حمیده امینی‌فرد
خبرنگار
کلید قفل ترافیک این روزهای تهران در دست چه کسی است؟ پلیس می‌گوید 20 درصد بر حجم بار ترافیکی تهران افزوده شده، خودروهای شخصی 18 درصد نسبت به پیش از کرونا بیشتر شده‌اند و محدودیت شبانه حجم ترددها را در بازه زمانی عصرهای تهران متمرکز کرده است. مردم اما با آمار و ارقام‌ و حتی انتقادات و اعتراضات بهشت‌نشین‌ها برای حذف محدودیت‌های شبانه کاری ندارند، تهران‌نشین‌ها فقط یک سؤال می‌پرسند: چرا بعد از 6 دهه همچنان کلانشهر میلیونی تهران با چنین ترافیک سرگیجه‌آوری دست و پنجه نرم می‌کند؟! کارشناسان می‌گویند آغاز سفرهای درون شهری برای حضور در  مراکز آموزشی  و بازگشایی 100 درصدی ادارات علت اصلی ترافیک سنگین این روزهای تهران است، اما همه ما خوب یادمان می‌آید که پیش از کرونا هم تهران همین تهرانی بود که  این روزها امان شهروندانش را در معابر اصلی و فرعی بریده است! دورکاری‌ها البته تصویر کدر خیابان‌های تهران را از خاطر خیلی‌هایمان زدوده است، اما واقعیت این است که روزانه بیش از 4 میلیون و 200 هزار خودرو در خیابان‌های تهران تردد می‌کنند و حالا ظرفیت معابر تهران 6 برابر آن گنجایشی شده که باید باشد. شهرداری تلاش می‌کند تا با تنگ کردن معابر و میدان‌ها، سخت‌گیری در جای پارک و نصب تابلوهای «حمل با جرثقیل» مردم را وادار کند تا خودروهایشان را در پارکینگ خانه‌هایشان بگذارند، اما حالا جای پارک در تهران حکم یافتن سوزن در انبار کاه را پیدا کرده است. برخی‌ها مثل خانم جواهری در خیابان گاندی برای رسیدن به کلاسش حداقل 45 دقیقه دور خیابان‌ها را می‌چرخد و در نهایت اگر شانس یارش باشد، یک نفر را پیدا می‌کند و با پرداخت 30 هزار تومان برای دو ساعت، خیالش از دور زدن در خیابان‌ها راحت می‌شود یا آقای کرم رضایی که برای پارک در خیابان سهروردی لااقل 2 ساعت زودتر از منزل خارج می‌شود و بعد از یک ساعت چرخیدن، بالاخره روبه‌روی سطل زباله با خیال ناراحت پارک می‌کند. محصول این چرخیدن‌ها فقط ترافیک سنگین کنونی نیست، آلودگی هوا 12 روز ناسالم و 33 روز با شرایط قابل قبول را برای تهران‌نشین‌ها به ارمغان آورده است و حالا اگر باد و باران لطف‌شان را از تهران دریغ کنند، تصویر تهران کدرتر از روزهایی می‌شود که در سال‌های گذشته پشت سر گذاشتیم. از اجرای تغییر ساعت طرح ترافیک تقریباً 19 روز می‌گذرد، ساکنان پایتخت اذعان می‌کنند که نسبت به قبل از 10 آبان، ترافیک روان‌تری را در ساعات پیک ترافیک تجربه می‌کنند، اما برخی دیگر همچنان معتقدند که اجرای طرح «محدودیت شبانه» با سرازیر کردن ترافیک شبانه به عصر اجازه نمی‌دهد تا ترافیک تسهیل شود. مجتبی شفیعی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران البته تأکید دارد که اجرای طرح ترافیک در همین  زمان اندک هم توانسته تأثیر مثبت خودش را بگذارد. کاهش 20 درصدی ازدحام خودروها در محدوده طرح ترافیک و 10 درصدی در خارج از محدوده محصول این تغییر ساعت است.
