ندا آل‌طیب
خبرنگار
جشنواره همیشه فرصتی است برای کشف استعدادها، آشنایی گروه‌های شرکت‌کننده و تبادل تجربیات میان آنان. هرچند که در اغلب موارد این اهداف به شکل کامل محقق نمی‌شود ولی حتی تحقق پاره‌ای از آن هم می‌تواند امیدبخش باشد؛ اما در عصر کرونایی امروز که همه چیز تحت‌الشعاع قرار گرفته طبیعتاً جشنواره‌های هنری هم وضعیتی شبیه دیگر امور زندگی دارند. اگر در جشنواره‌های سینمایی بحث نسخه‌های غیرقانونی و بیم قاچاق فیلم‌ها اولین نگرانی دست اندرکاران است در جشنواره‌های تئاتری، دغدغه اول حضور فیزیکی گروه اجرایی در کنار تماشاگران است. همین نگرانی اصلی سبب شده بسیاری از جشنواره‌های تئاتری در وضعیتی نامطمئن به سر ببرند. در این بین هر یک از جشنواره‌ها راه حلی را برگزیدند. برخی به اجرای آنلاین رضایت دادند و برخی دیگر ترجیح دادند برگزاری بخش صحنه‌ای خود را به سال آینده موکول کنند. طبیعتاً هیچ یک از این راه‌ها نه دلخواه برگزارکنندگان است و نه شرکت‌کنندگان ولی دست‌کم درمانی مقطعی است برای این دوره سخت. در همین زمینه وضعیت برگزاری هر یک از این جشنواره‌ها را از دبیران مربوط، جویا شده‌ایم و آنچه پیش‌رو دارید، گزارشی است مختصر درباره حال و روز هر یک از این جشنواره‌ها.

