میترا جلیلی
 خبر‌نگار‌
تازه‌ترین گزارش مؤسسه تحقیقاتی اکوسیستم استارتاپ‌های جهان(GSER 2020) نشان از ارزش ۳ تریلیون دلاری اقتصاد استارتاپ‌های جهان دارد که البته بخش عمده این استارتاپ‌ها در زمینه تکنولوژی فعالیت دارند. انتظار می‌رفت اقتصاد استارتاپ‌ها در سال ۲۰۲۰ روند افزایشی داشته باشد اما با شیوع کرونا ورق برگشت. بسیاری از استارتاپ‌های جهان به دردسر افتادند و به‌دلیل کمبود جذب سرمایه، مجبور به‌کاهش هزینه‌های خود
و حتی اخراج نیروهایشان شدند. با این حال وضعیت درمنطقه خاورمیانه و شمال آفریقا به گونه‌ای دیگر است و آمارها نشان از افزایش سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های این منطقه دارند.
سرمایه‌گذاری ۸۰۳میلیون دلاری
بررسی‌های جهانی نشان می‌دهد سیلیکون ولی در رتبه نخست اکوسیستم‌های استارتاپی جای گرفته اما این بدان معنا نیست که همه استارتاپ‌های موفق جهان در امریکا قرار گرفته‌اند. ۳۰درصد از برترین اکوسیستم‌های جهان در منطقه آسیا اقیانوسیه جای دارند که موفقیت آنها به سئول و توکیو، ملبورن، سیدنی، پکن، دهلی و سنگاپور باز می‌گردد. علاوه بر این، هرچند خاورمیانه و شمال آفریقا در میان آخرین اکوسیستم‌های منطقه‌ای بزرگ قرار گرفته اند که رشد کرده و توسعه یافته‌اند اما سرمایه‌گذاران از مدت‌ها قبل انتظار داشتند تا همین بازارهای نوظهور موفق به جذب تعداد زیادی از نوآوری‌ها و استارتاپ‌ها شوند. این ظهور و ورود نسبتاً دیرهنگام به حوزه استارتاپ‌ها و فناوری همیشه هم به معنای عقب ماندن از بقیه کشورها و رقبا نیست و منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا آن را ثابت کرده است. البته برخی، جمعیت جوان دنیای عرب که بسیاری از آنها به دنیای تکنولوژی علاقه‌مند هستند را دلیل موفقیت استارتاپی این منطقه می‌دانند.
در سال ۲۰۲۰ با وجود شیوع کرونا و انتظار پژوهشگران مبنی بر کاهش میزان سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های این منطقه، اما آمارها چیز دیگری را نشان می‌دهند. آخرین گزارش MAGNiTT (پلتفرم دیتای استارتاپ‌ها برای بازارهای در حال ظهور سرمایه‌گذاری) نشان می‌دهد از ابتدای سال ۲۰۲۰ تا ماه اکتبر حدود ۸۰۳میلیون دلار در زمینه استارتاپ‌های منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا(MENA) سرمایه‌گذاری انجام شده که این رقم معادل کل سرمایه‌گذاری انجام شده در سال ۲۰۱۹ است. آنالیز گزارش‌ها از سال ۲۰۱۵ تا سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد که این بالاترین میزان سرمایه‌گذاری انجام شده طی این سال‌هاست. طبق این گزارش میزان سرمایه‌گذاری برای استارتاپ‌های منطقه از ۶۵۷میلیون دلار در سال ۲۰۱۷ به ۸۰۳میلیون دلار در سال ۲۰۲۰ رسیده که با وجود شیوع کرونا، رقم قابل توجهی است. اما شاید مهم‌ترین دلیل موفقیت منطقهMENA را تلاش دولت‌ها، سرمایه‌گذاران و شرکت‌های بزرگ فناوری دانست که به‌دنبال بالفعل کردن پتانسیل اکوسیستم‌های استارتاپ‌ها در خاورمیانه و شمال آفریقا بوده‌اند.
