ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
آیتالله رئیسی : از آزادی مطبوعات حمایت میکنیم
رئیس قوقه قضائیه در ادامه دیدارهای خود با قشرهای مختلف، عصر دوشنبه میزبان اصحاب رسانه بود. جایی که فعالان و نمایندگان رسانهها نقطه نظرات خود درباره نحوه مواجهه قضایی با رسانهها را بیان کردند. آیتالله سید ابراهیم رئیسی هم در این دیدار از نقد منصفانه استقبال و تأکید کرد که رسانهها را در کنار و همکار خود در اجرای عدالت میداند.
بهگزارش میزان، وی با اظهار امیدواری نسبت به تداوم این جلسات گفت: در جامعه باید با هر سلیقهای قانون حاکم باشد و اگر قانون مورد نقض قرار گیرد، عدالت نیز مورد نقض قرار میگیرد. رئیسی در ادامه با تأکید بر اهمیت سرمایه اجتماعی و ضرورت تقویت آن ادامه داد: کاملاً درست است که ما در اقداماتمان خصوصاً در برخی احکام که برای جامعه ایجاد سؤال میکند، پیوست رسانهای لازم داریم و باید یک پیوست داشته باشیم که کاملاً برای جامعه تبیین کند که صدور یک حکم این مبنا را داشته است. آیتالله رئیسی با بیان اینکه ما رسانهها را همکاران خود در اجرای عدالت میبینیم؛ نه در مقابل خود، گفت: اصلاً فلسفه این جلسه برای این است که ما مجموعه رسانهای کشور را همکاران اجرای عدالت میبینیم و حتماً لسان نقد شما هم میتواند در جهت اجرای عدالت کمک کند. کسی با نقد هیچ مخالفتی ندارد؛ خصوصاً زمانی که آن نقد، نقد منصفانه است. حتماً نقد منصفانه میتواند در جهت کمک به دستگاهها، نظام اداری کشور و مجموعه دستگاه قضایی مؤثر باشد. وی در ادامه با بیان اینکه از حق نظام در تخلفات نمیشود گذشت کرد اما از حق شخصی میتوان؛ ادامه داد: آنهایی که نسبت به دستگاه قضایی حرفی زدهاند و نسبت به ایشان احیاناً کیفرخواستی صادر شده، از آنها هم گذشت میکنیم.
آیتالله رئیسی با بیان اینکه وجود آزادی در کشور به برکت انقلاب اسلامی و خون مطهر شهداست، گفت: ما در دستگاه قضایی خود را موظف به حمایت از آزادی رسانهها و مطبوعات میدانیم و معتقدیم که این آزادی به نفع مردم و کشور است. رئیس دستگاه قضا با اشاره به ایجاد سامانهای در دستگاه قضایی برای انتشار آرای محاکم گفت: در جلسهای که با حضور وزرای مربوطه و همکاران قضایی برگزار کردیم، مطالبی را در رابطه با بحث عدالت الکترونیک از جمله سامانه آرا که دنبال فعال کردن آن هستیم، مطرح کردیم. هدف ما آن است که آرای محاکم در منظر و نگاه صاحبنظران و نخبگان و پژوهشگران قرار گیرد و انجام این کار در جهت ایجاد شفافیت در دستور کار ما قرار دارد. رئیس دستگاه قضا با اشاره به اهمیت «قاعده قبح عقاب بلابیان» گفت: حتماً باید همه قوانین و مقررات که لازم الاجراست، ابلاغ شود. اگر شورای امنیت ملی مصوبهای را در حوزه رسانهها صادر میکند، حتماً باید این مصوبه به اطلاع رسانهها برسد و رسانهها نیز چون ابلاغ شورای عالی امنیت ملی مبتنی بر یک تصمیم امنیتی است، وظیفه دارند تصمیم مزبور را رعایت کنند.
سخنگوی قوه قضائیه: هفته نامه صدا رفع توقیف میشود
در نشست اصحاب رسانه با رئیس قوه قضائیه، پس از طرح مطالبی از سوی مدیران مسئول رسانهها و پیش از آغاز سخنان آیتالله رئیسی، غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه با اشاره به بحث توقیف مطبوعات افزود: تبصره ۲ ماده ۵ قانون مطبوعات صراحت دارد که مصوبات شورای عالی امنیت ملی برای مطبوعات لازمالاتباع است و در صورت تخلف، دادگاه میتواند نشریه متخلف را موقتاً تا دو ماه توقیف کند. ابلاغ این مصوبه با قوه قضائیه نیست؛ بلکه با شورای عالی امنیت ملی و حسب مورد با وزارت ارشاد است؛ بنابراین ما در قوه قضائیه تکلیفی در رابطه با این مصوبه نداریم. سخنگوی دستگاه قضا تصریح کرد: بر این اساس توقیف یک نشریه به سبب تخلف از مصوبه شورای عالی امنیت ملی، موقت است و سقف این توقیف نیز در قانون جدید دو ماه در نظر گرفته شده است. در مورد نشریه «صدا» نیز قرار شد همین اتفاق رخ دهد. بنابراین این نشریه رفع توقیف خواهد شد و به حیات خود ادامه میدهد؛ البته رسیدگی به تخلفات آن در دادگاه و با حضور هیأت منصفه انجام خواهد شد. وی با بیان اینکه شورای نگهبان الزام قاضی به متابعت از نظر هیأت منصفه را غیرشرعی میداند، گفت: با وجود این، در سالهای اخیر که من در دادگستری تهران حضور داشتم، بیش از ۹۵ درصد، نظرات هیأت منصفه را دادگاه مراعات کرده است؛ یعنی مغایرت نظرات هیأت منصفه با دادگاهها کمتر از ۵ درصد بوده است.
برش
درددل رسانهای با آیتالله رئیسی
امیر محبیان، مدیر خبرگزاری آریا: آزادی بدون عدالت نمیشود و عدالت استثناپذیر نیست و عدالت باید برای همه صورت بگیرد عدالت نباید پیرو سیاست باشد و سیاست باید پیرو عدالت باشد. مردم باید قبل از دیدن عدالت رفتار و کردار کسی که عدالت را انجام میدهد، مصداق عدالت ببینند.
سید ضیا هاشمی، مدیر عامل ایرنا: در کشور ما حفظ آبرو خیلی مهم است و نتیجه اصلی سرمایه اجتماعی حفظ آبرو است... در فرآیند برخی از بازداشتها در همین روزها ابهام وجود دارد.این ابهامات سبب شایعات و توسعه آن میشود بنابراین شفافسازی روندها بویژه در حوزه دستگیریها و جلب اعتماد بیشتر به قوه قضائیه کمک میکند.
حمید رسایی، مدیر مسئول هفتهنامه ۹ دی: متأسفانه در دوره قبل رسانهها با سختگیریهای خاصی مواجه میشدند و کسانی که به قوه قضائیه نقد داشتند که البته اختصاص به قوه قضائیه هم نداشت با برخوردهای سختی مواجه میشدند و لذا شروع شما شروع خوبی است و ای کاش شکایاتی که قوه قضائیه از رسانهها دارد را بررسی بفرمایید یا حتی به عنوان مدعیالعموم بررسی شود.
متقیان، مدیرعامل ایسنا: ما پروندههای زیادی در دادگاه داشتیم و قرار بود یک هیأت حل اختلاف خانوادگی درست شود و اگر به صلح انجامید، پرونده به دادگاه نرود... افزایش ظرفیت انتقادپذیری را هم بپذیرید که کار رسانه انعکاس افکار جامعه است.
پیام تیرانداز از خبرگزاری فارس: مشاهدات ما این است که بخشی از بدنه قوه قضائیه به جای اینکه خود را مدافع انقلاب و مردم بداند، در واقع مدافع مدیریت قوه قضائیه است و دوستان رسانهای من احتمالاً این موضوع را تأیید خواهند کرد... نقد شنیدن که جزء شخصیت شماست به قوه قضائیه تسری پیدا کند تا مردم نتایج آن را ببینند.
آخوندی از روزنامه وطن امروز: میخواهم تا کانال ارتباطی میان رسانهها و قوه قضائیه ایجاد شود تا اگر مطالبی وجود داشت، عرض کنم.کرمی مدیر مسئول همشهری: انتظار داریم که میان جرم سیاسی و جرایم امنیتی تفکیک قائل شوید. هیچ کس مخالف برخورد با مجرم نیست، ولی این باید در مسیر عدالت قرار گیرد. دو سال است که فعالان محیط زیست در زندان هستند و اطلاعرسانی نمیشود و یک نهاد امنیتی میگوید اینها مجرم هستند و نهاد دیگر میگوید نیستند.
شکوری، مدیرکل اخبار داخلی صدا و سیما: در امریکا که من مدتی حضور داشتم، جلسه دادگاه را با رضایت طرفین ضبط و اقدام به انتشار آن میکردند؛ این امر باعث میشد تا مخاطبین متوجه شوند که در موارد مشابه باید چه اقداماتی انجام دهند و در نتیجه بازارگرمی کارچاق کنها و وکلایی که میخواستند مردم را سرکیسه کنند، کساد میشد.
گنجی، مدیر مسئول روزنامه جوان: یکی از چیزهایی که ما رسانهایها خیلی به آن نیاز داریم، آرامش قضایی است... مقام معظم رهبری میفرمایند قوه قضائیه باید پرچمدار آزادیهای سیاسی و اجتماعی باشد، این فرمایش حضرت آقا بسیار هوشمندانه است؛ اما ما تاکنون دستورالعملی در این رابطه ندیدهایم؛ برای مثال آقایی که میخواهد در مشهد سخنرانی کند چرا دادستان مشهد جلوی او را میگیرد و همین آقا فردا سخنانی را که میخواست در مشهد بگوید و در شیراز و جاهای دیگر میگوید.
حسین عبداللهی، مدیر مسئول روزنامه آرمان: ابلاغهای شورای امنیت ملی را اصلاً به ما نشان نمیدهند، اما از ما شکایت میکنند و میگویند خلاف مصوبه شورای عالی امنیت ملی عمل کردید. ما هنوز راجع به رئیس جمهوری دولت اصلاحات مشکل داریم که بالاخره وی منع رسانهای دارد یا خیر؟ آیا علیه این آقا نوشتن، مشکلی ندارد، اما له او اگر بنویسیم مورد پیگرد قرار میگیریم؟ این تناقض و تبعیضی است که صورت میگیرد.
مظفری، مدیر مسئول روزنامه آفتاب یزد: دستور فرمایید تا در مراجعات مدیر مسئول رسانهها به دادسراها شخصیت آنها لحاظ شود؛ به هر ترتیب با مدیر مسئولی که ۲۰ الی ۳۰ سال سابقه کار دارد و دارای دفتر و کارمند است، باید به گونهای برخورد شود که با التزام قضیه او در دادسرا حل شود.
جعفر محمدی، مدیر سایت عصر ایران: اگر یک تاریخ پژوه بخواهد در مورد رسانههای ایران طی سالهای اخیر تحقیق کند، احتمالاً این تصور برای او ایجاد میشود که در رأس قوه قضائیه یک فرد معصوم حضور داشته است چرا که هیچ انتقادی از این قوه در رسانهها پیدا نمیکند. گارد قوه قضائیه باید باز شود و نقدپذیری در دستگاه قضایی باید احیا شود.
بهگزارش میزان، وی با اظهار امیدواری نسبت به تداوم این جلسات گفت: در جامعه باید با هر سلیقهای قانون حاکم باشد و اگر قانون مورد نقض قرار گیرد، عدالت نیز مورد نقض قرار میگیرد. رئیسی در ادامه با تأکید بر اهمیت سرمایه اجتماعی و ضرورت تقویت آن ادامه داد: کاملاً درست است که ما در اقداماتمان خصوصاً در برخی احکام که برای جامعه ایجاد سؤال میکند، پیوست رسانهای لازم داریم و باید یک پیوست داشته باشیم که کاملاً برای جامعه تبیین کند که صدور یک حکم این مبنا را داشته است. آیتالله رئیسی با بیان اینکه ما رسانهها را همکاران خود در اجرای عدالت میبینیم؛ نه در مقابل خود، گفت: اصلاً فلسفه این جلسه برای این است که ما مجموعه رسانهای کشور را همکاران اجرای عدالت میبینیم و حتماً لسان نقد شما هم میتواند در جهت اجرای عدالت کمک کند. کسی با نقد هیچ مخالفتی ندارد؛ خصوصاً زمانی که آن نقد، نقد منصفانه است. حتماً نقد منصفانه میتواند در جهت کمک به دستگاهها، نظام اداری کشور و مجموعه دستگاه قضایی مؤثر باشد. وی در ادامه با بیان اینکه از حق نظام در تخلفات نمیشود گذشت کرد اما از حق شخصی میتوان؛ ادامه داد: آنهایی که نسبت به دستگاه قضایی حرفی زدهاند و نسبت به ایشان احیاناً کیفرخواستی صادر شده، از آنها هم گذشت میکنیم.
آیتالله رئیسی با بیان اینکه وجود آزادی در کشور به برکت انقلاب اسلامی و خون مطهر شهداست، گفت: ما در دستگاه قضایی خود را موظف به حمایت از آزادی رسانهها و مطبوعات میدانیم و معتقدیم که این آزادی به نفع مردم و کشور است. رئیس دستگاه قضا با اشاره به ایجاد سامانهای در دستگاه قضایی برای انتشار آرای محاکم گفت: در جلسهای که با حضور وزرای مربوطه و همکاران قضایی برگزار کردیم، مطالبی را در رابطه با بحث عدالت الکترونیک از جمله سامانه آرا که دنبال فعال کردن آن هستیم، مطرح کردیم. هدف ما آن است که آرای محاکم در منظر و نگاه صاحبنظران و نخبگان و پژوهشگران قرار گیرد و انجام این کار در جهت ایجاد شفافیت در دستور کار ما قرار دارد. رئیس دستگاه قضا با اشاره به اهمیت «قاعده قبح عقاب بلابیان» گفت: حتماً باید همه قوانین و مقررات که لازم الاجراست، ابلاغ شود. اگر شورای امنیت ملی مصوبهای را در حوزه رسانهها صادر میکند، حتماً باید این مصوبه به اطلاع رسانهها برسد و رسانهها نیز چون ابلاغ شورای عالی امنیت ملی مبتنی بر یک تصمیم امنیتی است، وظیفه دارند تصمیم مزبور را رعایت کنند.
سخنگوی قوه قضائیه: هفته نامه صدا رفع توقیف میشود
در نشست اصحاب رسانه با رئیس قوه قضائیه، پس از طرح مطالبی از سوی مدیران مسئول رسانهها و پیش از آغاز سخنان آیتالله رئیسی، غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضائیه با اشاره به بحث توقیف مطبوعات افزود: تبصره ۲ ماده ۵ قانون مطبوعات صراحت دارد که مصوبات شورای عالی امنیت ملی برای مطبوعات لازمالاتباع است و در صورت تخلف، دادگاه میتواند نشریه متخلف را موقتاً تا دو ماه توقیف کند. ابلاغ این مصوبه با قوه قضائیه نیست؛ بلکه با شورای عالی امنیت ملی و حسب مورد با وزارت ارشاد است؛ بنابراین ما در قوه قضائیه تکلیفی در رابطه با این مصوبه نداریم. سخنگوی دستگاه قضا تصریح کرد: بر این اساس توقیف یک نشریه به سبب تخلف از مصوبه شورای عالی امنیت ملی، موقت است و سقف این توقیف نیز در قانون جدید دو ماه در نظر گرفته شده است. در مورد نشریه «صدا» نیز قرار شد همین اتفاق رخ دهد. بنابراین این نشریه رفع توقیف خواهد شد و به حیات خود ادامه میدهد؛ البته رسیدگی به تخلفات آن در دادگاه و با حضور هیأت منصفه انجام خواهد شد. وی با بیان اینکه شورای نگهبان الزام قاضی به متابعت از نظر هیأت منصفه را غیرشرعی میداند، گفت: با وجود این، در سالهای اخیر که من در دادگستری تهران حضور داشتم، بیش از ۹۵ درصد، نظرات هیأت منصفه را دادگاه مراعات کرده است؛ یعنی مغایرت نظرات هیأت منصفه با دادگاهها کمتر از ۵ درصد بوده است.
