سپیده پیری
خبرنگار
 برای اولین بار در کشور از سامانه ملی شفافیت خرید، فروش و توزیع رونمایی شد. این رونمایی در یکی از بزرگترین بخش‌های اقتصادی کشور، یعنی شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) و صندوق بازنشستگی کشوری روی داد. با این رخداد هرگونه معامله در این بخش‌های اقتصادی قابل رصد و پیگیری است.
به گزارش خبرنگار «ایران»، در این مراسم که از  10 سامانه ستادی، 18 سامانه مربوط به شستا و 4 سامانه در بخش‌های دیگر در این وزارتخانه راه‌اندازی و رونمایی شد، محمد شریعتمداری وزیر تعاون، رفاه، کار و امور اجتماعی گفت:«شفافیت، فقط یک ابزار و عایق ضد فساد نیست، فقط نورافکنی بر تاریکخانه‌ها و پستوهای فساد، تباهی و تبانی نیست بلکه فضای نقد، گفت‌وگو و به‌کارگیری خرد جمعی در اداره امور جامعه را فراهم می‌کند.»
وی به کاهش 25 درصدی پرونده‌های نظارتی در دو سال گذشته اشاره کرد و بیان داشت: تلاش خواهیم کرد تا پایان دولت دوازدهم  این میزان همچنان کاهش یابد. وی با دعوت از همه مردم، مدیران نهادهای دولتی، شرکت‌ها و بنگاه‌ها به پویش «شفافیت» تأکید کرد: «شفافیت» یک راه بدون بازگشت است  و تنها راه نجات جمهوری اسلامی از این مسیر می‌گذرد. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه همه نوع اطلاعات غیر از موضوعات امنیتی و دفاعی که برای صیانت از جامعه است باید در اختیار همگان قرار گیرد، تصریح کرد: امکان رصد و پایش اطلاعات بنگاه‌ها و شرکت‌ها باید برای همه مردم، رسانه‌ها و نهادهای نظارتی فراهم شود. به دنبال انتشار اسامی اعضای هیأت مدیره شرکت‌ها و صندوق‌ها، عده‌ای از خبرنگاران با پرداختن به مدرک تحصیلی این افراد، باب انتقاد را باز کرده و بر ما خرده می‌گرفتند در همین جا باید بگویم اگر این اطلاعات را منتشر نمی‌کردیم و در معرض استفاده همگان قرار نمی‌دادیم به طور قطع زمینه انتقاد و اصلاح آن فراهم نمی‌شد. وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی «شفافیت» را تنها مسیر بازگشت و تقویت اعتماد عمومی و مشارکت ملی دانست و اظهار داشت: بازسازی اعتماد عمومی، با اعتماد ما به مردم و مشارکت دادن آنها در اداره امور و فراهم کردن زمینه نظارت بر عملکرد مدیران میسر می‌شود. شریعتمداری، اطلاعات را پایه و لازمه بصیرت عنوان کرد و اظهار داشت: «شفافیت» نه تنها تباهی، سیاهی و تاریکی را روشن می‌کند بلکه چراغ راه مدیران است و با دعوت مردم به خرد جمعی زمینه حکمرانی مطلوب را فراهم می‌آورد.
شفافیت باید به یک قانون تبدیل شود
حجت‌الله میرزایی، معاون اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این مراسم اظهار کرد: در آبان ۹۷ وزیر کار قول شفافیت را اعلام کرد و ۲۲۰ شرکت شستا و صندوق بازنشستگی کشوری تحت پوشش سامانه شفافیت قرار می‌گیرد. ۶ سامانه راه‌اندازی شده است و از سال ۹۴ تلاش‌هایی برای شفافیت صورت گرفت. از سال ۹۴ بار‌ها تلاش کردیم که سامانه شفافیت را راه‌اندازی کنیم، اما هر بار به کارشکنی برمی‌خوردیم اما امروز از سامانه شفافیتی رونمایی می‌شود که با پیگیری‌های وزیر کار، مدیرعامل شستا و مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری ایجاد شده است.
