معاون اول رئیس‌جمهوری از نهادهای بین‌المللی، منطقه‌ای و دولت‌ها خواست تا در برابر تروریسم دولتی سکوت نکنند. به‌گزارش ایرنا، اسحاق جهانگیری دیروز در نوزدهمین اجلاس شورای نخست‌وزیران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای که به‌صورت مجازی در هند برگزار شد، یادآور شد که اعضای این سازمان می‌توانند با بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و فرصت‌های وسیع همکاری‌های چندجانبه، نقش مهمی در توسعه و پیشرفت ایفا کنند. او با اشاره به خروج امریکا از برجام و بی‌عملی اروپایی‌ها در قبال تعهدات خود افزود: ایران همچنان برای تقویت رویکرد چندجانبه‌گرایی، درصدد بازگشت توازن و تعادل در انجام تعهدات طرفین به این توافق بین‌المللی است.
جهانگیری همچنین با اشاره به ابزار دولت امریکا برای اعمال فشار بر کشورهای مستقل یعنی تحریم و سوء‌استفاده از سازوکار‌های بانکی و دلار تأکید کرد: بهترین راه مقابله در این خصوص، یافتن سازوکارهای بانکی و پولی بین‌منطقه‌ای است که بتواند کشورهای مستقل منطقه را از چرخه تحریم‌های ظالمانه خارج کند. همچنین می‌توان با تأسیس مرکز ترانزیت و حمل‌ونقل منطقه‌ای در چارچوب سازمان همکاری شانگهای، زمینه تسهیل و توسعه همکاری‌های اقتصادی را بیش از گذشته فراهم کنیم. معاون اول رئیس‌جمهوری در ادامه با اشاره به همکاری‌های مؤثر ایران با کشورهای درگیر با تروریسم و اینکه خود ایران در معرض تروریسم دولتی قرار گرفته است، افزود: انتظار داریم نهادهای بین‌المللی، منطقه‌ای و دولت‌ها در برابر تروریسم دولتی سکوت نکنند و با محکوم کردن آ‌ن، مانع تکرار این دست اقدامات ضد انسانی شوند. البته ایران در فرصت مناسب به این جنایت ضد انسانی پاسخ قاطع و حساب شده خواهد داد.
به‌گفته جهانگیری، جمهوری اسلامی ایران امنیت و ثبات کشورهای منطقه و همسایگان را امنیت و ثبات خود می‌داند و از برقراری صلح در منطقه قره‌باغ استقبال می‌کند.  وی همچنین با یادآوری ظرفیت‌های ترانزیتی ایران در منطقه گفت: اهمیت بندر چابهار و اتصالات ریلی آن، در مسیر افغانستان و آسیای مرکزی، موجب شده است تا ایران با‌وجود تحریم‌های غیرقانونی امریکا، احداث راه‌آهن چابهار به زاهدان را شروع کند. فرصت را مغتنم می‌شمارم و از کشورهای دیگر بویژه اعضای سازمان همکاری شانگهای برای مشارکت در این پروژه عظیم دعوت به‌عمل می‌آورم.

گروه ورزشی / هفته چهارم لیگ برتر فوتبال دیروز با برگزاری 3 مسابقه آغاز شد که در حساس‌ترین مسابقه پرسپولیس از ساعت 16:15 در ورزشگاه آزادی تهران برابر شهر خودرو قرار گرفت. یحیی گل‌محمدی در شرایطی تیمش را به میدان فرستاد که وحید امیری و احسان پهلوان که در بازی فینال لیگ قهرمانان آسیا محروم هستند، دوباره در ترکیب اصلی این تیم نبودند تا سرخپوشان ترکیب احتمالی خود برای فینال را بیشتر مورد آزمایش قرار دهند. در این شرایط امید عالیشاه و آرمان رمضانی به ترکیب اصلی اضافه شدند و مهدی عبدی هم روی نیمکت بود. در نیمه اول، توپ و میدان بیشتر در اختیار پرسپولیسی‌ها بود و شاگردان سیدمهدی رحمتی چشم به ضدحمله داشتند ولی فرصت‌هایی که دو تیم بخصوص میزبان برای گلزنی به دست آوردند از دست رفت. دقیقه 17 شوت ناگهانی ابوذر صفرزاده بازیکن شهرخودرواز پشت محوطه جریمه را حامد لک بخوبی در دو مرحله جمع کرد.
 دقیقه ٢۶، پرسپولیس پشت محوطه جریمه شهرخودرو صاحب یک ضربه ایستگاهی شد ولی ضربه عالیشاه از بالای دروازه به بیرون رفت. دقیقه 27 ارسال عالیشاه از سمت چپ محوطه با ضربه سر سیامک نعمتی از کنار تیرک عمودی دروازه عبور کرد. دقیقه 34 رمضانی روی اشتباه میلاد فراهانی دروازه‌بان شهرخودروفرصت بسیار خوبی در محوطه جریمه تیم مشهدی به‌دست آورد ولی ضربه عجولانه و بی‌دقت او از کنار دروازه به بیرون رفت. دقیقه 41 حملات پرسپولیسی‌ها نتیجه داد و سانتر ایستگاهی سعید آقایی از سمت چپ با ضربه سر سیدجلال حسینی وارد دروازه شد تا قرمزها با گل کاپیتان خود پیروز به رختکن بروند. گفتنی است سیدمهدی رحمتی سرمربی شهرخودرو در این بازی از نشستن روی نیمکت محروم بود و از روی سکوها تیمش را هدایت کرد.
پرسپولیس نیمه دوم را هجومی آغاز کرد ولی دقیقه 50 باز هم رمضانی موقعیت تک به تک را از دست داد و ضربه‌اش از بالای دروازه به بیرون رفت. سرخپوشان در ادامه هم تا پشت محوطه جریمه خوب پیش می‌رفتند ولی در زدن ضربه آخر ناکام بودند. در سمت مقابل هم شهرخودرو با دو تعویض در خط حمله فشار خود را روی دروازه پرسپولیس بیشتر کرد. دقیقه 58 شوت پشت محوطه حسن جعفری در میانه راه به پای حسین مهربان برخورد کرد و در اختیار لک قرار گرفت. در این شرایط، یحیی دقیقه 67 دو تعویض همزمان انجام داد و امیری را به جای عالیشاه و پهلوان را به جای رمضانی به میدان فرستاد. دقیقه 74 بشار رسن موقعیت خوبی به دست آورد ولی ضربه چیپ او را در شرایطی که دروازه‌بان شهرخودرو جلو آمده بود، مدافع این تیم برگشت داد و در ادامه هم ارسال پهلوان از سمت چپ با ضربه سر امیری از کنار دروازه شهرخودرو عبور کرد. دقیقه 80 هم شوت تماشایی نعمتی از پشت محوطه جریمه با اختلاف کمی از کنار دروازه شهرخودرو رد شد. با این حال دقیقه 85 شوت زمینی نوراللهی وارد دروازه شهرخودرو شد تا سرخپوشان به گل دوم برسند. دقیقه 87 گل محمدی دو تعویض دیگر انجام داد و محمدمهدی مهدی خانی به جای رسن و عبدی به جای نعمتی وارد زمین شدند.
 دقیقه 88 هم شوت دیدنی میلاد سرلک از پشت محوطه جریمه پس از برخورد به تیر دروازه شهرخودرو وارد دروازه شد تا این بازیکن با گشودن دروازه تیم سابق خود، زننده گل سوم پرسپولیس باشد. دقیقه 92 هم سید احسان حسینی جای سیدجلال را گرفت و این بازی در نهایت 3-0 به سود سرخ‌ها به پایان رسید تا این تیم در هزار و یکمین بازی خود در ادوار لیگ برتر به پیروزی پرگلی دست یابد.
گفتنی است در دیگر دیدارها، فولاد و آلومینیوم به تساوی بدون گل رضایت دادند و گل گهر با پنالتی احمد زنده روح (82) از سد ماشین‌سازی گذشت و صدرنشین باقی ماند.

استقلال بدون فکری به‌دنبال صدر
هفته چهارم لیگ برتر امروز با انجام 4 مسابقه دیگر دنبال خواهد شد. از ساعت 16:10 نساجی در ورزشگاه شهید وطنی قائمشهر میزبان نفت‌ مسجدسلیمان است. تیم «شهر خسته» هفته گذشته مقابل سایپا 1-0 بازنده شد تا اولین شکست خود در لیگ بیستم را تجربه کند. شاگردان وحید فاضلی حالا باید در خانه مقابل نفتی قرار بگیرند که هفته گذشته برابر پرسپولیس به تساوی بدون گل رسید. در یکی از جذاب‌ترین بازی‌های امروز، پیکان از ساعت 16:15 در برابر استقلال قرار می‌گیرد. این مسابقه در شرایطی در ورزشگاه شهدای شهرقدس برگزار می‌شود که بعد از انتقادهایی که از ناآماده بودن چمن این ورزشگاه مطرح شد، احتمال برگزاری این مسابقه در ورزشگاه شهید دستگردی نیز به گوش رسید اما مسئولان پیکان زیر بار نرفتند و تصمیم گرفته شد که بازی در همین استادیوم برگزار شود. طبق گفته مسئولان ورزشگاه، روی بخش‌های آسیب پذیر چمن روکش کشیده شد تا با وجود بارندگی تهران به آن آسیبی وارد نشود. البته استقلالی‌ها از اینکه بازی در ورزشگاه شهدای شهرقدس برگزار می‌شود، ناراحت هستند و معتقدند ممکن است بازی در این محل، باعث آسیب دیدگی بازیکنان آنها شود ولی اعتراض آنها مورد قبول قرار نگرفت. همچنین قضاوت این بازی را سیدمهدی سیدعلی برعهده دارد. داوری که 5 ماه قبل قضاوت بازی جنجالی فولاد و استقلال را برعهده داشت.
در آن مسابقه سیدعلی ،فرهاد مجیدی سرمربی آبی پوشان و 2 بازیکن استقلال را اخراج کرد تا این تیم شکستی تلخ را متحمل شود و بعد از آن هم مجیدی اتهاماتی را علیه داور بازی مطرح کرد. حالا و پس از گذشت 160 روز از آن بازی پر حاشیه، سیدعلی دوباره قضاوت یکی از بازی‌های استقلال را برعهده دارد و باید دید چگونه سوت خواهد زد؟ پیکان در شرایطی میزبان این مسابقه است که در مسابقه قبلی خود با ذوب آهن به تساوی 1-1 رسید و حالا شاگردان مهدی تارتار به‌دنبال دومین برد خود  در این فصل هستند، اما استقلال در حالی در این بازی به میدان می‌رود که بعد از پیروزی 1-0 مقابل ماشین‌سازی کمی از حواشی پس از شکست مقابل فولاد فاصله گرفت اما تبعات آن بازی گریبانگیر این تیم بود و محمود فکری به علت اتفاق ‌های رخ داده پس از پایان آن بازی، یک جلسه از همراهی تیم خود از سوی کمیته انضباطی محروم شد و حالا آبی پوشان بدون سرمربی خود باید به مصاف خودروسازان بروند. البته استقلال در این چند روز حاشیه دیگری نیز داشت که مربوط به اختلاف سیدحسین حسینی و محمد رشید مظاهری دو دروازه‌بان این تیم بود که رفتار خوبی در یکی از جلسات تمرینی باهم نداشتند و این موضوع خبرساز شد. با این حال، به نظر می‌رسد در این بازی هم مظاهری دروازه بان اصلی آبی‌ها باشد. استقلال در این بازی هم سیاوش یزدانی و فرشید اسماعیلی را به علت مصدومیت در اختیار ندارد ولی خبر بد دیگر برای استقلال آسیب دیدگی شیخ دیاباته در آستانه بازی با پیکان بود و پزشک استقلال اعلام کرد این بازیکن حداقل 3 هفته از میادین دور خواهد بود. در سمت مقابل هم حضور شاهین طاهرخانی مدافع فصل گذشته استقلال که تا آستانه پیوستن به پرسپولیس هم پیش رفت، در ترکیب پیکان جالب توجه است. در هر حال، استقلال امیدوار است در این بازی سومین برد خود را کسب کند تا شانس صدرنشینی را به دست آورد.

تقابل تیم‌هایی با نتایج یکسان
در دیگر بازی‌های امروز و از ساعت 16:20 سپاهان در ورزشگاه نقش جهان اصفهان پذیرای سایپا است. شاگردان محرم نویدکیا بعد از برد 1-0 مقابل تراکتور به‌دنبال برد دیگر هستند و یاران ابراهیم صادقی هم که همین پیروزی را برابر نساجی کسب کردند، می‌خواهند روند موفقیت‌آمیز خود را تکرار کنند. از ساعت 16:40 هم صنعت نفت آبادان در ورزشگاه تختی این شهر با ذوب آهن دیدار می‌کند. شاگردان سید سیروس پورموسوی در بازی قبل خود مقابل شهر خودرو 1-1 مساوی شدند و شاگردان رحمان رضایی هم همین نتیجه را برابر پیکان کسب کردند.

گروه سیاسی/ پیکر مطهر شهید دانشمند، محسن فخری‌زاده صبح دیروز در حرم امامزاده صالح تهران طواف داده شد و سپس در جوار شهدای گمنام و شهید مجید شهریاری، دانشمند هسته‌ای، آرام گرفت. پیکر شهید فخری‌زاده که صبح روز یکشنبه در حرم‌های مطهر مشهد و قم طواف داده شده بود، عصر همان روز به تهران منتقل و در حرم مطهر امام خمینی با حضور حجت‌الاسلام سید حسن خمینی طواف داده شد.
مراسم وداع با پیکر شهید فخری‌زاده صبح دیروز هم در محل وزارت دفاع با حضور خانواده، شخصیت‌ها، مقامات و فرماندهان ارشد نظامی برگزار شد. در این مراسم که  پیش از عزیمت به آستان امامزاده صالح برگزار شد، پس از ذکر مصیبت توسط ذاکر اهل بیت مهدی رسولی، حجت‌الاسلام آقاجان‌پور رئیس سازمان عقیدتی سیاسی وزارت دفاع پیام رهبر معظم انقلاب به مناسبت شهادت شهید فخری‌زاده را قرائت کرد. امیر حاتمی، وزیر دفاع در سخنانی با تأکید بر اینکه پرآوازه شدن نام شهید فخری‌زاده اولین شکست دشمنان بود گفت: شکست دوم دشمن در آنجاست که می‌خواست بگوید شهید عزیز ما در مسیری قدم بر‌می‌داشت که به نفع ملت ایران نبود و با رمز و کلمه هسته‌ای تلاش کرد این حرف را بگوید و شهید عزیز ما را به‌عنوان بنیانگذار برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران معرفی کرد، غافل از اینکه این جمله باعث افتخار ملت ایران، وزارت دفاع و نیروهای مسلح است. وزیر دفاع تأکید کرد: دشمن می‌داند و من هم به‌عنوان یک سرباز به او می‌گویم، هیچ جنایتی، هیچ تروری و هیچ کار احمقانه‌ای در نزد ملت ایران بی‌پاسخ نخواهد ماند و حتماً جنایتکاران را تا انتها تعقیب خواهیم کرد و امر فرماندهی معظم کل قوا اجرا خواهد شد.
با پایان این مراسم، پیکر شهید فخری‌زاده به آستان امامزاده صالح منتقل شد و با وجود محدودیت‌های شدید کرونایی و حضور مردم در پشت درهای این مکان، در جوار شهیدان گمنام و شهید مجید شهریاری به خاک سپرده شد.
دشمن از شیوه‌ای کاملاً حرفه‌ای برای ترور استفاده کرد
علی شمخانی دبیر شورای‌عالی امنیت ملی در حاشیه مراسم تدفین شهید فخری‌زاده با بیان اینکه ۲۰ سال بوده که شهید فخری‌زاده را می‌شناخته و در جریان جزئیات فعالیت‌های او بوده، گفت: شهید فخری‌زاده در حاشیه نبود اما گمنام بود. خدمات سردار شهید محسن فخری‌زاده که یک دانشمند هسته‌ای بود، قابل بیان نیست. در همین اندازه بگویم که ۲۰ سال است دشمن به دنبال ترور او بود اما ناکام ماند و این بار نیز سیستم‌های اطلاعاتی کشور با دقت احتمال وقوع حادثه علیه وی و حتی محل بروز حادثه احتمالی را پیش‌بینی کرده بودند. اما به دلیل تواتر اخبار در طول این ۲۰ سال متأسفانه جدیت مورد نیاز اعمال نشد و این بار آنها موفق شدند، و اگر نه عملیات‌های ناکام فراوانی داشتند.
 شمخانی افزود: دستگاه‌ها و سیستم‌های اطلاعاتی به این اطلاع رسیدند که ایشان هدف است و در همین نقطه‌ای که ایشان به شهادت رسید، قرار است اقدامی علیه ایشان صورت بگیرد، تمهیدات امنیتی لازم هم در ارتباط با حفاظت ایشان صورت گرفت، اما این‌بار دشمن از سبک و شیوه‌ای کاملاً حرفه‌ای، تخصصی و جدید استفاده کرد و متأسفانه موفق شد. وی گفت: از دیدگاه من او یک دانشمند هسته‌ای بی‌بدیل است؛ بسیار هستند کسانی که با سوء‌تفاهم می‌توان گفت دانشمند هسته‌ای هستند اما شهید فخری‌زاده دانشمند هسته‌ای بود. اگر روزی مصلحت بر این شد که تلاش‌های گام به گام او در تولید اقتدار در حوزه‌های مختلف از کرونا تا توان پدافند هسته‌ای و هسته‌ای بیان شود، حتماً چشم مبهوت جهانیان از اینکه این فرد با این قابلیت‌ها در ایران حضور داشته است، بیشتر مبهوت می‌شود. به گزارش فارس، شمخانی همچنین گفت: متأسفانه عملیات ترور بسیار پیچیده‌ بود و با به کارگیری تجهیزات الکترونیکی رخ داد و هیچ فردی در صحنه حضور نداشت. اما سرنخ‌هایی وجود دارد و آن کسی که این (عملیات ترور) را طراحی کرده برای ما مکشوف است که کیست و سابقه آن چیست. وی افزود: حتماً منافقین در این اقدام نقش داشتند و حتماً عنصر جنایتکار این حادثه تروریستی رژیم صهیونیستی و موساد است.
سرنخ‌هایی از تروریست‌ها
حجت‌الاسلام محمود علوی وزیر اطلاعات هم در حاشیه این مراسم در گفت‌و‌گو با خبرگزاری صداو سیما با اشاره به تلاش سربازان گمنام
امام زمان(عج) برای شناسایی عاملان ترور شهید فخری‌زاده گفت: بررسی‌های ما پس از ترور شهید فخری‌زاده آغاز شده است و بر همین اساس همکاران ما سرنخ‌های زیادی را به دست آوردند. در حال پیگیری تمام ابعاد هستند. به‌خاطر ابعاد امنیتی تا روشن شدن تمامی ابعاد آن، امکان اطلاع‌رسانی وجود ندارد، ولی به محض روشن شدن ابعاد این موضوع، خدمت ملت عزیز ایران اطلاع‌رسانی خواهد شد.

