا 4 سال آینده که روز چهارشنبه در دیدار نخبگان بیان شد، بیانگر این فاصله است.
ایران تنها کشور منطقه نیست که توسعه اقتصاد دانش‌بنیان را دنبال می‌کند. ترکیه، رژیم اشغالگر قدس، امارات متحده عربی، قطر، لبنان و سایر کشورهای منطقه، وارد رقابت‌های نفسگیری برای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان شده‌اند. برخی از این کشورها، منابع مالی سترگی نیز برای توسعه و تجاری‌سازی فناورانه تجهیز کرده‌اند. اما در میان همه این کشورها، ایران از یک مزیت رقابتی بی‌بدیل برخوردار است: نخبگان جوان. ایران از منظر تعداد جوانان و همچنین دانش‌آموختگان جوان دانشگاه‌ها با اغلب کشورهای منطقه فاصله معناداری دارد. اقدامات اخیر برخی همسایگان ما از جمله ویزاها و تسهیلات جدید برای نخبگان جوان را باید در چهارچوب همین رقابت‌ها و در راستای جبران همین نقیصه کلیدی تحلیل کرد. همان‌طور که اشاره شد، این جمعیت جوان، با ورود به دوره تحصیلات تکمیلی و با در اختیار داشتن امکانات و زیرساخت‌های مناسب توانست ایران را وارد باشگاه کشورهای مطرح تولید علم کند. اینک اما، این نخبگان جوان کم و بیش دانشگاه را پشت سر گذاشته و وارد بازار کار شده‌ یا در موقعیت حساس کارآفرینی قرار گرفته‌اند. بنابراین قطار اقتصاد دانش‌بنیان در ایران در برابر یک «بزنگاه تاریخی» قرار گرفته است: آخرین حلقه‌های مفقوده و لوازم کارآفرینی فناورانه را مهیا کنیم تا نخبگان جوانی که مسیر توسعه علم و فناوری را پیموده‌اند، تجاری‌سازی آن را نیز با موفقیت انجام دهند، یا غفلت بورزیم و این رقابت سرنوشت‌ساز را به کشورهای منطقه واگذار کنیم. برای اینکه بتوانیم این بزنگاه تاریخی را با موفقیت پشت سر بگذاریم، باید هرچه سریع تر لوازم باقیمانده اقتصاد دانش‌بنیان را مهیا کنیم، از جمله:
*صیانت هوشمندانه از بازار داخل را بیش از پیش جدی بگیریم. بازار بزرگ داخلی، دارایی ارزشمندی است که اگر آن را به حال خود رها کنیم، می‌تواند چشمه‌های جوشان کارآفرینی را بخشکاند و اگر هوشمندانه از آن مراقبت کنیم، می‌تواند در گام نخست فناوری ایرانی را سر سفره مردم بیاورد و در گام بعد، شرکت‌های ما را برای ورود به بازارهای بین‌المللی آماده کند. وزارت صمت در کنار معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، تلاش‌های ارزنده‌ای را در این زمینه انجام داده‌اند که باید عمق، گستره و سرعت بیشتری به خود بگیرد. بخش قابل توجهی از 6400 شرکت دانش‌بنیان ما در زنجیره ارزش صنایع بزرگ کشور قرار گرفته‌اند، اما هنوز بسیاری از آنها از موانع متعدد برای ورود به این زنجیره‌ها گله‌مندند.
*‌سیاست‌های عمودی را در مقایسه با سیاست‌های افقی در اولویت قرار دهیم. زمان و منابع ما نامحدود نیست. دشمنان این مرز و بوم نیز به امید به بار نشستن تحریم‌های ناجوانمردانه نشسته‌اند. یک بررسی ساده نشان می‌دهد که شرکت‌های دانش‌بنیان کشورمان محصولات فناورانه پیشرفته‌ای را روانه بازارهای بین‌المللی کرده‌اند، اما هنوز بخش قابل توجهی از نیازهای صنایع و شهروندان ایرانی از خارج کشور تأمین می‌شود. وقت آن رسیده است که با تشخیص دقیق نیازهای کشور در همه حوزه‌ها و سطوح و دادن گرای دقیق به زیست‌بوم نوآوری، ظرفیت‌های داخلی را در راستای نیازهای داخلی بسیج کنیم.
