گروه فرهنگی/ تعطیلی سینماها در پی شیوع کرونا که خسارت زیادی برای سینماگران و سینماداران داشت یک امکان تازه  را در اکران  هم پیش‌آورد؛ برای اولین بار اکران آنلاین در سینمای ایران تجربه شد و فیلمسازان زیادی در همین مدت 7 ماه در پلتفرم‌های پخش آنلاین برای اولین بار از فیلم‌هایشان رونمایی کردند، اگر چه با اکران آنلاین بستری برای حل معضل اکران ایجاد شد اما نبود قانون کپی‌رایت و قاچاق فیلم‌ها تهدید جدی برای صاحبان آثار بود. با وجود این تعداد زیادی از فیلمسازان با آگاهی از کم اقبالی سینماداران و مخاطبان به آثارشان و همچنین با نگاهی به انبوه فیلم‌های پشت خط اکران، ترجیح‌ دادند با پذیرفتن خطر قاچاق فیلم از این فرصت اکران استفاده کنند؛ تجربه خوب فروش برخی فیلم‌ها در اکران آنلاین، در کنار امتیازهایی چون نبود هزینه تبلیغات تلویزیونی و محیطی و همچنین سهم سینماداران و البته تسهیلاتی که سازمان سینمایی برای اکران آنلاین قرارداده، تهیه‌کنندگانی را  که می‌دانند فیلم‌شان فروش متوسطی در سینما دارد  ترغیب کرده تا آثارشان را در این فضا اکران کنند. با نگاهی کلی به فیلم‌هایی که آنلاین اکران شده‌ با فهرستی از فیلم‌هایی مواجه می‌شویم که فیلم‏ های پرفروشی در گیشه نیستند و در بهترین حالت فروشی متوسط دارند. با این همه اکران آنلاین تجربه‌ای ناگزیر در شرایط بحرانی امروز است؛ از این‌رو برخی از کارشناسان سینما معتقدند سازمان سینمایی حتی به جای ارائه تسهیلات مضاعف به سینماداران بهتر است برای چالش‌های پیش رو اکران آنلاین از جمله زیرساخت‌های فنی، قاچاق فیلم‌ها، ساز و کار مالی دقیق در مدیریت فروش اکران آنلاین، ایجاد بستر تبلیغاتی در تلویزیون و... همت و تدبیری ویژه کند تا این مکانیسم جدید کم خطر و پررونق شود.
سه فیلم جدید در سبد اکران آنلاین
بر خلاف وعده‌ها، شورای اکران آنلاین هنوز تشکیل نشده و تصمیم‌گیری برای اکران آنلاین با شورای صنفی نمایش و اداره کل است. به همین خاطر اطلاع‌رسانی درباره فیلم‌های تازه اکران آنلاین به جای اعلام رسمی از سوی سخنگوی شورای صنفی نمایش عموماً از طریق صاحبان آثار یا روابط عمومی فیلم‌ها انجام می‌شود؛ با اعلام فرزاد مؤتمن اکران «سراسر شب» از سوم آذرماه شروع شد، روابط عمومی فیلم «جمشیدیه» از اکران دومین تجربه کارگردانی یلدا جبلی از سه‌شنبه 11 آذرمان خبر داده و صفی یزدانیان و پیمان معادی، کارگردان و تهیه‌کننده فیلم «ناگهان درخت» هم از اکران آنلاین فیلم‌شان گفته‌اند. با این حساب پس از چند هفته فترت و سستی، اکران آنلاین هوایی تازه می‌کند و سه فیلم جدید به سبد اکران اضافه می‌شود؛ فیلم‌هایی که به لحاظ بازیگری فهرست پر و پیمانی دارند ؛از الناز شاکردوست و مهناز افشار و سارا بهرامی تا پیمان معادی و امیر جعفری و حامد کمیلی. پانته‌آ پناهی‌ها بازیگری است که همزمان دو فیلم «ناگهان درخت» و «جمشیدیه» را در برنامه اکران آنلاین دارد؛ از این دو فیلم برای اولین بار در جشنواره سی‌وهفتم فیلم فجر رونمایی شد.