میرزایی گفت: این آغاز راه است و شفافیت راه پر سنگلاخی است که با عدم پیگیری این شفافیت ممکن است از بین برود. امیدواریم مجلس شورای اسلامی، شفافیت در عملکرد دستگاه‌ها را یک قانون کند چرا که تا شفافیت نباشد در مقابل فساد نمی‌توان ایستاد.گام بعدی انتخاب مدیران حرفه‌ای است چرا باید مدیری انتخاب شود که شایستگی آن جایگاه را ندارد و باید ویژگی مدیران انتخاب شده برای همگان در دسترس باشد. مدیران نباید بیش از حقوقی معین شده دریافت کنند و در حال حاضر حقوق مدیران صندوق‌ها به صورت شفاف اعلام شده است. وی افزود: مرز افشاگری و شفافیت باید مشخص شود مرز این دو کاملاً روشن است اگر مدیری شایسته جایگاه فعلی‌اش را ندارد باید برکنار شود نه که اطلاعات آن منتشر شود. شفافیت با افشاگری متفاوت است. طرفداران شفافیت و مخالفان شفافیت را باید بشناسیم اگر این دو را بشناسیم بهتر می‌توانیم عمل کنیم.
 ۱۰ سامانه‌ شفافیت «شستا» رونمایی شد
محمد رضوانی‌فر، مدیر عامل شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی در مراسم رونمایی از سامانه شفافیت از ۱۰ سامانه مدیریتی و شفافیت شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی با عناوین سامانه هوش تجاری، سامانه مدیریت اسناد (سما)، سامانه تولید و فروش، سامانه یکپارچه نظارت و ارزیابی عملکرد(سینا)، سامانه ثبت و ضبط املاک (سامان)، سامانه سفر و مأموریت‌های خارجی، سامانه صورتجلسات داخلی، سامانه جامع امور حقوقی و قراردادها (دادرس)، سامانه خرید شرکت سرمایه‌گذاری دارویی تأمین (تیپیکو) و سامانه فروشگاه اینترنتی شرکت توزیع داروپخش رونمایی کرد. رضوانی فر با معرفی سامانه هوش تجاری با اشاره به اهداف این سامانه، گفت: تجمیع اطلاعات ۱۷۲ شرکت مدیریتی تابعه بصورت آنلاین، ارائه گزارشات تجمیعی در سطوح شستا و هلدینگ‌ها در حوزه‌های مالی و منابع انسانی، تهیه گزارشات به‌روز از اطلاعات مالی، منابع انسانی و غیره و ارائه گزارش‌های تحلیلی و همچنین تهیه گزارشات در صنایع مختلف و مقایسه شرکت‌های تابعه با رقبا در حوزه صنعت از اهداف این سامانه است. وی با اشاره به ویژگی‌های این سامانه تشریح کرد: اتصال مستقیم به بانک‌های اطلاعاتی مالی و منابع انسانی شرکت‌های تابع مدیریتی و نمایش روند ۳ ساله نسبت‌های مالی هلدینگ‌ها و شرکت‌ها و مقایسه آن بودجه از جمله ویژگی‌های این سامانه است. رضوانی فر در ادامه با معرفی سامانه مدیریت اسناد (سما) از اهداف این سامانه به تشکیل بانک اطلاعاتی اسناد شرکت‌ها در طبقه‌بندی‌های مختلف از قبیل امور مجامع، صورتجلسات هیأت مدیره و همچنین تحلیل و پایش محتوایی اسناد تصمیم‌سازی شرکت اشاره کرد. وی با اشاره به ویژگی‌های این سامانه افزود:  داشبورد مدیریتی با امکان گزارش گیری‌های مختلف از جمله نمایش وضعیت اسناد ارسال شده و ارسال نشده و همچنین امکان جستجوی اسناد بر مبنای درخت واره هلدینگ‌ها و شرکت‌ها و همچنین کلید واژه‌ها از جمله ویژگی‌های این سامانه است. مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری تأمین اجتماعی همچنین در این نشست با معرفی سامانه تولید و فروش اظهار کرد: از اهداف این سامانه می‌توان به پایش عملکرد تولید، فروش و وصول مطالبات شرکت‌ها به صورت ماهانه و همچنین پایش تحقق بودجه شرکت‌ها (به صورت ماهانه، فصلی و سالانه) اشاره کرد.