برش
دستور رئیسی برای تشکیل کارگروه ویژه‌ برای تعقیب عاملان و آمران ترور

رئیس قوه قضائیه به دادستان کل کشور دستور داد که با همکاری ستاد کل نیروهای مسلح، سازمان قضایی نیروهای مسلح، دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی کارگروه ویژه‌ای برای تعقیب عاملان و آمران ترور تشکیل دهد. به گزارش مرکز رسانه قوه قضائیه، سید ابراهیم رئیسی، در جلسه صبح دیروز شورای عالی قوه قضائیه با محکوم کردن ترور دانشمند شهید محسن فخری‌زاده، او را «قهرمان بی‌اثر کردن تحریم و تهدیدات دشمن» معرفی کرد.  رئیس قوه قضائیه با بیان این که تحریم و ترور دو روی یک سکه‌اند، گفت: اگر دشمن منطقی غیر از زورگویی داشت، ما هم با همان زبان با آن‌ها سخن می‌گفتیم، اما دشمن برای رسیدن به اهدافش فقط منطق زور و قدرت را می‌شناسد و تجربه نشان داده آنچه اهل تحریم و ترور را سرجایش می‌نشاند، قدرت و قدرتمند شدن است. رئیسی از پیگیری مجازات آمران و عاملان ترور شهید فخری‌زاده نیز گفت و توصیه غربی‌ها برای خویشتنداری جمهوری اسلامی ایران در برابر این جنایت را چراغ سبز نشان دادن به تروریست‌ها دانست و ادامه داد: در اجرای اقدامات بازدارنده نسبت به دشمن نباید کوتاهی کرد و هر حرکتی که موجب بازدارندگی دشمن از تهدید شود، باید انجام داد. رئیس دستگاه قضا بر همین اساس از دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی خواست با قدرت شبکه نفوذ را در جای جای کشور شناسایی و منهدم کنند و تأکید کرد: لحظه‎ای نباید در شناسایی شبکه نفوذ غفلت و درنگ کرد تا عناصر نفوذی مجال پیدا نکنند از داخل به دشمن پالس توطئه بدهند.

گروه فناوری
«سامانه‌های جامع تجارت» که یکی‌دیگر از دستاوردهای دولت الکترونیک است روز گذشته با حضور حسن روحانی رئیس‌جمهوری افتتاح شد. با راه‌اندازی این سامانه از بروز برخی مفاسد اقتصادی همچون رانت خواری، فساد اداری، امضای طلایی و تبعیض اقتصادی جلوگیری خواهد شد.
ارائه بیش از 3 هزار خدمت الکترونیکی
رئیس‌جمهوری در مراسم بهره‌برداری از سامانه‌های جامع تجارت، تأییدیه مدارک تحصیلی آموزش و پرورش و سامانه‌های مرتبط با وزارت امور اقتصادی و دارایی، افتتاح این سامانه‌ها را گامی ارزنده در مسیر جلوگیری از سوء‌استفاده‌ها و شفاف شدن کامل فعالیت‌های اقتصادی دانست.
حسن روحانی در هجدهمین جلسه شورای اجرایی فناوری اطلاعات(دولت الکترونیک) و بهره‌برداری از مرحله اول و مهم سامانه جامع تجارت، اظهارداشت: بهره‌برداری از این سامانه جزو آرزوهای مهم دولت و تأکیدات رهبری بود و می‌تواند کار را برای مبارزه با قاچاق تسهیل و جلوی سوء‌استفاده‌های احتمالی را بگیرد. رئیس‌جمهوری با برشمردن اهمیت ویژه این سامانه‌ها بویژه سامانه جامع تجارت و ارائه خدمات به تجار با پنجره‌ای واحد، گفت: 70 درصد این سامانه جامع قابل دسترسی است و 30 درصد که مربوط به سامانه انبارهای دولتی، گمرکات و بنادر است تصمیم گرفته شد که همه اقدامات لازم برای اتصال این انبارها 11 بهمن 99 انجام و سامانه به‌طور کامل تکمیل شود.

رئیس‌جمهوری با بیان اینکه امروز وعده چند ماه قبل دولت درخصوص افتتاح سامانه تجارت در تاریخ 9/9/99 عملی شد و شاهد افتتاح مرحله اول و مهم این سامانه بودیم، افزود: با آغاز فعالیت این سامانه جامع برای فعالیت تجار و بازرگانان همه مراحل تجارت کالا از ثبت سفارش و خرید کالا تا توزیع آن در کشور ثبت و قابل رهگیری خواهد بود.
دکتر روحانی با بیان اینکه هدف ما از این سامانه جامع جلوگیری از سوء‌استفاده‌ها و شفاف شدن فعالیت‌های اقتصادی بوده است، افزود: با تلاش‌های انجام شده 70درصد این سامانه در اختیار و قابل استفاده است و 30 درصد باقیمانده که مربوط به انبارها، بخش گمرکات و بنادر است که امیدواریم با پیگیری و انجام اقدامات لازم و اتصال کامل این مراکز به سامانه تا 11 بهمن ماه سال‌جاری شاهد تکمیل‌اش باشیم.
رئیس‌جمهوری همچنین با اشاره به افتتاح سامانه تأیید مدارک دیپلم وزارت آموزش و پرورش و اتصال آن به سامانه جامع، اظهار داشت: با افتتاح این سامانه که بعد از افتتاح و اتصال سامانه تأیید مدارک وزارت علوم انجام شده است، زنجیره اصالت بخشی مدارک تحصیلی در سامانه جامع تکمیل شد که گام مهمی در زمینه جلوگیری از سوء‌استفاده و جعل مدارک تحصیلی است.
دکتر روحانی همچنین افتتاح سه سامانه وزارت امور اقتصادی و دارایی، سامانه واریز سود سهام، سامانه مجامع الکترونیکی و همچنین سامانه خزانه‌داری الکترونیکی را مورد اشاره قرار داد و افزود: با بهره‌برداری و اتصال این سامانه‌ها به سامانه جامع، اقدامات این سه حوزه به‌صورت الکترونیکی بهتر و سریعتر انجام خواهد شد.
رئیس‌جمهوری خاطرنشان کرد: دولت الکترونیکی از ابتدا از اولویت‌ها و ضروریات دولت یازدهم و دوازدهم بود اما از یکسال قبل با شیوع ویروس کرونا، این ضرورت دو چندان شد زیرا دولت الکترونیکی و ارائه خدمات به‌صورت الکترونیک یکی از راه‌های مقابله با ویروس کرونا است.
دکتر روحانی با بیان اینکه درحال حاضر از 5700 خدمت دولتی، 3007 خدمت به‌صورت الکترونیکی به مردم ارائه می‌شود، ابراز امیدواری کرد که با ادامه تلاش‌ها و تکمیل دولت الکترونیکی بزودی شاهد ارائه همه خدمات دولتی به‌صورت الکترونیک به مردم باشیم.
رئیس‌جمهوری در ادامه سخنان خود امن بودن سامانه جامع را یک اصل مهم عنوان کرد و بر ضرورت جلوگیری از سوء‌استفاده از این سامانه و همچنین حفاظت از آن در برابر حملات احتمالی و حفظ حریم خصوصی مردم در سامانه جامع تأکید کرد.
 دکتر روحانی همچنین به تصویب راه‌اندازی سامانه جامع رفاه ایرانیان در این جلسه اشاره کرد و گفت: ان‌شاءالله بزودی شاهد تکمیل و بهره‌برداری از این سامانه که مورد تأکید رهبر معظم انقلاب بوده است نیز خواهیم بود.
رئیس‌جمهوری همچنین ابراز امیدواری کرد با تلاش شورای اجرایی فناوری اطلاعات و رفع موانع موجود بخش‌های مهم دیگری همچون سامانه سلامت و سامانه مالیات نیز تکمیل و به سامانه جامع متصل شود.
مقابله با فساد با سامانه جامع تجارت
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در این جلسه گفت: در مصوبه هفدهم جلسه شورای اجرایی فناوری اطلاعات، مصوبه‌ای برای پیاده‌سازی «سامانه جامع تجارت»داشتیم که اثرات و برکات زیادی برای ایجاد شفافیت، مبارزه با فساد و همچنین تسهیل خدمات‌رسانی به مردم جزو دستاوردهای آن بود.
محمدجواد آذری‌جهرمی افزود: اقدامات بسیار زیادی متناسب با ساختار مصوبه به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شد. در سامانه جامع تجارت که مدیریت مرکزی اجرا با وزارت صمت بود، دستگاه‌های متعددی همکاری داشتند که از آنها می‌توان به وزارت اقتصادی و دارایی، سازمان گمرک، وزارت راه و شهرسازی، سازمان بنادر و فرودگاه‌ها همچنین سازمان راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای و نیز شرکت‌های حمل‌ونقل و بخشی از انبارهای بخش خصوصی که به فعالین اقتصادی کشور اختصاص داشت اشاره کرد.
وی در ادامه یادآور شد: وزارت جهاد کشاورزی نیز در این مقوله نقش مهمی را داشت و علاوه بر آن بیمه مرکزی و بانک مرکزی نیز دو سازمانی هستند که در موضوع تجارت نقش مهمی را ایفا می‌کنند.
وزیر ارتباطات خاطرنشان کرد: 22سازمان و دستگاه هم وظیفه صدور مجوزها و نظارت بر استانداردهای تجارت را در کشور برعهده دارند که آنها هم طبق قانون، وظایفی را برای اجرا بر عهده دارند.
آذری‌جهرمی افزود: پیاده‌سازی این سیستم و الکترونیک کردن این وظایف، اقدام بزرگ و پیچیده‌ای است. مطابق برنامه‌ریزی خوب انجام شده توسط دستگاه‌ها و نظارتی که دبیرخانه شورای اجرایی فناوری اطلاعات، دفترریاست جمهوری و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز داشتند افتخار دارم اعلام کنم ما مطابق با گام اول سامانه جامع تجارت که مقرر بود 70درصد کل سامانه تا تاریخ 9/9/99 اجرایی شود به این دستاورد رسیده‌ایم.
وی یادآور شد: کارکردهای اصلی این سامانه از روز گذشته زیر بار رفته و بر این اساس، تمام اطلاعات موجود در سامانه‌های درون وزارتخانه‌ها یکپارچه شده است. در حوزه تجارت نیز باید گفت گاه آماری را وزارت صمت، بانک مرکزی یا گمرک اعلام می‌کردند یا این که آماری را بخش خصوصی ادعا می‌کرد که این تعدد آمار، سردرگمی در برنامه‌ریزی و عدم شفافیت را به‌دنبال داشت. این موضوع آزاردهنده بود ولی امروز یک داشبورد مرکزی داریم که می‌تواند کل اطلاعات تجارت در حوزه صادرات و واردات و همچنین توزیع کالا را به‌صورت برخط و لحظه‌ای به ما نشان دهد.
وزیرارتباطات ادامه داد: امکان نظارت برعملکرد دستگاه‌ها و برنامه‌ریزی برای تأمین کالاهای اساسی مردم نیز جزو دستاوردهایی است که این مهم به‌همراه داشته است.
وی افزود: بخش بعدی در یکسان‌سازی کدهای استاندارد مورد استفاده در این سیستم بود. کدهایی در گمرک به‌واسطه کدهای بین‌المللی کالا وجود داشت و بخشی هم در نظام داخلی ما بود که همه این موارد انطباق داده شد. درواقع حالا دیگر یکپارچگی و انطباق بین این کدها برقرار شده است. بنابراین، ارسال اطلاعات بین سازمان‌ها برای ترخیص کالا و صادرات دیگر به‌صورت دستی نخواهد بود. به‌همین دلیل هم به‌راحتی می‌تواند از بروز تخلف در مبادی رسمی ما که صادرات و واردات کالا انجام می‌شود و بعضاً گزارش‌هایی از تخلف ادعا می‌شد، جلوگیری کند. وزیر ارتباطات گفت: در حوزه بازرگانان فعال کشور در امر صادرات و واردات نیز باید گفت که پیش از این، افراد باید به دستگاه‌های مختلفی ازجمله وزارت صمت، بانک مرکزی و... مراجعه می‌کردند، با اتفاق خوبی که رخ داده است، حالا دیگر بازرگانان کشور صرفاً به سامانه جامع تجارت ارتباط داده می‌شوند و از مراجعه به دستگاه‌های دیگر بی‌نیاز می‌شوند. ثمره این کار نیز ایجاد شفافیت و جلوگیری از فساد و رانت‌هایی است که بعضاً ایجاد می‌شود و از سوی دیگر خدمات نیز تسهیل خواهد شد. این کارکردهای اصلی سیستم است که امروز در حال بهره‌برداری است.
وزیر ارتباطات همچنین درباره 30درصد باقیمانده این سامانه نیز گفت: برنامه‌ریزی بر این بوده که بخش دیگری از کارکردهای سیستم تا بهمن ماه و دهه فجر به سرانجام برسد. از این موارد می‌توان به موضوع ساماندهی انبارها برای نظارت دقیق و جلوگیری از احتکار و عدم عرضه کالا در زمان مناسب به‌دست مردم اشاره کرد. البته در گام اول انبارهای مربوط به کالاهای ضروری مد نظر ما بوده که این بخش نیز خوب پیش رفته است.