از قانونگذاری تا سرمایه‌گذاری در پژوهش
یکی از تلاش‌های دولت‌های خاورمیانه و شمال آفریقا برای توسعه اکوسیستم‌های استارتاپی را می‌توان قانونگذاری‌های مشخص و مفید در این حوزه دانست. به‌عنوان مثال پارلمان تونس در سال 2018 به اتفاق آرا یک قانون ویژه برای استارتاپ‌های این کشور به تصویب رساند که در آن خط مشی دولت ازجمله معافیت از مالیات و حمایت از ثبت اختراع به چشم می‌آید. همه موارد این قانون به منظور حمایت از بخش استارتاپ کشور طراحی شده بود و بسیاری از پژوهشگران، آن را نخستین گام تونس برای ایجاد هاب دیجیتال در منطقه دانستند هرچند معتقد بودند که برای رسیدن به این هدف باید اصلاحات بیشتری انجام شود. این قانون درواقع بخشی از استراتژی وسیع‌تر دولت تونس با نام «تونس دیجیتال ۲۰۲۰» به‌منظور تقویت توسعه اقتصادی و گسترش زیرساخت‌های فناوری بود. با تصویب این قانون انتظار می‌رفت تعداد استارتاپ‌ها بویژه در بخش «های تک»، در این کشور رشد قابل ملاحظه‌ای پیدا کند و پس‌از این اقدام، یوسف جاهد، نخست‌وزیر وقت تونس در حساب توئیتری خود نوشت: فقط یک قدم دیگر برای لنگر انداختن اقتصاد ما در عصر دیجیتال وجود دارد. سرانجام این موضوع به حقیقت پیوست و تحقیقات مؤسسه پژوهشی GEDI نشان داد که تونس در سال ۲۰۱۹ در زمینه اکوسیستم استارتاپ‌ها رتبه مناسبی را به خود اختصاص داده است. استارتاپ‌های تونس حالا دیگر در زمینه هوش مصنوعی، امنیت سایبری و راهکارهای روباتیک در جهان حرفی برای گفتن دارند و در نتیجه قرنطینه و شیوع کووید۱۹نیز استارتاپ‌های این منطقه بیشتر به‌سمت فین تک‌ها، تکنولوژی‌های مرتبط با سلامت و تحصیل سوق داده شده‌اند.
در سال ۲۰۱۹ دولت امارات متحده عربی نیز ویزاهای ترجیحی خاصی را برای اعضای ۱۰۰ استارتاپ برتر دنیای عرب که در کنفرانس مجمع جهانی اقتصاد در اردن انتخاب شده بودند صادر کرد. درواقع امارات تلاش کرد تا این کشور را به مقصدی مناسب و امن از نظر سرمایه‌گذاری تبدیل کرده و استعدادها و استارتاپ‌های برتر جهان را جذب خود کند. یکی دیگر از اعضای موفق منطقه MENA در توسعه اکوسیستم استارتاپی، رژیم صهیونیستی است که تاکنون سرمایه‌گذاری فراوانی در بخش تحقیق و پژوهش(R&D) داشته است. اسرائیل از نظر میزان سرمایه‌گذاری در طرح‌های پژوهشی، در جایگاه دوم جهان قرار دارد و سالانه ۴.۵۸درصد از تولید ناخالص داخلی آن به این امر اختصاص دارد درحالی که این رقم برای کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی تنها حدود ۲درصد است. همچنین رژیم صهیونیستی با ایجاد دوهزار استارتاپ در دهه گذشته، سه هزار شرکت کوچک و متوسط فناوری پیشرفته، ۵۰ شرکت بزرگ فناوری و 300 مرکز تحقیق و توسعه چند ملیتی بیشترین سرانه استارتاپ جهان را به‌خود اختصاص داده و در زمینه شتاب دهنده‌ها نیز فعالیت زیادی داشته است.