خودرو وارد می‌شود اما خارج نه
«ورود خودرو به تهران سالانه حدود 300 تا 400 هزار دستگاه است، اما تقریباً خروج و به عبارتی آماری که از مراکز اسقاط بیرون می‌آید، به صفر نزدیک است.» این را جعفر تشکری‌ هاشمی، عضو شورای شهر تهران به «ایران» می‌گوید: «حدود 40 هزار تاکسی فرسوده در تهران در گردش است، بیش از 90 درصد ناوگان اتوبوسرانی فرسوده شده و مترو نیز از برنامه عقب افتاده است. البته عقب‌ماندگی در حوزه حمل و نقل بسرعت قابل جبران نیست. ما علاوه بر اینکه با یک عقب‌ماندگی تاریخی در تهران مواجهیم‌، بلکه با یک عقب‌ماندگی خاص هم درچند سال اخیر روبه‌رو شده‌ایم.»
پلاک‌های شهرستان در دوران شیوع  کرونا اگرچه محدودتر شده‌اند، اما باز هم در معابر اصلی و فرعی خودروهای تک‌سرنشین پلاک شهرستان دیده می‌شود که معلوم نیست به چه قصدی وارد تهران شده‌اند. تشکری‌ هاشمی می‌گوید که محدودیتی برای تردد خودروهای پلاک شهرستان در تهران و بالعکس وجود ندارد. ضمن آنکه تاکسی‌های آنلاین، آژانس‌ها و وانت بارها  تا نزدیک 10 برابر خودروهای شخصی در شهر تردد دارند و عاملی برای ترافیک محسوب می‌شوند. زمانی که پلاک ملی طراحی شد یکی از شروط،عدم تردد پلاک‌های غیر در شهرستان‌ها بود اما این قانون اجرا نشد و خیلی‌ها با تغییر محل سکونت‌شان پلاک‌هایشان را تغییر ندادند.»
او ادامه می‌دهد: «ضعف شدید اتوبوسرانی در دوران کرونا مردم را به سمت استفاده از خودروی شخصی سوق داد و ما در حمل و نقل عمومی شاهد کاهش تقاضا بودیم. هم اکنون آمار مسافران مترو به عدد یک میلیون و 200 هزار نفر رسیده است و در اتوبوسرانی 800‌هزار، که در مجموع حدود 2 میلیون مسافر می‌شود. پیش از کرونا تعداد مسافران تا 2 میلیون و 800 هزار نفر هم رکورد زد. در حالی که ظرفیت شبکه اتوبوسرانی 4 میلیون مسافر تخمین زده می‌شود، اگر 6 هزار و 500 دستگاه اتوبوس فعال باشد. الان تعداد اتوبوس‌ها 2 هزار و 200 دستگاه است که فقط 200 دستگاه نو است. اما اگر بخواهیم تهران را روی نرم منطقی جلو ببریم باید سالی هزار دستگاه فقط برای نوسازی به ناوگان اضافه کنیم تا به عدد 9 هزار دستگاه برسیم.»
آقای محسنی راننده کارکشته تهرانی است. او می‌گوید ترافیک کم نشده اما زمانش کوتاه‌تر شده و البته بارندگی مزید بر ترافیک شده است. ما که تجربی کارشناس شده‌ایم می‌گوییم همین محدودیت شبانه علت اصلی ترافیک عصرگاهی است. مردم عجله دارند و زمان رسیدن به کارها محدود است.
رکود حمل و نقل در تهران
علت این عقب‌ماندگی چیست؟  کاهش کمک‌های دولتی یکی از این علل نام برده می‌شود. کمک دولت در حوزه اتوبوسرانی تا سال 89 به مدیریت شهری ادامه داشت و سالانه 700-800 دستگاه به شبکه تزریق می‌شد، اما در سه سال پایانی دولت احمدی‌نژاد و 8 سال دولت قبل به مدت 11 سال تقریباً هیچ اتوبوسی به شهرداری تهران داده نشد. اتوبوس‌های دو کابین و بی آرتی هم در همان زمان با منابع شهرداری خریداری شد که حدوداً هزار و 150 دستگاه تخمین زده می‌شود.