برش
درددل رسانهای با آیتالله رئیسی
امیر محبیان، مدیر خبرگزاری آریا: آزادی بدون عدالت نمیشود و عدالت استثناپذیر نیست و عدالت باید برای همه صورت بگیرد عدالت نباید پیرو سیاست باشد و سیاست باید پیرو عدالت باشد. مردم باید قبل از دیدن عدالت رفتار و کردار کسی که عدالت را انجام میدهد، مصداق عدالت ببینند.
سید ضیا هاشمی، مدیر عامل ایرنا: در کشور ما حفظ آبرو خیلی مهم است و نتیجه اصلی سرمایه اجتماعی حفظ آبرو است... در فرآیند برخی از بازداشتها در همین روزها ابهام وجود دارد.این ابهامات سبب شایعات و توسعه آن میشود بنابراین شفافسازی روندها بویژه در حوزه دستگیریها و جلب اعتماد بیشتر به قوه قضائیه کمک میکند.
حمید رسایی، مدیر مسئول هفتهنامه ۹ دی: متأسفانه در دوره قبل رسانهها با سختگیریهای خاصی مواجه میشدند و کسانی که به قوه قضائیه نقد داشتند که البته اختصاص به قوه قضائیه هم نداشت با برخوردهای سختی مواجه میشدند و لذا شروع شما شروع خوبی است و ای کاش شکایاتی که قوه قضائیه از رسانهها دارد را بررسی بفرمایید یا حتی به عنوان مدعیالعموم بررسی شود.
متقیان، مدیرعامل ایسنا: ما پروندههای زیادی در دادگاه داشتیم و قرار بود یک هیأت حل اختلاف خانوادگی درست شود و اگر به صلح انجامید، پرونده به دادگاه نرود... افزایش ظرفیت انتقادپذیری را هم بپذیرید که کار رسانه انعکاس افکار جامعه است.
پیام تیرانداز از خبرگزاری فارس: مشاهدات ما این است که بخشی از بدنه قوه قضائیه به جای اینکه خود را مدافع انقلاب و مردم بداند، در واقع مدافع مدیریت قوه قضائیه است و دوستان رسانهای من احتمالاً این موضوع را تأیید خواهند کرد... نقد شنیدن که جزء شخصیت شماست به قوه قضائیه تسری پیدا کند تا مردم نتایج آن را ببینند.
آخوندی از روزنامه وطن امروز: میخواهم تا کانال ارتباطی میان رسانهها و قوه قضائیه ایجاد شود تا اگر مطالبی وجود داشت، عرض کنم.کرمی مدیر مسئول همشهری: انتظار داریم که میان جرم سیاسی و جرایم امنیتی تفکیک قائل شوید. هیچ کس مخالف برخورد با مجرم نیست، ولی این باید در مسیر عدالت قرار گیرد. دو سال است که فعالان محیط زیست در زندان هستند و اطلاعرسانی نمیشود و یک نهاد امنیتی میگوید اینها مجرم هستند و نهاد دیگر میگوید نیستند.
شکوری، مدیرکل اخبار داخلی صدا و سیما: در امریکا که من مدتی حضور داشتم، جلسه دادگاه را با رضایت طرفین ضبط و اقدام به انتشار آن میکردند؛ این امر باعث میشد تا مخاطبین متوجه شوند که در موارد مشابه باید چه اقداماتی انجام دهند و در نتیجه بازارگرمی کارچاق کنها و وکلایی که میخواستند مردم را سرکیسه کنند، کساد میشد.
گنجی، مدیر مسئول روزنامه جوان: یکی از چیزهایی که ما رسانهایها خیلی به آن نیاز داریم، آرامش قضایی است... مقام معظم رهبری میفرمایند قوه قضائیه باید پرچمدار آزادیهای سیاسی و اجتماعی باشد، این فرمایش حضرت آقا بسیار هوشمندانه است؛ اما ما تاکنون دستورالعملی در این رابطه ندیدهایم؛ برای مثال آقایی که میخواهد در مشهد سخنرانی کند چرا دادستان مشهد جلوی او را میگیرد و همین آقا فردا سخنانی را که میخواست در مشهد بگوید و در شیراز و جاهای دیگر میگوید.
حسین عبداللهی، مدیر مسئول روزنامه آرمان: ابلاغهای شورای امنیت ملی را اصلاً به ما نشان نمیدهند، اما از ما شکایت میکنند و میگویند خلاف مصوبه شورای عالی امنیت ملی عمل کردید. ما هنوز راجع به رئیس جمهوری دولت اصلاحات مشکل داریم که بالاخره وی منع رسانهای دارد یا خیر؟ آیا علیه این آقا نوشتن، مشکلی ندارد، اما له او اگر بنویسیم مورد پیگرد قرار میگیریم؟ این تناقض و تبعیضی است که صورت میگیرد.
مظفری، مدیر مسئول روزنامه آفتاب یزد: دستور فرمایید تا در مراجعات مدیر مسئول رسانهها به دادسراها شخصیت آنها لحاظ شود؛ به هر ترتیب با مدیر مسئولی که ۲۰ الی ۳۰ سال سابقه کار دارد و دارای دفتر و کارمند است، باید به گونهای برخورد شود که با التزام قضیه او در دادسرا حل شود.
جعفر محمدی، مدیر سایت عصر ایران: اگر یک تاریخ پژوه بخواهد در مورد رسانههای ایران طی سالهای اخیر تحقیق کند، احتمالاً این تصور برای او ایجاد میشود که در رأس قوه قضائیه یک فرد معصوم حضور داشته است چرا که هیچ انتقادی از این قوه در رسانهها پیدا نمیکند. گارد قوه قضائیه باید باز شود و نقدپذیری در دستگاه قضایی باید احیا شود.
گفت و گو با علیرضا افتخاری
گوش جوانان ما به موسیقی فاخر عادت ندارد
سهیلا نوری
گزارش نویس
علیرضا افتخاری به جوانهای کشور حق میدهد در آشفته بازار هنر، گاهی از مسیر درست و هنر فاخر و متعالی خارج شوند. این هنرمند بیش از هر چیزی به وضعیت اقتصادی کشور نقد دارد و آن را عاملی برای گرایش جوانان به سمت انتخابهای حشو و زائد میداند. اما در عین حال معتقد است جوانان هم باید دست از تلاش برندارند و برای رسیدن به تعالی و هدفهای بزرگ رنج بکشند.
خانواده تا چه اندازه در گرایش جوان به هنر فاخر مؤثر است؟
درست است که خانواده در علاقهمندی فرزند بسیار مؤثر است، اما گاهی هم باید جوان خودش، سایرین را مجاب کند. مثلاً خود من وقتی 9 سالم بود به پیشنهاد آقایی در همسایگیمان که مجری رادیو بود، سر از رادیو درآوردم و به واسطه زبان مادریام، ترانههای لری دشتستانی را اجرا کردم. به گروهی که هماهنگی این کار را برعهده داشتند، 20 تا یک تومانی میدادند اما من از این رقم هیچ سهمی نداشتم و همین که ساعت 6 بعدازظهر صدایم در برنامه ارتش یا کارگر رادیو پخش میشد، برای من کافی بود. اما از آنجا که پدرم مخالف سرسخت من در هنر موسیقی بود حتی این حضور زودهنگام در رادیو هم تأثیری نداشت. البته این را هم بگویم که آن وقتها، جوانهایی که در میهمانیها و مراسم مختلف میخواندند، سر از جاهای ناجور درمیآوردند و این موضوع دلیلی بود که پدرم تلاش میکرد مرا از مسیر موسیقی دور کند.
مخالفتهای پدر تا چه زمانی ادامه داشت؟
بعد از انقلاب هم همچنان جوانهای علاقهمند و مستعد را راحت به رادیو و تلویزیون راه نمیدادند ضمن اینکه در شهری مثل اصفهان برای من و دوستان خوش صدای من پارتی و این جور چیزها وجود نداشت. جایی هم نبود که بخوانیم و صدایمان شنیده شود. در رادیو اصفهان هم بیشتر صدای کسانی پخش میشد که در کابارهها میخواندند تا از این طریق برای آن کابارهها تبلیغ شود و مشتری بیشتری پیدا کنند.
استادهای بزرگ هم که جوانها را محرم نمیدانستند؛ آخر نمیشد یک جوان نزد استادی مثل استاد تاج آموزش ببیند، بعد برود توی مراسم عروسی و جشن و میهمانیها بخواند. کسی که ردیف میدانست نباید سر از این میهمانیها درمیآورد که در آنها بیشتر تصنیفهای کوچه بازاری خوانده میشد. من هم که به خاطر حساسیتهای پدرم و اهدافی که در سر داشتم، اهل این طور میهمانیها نبودم، شدم شاگرد استاد تاج و با سختی بسیار و رنج فکری شدید، اوایل انقلاب در آزمون باربد که با داوری هیأتی متشکل از علی تجویدی، دکتر برکشلی ، دکتر مهدی فروغ، حاج علی اکبر خان شهنازی و داریوش صفوت برگزار شد از بین 154 شرکت کننده حائز رتبه شدم و مدرک خوانندگی دریافت کردم.
آن زمان آهنگهایم را با استاد محمدعلی کیانینژاد و محمدجلیل عندلیبی کار کردم. بعد از انقلاب اولین مرتبهای بود که با مجوز بهمن بوستان از قم که یک فیلسوف بود، این امکان برای خوانندههای مرد به وجود آمد که با خواندن اشعاری از حافظ و مولانا صدایشان از تلویزیون شنیده شود که خب اولین نفرشان هم من بودم. از آن زمان به بعد پدرم نتوانست با من مخالفت کند و هنرم را پذیرفت. دیگر تشویقم میکرد و از آنجا که خودش و مادرم اهل موسیقی بودند، در کارهایم نظر میدادند و روز به روز هم موفقتر میشدم. کارهایی مثل سرو سیمین، یاد استاد، شور عشق و ترانههایی از این دست را که هر کدام در نوع خودشان با اهمیت بودند، در همان دوران اجرا کردم.
هنوز هم نقش والدین در موفقیت جوانها تأثیر دارد؟
امروز هم نقش پدر و مادرها در انتخابهای فرزندانشان بسیار پررنگ است، اما جوانها هم باید تلاش کنند، مطالعه داشته باشند، قدما و پیشینیان هر رشته و هنری را بشناسند و با آموختن از آنها، این امکان را به خودشان بدهند که از تجربهها و سبک زندگیشان استفاده کنند. یک انتخاب درست آیندهشان را میسازد. مثلاً یادم هست وقتی صدای من به عنوان اولین خواننده مرد بعد از انقلاب از تلویزیون پخش شد، خوانندههای قدیم رادیو و تلویزیون بازنشسته شده بودند و من به دوستان اصفهانیام در حوزه خوانندگی میگفتم بیایید برویم تهران. آنجا از خوانندههای جوان دعوت به همکاری شده است، اما آنها اصلاً جدی نمیگرفتند، یکسری هم که میگفتند میگذارندت سینه دیوار. سالها از آن زمان گذشت و همانهایی که میخواستند مرا از ادامه کار منصرف کنند، الان حسرت میخورند که چرا نیامدند. غیر از این نه تنها هنوز مرا سینه دیوار نگذاشتهاند که همچنان برای مردمم میخوانم و باور دارم خداوند این توانایی را در وجودم به ودیعه گذاشته تا به کمک آن مردم کشورم را از ناراحتی و غم و ناامیدی دور کنم.
تفاوت دنیای موسیقی امروز را با گذشته در چه میبینید؟
موسیقی سابق مثل نگینی بود که روی انگشتر قرار میگرفت، اما امروز در ظاهر نگین است ولی نگینی پلاستیکی. مثل ظروف ملامین که امروز در بازار مشتری بیشتری دارد یا ماشینهای جدید که با ماشینهای قدیم قابل قیاس نیست. به قول معروف یک جورهایی نازکی نان را گرفتند و کلفتی کار را. برای همین دنیای موسیقی امروز خیلی تغییر کرده. جوانها با ارگ، گیتار و همین سازهای راحت، آهنگ ضبط میکنند در صورتیکه برای ساختن یک موسیقی اصیل حداقل 20 نوازنده درگیر کار میشوند و از آنجا که امروز آهنگسازی بسیار پرهزینه است جوانترها که امنیت اقتصادی ندارند ترجیح میدهند سراغ موسیقیهای پیش پا افتاده بروند.
آن زمان که من کار را شروع کردم بابت یک ساعت استودیو نهایت 20 تومان پول میدادیم درحالی که الان 250 هزار تومان باید پول داد. این همه رشد در همین یک قلم را بگیریم برویم تا انتها ببینیم چه خبر است؟ آن وقت از اینکه صدای اعتراض معلم ما بالا میرود ناراحت میشویم. خب مگر چه میشود لنگر بودجه کمی هم به این سمت بیفتد. خب بالاخره یک نفر باید بگوید که جوانهای ما به موسیقی، تئاتر و سایر هنرها نیاز دارند و وقتی این زمینهها فراهم نیست چطور میتوان از این جوان انتظار پختگی داشت؟
یک آزمون درست و حسابی هم که برگزار نمیشود. فکرش را بکنید سال 57 با جایزه آزمون باربد میشد یک قطعه زمین خرید، حالا اما جوایزی که در آزمونها یا جشنوارههای موسیقی اهدا میشود، نهایت یک سکه بهار آزادی است.
آن وقتها علی تجویدی برای یاد استاد و 8 آهنگ، یک میلیون تومان گرفت درحالیکه الان 8 آهنگ حداقل 40 میلیون تومان آب میخورد گرچه باور دارم آهنگهای استاد تجویدی به گنبد مسجد شیخ لطفالله میماند و با نقوش روی گنبد در یک وزن ارزشی قرار میگیرد و نمیتوان برای هیچ کدامشان قیمتی تعیین کرد.
این را گفتم که بگویم آن زمانها راحت میشد 8 ترانه موسیقی آقایان ضرابیان و کیانی نژاد را ضبط کرد و کار موسیقی ارزانتر بود اما الان اگر پول باشد میتوانی روی سبیل شاه نقاره بزنی و اگر نه، نمیتوانی پایت را هم دراز کنی. این شرایط برای جوانها اصلاً قابل تحمل نیست، به همین فراخور موسیقیها هم ماندگار نیست برای اینکه آهنگساز فکر آزاد و ذوق چندانی برای کار ندارد، اکثر ملودیها هم که در گام مینور نواخته میشوند در صورتی که سابق بر این خواننده ردیفدان بود، گام موسیقی را میشناخت، نت میدانست و متوجه میشد آهنگساز کارش را به درستی انجام داده یا خیر. یک جورهایی در کار آهنگساز دخل و تصرف میکرد.