مصر، نقطه اتصال تکنولوژی در خاورمیانه و آفریقا
یکی از موضوع‌هایی که در مطالعات اکوسیستم‌های استارتاپی مورد توجه قرار می‌گیرد، تعداد هاب یا قطب‌های تکنولوژی در هرمنطقه است. تازه‌ترین گزارش ZDnetنشان می‌دهد در اکتبر ۲۰۱۹ تعداد قطب‌های فعال تکنولوژی در آفریقا به ۶۴۳عدد رسیده است که همگی در اقتصاد و کسب و کارها نقشی اساسی ایفا می‌کنند. نیجریه با ۹۰هاب تکنولوژی بیشترین قطب فناوری را در کشورهای مختلف دارد و پس‌از آن آفریقای‌جنوبی با ۷۸ هاب تکنولوژی، مصر با ۵۶، کنیا با ۵۰ قطب تکنولوژی، مراکش با ۳۱ و تونس با ۲۹ هاب حدود ۳۰کشور را زیر پوشش قرار داده‌اند. گفتنی است بیشتر این هاب‌های تکنولوژی حداقل ۱۰۰هزار دلار سرمایه از منبع مختلف دریافت می‌کنند درحالی که کمتر از ۱۰ کارمند دارند. در این گزارش آمده است که مصر با ۵۶هاب تکنولوژی عملاً نقطه حیاتی بری اتصال بین اکوسیستم استارتاپ‌های آفریقایی و خاورمیانه محسوب می‌شود. علاوه بر این، قاهره یکی از بزرگترین مجموعه‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری پیشرو برای استارتاپ‌ها به شمار می‌رود که از این صندوق‌ها می‌توان به Algebra Ventures، A15 و Sawari Ventures اشاره کرد. از دیگر آمارهایی که در این گزارش به آن اشاره شده می‌توان به شهرهای کازابلانکا و تونس اشاره کرد که هریک به تنهایی حدود ۲۰ هاب تکنولوژی را در خود جای داده‌اند. در ۵۴کشور آفریقایی هم ۱۰ شهر بیش از ۴۰درصد از کل هاب‌های فعال را درون خود جای داده‌اند که این موضوع در توسعه فناورانه این شهرها نیز تأثیرگذار بوده و با نگاهی گذرا به شهرها می‌توان پیشرفته‌تر بودن آنها نسبت به شهرهای اطراف را دید.
ورود غول‌های فناوری به منطقه
یکی از موارد مهم در توسعه اکوسیستم‌های استارتاپی، سرمایه‌گذاری است. برخی کمپانی‌ها و غول‌های فناوری سیلیکون ولی نیز به این عرصه ورود کرده و تاکنون در خاورمیانه و شمال آفریقا فعالیت مناسبی داشته‌اند. حتی برخی معتقدند با توجه به توسعه و پیشرفت اکوسیستم استارتاپی خاورمیانه و شمال آفریقا، این منطقه در آینده قابلیت ایجاد یک «سیلیکون ولی» مشابه را خواهد داشت. مایکروسافت یکی از نقش آفرینان بین‌المللی کلیدی است که سرمایه‌گذاری فعالی در این منطقه دارد. مایکروسافت با برنامه Microsoft for Startup تلاش دارد تا به استارتاپ‌ها در سراسر جهان کمک کند و منطقه MENA نیز از آن مستثنی نیست و بر استارتاپ‌ها، سیستم‌های ابری، بیگ دیتا و اینترنت اشیا(IOT) تمرکز دارد. کاراصلی مایکروسافت در منطقه، حمایت از پروژه‌ها و نوآوری‌هایی است که بر ارزش آفرینی جوانان در منطقه متمرکز است چراکه درصد بالایی از جمعیت این منطقه جوان هستند. همچنین حمایت از دولت‌ها، کاهش بیکاری، تشویق نوآوری محلی، هدایت یک برنامه تحول دیجیتال و در نهایت کمک به توسعه اقتصادی و اجتماعی با حمایت از اقتصاد مبتنی بر دانش، از دیگر اهداف مایکروسافت به شمار می‌رود. به موازات توسعه و تحول دیجیتال، ایجاد شهرهای هوشمند و آموزش در منطقه نیز از اهداف مایکروسافت است. مایکروسافت سال گذشته با امضای قراردادی در کویت درواقع انکوباتوری ایجاد کرد تا از کارآفرینان و استارتاپ‌های این کشور کوچک حمایت کند.
گوگل نیز از سال ۲۰۱۵در قالب برنامه Innovation Hub تلاش‌هایی را در امارات متحده عربی آغاز کرده اما آمازون نگاهش به بحرین بوده است. در ماه مه ۲۰۲۰ نیز اینتل از خرید کمپانی اسرائیلی Moovit به مبلغ ۹۰۰میلیون دلار خبر داد. درواقع اینتل با این کار می‌خواهد برنامه سرویس‌های روبوتاکسی را در منطقه راه‌اندازی کند چراکه تخمین زده شده است تا سال ۲۰۳۰ بازار روبوتاکسی‌ها ارزش ۱۶۰میلیارد دلاری خواهد داشت.

علیرضا احمدی
خبرنگار
پاناسونیک که پیش از این روبات‌های پستچی خود را در خیابان‌های شهری هوشمند پایدار در ژاپن با نام Fujisawa) Fujisawa SST) مورد آزمایش قرار داده بود حالا قرار است وارد فاز تازه‌ای شود.