احسان بداغی
خبرنگار
ماه‌هاست تمام تمرکز انتقادات و حملات بابت وضعیت داخلی کشور متوجه دولت است. وضعیتی که البته بعد از انتخابات امریکا و تغییر نسبی در افق پیش روی مسائلی چون تحریم‌های این کشور علیه ایران، رنگی جدی‌تر هم به خود گرفته است. مقامات مختلف دولت بارها تأکید کرده‌اند که منتقدان و مخالفانشان در بیان اعتراضات خود متغییر «تحریم‌» را که به قول رئیس جمهوری در دور جدید خود یک «جنگ اقتصادی تمام عیار» است  نادیده می‌گیرند و فراموش می‌کنند همین دولت اقتصاد کشور را در فاصله سال‌های 92 تا 96 و خصوصاً بعد از برجام چگونه اداره کرد.
عباس عبـــــدی، تحلیلگر اصلاح‌طلب در گفت‌وگـــــو با «ایران»اکثـــــر زیرساخت‌ها
در دولت روحانی بهبود پیدا کرد. تأکید دیگر او این است که نهادها و گروه‌های سیاسی با یکدیگر ستیز می‌کنند نه رقابت وی می‌گوید : قطعاً می‌توانیم این را بپذیریم که فضای رسانه‌های عمومی متمرکز روی نقاط ضعف است و حتی در حال برجسته‌تر کردن و بزرگ‌تر کردن آن نقاط است. این موضوع قابل اذعانی است.
٭٭٭
آقای عبدی این روزها بروز برخی مشکلات و گرفتاری‌ها برای مردم و تلاش برای رفع آنها به دغدغه نهادها و طیف‌های مختلف سیاسی تبدیل شده است. از یک سو به بهانه همین مشکلات شاهد حملات گسترده به دولت هستیم و از سویی دیگر دولت هم معتقد است که تحریم‌ها و کرونا شرایط کشور را به این وضعیت رسانده است. قبل از ارزیابی ادعاهای هر دیدگاه بفرمایید در یک ارزیابی کلی، شرایط عمومی کشور و چشم‌انداز و افق‌هایی را که پیش روی ما وجود دارد چگونه می‌بینید ما امروز در چه وضعیتی هستیم و به کجا حرکت می‌کنیم؟
وقتی می‌خواهیم درباره شرایط عمومی کشور صحبت کنیم باید بین دو سطح ارزیابی عینی و ذهنی تفاوت قائل باشیم. اگر بخواهیم یک خودکار را ارزیابی کنیم، نتیجه ارزیابی عینی تقریباً چیزی است مشابه همان ارزیابی ذهنی. ولی ارزیابی مردم از وضعیت جامعه به هیچ عنوان این‌طور نیست؛ ارزیابی ذهنی ممکن است بسیار متفاوت از ارزیابی عینی باشد. نه فقط متفاوت بلکه شاید بسیار پراکنده هم باشد. یعنی اینکه هیچ ارزیابی مشترک ذهنی از جامعه وجود نداشته باشد، به‌دلیل فقدان ارتباطات و گفت‌و‌گو، به‌دلیل تفاوت منافع یا فقدان منافع مشترک و نیز فقدان آزادی و شفافیت برای گفت‌و‌گو ما نتوانیم ارزیابی مشترکی پیدا کنیم و اصلاً مجال و فرصت آن را نداشته باشیم. بنابراین آنچه که در ارزیابی جامعه مهم است در درجه اول این است که بکوشیم ارزیابی ذهنی ما به سمت اشتراک و وحدت نظر نسبی برود. اما می‌شود گفت که متأسفانه درباره جامعه ایران فاقد چنین ارزیابی هستیم و هر کسی چیزهایی می‌گوید و من هم مانند بقیه. ترجیح چندانی بین این ارزیابی‌های گاه متعارض نیست و چون کمتر گفت‌و‌گو می‌کنیم و به تفاهم نمی‌رسیم و زمینه‌های رسیدن به تفاهم نیز کمتر وجود دارد. یعنی این زمینه‌ها بیشتر بر اساس نفرت، بدبینی و سوء ظن بنا شده است.
 درباره شرایط کلی جامعه ما می‌شود گفت که از نظر عینی نقاط مثبتی در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی دارد و همچنین نقاط ضعف کاملاً برجسته و مشهودی هم هست. البته در عرصه عمومی این نقاط ضعف هستند که بیشتر برجسته می‌شوند و مورد توجه قرار می‌گیرند. نقاط مثبت آن عموماً به دلایلی که قابل توضیح است، مسکوت گذاشته می‌شوند. اما به نظر من اگر بخواهیم یک مشخصه برجسته که همه اینها را پوشش می‌دهد، توضیح بدهیم آن نقطه افزایش شکاف بین انتظارات و امکانات است. یعنی مردم ایران از یک طرف انتظاراتشان بحق و به‌دلیل انباشت در طول دوره‌های زمانی مختلف، بالا رفته است و از یک طرف دیگر امکانات برای پاسخ دادن آن پایین بود اکنون پایین‌تر هم آمده است. این شکاف الان بسیار برجسته و عمده شده است. این وضعیتی خطرناک است. انتظارات به‌دلیل دسترسی بیشتر به رسانه‌های آزاد، شبکه‌های مجازی، فراگیر شدن گفتمان‌هایی که درباره گذشته شکل گرفته است، انباشت مطالبات و انتظارات پاسخ داده نشده و خیلی مسائل دیگر، بشدت افزایش یافته است. در آن طرف امکانات هم بشدت در حال کاهش است. نمونه روشن همین است که می‌بینید ما حدود 30 درصد رشد منفی در دهه 90 داشته‌ایم. اگر این را به نسبت سرانه حساب کنیم مسأله برجسته‌تر است. این وقایع تأسف‌باری که در عرصه عمومی می‌بینید که هر روز فیلم‌های آن منتشر می‌شود، دست به دست می‌چرخد و به اطلاع عمومی می‌رسد، مورد انتظار مردم نیست. این حد از فقر، نابرابری و بی‌عدالتی برای جامعه ما قابل پذیرش نیست. بنابراین شاید مهم‌ترین وجه توصیفی جامعه که به نظر من وجود دارد همین شکاف انتظارات و امکانات و کمیت و کیفیت پایین بهره‌مندی‌های ما از زندگی است.
منظورم از «ما» در اینجا کل مردم است که برای برخی این شکاف کمتر و برای برخی خیلی بیشتر است. هنگامی که این ویژگی کنار ویژگی دیگری قرار می‌گیرد که آنها هم اهمیت دارند. این ویژگی دوم فقدان چشم‌انداز مثبت و وجود ناامیدی و خستگی است. یعنی درست است که این شکاف وجود دارد اما نکته مهم این است که هیچ کسی نیست که چشم‌انداز امیدبخشی برای کاهش آن ارائه کند، یا نتوانسته عرضه کند یا مجال عرضه‌اش وجود ندارد. بنابراین بیشتر به نظر می‌رسد تلفیق این دو عامل موجب خستگی جامعه هم می‌شوند. خستگی مردم یک امر بسیار واضحی است.
برخی در داخل معتقدند که وجود بخشی نارضایتی‌ها از شرایط موجود، ناشی از تبلیغات رسانه‌های داخلی و خارجی و تأثیر آن بر تصور عمومی است. شما این نظر را چقدر واقع‌بینانه می‌دانید؟
 قطعاً می‌توانیم این را بپذیریم که فضای رسانه‌های عمومی متمرکز روی نقاط ضعف است و حتی در حال برجسته‌تر کردن و بزرگ‌تر کردن آن نقاط است. این موضوع قابل اذعانی است. مثلاً حتی بدتر از این، یک اتفاق اگر در ایران رخ دهد آن را منفی تلقی می‌کنند و اگر همین اتفاق جای دیگری بیفتد مثبت تلقی می‌شود. من دیدم اخیراً هواپیمایی را نشان می‌دادند که بار واکسن چینی را به برزیل می‌برد، برخی زیرش کامنت گذاشته بودند بیایید ببینید، چیزهای خوب چینی‌ها برای دیگران است و بدبختی‌هایش برای ما. می‌شود حدس زد که اگر همین هواپیما به ایران آمده بود و بار واکسن آورده بود، زیر عکس این را می‌نوشتند و می‌گفتند واکسن‌شان را آورده‌اند روی ما آزمایش کنند. این فضای منفی نوعی خودویرانگری است. من هم به این وضع انتقادات جدی دارم. هر چند نقاط منفی ما بیشتر از مثبت است اما قطعاً نقاط مثبتی هم قابل شناسایی هستند و واقعیت این است که نباید چشم خود را بر این نقاط ببنیدم، چرا که این احتمال وجود دارد که بر اثر بی‌توجهی این نقاط هم از دسترس ما خارج شوند. بنابراین شاید این حد از نقد و منفی‌بینی منطقی نباشد اما از آن طرف هم نمی‌توان آن را تخطئه کرد. یک حکومت حق ندارد بگوید چون نسبت انتقادات و نگاه منفی منطقی نیست آن را نادیده می‌گیرم و قضاوت‌ها را بیخود می‌دانم، چرا که آنچه که واقعیت دارد همان چیزی است که دارد در ذهن مردم اتفاق می‌افتد و یکی از مهم‌ترین واقعیت‌های امروز ما همین نگاهی است که در مردم وجود دارد و انتظاراتی که دارند و تصوری که درباره شرایط می‌کنند. باید برای پاسخ دادن به این یک فکر منطقی کرد و نباید گفت چون منطقی نیست بگذار هر چه می‌خواهند بگویند و هر چه می‌خواهد بشود.
این شرایط محصول چیست و چقدر در یک ارزیابی واقع‌بینانه امکان خروج از آن را داریم؟
من فکر می‌کنم بخش عمده‌ای از آن محصول این است که وقتی نمی‌خواهیم سطحی از مشکلات را بپذیریم و برای بخشی منطقی و عینی از انتظارات مردم پاسخ درست و مطلوب بدهیم، سطح بیشتری از مشکلات و انتظارات هم بر ما بار می‌شوند. بگذارید یک مثال بزنم؛ اگر جامعه به طور کامل آزاد باشد ممکن است که ده تا انتقاد به سیستم بکند. وقتی جامعه این ده تا انتقاد را می‌کند احتمالاً چهار یا پنج تای آن رد می‌شود، سه چهار تای آن متعادل می‌شود و دو سه تای آن هم باقی می‌ماند که باید بپذیرد و اصلاح کند. خب این روال خیلی معقول و منطقی است و به نفع سیستم هم هست که برخی را رفع کند و برای خود جای دفاع به وجود بیاورد. اما وقتی که اجازه داده نشود که به این موضوعات پرداخته شود، چه اتفاقی می‌افتد؟ اتفاقی که می‌افتد این است که هر ده تا و بلکه بالاتر از آن را افکارعمومی به‌عنوان مسأله و ایراد واقعی می‌پذیرند، چون می‌گویند وقتی سیستم اجازه نمی‌دهد راجع به این مسائل صحبت شود حتماً ایرادی وجود دارد. به همین دلیل است که در نظام اطلاع‌رسانی بسته، مردم مدام منفی‌تر و منفی‌تر نگاه می‌کنند و بدبینی‌ها بیشتر می‌شود.  بنابراین به نظر من هیچ چاره‌ای نداریم جز اینکه یک فضای باز در جامعه و رسانه‌ها و خصوصاً رادیو و تلویزیون به وجود بیاید که مردم راجع به هر چیزی بتوانند حرف بزنند و گفت‌و‌گو کنند. با وضع موجود این رسانه امکانی نیست که جلو برویم. ما هر خط قرمزی که بگذاریم رسانه‌های دیگر به آن می‌پردازند و هیچ محدودیتی هم ندارند. آن وقت شما که نمی‌توانید آثار این پرداختن‌ها را در افکارعمومی نادیده بگیرید. پس بهترین حالت این است که فضای گفت‌و‌گو باز شود و وقتی آدم‌ها بتوانند حرف خود را بزنند، حتی نقاط ضعف و اشتباهات داوری آنها به‌صورت خودکار مشخص می‌شود. اگر ما با صدای یواش در دل خودمان آواز بخوانیم حس می‌کنیم که صدایمان خیلی خوب است، اما وقتی همین صدا بلندتر می‌شود کم کم متوجه می‌شویم این صدا ممکن است حتی چقدر بد باشد. آزادی عرصه عمومی هم همین است؛ خیلی از کسانی که اجازه ندارند حرف‌شان را بزنند و منتشر کنند فکر می‌کنند حرف‌های جدی دارند. در حالی که وقتی به عرصه عمومی بیایند همه اینها کنار می‌رود و عیار آن مشخص می‌شود و می‌بینیم چند حرف جدی معدود و محدود بیشتر نمانده است. یکی از دلایلی که می‌بینیم در ایران در عرصه عمومی حرف‌های بی‌ربط و بدون استدلال زیاد گفته می‌شود، همین است که این مواضع در رسانه‌های عمومی به نقد و چالش کشیده نمی‌شوند. می‌بینیم حرف‌های بی‌ربط زیاد است اما چون اینها در رسانه رسمی مطرح نمی‌شود، بنابراین در آنجا به چالش هم کشیده نمی‌شود و با یک موضع مظلوم‌نمایانه خود را بر حق جلوه می‌دهد.
مسأله دیگر در این خصوص، جایگاه و موقعیت این انتقادات و اعتراضات به شرایط کشور در منازعات و رقابت‌های سیاسی داخلی است؛ به‌نظر شما چقدر از حجم تقصیری که متوجه دولت و عملکردآن  می‌شود، منصفانه است؟
دولت در ایران امکانات و عملکردهایی دارد. شاید بسیاری توجه نکنند که در منطقه ما، ایران یکی از کشورهایی است که زیرساخت‌های بسیار قدرتمندی دارد. زیرساخت انرژی، آب، برق، راه، ارتباطات، زیرساخت‌های امنیتی و همه اینها حداقل در سطح منطقه وضعیت قابل قبولی دارند، حتی با وجود تحریم‌های زیاد این زیرساخت‌ها خوب عمل می‌کنند و خیلی از کشورهای دیگر اساساً در این زیرساخت‌ها فقیرتر از ما هستند. بنابراین باید به این نکات توجه کنیم؛ مثلاً اخیراً من یکی دو مورد را پیگیری کردم که در مورد آب در سیستان و بلوچستان بود. باید گفت قطعاً وضعیت آب در سیستان وبلوچستان مطلوب نیست و بی‌تردید موارد تأسف‌آوری هم دارد. نه فقط در سیستان و بلوچستان بلکه در برخی از جاها هم مشکلات عدیده‌ای داریم که این‌گونه است اما وقتی آمارها درباره آب‌رسانی پایدار را می‌بینیم باید اذعان کنیم که خیلی از پیشرفت‌ها هم قابل توجه هستند و با ادامه این وضعیت و روند، دیر یا زود مشکلات آنجا خیلی کمتر خواهند شد. مطابق آمارهای رسمی روستاییان دارای آب پایدار در 8 سال گذشته از حدود یک میلیون نفر به حدود 8 میلیون نفر رسیده است. البته همان تعداد قابل توجهی که از داشتن آب پایدار محروم هستند بیشتر در معرض رسانه و اطلاع‌رسانی قرار می‌گیرند و تا حدی قابل فهم هم هست، یا مثلاً در گازرسانی یا مخابرات هم همین‌طور است. درست است در جاهایی برخی دانش‌آموزان دسترسی به اینترنت ندارند و درصد زیادی نمی‌توانند آن‌طور که نیاز دارند استفاده کنند، اما آن طرف هم موضوع این است که می‌دانیم وضعیت مخابرات و ارتباطات در این مملکت چگونه بوده و الان چطور شده است.
شاید توسعه اینترنت اگر نبود به هیچ وجه امکان آموزش از راه دور ممکن نمی‌شد. بنابراین نباید فقط یک سمت را ببینیم. اما مشکل اصلی که وجود دارد این است که دولت‌ها نمی‌خواهند حداقلی از ایرادات را بپذیرند و بنابراین تمام ایرادات به آنها بار می‌شود. مشکل دیگری که در دولت اصلاحات در حداقل خود بود در دولت‌های ایران دیده می‌شود این است که می‌خواهند خودشان از خودشان دفاع کنند و طالب این هستند که از آنها تعریف شود. حال آنکه دولت‌ها باید خواهان نقد و حضور و اظهارنظر دیگران باشند، اینجاست که اعتماد به نفس آنها دیده می‌شود. منتقدان منصف وقتی بدون دغدغه انتقاد می‌کنند، در جای خودش هم بلد هستند دفاع کنند. اساساً جاهایی دفاع از حکومت‌ها اثر دارد که همراه با نقد هم باشد چون افکار عمومی اینها را متوجه می‌شوند. این نگاهی که به رسانه در سیستم کشور وجود دارد، باید اصلاح شود.
اساساً عملکرد دولت در مجموعه شرایطی که ما داریم، به معنای جمیع امکانات و تنگناهای کشور را چطور می‌بینید؟ آیا این عملکرد آنگونه که مخالفان روایت می کنند، واقعاً هیچ زاویه قابل دفاعی ندارد؟
ارزیابی عملکرد فقط این نیست که یک سری شاخص‌ها را بیاوریم و بگوییم بهبود پیدا کرده است. همه دولت‌ها یک سری شاخص‌های اینچنینی دارند. ارزیابی عملکردها مبانی مختلفی دارد که ما باید یکی از آنها را انتخاب کنیم. یکی از این مبانی مبتنی بر چیزهایی است که به سیستم داده شده و چیزهایی است که سیستم به‌عنوان خروجی گرفته شده است. عین ماشین که وقتی یک لیتر بنزین به آن می‌دهیم، محاسبه می‌کنیم و می‌بینیم چند کیلومتر رفته است. یک ماشین ممکن است 10 کیلومتر برود، یکی 15 کیلومتر و یکی هم 20 کیلومتر. بنابراین راندمان اینها متفاوت است در حالی که ورودی بنزین آنها ثابت است. اینکه به یک ماشین ده لیتر بزنیم بدهیم و 100 کیلومتر برود معنی‌اش این نیست که نسبت به ماشینی که به آن یک لیتر بنزین داده‌اید و 20 کیلومتر رفته، بهتر است. مشخص است که ماشین اولی بنزین بیشتری گرفته.
شاخص دیگر که بسیار مهم است ارزیابی بر اساس شعارهاست. هر دولتی که سر کار می‌آید یک سری شعار می‌دهد و براساس آنها ارزیابی می‌شود که البته باید شرایط کلی هم در ارزیابی نادیده گرفته نشود. اما در مجموع من شخصاً فکر می‌کنم بسیاری از وزارتخانه‌های زیرساختی ما در مقایسه با بقیه موفق بوده‌اند. به‌طور مشخص وزارتخانه‌های نیرو، نفت و ارتباطات. دلیلش هم این است که هنوز متأسفانه به‌صورت دولتی بهتر کار می‌کنیم تا بخش خصوصی. زیرساخت‌های لازم را سیستم برای بخش خصوصی فراهم نمی‌کند و به‌همین دلیل می‌بینید اوضاع وزارت صمت خوب نیست. به خاطر اینکه بخش خصوصی آنجاست. اتفاقاً مشکل ما این است در جاهایی که بخش خصوصی باید فعال و خلاق باشد، حضور جدی نداریم. البته موفقیت وزارتخانه‌های زیرساختی اهمیت هم دارد. به‌هرحال وضعیت برق، آب، مخابرات، انرژی، راه و نظایر اینها کم و بیش یک حداقلی از امکانات را در اختیار جامعه ایران قرار می‌دهد که جا دارد به آن توجه شود. جالب است که بخشی از تحریم‌ها به همین دلیل علیه ایران اعمال نمی‌شود مثل فروش انرژی به عراق.
همچنین فکر می‌کنید زمینه یا انگیزه این نوع نگاه چیست؟ آن را محدود به یک گرایش تحلیلی در قبال مسائل کشور می‌دانید یا اینکه فراتر از آن، قصدی آگاهانه بر مبنای منافع جناحی و گروهی را دخیل در آن می‌دانید؟
واقعیت همان‌طور که گفتم این است که ما هنوز تبدیل به یک موجود و ملت واحد نشده‌ایم؛ مثل یک جمعی که اختلاف داریم، رقابت داریم اما در مقابل دشمن خودمان منسجم هستیم باید عمل کنیم. این یکی از ایرادهای ساختاری ماست که اجازه داده نشده  افراد و گروه‌ها و همه ملت بدون استثنا ذیل یک چتر ملی منافع مشترکی را تعریف و در آن چارچوب با هم رقابت کنند؛ نمونه کوچک آن مذاکرات با غرب است؛ هر موقع یک گروه حاکم بوده می‌خواسته مذاکراتی را انجام دهد، گروه بیرونی اصطلاحاً توی کاسه‌اش گذاشته. وقتی جای اینها هم عوض شده باز همین روال بوده. به خاطر این است که ما با هم رقابت نمی‌کنیم، ستیز می‌کنیم؛ در تصمیمات اساسی سعی نمی‌کنیم فراجناحی عمل کنیم. یادم هست وقتی امریکا به عراق حمله کرد، اولاً سعی کردند این کار را فراجناحی انجام دهند. حمله به عراق را بوش انجام داد اما خیلی از دموکرات‌ها هم حمایت کردند.  بعد هم که با بحران مواجه شدند یک کمیته دو حزبی تشکیل دادند تا این موضوع را رسیدگی کنند و ببینند اشکال کار کجا بوده؛ یعنی نیامدند یک کمیته حزبی تشکیل دهند و به جناح دیگر بتازند. خب این کمک می‌کند که نظرات به هم نزدیک شود، اما ما اصلاً چنین چیزهایی نداریم و بدتر اینکه اصلاً به آن فکر هم نمی‌کنیم. این فاجعه‌بار است و همه جریان‌های سیاسی ما اینگونه رفتار می‌کنند. به همین دلیل معتقدم که این یکی از مشکلات مهم جامعه ماست که نیروهای سیاسی باید برای آن فکری بکنند.
طبیعی است که در بحران مشکلات، اذهان عمومی متوجه مشکلات است و موفقیت‌ها کمتر دیده می‌شود. شما مهم‌ترین دستاوردهای دولت روحانی را چه می‌دانید. چرا این دستاوردها دیده ، یا درباره آنها صحبت نمی‌شود؟
من انتقادات خودم را درباره دولت آقای روحانی دارم و بارها آنها را تکرار کرده‌ام ،اما فکر می‌کنم مهم‌ترین دستاورد این دولت برجام بوده و این چیزهایی که درباره برجام می‌گویند هم به نظرم ناشی از خود برجام و موفقیت آن در گام‌های اول نیست، علتش این است که سیاست برجامی در ادامه به درستی اجرا نشد؛ به‌دلیل اختلافاتی که در داخل داشتیم این سیاست به طور کامل و منسجم جلو نرفت و البته آمدن ترامپ هم مزید بر علت شد، اما من معتقدم اگر حتی ترامپ هم نبود برجام با وجود برخی سیاست‌های داخلی و اختلاف‌ نظرهای بنیادینی که دیدیم، به بن‌بست می‌رسید؛ در سطح کلان درباره سؤال شما می‌توانم به همین موضوع اشاره کنم، اما در سطح جزئی‌تر آن معتقدم اکثر زیرساخت‌ها در این دولت بهبود پیدا کرده و این به رغم وضعیتی است که کشور در آن گیر افتاده است. همچنین مسیر برخی شاخص‌های اقتصادی مثل اشتغال، از وضعیت فاجعه بار هشت سال قبل از این کشور جدا شد و وضعیت بهتری پیدا کرد؛ کمک‌هایی که به طبقات پایین، بازنشسته‌ها و مستمری‌بگیران شد و مهم تر از آنها بهبود نسبی حقوق کارگران به نسبت گذشته موضوع مهمی است.
این را چگونه اثبات می‌کنیم؟ اگر نسبت رشد حداقل حقوق کارگران با نرخ تورم را مقایسه می‌کنیم این امر روشن می‌شود.  در دولت احمدی‌نژاد این نسبت بشدت افت کرد و افزایش حقوق کارگران به طور مستمر از تورم کمتر بود و در این دولت حتی تا سال 97 این روند مثبت بود اما خب در دو سال اخیر مجدداً اوضاع بد شده که دلیل آن هم افزایش رقم تورم است؛ آن را هم می‌دانیم که چقدر سیاست‌های ترامپ علیه ایران در آن دارای نقش است، اما در حوزه زیرساختی مثل برق، انرژی و مخابرات به رغم همه ضعف‌های موجود می‌دانیم که رشدهایی هم داشته ایم؛ در آموزش عالی، آموزش و پرورش و حتی سیاست خارجی به غیر از برجام، موفقیت زیادی نداشتیم چون دخالت در این حوزه‌ها هم عموماً فراتر از دولت انجام می‌شود. نکته دیگر هم اینکه می‌توانیم بگوییم زیرساخت‌های حضور بخش خصوصی زیاد فراهم نشده، البته در بخش کشاورزی وضع بهتر بوده. آخرین اقدام دولت هم درباره همسان‌سازی حقوق بازنشستگان گام بسیار مهمی بود که برداشته شد.    
مخالفان اصرار دارند که از یک سو همه مشکلات را متوجه دولت کنند و در مقابل هیچ موفقیتی هم برایش متصور نیستند، تاجایی که آقای قالیباف در تحلیل شکست فشار حداکثری ترامپ می‌گوید مردم آن را شکست دادند، البته که مقاومت مردم هم مهم است ،اما آیا منطقی است که هیچ سهمی برای سیاست دولت متصور نباشیم؟ یا چرا دیپلماسی و مشخصاً دوبار شکست سیاسی امریکا در شورای امنیت به اندازه اهمیتی که دارد دیده نمی‌شود؟
من فکر نمی‌کنم مخالفان اصولگرای دولت هیچ گاه بتوانند نیروی بهتر، کارآمدتر و صادق‌تر و سالم‌تر از احمدی‌نژاد بین خودشان پیدا کنند؛ درون سیستم آنها احمدی‌نژاد بهترین نیرویی بود که می‌توانست بیاید و الان دستاوردهای 8 ساله او کاملاً مشخص است و می‌دانیم جز نزولی کردن شاخص‌های رو به رشد اقتصادی چندان کار دیگری نکرد. بنابراین بیش از اینکه به نقد آنها توجه کنیم باید به نقد نیروهای نخبه جامعه و کارشناسان توجه کرد. اینها نباید باعث حساسیت زیادی باشد، اگر بحث کارآمدی است باید بیشتر نگاهمان به نظر کارشناسان باشد و البته افراد بی‌طرف.
موج جدید حملات به دولت و مذاکره هراسی آیا به انتخابات پیش رو ربطی دارد؟ پیش از این یکی از مخالفان دولت گفته بود که بایدن ممکن است برای حمایت از موقعیت دولت بخشی از تحریم‌ها را بردارد. به نظر می‌رسد مخالفان راضی به برداشتن بخشی از تحریم‌ها هم نیستند تا موفقیتی به حساب دولت نباشد. چنین رویکردهایی چقدر ملی گرایانه و منطبق با منافع ملی است؟
وقتی مجموع حملات را نگاه می‌کنیم می‌بینیم که از هیچ منطق جدی برخوردار نیست، مثلاً به جای اینکه از برداشته شدن تحریم‌ها خوشحال باشند، می‌آیند و صراحتاً از آن ابراز ناراحتی می‌کنند و برخی حرف‌ها را می‌زنند که ضد ملی است، یا مثلاً مسئولیت برجام را صرفاً گردن دولت و مجلس دهم می‌اندازند در حالی که نقش ارکان مختلف نظام را می‌دانیم؛ یعنی حتی حاضر نیستند این حد از مسئولیت‌پذیری را که به طور روشنی در آن نقش داشتند بپذیرند، مثلاً برجام را مجلس نهمی تصویب کرد که یک مجلس سر تا پا اصولگرا بود که تعداد اعتدالیون و اصلاح‌طلبان آن شاید از این مجلس یازدهم هم کمتر بود. شورای نگهبان هم در یک نشست فوری آن را تصویب کرد و مجمع تشخیص هم مخالفتی نکرد و همه اصولگرایان در صف ایستاده بودند که تعریف و تمجید از برجام کنند حالا که ترامپ زد زیرش همه مدعی شده‌اند. بنابراین دولت نباید خیلی در بند این مخالفت‌ها باشد. معتقدم دولت در این هفت هشت ماه باید یک بخش از خطاهای خود را اصلاح کند که مهم‌ترین اش در بحث کرونا است و در عرصه سیاستگذاری.