مهم‌ترین جشنواره

دبیر جشنواره تئاتر بین‌المللی فجر:
جشنواره امسال قطعاً ملی خواهد بود

حسین مسافر آستانه که دبیری سی و نهمین جشنواره تئاتر فجر را برعهده دارد، هنوز درباره بخشی از برنامه‌های این جشنواره به قطعیت نرسیده و در پاسخ به ما می‌گوید: تا الان طبق روال همه کارهای بخش‌های مختلف را انجام می‌دهیم و برای انجام همه مراحلی که در فراخوان جشنواره پیش‌بینی شده برنامه‌ریزی می‌کنیم ولی چگونگی برگزاری این برنامه‌ها منوط به شرایط کشور در آن مقطع است. او تأکید می‌کند: طبیعتاً تصمیمات ستاد ملی مقابله با کرونا در این زمینه، بسیار اثرگذار خواهد بود. مسافر آستانه که دبیری یکی از سخت‌ترین دوره‌های جشنواره تئاتر فجر را برعهده دارد، در پاسخ به این پرسش که آیا ممکن است این جشنواره بخش زنده و حضوری نداشته باشد، توضیح می‌دهد: امسال باید پیش‌بینی‌های مختلفی داشته باشیم. اگر امکان برگزاری جشنواره به‌صورت فیزیکی باشد که طبیعتاً این کار را انجام می‌دهیم. در غیر این صورت برنامه‌ها را به‌صورت آنلاین و در فضای مجازی پیش خواهیم برد. او درباره تاریخ برگزاری جشنواره نیز می‌گوید: فعلاً که در این زمینه تغییری نخواهیم داشت و جشنواره در همان بازه زمانی خود در بهمن ماه برگزار می‌شود اما طبیعتاً تصمیمات شورای سیاستگذاری و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعیین کننده خواهد بود؛ اما آنچه در این میان قطعی شده، نبود بخش بین‌الملل است. مسافر آستانه در این زمینه خاطرنشان می‌کند که جشنواره سی و نهم تئاتر فجر قطعاً بخش بین‌المللی نخواهد داشت. او توضیح می‌دهد که در حال حاضر فعالیت‌های نمایشی در بسیاری از کشورها تعطیل شده و به جز آن محدودیت پروازها و دیگر پروتکل‌های بهداشتی سبب شده تا دعوت از گروه‌های خارجی منتفی شود ولی شاید یکی دو اجرای خارجی یا کارگاه آموزشی با حضور استادان بین‌المللی داشته باشیم که البته به معنای بین‌المللی شدن جشنواره نیست و قطعاً جشنواره امسال ملی خواهد بود. دبیر جشنواره سی و نهم تئاتر فجر در پاسخ به این پرسش که اگر قرار بر آنلاین بودن جشنواره باشد آیا تدابیر لازم برای اینترنت پرسرعت اندیشیده شده است، می‌گوید: قطعاً یک پلتفرم بسیار حرفه‌ای را با مشارکت بخش خصوصی یا با استفاده از اینترنت ملی پیش‌بینی می‌کنیم و امیدواریم در این زمینه برنامه‌ها بدرستی پیش برود. یکی دیگراز نکاتی که در این وضعیت باید به آن اندیشید، شرایط تمرین گروه‌های نمایشی است. اهل تئاتر خوب می‌دانند که تمرین گروه‌ها عموماً در پلاتوهایی انجام می‌شود که شاید از نظر وسعت و همین‌طور تهویه و گردش هوا در دوران کرونا امنیت چندانی نداشته باشد. مسافر آستانه درباره تمرین گروه‌ها برای آماده‌سازی نمایش‌هایشان نیز توضیح می‌دهد: عموماً گروه‌هایی که تصمیم به شرکت در جشنواره دارند، خودشان فضاهایی را برای تمرین خود هماهنگ می‌کنند چراکه در حال حاضر بیشتر مکان‌های رسمی تمرین، تعطیل شده و خیلی از گروه‌ها تئاتر را تعطیل کرده‌اند بویژه این وضعیت در دیگر شهرها بیشتر دیده می‌شود. او تأکید می‌کند: باید تلاش کنیم که جشنواره برگزار شود ولی اگر از هر نظر محدودیت قانونی باشد، تابع شرایط هستیم. امسال تعدادی از گروه‌های متقاضی شرکت در جشنواره به‌دلیل تعطیلات مداوم تئاتر نتوانستند نمایش‌های خود را روی صحنه ببرند که «مسافر» می‌گوید نداشتن اجرای عمومی، مانعی برای شرکت این گروه‌ها در جشنواره نیست. به این معنا که هر گروهی که مجوز اجرا داشته باشد، می‌تواند فیلم بازبینی خود را به جشنواره ارائه بدهد و از این راه برای شرکت در جشنواره اقدام کند.