کارشناسان می‌گویند که اگر بخواهیم برای تهران یک وضعیت اضطرار تعریف کنیم  5 هزار و 500 دستگاه برای وضعیت اضطراری شهر لازم است تا مسافر روی زمین نماند. تشکری ‌هاشمی می‌گوید: «اکنون که دولت با محدودیت منابع مواجه است و مشکل انتقال ارز در خرید خارجی وجود دارد، پایین بودن قدرت صنعتگر و قیمت بالای اتوبوس چاره‌ای جز اورهال یا بازسازی اساسی اتوبوس‌های شهری نگذاشته است.» در حوزه مترو هم وضعیت به همین منوال است. در مترو به ازای هرکیلومتر باید حدوداً یک ایستگاه و یک رام قطار وجود داشته باشد تا سرفاصله تقریبی 4 دقیقه پشتیبانی شود. هم اکنون 300 کیلومتر مترو داریم که باید به ازای آن 300 رام قطار وجود داشته باشد، اما فقط 170 رام قطار فعال است که این یعنی 130 رام باید اضافه شود. هر واگن مترو حدود یک میلیون و 100 هزار دلار قیمت دارد 130 رام کمبود یعنی 900 تا هزار واگن کسری اضطراری وجود دارد که باید جبران شود.
تشکری‌ هاشمی می‌گوید که در چهار سال گذشته هیچ واگن جدیدی به تهران اضافه نشده است. در برنامه‌ریزی مدیریت شهری هم اعلام کرده‌ایم که قرارداد مدیریت شهری در دوره گذشته برای خرید هزار و 50 واگن برای تهران منعقد شد که 630 واگن  تشریفات قانونی آن انجام شده است، اما باید 15 درصد پیش پرداخت آن  که حدود 100 میلیون دلار می‌شود در دولت قبل انجام می‌شد که نشد. البته در دیدار اخیر شهردار با وزیر کشور این قول داده شده است.»

هشدار وزارت بهداشت:
52 درصد مردم ماسک نمی‌زنند

بررسی شاخص‌های کرونا در 5 ماه گذشته نشان می‌دهد؛ با شدت گرفتن واردات واکسن و پیشروی سرعت واکسیناسیون از نیمه دوم مرداد ماه حالا شاخص‌های کرونا در زمینه ابتلا، بستری و فوت روند نزولی را طی می‌کنند و این در شرایطی است که با وجود برداشتن محدودیت‌ها و بازگشایی‌ها آمار موارد فوت به‌دلیل واکسیناسیون گسترده و واردات بیش از 160 میلیون دوز واکسن در مرز دو رقمی شدن قرار گرفته است. گرچه وزیر بهداشت تزریق 100 میلیون دوز واکسن کرونا  در 100 روز دولت سیزدهم را یک جهش فوق‌العاده برای افزایش ایمنی جمعی می‌داند با این حال بهرام عین‌اللهی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کاهش رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی را به‌عنوان زنگ خطر جدی اعلام می‌کند. طبق اعلام وزارت بهداشت در هفته 91 شیوع پاندمی، میانگین استفاده از ماسک در اماکن عمومی استان‌های کشور طی یک هفته گذشته، ۴۸.۳۶ درصد بوده است، میانگین رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی و سایر پروتکل‌های بهداشتی نیز ۴۷.۴۳ درصد بوده است؛ آمارهایی نگران‌کننده که قطعاً برای پیشگیری از شیوع مجدد کرونا، مناسب نیست و می‌تواند منجر به‌شدت یافتن بیماری شود. به‌طوری‌که این روزها وزارت بهداشت از افزایش مختصری موارد ابتلا به ویروس کرونا در استان‌های سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی نسبت به هفته گذشته خبر داده و اعلام کرده است؛ کماکان نشانه‌ای از ورود به خیز ششم کرونا در سراسر کشور وجود ندارد ولی باید بسیار محتاط بود. در تهران نیز با تزریق هر دو دوز واکسن عدد واکسیناسیون به 65.5 درصد رسید. طبق گفته فرمانده عملیات مدیریت کرونا در کلانشهر تهران تعداد تزریق واکسن کرونا در استان تهران حدود ۱۷ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز است که نشان می‌دهد؛ ۸۳.۵ درصد جمعیت هدف (جمعیت بالای ۱۲ سال) در این استان دوز اول واکسن کرونا را دریافت کردند.