*‌منابع مالی لازم برای توسعه و تجاری‌سازی فناوری را بسرعت تجهیز کنیم. خوشبختانه طی دهه اخیر، بخش خصوصی نیز که طعم ارزش افزوده ناشی از فناوری را چشیده است، در این مسیر کم و بیش با دولت همراه شده است. اما هنوز تا وضع مطلوب فاصله زیادی داریم. زیست‌بوم نوآوری ما به طور جدی از کمبود منابع مالی بلاعوض (اصطلاحاً گرنت) یا خطرپذیر در مراحل اولیه کارآفرینی فناورانه که ریسک بالایی دارند، رنج می‌برد. فروش شرکت‌های دانش‌بنیان به 250 هزار میلیارد تومان نزدیک شده است، اما حجم منابع مالی که به حوزه دانش‌بنیان اختصاص داده شده است، تناسبی با این میزان ندارد.
*‌ترویج مفاهیم فرهنگی و اجتماعی مانند «خودباوری» را شدت ببخشیم و فعالیت‌های رسانه‌ای و ترویجی را جدی‌تر از قبل دنبال کنیم. چه تعداد از ایرانیان می‌دانند که شرکت‌های دانش‌بنیان تنها شرکت‌های نوپای برآمده از دانشگاه‌ها نیستند و حدود 65 درصد آنها را شرکت‌های تولیدی تشکیل می‌دهند؟ یا چه تعداد از هموطنان ما خبر دارند که این شرکت‌های دانش‌بنیان بودند که در بحبوحه کرونا نظام سلامت را از واردات ونتیلاتور، اکسیژن‌ساز و کیت‌های تشخیص کرونا بی‌نیاز کردند؟
از دانشگاه‌های برتر جهان که بگذریم، دولت‌های منطقه که عموماً از نعمت نخبگان جوان بی‌بهره‌اند، با گستراندن فرش قرمز برای نخبگان ما سعی در ربودن آنها دارند. بنابراین توسعه اقتصاد دانش‌بنیان برای ما یک «امکان» نیست، یک «ضرورت محتوم» است.
و السلام علیکم و رحمة‌الله و برکاته.

​​​​​​​سید جواد نقوی
روزنامه‌نگار
برای اثبات این گزاره که روشنفکران پاسخ دقیق و روشنی به مسائل جامعه نمی‌دهند و هرازچندگاهی در خوانش اتفاقات همین جامعه سوژه‌های تکراری و غیردقیق را دستمایه تحلیل‌های خود قرار می‌دهند، شاهد مثال‌های فراوانی وجود دارد. سؤال اینجاست پس چرا روز‌به‌روز این بیگانگی روشنفکران با مسائل جامعه عمیق‌تر می‌شود و حتی در لایه سیاست هم مدام خودش را بازتولید می‌کند تا جایی که نسخه شفابخش را حکمرانی دولتی برای دو دوره می‌داند که خاطرات تدابیرش همچون بوی عفونت حاصل از یک زخم کهنه، سال‌ها باید روان و مشام جامعه را آزار دهد؟
بخشی از پاسخ این سؤال را باید در نقطه‌ای جست‌و‌جو کرد که از قضا طیف انقلابی برای درگیری با جریان روشنفکری برای خود تعریف کرده است؛ نقطه‌ای که اگر درست انتخاب نشود نه تنها به کم کردن شکاف‌ها در جامعه امروز ایران منجر نخواهد شد، بلکه با نیرویی فزاینده در خدمت چند پاره کردن آن قرار خواهد گرفت. متأسفانه وقایع پیش و پس از سال 88 باعث شد صرفاً صبغه سیاسی این درگیری پررنگ شود و زمانی که چنین اتفاقی بیفتد بالطبع همه چیز در میزانسن یک دعوای ایدئولوژیک و سیاست‌زده تحلیل خواهد شد و طرفین چنین منازعه‌ای را به لبه‌های یک قیچی برای عمیق‌تر کردن این شکاف بدل خواهند کرد. عمیق شدن چنین شکافی کجا خودش را نشان خواهد داد؟ یک قلمش می‌شود سلب کردن توان سیاستگذاری فرهنگی برای بیش از یک دهه. مصداقش هم می‌شود همین که چندین دفعه فیلم‌های فرهادی را به‌عنوان نماینده‌اش راهی اسکار کند ولی همزمان در سطحی سیاست‌زده و ایدئولوژیک به جدال لفظی و روبنایی با او بپردازد.