جشنواره نمایش عروسکی
آزمون‌های دشوار جشنواره نمایش عروسکی

فراز و فرودهای جشنواره عروسکی اما پیش از جشنواره‌های دیگر آغاز شد. درگذشت گلزار محمدی دبیر این جشنواره، این رویداد را در وضعیتی پیچیده قرار داد. دوره‌های پیشین این جشنواره شهریور ماه برگزار شده بود ولی با توجه به تغییر تقویم قمری و همزمان شدن ماه شهریور با ماه محرم، قرار بود جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران مبارک، مرداد ماه برگزار شود که البته ورود کرونا و تعطیلی اغلب فعالیت‌های جمعی، برگزاری این جشنواره را هم به تعویق انداخت و مدتی بعد طبق تصمیم شورای سیاستگذاری قرار شد این جشنواره اسفند امسال برپا شود. شورای سیاستگذاری این جشنواره البته تلاش داشتند تا خللی در برپایی برنامه‌ها ایجاد نشود با این حال این فرضیه وجود داشت که باید دبیر تازه‌ای برای این جشنواره انتخاب شود تا اینکه به درخواست این شورا و با پیگیری بخشی از نمایشگران عروسکی مقرر شد این جشنواره همچنان به‌نام گلزار محمدی بماند و دبیر دیگری برای آن انتخاب نشود. حالا جشنواره عروسکی هم وضعیتی مشابه دیگر جشنواره‌ها دارد. در نبود یک دبیر، مهدی حاجیان مسئول امور جشنواره‌ها در اداره کل هنرهای نمایشی، به نوعی جانشین دبیر محسوب می‌شود. البته که شورای سیاستگذاری هم برنامه‌های این جشنواره را تدارک دیده است. حاجیان که در دوره‌های پیشین جشنواره عروسکی در کنار مرضیه برومند دبیر این جشنواره و شورای سیاستگذاری آن حضور داشته است، درباره وضعیت فعلی جشنواره عروسکی می‌گوید: ارزیابی مرحله دوم بخش صحنه‌ای در گروه‌های سنی خردسال، کودک و بزرگسال انجام شده و آثاری که طرح و ایده‌هایشان پذیرفته شده تا 10 دی فرصت دارند کار تولیدی خود را معرفی کنند. به گفته او، در بخش فضای باز و عروسک‌های سنتی هم که شامل نمایشنامه‌های ایرانی است، طرح‌ها و ایده‌های پذیرفته شده معرفی شده‌اند و گروه‌های نمایشی در حال تولید نمایش‌های خود هستند. متقاضیان این بخش هم تا 14 دی ماه فرصت دارند نسخه نهایی نمایش‌های خود را برای ارزیابی نهایی بفرستند. شاید بتوان گفت بیشترین موضوعی که جشنواره عروسکی درباره آن به قطعیت رسیده، برگزاری بخش صحنه‌ای این جشنواره به شکل آنلاین و در فضای مجازی است.
حاجیان در این زمینه هم توضیح می‌دهد: بیشتر بخش‌های صحنه‌ای به‌شکل اجرای غیرحضوری و ارائه در بسترهای مجازی است. اگر شرایط بهتر شود، تلاش می‌کنیم تا نمایش‌های بخش فضای باز به‌شکل زنده اجرا شوند ولی فعلاً بنا بر برگزاری در بستر فضای مجازی است که بیشترین ضریب ایمنی را دارد. همه‌گیری کرونا سبب شده تا تمرکز بر برخی بخش‌های جشنواره‌ها پررنگ‌تر شود. در همین زمینه جشنواره تئاتر عروسکی هم توجه بیشتری به بخش پژوهش و نمایشنامه‌نویسی دارد. در سال‌های گذشته بیشتر تمرکز جشنواره بر تولید نمایش‌های تازه بود ضمن اینکه برپایی شادپیمایی یکی از مهم‌ترین بخش‌های جشنواره عروسکی در سه دوره گذشته به شمار می‌رفت که در این دوره طبیعتاً چنین امکانی میسر نیست. جشنواره عروسکی هم در بخش بین‌الملل، وضعیتی مشابه جشنواره فجر دارد و این دوره جشنواره به‌صورت ملی برگزار خواهد شد. البته حاجیان می‌گوید تلاش می‌شود تا امکان بیشتری برای حضور هنرمندان و همین‌طور جوانان فراهم شود. او درباره برگزاری کارگاه‌های آموزشی نیز می‌گوید: مسئول بخش پژوهش و آموزش در حال برنامه‌ریزی است تا در بخش‌هایی که نیاز بیشتری به کارگاه‌های آموزشی داریم، کارگاه‌هایی را در فضای مجازی ترتیب بدهد که قطعاً در این زمینه اطلاع‌رسانی خواهد شد. حاجیان نیز از سلامت گروه‌های نمایشی و نمایشگران عروسکی و مخاطبان به‌عنوان مهم‌ترین موضوع نام می‌برد و می‌گوید: تأکید ستاد جشنواره در