مادام که کبریت ساخت وطن هست ایرانی از استعمال کبریت خارجه احتراز خواهد نمود.

فرزانه قبادی/ «بنده نشنیدم که در دنیا در هیچ پارلمانی بنشینند و قانون به جهت کلاه و تنبان مردم بنویسند» این جمله بخشی از نطق سیدرضا فیروزآبادی در مخالفت با تصویب لایحه «متحدالشکل نمودن البسه اتباع ایران» در مجلس بود. او و سید یعقوب انوار از مخالفان جدی تصویب این لایحه آن هم با قید دو فوریت بودند، اما حریف نمایندگانی از جمله سید اسماعیل عراقی نشدند که معتقد بود: «در تمام دنیا ملت‌ها متحدالشکل می‌شوند، اختلافات لباس که از بین رفت اختلافات زبان هم به کلی از بین می‌رود.» اتحاد در پوشش ظاهری تنها هدف شاه نبود، او به گفته خود به‌دنبال «اتحاد لباس و زبان» مردم ایران بود. برای رسیدن به همین هدف هم بود که زبان «فارسی» زبان ملی اعلام شد، کتب درسی در تمام مناطق به زبان فارسی منتشر شدند و کتاب‌ها و روزنامه‌هایی که به زبانی غیر از فارسی نوشته می‌شدند اجازه انتشار پیدا نمی‌کردند.
بالاخره هشت ماه پس از اینکه علی‌اکبر داور، وزیر عدلیه، لایحه متحدالشکل کردن لباس را به مجلس تقدیم کرد، در روز ششم دی ماه 1307 این لایحه به قید دو فوریت به تصویب مجلس شورای ملی و روز دهم دی به امضای شاه رسید. ماده اول قانون کلیه مردان ایرانی را ملزم به پوشیدن لباس متحدالشکل می‌کرد. ماده دوم روحانیون را از این قاعده مستثنی کرد و در ماده سوم جریمه‌های نقدی و حبس برای متخلفین و کسانی که از پوشیدن لباس متحد سرپیچی می‌کردند، در نظر گرفته شد و اعلام شد: «‌وجوه جرایم مأخوذه از اجرای این ماده در هر محل توسط بلدیه آنجا، مخصوص تهیه لباس متحدالشکل برای مساکین آن محل خواهد بود.» ماده چهارم هم تاریخ اجرایی شدن قانون را یکم فروردین 1308 اعلام کرد. یک ماه بعد نظامنامه این قانون نوع پوشش مردان ایرانی را تعیین‌ کرد که لباس رسمی را کلاه پهلوی، لباس کوتاه اعم از نیم‌ تنه یقه عربی یا یقه‌ برگردان، پیراهن و شلوار تعریف کرده بود. ماجرای یکسان‌سازی ملی که به زعم شاه و مشاورانش منتهی به مدرنیته می‌شد، غائله دامنه‌داری بود. اعتراض عشایر، بست‌نشینی‌های علما و نافرمانی و مخالفت چهره‌های سیاسی و دیپلماتیک، مردم هم به شیوه خود با رخت و لباسی که شاه می‌خواست به تنشان کند کنار نمی‌آمدند. در میان اسناد مربوط به تغییر لباس روایتی از یکی از اهالی بندر لنگه ذکر شده که پسرش را به‌دلیل پوشیدن لباس پهلوی «از اولادی خود خارج کرده و می‌گوید این اولاد من نیست» تغییر یکباره پوشش برای مردم فقط بار فرهنگی نداشت، بلکه از منظر اقتصادی هم هزینه‌هایی برای آنها در پی داشت.
عشایر بویژه در منطقه فارس اعتراضات گسترده‌تری به قانون جدید داشتند. فروردین 1308 که طبق قانون پوشش متحدالشکل لازم الاجرا ‌شد، شورش و ناآرامی در میان طوایف فارس بالا گرفت و تا ماه ها ادامه داشت، تا جایی که روزنامه «دیلی میل» لندن روز یازدهم تیرماه درباره دلیل اعتراضات عشایر فارس نوشت: «شورش عشایر فارس در اعتراض به تصمیم دولت برای واداشتن مردم به ترک عمامه و لباس روحانی و استفاده از کلاه پهلوی صورت گرفته است» و روزنامه «ایوینینگ نیوز» هم روز 18 تیر از سرکوب اعتراضات گفت: «شورش استان فارس علیه اقدامات دولت شدت یافته و ایل بختیاری به عشایر قشقایی ملحق شده‌اند و دولت نیز نیروی نظامی بیشتری به منطقه گسیل داشته است» عشایر این درگیری‌ها را از سر گذراندند و زیر بار به تن کردن لباس های دیکته شده از سوی حکومت نرفتند.
قانون تغییر پوشش که حکومت آن را «وسیله‌ای جهت تولید حس یک‌جهتی و اتحاد قلبی عموم افراد مملکت» می‌دانست، باعث ایجاد تنش‌هایی در سطوح مختلف جامعه شد. در این سال اعتراضات اغلب در مقابل تغییراتی بود که شاه و مجلس برای لباس مردان در نظر گرفته بودند، اما بسیاری از مردم نگران روزهایی بودند که نوبت به پوشش زنان برسد. زمزمه‌هایی از برداشتن پوشیه زنان و ترویج پوشش فرنگی در میان زنان مترقی آن روزگار شنیده می‌شد. سفر امان‌الله خان و ملکه ثریا، شاه و ملکه جوان افغانستان به ایران، این زمزمه‌ها را جدیت بیشتر بخشید، بالاخره شاه در سال 1314 فرمانی را برای تعیین نوع پوشش زنان در اجتماع صادر کرد.