وی تجمیع گزارش تولید، فروش و وصول مطالبات ماهانه ۱۷۵ شرکت مدیریتی تابعه را از ویژگی‌های این سامانه خواند و افزود: مقایسه فروش تجمیعی شرکت‌های مدیریتی تابعه با بودجه و دوره مشابه سال گذشته و همچنین نظارت مستقیم شستا و هلدینگ‌ها و شرکت‌های مدیریتی تابعه و تحلیل گزارشات تولید، فروش و وصول مطالبات از دیگر ویژگی‌های این سامانه است. رضوانی فر در ادامه نشست معرفی سامانه‌های مدیریتی و شفافیت شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی به معرفی سامانه یکپارچه نظارت و ارزیابی عملکرد (سینا) پرداخت. وی با اشاره به اهداف این سامانه گفت: ارزیابی عملکرد فصلی شرکت‌های تابعه شستا و تحلیل عملکرد مدیران و تحقق ارزیابی جامعه آنان بر اساس کارنامه‌های فصلی از اهداف این سامانه است. تعریف شاخص‌های کلیدی عملکرد به تفکیک مالی و عملیاتی و وزن دهی شاخص‌ها بر اساس مدل دلفی ۲۶ شاخص کلیدی و همچنین مقایسه شاخص‌های کلیدی عملکرد و ارائه امتیاز بر اساس مقایسه با دوره مشابه سال قبل و بودجه مصوب و صدور کارنامه دوره‌های عملکرد مدیران از جمله ویژگی‌های این سامانه است. مدیرعامل شستا در ادامه به معرفی سامانه ثبت و ضبط املاک با اهداف شناسایی و جمع‌آوری اطلاعات و مستندات جامع املاک شرکت‌های تابعه پرداخت و تصریح کرد: از اهداف دیگر این سامانه می‌توان به گردش کار و تأیید مستندات بارگذاری شده در سیستم و شناسایی املاک مازاد غیر مولد شرکت‌های تابع اشاره نمود. وی افزود: از ویژگی‌های این سامانه همچنین می‌توان به امکان ثبت مشخصات (عرصه، اعیان، وضعیت ملک و...) و مدارک مربوط به املاک و همچنین ثبت اطلاعات مربوط به کارشناسان رسمی و قیمت کارشناسی املاک و ثبت اطلاعات مربوط به خبرگان محلی و قیمت خبرگان اشاره نمود.