وهله اول بر حفظ سلامت گروه‌های نمایشی و نمایشگران عروسکی است تا آنان در شرایطی نمایش‌های خود را تولید کنند که سلامتی‌شان به خطر نیفتد. در همین راستا به‌دنبال تأمین مکان‌هایی برای تمرین هستیم که ضریب ایمنی بالایی داشته باشد. البته برخی از گروه‌ها مکان‌هایی برای تمرین خود دارند و گروه‌های دیگری که از ستاد جشنواره تقاضای سالن تمرین داشته‌اند، با رایزنی‌هایی که انجام داده‌ایم، می‌توانند تمرین خود را در سالن‌های زیر مجموعه اداره کل هنرهای نمایشی همچون مجموعه تئاتر شهر، تماشاخانه سنگلج، تالار هنر و... انجام دهند.
کسانی که در سه دوره گذشته پیگیر جشنواره نمایش عروسکی بوده‌اند، طبیعتاً به یاد دارند یکی از برنامه‌های مهم این جشنواره برپایی شادپیمایی‌هایی بود که علاوه بر ایجاد شور و نشاط عمومی، زمینه آشنایی بیشتر مردم را با نمایش عروسکی فراهم می‌کرد. در دوره‌های گذشته شعارهای جشنواره که عموماً در حوزه محیط زیست و تلاش برای شادی همگانی بود، بر پلاکاردهایی که در دستان شخصیت‌های محبوب عروسکی خودنمایی می‌کرد و از این راه مردمی که در این شادپیمایی حضور داشتند، با شعارهای جشنواره آشنا می‌شدند. طبیعتاً در دوره فعلی به‌دلیل کرونا، برگزاری شادپیمایی، نشدنی است.
با این حال حاجیان می‌گوید در تولیدات فضای باز احتمال قوی این رویکرد هست که نمایش‌هایی با موضوع کرونا ساخته شوند چراکه معمولاً نمایش‌های فضای باز به‌دلیل ارتباط مستقیم‌تری که با عموم مردم دارند، فرصت بیشتری برای ارتباط‌ گیری عمومی خواهند داشت و در زمینه مسائل اجتماعی می‌توانند راحت‌تر عمل کنند. شعار جشنواره امسال هم حفظ محیط زیست، صلح جهانی و پرهیز از جنگ است که این شعار جزو اولویت‌های موضوعی نمایش‌های تولیدی جشنواره هم محسوب می‌شود.
جشنواره کودک و برخی گله‌ها
جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان به‌دلیل تاریخ برگزاری خود از جمله جشنواره‌هایی بود که خیلی زود تکلیفش روشن شد. این جشنواره معمولاً در تاریخی نزدیک به روز جهانی کودک (16 مهر ماه) برگزار می‌شود که این بازه زمانی به‌دلیل همزمان شدن با ماه محرم و صفر معمولاً با یکی دو ماه فاصله یعنی بین مهر و آبان برگزار می‌شود. از آنجا که میزبان این جشنواره شهر همدان است، برگزاری آن مستلزم حضور فیزیکی و اسکان گروه‌های نمایش در این شهر بود که به‌دلیل شرایط موجود این امر منتفی شد.
هرچند مدیران تئاتری برنامه دیگری را با نام «کودک، فصل امید» جایگزین کردند با این حال لغو این جشنواره در همدان، انتقادهایی را هم در پی داشت و برخی از فعالان تئاتر کودک در این استان معتقد بودند می‌شد این جشنواره هم مانند دیگر جشنواره‌ها در فضای مجازی برگزار شود. مهدی حاجیان در این زمینه نیز توضیح می‌دهد: برای برگزاری جشنواره تئاتر کودک هم رویکرد فضای مجازی بررسی شد ولی در نهایت مقرر شد برای حمایت از اجرای عمومی و بهره‌مندی تعداد بیشتری از شهروندان از برنامه‌های جشنواره تئاتر کودک، نمایش‌هایی که در طول سال تولید شده ولی اجرای عمومی خود را انجام نداده‌اند، طی فرآیندی ارزیابی شوند و با حمایت اداره کل هنرهای نمایشی، اجرای عمومی خود را انجام بدهند. در همین راستا پرونده اجرای این نمایش‌ها تا پایان سال باز است و هر گروه نمایشی، کار خود را در شهر خود به صحنه می‌برد تا تماشاگران بیشتری امکان دیدن این نمایش‌ها را داشته باشند. او البته یادآوری می‌کند که برای حمایت از نمایشنامه‌نویسان فعال در گروه سنی کودک و نوجوان، مسابقه نمایشنامه‌نویسی جشنواره کودک به‌قوت خود باقی است و برگزیدگان آن اعلام می‌شوند. ضمن اینکه هرنمایشنامه‌ای که به تشخیص هیأت داوران شایسته انتشار دانسته شود، مراحل چاپ و نشر خود را طی خواهد کرد.