مهدی زارعی/ پس از گذشت دو سال از سفر تیم منتخب ایران به آذربایجان شوروی و انجام سه مسابقه دوستانه با باشگاه‌های آذربایجانی، هیأت فوتبال تهران از تیم منتخب فوتبال آذربایجان شوروی دعوت کرد تا برای چند بازی دوستانه به ایران سفر کند. این دعوت مورد قبول مقامات ورزشی شوروی قرار گرفت و تیم فوتبال آذربایجان با 19 بازیکن، دو همراه و یک ژوری (عضو هیأت منصفه. داور) از طریق بادکوبه راهی بندرپهلوی و تهران شد و در کرج از سوی دو تن از اعضای هیأت فوتبالیست‌های تهران و گروهی از ورزش‌دوستان و همچنین اسلاوسکی نایب اول سفارت و قنسول سفارت شوروی در تهران، مورد استقبال قرار گرفت.
نخستین بازی تیم فوتبال کلنی آذربایجان شوروی با تیم منتخب تهران در زمین فوتبال دروازه دولت انجام گرفت. چمن کاری این زمین قبل از ورود تیم آذربایجان تکمیل شده بود و به این ترتیب برای نخستین بار بازیکنان ایرانی در روی زمین چمن بازی کردند. این مسابقه با نتیجه (11-0) به سود میهمان خاتمه یافت. آذربایجان در بازی دوم هم (3-1) به برتری دست یافت. در روز دوشنبه هشتم آذرماه، سومین بازی دوستانه آذربایجان مقابل منتخب تهران با حضور عبدالحسین تیمورتاش(وزیر دربار)، سیدمحمد تدین (رئیس مجمع ترقی و ترویج فوتبال) و لوکالوسکی (شارژدافر سفارت شوروی) انجام گرفت که این مسابقه هم با 4 گل به سود منتخب آذربایجان به پایان رسید. پس از پایان این مسابقه، تیمورتاش وزیر دربار پس از سخنرانی مختصری درباره فواید ورزش، گلدان نقره‌ای را که قبلاً از طرف فوتبالیست‌های ایرانی تهیه شده بود، به تیم آذربایجان شوروی اهدا کرد و سپس نشان‌هایی را به دست خود، به سینه آنها سنجاق کرد. از سوی دیگر «شیخ سعیداُف» نماینده شورای عالی تربیت بدنی آذربایجان نیز بیرقی از طرف تیم میهمان به فوتبالیست‌های ایران تقدیم کرد و از میهمان نوازی آنها سپاسگزاری نمود.
سه مسابقه منتخب تهران و آذربایجان، تبعات زیادی برای فوتبال کشور داشت. بسیاری از بازیکنان زبده فوتبال تهران، به خاطر این نتایج برای همیشه فوتبال را کنار گذاشتند. از طرف دیگر ولیعهد (محمدرضا پهلوی) به‌عنوان جانشین تدین، رئیس مجمع ترقی و ترویج فوتبال شد. این تغییرات در حالی رخ داد که ناظران اذعان داشتند که اگر دروازه بان تیم منتخب تهران (خان خانان سرداری) درون دروازه عملکرد مناسبی نشان نداده بود، شکست‌های تهران سنگین‌تر نیز می‌شد. به همین خاطر تصویب شد که از 1500 تومان اعتبار دولت که برای مخارج لازمه فوتبالیست‌ها در اختیار وزارت معارف گذارده شده بود، 150 تومان پاداش به خان خانان سرداری داده شود.
مجله تهران مصور، ش 1، 1 آذر 1308، صص 8 و 9
همان، ش 2، 23آذر1308، ص 9