این شهرهوشمند پایدار ژاپن با همکاری بخش خصوصی و دولتی ساخته شده و سبک زندگی و نحوه تعامل ساکنان این شهر با یکدیگر کاملاً دیجیتال و هوشمند است و دولت الکترونیک هم در این شهر به طور صد درصد اجرا می‌شود به همین دلیل هم مراحل آزمایشی روبات‌های این شرکت در این شهر اجرا می‌شود.
نخستین فاز از ورود روبات‌های پستچی به شهر هوشمند در ماه گذشته انجام شد و روبات‌های خودران پاناسونیک در سطح خیابان‌های شهر تردد کردند تا بسته‌ها را به دست مشتریانی برسانند که در کنار خیابان منتظر آنها بودند؛ حتی برخی روبات هاهم در نقش پیک بازی کردند و غذاهای خریداری شده را از رستوران‌ها به دست خریداران رساندند که این فاز آزمایشی تا پایان ژانویه ادامه خواهد یافت. فاز دوم این مراحل آزمایشی نیز از ماه فوریه ۲۰۲۱ آغاز خواهد شد و این روبات‌های بانمک علاوه بر خیابان‌ها می‌توانند در کوچه‌ها  تردد کرده و مرسولات پستی یا خریدهای آنلاین و... را به درِ خانه‌های کاربران برسانند. به این ترتیب در فاز دوم آزمایش روبات‌های پاناسونیک، نحوه سرویس دهی آنها مورد بررسی قرار می‌گیرد تا نقاط ضعف احتمالی آنها مشخص شده و نواقص موجود برطرف شود.
گفتنی است که این روبات کاملاً مستقل است و می‌تواند در طول مسیر خود از برخورد با هرگونه مانع احتمالی پرهیز کند البته این اتفاق در حال حاضر با کمک یک اپراتور می‌افتد. بدین معنا که یک اپراتور انسانی به‌عنوان هسته و مرکز فعالیت روبات در نظر گرفته می‌شود و روبات از راه دور توسط این اپراتور مورد نظارت قرار می‌گیرد؛ در صورتی که روبات در جایی اشتباه کند یا نتواند از یک مانع مشخص عبور کند، اپراتور به کمک روبات می‌آید و عملاً مشکل را حل می‌کند هرچند قرار است استقلال این روبات در آینده به جایی برسد که دیگر هیچ نیازی به پشتیبانی یا نظارت و کنترل از راه دور اپراتور انسانی وجود نداشته باشد. محققان می‌گویند هر سفر این روبات‌ها تا یک ساعت می‌تواند طول بکشد و البته سرعت روبات‌ها تنها ۴کیلومتر بر ساعت است. این شرکت در بیانیه‌ای عنوان کرد: با طراحی و ارائه روبات‌هایی با قابلیت ارسال کالا، این روبات‌ها می‌توانند در شرایطی همچون بحران کرونا بهترین دوست بشر باشند. مردم در طول قرنطینه و بحران کرونا بیشتر به خرید آنلاین روی آورده‌اند و ارسال کالاها یکی از چالش‌های اصلی به شمار می‌رود و این روبات‌ها می‌توانند کاملاً این مشکلات را حل کنند؛ درطول کرونا تعداد افراد شاغل در سرویس‌های ارسال کالا و پیک به نسبت رشد تقاضای مردم بسیار کم بود و همین امر دردسرهایی برای کمپانی‌ها ایجاد کرد، هرچند برخی نگران این موضوع هستند که روبات‌ها در آینده می‌توانند چنین شغل‌هایی را از بشر بگیرند و به بیکاری پیک‌ها منجر شوند ولی موضوع این است که پیک‌ها می‌توانند با کسب مهارت‌های جدید در بخش نظارت بر روبات‌ها فعالیت داشته باشند و عملاً بیکار نمی‌شوند، تنها یک تغییر در شغل ایجاد خواهد شد. ژاپن از ژوئیه ۲۰۲۰ طرح استراتژی رشد را در کشور کلید زده که تمرکز اصلی آن رویات‌های پستچی و پیک است؛ در این میان پاناسونیک یکی از کمپانی‌های فعال در این زمینه به حساب می‌آید که فعالیت‌های پژوهشی و بخش R&D آن توسط وزارت اقصاد و وزارت تجارت و صنعت ژاپن پشتیبانی می‌شود. علاوه بر ژاپن، روبات‌های خودران پستچی در سال آینده در دو شهر در بریتانیا نیز فعالیت خواهند داشت و آمازون هم این فناوری را در ماه ژوئیه در شهرهای آتلانتا، فرانکلین و جورجیا امریکا به‌صورت آزمایشی به کار گرفت.