برش

تقلیل دادن کلیت این مشکلات به عملکرد دولت از نظر شما در ساحت‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و اجتماعی چه آثاری خواهد داشت؟
اگر از نظر عموم مردم نگاه کنیم تفکیکی بین اجزای مختلف حکومت نمی‌گذارند. درست هم همین است. مردم در آخر ماجرا با یک حکومت طرف هستند نه یک دولت و مجلس و قوه قضائیه منفک از هم. همه اینها با هم هستند. مشکل این است که اینها داخل خودشان همدیگر را رقیب می‌بینند و حواسشان هم نیست وقتی همدیگر را می‌زنند از نظر مردم این نیست که یک بخشی دارد بخش دیگر را می‌زند، چون در چشم مردم حکومت یک موجود واحد است. مثال می‌زنم؛ شما خانواده من را یک خانواده واحد می‌بینید و اگر رقابت و اختلاف داخلی وجود دارد، آن را به حساب نمی‌آورید. یا یک کشور خارجی همه ما را یک ملت می‌بیند و با ما به‌عنوان یک پدیده برخورد می‌کند گرچه ما در داخل خودمان اختلاف وجود داشته باشد. اما این اختلافات نباید کلیت وحدت و وجود این پدیده را مخدوش کند. در ایران به‌دلیل ضعف نهادهای سیاسی و غیرمسئولانه رفتار کردن کنشگران این وضعیت به شکل فاجعه‌باری وجود دارد و شما می‌بینید بخش عمده‌ای از تضعیف این نهادها توسط خودشان صورت می‌گیرد. حتی در درون خودشان هم این مسأله قابل ملاحظه است. بنابراین فکر می‌کنم این مشکلی است که اتفاقاً حکومت باید بیشتر به آن بپردازد تا ببیند برای حل آن چه باید بکند.