بحث مالی به کنار، دلیل این که جوان امروز گرایش چندانی به شنیدن موسیقی فاخر ندارد، در چه میبینید؟
موسیقی استاد تجویدی را هفتهای یک مرتبه از رادیو پیام یا آوا میشنوند و بقیه هفته را به ترانههای پیش پا افتادهای گوش میدهند که آرامش ندارد هیچ، به خاطر تاپتاپشان، به سلولهای مغزی هم آسیب میزند و سالهای بعد متوجه آثار مخربش میشوند. از طرفی گوش جوان ما به شنیدن موسیقی فاخر عادت ندارد، شاید اگر آهنگ کاروان بنان را بارها و بارها میشنیدند، ماجرای اخیر برای من اتفاق نمیافتاد و عدهای نمیریختند روی سرم. لااقل میدانستند با چه کسی طرف هستند. البته من به این جوانها خرده نمیگیرم. اگر اینها میدانستند افتخاری 40 سال در غم و شادی آنها شریک بوده و سالها تا پیچ رادیو را که باز میکردند صدای او را میشنیدند دیگر اینطور نمیشد که خستگیشان از زندگی را بر سر من تلافی کنند. خودم را که جای آنها میگذارم میبینم این جوانها اگر زندگی خوبی میداشتند روی هنرمندشان دست بلند نمیکردند. خب وقتی وضعیت تا این حد آشفته و درهم است چطور انتظار داشته باشیم جوانمان به موسیقی فاخر گرایش داشته باشد؟
این مشکل را چطور میشود برطرف کرد؟
در این شرایط که تنها دو سه نفر از پیشکسوتها ماندهاند و به این زودیها کسی نمیتواند جای آنها را بگیرد باید برای هنر موسیقی بودجه خوبی در نظر گرفت وگرنه از جوانی که درآمد خاصی ندارد نمیشود انتظار بالایی داشت، همین طور هم به مردمی که خریدن چند کیلو پیاز را به کنسرت علیرضا افتخاری ترجیح میدهند باید حق داد. در این شرایط دیگر تأمین غذای روح چندان مورد توجه نیست و نمیتوان از مردم انتظار داشت حمایت از هنرمند و توجه به موسیقی را وظیفه خودشان بدانند.
- در مورد جوانها چطور؟
دل جوان مثل برگ گل میماند. نباید دلش را شکست. باید به جوان بال داد تا پرواز کند وگرنه چشم به هم بزند 40 سالگیاش از راه میرسد. باید برای جوان زمینههایی را فراهم آورد که فرصت رفتن به سمت انتخابهای حشو و زائد را نداشته باشد.
با بازخوانی ترانههای قدیمی که رستاخیزی برای این ترانهها خواهد بود تا حد زیادی میتوان جوانها را به سمت ترانههای فاخر و موسیقی فاخر سوق داد.
البته وقتی در کنسرت من که این همه سال روی صحنه حاضر شدهام و کم سن و سال نیستم که نتوانم خودم را رعایت کنم، عدهای میآیند تا به قول خودشان امر به معروفم کنند و یکجوری تا میکنند که انگار هم باید آواز بخوانم هم توهین بشنوم، دیگر حسابش را بکنید نحوه برخورد با جوانها چگونه است و مسلم بدانید اگر تغییر رویه داده نشود، این وضعیت ادامه پیدا میکند و جوانهای ما همچنان سراغ انتخابهای پیش پا افتاده میروند.
گزارش نویس
علیرضا افتخاری به جوانهای کشور حق میدهد در آشفته بازار هنر، گاهی از مسیر درست و هنر فاخر و متعالی خارج شوند. این هنرمند بیش از هر چیزی به وضعیت اقتصادی کشور نقد دارد و آن را عاملی برای گرایش جوانان به سمت انتخابهای حشو و زائد میداند. اما در عین حال معتقد است جوانان هم باید دست از تلاش برندارند و برای رسیدن به تعالی و هدفهای بزرگ رنج بکشند.
خانواده تا چه اندازه در گرایش جوان به هنر فاخر مؤثر است؟
درست است که خانواده در علاقهمندی فرزند بسیار مؤثر است، اما گاهی هم باید جوان خودش، سایرین را مجاب کند. مثلاً خود من وقتی 9 سالم بود به پیشنهاد آقایی در همسایگیمان که مجری رادیو بود، سر از رادیو درآوردم و به واسطه زبان مادریام، ترانههای لری دشتستانی را اجرا کردم. به گروهی که هماهنگی این کار را برعهده داشتند، 20 تا یک تومانی میدادند اما من از این رقم هیچ سهمی نداشتم و همین که ساعت 6 بعدازظهر صدایم در برنامه ارتش یا کارگر رادیو پخش میشد، برای من کافی بود. اما از آنجا که پدرم مخالف سرسخت من در هنر موسیقی بود حتی این حضور زودهنگام در رادیو هم تأثیری نداشت. البته این را هم بگویم که آن وقتها، جوانهایی که در میهمانیها و مراسم مختلف میخواندند، سر از جاهای ناجور درمیآوردند و این موضوع دلیلی بود که پدرم تلاش میکرد مرا از مسیر موسیقی دور کند.
مخالفتهای پدر تا چه زمانی ادامه داشت؟
بعد از انقلاب هم همچنان جوانهای علاقهمند و مستعد را راحت به رادیو و تلویزیون راه نمیدادند ضمن اینکه در شهری مثل اصفهان برای من و دوستان خوش صدای من پارتی و این جور چیزها وجود نداشت. جایی هم نبود که بخوانیم و صدایمان شنیده شود. در رادیو اصفهان هم بیشتر صدای کسانی پخش میشد که در کابارهها میخواندند تا از این طریق برای آن کابارهها تبلیغ شود و مشتری بیشتری پیدا کنند.
استادهای بزرگ هم که جوانها را محرم نمیدانستند؛ آخر نمیشد یک جوان نزد استادی مثل استاد تاج آموزش ببیند، بعد برود توی مراسم عروسی و جشن و میهمانیها بخواند. کسی که ردیف میدانست نباید سر از این میهمانیها درمیآورد که در آنها بیشتر تصنیفهای کوچه بازاری خوانده میشد. من هم که به خاطر حساسیتهای پدرم و اهدافی که در سر داشتم، اهل این طور میهمانیها نبودم، شدم شاگرد استاد تاج و با سختی بسیار و رنج فکری شدید، اوایل انقلاب در آزمون باربد که با داوری هیأتی متشکل از علی تجویدی، دکتر برکشلی ، دکتر مهدی فروغ، حاج علی اکبر خان شهنازی و داریوش صفوت برگزار شد از بین 154 شرکت کننده حائز رتبه شدم و مدرک خوانندگی دریافت کردم.
آن زمان آهنگهایم را با استاد محمدعلی کیانینژاد و محمدجلیل عندلیبی کار کردم. بعد از انقلاب اولین مرتبهای بود که با مجوز بهمن بوستان از قم که یک فیلسوف بود، این امکان برای خوانندههای مرد به وجود آمد که با خواندن اشعاری از حافظ و مولانا صدایشان از تلویزیون شنیده شود که خب اولین نفرشان هم من بودم. از آن زمان به بعد پدرم نتوانست با من مخالفت کند و هنرم را پذیرفت. دیگر تشویقم میکرد و از آنجا که خودش و مادرم اهل موسیقی بودند، در کارهایم نظر میدادند و روز به روز هم موفقتر میشدم. کارهایی مثل سرو سیمین، یاد استاد، شور عشق و ترانههایی از این دست را که هر کدام در نوع خودشان با اهمیت بودند، در همان دوران اجرا کردم.
هنوز هم نقش والدین در موفقیت جوانها تأثیر دارد؟
امروز هم نقش پدر و مادرها در انتخابهای فرزندانشان بسیار پررنگ است، اما جوانها هم باید تلاش کنند، مطالعه داشته باشند، قدما و پیشینیان هر رشته و هنری را بشناسند و با آموختن از آنها، این امکان را به خودشان بدهند که از تجربهها و سبک زندگیشان استفاده کنند. یک انتخاب درست آیندهشان را میسازد. مثلاً یادم هست وقتی صدای من به عنوان اولین خواننده مرد بعد از انقلاب از تلویزیون پخش شد، خوانندههای قدیم رادیو و تلویزیون بازنشسته شده بودند و من به دوستان اصفهانیام در حوزه خوانندگی میگفتم بیایید برویم تهران. آنجا از خوانندههای جوان دعوت به همکاری شده است، اما آنها اصلاً جدی نمیگرفتند، یکسری هم که میگفتند میگذارندت سینه دیوار. سالها از آن زمان گذشت و همانهایی که میخواستند مرا از ادامه کار منصرف کنند، الان حسرت میخورند که چرا نیامدند. غیر از این نه تنها هنوز مرا سینه دیوار نگذاشتهاند که همچنان برای مردمم میخوانم و باور دارم خداوند این توانایی را در وجودم به ودیعه گذاشته تا به کمک آن مردم کشورم را از ناراحتی و غم و ناامیدی دور کنم.
تفاوت دنیای موسیقی امروز را با گذشته در چه میبینید؟
موسیقی سابق مثل نگینی بود که روی انگشتر قرار میگرفت، اما امروز در ظاهر نگین است ولی نگینی پلاستیکی. مثل ظروف ملامین که امروز در بازار مشتری بیشتری دارد یا ماشینهای جدید که با ماشینهای قدیم قابل قیاس نیست. به قول معروف یک جورهایی نازکی نان را گرفتند و کلفتی کار را. برای همین دنیای موسیقی امروز خیلی تغییر کرده. جوانها با ارگ، گیتار و همین سازهای راحت، آهنگ ضبط میکنند در صورتیکه برای ساختن یک موسیقی اصیل حداقل 20 نوازنده درگیر کار میشوند و از آنجا که امروز آهنگسازی بسیار پرهزینه است جوانترها که امنیت اقتصادی ندارند ترجیح میدهند سراغ موسیقیهای پیش پا افتاده بروند.
آن زمان که من کار را شروع کردم بابت یک ساعت استودیو نهایت 20 تومان پول میدادیم درحالی که الان 250 هزار تومان باید پول داد. این همه رشد در همین یک قلم را بگیریم برویم تا انتها ببینیم چه خبر است؟ آن وقت از اینکه صدای اعتراض معلم ما بالا میرود ناراحت میشویم. خب مگر چه میشود لنگر بودجه کمی هم به این سمت بیفتد. خب بالاخره یک نفر باید بگوید که جوانهای ما به موسیقی، تئاتر و سایر هنرها نیاز دارند و وقتی این زمینهها فراهم نیست چطور میتوان از این جوان انتظار پختگی داشت؟
یک آزمون درست و حسابی هم که برگزار نمیشود. فکرش را بکنید سال 57 با جایزه آزمون باربد میشد یک قطعه زمین خرید، حالا اما جوایزی که در آزمونها یا جشنوارههای موسیقی اهدا میشود، نهایت یک سکه بهار آزادی است.
آن وقتها علی تجویدی برای یاد استاد و 8 آهنگ، یک میلیون تومان گرفت درحالیکه الان 8 آهنگ حداقل 40 میلیون تومان آب میخورد گرچه باور دارم آهنگهای استاد تجویدی به گنبد مسجد شیخ لطفالله میماند و با نقوش روی گنبد در یک وزن ارزشی قرار میگیرد و نمیتوان برای هیچ کدامشان قیمتی تعیین کرد.
این را گفتم که بگویم آن زمانها راحت میشد 8 ترانه موسیقی آقایان ضرابیان و کیانی نژاد را ضبط کرد و کار موسیقی ارزانتر بود اما الان اگر پول باشد میتوانی روی سبیل شاه نقاره بزنی و اگر نه، نمیتوانی پایت را هم دراز کنی. این شرایط برای جوانها اصلاً قابل تحمل نیست، به همین فراخور موسیقیها هم ماندگار نیست برای اینکه آهنگساز فکر آزاد و ذوق چندانی برای کار ندارد، اکثر ملودیها هم که در گام مینور نواخته میشوند در صورتی که سابق بر این خواننده ردیفدان بود، گام موسیقی را میشناخت، نت میدانست و متوجه میشد آهنگساز کارش را به درستی انجام داده یا خیر. یک جورهایی در کار آهنگساز دخل و تصرف میکرد.
بحث مالی به کنار، دلیل این که جوان امروز گرایش چندانی به شنیدن موسیقی فاخر ندارد، در چه میبینید؟
موسیقی استاد تجویدی را هفتهای یک مرتبه از رادیو پیام یا آوا میشنوند و بقیه هفته را به ترانههای پیش پا افتادهای گوش میدهند که آرامش ندارد هیچ، به خاطر تاپتاپشان، به سلولهای مغزی هم آسیب میزند و سالهای بعد متوجه آثار مخربش میشوند. از طرفی گوش جوان ما به شنیدن موسیقی فاخر عادت ندارد، شاید اگر آهنگ کاروان بنان را بارها و بارها میشنیدند، ماجرای اخیر برای من اتفاق نمیافتاد و عدهای نمیریختند روی سرم. لااقل میدانستند با چه کسی طرف هستند. البته من به این جوانها خرده نمیگیرم. اگر اینها میدانستند افتخاری 40 سال در غم و شادی آنها شریک بوده و سالها تا پیچ رادیو را که باز میکردند صدای او را میشنیدند دیگر اینطور نمیشد که خستگیشان از زندگی را بر سر من تلافی کنند. خودم را که جای آنها میگذارم میبینم این جوانها اگر زندگی خوبی میداشتند روی هنرمندشان دست بلند نمیکردند. خب وقتی وضعیت تا این حد آشفته و درهم است چطور انتظار داشته باشیم جوانمان به موسیقی فاخر گرایش داشته باشد؟
این مشکل را چطور میشود برطرف کرد؟
در این شرایط که تنها دو سه نفر از پیشکسوتها ماندهاند و به این زودیها کسی نمیتواند جای آنها را بگیرد باید برای هنر موسیقی بودجه خوبی در نظر گرفت وگرنه از جوانی که درآمد خاصی ندارد نمیشود انتظار بالایی داشت، همین طور هم به مردمی که خریدن چند کیلو پیاز را به کنسرت علیرضا افتخاری ترجیح میدهند باید حق داد. در این شرایط دیگر تأمین غذای روح چندان مورد توجه نیست و نمیتوان از مردم انتظار داشت حمایت از هنرمند و توجه به موسیقی را وظیفه خودشان بدانند.
- در مورد جوانها چطور؟
دل جوان مثل برگ گل میماند. نباید دلش را شکست. باید به جوان بال داد تا پرواز کند وگرنه چشم به هم بزند 40 سالگیاش از راه میرسد. باید برای جوان زمینههایی را فراهم آورد که فرصت رفتن به سمت انتخابهای حشو و زائد را نداشته باشد.
با بازخوانی ترانههای قدیمی که رستاخیزی برای این ترانهها خواهد بود تا حد زیادی میتوان جوانها را به سمت ترانههای فاخر و موسیقی فاخر سوق داد.
البته وقتی در کنسرت من که این همه سال روی صحنه حاضر شدهام و کم سن و سال نیستم که نتوانم خودم را رعایت کنم، عدهای میآیند تا به قول خودشان امر به معروفم کنند و یکجوری تا میکنند که انگار هم باید آواز بخوانم هم توهین بشنوم، دیگر حسابش را بکنید نحوه برخورد با جوانها چگونه است و مسلم بدانید اگر تغییر رویه داده نشود، این وضعیت ادامه پیدا میکند و جوانهای ما همچنان سراغ انتخابهای پیش پا افتاده میروند.
سفارت ایران در بلژیک اعلام کرد
ویلموتس قرارداد 3 ساله بست
فدراسیون فوتبال گزینه نهایی برای سرمربیگری تیم ملی را پیدا کرد و مارک ویلموتس به عنوان جانشین کیروش روی نیمکت تیم ملی خواهد نشست تا هدایت یوزها را برعهده بگیرد این اتفاق در حالی افتاد که دیروز خبر رسید مشکلاتی سد راه این توافق ایجاد شده و حضور مربی بلژیکی در هالهای از ابهام قرار دارد. ویلموتس هفته گذشته سفری 48 ساعته به ایران داشت اما بدون امضای قرارداد به بلژیک بازگشت. با وجود ابهامهای زیادی که شکل گرفت اما فدراسیون نشینها تأکید داشتند توافق نهایی حاصل شده و باید ویلموتس را سرمربی جدید تیم ملی دانست. مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال هم بامداد سه شنبه به بروکسل سفر کرد تا طبق آنچه اعلام شده بود، همان روز قرارداد این مربی در سفارت ایران در بلژیک امضا شود.