مهدی بینا
کارشناس بین المللی فناوری اطلاعات
اکنون دنیای بدون اینترنت غیر قابل تصور است. اینترنت با اتصال میلیاردها نفر و اشیاء در سراسر جهان، ستون اصلی جامعه اطلاعاتی مدرن است. آیا تا به حال برایتان پیش آمده که از سرعت پایین ترافیک، معطلی در بانک، صف‌های طولانی تعویض پلاک خودرو، قطعی و سرعت پایین اینترنت عصبانی شوید. در گزارش جهانی InternetWorldStat که در انتهای سپتامبر ۲۰۲۰ منتشر شد، در بررسی منطقه خاورمیانه، بالاترین میزان ضریب نفوذ اینترنت نسبت به جمعیت هر کشور را به ترتیب به قطر با ۹۹.۶درصد، کویت با ۹۹.۱درصد و امارات ۹۶.۴درصد نمایش داد. ایران در میزان ضریب نفوذ اینترنت نسبت به جمعیت قریب به ۸۴ میلیون نفری خود، ۸۰.۵ درصد را احراز کرده است و تقریباً در نیمه جدول خاورمیانه و البته بالاتر از میانگین جهانی قرار دارد. نکته جالب در این گزارش، درصد رشد کاربران اینترنت که البته کرونا به این تحول دیجیتالی سرعتی بالا بخشیده بوده  نشان می‌دهد ایران بالاترین رشد کاربر آنلاین نسبت به سال گذشته با ۳۶.۹ درصد در سطح خاورمیانه داشته است. جالب‌تر آنکه با بررسی روند رشد کاربران اینترنت کشورهای جهان، بالاترین میزان درصد رشد کاربران اینترنتی جهان در طی بازه زمانی 10 سال گذشته (از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۰)، به ترتیب مربوط به بنگلادش با ۹۴، ۱۹۹درصد، نیجریه با ۶۳، ۰۰۰درصد، ویتنام با ۳۴، ۲۵۰درصد و ایران با ۲۷، ۰۴۰درصد رشد بوده است.
 در واقع میزان جهش رشد کاربران اینترنتی در کشورهای جهان، نمایانگر عمق شکاف عقب ماندگی دیجیتالی برخی کشورها نسبت به دیگر کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه و پتانسیل پذیرش فناوری مردم آن کشورها است. البته به نوعی با توجه به محدودیت‌های ایجاد شده در زندگی مردم بواسطه ویروس کرونا، جبران عقب ماندگی دیجیتالی این کشورها و تحول دیجیتالی سرعت گرفته است. در حال حاضر، کاربران آنلاین ایرانی در جایگاه شانزدهم لیست، بیشترین تعداد کاربران اینترنت جهان قرار گرفتند. در این لیست، چین، هند، امریکا، اندونزی و برزیل به ترتیب بالاترین میزان تعداد کاربران اینترنت جهان را دارند. با توجه به سرعت رشد تکنولوژی در جهان، دولت‌ها بواسطه تلاش برای رقابت در بازارهای بین‌المللی و افزایش سهم خود از کیک اقتصاد جهانی، همواره در حال توسعه زیرساخت‌ها بوده وهستند. مهم این است که ببینیم برای مثال 10 سال پیش نسبت به بقیه کشورهای جهان، در چه جایگاهی بودیم و امروز در چه جایگاهی قرار داریم. اگر رشد ۲۷ هزار درصدی نسبت به 10 سال پیش داریم، این نمایانگر میزان شکاف عقب ماندگی دیجیتالی با کشورهای توسعه یافته است. کافی است نگاهی به جایگاه اقتصادی، فناوری و نوآوری کشورهایی که رشد بالاتری داشتند (بنگلادش، نیجریه، ویتنام) نگاه کنیم. در واقع بخش اعظم رشد تعداد کاربران اینترنتی مرهون تحول دیجیتال جهانی و فضای استارتاپ‌ها و کسب و کارهای دیجیتالی هستند.