جشنواره تئاتر دانشگاهی
معنا پیداکردن جشنواره‌ با دانشجو

جشنواره تئاتر دانشگاهی هم در دوره بیست و سوم خود با فراز و فرودهای بسیاری همراه بود. کسانی که با بدنه تئاتر دانشگاهی در ارتباط بوده‌اند، می‌دانند این جشنواره نخستین جشنواره‌ای بود که دبیرخانه دائمی داشت و دبیر دوره بعدی در مراسم اختتامیه دوره قبل مشخص می‌شد تا هر دانشجویی که دبیری جشنواره را برعهده می‌گیرد، یک سال فرصت برنامه‌ریزی داشته باشد. با این همه این جشنواره هم در دوره‌های بعدی دستخوش تغییر و تحولاتی شد که دامنه این تغییرات از سیستم انتخاب دبیر آغاز شد و حالا به تقویم جشنواره هم کشیده شده است. اسفند سال گذشته سید مجتبی جدی برای برگزاری دوره بیست و سوم جشنواره تئاتر دانشگاهی حکم گرفت ولی از همان آغاز می‌شد پیش‌بینی کرد که این جشنواره نمی‌تواند در تقویم اولیه خود یعنی اردیبهشت ماه برگزار شود به همین دلیل وقتی اعلام شد فراخوان جشنواره تا پایان فروردین ماه منتشر خواهد شد، کسی از این موضوع شگفت‌زده نشد. فراخوان اعلام شد ولی استمرار تعطیلی تئاتر و دیگر مراکز فرهنگی هنری، برگزارکنندگان این جشنواره را هم در زمانبندی برنامه‌های خود دچار تردید کرد. آنان در آغاز بهتر می‌دانستند جشنواره آبان ماه برگزار شود که مناسبت مذهبی ندارد و جشنواره دیگری هم در این تاریخ برگزار نمی‌شود تا تداخل کاری رخ دهد ولی ادامه شرایط کرونایی و بالا رفتن آمار مبتلایان به این ویروس که در چند نوبت به اوج رسید، سبب شد تا برگزارکنندگان این جشنواره هم از خیر برپایی بخش صحنه‌ای در سال‌جاری بگذرند و این جشنواره را اردیبهشت سال 1400 برپا کنند. دبیر این جشنواره بارها اعلام کرد نمی‌توانیم جشنواره بیست و سوم را لغو کنیم چراکه برپایی آن، مطالبه دانشجویان است ولی برگزاری بخش صحنه‌ای این جشنواره منوط به باز شدن خوابگاه‌های دانشجویی و حضور فیزیکی دانشجویان است. جدی درباره بخش‌هایی از این جشنواره که امسال برگزار می‌شود، توضیح می‌دهد: تأکید ما بر بخش پژوهش است و تلاش می‌کنیم کارگاه‌های آموزشی را پر قدرت برگزار کنیم. در حال حاضر کارهای مربوط به بخش پژوهش انجام شده و متقاضیان تا 15 آذر فرصت داشتند پژوهش‌های خود را بفرستند. ضمن اینکه در نظر داریم درباره وضعیت تئاتر، همایش‌ها و نشست‌های مختلفی برگزار کنیم و امیدواریم با بازگشایی سالن‌های تئاتر، بتوانیم برنامه‌های این بخش را در تالار مولوی برگزار کنیم.