گروه اقتصادی / شمارش معکوس برای تقدیم لایحه بودجه 1400 به مجلس به‌عنوان آخرین بودجه تدوین شده توسط دولت دوازدهم آغاز شده است. آن طور که یکی از اعضای هیأت رئیسه مجلس خبر داده قرار است این لایحه فردا یا یکشنبه آینده تقدیم مجلس شود. به اعتقاد کارشناسان و مسئولان این لایحه یکی از پیچیده‌ترین لوایح بودجه سنواتی محسوب می‌شود، چرا که در شرایط خاصی تدوین شده است. از یک سو، شیوع بیماری کرونا که هم اکنون موج دوم و سوم آن به اغلب شهرهای کشور حمله‌ور شده، هزینه‌های سنگینی بر دوش دولت گذاشته و از طرف دیگر با وجودی که همچنان شدیدترین و بی‌سابقه‌ترین تحریم‌ها علیه ایران برقرار است، تغییر سکاندار کاخ سفید، امید بهبود شرایط تحریم و محدودیت‌های آن را ایجاد کرده است.
با این حال لایحه بودجه سال آینده مراحل پایانی خود را در دولت سپری می‌کند و ردیف‌ها، تبصره‌ها و بندهای آن در جلسات منظم عصرگاهی دولت بررسی و به تصویب می‌رسد. این درحالی است که حدود یک ماه پیش دولت بودجه شرکت‌های دولتی را طبق قانون زودتر از موعد تقدیم لایحه به مجلس برد تا نمایندگان فرصت کافی برای بررسی این بخش از بودجه که حدود دوسوم آن را تشکیل می‌دهد، داشته باشند. درون‌زا شدن درآمدهای اداره کشور، تقویت بخش غیردولتی در اقتصاد، توجه خاص به مقابله با فقر مطلق، دنبال کردن حمایت‌های معیشتی، گسترش اشتغال خرد، کوچک و متوسط، پیگیری طرح تأمین مسکن ملی در قالب برنامه‌های وزارت راه و شهرسازی، مولد کردن دارایی‌های دولت و توجه به بهره‌وری از اهداف و رویکردهای بودجه ۱۴۰۰ کل کشور عنوان شده است. سقف بودجه کل سال‌جاری بالغ بر 2026 هزار میلیارد تومان بود که از این رقم 1436 هزار میلیارد تومان بودجه شرکت‌های دولتی را تشکیل می‌داد. همچنین طبق قانون بودجه امسال، منابع عمومی بودجه بیش از 649 هزار میلیارد تومان و منابع عمومی بالغ بر 571 هزار میلیارد تومان بود.
صادرات نفت چقدر است؟
هرچند تا زمان ارسال لایحه بودجه به مجلس، امکان تغییر در آن وجود دارد و ارقام آن نهایی نیست، ولی اطلاعات به دست آمده از مهم‌ترین سند مالی کشور برای سال آینده نشان می‌دهد که میزان فروش نفت در سال آینده روزانه 2 میلیون و 300 هزار بشکه خواهد بود که بخشی از آن را صادرات به خارج و بخش دیگر را فروش داخلی نفت تشکیل می‌دهد.
گفتنی است، دولت در تبصره ۵ پیش‌نویس لایحه بودجه 1400‌بندی را آورده که به او اجازه می‌دهد برای تأمین مالی مصارف این قانون تا مبلغ دو‌میلیون ‌و 50 هزار میلیارد ریال (۲۰۵ هزار میلیارد تومان)، پیش‌فروش نفت (ریالی-ارزی) اقدام کند. بدین ترتیب می‌توان گفت بخشی از رقمی که به‌عنوان فروش و صادرات نفت در لایحه 1400 پیش‌بینی شده، قرار است در قالب فروش داخلی محقق شود. طبق اطلاعات موجود، قرار است که نیمی از رقم کل صادرات و فروش نفت با ارز 4 هزار و 200 تومان و نیمی دیگر با ارز 11 هزار و 500 تومان محاسبه شود. بر این اساس با محاسبه 40 دلار به ازای هر بشکه نفت که در پیشنهادهای دولت آورده شده است، در مجموع روزانه 92 میلیون دلار منابع ایجاد می‌کند که این رقم در کل سال به 33.5 میلیارد دلار می‌رسد.
بدین ترتیب نیمی از 2.3 میلیون بشکه‌ای که قرار است در خارج و داخل به فروش برسد، نیمی از آن یعنی یک میلیون و 150 هزار بشکه با ارز 4 هزار و 200 تومانی محاسبه می‌شود. در واقع 46 میلیون دلاری که از این بخش عاید کشور می‌شود با محاسبه ارز دولتی و تبدیل آن به ریال، روزانه 293 میلیارد تومان و در سال 70 هزار میلیارد تومان درآمد خواهد داشت.
اما نیمی دیگر از فروش نفت قرار است که با ارز 11 هزار و 500 تومانی محاسبه شود. بر این اساس 46 میلیون دلاری (با محاسبه هر بشکه 40 دلار) با این نرخ ارز روزانه 529 میلیارد تومان و در کل سال آینده بیش از 193 هزار میلیارد تومان درآمد به‌ دنبال خواهد داشت. بدین ترتیب در مجموع و در صورتی که این اعداد و ارقام در لایحه 1400 نهایی شود، در کل سال آینده 263 هزار میلیارد تومان از منابع بودجه از طریق فروش نفت تأمین خواهد شد.
این درحالی است که علاوه بر مسئولان ذیربط، رئیس دولت نیز درخصوص درآمدهای نفتی تأکید کرده‌اند که طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته و در راستای اصلاح ساختار بودجه، درآمدهای حاصل از فروش نفت صرف توسعه زیرساخت‌ها و اجرای پروژه‌های عمرانی خواهد شد و بودجه جاری به طور کامل از محل درآمدهای غیرنفتی که مالیات بخش اعظم آن را تشکیل می‌دهد، تأمین می‌شود.
8 میلیارد دلار برای کالاهای اساسی
طبق اطلاعات کسب شده و براساس آنچه تاکنون درلایحه بودجه 1400 پیشنهاد شده است، بودجه سال آینده دارای سه نرخ ارز است که شامل ارز 4 هزار و 200 تومانی، ارز 11 هزار و 500 تومانی و ارز 17 هزار تومانی می‌شود.
ارز 4 هزار و 200 تومانی برای حمایت از معیشت مردم و جلوگیری از افزایش قیمت‌ها همان‌گونه که پیش از این نیز مسئولان دولتی اعلام کرده بودند، در بودجه سال آینده نیز برقرار خواهد بود. هرچند از فهرست 25 قلم کالایی که در ابتدای سال 1397 مشمول ارز دولتی بودند، تعداد زیادی حذف شده و با ارز نیمایی تأمین می‌شود، اما همچنان کالاهای اساسی و به طور عمده نهاده‌های تولید با ارزان‌ترین ارز کشور تأمین می‌شود.
براساس این اطلاعات دولت برای تأمین کالاهای اساسی با ارز 4 هزار و 200 تومانی، حدود 8 میلیارد دلار اختصاص داده است که تمام این رقم صرف واردات کالاهای اساسی و دارو خواهد شد. برهمین اساس نیمی از فروش نفت با این نرخ ارز محاسبه شده است تا صرف تأمین کالاهای اساسی شود.
اما نرخ دومی که سهم بیشتری خواهد داشت، همان دلار 11 هزار و 500 تومان است که پیش از این نیز محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه از آن خبر داده بود. در واقع نرخ اصلی ارز محاسباتی در بودجه 1400 همین نرخ است که عمده درآمدهای ارزی براساس آن محاسبه می‌شود.
در کنار آن براساس پیشنهادهای ارائه شده، نرخ سومی نیز برای ارز وجود دارد که تنها برای شرکت‌های دولتی محاسبه می‌شود و این نرخ بر مبنای هر دلار 17 هزار تومان است. بدین ترتیب همان‌گونه که مشاهده می‌شود، با وجود رشد بالای نرخ ارز در ماه‌های اخیر و قرار داشتن نرخ دلار نیمایی روی عدد 19 تا 20 هزار تومان، دولت نرخ کمتری را برای بودجه در نظر گرفته است. تعیین این نرخ‌ها و متوسط آن که همان 11 هزار و 500 تومان است، سیگنال کاهش نرخ ارز در آینده را به بازار مخابره می‌کند و اینکه دولت از افزایش نرخ ارز جلوگیری خواهد کرد.
بودجه 1540 هزار میلیارد تومانی شرکت‌های دولتی
درحالی که بودجه شرکت‌های دولتی در بودجه امسال بالغ بر 1436 هزار میلیارد تومان بود، دولت برای سال آینده بودجه 1540 هزار میلیارد تومانی را برای شرکت‌های دولتی درنظر گرفته است که 7.3 درصد نسبت به سال‌جاری رشد دارد. در حال حاضر اطلاعات بودجه‌ای 382 شرکت دولتی به تفکیک شرکت سودده، سربه‌سر و زیانده تنظیم شده است. سازمان برنامه و بودجه معتقد است حدود 70 درصد حجم بودجه شرکت‌های دولتی را قیمت تمام شده فعالیت‌های مربوط و هزینه‌های عملیاتی تشکیل می‌دهد. لذا با لحاظ پیش‌بینی‌های شاخص قیمت‌های تولیدکننده با رعایت حداکثر صرفه‌جویی قابل اعمال در بخش سایر هزینه‌ها، حجم بودجه شرکت‌های دولتی و طرح ادغام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری وابسته به نیروهای مسلح 1540 هزار میلیارد تومان برآورد شده است.
در لایحه سال آینده 9 هزار و 458 میلیارد تومان مالیات برای شرکت‌های دولتی پیش‌بینی شده است. همچنین مبلغ 15 هزار و 160 میلیارد تومان نیز به‌عنوان سود سهام این شرکت‌ها برآورد شده که این ارقام نسبت به سال‌جاری 25 درصد افزایش یافته است.
30 میلیارد دلار فاینانس
همانند سال‌جاری سقف تسهیلات تأمین مالی خارجی یا فاینانس معادل 30 میلیارد دلار تعیین شده که یک میلیارد دلار آن صرفاً برای تجهیز آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های دانشگاه‌ها، دانشگاه‌های علوم پزشکی، مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی و فناوری، مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای دولتی و سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی است.  همچنین هزار و 500 میلیارد تومان از منابع شرکت‌های دولتی تابع وزارت نفت برای اتمام پروژه‌های نیمه تمام گازرسانی به روستاها هزینه خواهد شد. برای تأمین اعتبار عملیات طرح‌های بازآفرینی شهری در بودجه ۱۴۰۰ نیز در کنار طرح اقدام ملی تأمین مسکن وزارت راه و شهرسازی مکلف شده است که زمین رایگان برای توسعه مراکز بهداشتی، مدرسه و نیروی انتظامی در مکان‌هایی که نیاز به تأمین امنیت اجتماعی دارد، قرار دهد. در بودجه ترتیبی داده شده تا شهرداری‌ها و دهیاری‌ها بتوانند برای بهسازی حاشیه شهرها و تأمین زیرساخت‌ها و خدمات عمومی در این مناطق فعالیت عملیاتی داشته باشند و برای این امر مکلف شدند.

مهسا قوی‌قلب
خبرنگار
هم‌افزایی بخش سیاستگذاری و مدنی برای بهبود وضعیت کودکان در دستور کار معاونت رفاه اجتماعی است، در این خصوص روز گذشته نشستی با موضوع آموزش مجازی و فقرا در دوران کووید ۱۹ و کارگاهی با عنوان «کارگاه تعاملی سیاستگذاری کودکان» برگزار شد.
احمد میدری، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این نشست مجازی، گفت: سیاست‌گذاری نیازمند این است که مسأله‌ای مشخص مورد هدف باشد و تلاش کنیم آن مسأله را حل کنیم، به عنوان مثال در دوران شیوع کرونا و عدم دسترسی افراد محروم به اینترنت باید کمک کنیم تا چنین دسترسی‌هایی فراهم شود. مسأله دوم نبود ارتباط با فضای مدرسه برای دانش‌آموزان در مناطق محروم است، این امر، مسأله اصلی است؛ همان‌طور که بررسی‌های وزارت ارتباطات نشان می‌دهد، بخش‌هایی از کشور کلاً اینترنت ندارند و در اختیار قراردادن تبلت یا گوشی هوشمند در این مناطق نمی‌تواند مشکلی را حل کند. علاوه بر این موارد کارکرد آموزش و پرورش به‌طور صرف تنها بخش آموزش نیست و نمی‌توان تنها با جایگزینی آموزش‌های غیر‌حضوری مشکلات را رفع کرد، بلکه مدرسه کارکردهای تربیتی نیز دارد. بعد از رسیدن کودک به سن آموزش، تعلیم و تربیت و رشد و شکوفایی کودک در مدرسه اتفاق می‌افتد.
به گفته او، بازگشایی مدارس سیاستی است که باید دنبال شود؛ شاید هیچ نهادی در شرایط کرونا به این صورت تغییر در شیوه ارائه خدمت نداشت، تعدادی از ادارات پاره وقت شدند، اما مدارس ما تقریباً با شروع کرونا آموزش غیرحضوری را دنبال کرد، این اتفاق تغییر رفتارها و ترک تحصیل برخی کودکان را می‌تواند به دنبال داشته باشد و در نهایت سبب تغییر اساسی در فرهنگ کشور می‌شود. تعطیلی و شیوه آموزش و نمره‌دهی می‌تواند رفتارهای نادرست را در سیستم آموزشی کشور تثبیت کند، باید با کمک دیده‌بان‌های نظام اجتماعی، خبرنگاران و معاونت رفاه، مشکلات کمرنگ‌تر شوند و وظیفه ما این است که گزارش‌های درست ارائه دهیم تا پیامدهای منفی این سیستم جدید کمتر جلوه گری کند. نظام آموزش است که جامعه را می‌سازد، پس باید از این وضعیت استفاده کنیم و محتوای آموزشی را از دست شرکت‌های تجاری بیرون آورده و برای فقرا آموزش‌های استاندارد غیر حضوری در کنار مدارس داشته باشیم، در عین حال این تهدید می‌تواند به یک فرصت تبدیل شود. در این میان می‌توان از تجارب کشورهای دیگر نیز استفاده کرد. وی با اشاره به اینکه فقرا به اینترنت دسترسی ندارند، اظهار کرد: باید کمک کنیم فقرا هم به سیستم آموزشی دسترسی پیدا کنند البته مسأله نظام آموزش ما فقط تبلت و تلفن همراه نیست، زیرا بررسی وزارت ارتباطات نشان می‌دهد بخش‌هایی از کشور اصلاً به اینترنت دسترسی ندارند و حتی اگر ما تبلت را برای دانش‌آموزان فراهم کنیم مسأله را حل نمی‌کند.
میدری با بیان اینکه باید بدانیم کشورهای پیرامون ما چگونه آموزش ترکیبی را فراهم کردند، ادامه داد: برخی کشورها تمرین و ارتباط را به صورت ترکیبی انجام می‌دهند، در کشور سوئد مدارس تا حد امکان نیمه تعطیل هم نشدند و باز شدن مدرسه اولین سیاست دولت سوئد بود. نهاد مقدس آموزش باید بتواند کمترین آسیب را در شرایط کرونایی ببیند تا جایی که از این معضل به عنوان یک فرصت برای دسترسی بیشتر و برابری در آموزش بهره‌مند شود.
67 درصد از کودکان ۳ تا ۱۷ سال در دنیا دسترسی به اینترنت ندارند
ابوالفضل معصومی، کارشناس حوزه حمایت اجتماعی هم با بیان اینکه در بحران کرونا برای بسیاری از کشورها به شکل‌های مختلف مشکلات ایجاد شد، گفت: ۶۷ درصد از کودکان ۳ تا ۱۷ سال در دنیا دسترسی به اینترنت ندارند و این آمار نشان می‌دهد که همه کشورهای دنیا درگیر این بحران هستند، در این خصوص می‌توان از تجربیات کشورهای مختلف بهره‌مند شد. در این دوران سعی شده در ادامه ارائه خدمات روانی به کودکان به معلمان و والدین نیز کمک شده و اولویت بر بازگشایی مدارس در صورت امکان است. مدارس فقط محیطی برای آموزش نیستند و به عنوان محیطی حمایتی نیز به شمار می‌روند. مطالعات انجام شده در کشورهای مختلف نشان داده که اولویت آن کشورها با بازگشایی مدارس در صورت امکان است و در غیر‌این‌صورت یادگیری ترکیبی به عنوان راه حل ارائه شده است و آموزش از راه دور به عنوان مکمل آموزش، مورد استفاده قرار گرفته است. مطالعات تکمیلی در این خصوص نشان می‌دهد که ۷۳ درصد از کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا از رسانه‌های دیجیتال و ۷۵ درصد از تلویزیون استفاده می‌کنند. وقتی از آموزش راه دور حرف می‌زنیم استفاده از تکنولوژی هایتک و در برخی مناطق لوتک مورد نظر است، برخی به معلم نیاز دارند و برخی از حضور معلم بی‌نیاز هستند. او در ادامه افزود: آنچه اهمیت دارد، این است که بچه‌ها باید بتوانند در فرآیند یادگیری مشارکت بیشتری داشته باشند، هدف بهبود دسترسی و بهبود کیفیت آموزش است. در ۹۰ درصد کشورهایی که در آمارها شرکت کرده‌اند، تلویزیون یکی از دسته‌های اصلی بوده، این در حالی است که برخی کشورها، خدمات خاص برای دسترسی ارزان‌تر به اینترنت برای کودکان و خانواده‌هایشان ارائه دادند و دسترسی به اپلیکیشن‌های آنلاین را تسهیل کردند. در برخی کشورها نیز که قبل از شیوع بیماری کرونا هم مشکلاتی در حوزه آموزش داشتند، هزینه‌هایی که بیماری به چنین کشورهای تحمیل کرده تا ۳۰ درصد افزایش پیدا کرده است، تا جایی که برخی مجبور شدند از بانک جهانی وام بگیرند، بر اساس تحقیقات انجام شده، کشورهای مختلف به‌طور میانگین یک چهارم سال تحصیلی را از دست داده‌اند و این امر نشان می‌دهد که باید اقدامات جبرانی اتخاذ شود. کشورها باید به فکر ظرفیت‌سازی برای معلمان و دانش‌آموزان و همچنین تقویت خدمات اجتماعی در این دوران باشند.
افزایش ترک تحصیل کودکان محروم در دوران کرونا
مریم گیاهی، کارشناس حوزه اجتماعی نیز با اشاره به اینکه بحران کرونا می‌تواند هزینه‌های بلندمدتی برای جوامع به دنبال داشته باشد، توضیح داد: چنانچه سیاست‌های مناسب در جهت خنثی کردن مشکلات ایجاد نشود، کشورها در یک حلقه منفی افتاده و گرفتار می‌شوند. نبود آموزش یکی از ریشه‌های اصلی فقر است و چنانچه تقویت نشود، فقر نیز گسترش پیدا می‌کند. در دوران کرونا به صورت مستقیم و غیر‌مستقیم هزینه‌های مختلف بر اقتصاد جوامع تحمیل شد و بر آموزش هم تأثیر گذاشت.
به گفته گیاهی، گسترش بیماری کرونا، ترک تحصیل در کودکان بویژه در خانواده‌های محروم را افزایش داد و این معضل می‌تواند سبب افزایش فقر آموزشی و کاهش سرمایه انسانی و کاهش درآمدها و نابرابری شود، لازم است که سیاست‌ها در خصوص حمایت‌های اجتماعی تقویت شود تا از معضلات ناشی از بیماری کرونا در امان بمانیم.