آخرین مهلت نام نویسی وام 12 میلیون تومانی بازنشستگان

مهلت نام‌نویسی «وام ضروری» بازنشستگان و وظیفه‌بگیران صندوق بازنشستگی کشوری مرحله اول سال ۱۴۰۱-۱۴۰۰ که از ابتدای آبان آغاز شده است، روز یکشنبه ۳۰ آبان به پایان می‌رسد. به‌گزارش خبرگزاری صدا‌ و سیما، مهلت نام نویسی این وام، یک مدت زمان ۳۰روزه (آبان ماه) اعلام شد و تنها از طریق درگاه خدمات الکترونیک صندوق بازنشستگی کشوری به نشانی sabasrm.ir در حال انجام است و پس از اتمام مهلت یک ماهه نام نویسی، سوابق متقاضیان از جمله مجموع وام‌های دریافتی، بهره‌مندی از سایر تسهیلات، میزان حقوق و … بررسی می‌شود. پس از آن با اولویت‌بندی و براساس میزان اعتبار تخصیصی از سوی بانک عامل، تعداد تسهیلات که ۳۰۰هزار فقره است به واجدین شرایط تعلق می‌گیرد. طبق اعلام صندوق بازنشستگی کشوری، میزان وام ضروری در این دوره ۱۲ میلیون تومان تعیین شده است و تنها به متقاضیانی پرداخت می‌شود که از طریق حساب بانک صادرات حقوق بازنشستگی یا مستمری دریافت می‌کنند. وام با نرخ سود 4 درصد ارائه می‌شود و اقساط بازپرداخت آن ۳۶ ماهه (ماهانه ۰۰۰‘۵۴۳‘۳ ریال) خواهد بود.

شرط میزبان برای سفر عمره

شرط عربستان برای ورود مسافران و زائرانی که یکی از چهار نوع واکسن کووید مورد تأیید این کشور را زده‌اند، سبب شد سازمان حج و زیارت دستورالعمل جدیدی درباره واکسیناسیون ارائه دهد. به گزارش ایسنا، فایزر، مدرنا، جانسون و آسترازنکا، چهار واکسنی است که وزارت بهداشت عربستان برای ورود مسافران و زائران خارجی به این کشور تأیید کرده است. عربستان با همین مقررات، عمره را پس از یک سال وقفه، با حضور زائران خارجی برگزار کرده است. البته در مقررات سفر به این کشور آمده است مسافران و زائرانی که دو دوز واکسن «سینوفارم» یا «سینوواک» را کامل تزریق کرده باشند، در صورت دریافت دوز اضافی از بین یکی از چهار نوع واکسنی که در عربستان تأیید شده است می‌توانند به این کشور سفر کنند. اکبر رضایی، معاون حج و عمره سازمان حج و زیارت گفت: با توجه به اعلام قبلی سازمان حج و زیارت، در حج آینده اولویت با افرادی است که سال ۱۳۹۹ قرار بود عازم حج شوند، بنابراین توصیه کردیم حالا که تزریق دوز سوم در کشور برای یک‌سری از گروه‌های سنی آغاز شده است، در زمان تزریق دوز سوم واکسن کووید حتماً قوانین کشور میزبان را مدنظر قرار دهند.