همچنین در طول دوره بررسی‌ها مطابق گزارش بین‌المللی Statista در ابتدای سال ۲۰۲۰، مشخص شد که ۹۸ درصد از جمعیت دانمارک به اینترنت دسترسی دارند. همچنین ایسلند، کویت، قطر، امارات و بحرین به طور مشترک با نفوذ اینترنت ۹۹ درصد در رتبه‌های اول قرار گرفتند. جالب اینجاست که این آمار با توجه به‌ روند رشد تحول دیجیتالی کشور، پیش‌بینی میزان نفوذ اینترنت در ایران تا سال ۲۰۲۵ را در حدود ۸۸.۹ درصد نشان می‌دهد. این در حالی است که پیش‌بینی می‌شود دسترسی به اینترنت همراه در ایران در سال ۲۰۲۵ افزایش و به ۸۸.۸ درصد برسد.
گفتنی است در این گزارش نرخ نفوذ به سهم کل جمعیت دسترسی به اینترنت از طریق اتصال باند پهن تلفن همراه اشاره داشته و داده‌های این گزارش مبتنی بر شاخص‌های اولیه و ثانویه در مورد اقتصاد کلان، جمعیت و فناوری در بیش از ۱۵۰ کشور و منطقه در سراسر جهان است. تمام شاخص‌ها از سازمان و دفاتر آماری بین‌المللی و ملی هر کشور و اتاق‌های بازرگانی تهیه می‌شوند و به منظور تولید مجموعه داده‌های قابل مقایسه، پردازش می‌شوند.
 از سال ۲۰۱۹، آسیا منطقه‌ای با بیشترین تعداد کاربران آنلاین به شمار آمده، (در آخرین شمارش بیش از ۲.۳ میلیارد نفر) و اروپا با تقریباً ‌۷۲۸ میلیون کاربر اینترنت در رده دوم قرار گرفته است. تقریباً ۴.۶۶ میلیارد نفر از اکتبر ۲۰۲۰ کاربر اینترنت فعال بوده اند که ۵۹ درصد از جمعیت جهان را شامل می‌شود. اکنون موبایل به مهم‌ترین کانال دسترسی به اینترنت در سراسر جهان تبدیل شده است زیرا ۹۱ درصد از کل کاربران اینترنت را کاربران اینترنت تلفن همراه تشکیل می‌دهند.
چین، هند و ایالات متحده از نظر کاربران اینترنت از همه کشورهای دیگر بالاتر هستند. چین بیش از ۸۵۴ میلیون کاربر اینترنت و هند تقریباً ۵۶۰ میلیون کاربر آنلاین دارد. البته ناگفته نماند که با توجه به جمعیت بالایشان، هر دو کشور هنوز قسمت عمده‌ای از جمعیت آنها آفلاین هستند.
تمام این گزارشات و اعداد و آمار مبین تغییر عملکردی و پارادیم‌های جهانی است. این که جهان در مرحله‌گذار از اقتصاد دیجیتالی به اقتصاد هوشمند است. اقتصادی مبتنی بر تفکر پلتفرمی بر اساس تغییر پارادایم‌های مدیریتی جهان برای افزایش تولید ناخالص ملی، خلق ثروت و ارزش آفرینی جهانی از طریق صادرات خدمات که بمنظور افزایش رفاه عمومی کشور شکل گرفته است.
اگر درست اندیشه و نگاه کنیم، امروز همان فردایی است که باید برای آن برنامه‌ای روشن برای تبدیل تحریم‌ها و تهدیدها به فرصت داشته باشیم.

