گروه اقتصادی | داستان قدیمی و پردردسر قیمت لبنیات که سرچشمه آن را باید دربخش شیرخام جست‌و‌جو کرد، هنوز ادامه دارد. آنگونه که سید محمدرضا بنی‌طبا سخنگوی انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی به ایسنا گفته است شرکت‌های لبنی با دامداران به‌صورت مستقیم وارد مذاکره شده‌اند و با قیمت‌های توافقی اقدام به خرید شیرخام می‌کنند.
این گفته به منزله پایان قیمت‌گذاری دولت در حوزه لبنیات است. سال‌های متمادی است که فعالان این بخش خواستار عقب‌نشینی دولت از فرایند قیمت‌گذاری شده بودند و تأکید می‌کردند که بخش‌های تولیدی بر اساس عرضه و تقاضا می‌توانند به جمع‌بندی قیمت برسند و نیازی نیست که دولت در مورد تعیین قیمت شیر و لبنیات ورود کند.
محمد صادق مفتح قائم‌مقام وزیر صمت در امور بازرگانی به «ایران» گفت: ما با قیمت‌گذاری تمام کالاها مخالف هستیم، چرا که این امر نمی‌تواند قیمت کالاها را کنترل کند و بعضاً باعث فساد و رانت می‌شود. زمانی که عرضه و تقاضا تعیین‌کننده قیمت کالاها باشد، ضمن شفافیت در بازار شاهد کاهش نوسان قیمت خواهیم بود چرا که فضای رقابتی در بازار ایجاد می‌شود.
وی با بیان اینکه ما نیازمند شفافیت در بازار هستیم، افزود: برای آنکه بازار مسیر درستی به خود بگیرد، دولت بایستی از قیمت‌گذاری تمام کالاها خارج شود و پتانسیل و توان خود را بر تأمین مواد اولیه بگذارد تا بازار با تلاطم مواجه نشود. سخنگوی انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی درباره اینکه چگونه نرخ لبنیات از قیمت‌گذاری دولتی خارج شد، تصریح کرد: در پی عدم توافق وزارت صمت و وزارت جهاد کشاورزی برای تعیین قیمت شیرخام و ۱۰ قلم محصول لبنی مشمول قیمت‌گذاری دولتی، نامه‌نگاری بسیاری به وزارت جهاد کشاورزی و صمت از طرف انجمن صنایع لبنی صورت گرفت که با توجه به دستورالعمل وزارت جهاد کشاورزی برای خرید تضمینی شیرخام به قیمت ۶۴۰۰ تومان که افزایش حدود ۵۰ درصدی شیرخام را موجب شده، قیمت محصولات لبنی نیز به تناسب و بر اساس محاسبه میزان افزایش هزینه‌های تولید، افزایش یابد اما توجهی نشد، لذا بخش‌های تولیدی تصمیم گرفتند که به‌صورت مستقیم با یکدیگر صحبت کنند تا به نتیجه مناسب برسند.
او با اعلام اینکه شیر و لبنیات از قیمت‌گذاری دستوری خارج شده است، گفت: برخی از کارخانه‌ها با قیمت ۶۴۰۰ تومان شیرخام را از دامداران می‌خرند و برخی کارخانه‌ها به قیمت کمتر؛ لذا بر اساس برآوردهای انجام شده، حدود ۲۰ درصد به قیمت محصولات لبنی اضافه شده است.
بنی طبا ادامه داد: وضعیت کنونی به معنی عبور زنجیره صنعت لبنیات از قیمت‌گذاری دستوری و توافق غیر رسمی نظام عرضه و تقاضا است. بر اساس برآوردهای انجام شده حدود ۲۰ درصد به قیمت محصولات لبنی اضافه شده و این درحالی است که اگر قرار بود قیمت‌گذاری دستوری ادامه داشته باشد احتمالاً شاهد افزایش حدود ۶۰ درصدی محصولات می‌بودیم. این در حالی است که هنوز خرید شیرخام با قیمت ۶۴۰۰ تومان به طور کامل محقق نشده و اگر محقق شود حدود ۲۰ درصد دیگر نیز به قیمت محصولات لبنی اضافه خواهد شد. در این میان توصیه انجمن صنایع لبنی به ستاد تنظیم بازار این است که کالاهای لبنی از گروه یک به گروه دو برود که نظام عرضه و تقاضا بر بازار حاکم شود.
در نیمه تیرماه سال‌جاری وزیر جهاد کشاورزی در نامه‌ای اعلام کرد که شورای قیمت‌گذاری محصولات استراتژیک، قیمت خرید هر کیلوگرم شیرخام از دامداران را از ٤هزار و٥٠٠ تومان به ٦هزارو٤٠٠ تومان افزایش داده و تصویب کرده است.