به‌نظر میزانسن هر منازعه‌ای با روشنفکران را باید از این منظر تحلیل کرد که در خدمت طرح پرسش‌های دقیق از روشنفکران برای مسائل واقعی جامعه است یا فاصله گرفتن بیشتر آنها از مسائل اساسی و حیاتی امروز آن؟ این میزانسن در خدمت رجل سیاسی در قدرت است یا خرد جمعی جامعه ایرانی؟ وقت و توان را پای حل مسائل اساسی می‌کشاند یا در دعوای سیاسی بی‌سرانجام هدر می‌دهد؟ طیف‌های متکثر جامعه را به هم نزدیک‌تر می‌کند یا با دور کردن از همدیگر، آنها را با واقعیت‌های موجود به لجاجت می‌اندازد؟
مسلماً مسأله مورد سؤال قرار دادن یا حتی نقد نکردن فرهادی نیست، بلکه تلاش برای نقد کردن او در ساحت تئوریک و اندیشه‌ای است و نه سیاست‌زده و ایدئولوژیک. ایران اسلامی در مسیر شدن آنچه قرن‌ها برای آن تلاش شده است امروز بیش از هر زمانی به ترمیم شکاف‌ها و نزدیک‌تر کردن دیدگاه‌های مختلف نیاز دارد و این با سرعت بخشیدن در مسیر به رسمیت شناختن اندیشه‌ها و طرح پرسش‌های عمیق در ساحت فکری و اندیشه‌ای میسر خواهد بود. هرچقدر فضای مواجهه با روشنفکران، غیرایدئولوژیک‌تر شود، اتمسفر بهتری برای حرکت به‌سمت این «شدن» میسر خواهد شد و از قضا روشنفکران بیشتر مورد این سؤال اساسی واقع خواهند شد که چگونه می‌توان با آرامش بیشتری این مسیر را طی کرد نه اینکه همزمان با اینکه مدام  مشغول حمله به ساختار باشند، انتظار بهتر شدن اوضاع را نیز داشته باشند.

هر روز با شما در اینجا خواهیم بود، صدای شما، حرف شما و پیشنهاد شما را می شنویم و می خوانیم و بازگو می کنیم. با ما همراه باشید، بگویید و بنویسید
تلفن: 88769075 - 021  پیامک: 3000451213

نظــــــر مـــردم

عدم روشنایی کافی در قسمت هایی از بزرگراه آزادگان: آقای نظیری در پیامی عنوان داشتند: قسمت هایی از بزرگراه آزادگان نور کافی در شب ندارد لطفاً مسئولان مربوطه به این موضوع رسیدگی نمایند.
رفع عیب وسایل بازی کودکان و وسایل ورزشی بزرگسالان: آقای حسنوند در پیامی عنوان نمودند: شهرداری تهران هیچ گونه اقدامی برای رفع عیب وسایل بازی کودکان و وسایل ورزشی بزرگسالان در پارک‌ها نمی‌کنند. لطفاً شهرداری و مسئولان مربوطه به این موضوع رسیدگی نمایند.
افزایش قیمت لبنیات: آقای بخشی درپیامی عنوان داشتند: با توجه به اینکه قرار بود لبنیات 10 درصد کاهش یابد اما متأسفانه دوباره 10 درصد افزایش پیدا کرده است و کسی هم پاسخگو نیست. لطفاً مسئولان دلسوز فکری به حال مردم کنند.