«سراسر شب» سیزدهمین فیلم فرزاد مؤتمن در عرصه کارگردانی پس از نزدیک به دو سال انتظار در صف اکران، بالاخره از سوم آذرماه در جریان اکران آنلاین قرار گرفته است. مؤتمن «سراسر شب» را تنها فیلم سینمایی کارنامه خود می‌داند و دیگر آثارش را سیاه مشق‌هایی برای ساخت این فیلم عنوان می‌کند چرا که دربرگیرنده تمام علایق شخصی و دنیای ذهنی اوست. تهیه‌کنندگی «سراسر شب» را جواد نوروزبیگی به عهده داشته و زامیاد سعدوندیان و فرزاد مؤتمن نویسنده فیلمنامه هستند؛ در این فیلم الناز شاکردوست و امیر جعفری در کنار افسانه چهره آزاد، سینا حجازی، آزاده صمدی، مهدی سلطانی، امیر حسام شجاعی و سحر نظام دوست ایفای نقش کرده‌اند. مهتاب برای یافتن ردی از داوود مرادی که آخرین فرد مرتبط با خواهرش «مریم»، پیش از خواب طولانی مدتش بوده به محل زندگی داوود می‌رود تا پاسخی برای سؤال هایش پیدا کند. «جمشیدیه» دومین فیلم بلند سینمایی یلدا جبلی از امشب (سه‌شنبه ۱۱ آذرماه) ساعت ۲۰ در سامانه‌های فیلیمو و نماوا به‌ صورت آنلاین اکران می‌شود. فیلم اول این کارگردان «داره صبح میشه» در سی‌وسومین دوره فیلم فجر کاندیدای بهترین فیلم بخش «هنر و تجربه» شد. سارا بهرامی و حامد کمیلی زوج موفق فیلم «ایتالیا ایتالیا» کاوه صباغ‌زاده این بار در قالب یک فیلم در ژانر حادثه‌ای در کنار هم قرار گرفته‌اند؛ از نکات جالب توجه این فیلم حضور کیومرث پوراحمد و بهرام عظیمی در فهرست بازیگران است و در این جمع البته پانته‌آ پناهی‌ها، سعید چنگیزیان و ستاره پسیانی هم حضور دارند. ترانه و امیر در شب تولد امیر، درگیر حادثه‌ای شده و برای کشف حقایق نهفته در دل این حادثه وارد مسیر پیچیده‌ای می‌شوند که هرچه در آن پیش می‌روند، امکان بازگشت‌شان کمتر می‌شود.
صفی یزدانیان، فیلمساز، منتقد و روزنامه‌نگار اول آذر در برنامه آنلاین اینستاگرامی نشر چشمه از اکران آنلاین آخرین ساخته‌اش «ناگهان درخت» خبر داد. این خبر که با تأیید پیمان معادی تهیه‌کننده و بازیگر فیلم همراه بود با اعلام زمان رسمی اکران یعنی ۱۷ آذر ماه تکمیل شد. نخستین فیلم صفی یزدانیان «در دنیای تو ساعت چند است؟» آنقدر خبر از ظهور فیلمسازی با سلیقه و زیبایی‌شناسی متفاوت داشت که بسیاری را کنجکاو فیلم بعدی او کرد؛ در جشنواره فیلم فجر اما واکنش منتقدان به این فیلم متفاوت بود و یکی از نکات جذاب فیلم اول یزدانیان معماری و هویت شهری رشت است اما فیلم دوم او آن‌طور که خودش تأکید دارد بیشتر فیلم آدم‌هاست. شقایق دهقان، سیامک صفری، مهراب قاسم‌خانی، زهره عباسی و پانته‌آ پناهی‌ها در کنار پیمان معادی و مهناز افشار بازیگران اصلی این فیلم هستند. فرهاد داستان زندگی خود را از کودکی تا پنجاه سالگی برای ما تعریف می‌کند.

مریم  شهبازی
خبر‌نگار‌
امروز نودوهفت‌ سالگی جلال ادبیات داستانی فارسی است، البته اگر هنوز زنده بود! نویسنده، مترجم و منتقد ادبی که با همراهی سیمین دانشور یکی از مشهورترین زوج‌های کشورمان در عرصه فرهنگ و ادب به‌شمار می‌آیند. در تصدیق اثرگذاری این چهره روشنفکر در ادبیات دهه چهل و حتی بعدازآن می‌توان به‌گفته‌های مخالفان و موافقان او مراجعه کرد؛ مخالفت‌هایی که البته بیشتر متوجه چهره اجتماعی و سیاسی او است. هرچند که هنوز هم برخی اهالی کتاب همچون عبدالله انوار، نسخه پژوه و تهران شناس پیشکسوت بر آزادیخواه بودن و تلاش آل‌احمد علیه استبداد تأکید دارند و حتی معتقدند که به‌ واسطه همراهی‌اش با مصدق و جبهه ملی در ملی شدن نفت هم به ایفای نقش پرداخته است. از این نویسنده و کنشگر سیاسی-اجتماعی آثار متعددی به یادگار مانده که شاید هیچ‌کدام به‌اندازه «غرب‌زدگی» مشهور نباشد، منتقدان «غرب‌زدگی» را کتابی مؤثر در تغییر اساسی مسیر تفکر نویسندگان دهه 40 و 50 می‌دانند. آل احمد در این کتاب، هنرها را به دو طیف تقسیم کرده، هنرهایی که تحت تأثیر غرب هستند و از سویی هنرهایی که عمده تمرکزشان ضدیت با غرب‌گرایی است. این کتاب را مشهورترین نوشته جلال می‌دانند که بخش عمده‌ای از ماندگاری نام وی بر