گروه فرهنگی/ تعطیلی سینماها در پی شیوع کرونا که خسارت زیادی برای سینماگران و سینماداران داشت یک امکان تازه  را در اکران  هم پیش‌آورد؛ برای اولین بار اکران آنلاین در سینمای ایران تجربه شد و فیلمسازان زیادی در همین مدت 7 ماه در پلتفرم‌های پخش آنلاین برای اولین بار از فیلم‌هایشان رونمایی کردند، اگر چه با اکران آنلاین بستری برای حل معضل اکران ایجاد شد اما نبود قانون کپی‌رایت و قاچاق فیلم‌ها تهدید جدی برای صاحبان آثار بود. با وجود این تعداد زیادی از فیلمسازان با آگاهی از کم اقبالی سینماداران و مخاطبان به آثارشان و همچنین با نگاهی به انبوه فیلم‌های پشت خط اکران، ترجیح‌ دادند با پذیرفتن خطر قاچاق فیلم از این فرصت اکران استفاده کنند؛ تجربه خوب فروش برخی فیلم‌ها در اکران آنلاین، در کنار امتیازهایی چون نبود هزینه تبلیغات تلویزیونی و محیطی و همچنین سهم سینماداران و البته تسهیلاتی که سازمان سینمایی برای اکران آنلاین قرارداده، تهیه‌کنندگانی را  که می‌دانند فیلم‌شان فروش متوسطی در سینما دارد  ترغیب کرده تا آثارشان را در این فضا اکران کنند. با نگاهی کلی به فیلم‌هایی که آنلاین اکران شده‌ با فهرستی از فیلم‌هایی مواجه می‌شویم که فیلم‏ های پرفروشی در گیشه نیستند و در بهترین حالت فروشی متوسط دارند. با این همه اکران آنلاین تجربه‌ای ناگزیر در شرایط بحرانی امروز است؛ از این‌رو برخی از کارشناسان سینما معتقدند سازمان سینمایی حتی به جای ارائه تسهیلات مضاعف به سینماداران بهتر است برای چالش‌های پیش رو اکران آنلاین از جمله زیرساخت‌های فنی، قاچاق فیلم‌ها، ساز و کار مالی دقیق در مدیریت فروش اکران آنلاین، ایجاد بستر تبلیغاتی در تلویزیون و... همت و تدبیری ویژه کند تا این مکانیسم جدید کم خطر و پررونق شود.
سه فیلم جدید در سبد اکران آنلاین
بر خلاف وعده‌ها، شورای اکران آنلاین هنوز تشکیل نشده و تصمیم‌گیری برای اکران آنلاین با شورای صنفی نمایش و اداره کل است. به همین خاطر اطلاع‌رسانی درباره فیلم‌های تازه اکران آنلاین به جای اعلام رسمی از سوی سخنگوی شورای صنفی نمایش عموماً از طریق صاحبان آثار یا روابط عمومی فیلم‌ها انجام می‌شود؛ با اعلام فرزاد مؤتمن اکران «سراسر شب» از سوم آذرماه شروع شد، روابط عمومی فیلم «جمشیدیه» از اکران دومین تجربه کارگردانی یلدا جبلی از سه‌شنبه 11 آذرمان خبر داده و صفی یزدانیان و پیمان معادی، کارگردان و تهیه‌کننده فیلم «ناگهان درخت» هم از اکران آنلاین فیلم‌شان گفته‌اند. با این حساب پس از چند هفته فترت و سستی، اکران آنلاین هوایی تازه می‌کند و سه فیلم جدید به سبد اکران اضافه می‌شود؛ فیلم‌هایی که به لحاظ بازیگری فهرست پر و پیمانی دارند ؛از الناز شاکردوست و مهناز افشار و سارا بهرامی تا پیمان معادی و امیر جعفری و حامد کمیلی. پانته‌آ پناهی‌ها بازیگری است که همزمان دو فیلم «ناگهان درخت» و «جمشیدیه» را در برنامه اکران آنلاین دارد؛ از این دو فیلم برای اولین بار در جشنواره سی‌وهفتم فیلم فجر رونمایی شد.
«سراسر شب» سیزدهمین فیلم فرزاد مؤتمن در عرصه کارگردانی پس از نزدیک به دو سال انتظار در صف اکران، بالاخره از سوم آذرماه در جریان اکران آنلاین قرار گرفته است. مؤتمن «سراسر شب» را تنها فیلم سینمایی کارنامه خود می‌داند و دیگر آثارش را سیاه مشق‌هایی برای ساخت این فیلم عنوان می‌کند چرا که دربرگیرنده تمام علایق شخصی و دنیای ذهنی اوست. تهیه‌کنندگی «سراسر شب» را جواد نوروزبیگی به عهده داشته و زامیاد سعدوندیان و فرزاد مؤتمن نویسنده فیلمنامه هستند؛ در این فیلم الناز شاکردوست و امیر جعفری در کنار افسانه چهره آزاد، سینا حجازی، آزاده صمدی، مهدی سلطانی، امیر حسام شجاعی و سحر نظام دوست ایفای نقش کرده‌اند. مهتاب برای یافتن ردی از داوود مرادی که آخرین فرد مرتبط با خواهرش «مریم»، پیش از خواب طولانی مدتش بوده به محل زندگی داوود می‌رود تا پاسخی برای سؤال هایش پیدا کند. «جمشیدیه» دومین فیلم بلند سینمایی یلدا جبلی از امشب (سه‌شنبه ۱۱ آذرماه) ساعت ۲۰ در سامانه‌های فیلیمو و نماوا به‌ صورت آنلاین اکران می‌شود. فیلم اول این کارگردان «داره صبح میشه» در سی‌وسومین دوره فیلم فجر کاندیدای بهترین فیلم بخش «هنر و تجربه» شد. سارا بهرامی و حامد کمیلی زوج موفق فیلم «ایتالیا ایتالیا» کاوه صباغ‌زاده این بار در قالب یک فیلم در ژانر حادثه‌ای در کنار هم قرار گرفته‌اند؛ از نکات جالب توجه این فیلم حضور کیومرث پوراحمد و بهرام عظیمی در فهرست بازیگران است و در این جمع البته پانته‌آ پناهی‌ها، سعید چنگیزیان و ستاره پسیانی هم حضور دارند. ترانه و امیر در شب تولد امیر، درگیر حادثه‌ای شده و برای کشف حقایق نهفته در دل این حادثه وارد مسیر پیچیده‌ای می‌شوند که هرچه در آن پیش می‌روند، امکان بازگشت‌شان کمتر می‌شود.
صفی یزدانیان، فیلمساز، منتقد و روزنامه‌نگار اول آذر در برنامه آنلاین اینستاگرامی نشر چشمه از اکران آنلاین آخرین ساخته‌اش «ناگهان درخت» خبر داد. این خبر که با تأیید پیمان معادی تهیه‌کننده و بازیگر فیلم همراه بود با اعلام زمان رسمی اکران یعنی ۱۷ آذر ماه تکمیل شد. نخستین فیلم صفی یزدانیان «در دنیای تو ساعت چند است؟» آنقدر خبر از ظهور فیلمسازی با سلیقه و زیبایی‌شناسی متفاوت داشت که بسیاری را کنجکاو فیلم بعدی او کرد؛ در جشنواره فیلم فجر اما واکنش منتقدان به این فیلم متفاوت بود و یکی از نکات جذاب فیلم اول یزدانیان معماری و هویت شهری رشت است اما فیلم دوم او آن‌طور که خودش تأکید دارد بیشتر فیلم آدم‌هاست. شقایق دهقان، سیامک صفری، مهراب قاسم‌خانی، زهره عباسی و پانته‌آ پناهی‌ها در کنار پیمان معادی و مهناز افشار بازیگران اصلی این فیلم هستند. فرهاد داستان زندگی خود را از کودکی تا پنجاه سالگی برای ما تعریف می‌کند.

مریم طالشی
گزارش نویس
در ازای خرید یک کالا، روی کالای بعدی 20 درصد تخفیف بگیرید. بن هدیه به‌شما خریدار خوش شانس تعلق می‌گیرد، می‌توانید با آن از سایت ما خرید کنید. در قرعه کشی هیجان انگیز ما شرکت کنید و بن تخفیف جایزه بگیرید. سایت ما را به دوستانتان معرفی کنید و به ازای هرخریدی که آنها انجام می‌دهند، روی خرید خودتان مبلغی تخفیف بگیرید.
2 تا بگیرید 3 تا ببرید. 3 تا ببرید، یک هدیه به انتخاب خودتان از ما دریافت کنید. برای عزیزانتان هدیه بخرید، ما کادوپیچی و ارسالش را رایگان انجام می‌دهیم.
تمام اینها و نظایرشان، تبلیغاتی هستند که این روزها شاید بیشتر از هر وقت دیگری روی صفحه گوشی تلفن همراه به چشم مان می‌خورد. کرونا کار و کاسبی خیلی‌ها را کساد کرده و در نتیجه صاحبان این مشاغل درصددند کسب و کار خود را از راه‌های دیگری رونق ببخشند. حالا که همه چیز آنلاین شده، تبلیغات فروش هم به ناچار به این سمت سوق پیدا کرده تا خریداران را هرچه بیشتر به سوی خود جلب کند.
همین جمعه گذشته بود که سیل تبلیغات حراجی جمعه یا همان جمعه سیاه در شبکه‌های اجتماعی و ارسال پیامک‌های بی‌شمار، روانه شد. حالا بگذریم از فلسفه جمعه آخر سال آنها و بی‌ربط بودنش به سال شمسی ما ولی آنچه این جمعه سیاه را متفاوت می‌کرد، شکل فروش بود که با توجه به تعطیلی فروشگاه‌ها به‌دلیل محدودیت‌های کرونایی، تماماً به‌صورت آنلاین انجام شد.
کم نبودند کسانی که به هم توصیه می‌کردند حراج‌های این جمعه را از دست ندهند. خیلی‌ها هم خرید کردند و گاهی بی‌ضرورت؛ مثل خیلی وقت‌های دیگر اما خرید کردن در ایام کرونا و قرنطینه برای بعضی‌ها حکم مسکنی را پیدا کرده که موقتاً آرامشان می‌کند، خصوصاً وقتی پیشنهادات هم وسوسه کننده باشد.
«من به شکل وحشتناکی تا آخرین ذره دارایی‌ام را اینترنتی خرید می‌کنم و اغلب چیزهای بیهوده. تصورم این است که یک جور واکنش عصبی ناشی از خانه نشینی است.»
«می‌دانم که در این شرایط نه عروسی در کار است و نه میهمانی و دورهمی، اما  فقط خرید کردن حالم را خوب می‌کند به امید روزهای خوب استفاده از این لباس‌ها.»
«من در این مدت خرید آنلاینم زیاد شده حتی یک بار آویز طلا خریدم و دیدم اندازه چیزی که فکر می‌کردم نیست و به‌هیچ دردی نمی‌خورد. کتاب آنلاین هم زیاد می‌خرم مخصوصاً به خاطر اینکه بعضی کتاب‌ها در شهرستان پیدا نمی‌شود.»
«خواهرم بشدت به‌ خرید آنلاین اعتیاد پیدا کرده، از لوازم آشپزخانه تا صنایع دستی و پوشاک خصوصاً روسری.»
«من شروع کرده‌ام به‌خرید آنلاین چون از نظر روحی به‌هم ریخته هستم و تنها زمانی که بسته به دستم می‌رسد حالم خوب می‌شود.»
«به گشت‌زدن در سایت‌های فروش اینترنتی معتاد شده‌ام، می‌روم و قیمت‌هایشان را باهم مقایسه می‌کنم و همین‌طور با قیمت‌هایی که قبلاً در بازار دیده بودم مقایسه می‌کنم و اگر ببینم جایی ارزان‌تر می‌دهد، دیگر معطلش نمی‌کنم و خرید می‌کنم.»
«دائم با خودم می‌گویم این همه لباس به‌چه دردی می‌خورد وقتی حتی از خانه بیرون نمی‌روم اما باز می‌خرم خصوصاً وقتی می‌بینم جایی حراج زده خیلی بیشتر وسوسه می‌شوم. با خودم فکر می‌کنم این را می‌توانم نصف قیمت بخرم. گاهی شده که در مقابل وسوسه قدری مقاومت کرده‌ام اما سرانجام برگشته‌ام و خرید کرده‌ام.»
«راستش را بخواهید فروشگاه‌های اینترنتی آنقدر پیشنهادات هیجان انگیزی دارند که آدم فکر می‌کند چه کاری است که بیرون برود. خیلی راحت جنس دلخواه را با بهترین قیمت برای آدم می‌آورند.»
این‌ها نمونه نظرات برخی کاربران شبکه اجتماعی توئیتر است که در پاسخ به این سؤال که چقدر در زمان قرنطینه به خرید آنلاین کالاهای غیرضروری روی آورده‌اند، عنوان کرده‌اند. البته کسانی هم بودند که خرید در این شرایط اقتصادی و باتوجه به بلااستفاده بودن چنین کالاهایی را کاری اشتباه می‌دانستند که به آن اقدام نمی‌کنند.
برای اینکه بدانیم چه عاملی افراد را در این شرایط به‌سمت خرید بیشتر کالاهای غیرضروری و مصرف‌گرایی سوق می‌دهد، باید ابتدا بدانیم چه فعل و انفعالی در ذهن خریداران رخ می‌دهد که بازتاب آن چنین واکنشی است.
دکتر سید احسان طوسی روانپزشک به این سؤال پاسخ می‌دهد: «از گذشته این رفتار وجود داشته که بعضی افراد برای کاهش اضطرابشان به خرید روی می‌آوردند. این همان موقع آرامشان می‌کند اما بعد از مدتی استرس اصلی برمی‌گردد. به علاوه ناراحتی از دست رفتن پولی که کالای به دردبخوری جایگزینش نشده. فروشگاه‌های اینترنتی همان‌طور که کار خرید را ساده‌تر کرده‌اند، خرید تسکینی را هم ساده‌تر کرده‌اند.
برای بعضی‌ها قطعاً این کار خرید لذت حضوری را ندارد ولی خیلی ساده با چند کلیک انجام می‌شود. در دوران همه‌گیری همه مردم کم و زیاد اضطراب دارند، خصوصاً در دوران محدودیت‌های اخیر، بعضی‌ها در منزل نمی‌توانند سرگرمی مناسبی داشته باشند و گوشی را برمی‌دارند و در سایت‌های خرید اینترنتی می‌چرخند چون پاساژها بسته است و آن لذت برای‌شان از دست رفته. از طرفی تنوع کالا در فروشگاه‌های اینترنتی جذاب است و فقط دیدن آنها هم حال فرد را بهتر می‌کند. حالا باید چه کار کنیم؟ همان کارهایی که برای کم شدن اضطراب در زمان همه‌گیری انجام می‌دهیم.
اول اینکه زمان‌مان را مدیریت کنیم. مثلاً برای تلویزیون دیدن یا استفاده از اینترنت، زمان محدودی در نظر بگیریم. از آن طرف حتماً وقت‌هایی را به بودن با خانواده و گپ زدن و ایجاد سرگرمی کنار آنها اختصاص دهیم. برای خرید کردن اینترنتی  راهکارهای ویژه‌ای می‌توانیم داشته باشیم و خرید کردن را برای خودمان سخت تر کنیم برای نمونه اپ این فروشگاه‌ها را از گوشی پاک کنیم تا تنها از طریق سایت بتوانیم وارد شویم. یا اینکه حسابی را که با آن خرید می‌کنیم، از حساب حقوق‌مان جدا کنیم و فقط از همان حساب خرید کنیم تا کار برایمان سخت‌تر شود.»
با مدیریت فردی شاید بتوان تا حد زیادی از مصرف‌گرایی جلوگیری کرد اما به هرحال بازاریابان و دست اندرکاران فروش و تبلیغات هم بیکار ننشسته‌اند. آنها همواره در فکر فروش بیشترند، حالا در هر دوره به فراخور همان دوره.
امیررضا بهره‌مند، مدیر فروش یکی از فروشگاه‌های اینترنتی در این باره حرف‌های جالب توجهی دارد: «راهکارهای فروش اینترنتی با فروش حضوری تفاوت دارد. در واقع کار سخت‌تر است خصوصاً در کشور ما که سابقه خرید آنلاین زیاد نیست. شما باید بتوانید با استفاده از ابزارهایی که در اختیار دارید، مشتری یا در واقع کاربر را راضی به خرید کنید. این شامل ایجاد قابلیت‌هایی نظیر به‌وجود آوردن جذابیت‌های بصری و تسهیل انجام خرید است اما کلمات جادویی حراج و تخفیف در این رابطه خیلی کارآمد هستند. خریداران سایت‌های خرید آنلاین از آنجا که معمولاً مشغول رصد سایت‌ها و آنلاین‌شاپ‌ها هستند، از قیمت‌ها و بهترین پیشنهادها اطلاع دارند و در این بین فروشنده‌ای برنده است که بهترین و جذاب‌ترین پیشنهادها را داشته باشد.»
جذاب‌ترین پیشنهادها گاهی شما را وارد دومینویی از خرید می‌کند. مثلاً در جشنواره خرید فلان سایت شرکت می‌کنید؛ خیلی راحت است، درست مثل یک بازی. با یک کلیک، مبلغ جایزه را به شما اعلام می‌کنند. مثلاً 300 هزار تومان برنده می‌شوید و ضمن تبریک به شما اعلام می‌کنند که حداقل 600 هزار تومان می‌توانید خرید کنید تا از بن خرید 300 هزار تومانی‌تان استفاده کنید. در واقع کالای 600 هزار تومانی را نیم بها می‌خرید. به نظرتان پیشنهاد بدی نیست پس خرید می‌کنید. در ازای این خرید دوباره 200 هزار تومان بن تخفیف جایزه می‌گیرید که روی خرید بعدی‌تان به مبلغ حداقل 400 هزار تومان اعمال می‌شود و دوباره روی آن خرید برای خرید بعدی بن تخفیف می‌گیرید و... این رشته سر دراز دارد.