 تهیه و تنظیم:حسن مجیدی

مرگ مادر و نوزاد در نبود قابله

از بندر لنگه اطلاع می‌دهند که درمدت سه‌چهارماه قریب شصت نفر دختر جوان با اطفالشان در موقع وضع حمل هم آغوش مرگ شده عشرت و لذت زندگانی را به گور بردند. این واقعه فقط به‌واسطه نبودن قابله در این حدود می‌باشد. در اثر عدم تخصص و بی‌اطلاعی زن‌ها و بی‌دقتی و بالاخره نبودن وسایل کامل صحی دوشیزگان وطن دچار مصائب و مشقات سخت شده و از میوه زندگی ثمره بر نمی‌دارند. خیلی جای تأسف است که امور صحیه ما که در درجه‌ اول کارهای ضروری مملکت می‌باشد، با عدم توجه می‌گذرد و منحصر به بندر لنگه نیست. قسمت عمده شهر‌های مملکت ما هنوز فاقد وسایل صحیحه می‌باشد و باید تصدیق کرد آن شور، ولع و احساساتی که تا دو سال و یک‌سال قبل راجع به توسعه و پیشرفت مؤسسات صحی مملکت از طرف همه ابراز می‌گردید یک‌مرتبه خاموش شده و مسکوت مانده است. به‌عقیده ما توسعه امور صحی و تزئید اعتبار و بودجه این مؤسسه و اعزام اطباء صحی و قابله‌ها به ولایات یکی از قدم‌های بزرگ ‌اصلاحی دولت به شمار می‌آید. امیدواریم عطف توجه لازمی در این قسمت به‌عمل آید.
 روزنامه اطلاعات - پنجشنبه 22 فروردین 1308

مرگ پدر چای ایران

فوت چایکار
بوشهر- حاج (محمدمیرزا) آقای کاشف‌السلطنه چایکار که 4شنبه گذشته از هندوستان و چین ژایون مراجعت نموده بودند امروز صبح ساعت 11 به‌سمت شیراز حرکت- در «کتل ملو» دالکی و کنار تخته، اتومبیل پرت و مشارالیه و یک نفر امنیه فوری فوت می‌نمایند. مسیو پرتیوا هم که همراه بوده مجروح گردیده است. جنازه‌ها حمل‌ و منتظر دستور فامیل آقای کاشف‌السلطنه هستند.  به‌ملاحظه پرت شدن اتومبیل آقای کاشف‌السلطنه که شب گذشته راپورت آن داده شده امروز صبح رئیس کمپانی زیگلر با معاون و یک‌نفر مکانیک و دکتر زمانی طبیب صحیه به‌کنار تخته حرکت کرده‌اند. برطبق اطلاع واصله مسیو پرتیوا و شوفر که یک‌نفر عرب بوده و مجروح شده‌اند به‌همراه دکتر به‌کازرون حمل و حالت آنها خطر ناک نیست. جنازه امنیه در کنار تخت دفن و برای حمل جنازه مرحوم کاشف‌السلطنه قرار است از شیراز اتومبیل بفرستند و نعش را حمل کنند. اتومبیل پرت شده متعلق به زیگلر بوده که برای فروش به طهران ‌فرستاده است.
روزنامه کوشش- سه شنبه-3اردیبهشت1308