جشنواره‌ای با پشتگرمی‌های لازم
تئاتر مقاومت و دو حامی مالی بزرگ

هرچند برگزاری اغلب جشنواره‌های تئاتری با اما و اگرهای زیادی رو به رو بوده و هست، برگزارکنندگان هفدهمین جشنواره تئاتر مقاومت بعد از مدتی بررسی و تردید، درباره تاریخ برگزاری خود به نتیجه رسیدند و این جشنواره 25 آذر تا دوم دی ماه برگزار شد. در شرایطی که بسیاری از برنامه‌ها و نشست‌های خبری در فضای مجازی برگزار می‌شوند، مسئولان این جشنواره، نشست خبری آن را به‌صورت حضوری برپا کردند.
به گفته حمید نیلی، دبیر این جشنواره، از ویژگی‌های این دوره، حضور قشر دانشجویی است که کمک می‌کند نگاه‌های جدیدی به تئاتر مقاومت و دفاع مقدس مطرح شود و او امیدوار است شکاف ایجاد شده بین تئاتر مقاومت و بدنه دانشجویی برداشته شود. برگزارکنندگان این جشنواره در نظر داشتند بخش خیابانی آن را در شیراز و بخش دانشجویی را در مشهد برگزار کنند ولی بعداً اعلام شد که پیک کرونا، آنان را از برگزاری این برنامه منصرف کرده و حالا همه بخش‌های جشنواره در تهران برگزار می‌شود. تغییر تاریخ برگزاری هم از دیگر تغییرات این جشنواره است. ابتدا قرار بود جشنواره اول آذر برگزار شود ولی با چند روز فاصله، شروع برگزاری آن به 25 آذر  موکول شد.
هرچند معمولاً تئاتر به‌دلیل کم شمار بودن تماشاگرانش، چندان مورد توجه حمایتگران مالی نیست، اما جشنواره هفدهم تئاتر مقاومت از حمایت‌های دو حامی بزرگ یعنی همراه اول و  مس سرچشمه کرمان برخوردار است. این دوره از جشنواره، برای گرامیداشت یاد و خاطره حاج قاسم سیلمانی، جایزه‌ای به‌نام «حاج قاسم» تعریف کرده است. آن گونه که حمید نیلی در نشست خبری این جشنواره توضیح داده، قرار است ۲ اثر برگزیده این جشنواره به جشنواره تئاتر فجر و ۲ اثر برگزیده به جشنواره تئاتر دانشگاهی معرفی شود. ضمن اینکه آثار برگزیده جشنواره هم برای اجرای عمومی حمایت خواهند شد. نمایش‌های این دوره از جشنواره تئاتر مقاومت، از ساعت 12 تا 24 روزهای یاد شده (25 آذر تا 2 دی) از طریق سایت تیوال برای علاقه‌مندان در درسترس خواهد بود و قیمت بلیت هر نمایش 5 هزار تومان تعریف شده است. در کنار نمایش‌هایی که اجرا دارند، چند کارگاه آموزشی هم تعریف شده که به‌صورت آنلاین برپا می‌شوند و نمایش‌های شرکت‌کننده در جشنواره نشست نقد و بررسی هم دارند که این نشست‌ها نیز به همین طریق برای مخاطبان ارائه می‌شود. تغییر در بخش خیابانی این جشنواره تنها به مکان برگزاری آن محدود نمی‌شود چراکه برگزارکنندگان ناچار شدند برای رعایت پروتکل‌های بهداشتی، نمایش‌های این بخش را که به طور زنده اجرا دارند، فقط برای هیأت داوران ارائه دهند و آثار این بخش ویژه عموم مخاطبان اجرا نخواهند شد. البته نمایش‌های خیابانی برای اجرای عمومی در بازه زمانی بعد از جشنواره مورد حمایت قرار می‌گیرند.