افزودن قابلیت‌های امنیتی ویژه فیس بوک به اکانت‌های عادی

فیس بوک اعلام کرد از سال ۲۰۲۱ به کاربرانش اجازه خواهد داد کلیدهای امنیتی فیزیکی را به‌عنوان راهی برای احراز هویتشان برای ورود به اپلیکیشن موبایلی این شبکه اجتماعی تعریف کنند. به گزارش ایسنا، فیس بوک اخیراً گزینه‌ای را عرضه کرده که مستلزم یک کلید امنیتی سخت افزاری برای اتصال به رایانه رومیزی پیش از هر بار ورود به این پلتفرم شبکه اجتماعی است. این شرکت اعلام کرد کاربران می‌توانند کلید سخت افزاری را از فروشندگان خریداری کرده و در نزد فیس بوک به ثبت برسانند. بزرگترین شبکه اجتماعی جهان اعلام کرد قصد دارد از سال آینده برنامه امنیتی «فیس بوک پروتکت» برای اکانت‌های شخصیت‌های برجسته شامل نامزدهای انتخابات را توسعه دهد و انواع حساب‌های جهانی فیس بوک را تحت پوشش این برنامه قرار دهد. عرضه سرویس امنیتی جدید پس از هک شبکه اجتماعی توئیتر در ژوییه روی داد که در جریان آن کنترل حساب‌های بسیاری از افراد معروف شامل جو بایدن، رئیس‌جمهوری منتخب امریکا وایلان ماسک، مدیرعامل «تسلا» به دست هکرها افتاد. برنامه «فیس بوک پروتکت» که در حال حاضر در امریکا موجود است، به سیاستمداران، سازمان‌های دولتی و افراد کمپین‌های انتخاباتی اجازه می‌دهد تمهیدات امنیتی بیشتری مانند احراز هویت دو مرحله‌ای و کنترل فوری تهدیدهای هک احتمالی را به اکانت‌های فیس بوک خود اضافه کنند. براساس گزارش رویترز، فیس بوک اعلام کرده که بزودی کاربرانی مانند خبرنگاران و فعالان حقوق بشر که در ریسک بالاتر هدف قرار گرفتن توسط هکرهای پیشرفته هستند از این امکانات امنیتی برخوردارمی شوند.

 تشکیل نیروی ضد باج افزار از سوی شرکت‌های فناوری امریکایی

تعدادی از شرکت‌های فناوری و امنیت سایبری در ایالات متحده یک نیروی ویژه برای مقابله با روند رو به رشد عرضه باج افزارها در امریکا ایجاد کرده‌اند.
به‌گزارش مهر، این گروه امیدوارند تا چارچوبی استاندارد برای پاسخگویی و واکنش در برابر حملات فزاینده باج افزاری ایجاد کنند. در سال‌های اخیر حملات باج افزاری مشکلات زیادی برای نهادهای دولتی و خصوصی در امریکا ایجاد کرده‌اند و باج افزار نویسان با قفل کردن فایل‌های مهم و طرح درخواست دریافت پول در ازای رمزگشایی از فایل‌ها خسارت زیادی وارد کرده‌اند. ده‌ها بیمارستان، مدرسه، مؤسسه دولتی و خصوصی در ایالات متحده از این حملات زیان دیده‌اند و برای مقابله با این مشکل مایکروسافت، مک آفی و ۱۷ شرکت نرم افزاری و فناوری دیگر و نیز مؤسسات امنیتی و سازمان‌های غیرانتفاعی با یکدیگر متحد شده و یک نیروی ویژه مقابله با باج افزار تشکیل داده‌اند. معمولاً گروه‌ها و مؤسسات امنیتی متفاوت برای مقابله با باج افزارها توصیه‌های متفاوت و متنوعی ارائه داده و این امر موجب سردرگمی می‌شود. ابداع استانداردی واحد برای واکنش به این حملات می‌تواند این مشکل را نیز کاهش دهد. گروه یادشده واکنش‌های فعلی به باج افزارها را بررسی و ارزیابی می‌کند و مشکلات آنها را می‌یابد و در نهایت یک نقشه راه برای تصمیم‌گیری دقیق در این زمینه ارائه می‌دهد. قرار است جزئیات بیشتر در مورد وظایف و برنامه‌های این گروه تازه تأسیس ظرف یک ماه آینده ارائه شود. فعالیت اجرایی این گروه از بهار آغاز می‌شود.


