«رئیس دفتر رئیس جمهوری، فراز و فرودهای مقطعی شاخص‌های بورس را بخشی از ماهیت بازار سرمایه دانست و افزود: سیاست مبنایی دولت، حمایت از بازار سرمایه و تقویت آن است.» طی روزهای اخیر، بازار اوراق بهادار روی خوش به سهامداران خود نشان نداده است و اکثر نماگر‌های بورس از رنگ سبز به رنگ قرمز در آمده‌اند. این اتفاق برای تازه واردهای بورس که بیم از دست دادن سرمایه خود را دارند، بسیار ناگوار است و به‌همین دلیل ترجیح می‌دهند سهام خود را واگذار کنند تا پول و سرمایه هایشان از بین نرود و بدین ترتیب صف فروش شکل می‌گیرد. بدترین حالتی که برای سهام می‌تواند رخ دهد. خیلی از افراد که به خانواده بورسی‌ها پیوستند با هدف کسب سود و جلوگیری از افت پول خود، ریسک بورس را پذیرفتند و اطمینان داشتند که سهام مجموعه‌های مختلف با ریزش مواجه نمی‌شود. اما اخبار ضد و نقیض، باعث شد افرادی که برای خرید سهام صف می‌بستند و هر روز مشتاق‌تر برای خرید سهام و حتی بزرگ کردن سبد سهام خود بودند، بسرعت در صف فروش سهام قرار گیرند.
زمانی که بورس رونق گرفت، کانال‌هایی در فضای مجازی پدید آمد که هر روز صبح به افرادی که عضو کانال بودند می‌گفت چه سهامی خریده شود و چه سهام‌هایی فروخته شود. این کانال ها که مانند قارچ رویش کردند پیش‌بینی هایشان بعضاً درست بود و همین امر باعث شد که خیلی‌ها بر اساس اطلاعاتی که این کانال‌ها می‌گذارند، خرید کنند. حال اکثر همان کانال‌ها مرتب خبر قرمز شدن بازار بورس را می‌دهند و سهامداران مردمی را ترغیب به فروش سهام می‌کنند. البته گروهی دیگر هم هستند که سعی می‌کنند این فضا را آرام کنند تا تب خرید فروکش کند. روز گذشته بورس ، معاملات را با روند نزولی آغاز کرد و شاخص کل در دقایق اولیه معاملات با افت بیش از ۱۳ هزار واحدی به کانال یک میلیون و ۷۰۰ هزار واحد عقب نشینی کرد. هر چند که این شاخص دوباره روند صعودی پیدا کرد و روی یک میلیون و 815 هزار واحد قرار گرفت که بیش از
 2 هزار واحد نسبت به روز یکشنبه مثبت شد.
تازه واردها عقب نشینی کردند
کارشناسان عنوان می‌کنند وقتی مردم هیجانی سهام می‌خرند، به‌صورت هیجانی هم سهام‌هایی که به رنگ قرمز تبدیل شده است را به فروش می‌رسانند. این افراد که بدون آموزش، وارد بورس می‌شوند، تحمل هیچ ریسکی را ندارند و می‌خواهند هر مقدار پولی را که وارد کردند، حداقل با 10 برابر سود برداشت کنند. فضای بی‌اعتمادی به آینده و اینکه دولت دیگر حامی بازار اوراق بهادار نخواهد بود، باعث شد که روز به روز تازه واردهای بورس از خرید سهام عقب نشینی کنند. اما محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری ظهور چنین تفکری را رد می‌کند و خطاب به تمام سهامداران اعلام کرد که دولت درصدد تقویت بازار سرمایه است.  او در حساب توئیتری خود نوشت: توصیه دولت به فعالان بورس و مردم عزیزی که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند، این است که هیجانی تصمیم نگیرند.
ریزش مقطعی است
حسن روحانی، رئیس جمهوری هم در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت که یکشنبه برگزار شد خطاب به سهامداران گفت: تصمیم دولت، تقویت بورس است. عرضه‌های متنوع، سودآور و مطمئن از دارایی‌های دولتی و عمومی در بورس طبق برنامه‌ریزی‌های انجام گرفته با نظم و استمرار تداوم خواهد یافت و نباید در این موضوع هیچ کندی و تعللی صورت گیرد. در این میان افرادی که در بورس صاحبنظر هستند در تحلیل‌های خودشان می‌گویند که ریزش بورس مقطعی است و سهامداران نباید به‌صورت هیجانی اقدام به فروش سهام‌های خود کنند. از دیگر خواسته تحلیل‌کنندگان بورس این بود که سیاست‌گذاران از هر گونه انتشار اخبار که می‌تواند باعث ریزش بورس شود جلوگیری کنند.