سهشنبه گذشت و خبری از امضای قرارداد نشد تا اینکه دیروز سایت «hln» بلژیک در گزارشی مدعی شد که هنوز ویلموتس پاسخ فدراسیون فوتبال ایران را نداده و بزرگترین مانع موجود حضور دائمی یا پروازی بودن است. براساس این گزارش، درخواست فدراسیون ایران این است که ویلموتس به صورت دائمی در ایران باشد و بازیهای لیگ را زیر نظر بگیرد ولی مربی بلژیکی حاضر به اقامت دائمی در ایران نیست و میخواهد به صورت موقتی در ایران باشد و فدراسیون ایران حاضر نیست که مربیاش پروازی باشد. این رسانه بلژیکی نوشته با وجود پروژه کاملی که فدراسیون ایران به ویلموتس پیشنهاد داده و دستمزد سالانه 1.3 میلیون یورویی تا پایان جام جهانی 2022، ویلموتس پیشنهاد ایرانیها را رد کرده است. ویلموتس گمان میکرده در مدت قراردادش فقط در زمانهای لازم یعنی مدتی قبل از بازیهای مهم بینالمللی تیم ملی ایران در ایران خواهد ماند و باقی زمانها را که تیم ملی در آنها بازی ندارد در خارج از ایران سپری خواهد کرد اما مقامات فوتبال ایران از این پیشنهاد ویلموتس راضی نیستند و به او گفتهاند که حتماً باید به صورت دائم در ایران اقامت داشته باشد.
در این میان، علی کریمی ستاره سابق تیم ملی و پرسپولیس که یکی از منتقدان جدی تاج و مدیریت اوست، دیروز در صفحه شخصیاش به تاج کنایه زد و نوشت: «تکلیف درختی که ویلموتس در کمپ کاشت، چی میشه؟!» اشاره او به سفر دو روزه ویلموتس به ایران و کاشت نهالی در خلال بازدید از «پِک» و امکانات کمپ تیمهای ملی است.
در این میان عبدالکاظم طالقانی درباره اینکه گفته میشود روند مذاکرات با ویلموتس با موانعی مواجه شده، چنین واکنشی داشت: «ویلموتس در بلژیک در زمینه استعدادیابی و انتخاب جوانان کارهای خوبی انجام داده و طبق همین شناختها مورد تأیید کمیته فنی فدراسیون قرار گرفت. ویلموتس برای حضور در تیم ملی انتخاب شده و این اتفاق نهایی خواهد شد. تاج به بلژیک رفته تا قرارداد ویلموتس را به سرانجام برساند و کارها طبق برنامه در حال انجام است و جای نگرانی در مورد این مسأله وجود ندارد.» عضو هیأت رئیسه فدراسیون فوتبال به ایرنا گفت: «دیگر باید ویلموتس را سرمربی قطعی دانست چرا که برنامههایمان را با او تدوین کردهایم و انتخابی جز این نداریم. چیزی که ما میدانیم، این است که ویلموتس سرمربی تیم ملی میشود. البته ریز قرارداد را در حال حاضر در اختیار نداریم اما تاج معیارها را در مورد انتخاب او توضیح داده است.»
نکته حائز اهمیت اینکه سایت فدراسیون فوتبال به عنوان مرجع رسمی انتشار اخبار تیم ملی، به هیچکدام از اخبار و شایعات امروز واکنش نشان نداد.
مذاکرات فشرده مهدی تاج با مارک ویلموتس در بلژیک سهشنبه شب و صبح چهارشنبه انجام شد. با توجه به اینکه ایران تحریم است و این موضوع شامل معاملات بانکی بینالمللی هم میشود، ویلموتس در مذاکرات خود با رئیس فدراسیون فوتبال ایران روی این موضوع تأکید و نگرانیاش را اعلام کرد. دلیل اصلی سفر تاج به بلژیک برای امضای قرارداد با این مربی هم همین موضوع بود که پول ویلموتس از طریق سفارت ایران در این کشور انتقال یابد. در هر حال دیروز خبر رسید که ویلموتس و تاج سهشنبه شب 4 ساعت و صبح دیروز 5 ساعت با یکدیگر جلسه داشتند و همه بندهای قرارداد بین طرفین بررسی شد و توافقات لازم صورت گرفت و تنها بحث انتقال پول این مربی همچنان محل نگرانی ویلموتس است.
اخبار ضد و نقیض و تأیید و تکذیبها تا آخرین ساعات ارسال صفحات روزنامه به چاپخانه ادامه داشت. این بار نوبت به یکی از مسئولان سفارت ایران در بلژیک رسید. شیخ علی، رایزن روابط دوجانبه سفارت جمهوری اسلامی ایران در بلژیک در گفتوگو با ایسنا، از عقد قرارداد 3 ساله با ویلموتس خبر داد: «مذاکرات مهدی تاج و ویلموتس در محل اقامتگاه سفارت در بروکسل انجام شد که منجر به امضای قرارداد شد اما سفارت هیچ مشارکتی در این مذاکرات نداشته است.» او با رد توافقات انجام شده با سفارت ایران در بلژیک برای پرداخت حقوق ویلموتس گفت: «هیچ مذاکرهای در این مورد نداشتهایم. این موضوع ارتباطی به سفارت ندارد. مذاکرات دو طرفه انجام شده و سفارت نیز هیچ تضمینی به آقای ویلموتس بابت حقوقش نداده است.»
گفتنی است صفحه رسمی سفارت ایران در بلژیک نیز در توئیتی جداگانه از عقد قرارداد ویلموتس با فدراسیون ایران خبر داد و نوشت ویلموتس قراردادش را در بروکسل امضا کرده است.
گزارشی از سخنرانی تقی آزاد ارمکی
خستگی مفرط طبقه متوسط
مهسا رمضانی
خبرنگار
نشست «طبقه متوسط؛ فروپاشی یا بازسازی» دیروز با سخنرانی تقی آزاد ارمکی، استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران و به همت مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران، در محل این مؤسسه برگزار شد. وی افزود: «طبقه اجتماعی» همواره در علوم اجتماعی مفهومی بحث برانگیز بوده است، این مفهوم تقریباً از اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم مطرح شد، اما با این حال تعریف مشخصی در خصوص آن وجود ندارد و اغلب تعاریفی هم که ارائه میشود، نسبی است.در میان طبقات اجتماعی «طبقه متوسط» بخاطر نقش اثرگذاری که در تغییرات اجتماعی و سیاسی دارد، از اهمیت بسیاری برخوردار است. ارمکی با اشاره به وضعیت طبقه متوسط در جامعه ایرانی اظهار داشت:طبقه متوسط در ایران مسأله است و ما در دانش جامعه شناسی با دوگانه رادیکال مارکسی و پارسونزی مواجهیم؛ به تعبیری دیگر تقابل پرولتاریا و بوروکراتها است.
در این فضا است که جایی برای بحث در خصوص طبقه متوسط باقی نمیماند. وی تأکید کرد که نه مارکس و نه پارسونز هیچ کدام تعریفی از طبقه متوسط ارائه نمیکنند و این ساحت افراطی دانشی در علوم اجتماعی، باعث در حاشیه ماندن طبقه متوسط شده است. ارمکی در ادامه از سنت فکری دیگری در علوم اجتماعی ایران نیز یاد کرد که از قضا آن هم بحث در خصوص طبقه متوسط را از دستور کار خود خارج کرده است. به زعم او، سنت انتقادی دیگری در علوم اجتماعی ما حاکم است که مسألهاش «حوزه عمومی» است و اساساً دغدغه طبقات را ندارد و در این راستا، مطالعات فرهنگی، جنسیتی، قومیتی و... را برشمرد. بر این اساس، نتیجه گرفت که طبقه متوسط چالشیترین مسأله اجتماعی جامعه ایران است چون در دانش اجتماعی ما غایب است و این غیبت در سنت فکری باعث شده تا در سیاستگذاریها و برنامهریزیهای توسعه هم جایگاهی نداشته باشد.
به باور ارمکی، برخلاف دیدگاههایی که حکم بر فروپاشی طبقه متوسط میدهند، طبقه متوسط در جامعه ایرانی حاضر است. او گفت ایران یک پدیده تاریخی است و به همین دلیل نیز در تاریخ معاصر مانده است.
به تعبیری ما پدیده تاریخی ای هستیم که استقرارمان، استقرار دینی، فرهنگی و اخلاقی است و بار این مسئولیت بر عهده طبقه متوسط بوده است.
ارمکی اظهار داشت در تاریخ اجتماعی ایران این دانشمندان، شاعران، نویسندگان، نقاشان و... بودند که مانع شکلگیری رادیکالیزم سیاسی شدند و تأکید کرد که طبقه متوسط بازیگر اصلی جامعه ایرانی در طول تاریخ بوده است. به زعم او، طبقات پائین در تاریخ اجتماعی ایران غیبت تاریخی و حضور لحظهای دارند چراکه همواره با دغدغه معاش مواجه بودهاند. طبقات بالا هم عموما در تغییرات اجتماعی غایب هستند یا حضوری ناتمام دارند و در این راستا به بازی ناتمام بورژواها در جریان انقلاب مشروطه گریز زد و گفت که طبقات بالا فرصتها را میگیرند ولی عمل اجتماعی ای را سامان نمیبخشند و عنوان کرد که ما با فقدان بورژوازی ملی در جامعه مواجهیم بورژوازی ملی در جامعه ما شکل نگرفته است تا جامعه را از شکنندگی اقتصادی نجات دهد. در این فضا، طبقه متوسط هم نمایندگی طبقات پایین جامعه را برای استقرار عدالت بر عهده دارد و هم نمایندگی طبقات بالا را برای ایجاد نظم و توسعه. از این رو، با پذیرش مسئولیتهای بسیار، به یک خستگی مفرط تاریخی مبتلا گشته است که گاهی به خودزنیهایی هم کشیده شده است. منظور ارمکی از خودزنی، عام شدن ارزشهای طبقه متوسط بود. ارزشهایی از قبیل داشتن همه آن چیزیهایی که یک زندگی مطلوب را محقق میکند.
به گفته ارمکی عام شدن ارزشهای طبقه متوسط از طرفی به حرکتهای اجتماعی در مسیر توسعه سرعت میبخشد اما از طرف دیگر چون مدیریت ارزشهایی را که تولید کرده دیگر در اختیار ندارد، با بحرانهای متعدد مواجه میشود. به باور او، به حاشیه رفتن طبقه متوسط باعث شده تا بخشهای پایینی طبقه متوسط به طبقات پایین وصل شوند و در این فضا تنها بخشهای بالایی طبقه متوسط هستند که نقش هویتی دارند و از اخلاق، قانون، جامعه مدنی و... حرف میزنند و خود را از رهگذر این مفاهیم بازسازی میکنند و در عین حال به نقد طبقات پایین در کنار طبقات بالا میپردازند. استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران معتقد است که بخش بالای طبقه متوسط اگر بتواند از طریق فضای فرهنگی که کانون آن اخلاق، فرهنگ و قانون است، خود را بازسازی کند، احتمالاً زایش فرهنگی دیگری را منجر خواهد شد که امکان بسامان کردن حیات اجتماعی را میسر میکند. وی در پایان عنوان کرد: طبقه متوسط در تاریخ اجتماعی ایران همواره بازیگری کرده است اما امروز بازیگری خود را از دست داده است و بیارتباط با طبقات بالا و پایین در خود فرو رفته است. بیشتر به طبقات پایین سقوط کرده و آن بخشی هم که مانده به دنبال هویتیابی است.
رهبر معظم انقلاب در دیدار دانشجویان:
مشکلات نظام پارلمانی بیش از نظام ریاستی است
- در زمینههای اجرایی نباید رهبری وارد میدان شود
- اصل خصوصیسازی نیاز مبرم اقتصاد و کشور ما است و نباید جلوی آن گرفته شود
در دیدار سه ساعته عصر دیروز هزاران نفر از دانشجویان با رهبر معظم انقلاب اسلامی، نمایندگان تشکلهای «علمی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و صنفی دانشجویان» حدود دو ساعت به بیان دغدغهها و دیدگاههای خود درباره مسائل مختلف روز پرداختند و حضرت آیتالله خامنهای نیز نکات مهمی درباره مسائل مطرح شده و نیز موضوع راهبردی «چگونگی ورود جوانان به میدان و شتاب یافتن حرکت عمومی کشور برای تحقق چشمانداز روشن انقلاب اسلامی» بیان کردند.به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دفتر رهبر معظم انقلاب، حضرت آیتالله خامنهای در ابتدای سخنان خود دانشجویان و جوانان را به بهرهگیری از فرصت کمنظیر ماه مبارک رمضان برای تقویت رابطه با خداوند متعال توصیه کردند و گفتند: این فرصت مغتنم انس با قرآن و نماز و دعا را به یک عادت نیکو و ماندگار تبدیل کنید.
ایشان در ادامه، جلسه دانشجویی را جلسهای پر نشاط، و روحیه جوانی و سرزندگی را موجب پیشرفت و استفاده از فرصتها در کشور برشمردند و افزودند: در مطالبتان غالباً دردها و نگرانیها را بیان کردید، من نیز با بیان نگرانیها و اشکالها کاملاً موافقم ولی توجه داشته باشید اگرچه روحیه نشاط و طلبکاری خیلی خوب است اما در بیان تعابیر و انتقادها باید دقت کنید چرا که بیدقتی در بیان، علاوه بر مؤاخذه خدایی، آثار نامطلوب دیگری خواهد داشت.
مشکل نظام پارلمانی بیش از نظام ریاستی است
رهبر انقلاب اسلامی سپس با اشاره به چند مورد از مطالب دانشجویان و در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه «آیا اشکالات و کمبودهای کنونی ناشی از اشکال ساختار است یا ضعف کارگزاران» گفتند: ساختار قانون اساسی ساختار خوبی است و اشکالی ندارد، البته در همه کشورها از جمله در کشور ما ساختارها در طول زمان تکمیل و نواقص و خلأهای آنها برطرف میشود، همانند اینکه در گذشته مجمع تشخیص مصلحت نظام وجود نداشت اما امروز وجود دارد.
ایشان در خصوص ایده «نظام پارلمانی» خاطرنشان کردند: این مسائل را در مجمع بازنگری قانون اساسی به تفصیل بحث کردیم و به این نتیجه امروز رسیدیم، چرا که مشکلات نظام پارلمانی برای کشور بیش از مشکلات نظام ریاستی است.رهبر انقلاب در جمعبندی پاسخ به این سؤال تأکید کردند: در ساختار مشکلی وجود ندارد البته امکان کم و زیاد کردن آن وجود دارد، اما کارگزاران، اشکالها، کوتاهیها، ناتوانیها و سلایق گوناگونی دارند که نتیجه آن این کمبودها میشود. البته اشتباههای ما مسئولان مانند اشخاص عادی نیست و شکافهای بزرگی در متن جامعه ایجاد میکند.
اصل خصوصیسازی نیاز مبرم اقتصادی کشور است
نکته بعدی که حضرت آیتالله خامنهای به آن پرداختند، انتقاد یکی از دانشجویان از روند نامناسب خصوصیسازیها و درخواست توقف آن بود.ایشان با اشاره به خطاهای بزرگ انجامشده در زمینه خصوصیسازی، گفتند: بنده در این خصوص مکرراً تذکراتی دادهام که در برخی موارد منجر به اصلاح یا توقف کار نیز شده است، اما اصل خصوصیسازی نیاز مبرم اقتصاد و کشور ما است و نباید جلوی آن گرفته شود، بلکه باید جلوی لغزشها و خطاها در خصوصیسازی گرفته شود.