از سوی جک دورسی
ترامپ و جوبایدن در توییتر آنفالو شدند

جک دورسی، مدیر عامل توئیتر در تصمیمی تأمل برانگیز، حساب شخصی دونالد ترامپ و جو بایدن را فقط چند هفته قبل از مراسم تحلیف جو بایدن رئیس‌جمهوری منتخب ایالات متحده آنفالو کرد. به گزارش انتخاب، دونالد ترامپ را می‌توان یکی از جنجالی‌ترین کاربران توئیتر طی ۴ سال اخیر ارزیابی کرد، وی بار‌ها و بار‌ها مدیر توئیتر را متهم به دفاع از دموکرات‌ها و به سایه راندن جمهور یخواهان کرد، افزون بر این‌ها، توئیت‌های جنجالی دونالد ترامپ همیشه حاشیه ساز بوده‌اند. اما به نظر می‌رسد دورسی تصمیم گرفته است با پایان یافتن دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ دقیقاً همان رفتای را با وی در پیش بگیرد که با دیگر کاربران انجام می‌دهد. بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط bigtechalert (حسابی که مدیران سیلیکون ولی را ردیابی می‌کند)، ایوانکا ترامپ، جو بایدن و حتی کامالا هریس نیز توسط جک دورسی آنفالو شده‌اند. مدتی پیش دونالد ترامپ توئیتر را متهم به انتشار اطلاعات غلط و جانبداری از حزب رقیب در جریان انتخابات کرد، اما حتی در آن دوران نیز جک دورسی وی را آنفالو نکرد؛ در ماه‌های پس از انتخابات ایالات متحده در سال ۲۰۱۶، سیستم عامل‌ شبکه‌های اجتماعی با هجوم ادعا‌هایی مبنی بر عدم کفایت یا بی‌علاقگی آنها در تضعیف یکپارچگی روند انتخابات با اجازه دادن به نشر اطلاعات نادرست برای میلیون‌ها رأی دهنده، روبه‌رو شدند. طی چهار سال گذشته دونالد ترامپ بیش از ۵۶ هزار پست توئیتری منتشر کرده است و ۸۸.۵ میلیون نفر فالوور دارد. جو بایدن نیز از دوران انتخابات تا کنون بیش از ۲.۵ میلیون دنبال کننده جدید دارد.


هشدار امنیتی جدید آمریکا
از خدمات دیجیتالی چینی دوری کنید

وزارت امنیت داخلی امریکا به شرکت‌های امریکایی درباره استفاده از تجهیزات سخت افزاری و خدمات دیجیتالی که توسط شرکت‌های چینی ایجاد شده یا با آنها مرتبطند هشدار داد. به گزارش ایسنا، مقامات امریکایی اخیراً درباره همه روش‌هایی که دولت چین و عاملانش برای هدف گرفتن شرکت‌ها و دانشگاه‌های امریکایی به‌منظور سرقت مالکیت معنوی استفاده می‌کنند، صحبت می‌کنند. وزارت امنیت داخلی امریکا اعلام کرده محصولات چینی ممکن است حاوی بدافزار بَک دور یا مکانیسم مخفی جمع‌آوری اطلاعات باشند که می‌تواند توسط مقامات چینی برای جمع‌آوری اطلاعات از شرکت‌های غربی و گذاشتن آنها در اختیار رقبای چینی به‌منظور تأمین اهداف اقتصادی چین به ضرر کشورهای دیگر استفاده شود. این وزارتخانه هشدار داد همه تجهیزات و خدماتی که به شرکت‌های چینی مرتبطند باید یک ریسک امنیت سایبری و یک ریسک تجاری قلمداد شوند. وزارت امنیت داخلی امریکا اعلام کرده که قوانین امنیت ملی چین اجازه می‌دهد دولت این کشور شرکت‌ها و شهروندان چینی را وادار کند محصولاتشان را دستکاری کرده و در جاسوسی و سرقت مالکیت معنوی مشارکت کنند و این شیوه را سرقت اطلاعات تحت حمایت دولت چین توصیف کرده است. چاد اف ولف، وزیر موقت امنیت داخلی امریکا دوشنبه هفته جاری در اظهاراتی چین را یک خطر واضح برای دموکراسی امریکا توصیف کرد. توصیه امنیتی وزارت امنیت داخلی امریکا کمتر از یک ماه پیش‌ از تغییر دولت و روی کار آمدن جو بایدن، رئیس‌جمهوری منتخب امریکا صادر شده که انتظار می‌رود فرد مورد نظر خود را برای وزارت امنیت داخلی معرفی کند. در دوران ترامپ مقامات امریکایی به مقابله با آنچه که دزدی معنوی چین از شرکت‌های امریکایی می‌خواندند، متمرکز شدند. بر اساس گزارش زدنت، کریستوفر ری، مدیر اف بی‌آی در مصاحبه با فاکس نیوز در ژوییه ۲۰۲۰ گفته بود نیمی از ۵۰۰۰ پرونده ضد جاسوسی این سازمان مربوط به سرقت فناوری امریکایی توسط چینی‌هاست.