سامانه‌ای برای پایش سفرها و مأموریت‌های غیر ضرور
رضوانی فر در بخش دیگر این نشست به معرفی سامانه سفر و مأموریت‌های خارجی پرداخت و اهداف این سامانه را کنترل و پایش هدفمندی از سفرهای خارجی و جلوگیری از انجام سفرها و مأموریت‌های غیر ضرور دانست و با اشاره به ویژگی‌های این سامانه گفت: ثبت اطلاعات سفرهای خارجی مدیران از مرحله درخواست تا ثبت گزارش مأموریت و اثرات آن و امکان رصد سفرهای خارجی مدیران و همچنین جمع‌آوری اطلاعات سفرها و مدیریت دانش کسب شده از جمله ویژگی‌های این سامانه است. سامانه صورتجلسات داخلی از دیگر سامانه‌هایی بود که در این مراسم توسط مدیرعامل شستا معرفی شد از اهداف این سامانه با عنوان مستندسازی و جمع‌آوری صورتجلسه تمامی جلسات داخلی، ایجاد یک بستر مدیریت دانش از تصمیمات جلسات، پیگیری مصوبات جلسات تا حصول نتیجه و برگزاری جلسات اثربخش و پرمحتوا و نتیجه گرا نام برده شد. از ویژگی‌های این سامانه نیز به امکان بارگذاری فایل صورتجلسات با فرمت‌های تصویر و pdf و امکان ارجاع بندی‌های مختلف صورتجلسات به افراد مرتبط یاد شد. همچنین در این نشست، رضوانی فر با معرفی سامانه جامع امور حقوقی و قراردادها (دادرس) به معرفی اهداف این سامانه پرداخت. جمع‌آوری و یکپارچه‌سازی کل دیتاهای مربوط به دعاوی داخلی و بین‌المللی و داوری له و علیه شرکت‌های زیرمجموعه به همراه تمامی مستندات پرونده‌ها و مسیر دادرسی و همچنین جمع‌آوری اطلاعاتی تمامی قراردادهای شرکت‌های گروه شستا به همراه تمامی مستندات و تصاویر آنها، ایجاد شفافیت در واحدهای حقوقی از جمله اهدافی است که برای این سامانه پیش‌بینی شده است. وی تصریح کرد: مشاهده آنلاین اطلاعات و اقدامات حقوقی شرکت‌های مجموعه از ویژگی‌های این سامانه است و همچنین می‌توان به وجود تمام اطلاعات مربوط به دعاوی قراردادها و املاک و حقوق مالکیت معنوی و امکان گزارش‌گیری‌های متنوع و بدون نیاز به مکاتبه مقایسه اقدامات دفاتر حقوقی شرکت‌های گروه شستا به عنوان دیگر ویژگی‌های این سامانه اشاره کرد.
مشاهده آنلاین خریدها
رضوانی فر  با اشاره به ویژگی‌های این سامانه افزود: مشاهده آنلاین خرید شرکت‌های مجموعه، وجود تمام اطلاعات مقایسه‌ای خرید و امکان گزارش گیری و یکسان سازی شرایط خرید اقلام مختلف از ویژگی‌های این سامانه است.مدیرعامل شرکت شستا همچنین در این نشست با معرفی سامانه فروشگاه اینترنتی شرکت توزیع داروپخش با اشاره به اهداف این سامانه اظهار کرد: از جمله اهداف این سامانه می‌توان به شفافیت و اطمینان از دسترس بودن دارو و تجهیزات حیاتی، توسعه خدمات به داروخانه بر بستر تکنولوژی در چهار بازار جدید، افزایش ۴۰۰ درصدی سهم فروش آنلاین دارو به داروخانه و افزایش ۴+۱ درصدی سهم بازار دارو اشاره کرد.وی همچنین با اشاره به ویژگی‌های این سامانه گفت: این سامانه اولین و تنها فروشگاه اینترنتی صنعت پخش دارویی کشور است. همچنین کامل‌ترین سبد داروخانه‌ای کشور، ارسال سریع جهت دسترسی در لحظه به کالا و تجهیزات حیاتی و همچنین امکان مشاهده کالا، قیمت، تخفیفات، شرایط فروش و اطمینان از موجودی در هر ساعت از شبانه روز و امکان صدور فاکتور و نحوه انتخاب روش‌های پرداخت از ویژگی‌های این سامانه است.