زهره افشار
خبرنگار
داستان آبگرفتگی معابرشهری، ورود آب به خانه‌های مردم و پس زدن فاضلاب در برخی شهرهای خوزستان از جمله اهواز و کارون با وجود قول مسئولان استان بر تکرارنشدن این مشکل از سرخوانده شد. هر چند شدت بارش ها در شهر‌هایی مانند ماهشهر در 30 سال گذشته بی‌سابقه گزارش شده است و مدیریت بحران خوزستان مجبور شد ادارات دولتی و بانک‌ها را روز یکشنبه در 4 شهر خوزستان تعطیل کند تا از بار تردد کم شود، اما بدون شک    زیرساخت‌های کلانشهر اهواز هنوز برای کنترل روان آب های ناشی از بارش‌های حتی 10 میلیمتری هم با مشکلات جدی روبه‌رو می شود. بارش‌ها که از شنبه شب در خوزستان شدت بیشتری گرفته بود در روز یکشنبه به اوج خود رسید و سبب آبگرفتگی در برخی شهر‌ها مانند ماهشهر، بندر امام، شهر چمران و اهواز شد. برخی مناطق اهواز مانند کوی انقلاب، کوی علوی، کیانپارس، کوی فرهنگیان و کوت عبدالله و دیگر نقاط حاشیه‌ای این کلانشهر در روزهای یکشنبه و دوشنبه با مشکلات بزرگی روبه‌رو بودند. هر چند از عصر روز یکشنبه نیروهای شهرداری و آب و فاضلاب کار تخلیه آب از منازل و معابر شهری و هدایت آب های سطحی را آغاز کرده‌اند اما دیروز کماکان تردد در برخی از این مناطق به سختی انجام می‌شد. البته «احمد باقری» قائم مقام آبفای اهواز اعلام کرد که امروز سه‌شنبه کار تخلیه آب از منازل و معابر به پایان می‌رسد. وی به «ایران» گفت: بارش‌ها در صبح روز یکشنبه طبیعی بود اما در ساعت 17 تا 18 روز یکشنبه به یکباره ما شاهد حجم بالایی از بارش بودیم که شبکه فاضلاب توان تخلیه آن را نداشت. به گفته وی، روان آب حاصل از بارش 60 میلیمتری عصر یکشنبه اهواز حدود 12میلیون متر مکعب بود و این در حالی است که اگر فرض بگیریم 50 درصد آن ‌باید از طریق شبکه فاضلاب تخلیه شود باید از شبکه فاضلابی که توان انتقال تنها 300 هزار متر مکعب را دارد انتظار داشته باشیم حجم 6 میلیون متر مکعبی بارش را انتقال دهد که عملی نیست. وی بار دیگر به نبود سیستم دفع آب های سطحی اهواز اشاره کرد و توسعه آن را از وظایف شهر‌داری خواند. وی گفت: هر چند تمام پمپ های تخلیه فاضلاب در روز‌های شنبه و یکشنبه با تمام قدرت خود کار می‌کردند ولی حجم آب به قدری زیاد بود که انتظار ما رفع مشکل تا ظهر روز سه‌شنبه است.
 زمان بحران آبگرفتگی کاهش یافت
 در همین حال «امید بن عباس» مدیرکل مدیریت بحران استان خوزستان در پاسخ به پرسش «ایران» مبنی بر قول مسئولان استانی برای عدم تکرار مشکل آبگرفتگی در خوزستان تأکید کرد: آقای استاندار قول داده بودند که در صورت بارش مشابه سال قبل اجازه نخواهیم داد بحران طولانی شود که همین گونه هم شد. وی افزود: خوزستان در سیلاب سال گذشته حدود 10 روز با مشکل آبگرفتگی معابر و ورود  آب به خانه‌های مردم درگیر بود در حالی که انتظار ما جمع کردن این مشکل ظرف 48 ساعت است. به گفته وی، بارش بندر امام با 183 میلیمتر در 30 سال گذشته بی‌سابقه بوده است. وی تصریح کرد: در شهرهای ماهشهر و بندر امام مشکلاتمان از اهواز بیشتر بود. وی خاطرنشان کرد: تا ظهر روز گذشته مشکل در 6 ناحیه شهرداری از 8 ناحیه شهرداری اهواز حل شده بود و فقط در برخی جاها مانند کوی علوی کماکان با مشکلات بزرگی روبه‌رو بودیم.
 خوزستان میزبان بارش‌های سیلابی
 در همین حال «محمد سبزه زاری» مدیرکل هواشناسی خوزستان به «ایران» گفت: بیشتر حجم بارش‌های خوزستان در 48 ساعته شنبه و یکشنبه مربوط به ماهشهر با 107 میلیمتر و اهواز با 80میلیمتر در داخل شهر بوده است. وی با اشاره به اینکه این شهرها عمدتاً در مناطق  پست جغرافیایی هستند، افزود: به همین جهت روان آب حاصل از باران در این شهر‌ها به جای تخلیه با مشکلاتی روبه‌رو می‌شود. به گفته وی، خوزستان از امروز سه‌شنبه و بویژه چهارشنبه باز هم باید منتظر  بارش‌های بیشتری باشد.
 ورود سیلاب به 200 خانه در ماهشهر
ماهشهر، بندر امام و شهر چمران هم از جمله شهرهایی بودند که به‌دنبال تداوم بارندگی در خوزستان با مشکلات بزرگی روبه‌رو شدند. «محسن بیرانوند» فرماندار ماهشهر به «ایران» گفت: متأسفانه حجم بارش‌ها بی‌سابقه بود به گونه‌ای که ما باید سه میلیون متر مکعب روان آب را مهار می‌کردیم و کنترل این حجم آب از ظرفیت های ما بیشتر بود. وی افزود: هرچند وضعیت در ماهشهر از شهر چمران و بندر امام بهتر بود اما متأسفانه در مجموع روان آب وارد 200 خانه شد که از همان ساعت اولیه کار تخلیه آب آغاز شد و خوشبختانه امروز صبح سه‌شنبه مشکلی در این زمینه نداریم. وی تأکید کرد: با تخلیه آب خانه‌ها و بازگشایی معابر از امروز کار بررسی خسارت‌ها آغاز شده است.
 افزایش ذخایر سدهای خوزستان
در همین حال «غلامرضا شریعتی» استاندار خوزستان در خصوص مشکل پیش آمده گفت: در صورت عدم بارندگی مجدد در بندر ماهشهر حداقل تا 80 درصد مشکلات شهر چمران تا صبح امروز سه‌شنبه رفع می شود.
وی با اشاره به بارندگی‌های اخیر گفت: با ورود توده سودانی طی چند روز اخیر به استان شاهد بارندگی‌هایی در بخش‌های بالا دست استان بودیم که برآورد شده به واسطه این بارش‌ها طی ۵ روز آینده ذخیره آبی سد‌های استان را به میزان ۳ میلیارد متر مکعب تأمین کند. وی افزود: پیش از این بارندگی‌ها، ۹.۹ میلیارد متر مکعب ذخایر پشت سد‌های ما خالی بوده که با بارندگی‌های اخیر برآورد شده تا میزان ۳.۲ میلیارد متر مکعب ذخایر سد‌ها تأمین شود.
استاندار خوزستان گفت: در پایین دست سد‌ها هم شاهد بارندگی‌های بسیاری بودیم و با توجه به پیش‌بینی‌ها، از ابتدا نگران بارندگی‌ها و شرایطی که در مباحث میان حوضه‌ای پیش خواهد آمد، بوده‌ایم. وی عنوان کرد: در طول 48 ساعت شنبه و یکشنبه شهرستان ماهشهر بارشی بیش از 170 میلیمتر را به خود دیده که با توجه به پیش‌بینی‌های بارشی در حدود ۹۵ الی ۱۰۰ میلیمتر اداره هواشناسی، شاهد میزان بیشتر بارندگی در این شهرستان بوده‌ایم.
شریعتی بیان کرد: در شهر ماهشهر مشکل چندانی وجود نداشته اما در شهر چمران و بندر امام خمینی(ره) به‌دلیل بالا بودن حجم آب و عدم پاسخگویی سیستم‌ها به این حجم از آب یا نبود سیستم جمع‌آوری آب‌های سطحی با مشکلاتی روبه‌رو شدیم.
استاندار خوزستان با اشاره به اعزام معاونت عمرانی استانداری و مسئولینی از شرکت آب و فاضلاب استان و سایر دستگاه‌ها به بندر ماهشهر گفت: با اقدامات جدی صورت گرفته از طرف شرکت پتروشیمی، اداره بندر و همچنین کمک‌های خوبی که از طرف استان ارسال شده باعث دفع بهتر آب‌ها شد.
وی افزود: در صورتی که طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته شاهد بارندگی مجدد نباشیم، حداقل تا ۸۰ درصد مشکلات شهر چمران تا صبح سه‌شنبه رفع خواهد شد و عمده آب‌های جمع شده دفع خواهد شد.

نیم نگاه

مدیر کل مدیریت بحران استان خوزستان  : این استان در سیلاب سال گذشته حدود 10 روز با مشکل آبگرفتگی معابر و  ورود آب به خانه های مردم درگیر بود در حالی که انتظار ما جمع کردن این مشکل ظرف 48 ساعت است .  بارش بندر امام با 183 میلیمتر در 30 سال گذشته بی سابقه بوده است
استاندار خوزستان : در شهر ماهشهر مشکل چندانی وجود نداشته اما در شهر چمران و بندر امام خمینی (ره) به دلیل بالا بودن حجم آب و عدم پاسخگویی سیستم ها به این حجم از آب یا نبود سیستم جمع آوری آب های سطحی با مشکلاتی روبه رو شدیم

گروه سیاسی/ اعضای ارشد شورای روابط خارجی اروپایی با صدور بیانیه‌ مشترکی از دولت‌های اروپایی خواستند تا با همکاری یکدیگر زمینه بازگشت دولت جو بایدن به برجام را فراهم کنند. به‌گزارش ایرنا در این بیانیه‌ که یک نسخه آن در تارنمای اندیشکده شورای روابط خارجی منتشر شده آمده است: پیروزی جو بایدن زمینه تقویت روابط فرا آتلانتیک را در خصوص مسائل حیاتی امنیتی، از جمله ایران فراهم می‌کند. با توجه به تلاش‌های سختی که در رابطه با حفظ توافق هسته‌ای ایران در چهار سال گذشته صورت گرفته، دولت‌های اروپایی و اتحادیه اروپا باید از دولت بایدن و ایران بخواهند تا بدون فوت وقت به اجرای کامل این توافق بازگردند. همچنین بازیگران اروپایی باید به‌صورت فعالانه و هماهنگ نقشه راه معتبری را برای حمایت از این تلاش‌ها ترسیم کنند.
این بیانیه خاطرنشان می‌کند: سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ علیه ایران شکست خورده و تحریم‌های بی‌سابقه بر زندگی مردم عادی تأثیر منفی گذاشته است. ایران در واکنش به اعمال مجدد تحریم‌ها در سال ۲۰۱۸، فعالیت‌های هسته‌ای خود را افزایش داده و گام‌هایی را خارج از برجام برداشته است. این در حالی است که احتمالاً دوره باقی‌مانده ترامپ بر مسند قدرت، با اقداماتی که کار را برای بازگشت بایدن به برجام دشوار می‌کند، پر فراز و نشیب خواهد بود. گزارش‌های اخیر بیانگر افزایش خطر تنش‌های نظامی میان ایران و ایالات متحده است و دولت بایدن ممکن است درحالی سکان قدرت به دست بگیرد که با تنش‌های تازه‌ای روبه‌رو باشد.
بیانیه یاد شده می‌افزاید: کاهش فوری تنش‌ها میان ایران و ایالات متحده برای ثبات خاورمیانه و احیای تعاملات دیپلماتیک در خصوص طیف گسترده‌ای از مسائل حیاتی است. از این رو، نقطه آغاز باید احیای برجام باشد که در زمینه پیمان جهانی منع گسترش تسلیحات هسته‌ای، توافقی حیاتی محسوب می‌شود. دولت بایدن با حمایت اروپایی‌ها می‌تواند از سیگنال‌های مثبت دولت حسن روحانی استفاده کند. طرف‌های اروپایی نیز باید از اعلام بایدن برای بازگشت به برجام استقبال کرده و آماده باشند تا با ایران در مسیر دیپلماسی گام بردارد. این بیانیه در ادامه از دولت‌های اروپایی طرف برجام خواسته است که در ابتدا با صدور بیانیه‌ای مشترک از دولت بایدن بخواهند تا پس از مراسم تحلیف رسماً تمایل خود را برای بازگشت به برجام اعلام کند و همچنین از ایالات متحده و ایران بخواهد تا برای پایبندی متقابل توافق کنند. دولت‌های اروپایی و اتحادیه اروپا به طور همزمان باید رایزنی‌های خود را با کنگره‌ امریکا برای بازگشت بایدن به برجام سرعت بخشند.
سه کشور اروپایی همچنین در گام بعدی باید برای برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام پیش از ۲۰ ژانویه پافشاری کنند. جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا به‌عنوان مسئول هماهنگ کننده برجام باید اعضای باقی‌مانده در این توافق را تشویق کند تا از ایالات متحده بخواهند که به برجام بازگشته و از قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل متحد حمایت کند.
این بیانیه در نهایت تصریح می‌کند که از اکنون تا ۲۰ ژانویه تروئیکای اروپایی و اتحادیه اروپا باید نشست مشترک برجام را با حضور ایران در سطح مدیران سیاسی تشکیل داده تا مسیر روشنی را برای به عقب برگرداندن فعالیت‌های هسته‌ای ایران ترسیم کنند. اروپایی‌ها باید به ایران تأکید کنند که این اقدامات عنصر مهمی برای بازگشت ایالات متحده به برجام در دولت بایدن است. آنها همچنین باید از کانال‌های دیپلماتیک با ایران نسبت به هرگونه تشدید اوضاع با ایالات متحده هشدار دهند. چرا که هرگونه تنش پیش از مراسم تحلیف ریاست جمهوری در امریکا تلاش‌های دیپلماتیک را بشدت دشوار می‌کند.