آغاز احداث پمپ بنزین‌های تهران

در تعقیب اعلان سابق بلدیه طهران به اطلاع عامه می‌رساند:
1- برای هر تلمبه در نقاطی که از طرف بلدیه معین خواهد شد نصب شود ماهی بیست‌وپنج تومان حق الارض دریافت خواهد شد.
2- تعیین نقاطی که باید تلمبه بنزین نصب شود از طرف بلدیه بعمل خواهد آمد و در خارج از نقاطی که بلدیه معین می‌کند کسی حق نصب آن را نخواهد داشت.
٣ - در صورت یک ماه تأخیر تأدیه حق الارض تلمبه به منفعت بلدیه ضبط خواهد شد.
4- کسانی که مایل به نصب تلمبه هستند، باید به بلدیه درخواست نامه داده و جواز بگیرند و از یک ماه بعد از تاریخ جواز حق‌الارض از صاحب آن دریافت خواهد شد. بلدیه طهران
روزنامه شفق سرخ - جمعه 8 شهریور 1308

افتتاح رسمی محبس جدید قصر قاجار

امروز از طرف اداره محترم تشکیلات نظمیه مملکتی به‌مناسبت تشریف‌فرمایی اعلیحضرت همایونی و افتتاح رسمی محبس جدید قصر قاجار [زندان قصر] که ساختمان آن اخیراً به‌کلی خاتمه پذیرفته است دعوتی از آقایان وزراء، معاونین وزارتخانه‌ها و نمایندگان مجلس شورای ملی به عمل آمده بود.
دو ساعت بعداز ظهر آقایان مدعوین متدرجا در عمارت قصر قاجار حضور یافته در جایگاه مخصوصی که قبلاً تهیه گردیده بود قرار گرفتند.
اعلیحضرت همایونی در ساعت سه‌ بعدازظهر در عمارت قصر قاجار تشریف‌فرما گردیده و پس‌از اندکی توقف مشغول بازدید قسمت‌های مختلف محبس‌ها گردیدند.
در هر قسمت توضیحات کافی داده می‌شد؛ طرز ساختمان عمارت که از روی بهترین محابس مدنی دنیا بنا گردیده و از هر جهت موافق اصول حفظ الصحه وقواعد علمی ساختمان شده مورد توجه خاص اعلیحضرت همایونی واقع گردید.
محبس جدید قصر قاجار گنجایش 800 نفر محبوس را دارد و دارای باغ برای تفریح محبوسین، حمام، مریضخانه عمومی و مریضخانه مخصوص امراض مسریه و سایر لوازم دیگر می‌باشد.
محبس قصر قاجار دارای 102 اتاق برای محبوسین است که 96 اتاق آن 5 نفری و بقیه یک نفری است به‌علاوه در قسمت مریضخانه، 6 اتاق 6 نفری و 6 اتاق یک نفری برای محبوسین مریض‌ ساخته شده است. محبوسین محبس قصر قاجار هر یک به فراخور حال خود به عملیات یدی از قبیل قالی‌بافی و غیر گمارده خواهند شد و برای این‌منظور یک کار خانه بزرگی که دارای قسمت‌های متعدد است در آنجا ساخته شده است.
برای نسوان و برای اطفال نیز محابس مخصوصی در آتیه ساخته خواهد شد که نقشه آن مورد تصویب واقع گردیده است.
روزنامه اطلاعات - دوشنبه 11 آذر 1308

فوت احمد میرزا شاه مخلوع

احمد میرزا شاه مخلوع ایران که از یک سال قبل در پاریس مریض و اغلب در مریضخانه ‌ها مشغول معالجه بود، به موجب اخبار رویتر و بی‌سیم برلن [روز 9 اسفند 1308] فوت
نموده است.
روزنامه کوشش- یکشنبه 11 اسفند 1308