اندر مصایب‌ خصوصی‌ها
جشنواره‌های تئاتری و دغدغه‌های بخش خصوصی

اما فقط بخش دولتی نیست که دلمشغولی جشنواره‌های تئاتری را دارد. در این دوران دشوار که بسیاری از هنرمندان تئاتر به‌دلیل شرایط سخت این هنر و نیز اقتصاد لرزان آن نگرانی بسیاری دارند، بخش خصوصی هم دست به کار شده است.
خانه هنر «دیوار» از جمله مکان‌هایی در بخش خصوصی است که جشنواره‌ تئاتر تک نفره آنلاین «دیوار» را برنامه‌ریزی کرده است. شیوا اردویی که کارگردان و مترجم تئاتر و مسئول بخش آموزش تئاتر خانه هنر دیوار است، دبیری این جشنواره را بر عهده دارد. او نیز که چون دیگر همکاران خود باور دارد که تئاتر در وضعیت دشواری قرار گرفته، امیدوار است با برپایی این جشنواره شور و شوقی هرچند کوچک به این فضای سرد و کم امید دمیده شود.  اردویی البته می‌گوید تمام تلاش خود را به کار گرفته تا با برگزاری این جشنواره به شکل آنلاین و تک نفره، تمام پروتکل‌های بهداشتی رعایت شود و ضریب ایمنی به بالاترین حد خود برسد. او البته این جشنواره را در دو بخش فارسی و انگلیسی برگزار می‌کند تا کسانی که به زبان انگلیسی تسلط دارند و می‌توانند متنی را به زبان اصلی بنویسند یا اجرا کنند، فرصت برای حضور در این جشنواره را داشته باشند. اردویی استقبال علاقه‌مندان جوان را مایه خوشحالی می‌داند و می‌گوید حتی از دورافتاده‌ترین شهرها هم جوان‌هایی متقاضی شرکت در جشنواره هستند و همین موضوع مایه دلگرمی و امیدواری است و نشان می‌دهد برخلاف برخی از اظهارنظرها درباره مرگ تئاتر در دوران کرونا، این هنر مردنی نیست و همچنان به حیات خود ادامه می‌دهد. ضمن اینکه نباید از پیشرفت‌های تکنولوژیک غافل شد و می‌‌توان از دستاوردهای این حوزه برای زنده نگه داشتن تئاتر کمک گرفت. او همچنین امیدوار است با تعریف بخش انگلیسی بتوان با دیگر کشورها ارتباط نزدیک‌تری برقرار کرد چراکه کرونا بحرانی جهانی است و عمومیت آن سبب تسهیل در ارتباط میان کشورهای گوناگون می‌شود. قرار بود این جشنواره 1 تا 10 دی ماه در یکی از پلتفرم‌های داخلی برگزار ‌شود ولی به‌دلیل بالا رفتن آمار مبتلایان به کرونا، برگزارکنندگان آن بهتر دیدند با کمی تأخیر آن را از 20 تا 26 دی ماه برگزار کنند. این رویداد هنری جایزه بازیگری و کارگردانی ندارد ولی قرار است سه اثر برگزیده معرفی کند.

خارج از مرز
درخشش دختران ایرانی در جشنواره‌ای امریکایی

اما در وضعیتی که بسیاری از جشنواره‌های تئاتری و سینمایی تعطیل شده‌اند، یک گروه از دختران جوان ایرانی با نمایش«Labor» به نویســـــندگی و کارگردانــــــــی ماهانا نریمانی در ۲۸ و ۲۹ نوامبر (۸ و ۹ آذر) در جشنواره آنلاین «رد کرتن» امریکا حضور داشتند و جایــــــــزه هم گرفتند. پنجاه و یکمین دوره جشنواره تئاتر «رد کرتن» امریکا با رویکرد «در خانه بمانید، زنده بمانید» در پلتفرم Zoom به‌صورت پخش آنلاین در سراسر دنیا برگزار شد و نمایش «Labor» به‌عنوان یکی از فینالیست‌های این رویداد حضور داشت و در بخش بهترین نمایش تقدیر و در بخش بازیگری هم نامزد شد. ۹نمایش حاضر در این جشنواره از کشورهای ایران، امریکا، فنلاند، ایرلند، برزیل، سنگاپور، ولز و هند بودند که توسط ۱۲ داور از سراسر دنیا انتخاب شدند و رقیب گروه ایرانی گروهی از کشور برزیل بود که هنرمندانی از چند ملیت گوناگون در آن حضور داشتند. این جشنواره رویکرد خیریه هم داشت و از آنجا که تماشاگران برای دیدن آثار آن بلیت تهیه می‌کردند، درآمد حاصل از فروش بلیت‌ها هم به‌عنوان جایزه به برگزیدگان اهدا شد و هم به هنرمندان تئاتر هند که در دوران کرونا بیکار شده‌اند، تعلق گرفت. این نکته را نباید از نظر دور داشت که بانی این جشنواره یک هنرمند هندی بوده است و در این سال‌ها این رویداد هنری با همراهی هنرمندان امریکایی و هندی برپا شده البته هنرمندانی از کشورهای دیگر هم در برگزاری آن مشارکت داشته‌اند. مجموعه این شرایط نشان می‌دهد هرچند تئاتر در یکی از بزنگاه‌های بزرگ به سر می‌برد ولی همچنان می‌توان به راهکارهایی برای ادامه حیات آن اندیشید.