صف‌های فروش بی‌منطق
به‌گزارش مهر، سعید اسلامی بیدگلی، عضو شورای عالی بورس هم روز گذشته گفت: طی یک سال گذشته، بازار سرمایه به طور کلی دارای اهمیت زیادی هم در بُعد اقتصاد کلان و هم در بُعد اقتصاد خانوار شده است؛ در این یک ساله، تعداد زیادی از افراد به‌عنوان سرمایه‌گذار و سهامدار وارد بورس شده و منابع مالی خود را وارد بازار سرمایه کرده‌اند. عضو شورای عالی بورس ادامه داد: عمده سرمایه‌گذاران بویژه آنهایی که زودتر وارد بازار شده‌اند به سودهای خوبی هم دست یافته‌اند که همین موضوع سبب شد تا سرمایه‌گذاران جدیدتر نیز به شوق اینکه ارزش پول خود را از دست ندهند، وارد بازار سرمایه شوند. اسلامی بیدگلی خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد رفتارهای هیجانی در بورس زیاد است این اتفاق باعث شده تا تحلیل رفتار بازار به‌خاطر آنکه بر اصول اقتصادی دقیق تکیه ندارد، پیچیده باشد. نه آن زمان که صف‌های خرید چند میلیونی ایجاد می‌شد و نه حالا که صف‌های فروش بنیادی در این چند روز داشته ایم، تحلیل بنیادین اقتصادی ندارد.
قرار نیست بازار هر روز مثبت باشد
عضو شورای عالی بورس با بیان اینکه نوسانات بازار، جزو ذات بورس است، یادآور شد: قرار نیست بازار هر روز مثبت باشد ولی به‌دلیل رشد تقریباً هر روزه بازار در یک سال اخیر، این توقع در سرمایه‌گذاران ایجاد شده که بازار باید همچنان بر مدار رشد باشد خیلی‌ها فکر می‌کردند اگر وارد بازار شوند، هر روز مثبت ۵ درصد سود می‌کنند.
او خاطرنشان کرد: سرمایه‌گذاران حرفه‌ای در چند روز اخیر آماده اصلاح بزرگ در قیمت‌ها بودند اما نگرانی سیاست‌گذار در این دوره‌هایی که بازار با اصلاح روبه رو می‌شود، این است که این اصلاح قیمت‌ها ناگهان به یک موج پَنیک تبدیل شود به عبارت دیگر، سیاست‌گذار نگران منفی شدن یک یا دو روزه بازار نیست بلکه نگران آن است که این منفی شدن‌ها، منجر به یک جریان هیجانی شده و سرمایه‌گذاران بدون هیچ منطقی مبنی بر اینکه آیا این سهم ارزشمند است یا خیر، در صف‌های فروش بایستند.
هیجانات را رسانه‌ها کنترل کنند
او با بیان اینکه بسیاری از مردمی که به‌عنوان سرمایه‌گذار در یک سال گذشته وارد بورس شده‌اند، آشنایی‌های اولیه با معاملات بورسی را ندارند، ابراز امیدواری کرد: رسانه‌ها بتوانند کاری کنند که این هیجانات کنترل شود.
اصلاح 15 درصدی منطقی است
رضا خانکی، کارشناس بازار سرمایه نیز به مهر گفت: نوسانات بورس طبیعی است؛ طی چند ماه گذشته شاهد رشد ۴ تا ۵ برابری شاخص بودیم، بنابراین یک اصلاح ۱۰ تا ۱۵ درصدی در بازه زمانی ۶ ماهه کاملاً طبیعی است. او درباره افت شدید شاخص طی روزهای اخیر، اظهار داشت: طی روزهای پیاپی شاهد رشد چند برابری شاخص بورس بودیم و حال بین ۶ تا ۱۰ درصد از سقف شاخص بورس کاسته شده است.
او ادامه داد: درست است که سرمایه‌گذاران جدید در بورس، در این چند روز ضرر دردناکی را متحمل شدند اما برای کسانی که بلندمدت در بازار بودند اصلاح عجیبی رخ نداده است؛ بنابراین این اصلاح‌ها روند طبیعی بازار است و مشکل خاصی پیش نیامده است. خانکی گفت: زمانی که در بازار بورس اصلاح رخ می‌دهد، همه در خبرها به‌دنبال متهم اصلی می‌گردند و به‌عنوان مثال موضوع سلف نفتی را مورد اشاره قرار می‌دهند یا اینکه به صندوق‌های ETF اشاره می‌کنند؛ در حالی که این اخبار، خبرهای جدیدی نیست و افراد به‌دنبال توجیه فرآیند بازار هستند، در حالی که واقعیت این است که اصلاح بازار همزمان با این اخبار بوده است. او با بیان اینکه فعالان بازار سرمایه نگران نباشند، گفت: این مسائل جزو ذات بازار است. در نقطه‌ای میل به گرفتن سود در بورس بیشتر و در نقطه‌ای نیز میل به ورود پول و خرید سهام بیشتر می‌شود؛ نکته این است که هیچ‌کس هیچ وقت نمی‌تواند این نقاط را تعیین کند، ممکن است بسیاری از این سهام‌هایی که در حال فروخته شدن هستند، طی یک ماه آینده با قیمت بالاتری در صف فروش عرضه شوند.