رونمایی از ۳ سامانه شفافیت صندوق بازنشستگی کشوری
 در ادامه این نشست، اکبر افتخاری مدیرعامل صندوق بازنشستگی کشوری با اشاره به سیاست‌های این وزارتخانه در جهت تحقق شفافیت اظهار کرد: صندوق بازنشستگی کشوری هم به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های مهم این وزارتخانه که در جایگاه دومین صندوق بزرگ بازنشستگی کشور، با حدود یک ‌و نیم میلیون مخاطب مستقیم و میلیون‌ها مخاطب غیرمستقیم ارتباط دارد؛ در دوره مدیریت جدید خود کوشیده همین سیاست را در پیش گیرد که اقداماتی،چون توسعه ارتباطات مستمر با افکارعمومی و تقویت و تنوع فعالیت‌های رسانه‌ای، راه‌اندازی درگاه خدمات الکترونیک، ایجاد مرکز پاسخگویی ۲۴ ساعته ارتباط با مخاطبان، پیشبرد اقدامات لازم برای حضور حداکثری هلدینگ‌ها و شرکت‌های زیرمجموعه در بورس و... از اقداماتی است که تاکنون انجام گرفته است. وی با بیان اینکه «در ادامه همین روند، صندوق بازنشستگی کشوری از سامانه‌های شفافیت (شامل سامانه هوش تجاری، سامانه جامع ثبت اطلاعات املاک و سامانه اتوپیا رونمایی می‌کند»، درباره سامانه هوش تجاری (BI) توضیح داد: در سازمان‌های بزرگ و گسترده‌ای، چون صندوق بازنشستگی کشوری، مدیریت عالی سازمان و نیز کارشناسان و ناظران باید به شکلی مستمر در جریان روند عملکرد، تغییرات و سوددهی و زیان‌ده بودن فعالیت‌ها قرار گیرند که این امر، با توجه به گستردگی مجموعه با روش‌های سنتی قابل تداوم نیست. از‌این‌رو، صندوق بازنشستگی کشوری کوشیده با استفاده از سامانه هوش تجاری، امکان رصد دقیق، کامل و به‌روز داده‌های عملکردی صندوق و نیز ۵۰ بنگاه از هلدینگ‌ها و شرکت‌های اصلی زیرمجموعه خود را فراهم سازد. وی افزود: شاخص‌های پیش‌بینی شده در چهار گروه «شاخص‌های آماری بازنشستگان»، «شاخص‌های جهش تولید»،«شاخص‌های سبد سهام بورسی» و «شاخص‌های عملکرد هلدینگ‌ها» تعریف شده‌اند و در قالب آن، به‌روزرسانی کیفیت داده‌ها و عملیات تبادل داده بین بخش‌های مختلف زیرمجموعه صندوق بازنشستگی کشوری رصد می‌شود و اطلاعات آن در دو سطح مدیریتی و کارشناسی (با داده‌های ریزتر) به شکل نمودار و جداول احصا و برای بررسی و اعمال اصلاحات لازم و اتخاذ تصمیمات متناسب، در دسترس قرار می‌گیرد.
مستندسازی اموال غیر منقول
افتخاری درباره سامانه جامع ثبت اطلاعات املاک نیز توضیح داد: با توجه به در اختیار داشتن تعداد بالایی از املاک و مستغلات در صندوق بازنشستگی کشوری، ساماندهی املاک و مستغلات صندوق همواره مورد توجه و نظر مسئولان صندوق بوده؛ اما بنا به دلایل مختلف از جمله وسعت وگستردگی فوق‌العاده آن تاکنون باوجود فعالیت‌های همه‌جانبه به سامان نرسیده است. وی با بیان اینکه «به منظور مستندسازی اموال غیرمنقول صندوق بازنشستگی کشوری، سامانه جامع املاک طراحی و ایجاد شد»، اعلام کرد: در این سامانه، برای هر ملک قابلیت ثبت ۲۱۴ فیلد اطلاعاتی در ۱۰ دسته‌بندی مختلف پیش‌بینی شده که اطلاعات املاک صندوق در آن بارگذاری شده است.