پیکر تاریخ ادبیات و فرهنگ معاصرمان هم به لطف آن است. از میان کتاب‌های آل احمد «مدیر مدرسه» هم اثر مشهوری است که آن را از تأثیرگذارترین رمان‌های ادبیات فارسی معاصر می‌دانند؛ رمانی که در زمره نوشته‌های او بعداز کودتای 28 مرداد به‌شمار می‌آید و راوی‌اش آموزگاری است که از تدریس خسته شده و برای آسودگی خود و داشتن درآمد بیشتر و بی‌دردسر به مدیری روی آورده است. این کتاب هم به‌همت ناشران مختلفی منتشرشده، فردوس، مصدق، به سخن و همچنین امیرکبیر. درباره کتاب‌های آل احمد چندان نمی‌توان از اینکه چند چاپ از آنها منتشرشده نوشت چراکه از سوی مؤسسات مختلفی به کتابفروشی‌ها راه پیدا می‌کنند؛ اما خبر خوب اینکه اغلب نوشته‌ها و ترجمه‌های آل‌احمد از طریق اپلیکیشن‌هایی مانند طاقچه و فیدیبو هم قابل خریداری هستند. آل احمد درزمینه ترجمه هم کتاب‌های مهمی به فارسی ترجمه کرده و حتی در معرفی نویسندگانی چون آلبرکامو به مخاطبان ایرانی گامی جدی برداشته است. از این میان می‌توان به ترجمه‌اش از بیگانه«آلبرکامو» اشاره کرد که تا  امروز بیش از بیست مرتبه از سوی نشر نگاه در اختیار علاقه‌مندان قرارگرفته، این رمان درباره مردی به‌نام مورسو است که پس از مرگ مادرش، مردی عرب را می‌کشد و حالا در انتظار اعدام به سر می‌برد. ترجمه‌اش از «بازگشت از شوروی» نوشته آندره ژید هم یکی از آثار مهم او است که سال‌های بعد از کودتای 28 مرداد منتشر شد؛ این کتاب هم از سوی نشر روزبهان در کتابفروشی‌ها موجود است. ژید به عینیت یافتن سوسیالیسم در شوروی دل‌بسته بود، آن‌چنان‌که با شوق بسیار به دعوت «اتحادیه نویسندگان شوروی» در سال 1936 آری گفت. او پس‌ازاین سفر، کتاب بازگشت از شوروی را منتشر کرد. کتابی که خلاف انتظارها، نه زبان تمجید و شگفتی بر انقلاب اکتبر گشوده بود و نه از حدوث سوسیالیسمی خبر می‌داد که مارکس، انگلس و دیگر اندیشمندان بشارتش را داده بودند. اما از میان مجموعه داستان‌های او« زن زیادی» هم شهرت بسیاری دارد؛ مجموعه‌ای که می‌توان آن را جمع‌آوری همه داستان‌هایی دانست که جلال درباره زنان و با محوریت آنان نوشته است. این کتاب هم از سوی مؤسسات مختلفی دربازار نشر است ازجمله نشر فردوس و نگاه.

به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، کرونا یک مسأله اجتماعی است که می‌توان از طریق افکار عمومی و اجتماعی مدیریت کرده و پیش بُرد. سیدعباس صالحی روز گذشته در حاشیه نشست کمیته اطلاع‌رسانی ستاد مقابله با کرونا بیان کرد: از زمان شیوع ویروس کرونا، رسانه‌های کشور نیز سهم قابل توجهی در اطلاع رسانی، اقناع و هم در مشارکت وسیع اجتماعی داشته و دارند و در ادامه راه سهم بسیار مهمی را می‌توانند در اطلاع‌رســـــــــــانی، فرهنگ‌سازی جلوگیری و مقابله با ادامه شیوع کرونا ایفا کنند. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن تشکر از تلاش‌ها و زحمات رسانه‌ها در انعکاس و اطلاع‌رسانی اخبار کرونا و پیرامون آن تأکید کرد: هم اکنون در شرایط خاصی هستیم که هم درگیر بیماری کرونا و هم مقایسه‌های کشور با فضاهای بیرونی وجود دارد وباید توانمندی فرهنگ و قدرت ملی خود را از طریق مقابله با این ویروس نشان دهیم. شرایطی که در هفته گذشته و این هفته داشتیم نشان‌دهنده این است که مردم وقتی به نقطه‌ای می‌رسند که حس کنند این مشارکت ضرورت دارد همراهی‌ حداکثری را داشته و همراه وهمگام می‌شوند./سایت وزارت ارشاد
 سیروس حسن‌پور و فریدون فرهودی فیلمنامه دو فیلم بلند سینمایی «خیابان یک‌طرفه» و «روز حضور» را با حمایت بنیاد سینمایی فارابی می‌نویسند./ایرنا
هنرمندان انجمن‌های هنرهای ‌نمایشی کشور در محکومیت ترور شهید محسن فخری‌زاده دلنوشته‌ای را منتشر کرده و نوشتند «خدمت کردن به وطن، بی‌نام و نشان» درسی است که باید از شهید فخری‌زاده آموخت./مهر
لوح تقدیر و هدیه کمیسیون ملی یونسکو- ایران به پاس یک عمر فعالیت هنری ژاله علو به این بازیگر، گوینده و صداپیشه پیشکسوت از سوی مریم دوستی دبیر جشنواره کوتاه سلفی 20 اهدا شد. /هنرآنلاین