حضرت آیتالله خامنهای در پاسخ به یکی دیگر از مطالب مطرح شده در این جلسه، تأکید کردند: من همواره جریان جوان انقلابی را تأیید کرده و میکنم، البته این به معنای تأیید یک کار خلاف یا غلط نیست که ممکن است از تعدادی جوان انقلابی سر بزند. بنابراین من خطا را تأیید نمیکنم اما جوان انقلابی را حتماً تأیید میکنم و اگر چیزی غیر از این نقل شد، حتماً آن را قبول و باور نکنید.
«اقدام برخیها در نسبت دادن تصویب برجام به رهبری» سؤال دیگر یکی از دانشجویان بود که رهبر انقلاب اسلامی درباره آن گفتند: شما البته چشم و هوش دارید و همه چیز را میفهمید. در آن نامهای که درباره برجام به مسئولان نوشتم مشخص است که تصویب باید چگونه باشد. در آن نامه شرایطی ذکر شده که در آن صورت، تصویب میشود.ایشان افزودند: البته اگر آن شرایط و خصوصیات اجرا و اعمال نشد، وظیفه رهبری این نیست که وسط بیاید و بگوید برجام نباید اجرا شود.
در زمینه اجرایی معتقدم رهبری نباید وارد شود
حضرت آیتالله خامنهای گفتند: این بحث که وظیفه رهبری در اینگونه مواقع اجرایی چیست، مقولهای است، اما معتقدم در زمینههای اجرایی نباید رهبری وارد میدان شود و کاری را اجرا کند یا جلوی آن را بگیرد، مگر در مواردی که به حرکت کلی انقلاب ارتباط پیدا میکند که در آنجا وارد میشویم.
ایشان خاطرنشان کردند: من به برجام به آن صورتی که عمل و محقق شد، خیلی اعتقادی نداشتم و بارها نیز به خود مسئولان این کار از جمله به آقای رئیسجمهور و وزیر محترم امور خارجه این مطلب را گفتیم و موارد زیادی را به آنها تذکر دادیم.
رهبر انقلاب اسلامی یک توصیه روشی نیز درباره نحوه بیان انتقادها به دانشجویان داشتند و گفتند: بعضی دوستان انتقادهایی کردند که خوب و بسیاری از آنها نیز بجاست، اما لحن انتقاد را تند نکنید، در بیان انتقادها نقطهضعف به طرف مقابل ندهید و جوری حرف نزنید که بتوانند شما را در مراجع قضایی محکوم کنند و از افراط و تفریط در بیان، و نفی قاطع یک مجموعه بپرهیزید. شما فرزندان من هستید تلاش کنید صحبتتان درست بیان شود.
حضرت آیتالله خامنهای سپس به برخی اقدامات و فعالیتهای مجموعههای دانشجویی در عرصههای داخلی، منطقهای و بینالمللی، بخصوص در یک سال گذشته اشاره کردند و افزودند: حمایتهای مجموعههای دانشجویی از کارگران و ورود به نحوه واگذاریها در مجتمع کشت و صنعت نیشکر هفت تپه و ماشینسازی تبریز و یا مطالبه از سه قوه و مجمع تشخیص مصلحت نظام در برخی موضوعها و همچنین برگزاری تجمعها در حمایت از مردم یمن و موضعگیری درباره حوادث نیوزیلند و نیجریه اقدامات خوبی بود که انجام گرفت.ایشان در عین حال مجموعههای دانشجویی را به رعایت متانت و عقلانیت، در کنار نشان دادن اقتدار روحی و معنوی توصیه مؤکد کردند و گفتند: در اجتماعات و مطالبه گریها، سخن منطقی تأثیرگذار خواهد بود و من ضمن تأیید اینگونه حرکتها بر استمرار آنها تأکید دارم.
رهبر انقلاب اسلامی با یادآوری توصیههای قبلی خود به مجموعههای دانشجویی در خصوص نهضت کتابخوانی و لزوم مطالعه مستمر، خاطرنشان کردند: متأسفانه این حرکت، روال مطلوبی ندارد و مجموعههای دانشجویی و هیأتهای اندیشهورز آنها باید نسبت به طراحی برنامههای مطالعاتی برای دانشجویان، اقدام کنند.
4 عنصر مهم در گام دوم
حضرت آیتالله خامنهای در مقدمه بحث اصلی خود با اشاره به بیانیه گام دوم افزودند: این بیانیه یک ترسیم کلی از گذشته، حال و آینده انقلاب اسلامی است که در آن چهار نقطه اصلی و کلیدی وجود دارد: ۱- عظمت وقوع و ماندگاری انقلاب اسلامی ۲- عظمت کارکردِ انقلاب اسلامی تا به امروز ۳- عظمت چشماندازی که انقلاب اسلامی باید به آن برسد و ۴- عظمت نقش نیروی جوان متعهد در مسیر پیش رو.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه انقلاب در چهل سال گذشته در عرصههای گوناگون بشری و ملی از جمله سیاسی، اجتماعی، علمی، عدالت و آزادی، کارکرد برجسته و ممتازی داشته است، خاطرنشان کردند: اکنون ما نیازمند یک حرکت عمومی منضبط، پرسرعت و همراه با پیشرفتِ محسوس و با محوریت جوان متعهد و حزب اللهی، به سمت چشمانداز و اهداف بلند انقلاب اسلامی هستیم تا حضور تأثیرگذار جوانان در نظام مدیریتی کشور تحول بهوجود آورد.
رهبر انقلاب اسلامی پس از تشریح چهار نقطه اصلی بیانیه گام دوم و تبیین اهمیت فوق العاده ایجاد یک حرکت عمومی برای رسیدن به چشمانداز روشن انقلاب به طرح یک سؤال اساسی پرداختند: جوانان چگونه و در چه فرآیندی میتوانند به این حرکت عمومی ورود و در آن نقشآفرینی کنند؟
ایشان در مقدمه پاسخ به این سؤال گفتند: هر حرکت عمومی منضبط، صحیح و عقلانی به چهار عنصر نیاز دارد: «شناخت واقعی از صحنه»، «جهتگیری مشخص»، «برخورداری از عامل یا عوامل امیدبخش» و «اتخاذ راهکارهای عملی برای هدایت این حرکت عمومی».
حضرت آیتالله خامنهای در بحث «نیاز هر حرکت عمومی به شناخت صحیح از صحنه» خاطرنشان کردند: کسانی که محور و محرک این حرکت هستند، باید از عناصر موجود و درگیر در صحنه شناخت کافی داشته باشند و بدانند که «جمهوری اسلامی در چه وضعی است»، «فرصتها و تهدیدهایش چیست» و «دوستان و دشمنانشان چه کسانی هستند.»رهبر انقلاب در زمینه دومین عنصر هر حرکت عمومی یعنی «جهتگیری مشخص» نیز افزودند: جهتگیری حرکت عمومی ملت ایران به سمت تشکیل جامعه اسلامی و در نهایت تمدن پیشرفته اسلامی است.
ایشان وجود نقطه روشن و امیدبخش را باعث پیشروی و استمرار هر حرکت عمومی خواندند و افزودند: ظرفیتهای اثبات شده ملت ایران در شکل دهی و به سرانجام رساندن کارهای بزرگ (که در پیروزی و استمرار انقلاب اسلامی ظهور کامل داشت)، مهمترین نقطه امید حرکت عمومی ملت ایران به سمت تحقق اهداف و چشمانداز روشن کشور است.رهبر انقلاب وعده صادق و تخلف ناپذیر الهی درباره نصرت یاری کنندگان دین خدا را نقطه امیدبخش دیگری برشمردند و افزودند: فرسودگی و انحطاط تردیدناپذیر تمدن غربی که البته بروز ملموس آن زمانبر خواهد بود، نقطه امید دیگری در روند حرکت عمومی ملت ایران است.ایشان «ارائه راهکارهای عملی» را چهارمین عنصر هر حرکت عمومی خواندند و خاطرنشان کردند: تبیین این عناصر چهار گانه در افکار عمومی به ذهن فعال و زبان گویا نیاز دارد اما عنصر چهارم به برنامهریزی، هدایت، تمرکز، فعالیت لحظه به لحظه و پیگیری نیز نیاز دارد تا کاروان عظیم جامعه و بویژه جوانان را به پیش ببرد.
رهبر انقلاب اسلامی از همین زاویه به بیان پاسخ سؤال اصلی بحث یعنی «چگونگی ورود و نقش آفرینی جوانان در حرکت عظیم ملت ایران» پرداختند و تأکید کردند: برنامهریزی و ارائه راهکار برای هدایت حرکت عظیم ملت بر عهده جریان ها و حلقههای میانی از جمله تشکل های دانشجویی است که غالباً مجموعههای جوان، خوشفکر و فعال هستند و میتوانند نقش و شأن محور بودن حرکت عمومی جامعه را برعهده بگیرند.ایشان در بیان نمونههایی عینی برای ورود و محوریت یافتن جوانان، به تشکیل کارگروه های فرهنگی در سراسر کشور از جمله در مساجد اشاره کردند و افزودند: تعبیر آتش به اختیاری که قبلاً بیان شد، مربوط به این گونه مجموعهها است.
رهبر انقلاب با اشاره به تأثیرگذاری عمیق گروههای فرهنگی از اول انقلاب تاکنون خاطرنشان کردند: هر جا گروهی جوان با ذهن فعال و پویا شکل بگیرد، میتواند با تأثیرگذاری در محیط اطراف و دیگر مجموعهها در «عزم و حرکت و بینایی و پیشرفت حرکت عمومی ملت» مؤثر باشد.
تشکیل گروههای سیاسی در مقابل حزب بازی
حضرت آیتالله خامنهای «تشکیل گروههای سیاسی» را از دیگر روش های ورود و حضور مؤثر جوانان در عرصه حرکت عمومی کشور دانستند و خاطرنشان کردند: «حزب بازی» بیبرکت است اما تشکیل گروههای فعال سیاسی با هدف فهم کردن و تحلیل موضوعها و حوادث سیاسی و انتقال این تحلیل به دیگران، میتواند تأثیری بسیار اساسی داشته باشد. «تشکیل میزگردها و کرسیهای آزاداندیشی در دانشگاهها» راهکار دیگر رهبر انقلاب برای حضور مؤثر جوانان در صحنه بود.
ایشان با ابراز ناخرسندی از کندی این حرکت تأکید کردند: جوانان منتظر حرکت رئیس دانشگاه یا مسئولان دیگر نباشند، خودشان با مطالعه خوب و با حضور افراد دارای ذهن فعال و زبان گویا این میزگردها و کرسیهای آزاد اندیشی را شکل دهند.حضرت آیتالله خامنهای خاطرنشان کردند: در حال حاضر درصد زیادی از دانشجویان در تشکل ها فعال نیستند، اما اگر این گونه فعالیت ها انجام شود، درصد بیشتری از دانشجویان به تشکل ها و فعالیت های دانشجویی راغب میشوند.
«تشکیل گروه های نهضتی در داخل دانشگاهها» و نیز «دعوت از دانشجویان کشورهای محور مقاومت برای بحث درباره مسائل بینالمللی و مسائل مهم جهان اسلام» پیشنهاد دیگر رهبر انقلاب به دانشجویان برای حضور و هدایت حرکت عمومی ملت در مسیر تحقق افق روشن کشور بود.حضرت آیتالله خامنهای «تشکیل گروههای علمی و همکاری با مراکز و شرکت های دانش بنیان» را نیز شیوهای مؤثر خواندند و افزودند: ارائه خدمات از جمله حضور گروه های جهادی در مناطق مختلف راهکار بسیار مهم دیگری است که هر قدر تقویت و هدفدار شود میتواند میزان نقش آفرینی جوانان را در صحنه افزایش دهد.
«فعالیتهای اطلاعاتی مردمی» به مفهوم اطلاعرسانی صحیح درباره مسائلی نظیر سوءاستفادهها، قاچاق و مسائل مشابه و «حضور در مسائل اجتماعی صنوف مختلف» دو روش دیگری بود که رهبر انقلاب در بحث چگونگی ورود و تأثیرگذاری جوانان در عرصه حرکت عمومی کشور بیان کردند.ایشان افزودند: البته همه این راهکارها باید با الهام از جهتگیری کلی کشور یعنی «رسیدن به جامعه اسلامی و تمدن پیشرفته اسلامی» صورت گیرد.
حضرت آیتالله خامنهای در نوعی جمعبندی از این بخش سخنانشان افزودند: این فعالیتها به ورود نسل جوان متعهد به عرصه مدیریت کشور منجر خواهد شد و طبعاً هنگامی که جوانان متعهد و حزباللهی به معنای حقیقی کلمه، جزو مدیران ارشد کشور شدند، حرکت عمومی شتاب و رونق بیشتری خواهد گرفت.
ایشان با بیان نکتهای مهم گفتند: فعالیتهایی که با هدف ورود و تأثیرگذاری جوانان در جریان عمومی کشور صورت میگیرد، نباید به کارها و اهداف علمی مجموعههای جوانان ضربه بزند، بلکه باید هر دو کار را با هم به پیش برد، چرا که میتوان هم نخبه پیشتازِ علمی بود و هم در گروههای جهادی یا نشریات و مجموعههای دانشجویی فعالیت کرد.
حضرت آیتالله خامنهای درباره نشریات دانشجویی نیز گفتند: کسانی که در این نشریات فعال هستند، میتوانند با تشکیل مجموعه هایی، بعد از دوران دانشجویی نیز در عرصه نشر ادامه حرکت بدهند و مؤثر باشند.
زوال دشمنان بشریت را شاهد خواهید بود
ایشان با اشاره به انتظار جوانان و تشکلها برای دعوت شدن به فعالیت و تأثیرگذاری تأکید کردند: مجموعههای دانشجویی نباید منتظر دعوت باشند، باید هرکس و هر تشکلی در هر زمینهای توانایی دارد، خودجوش و البته با فکر و ذهن فعال و منضبط وارد عرصه شود و بدون توجه به مشکلات، تأثیرگذاری کند.
رهبر انقلاب خنثی شدن توطئههای نرم دشمنان را از نتایج مهم «عمل جوانان و تشکلهای دانشجویی به راهکارهای بیان شده» خواندند و خاطرنشان کردند: دشمن با هدف فلج کردن نسل جوان درصدد است آنان را به شهوات، مواد مخدر و برخی فعالیتهای بیهوده در فضای مجازی مشغول و به نومیدی بکشاند اما با حرکات نشاط آور و امیدآفرین جوانان و مجموعههای دانشجویی، این توطئه نیز خنثی خواهد شد.حضرت آیتالله خامنهای عوامل مژدهدهنده و امیدآفرین در کشور را بسیار بیشتر از عوامل مأیوسکننده خواندند و با اشاره به برخی مطالب دانشجویان در این دیدار، به جوانان عزیز میهن تأکید کردند: حتی اگر صد اشکال و ایراد در مسئولان یا عملکرد دستگاهها میبینید هرگز ناامید نشوید و با توکل به خدا، با مشکلات مبارزه و افق روشن آینده را محقق کنید.ایشان افزودند: شما جوانان اطمینان داشته باشید که زوال دشمنان بشریت یعنی تمدن منحط امریکایی و زوال اسرائیل را شاهد خواهید بود.
در ابتدای این دیدار ۱۱ نفر از نمایندگان تشکلهای دانشجویی دیدگاه های خود را در محضر رهبر معظم انقلاب بیان کردند.
ایشان در ادامه، جلسه دانشجویی را جلسهای پر نشاط، و روحیه جوانی و سرزندگی را موجب پیشرفت و استفاده از فرصتها در کشور برشمردند و افزودند: در مطالبتان غالباً دردها و نگرانیها را بیان کردید، من نیز با بیان نگرانیها و اشکالها کاملاً موافقم ولی توجه داشته باشید اگرچه روحیه نشاط و طلبکاری خیلی خوب است اما در بیان تعابیر و انتقادها باید دقت کنید چرا که بیدقتی در بیان، علاوه بر مؤاخذه خدایی، آثار نامطلوب دیگری خواهد داشت.