ادامه از صفحه 7
فرآیندی که در بورس طی روزهای اخیر دنبال می‌شود، بیانگر آن است که بازار بورس در حال اصلاح خودش است و افرادی که هیجانی وارد این بخش شدند، می‌خواهند بورس را ترک کنند. این افراد هیجانی سهام خریدند و هیجانی در حال فروش سهام خود هستند. برای آنکه بورس به روند منفی خود ادامه ندهد، از مسئولان تقاضا داریم که اجازه ندهند شایعات و اخبار ضد و نقیض منتشر شود، چرا که این امر بسرعت بر تابلوی بورس اثر می‌گذارد و می‌تواند شاخص‌ها را به‌صورت هیجانی مثبت و منفی کند. در حال حاضر بورس با سه مشکل اساسی روبه‌رو است که نمی‌توان از آنها چشم پوشی کرد. یک، اصلاح ساختار قیمت است. ساختار در حوزه کارگزاری، نرم افزاری و سخت افزاری بورس، با چالش‌هایی مواجه است.
دو، ریزش‌های هیجانی بورس است که بعضاً از سوی تازه واردها رخ می‌دهد. سه، عدم اعتماد به آینده بورس است.
برای آنکه بتوان از مشکلات پیش آمده عبور کرد چند راهکار وجود دارد. یکی از راهکارها که سازمان بورس باید انجام دهد، آموزش سهامداران و تازه واردهای بورس است. اگر این افراد بدرستی از سوی سازمان بورس آموزش ببینند، دیگر درگیر هیجان نخواهند شد و زمانیکه اخبار منفی و ضد و نقیض منتشر می‌شود، منطقی رفتار می‌کنند.
اتفاق دیگری که باید دنبال شود، فعال کردن سبدگردان‌ها است. سبدگردان‌ها توانایی این را دارند که هیجانات بازار را مدیریت کنند و اجازه ندهند بورس توسط غیرمتخصص‌ها ریزش پیدا کند.
موضوع بعدی که باید دنبال شود، احیاء نرم افزارهای بورس است. بورسی که اکنون فعالیت می‌کند برای 400 میلیارد تومان معامله روزانه آماده است ولی اکنون به طور متوسط 25 هزار میلیارد تومان در بورس معامله می‌شود. لذا مشکلاتی که سهامداران با ساختار آن مواجه شده‌اند باعث بی‌اعتمادی شده و بعضاً این نگاه وجود دارد که دولت بورس را دستکاری می‌کند. بدین جهت باید این چالش حل شود تا نگاه‌های منفی به این بخش مثبت شود. تحت هیچ شرایطی سهامداران نباید در فروش سهام خود بلاتکلیف باشند. اخیراً دیده شده که وقتی فرد می‌خواهد سهام خود را بفروشد با بن‌بست فروش مواجه و چندین ساعت باید بگذرد تا وی متوجه شود سهام فروخته شده است یا خیر.
در حال حاضر سهامداران از اخبار منفی دستپاچه شدند و تصور می‌کنند که برای جلوگیری از ضرر و زیان بایستی سهام خود را به فروش برسانند اما اعتقاد دارم، قرمز شدن شاخص‌های بورس موقتی است و بزودی حل خواهد شد. به هر ترتیب اخبار سیاسی و موضوعات بین‌الملل بر شاخص‌های بورس اثر می‌گذارد. زمانیکه قطعنامه ضد ایرانی امریکا در شورای امنیت سازمان ملل به تصویب نرسید، فروش ۳۰ درصد نخست سهام عدالت آزاد شده از سوی برخی کارگزاری‌ها عنوان و اخباری مثبت محور افزایش نرخ سود بانکی و انتشار اوراق سلف نفتی مطرح شد، پیش‌بینی تازه واردهای بورس این بود که با بهبود شرایط اقتصادی شاخص‌های بورس ریزش می‌کند. همین سیگنال‌ها باعث شد که طی چند روز اخیر صف عظیمی برای فروش سهام بخصوص در حوزه پتروشیمی و پالایشگاهی ایجاد شود. این روزها گذرا است و بزودی بورس به جایگاه مثبت خود می‌رسد ولی همین ریزش‌ها برای سازمان بورس تجربه‌ای شد تا به‌صورت ریشه‌ای نسبت به آموزش تازه واردها اقدام کند. چرا که اتفاق مشابه می‌تواند ریزش بیشتری را به همراه داشته باشد.