آنهایی که در قله خرید کردند ضرر دیدند
جلال روحی، کارشناس بازار سرمایه نیز درباره علت ریزش‌های اخیر بورس در هفته گذشته و ابتدای هفته جاری اظهار داشت: در یک ماه اخیر شاخص از نظر تکنیکال رشد داشت و به اَبَرکانال ۲ میلیون واحد رسید که از نظر فعالان بازار سرمایه یک رقم دارای مقاومت روانی است. بخصوص که شاخص کل بورس تا ۲ میلیون و ۸۰ هزار واحد افزایش یافت اما نتوانست خود را در این قله تثبیت کند. او با اشاره به اینکه اندیکاتورهای شاخص نیز اشباع شده بود، گفت: با این حال بازار برای برخی بخصوص افرادی که در قیمت‌های پایین سهام خریداری کرده بودند سودده است. مگر آنهایی که در قله خرید کرده بودند.

ادامه از صفحه 7
از سوی دیگر با توجه به اینکه بازار سرمایه نقد شوندگی بالایی دارد افراد زمانی که با روزهای منفی بازار مواجه می‌شوند با لمس یک دکمه می‌توانند سهم را بفروشند و بلافاصله در صف قرار می‌گیرند و در نهایت منجر به رفتار دومینوواری می‌شود که ریزش را تشدید می‌کند.
بااین حال آنچه در روزهای گذشته منجر به ریزش بازار شده دلایل متفاوتی دارد. نخست ناهماهنگی میان مسئولان در عرضه دارا دوم است که فارغ از درست و غلط بودن، رفتار بازار متأثر از صندوق‌های ETF است. اختلال در هسته معاملات از دیگر عواملی بود که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. آزاد‌سازی سهام عدالت هم نگوییم نقش اصلی بلکه بهانه‌ای برای تشدید روند نزولی بازار بود. علاوه بر اینها عرضه اوراق سلف نفتی این شائبه را ایجاد کرد که دولت همچون گذشته پشتیبان بازار سرمایه نیست و به‌دنبال ابزارها و بازارهای جدید جذب نقدینگی است. در مجموع می‌توان گفت عواملی که برشمرده شد جو روانی را در روزهای اخیر ایجاد کرد که بر شرایط فعلی بازار متأثر بود.
البته نباید از این نکته هم غافل بود که بازار سرمایه در ایران در فاصله زمانی کوتاهی بزرگ شده است. در واقع طی ماه‌های اخیر جمع کثیری از افراد وارد این بازار شده‌اند که تازه کار هستند و نسبت به سازوکار بازار شناخت دقیق ندارند. این افراد بیش از دیگران تحت تأثیر هیجانات و جو روانی بازار قرار می‌گیرند. نقش فضای مجازی و تبلیغات و اظهار نظر افراد غیرکارشناس در این فضا که از مدت‌ها پیش نسبت به اتمام بازار در شهریور ماه هشدار داده بودند، بر شرایط فعلی مؤثر بود. با توجه به این شرایط ضرورت دارد راهکارهایی مطرح شود که بر تغییر روند بازار تأثیر بگذارد. بهبود هسته معاملات بویژه با زمان‌بندی جدید شاید قدری از فشار هسته معاملات بکاهد. همچنین انتظار می‌رود سیاستگذاران و تصمیم گیران با توجه به ذی نفعان گسترده بازار سرمایه وحدت رویه‌ای در سیاست‌های کلان اقتصادی ایجاد کنند و اخبار و تصمیمات از سوی یک سازمان مشخص ابلاغ و اعلام شود. در حالی که هم‌اکنون ارکان مختلفی از دولت و مجلس نسبت به بازار اظهار نظر می‌کنند. به نظر می‌رسد ضرورت دارد کارگروه تخصصی مرتبط با بازار سرمایه شکل بگیرد که همه افراد دخیل عضو آن باشند. کارگروه باید سخنگو داشته باشد و از این طریق اطلاعات و اخبار به سهامداران منتقل شود. اظهار نظر‌های متناقض درباره بازار منجر به ایجاد حس بی‌اعتمادی می‌شود. قطعاً همیشه انتظار نمی‌رود دولت بخواهد به بازار کمک کند اما در شرایط فعلی حقوقی‌ها و شرکت‌های وابسته به دولت می‌توانند به کمک بیایند و بازار را به روند رشد برگردانند. نکته پایانی و مهمی که از منظر فرهنگ اقتصادی قابل تأمل است، تغییر نگاه نسبت به بازار سرمایه است. سهامداران باید با نگاه بلند مدت و با صبوری در بازار فعالیت کنند و بدانند ریسک جزئی از ذات این بازار است و قرار نیست در بازه کوتاهی سودهای قابل توجه به‌دست بیاید.