مشکل نظام پارلمانی بیش از نظام ریاستی است
رهبر انقلاب اسلامی سپس با اشاره به چند مورد از مطالب دانشجویان و در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه «آیا اشکالات و کمبودهای کنونی ناشی از اشکال ساختار است یا ضعف کارگزاران» گفتند: ساختار قانون اساسی ساختار خوبی است و اشکالی ندارد، البته در همه کشورها از جمله در کشور ما ساختارها در طول زمان تکمیل و نواقص و خلأهای آنها برطرف میشود، همانند اینکه در گذشته مجمع تشخیص مصلحت نظام وجود نداشت اما امروز وجود دارد.
ایشان در خصوص ایده «نظام پارلمانی» خاطرنشان کردند: این مسائل را در مجمع بازنگری قانون اساسی به تفصیل بحث کردیم و به این نتیجه امروز رسیدیم، چرا که مشکلات نظام پارلمانی برای کشور بیش از مشکلات نظام ریاستی است.رهبر انقلاب در جمعبندی پاسخ به این سؤال تأکید کردند: در ساختار مشکلی وجود ندارد البته امکان کم و زیاد کردن آن وجود دارد، اما کارگزاران، اشکالها، کوتاهیها، ناتوانیها و سلایق گوناگونی دارند که نتیجه آن این کمبودها میشود. البته اشتباههای ما مسئولان مانند اشخاص عادی نیست و شکافهای بزرگی در متن جامعه ایجاد میکند.
اصل خصوصیسازی نیاز مبرم اقتصادی کشور است
نکته بعدی که حضرت آیتالله خامنهای به آن پرداختند، انتقاد یکی از دانشجویان از روند نامناسب خصوصیسازیها و درخواست توقف آن بود.ایشان با اشاره به خطاهای بزرگ انجامشده در زمینه خصوصیسازی، گفتند: بنده در این خصوص مکرراً تذکراتی دادهام که در برخی موارد منجر به اصلاح یا توقف کار نیز شده است، اما اصل خصوصیسازی نیاز مبرم اقتصاد و کشور ما است و نباید جلوی آن گرفته شود، بلکه باید جلوی لغزشها و خطاها در خصوصیسازی گرفته شود.
حضرت آیتالله خامنهای در پاسخ به یکی دیگر از مطالب مطرح شده در این جلسه، تأکید کردند: من همواره جریان جوان انقلابی را تأیید کرده و میکنم، البته این به معنای تأیید یک کار خلاف یا غلط نیست که ممکن است از تعدادی جوان انقلابی سر بزند. بنابراین من خطا را تأیید نمیکنم اما جوان انقلابی را حتماً تأیید میکنم و اگر چیزی غیر از این نقل شد، حتماً آن را قبول و باور نکنید.
«اقدام برخیها در نسبت دادن تصویب برجام به رهبری» سؤال دیگر یکی از دانشجویان بود که رهبر انقلاب اسلامی درباره آن گفتند: شما البته چشم و هوش دارید و همه چیز را میفهمید. در آن نامهای که درباره برجام به مسئولان نوشتم مشخص است که تصویب باید چگونه باشد. در آن نامه شرایطی ذکر شده که در آن صورت، تصویب میشود.ایشان افزودند: البته اگر آن شرایط و خصوصیات اجرا و اعمال نشد، وظیفه رهبری این نیست که وسط بیاید و بگوید برجام نباید اجرا شود.
در زمینه اجرایی معتقدم رهبری نباید وارد شود
حضرت آیتالله خامنهای گفتند: این بحث که وظیفه رهبری در اینگونه مواقع اجرایی چیست، مقولهای است، اما معتقدم در زمینههای اجرایی نباید رهبری وارد میدان شود و کاری را اجرا کند یا جلوی آن را بگیرد، مگر در مواردی که به حرکت کلی انقلاب ارتباط پیدا میکند که در آنجا وارد میشویم.
ایشان خاطرنشان کردند: من به برجام به آن صورتی که عمل و محقق شد، خیلی اعتقادی نداشتم و بارها نیز به خود مسئولان این کار از جمله به آقای رئیسجمهور و وزیر محترم امور خارجه این مطلب را گفتیم و موارد زیادی را به آنها تذکر دادیم.
رهبر انقلاب اسلامی یک توصیه روشی نیز درباره نحوه بیان انتقادها به دانشجویان داشتند و گفتند: بعضی دوستان انتقادهایی کردند که خوب و بسیاری از آنها نیز بجاست، اما لحن انتقاد را تند نکنید، در بیان انتقادها نقطهضعف به طرف مقابل ندهید و جوری حرف نزنید که بتوانند شما را در مراجع قضایی محکوم کنند و از افراط و تفریط در بیان، و نفی قاطع یک مجموعه بپرهیزید. شما فرزندان من هستید تلاش کنید صحبتتان درست بیان شود.
حضرت آیتالله خامنهای سپس به برخی اقدامات و فعالیتهای مجموعههای دانشجویی در عرصههای داخلی، منطقهای و بینالمللی، بخصوص در یک سال گذشته اشاره کردند و افزودند: حمایتهای مجموعههای دانشجویی از کارگران و ورود به نحوه واگذاریها در مجتمع کشت و صنعت نیشکر هفت تپه و ماشینسازی تبریز و یا مطالبه از سه قوه و مجمع تشخیص مصلحت نظام در برخی موضوعها و همچنین برگزاری تجمعها در حمایت از مردم یمن و موضعگیری درباره حوادث نیوزیلند و نیجریه اقدامات خوبی بود که انجام گرفت.ایشان در عین حال مجموعههای دانشجویی را به رعایت متانت و عقلانیت، در کنار نشان دادن اقتدار روحی و معنوی توصیه مؤکد کردند و گفتند: در اجتماعات و مطالبه گریها، سخن منطقی تأثیرگذار خواهد بود و من ضمن تأیید اینگونه حرکتها بر استمرار آنها تأکید دارم.
رهبر انقلاب اسلامی با یادآوری توصیههای قبلی خود به مجموعههای دانشجویی در خصوص نهضت کتابخوانی و لزوم مطالعه مستمر، خاطرنشان کردند: متأسفانه این حرکت، روال مطلوبی ندارد و مجموعههای دانشجویی و هیأتهای اندیشهورز آنها باید نسبت به طراحی برنامههای مطالعاتی برای دانشجویان، اقدام کنند.
4 عنصر مهم در گام دوم
حضرت آیتالله خامنهای در مقدمه بحث اصلی خود با اشاره به بیانیه گام دوم افزودند: این بیانیه یک ترسیم کلی از گذشته، حال و آینده انقلاب اسلامی است که در آن چهار نقطه اصلی و کلیدی وجود دارد: ۱- عظمت وقوع و ماندگاری انقلاب اسلامی ۲- عظمت کارکردِ انقلاب اسلامی تا به امروز ۳- عظمت چشماندازی که انقلاب اسلامی باید به آن برسد و ۴- عظمت نقش نیروی جوان متعهد در مسیر پیش رو.
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه انقلاب در چهل سال گذشته در عرصههای گوناگون بشری و ملی از جمله سیاسی، اجتماعی، علمی، عدالت و آزادی، کارکرد برجسته و ممتازی داشته است، خاطرنشان کردند: اکنون ما نیازمند یک حرکت عمومی منضبط، پرسرعت و همراه با پیشرفتِ محسوس و با محوریت جوان متعهد و حزب اللهی، به سمت چشمانداز و اهداف بلند انقلاب اسلامی هستیم تا حضور تأثیرگذار جوانان در نظام مدیریتی کشور تحول بهوجود آورد.
رهبر انقلاب اسلامی پس از تشریح چهار نقطه اصلی بیانیه گام دوم و تبیین اهمیت فوق العاده ایجاد یک حرکت عمومی برای رسیدن به چشمانداز روشن انقلاب به طرح یک سؤال اساسی پرداختند: جوانان چگونه و در چه فرآیندی میتوانند به این حرکت عمومی ورود و در آن نقشآفرینی کنند؟
ایشان در مقدمه پاسخ به این سؤال گفتند: هر حرکت عمومی منضبط، صحیح و عقلانی به چهار عنصر نیاز دارد: «شناخت واقعی از صحنه»، «جهتگیری مشخص»، «برخورداری از عامل یا عوامل امیدبخش» و «اتخاذ راهکارهای عملی برای هدایت این حرکت عمومی».
حضرت آیتالله خامنهای در بحث «نیاز هر حرکت عمومی به شناخت صحیح از صحنه» خاطرنشان کردند: کسانی که محور و محرک این حرکت هستند، باید از عناصر موجود و درگیر در صحنه شناخت کافی داشته باشند و بدانند که «جمهوری اسلامی در چه وضعی است»، «فرصتها و تهدیدهایش چیست» و «دوستان و دشمنانشان چه کسانی هستند.»رهبر انقلاب در زمینه دومین عنصر هر حرکت عمومی یعنی «جهتگیری مشخص» نیز افزودند: جهتگیری حرکت عمومی ملت ایران به سمت تشکیل جامعه اسلامی و در نهایت تمدن پیشرفته اسلامی است.
ایشان وجود نقطه روشن و امیدبخش را باعث پیشروی و استمرار هر حرکت عمومی خواندند و افزودند: ظرفیتهای اثبات شده ملت ایران در شکل دهی و به سرانجام رساندن کارهای بزرگ (که در پیروزی و استمرار انقلاب اسلامی ظهور کامل داشت)، مهمترین نقطه امید حرکت عمومی ملت ایران به سمت تحقق اهداف و چشمانداز روشن کشور است.رهبر انقلاب وعده صادق و تخلف ناپذیر الهی درباره نصرت یاری کنندگان دین خدا را نقطه امیدبخش دیگری برشمردند و افزودند: فرسودگی و انحطاط تردیدناپذیر تمدن غربی که البته بروز ملموس آن زمانبر خواهد بود، نقطه امید دیگری در روند حرکت عمومی ملت ایران است.ایشان «ارائه راهکارهای عملی» را چهارمین عنصر هر حرکت عمومی خواندند و خاطرنشان کردند: تبیین این عناصر چهار گانه در افکار عمومی به ذهن فعال و زبان گویا نیاز دارد اما عنصر چهارم به برنامهریزی، هدایت، تمرکز، فعالیت لحظه به لحظه و پیگیری نیز نیاز دارد تا کاروان عظیم جامعه و بویژه جوانان را به پیش ببرد.
رهبر انقلاب اسلامی از همین زاویه به بیان پاسخ سؤال اصلی بحث یعنی «چگونگی ورود و نقش آفرینی جوانان در حرکت عظیم ملت ایران» پرداختند و تأکید کردند: برنامهریزی و ارائه راهکار برای هدایت حرکت عظیم ملت بر عهده جریان ها و حلقههای میانی از جمله تشکل های دانشجویی است که غالباً مجموعههای جوان، خوشفکر و فعال هستند و میتوانند نقش و شأن محور بودن حرکت عمومی جامعه را برعهده بگیرند.ایشان در بیان نمونههایی عینی برای ورود و محوریت یافتن جوانان، به تشکیل کارگروه های فرهنگی در سراسر کشور از جمله در مساجد اشاره کردند و افزودند: تعبیر آتش به اختیاری که قبلاً بیان شد، مربوط به این گونه مجموعهها است.
رهبر انقلاب با اشاره به تأثیرگذاری عمیق گروههای فرهنگی از اول انقلاب تاکنون خاطرنشان کردند: هر جا گروهی جوان با ذهن فعال و پویا شکل بگیرد، میتواند با تأثیرگذاری در محیط اطراف و دیگر مجموعهها در «عزم و حرکت و بینایی و پیشرفت حرکت عمومی ملت» مؤثر باشد.
تشکیل گروههای سیاسی در مقابل حزب بازی
حضرت آیتالله خامنهای «تشکیل گروههای سیاسی» را از دیگر روش های ورود و حضور مؤثر جوانان در عرصه حرکت عمومی کشور دانستند و خاطرنشان کردند: «حزب بازی» بیبرکت است اما تشکیل گروههای فعال سیاسی با هدف فهم کردن و تحلیل موضوعها و حوادث سیاسی و انتقال این تحلیل به دیگران، میتواند تأثیری بسیار اساسی داشته باشد. «تشکیل میزگردها و کرسیهای آزاداندیشی در دانشگاهها» راهکار دیگر رهبر انقلاب برای حضور مؤثر جوانان در صحنه بود.
ایشان با ابراز ناخرسندی از کندی این حرکت تأکید کردند: جوانان منتظر حرکت رئیس دانشگاه یا مسئولان دیگر نباشند، خودشان با مطالعه خوب و با حضور افراد دارای ذهن فعال و زبان گویا این میزگردها و کرسیهای آزاد اندیشی را شکل دهند.حضرت آیتالله خامنهای خاطرنشان کردند: در حال حاضر درصد زیادی از دانشجویان در تشکل ها فعال نیستند، اما اگر این گونه فعالیت ها انجام شود، درصد بیشتری از دانشجویان به تشکل ها و فعالیت های دانشجویی راغب میشوند.
«تشکیل گروه های نهضتی در داخل دانشگاهها» و نیز «دعوت از دانشجویان کشورهای محور مقاومت برای بحث درباره مسائل بینالمللی و مسائل مهم جهان اسلام» پیشنهاد دیگر رهبر انقلاب به دانشجویان برای حضور و هدایت حرکت عمومی ملت در مسیر تحقق افق روشن کشور بود.حضرت آیتالله خامنهای «تشکیل گروههای علمی و همکاری با مراکز و شرکت های دانش بنیان» را نیز شیوهای مؤثر خواندند و افزودند: ارائه خدمات از جمله حضور گروه های جهادی در مناطق مختلف راهکار بسیار مهم دیگری است که هر قدر تقویت و هدفدار شود میتواند میزان نقش آفرینی جوانان را در صحنه افزایش دهد.
«فعالیتهای اطلاعاتی مردمی» به مفهوم اطلاعرسانی صحیح درباره مسائلی نظیر سوءاستفادهها، قاچاق و مسائل مشابه و «حضور در مسائل اجتماعی صنوف مختلف» دو روش دیگری بود که رهبر انقلاب در بحث چگونگی ورود و تأثیرگذاری جوانان در عرصه حرکت عمومی کشور بیان کردند.ایشان افزودند: البته همه این راهکارها باید با الهام از جهتگیری کلی کشور یعنی «رسیدن به جامعه اسلامی و تمدن پیشرفته اسلامی» صورت گیرد.
حضرت آیتالله خامنهای در نوعی جمعبندی از این بخش سخنانشان افزودند: این فعالیتها به ورود نسل جوان متعهد به عرصه مدیریت کشور منجر خواهد شد و طبعاً هنگامی که جوانان متعهد و حزباللهی به معنای حقیقی کلمه، جزو مدیران ارشد کشور شدند، حرکت عمومی شتاب و رونق بیشتری خواهد گرفت.
ایشان با بیان نکتهای مهم گفتند: فعالیتهایی که با هدف ورود و تأثیرگذاری جوانان در جریان عمومی کشور صورت میگیرد، نباید به کارها و اهداف علمی مجموعههای جوانان ضربه بزند، بلکه باید هر دو کار را با هم به پیش برد، چرا که میتوان هم نخبه پیشتازِ علمی بود و هم در گروههای جهادی یا نشریات و مجموعههای دانشجویی فعالیت کرد.
حضرت آیتالله خامنهای درباره نشریات دانشجویی نیز گفتند: کسانی که در این نشریات فعال هستند، میتوانند با تشکیل مجموعه هایی، بعد از دوران دانشجویی نیز در عرصه نشر ادامه حرکت بدهند و مؤثر باشند.