 وی با بیان اینکه پیش‌بینی می‌شود با آزادسازی صادرات کره حیوانی و حذف عوارض خروج شیرخشک صنعتی، قیمت شیرخام به بیش از ۷۰۰۰ تومان نیز برسد، گفت: افزایش قیمت شیرخام، خارج از اراده کارخانه‌های صنعت لبنیات است اما چون فضا میان شرکت‌ها رقابتی است و از حالت قیمت‌گذاری دستوری خارج شده است، افزایش قیمت‌ها همواره کمتر از پیش‌بینی‌ها خواهد بود؛ هرچند علاج کار نه در سرکوب قیمت و رقابت بلکه در تقویت قدرت خرید مردم است.
در رابطه با اینکه رشد متناوب قیمت لبنیات میزان مصرف محصولات لبنی را به‌شدت کاهش می‌دهد صحبت‌های زیادی مطرح شده است و این امر برای جامعه پزشکی هم نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است؛ رضا شعبانی عضو اتاق بازرگانی ایران در این باره به «ایران» گفت: ادامه رشد قیمت لبنیات، سرانه مصرف این محصول را بشدت کاهش می‌دهد و بسیار نگران‌کننده است. بدین جهت چندی پیش راهکاری داده شد مبنی بر اینکه کارت خرید لبنیات برای اقشار ضعیف جامعه در نظر گرفته شود و یا اینکه دولت در این بخش یارانه پرداخت کند تا سرانه مصرف به سیر نزولی خود ادامه ندهد. چندی پیش فرهاد اکبری رئیس هیأت مدیره اتحادیه مرکزی دامداران ایران از پیشنهاد صدور کارت لبنیات برای اقشار کم‌درآمد خبر داد. طی چند روز اخیر، قیمت محصولات لبنی نوسان زیادی داشته است. برخی از شرکت‌های لبنی قیمت محصولات خود را بین 10 الی 15 درصد گران کردند و برخی دیگر هیچ رشد قیمتی نداشتند. اما دو شرکت لبنی هم 20 درصد بر قیمت‌های خود افزودند. چندی پیش سخنگوی انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی گفته بود که همه عوامل افزایش قیمت اتفاق افتاده و دولت برای کارخانه‌ها هیچ تصمیمی نگرفته است. در صنعت لبنیات برندسازی شده است، در کل کشور حدود ۴۰۰ برند و کارخانه با یکدیگر رقابت می‌کنند و دولت می‌تواند از هرگونه گرانفروشی درلبنیات براحتی جلوگیری کند.
همچنین 8 تیرماه بود که محمد فربد عضو هیأت مدیره انجمن صنایع فرآورده‌های لبنی هم نسبت به وضعیت قیمت‌ها هشدار دارد و گفت: با توجه به بالا رفتن دستمزدها، افزایش قیمت مواد پتروشیمی و کرایه‌های حمل و نقل، افزایش قیمت ضرورت دارد، اگر قرار باشد قیمت شیرخام به حدود ۶۴۰۰ تومان برسد کف افزایش قیمت لبنیات ۶۰ درصد خواهد بود و در برخی محصولات نیز این افزایش بیشتر خواهد شد.
او تصریح کرده بود که باید دولت اجازه دهد که نظام عرضه و تقاضا بر بازار حاکم شود. با آزاد‌سازی قیمت نیز بین شرکت‌های لبنی، رقابت شکل خواهد گرفت و در نتیجه به نفع مصرف‌کننده خواهد بود. برای مثال قیمت کره ۱۰۰ گرمی باید ۱۲ هزارتومان باشد ولی در حال حاضر در بازار برای فروش بیشتر رقابت بین تولیدکنندگان شکل گرفته و با قیمت ۱۰ هزارتومان به فروش می‌رسد و حتی برخی مواقع با قیمت کمتری هم به فروش رسیده است.

دستورمعاون اول برای بررسی راه‌های جلوگیری از
افزایش قیمت شیر و لبنیات

جلسه کارگروه تنظیم بازار و کالاهای اساسی صبح دیروز (جمعه) به ریاست معاون اول رئیس جمهور برگزار شد. به گزارش ایسنا، محمد مخبر در این جلسه که به دستور سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری و به منظور بررسی اقدامات لازم و فوری برای کنترل بازار شیر و لبنیات برگزار شد، با اشاره به نگرانی‌های موجود در جامعه نسبت به افزایش قیمت شیر و محصولات لبنی، تأکید کرد: دولت سیزدهم به‌دنبال تأمین منافع تولید کنندگان و در عین حال رفع نیازهای مصرفی عام و مورد نیاز مردم در بخش شیر و لبنیات است.
معاون اول رئیس جمهور با تأکید بر اینکه اگر امور به دست متولیان اصلی از جمله اتحادیه ها و تولیدکنندگان باشد، بخش بزرگی از مشکلات کشور حل می شود، افزود: باید هر صنفی در قیمت گذاری و نظارت بر تولید کالاهای مورد نیاز مردم بویژه شیر و لبنیات که سهم عمده ای در تأمین سلامت مردم دارد، دارای اختیارات کافی باشد.مخبر در این جلسه که با حضور وزرای جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت، کشور و همچنین رئیس کل بانک مرکزی و معاون علمی و فناوری رئیس جمهور برگزار شد، به نگرانی ها و دغدغه های دامداران و تولیدکنندگان شیر در زمینه تأمین خوراک و نهاده های دامی اشاره و تصریح کرد: ارایه تسهیلات به دامداران و تولیدکنندگان صنایع لبنی از جمله سیاست های دولت برای تنظیم بازار شیر و لبنیات است تا شیر ارزان با بیشترین سوددهی به تولیدکنندگان به دست مصرف کننده ایرانی برسد. مخبر همچنین در این جلسه دستور داد تا ضمن تشکیل جلسات فوری در هفته آتی به منظور بررسی راهکارهای کوتاه مدت و سریع جلوگیری از افزایش قیمت شیر و لبنیات مصرف عام مردم، عوامل اصلی افزایش ناگهانی قیمت شیر در روزهای گذشته پیگیری و بررسی شود.