دکتر رضا باقری اصل
دبیر شورای اجرایی فناوری دولت الکترونیک
تحــــول دیجیتـــــــال کلیـــد‌واژه‌ای اســـــت که  در سیاســـتگذاری و مدیریـــت اجرایی کشور جای خود را باز کرده است و در کنار آن ایجاد شفافیت و  هوشمند‌سازی از جمله برنامه‌هایی بود که وزرای دولت دوازدهم هنگام معرفی خود در مجلس بدان تأکید داشتند. در همین راستا دولت دوازدهم مصوبه ای را به تصویب رساند که اولویت اجرای دولت الکترونیکی را بر 23  پروژه مهم نهاد و این پروژه‌ها که  اصلی‌ترین و زیرساختی‌ترین خدمات و سامانه‌های دولت  هستند، در بخش درآمد‌های دولت،  هزینه‌های دولت و در ایجاد سلامت و شفافیت دولت نقش اساسی ایفا می‌کنند. تمامی پروژه‌ها از نوع بین دستگاهی انتخاب شده‌اند و  برای تحقق هریک لازم است چندین دستگاه اجرایی  باهم تعامل برخط والکترونیکی داشته باشند...
وبه نوعی هریک از این سامانه‌ها  ایجاد یک تحول در بخش خود بوده و زمینه تحول در سایر بخشها را فراهم می‌کند. دولت در زمینه زیرساخت‌های دسترسی به توفیق بالایی رسیده است و هم اکنون بیش از 90  درصد روستا‌ها  وکلیه شهرهای کشور دسترسی پهن باند دارند و این  مهمترین زیرساخت دولت الکترونیکی است  که در  دولت تدبیر وامید به سرانجام رسید.
دیروز در شورای اجرایی فناوری اطلاعات  گزارش پیشرفت   پروژه‌ها  خدمت  رئیس محترم جمهور  و  وزرای محترم  ارائه شد و بسیار جای خرسندی دارد که از این تعداد پروژه 8 پروژه در وضعیت مطلوب و به پیشرفت بالای 70 درصد رسیده اند. برخی از پروژه‌ها نیز با دلایلی که در شورا ارائه شد نتوانسته اند به  نحو مطلوب به اهداف از پیش تعیین شده برسند.
 عزم دولت بر اجرایی شدن تمامی این پروژه‌ها  و ارائه خدمت الکترونیکی ملموس   به مردم است و  بر همین اساس در مصوبه امروز مقرر شد تا در سه گام  دهه فجر، پایان سال و خرداد  سال آتی  یعنی انتهای دولت تمامی این پروژه‌ها و سایر خدمات مهم  دولت الکترونیکی به بهره برداری برسند.
امروز شاهد بهره برداری از فاز  اول  سامانه  جامع  تجارت  که   حاصل اتصال حداقل 25 زیر سامانه  از حداقل 22 دستگاه اجرایی کشور  با فناوری‌های مختلف  و در پهنه  کل کشور بودیم. در این مرحله با اتصال سامانه‌های گمرک و تجارت، بنادر عمومی وسازمان بنادر و دریانوردی زیرساخت  تبادل داده  و اتصال سامانه‌های فعالیت‌های تجاری برای  برقراری شناسه کالا در زنجیره تجارت خارجی وگمرک، صدور یکپارچه قبض انبار  مبتنی بر شناسه کالا به منظور امکان رصد و پایش موجودی کالاها، شناسه دار شدن انبارهای اختصاصی، تبادل سیستمی داده‌های بنادر، گمرک و کشاورزی  با سامانه تجارت فراهم و به بهره برداری رسید
 این سامانه نمودی از یک اقدام ملی، سازماندهی  فرا بخشی و هماهنگی بین دستگاهی  است. در جایی که یک بازرگان در یک پنجره واحد امکان  ثبت پیگیری فعالیت‌های تجاری خود را  بدون مراجعه حضوری با امضای الکترونیکی پیدا می کند. در کنار آن امکان مدیریت و  رصد زنجیره تجارت خارجی کشور  درقالب یک سامانه پایش اطلاعات تجاری کشور  برای مقامات مسئول و هیأت  وزیران فراهم می شود.
مزیت‌های سامانه  تجارت فقط برای دولت نیست، تسهیل فعالیت‌های تجاری و تشریفات گمرکی،شفاف سازی ضوابط تجاری کشور، تسهیل در فرآیند‌های پیچیده تجارت، استنادپذیری اسناد  الکترونیکی  بازرگانی و  پیگیری از جعل  و عدم  صحت اسناد کاهش فساد  در فعالیت‌های تجاری، حذف فعالیت‌های موازی و تکرار در بارگذاری یا ارائه اسناد تجاری، تخصیص وتأمین  منابع دولتی و ارز برای تجارت، امکان بهره گیری از فناوری‌های داده کاوی در مدیریت ریسک زنجیره واردات وصادرات  و بسیاری از مزایای دیگر بخشی از منافع سامانه تجارت است. در جلسه روز دوشنبه شورا چند سامانه دیگر  نیز به بهره برداری رسید. سامانه گواهی الکترونیکی مدارک دیپلم وزارت آموزش و پرورش به بهره برداری رسید و با اتصال این سامانه به سامانه مدارک تحصیلی آموزش عالی زنجیره اصالت بخشی مدارک تحصیلی تکمیل شد. سامانه واریز سود سهام که  منجر به کاهش  چندین میلیون مراجعه حضوری برای دریافت سود سهام از بانکها می شد پس از  اجرایی آزمایشی در  چند ماه گذشته  به بهره برداری رسید. برگزاری مجامع از دیگر مسایلی بود که  شاهد اجرای موفق آن و بهره برداری  از این سامانه بودیم انتظار ما این است  به غیر شرکت‌های بورسی برای کلیه شرکت‌ها و تعاونی‌ها نیز امکان برگزاری مجامع الکترونیکی فراهم شود. همچنین  سامانه خزانه داری الکترونیکی  از جمله افتتاحات روز دوشنبه  شورا بود.

حسن بهشتی‌پور
کارشناس سیاست خارجی
امروز برای مقابله با دشـــمنی که وارد ســرزمین ما شـــده و یکی از برجسته‌ترین فرزندان این مرز و بوم را ترور کرده است، بیش‌ از هــــر زمــــان دیگری به‌شکل‌گیری اجماع و وحدت درون کشور نیاز داریم. همچنان که در تعیین نوع و میزان پاسخ به این عمل تروریستی نیز باید با دقت و صحت به‌گونه‌ای واکنش درست را انتخاب کنیم که در بهترین زمان و مکان، بیشترین تأثیرگذاری را داشته باشد. مع‌الاسف آنچه امروز در کشور ما دیده می‌شود، کمتر با این بدیهیات ملی و سیاسی سازگار است. امروز برخی رویکردها و موضع‌گیری‌ها بر ضد منافع ملی است. هرچند می‌توان در این زمینه نقش یک طیف را برجسته‌تر کرد، اما واقعیت این است که برخورد سیاسی و جناحی با این ترور، در اغلب طیف‌ها مشاهده شده است.
به‌طور کلی، وقتی دشمن درون مرزهای کشور ما دست به یک اقدام تروریستی و البته بزدلانه می‌زند، آنچه بیش از هرچیز باید در دستور کار همه طیف‌های داخلی قرار بگیرد، تلاش برای شکل‌گیری یک اقدام همه‌جانبه ملی در پاسخ به این جنایتکاران است. درغیر این صورت، ایجاد هر مسأله فرعی، ایجاد بحث‌های جناحی یا سیاسی کردن مسأله، ضربه بزرگی به وحدت ملی در کشور خواهد بود. این اقدامات و رویکردها، عملاً خدمت به دشمنان ایران است که این ترور جنایتکارانه اخیر را مرتکب شدند.
یکی از بحث‌های جناحی و سیاسی مطرح شده، پیوند دادن این ترور با مسأله برجام، سیاست خارجی و مذاکرات هسته‌ای بود، آن هم با استدلال‌هایی که بی‌پایه و اساس بودن آنها کاملاً مشخص است.در پاسخ به این طیف باید پرسید مگر در سال 88 که شهید مسعود علی‌محمدی ترور شد، اساساً برجامی وجود داشت؟ یا یک سال پس‌از آن که شهید مجید شهریاری ترور شد، آیا برجام وجود داشت یا این ترورها، باعث توقف مذاکرات هسته‌ای در گذشته شد؟این شواهد و شواهد بیشتر از این، نشان می‌دهد که ترور به‌عنوان عمل جنایتکارانه، بزدلانه و حاکی از یأس دشمن، ارتباطی به برجام، مذاکره یا مسائلی از این دست ندارد.
بلکه دشمنان ما بر پایه خوی جنایتکارانه خود و به‌دلیل دشمنی دیرینه با ملت ایران، هر زمان که توانستند و مجال پیدا کردند، از هیچ اقدامی برای جلوگیری از دستیابی ملت ایران به شکوفایی علمی، سیاسی و اقتصادی جلوگیری نکردند. گذشته از اینها، مطرح کنندگان چنین استدلالی باید به خاطر بیاورند که اساساً مذاکرات ایران با امریکا قبل از دولت آقای روحانی، در دی ماه سال 91 در مسقط عمان آغاز شد. این خود ادله دیگری برای اثبات بی‌ارتباط بودن ترورهای دشمنان با برجام یا مذاکره یا عدم مذاکره است. آنچه در این میان اهمیت دارد، دشمن شناسی است، نه اینکه در تقابل‌های مصنوعی داخلی، دشمن اصلی به‌ حاشیه رفته و اهداف اصلی او از این اقدامات فراموش شود. با‌ وجود این، متأسفانه مشاهده می‌شود که عده‌ای در کشور مترصد هستند تا از هر رویدادی، ولو شهادت یکی از فرزندان برجسته این سرزمین، فضاسازی کرده و یک سوژه انتخاباتی درست کنند.قطعاً این رفتار خلاف وحدت ملی است. با وجود این، باید پرسید آیا این عده از اینکه خلاف مصالح ملی رفتار و عمل کنند، واقعاً اطلاع ندارند، یا اینکه به قصد و با نیت مشخص به چنین اقداماتی دست می‌زنند؟اگر خوشبین باشیم، باید بگوییم این عده از روی ناآگاهی با خون شهید عزیز بازی کرده و واقعیت‌های مرتبط با امنیت و منافع ملی را نادیده می‌گیرند. اما فارغ از این خوشبینی، امروز وحدت‌شکنی و جناحی کردن مسأله ترور شهید فخری‌زاده از سوی هر گروه و جناحی که باشد، خدمت به دشمن ایران است. امروز یک وجه همت ما باید بر این باشد که با یک درک درست، موضوعی به این اهمیت را دستمایه اختلافات جناحی، حزبی و گروهی قرار ندهیم. باید توجه داشته باشیم که مهم‌ترین کار برای پاسداری از خون این شهید بزرگوار، ادامه دادن راه او و تلاش برای گسترش وحدت و انسجام در جامعه است. اقداماتی که علاوه بر اختلاف افکنی، باعث پاشیدن بذر یأس و تردید در دل‌های مردم شده و آنان را نسبت به بهبود آینده ناامید کند، در راستای اهداف این شهید نخواهد بود و چه بسا در مسیر هدف دشمنان این سرزمین قرار دارد.

محمد‌ زینالی‌اُناری
پژوهشگر اجتماعی
ملت ایران در برابر دشــمنان خـــارجـــی همیشه از خود مراقبت کـــــرده اســـــت. این تجربه‌ای است که در گذشته‌های دور و در برابر حملات خارجی رخ داده و نوع معاصر آن را در هشت سال جنگ تحمیلی مشاهده کردیم. هر جامعه‌ای همدل و قدرتمند در برابر فشار بیرونی و حمله خارجی بسرعت بسیج می‌شود و در برابر فشار بیرونی مقاومت می‌کند. اینک این فشار نه از سوی کشور خارجی که از سوی یک پدیده بسیار مرموزعفونی به‌ نام کرونا رخ داده است. ویروسی که از هر دریچه‌ای بتواند وارد قلب زندگی اجتماعی شده و می‌تازد. اگرچه در هشت سال دفاع مقدس فرماندهان پیشرو بودند اما این مردم بودند که صحنه‌آرای میدان شده و قدرتمندی خود را به رخ می‌کشیدند. اینک در مصاف با کرونا پزشکان و پرستاران نقش پیشرو را بر عهده دارند و اما در واقع نقش اصلی و میدان آرایی مواجهه با عفونت و ویروس را خود مردم بر دوش خواهند داشت.
تنها نیروی واقعی، نیروی مردمی است که در هر مبارزه و نبردی به کار آمده و اینک این مردم‌اند که با همدلی و تقویت همدیگر در برابر ویروس اسرار‌آمیز مقاومت خواهند کرد.کرونا روز‌به‌روز پیشروی می‌کند و به پیکر جامعه ضربات سنگینی می‌زند و ممکن است این پیشروی تدریجی ذهن ما را خسته کرده و خود را عادی بنمایاند. به‌همین خاطر، بتدریج مقاومت مردم ضعیف شده و دیگر مانند روزهای اول شیوع کرونا خود پیگیر تعطیلی و کنترل رفتار اجتماعی نباشند. هر‌چند این موضوع را پزشکان و مدیران ارشد نظام بهداشتی گوشزد می‌کنند، اما طولانی شدن کرونا آن را به مزمن شدن و روزمره شدن تبدیل کرده و بتدریج حساسیت بالای مردم در برابر خود را وارونه ساخته است.از سویی ممکن است عاری بودن برخی خانواده‌ها و سبک بودن بیماری یا درمان و مقاومت بدن افراد، حس بیگانگی با بحران را ایجاد کرده و با استعاره «به من چه» مانع شکل‌گیری همبستگی اجتماعی در برابر اهریمن شده باشد. اما این بیماری سهمناک ممکن است هر آن تاب برداشته و به هیچ کس و زیر هیچ سایه بان امنی مجال تنفس ندهد. کرونا مانند حاکمان توتالیتر، همه را مسخ می‌کند و ملت را به‌صورت نفر به نفر و خانه به خانه به مسلخ می‌برد.لذا جامعه ایرانی برای تقویت مقاومت ملی در برابر این بیماری بشدت به بازیابی و نوسازی حساسیت خود در برابر این ویروس نیازمند است، چرا که کرونا در اثر فلج کردن حساسیت جامعه و عادی شدن در ذهن مردم همه خانواده‌های تنهای ایرانی را به یک اندازه تهدید می‌کند. اما اگر احساس هم خانوادگی و خویشاوندی ملّی تقویت شود، مرگ هر یک از اعضای جامعه ایرانی همچون مرگ عضو اصلی خانواده محسوس خواهد بود.از این‌رو اگرچه پروتکل‌های رسمی اعلام می‌شود و دولت گاهی با انعطاف و گاهی به اجبار روند بیماری را مدیریت می‌کند اما در واقع این خود جامعه است که می‌تواند به‌صورت خودگردان و با رعایت پروتکل‌ها و برنامه‌های بهداشتی خود را از گزند ویروس و خطرات آن مصون نماید.