زوال دشمنان بشریت را شاهد خواهید بود
ایشان با اشاره به انتظار جوانان و تشکلها برای دعوت شدن به فعالیت و تأثیرگذاری تأکید کردند: مجموعههای دانشجویی نباید منتظر دعوت باشند، باید هرکس و هر تشکلی در هر زمینهای توانایی دارد، خودجوش و البته با فکر و ذهن فعال و منضبط وارد عرصه شود و بدون توجه به مشکلات، تأثیرگذاری کند.
رهبر انقلاب خنثی شدن توطئههای نرم دشمنان را از نتایج مهم «عمل جوانان و تشکلهای دانشجویی به راهکارهای بیان شده» خواندند و خاطرنشان کردند: دشمن با هدف فلج کردن نسل جوان درصدد است آنان را به شهوات، مواد مخدر و برخی فعالیتهای بیهوده در فضای مجازی مشغول و به نومیدی بکشاند اما با حرکات نشاط آور و امیدآفرین جوانان و مجموعههای دانشجویی، این توطئه نیز خنثی خواهد شد.حضرت آیتالله خامنهای عوامل مژدهدهنده و امیدآفرین در کشور را بسیار بیشتر از عوامل مأیوسکننده خواندند و با اشاره به برخی مطالب دانشجویان در این دیدار، به جوانان عزیز میهن تأکید کردند: حتی اگر صد اشکال و ایراد در مسئولان یا عملکرد دستگاهها میبینید هرگز ناامید نشوید و با توکل به خدا، با مشکلات مبارزه و افق روشن آینده را محقق کنید.ایشان افزودند: شما جوانان اطمینان داشته باشید که زوال دشمنان بشریت یعنی تمدن منحط امریکایی و زوال اسرائیل را شاهد خواهید بود.
در ابتدای این دیدار ۱۱ نفر از نمایندگان تشکلهای دانشجویی دیدگاه های خود را در محضر رهبر معظم انقلاب بیان کردند.
رئیس جمهوری در دیدار جمعی از کارآفرینان و فعالان اقتصادی:
همه بنگاههای دولتی واگذار میشود
- در شرایط مساوی حتماً بخش خصوصی در اولویت است
- نمیشود هم بانکدار بود هم بنگاهدار
رئیس جمهوری هدف توطئههای دشمنان طی 40 سال گذشته را جلوگیری از ایرانی قدرتمند، متحد و توسعه یافته خواند و با تأکید بر اینکه این تلاش دشمنان تاکنون بینتیجه مانده است، گفت: دولتهای یازدهم و دوازدهم در تلاشی گسترده کوشیده است تا وضعیت کشور در نقطه مطلوبی باشد اما در عین حال قضاوت با مردم و آینده تاریخ است، چرا که برخی مسائل را هم گذشت زمان قضاوت میکند.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری، حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی شامگاه چهارشنبه در دیدار با جمعی از کارآفرینان و فعالان اقتصادی با اشاره به تلاشهای دولت برای اتصال برق و آب به خانههای مردم و همچنین به بخش صنعت و کارآفرین کشور و ثابت ماندن قیمت سوخت و نفت و گاز برای 4 سال متوالی در کشور، تصریح کرد: فعلاً نمیتوانیم در مورد درست یا غلط بودن این سیاست قضاوت کنیم و البته هر وقت برای تغییر قیمت اقدام کردیم با مشکلاتی مواجه شدیم، اما در هیچ کجای دنیا چنین قیمت سوخت ارزانی وجود ندارد.
در شرایط مساوی حتماً بخش خصوصی در اولویت است
روحانی رقابت بخش دولتی با بخش خصوصی را کاملاً غلط و اشتباه دانست و گفت: در شرایط مساوی حتماً بخش خصوصی در اولویت است و حق تقدم با بخش خصوصی است، نباید به هیچ عنوان بخش دولتی رقیب بخش خصوصی باشد و ما باید امتیاز را به بخش خصوصی دهیم و حتماً بنگاههای دولتی باید واگذار شود.رئیس جمهوری با بیان اینکه واگذاری بخش دولتی اصرار مداوم من بوده و هست، گفت: انشاءالله امسال شرایط مطلوبی برای واگذاریها داشته باشیم.روحانی با تأکید بر اینکه همه بخشهای دولتی باید واگذار شود، گفت: خوشبختانه مقام معظم رهبری هم با اینکه بخشهای نظامی از اقتصاد بیرون بروند، موافق بودند و در مورد موضوع ادغام بانکها نیز ایشان موافق بوده و حمایت کردند.
نمیشود هم بانکدار بود هم بنگاهدار
وی اصلاحات در بانکها را کاری بسیار سخت و دشوار عنوان کرد و گفت: متأسفانه مجوزهای بیرویه زیادی صادر شده و فعالیت در بخشی از بانکها دارای اشکالات عدیدهای است. بانکها سرمایههای جامد و شرکت دارند و فعالیت اقتصادی انجام میدهند که حاضر نیستند این فعالیتهای خود را واگذار کنند و این در حالی است که نمیشود هم بانکدار و هم بنگاهدار بود.رئیس جمهوری در تشریح کارهای مهم دولتهای یازدهم و دوازدهم در مورد بانکها، گفت: اولین کار مهم دولت در این زمینه این بوده که در طول 6 سال گذشته دست در جیب بانک مرکزی نبردهایم و دولت پایه پولی را بالا نبرد. بالا رفتن پایه پولی کار بانکها و بنگاههای اقتصادی است.وی با تأکید بر اینکه در این 6 سال، دولت نسبت به استفاده از پایه پولی متعهد بوده و بعد از این هم متعهد خواهد بود، گفت: حتی برای پرداخت یارانه هم زمانی که پول کم میآوردند از پایه پولی استفاده میکردند اما ما این کار را نکردیم.
رئیس جمهوری تعدیل مؤسسات اعتباری غیرمجاز را دومین کار دولت عنوان کرد و گفت: این کار بسیار سخت بود و شجاعت زیادی میخواست و ما برای توقف فعالیت این مؤسسات اعتباری غیرمجاز دردسرهای زیادی متحمل شدیم به گونهای که حتی برخی تجمعهای خیابانی از سوی حامیان همین مؤسسات سازماندهی میشد تا ما نتوانیم این کار را با موفقیت انجام دهیم.روحانی تأکید کرد: البته در مورد بانکها اصلاحات زیادی باید انجام شود که قدم به قدم در حال انجام است و این اقدامات کمک بزرگی به اقتصاد کشور خواهد کرد.
دست کارآفرینان را میبوسم
رئیس جمهوری با تأکید بر اینکه دست کارآفرینان را میبوسم، گفت: خوشحالیم که بخش خصوصی و کارآفرینان هم با استفاده از اعتبارات دولتی فعالیتهای خود را انجام میدهند. روحانی در پاسخ به سؤالات یکی از فعالان اقتصادی در حوزه انرژی مبنی بر ورود بخش خصوصی به فروش نفت و فرآوردههای نفتی، گفت: برای این منظور راه را باز کردهایم و با ارائه نفت در بورس مشکلی برای فروش نفت و فرآوردهها توسط بخش خصوصی نداریم.
روحانی در خصوص موضوع همکاری بخش دولتی و خصوصی، گفت: همیشه اعضای دولت را تشویق کردم که بدون مشورت با بخش خصوصی تصمیم نگیرند و اگر تصمیمی بدون مشورت با بخش خصوصی اتخاذ شود، قبول نمیکنم.رئیس جمهوری با بیان اینکه تخصص و تحصیلات دانشگاهی به تنهایی کافی نیست و باید از تجربه بخش خصوصی هم استفاده کنیم، گفت: کسی که درس اقتصاد خوانده، چارچوبها را بهتر میداند، اما وقتی به اجرا میرسیم، حتماً باید با بخش خصوصی هم مشورت شود.رئیس جمهوری با تأکید بر اینکه به رغم همه مشکلات و تهدیدها ما امروز در بهترین شرایط از نظر ذخایر ضروری هستیم، گفت: دولت مشکلی در این زمینه ندارد همه کالاهای ضروری مورد نیاز کشور و نیازهای اساسی تأمین شده و وضعیت در این عرصه نسبت به سال گذشته، به مراتب بهتر است.
محمد نهاوندیان معاون اقتصادی رئیس جمهوری نیز پیش از سخنان رئیس جمهوری با اشاره به اینکه هجمههای سختی در سال 97 و 98 از خارج به اقتصاد کشور وارد شد اما فعالان اقتصادی مقاومت کردند و اجازه ندادند با وجود همه سختیها نقشههای بدخواهان محقق شود، گفت: البته سیاستگذاران اقتصادی نیز روزهای دشوارتری داشتند اما مهم این است که در مسیر رو به رشد امیدبخش اقتصادی کشور که به دستاوردهای خوبی نیز رسیده بودیم، قدری توقف رخ داد و انشاءالله بار دیگر کشور به همان مسیر توسعه اقتصادی و عدالت بازمیگردد.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری، حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی شامگاه چهارشنبه در دیدار با جمعی از کارآفرینان و فعالان اقتصادی با اشاره به تلاشهای دولت برای اتصال برق و آب به خانههای مردم و همچنین به بخش صنعت و کارآفرین کشور و ثابت ماندن قیمت سوخت و نفت و گاز برای 4 سال متوالی در کشور، تصریح کرد: فعلاً نمیتوانیم در مورد درست یا غلط بودن این سیاست قضاوت کنیم و البته هر وقت برای تغییر قیمت اقدام کردیم با مشکلاتی مواجه شدیم، اما در هیچ کجای دنیا چنین قیمت سوخت ارزانی وجود ندارد.
در شرایط مساوی حتماً بخش خصوصی در اولویت است
روحانی رقابت بخش دولتی با بخش خصوصی را کاملاً غلط و اشتباه دانست و گفت: در شرایط مساوی حتماً بخش خصوصی در اولویت است و حق تقدم با بخش خصوصی است، نباید به هیچ عنوان بخش دولتی رقیب بخش خصوصی باشد و ما باید امتیاز را به بخش خصوصی دهیم و حتماً بنگاههای دولتی باید واگذار شود.رئیس جمهوری با بیان اینکه واگذاری بخش دولتی اصرار مداوم من بوده و هست، گفت: انشاءالله امسال شرایط مطلوبی برای واگذاریها داشته باشیم.روحانی با تأکید بر اینکه همه بخشهای دولتی باید واگذار شود، گفت: خوشبختانه مقام معظم رهبری هم با اینکه بخشهای نظامی از اقتصاد بیرون بروند، موافق بودند و در مورد موضوع ادغام بانکها نیز ایشان موافق بوده و حمایت کردند.
نمیشود هم بانکدار بود هم بنگاهدار
وی اصلاحات در بانکها را کاری بسیار سخت و دشوار عنوان کرد و گفت: متأسفانه مجوزهای بیرویه زیادی صادر شده و فعالیت در بخشی از بانکها دارای اشکالات عدیدهای است. بانکها سرمایههای جامد و شرکت دارند و فعالیت اقتصادی انجام میدهند که حاضر نیستند این فعالیتهای خود را واگذار کنند و این در حالی است که نمیشود هم بانکدار و هم بنگاهدار بود.رئیس جمهوری در تشریح کارهای مهم دولتهای یازدهم و دوازدهم در مورد بانکها، گفت: اولین کار مهم دولت در این زمینه این بوده که در طول 6 سال گذشته دست در جیب بانک مرکزی نبردهایم و دولت پایه پولی را بالا نبرد. بالا رفتن پایه پولی کار بانکها و بنگاههای اقتصادی است.وی با تأکید بر اینکه در این 6 سال، دولت نسبت به استفاده از پایه پولی متعهد بوده و بعد از این هم متعهد خواهد بود، گفت: حتی برای پرداخت یارانه هم زمانی که پول کم میآوردند از پایه پولی استفاده میکردند اما ما این کار را نکردیم.
رئیس جمهوری تعدیل مؤسسات اعتباری غیرمجاز را دومین کار دولت عنوان کرد و گفت: این کار بسیار سخت بود و شجاعت زیادی میخواست و ما برای توقف فعالیت این مؤسسات اعتباری غیرمجاز دردسرهای زیادی متحمل شدیم به گونهای که حتی برخی تجمعهای خیابانی از سوی حامیان همین مؤسسات سازماندهی میشد تا ما نتوانیم این کار را با موفقیت انجام دهیم.روحانی تأکید کرد: البته در مورد بانکها اصلاحات زیادی باید انجام شود که قدم به قدم در حال انجام است و این اقدامات کمک بزرگی به اقتصاد کشور خواهد کرد.
دست کارآفرینان را میبوسم
رئیس جمهوری با تأکید بر اینکه دست کارآفرینان را میبوسم، گفت: خوشحالیم که بخش خصوصی و کارآفرینان هم با استفاده از اعتبارات دولتی فعالیتهای خود را انجام میدهند. روحانی در پاسخ به سؤالات یکی از فعالان اقتصادی در حوزه انرژی مبنی بر ورود بخش خصوصی به فروش نفت و فرآوردههای نفتی، گفت: برای این منظور راه را باز کردهایم و با ارائه نفت در بورس مشکلی برای فروش نفت و فرآوردهها توسط بخش خصوصی نداریم.
روحانی در خصوص موضوع همکاری بخش دولتی و خصوصی، گفت: همیشه اعضای دولت را تشویق کردم که بدون مشورت با بخش خصوصی تصمیم نگیرند و اگر تصمیمی بدون مشورت با بخش خصوصی اتخاذ شود، قبول نمیکنم.رئیس جمهوری با بیان اینکه تخصص و تحصیلات دانشگاهی به تنهایی کافی نیست و باید از تجربه بخش خصوصی هم استفاده کنیم، گفت: کسی که درس اقتصاد خوانده، چارچوبها را بهتر میداند، اما وقتی به اجرا میرسیم، حتماً باید با بخش خصوصی هم مشورت شود.رئیس جمهوری با تأکید بر اینکه به رغم همه مشکلات و تهدیدها ما امروز در بهترین شرایط از نظر ذخایر ضروری هستیم، گفت: دولت مشکلی در این زمینه ندارد همه کالاهای ضروری مورد نیاز کشور و نیازهای اساسی تأمین شده و وضعیت در این عرصه نسبت به سال گذشته، به مراتب بهتر است.
محمد نهاوندیان معاون اقتصادی رئیس جمهوری نیز پیش از سخنان رئیس جمهوری با اشاره به اینکه هجمههای سختی در سال 97 و 98 از خارج به اقتصاد کشور وارد شد اما فعالان اقتصادی مقاومت کردند و اجازه ندادند با وجود همه سختیها نقشههای بدخواهان محقق شود، گفت: البته سیاستگذاران اقتصادی نیز روزهای دشوارتری داشتند اما مهم این است که در مسیر رو به رشد امیدبخش اقتصادی کشور که به دستاوردهای خوبی نیز رسیده بودیم، قدری توقف رخ داد و انشاءالله بار دیگر کشور به همان مسیر توسعه اقتصادی و عدالت بازمیگردد.
دریافت مالیات از رانندگان تا پزشکان
تور مالیاتی گستردهتر شد
گروه اقتصادی / سال گذشته بود که برای چندمین بار فرار برخی از پزشکان از پرداخت مالیات خبرساز شد. هر چند به طور قطع فرار مالیاتی و کم اظهاری در سایر اصناف نیز دیده میشود، ولی عدم استفاده برخی پرشکان از دستگاه کارتخوان در مطب خود باعث انتقاد مراجعهکنندگان شد.