در ادامه این جلسه وزرای جهاد کشاورزی و صمت گزارشی از عوامل اصلی گرانی لبنیات در کشور و همچنین اقدامات و تمهیدات لازم در روزهای گذشته به منظور ثبات و کنترل قیمت بازار شیر و لبنیات ارایه کردند.

ادامه از صفحه 5
در چنین شرایطی، معرفی دکتر سید جواد ساداتی‌نژاد به عنوان گزینه پیشنهادی وزارت جهاد کشاورزی دولت سیزدهم، از چند منظر حائز اهمیت است و باید به فال نیک گرفته شود. حضور فردی که علاوه بر اینکه از جوانترین و در عین حال با تجربه‌ترین اعضای کابینه پیشنهادی دولت سیزدهم است، کشاورز‌زاده و درد آشنای جامعه هدف، برخاسته از نهاد جهاد سازندگی و با تجربه مدیریت کلان در حوزه آموزش عالی (خصوصاً در عرصه پژوهش و فناوری) و همچنین حضور اثرگذار در کسوت ریاست کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی، اتفاقی مهم و در عین حال بی‌سابقه است که قطعاً در رفع چالش‌های جاری و اصلاح فرایندهای غیر اصولی مؤثر خواهد بود.
مسائلی همچون عدم اقبال عمومی در ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاری دانش‌محور در این بخش یا عدم ارتباط مؤثر جامعه هدف با نخبگان، پژوهشگران و دانشگاهیان از مهم‌ترین مشکلاتی است که اﺳﺘﻬﻼک منابع را اﻓﺰاﻳﺶ و ﺑﻬﺮه‌وری را نیز ﻛﺎهش داده است. خروجی چنین کارزاری را می‌توان در کاهش راندمان تولید در واحد سطح، رشد ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه، عدم ثبات بازار، گرانی مواد غذایی و به‌تبع آن کاهش ﻣﺼﺮف و سوءتغذیه جامعه مشاهده کرد.
ساداتی‌نژاد در دوران ریاست کمیسیون کشاورزی مجلس  با وجود محدودیت‌های کرونایی و لزوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی، به 15 استان کشور سفر کرده و با نظارت، رصد و پایش میدانی، حضور مستمر در عرصه و ارتباط مؤثر و نزدیک با جامعه هدف، تحولاتی مهم در حوزه سیاستگذاری، برنامه‌ریزی و خط مشی‌گذاری در راستای تقویت هدفمند تولید داخلی رقم زده و تحرک و انگیزه بیشتری در بخش کشاورزی ایجاد کرده است.
استمرار این رویکرد جهادی و نگاه دانش محور او در حوزه مدیریتی کلان وزارت جهاد کشاورزی، نوید بخش فردایی است که نگاه سنتی غالب در بخش کشاورزی را که برمبنای «اقتصاد معیشتی» و به دور از هرگونه برنامه محوری و آینده‌نگری شکل گرفته است، متحول کرده و به سوی «اقتصاد رقابتی» سوق خواهد داد. با چنین جهت‌گیری و نگرشی، رونق تولید داخلی از طریق بهره‌وری بیشتر از منابع آبی و خاکی، ارتقای کیفیت تولید بر مبنای استانداردهای بین‌المللی و سلیقه بازار جهانی و در نهایت تقویت اقتصاد خانوارهای بهره‌بردار بخش کشاورزی دست یافتنی است. با این چشم‌انداز، می‌توان امید داشت که زمینه‌سازی برای به صحنه آمدن دانش آکادمیک و متخصصان دانشگاهی در حوزه سیاستگذاری و اجرا، خلأ جدی پیوند بین دانش و تجربه در بخش کشاورزی را برطرف کرده و با حرکت به سوی حل و فصل چالش‌های جدی بین بخشی و فرابخشی، رونق و جهش تولید بر مبنای ظرفیت‌های داخلی کشور - در راستای سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی - را نظاره گر باشیم. مباحثی که توسط سید جواد ساداتی‌نژاد در برنامه «تحول کشاورزی ایران با رویکرد جهادی» به مجلس شورای اسلامی ارائه خواهد شد و رأی قاطع نمایندگان ملت به این برنامه، نوید بخش ایجاد موتور محرکه نوینی در اقتصاد کشور است که می‌تواند جایگزین بخش قابل توجهی از درآمدهای نفتی شود.