برهمین اساس، نمایندگان مجلس در بودجه سالجاری دو مصوبه برای مالیات پزشکان به تصویب رساندند که یکی پرداخت مالیات علیالحساب
10 درصدی حق الزحمه پزشکان و دیگری الزام نصب دستگاههای کارتخوان بود. در همین راستا، روز گذشته دستورالعمل کسر ۱۰ درصد مالیات علیالحساب از پرداختی به پزشکان توسط مراکز درمانی طبق احکام قانون بودجه سال ۹۸ از سوی سرپرست سازمان امور مالیاتی برای اجرا ابلاغ شد. اعداد و ارقام متفاوتی از میزان مالیات پرداختی پزشکان وجود دارد. پیش از این سازمان مالیاتی رقم مالیات پرداختی پزشکان را 150 میلیارد تومان اعلام کرده بود که از نگاه این سازمان رقم واقعی آن باید 700 میلیارد تومان باشد.
اما کارشناسان اعتقاد دارند که با رقم 700 میلیارد تومان یعنی هر پزشک درآمدش دومیلیون و ۲۰۰ هزار تومان است. برهمین اساس مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی اعلام کرده است که رقم واقعی مالیات جامعه پزشکی ششهزار و ۸۰۰ میلیارد تومان است.
10 درصد مالیات علیالحساب
با بندی که در تبصره 6 قانون بودجه سالجاری گنجانده شده است، پیش از آنکه پزشکان حقالزحمه یا حقالعمل خود را از بیماران دریافت کنند 10 درصد آن بهعنوان مالیات علیالحساب کسر میشود تا پس از ارائه اظهارنامه و رسیدگی قطعی مجموع مالیات محاسبه شود. برپایه دستورالعمل سازمان امور مالیاتی تمامی مراکز درمانی اعم از دولتی، خصوصی، وابسته به نهادهای عمومی غیردولتی، نیروهای مسلح، خیریهها و شرکتهای دولتی مکلف به اجرای مقررات بند (ک) تبصره (6) قانون مذکور خواهند بود.
طبق این بند، قانون بودجه تمام مراکز درمانی اعم از دولتی، خصوصی، وابسته به نهادهای عمومی غیردولتی، نیروهای مسلح، خیریهها و شرکتهای دولتی مکلفند 10 درصد از حقالزحمه یا حقالعمل پزشکی پزشکان را که به موجب دریافت وجه صورتحسابهای ارسالی به بیمهها یا نقداً از طرف بیمار پرداخت میشود بهعنوان علیالحساب مالیات کسر کنند و به نام پزشک مربوط تا پایان ماه بعد از وصول مبلغ صورتحساب به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند.
مالیات علیالحساب این بند شامل همه پرداختهایی که بهعنوان درآمد حقوق و کارانه پرداخت و مالیات آن کسر میشود، نخواهد بود.
مقررات بند مذکور صرفاً ناظر بر حق الزحمه یا حقالعمل پزشکی پزشکان بوده و سایر شاغلان به حرفههای پزشکی از جمله دکترهای داروساز و علوم آزمایشگاهی، مشمول حکم این بند نخواهند بود.
همچنین درآمد پزشکانی که با مراکز درمانی دارای رابطه استخدامی بوده و مشمول مقررات فصل مالیات بر درآمد حقوق هستند، از شمول مقررات این دستورالعمل خارج است.
در صورت وجود رابطه استخدامی پزشکی با مراکز درمانی، تمامی دریافتهای پزشکی مشمول مقررات فصل مالیات بر درآمد حقوق بوده و تفکیک بخشی از درآمدها و عدم اعمال مقررات فصل مالیات بر درآمد حقوق به درآمدهای مذکور موضوعیت ندارد. ملاک اعمال این مقررات پرداخت وجه به پزشکان است.
بنابراین در صورت پرداخت وجه حق الزحمه با حقالعمل پزشکان به صورت علىالحساب، فارغ از دریافت مبالغ آن از بیمهها، پرداختی مذکور مشمول مقررات این دستورالعمل خواهد بود. مقررات این دستورالعمل صرفاً شامل حق الزحمه یا حقالعملهایی است که ارائه خدمات و درآمد آن در سال 1398 تحقق یافته و در سال مذکور نیز پرداخت میشود. کسور مذکور بهعنوان علىالحساب از مالیات عملکرد سال 1398 پزشکان قابل کسر خواهد بود.
کدام خودروها مشمول مالیات بر درآمد هستند؟
پزشکان تنها صنفی نیستند که مشمول پرداخت مالیات هستند به طوری که حتی رانندگان حمل و نقل عمومی مانند رانندگان تاکسی نیز باید اظهارنامه مالیاتی خود را به سازمان مالیاتی ارائه کنند.
بدین ترتیب همه دارندگان وسایل نقلیه عمومی از جمله تاکسی، مینیبوس، اتوبوس، وانتبار، کامیون و … مشمول مالیات بر درآمد وسایل نقلیه میشوند که در تعیین درآمد مشمول مالیات فاکتورهای مختلفی نظیر نوع و مدل اتومبیل ملاک قرار میگیرد که با اطلاعیهای از سوی سازمان امور مالیاتی اعلام میشود. بر این اساس، سازمان امور مالیاتی کشور بر اساس تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیاتهای مستقیم میتواند برخی از مشاغل را از انجام بخشی از تکالیف از قبیل نگهداری اسناد و مدارک موضوع این قانون و ارائه اظهارنامه مالیاتی معاف کرده و مالیات آنها را به صورت مقطوع تعیین و وصول کند. وسایل نقلیه نیز جزو این گروه از مشاغل هستند و مالیاتشان از سوی سازمان امور مالیاتی برای همه دارندگان وسایل نقلیه به صورت قطعی اعلام میشود. بنابراین مؤدیان مالیاتی موضوع این فصل مکلف هستند در خرداد هر سال نسبت به ارائه اظهارنامه مالیاتی برای عملکرد سال قبل اقدام کنند.
ضمناً بر اساس جزء (ج) تبصره ماده واحده قانون بودجه ۱۳۹۶ برای سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴ شرط تسلیم اظهارنامه برای برخورداری از معافیت مالیاتی برداشته شده است.
همچنین عدم تسلیم اظهارنامه در موعد مقرر معادل ۳۰ درصد مالیات قطعی شده و غیرقابل بخشودگی است و مشمول جریمهای معادل ۲.۵ درصد مالیات به ازای هر ماه دیرکرد پرداخت مالیات پس از اتمام سررسید مقرر میشود.
برهمین اساس، نمایندگان مجلس در بودجه سالجاری دو مصوبه برای مالیات پزشکان به تصویب رساندند که یکی پرداخت مالیات علیالحساب
10 درصدی حق الزحمه پزشکان و دیگری الزام نصب دستگاههای کارتخوان بود. در همین راستا، روز گذشته دستورالعمل کسر ۱۰ درصد مالیات علیالحساب از پرداختی به پزشکان توسط مراکز درمانی طبق احکام قانون بودجه سال ۹۸ از سوی سرپرست سازمان امور مالیاتی برای اجرا ابلاغ شد. اعداد و ارقام متفاوتی از میزان مالیات پرداختی پزشکان وجود دارد. پیش از این سازمان مالیاتی رقم مالیات پرداختی پزشکان را 150 میلیارد تومان اعلام کرده بود که از نگاه این سازمان رقم واقعی آن باید 700 میلیارد تومان باشد.
اما کارشناسان اعتقاد دارند که با رقم 700 میلیارد تومان یعنی هر پزشک درآمدش دومیلیون و ۲۰۰ هزار تومان است. برهمین اساس مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی اعلام کرده است که رقم واقعی مالیات جامعه پزشکی ششهزار و ۸۰۰ میلیارد تومان است.
10 درصد مالیات علیالحساب
با بندی که در تبصره 6 قانون بودجه سالجاری گنجانده شده است، پیش از آنکه پزشکان حقالزحمه یا حقالعمل خود را از بیماران دریافت کنند 10 درصد آن بهعنوان مالیات علیالحساب کسر میشود تا پس از ارائه اظهارنامه و رسیدگی قطعی مجموع مالیات محاسبه شود. برپایه دستورالعمل سازمان امور مالیاتی تمامی مراکز درمانی اعم از دولتی، خصوصی، وابسته به نهادهای عمومی غیردولتی، نیروهای مسلح، خیریهها و شرکتهای دولتی مکلف به اجرای مقررات بند (ک) تبصره (6) قانون مذکور خواهند بود.
طبق این بند، قانون بودجه تمام مراکز درمانی اعم از دولتی، خصوصی، وابسته به نهادهای عمومی غیردولتی، نیروهای مسلح، خیریهها و شرکتهای دولتی مکلفند 10 درصد از حقالزحمه یا حقالعمل پزشکی پزشکان را که به موجب دریافت وجه صورتحسابهای ارسالی به بیمهها یا نقداً از طرف بیمار پرداخت میشود بهعنوان علیالحساب مالیات کسر کنند و به نام پزشک مربوط تا پایان ماه بعد از وصول مبلغ صورتحساب به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند.
مالیات علیالحساب این بند شامل همه پرداختهایی که بهعنوان درآمد حقوق و کارانه پرداخت و مالیات آن کسر میشود، نخواهد بود.
مقررات بند مذکور صرفاً ناظر بر حق الزحمه یا حقالعمل پزشکی پزشکان بوده و سایر شاغلان به حرفههای پزشکی از جمله دکترهای داروساز و علوم آزمایشگاهی، مشمول حکم این بند نخواهند بود.
همچنین درآمد پزشکانی که با مراکز درمانی دارای رابطه استخدامی بوده و مشمول مقررات فصل مالیات بر درآمد حقوق هستند، از شمول مقررات این دستورالعمل خارج است.
در صورت وجود رابطه استخدامی پزشکی با مراکز درمانی، تمامی دریافتهای پزشکی مشمول مقررات فصل مالیات بر درآمد حقوق بوده و تفکیک بخشی از درآمدها و عدم اعمال مقررات فصل مالیات بر درآمد حقوق به درآمدهای مذکور موضوعیت ندارد. ملاک اعمال این مقررات پرداخت وجه به پزشکان است.
بنابراین در صورت پرداخت وجه حق الزحمه با حقالعمل پزشکان به صورت علىالحساب، فارغ از دریافت مبالغ آن از بیمهها، پرداختی مذکور مشمول مقررات این دستورالعمل خواهد بود. مقررات این دستورالعمل صرفاً شامل حق الزحمه یا حقالعملهایی است که ارائه خدمات و درآمد آن در سال 1398 تحقق یافته و در سال مذکور نیز پرداخت میشود. کسور مذکور بهعنوان علىالحساب از مالیات عملکرد سال 1398 پزشکان قابل کسر خواهد بود.
کدام خودروها مشمول مالیات بر درآمد هستند؟
پزشکان تنها صنفی نیستند که مشمول پرداخت مالیات هستند به طوری که حتی رانندگان حمل و نقل عمومی مانند رانندگان تاکسی نیز باید اظهارنامه مالیاتی خود را به سازمان مالیاتی ارائه کنند.
بدین ترتیب همه دارندگان وسایل نقلیه عمومی از جمله تاکسی، مینیبوس، اتوبوس، وانتبار، کامیون و … مشمول مالیات بر درآمد وسایل نقلیه میشوند که در تعیین درآمد مشمول مالیات فاکتورهای مختلفی نظیر نوع و مدل اتومبیل ملاک قرار میگیرد که با اطلاعیهای از سوی سازمان امور مالیاتی اعلام میشود. بر این اساس، سازمان امور مالیاتی کشور بر اساس تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیاتهای مستقیم میتواند برخی از مشاغل را از انجام بخشی از تکالیف از قبیل نگهداری اسناد و مدارک موضوع این قانون و ارائه اظهارنامه مالیاتی معاف کرده و مالیات آنها را به صورت مقطوع تعیین و وصول کند. وسایل نقلیه نیز جزو این گروه از مشاغل هستند و مالیاتشان از سوی سازمان امور مالیاتی برای همه دارندگان وسایل نقلیه به صورت قطعی اعلام میشود. بنابراین مؤدیان مالیاتی موضوع این فصل مکلف هستند در خرداد هر سال نسبت به ارائه اظهارنامه مالیاتی برای عملکرد سال قبل اقدام کنند.
ضمناً بر اساس جزء (ج) تبصره ماده واحده قانون بودجه ۱۳۹۶ برای سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴ شرط تسلیم اظهارنامه برای برخورداری از معافیت مالیاتی برداشته شده است.
همچنین عدم تسلیم اظهارنامه در موعد مقرر معادل ۳۰ درصد مالیات قطعی شده و غیرقابل بخشودگی است و مشمول جریمهای معادل ۲.۵ درصد مالیات به ازای هر ماه دیرکرد پرداخت مالیات پس از اتمام سررسید مقرر میشود.
پمپئو دست خالی از کنگره برگشت
سناتورهای امریکایی تأکید کردند ایران بیش از گذشته برای امریکا تهدید نیست
توضیحات مایک پمپئو، وزیر خارجه و پاتریک شاناهان، وزیر موقت دفاع امریکا درباره ماجراجوییهای این کشور در قبال ایران قانونگذاران کنگره امریکا را قانع نکرد. روز گذشته بود که همزمان با افزایش نگرانیها در مورد موضعگیریهای تند دونالد ترامپ در برابر ایران مقامات امنیتی ارشد دولت امریکا برای ارائه گزارش به کنگره رفتند تا از تردید دموکراتهای کنگره پیرامون اوجگیری تنش میان تهران و واشنگتن ابهامزدایی کنند. جلسهای که تحت تأثیر جدال رو به افزایش چند هفته اخیر میان دو طرف و ذیل نگرانی از احتمال وقوع رویارویی نظامی و تغییر ناگهانی سیاست خاورمیانهای امریکا ترتیب داده شد تا دموکراتها ضمن درخواست از مقامهای تصمیم گیرنده سیاست خارجی دولت امریکا برای شفافسازی پیرامون سیاست ضد ایرانی کاخ سفید این هشدار را هم به جنگطلبان کاخ سفید داده باشند که دولت بدون تأیید کنگره نمیتواند وارد جنگ با ایران شود. رئیس جمهوری امریکا در چند هفته گذشته کوشیده با پیگیری یک سیاست ضد و نقیض و تنگتر کردن حلقه فشار علیه ایران، آن را به پذیرفتن خواستههای خود ناچار کند. چنانکه ترامپ ضمن تکرار تهدیدهای خود علیه ایران بر تمایل خود برای مذاکره هم تأکید است.این در حالی است که دموکراتها نسبت به ارزیابیهای دولت امریکا تردید دارند و با توجه به پیشینه امریکا در برافروختن جنگهایی بر پایه استنادات غیرواقعی از وزیر خارجه و وزیر دفاع امریکا و همچنین رئیس ستاد مشترک ارتش خواستند در جلسهای حاضر شوند و درباره تحولات جاری میان ایران و امریکا توضیح دهند.
دودستگی در قانونگذاران امریکایی
آن طور که رسانههای امریکایی گزارش دادهاند این نشست که پشت درهای بسته انجام شده در ابهامزدایی و نمایان کردن تصویری شفاف از اهداف امریکا در افزایش تنش با ایران به کنگره موفق نبوده است. چه حاضران این نشست پیرامون این گزاره که آیا واقعاً ایران تهدیدی فوری برای منافع امریکا است یا دولت ترامپ بیش از حد بزرگنمایی میکند، دچار دودستگی شدهاند. چاک شومر، سناتور امریکایی با انتقاد از عدم اطلاعرسانی مناسب دولت به مردم و کنگره درباره تنشهایی که اخیراً با ایران ایجاد کرده، گفت: «از نظر من همفکریهای دولت با مردم و کنگره ناکافی بوده است. مردم و کنگره بسیاری از اقدامات دولت را در روزنامهها مطالعه کرده و هیچ ذهنیتی از اینکه چه اتفاقی در حال رخ دادن است، نداشتند.» استنی هویر، رهبر اکثریت مجلس نمایندگان امریکا نیز ضمن ابراز تردید کنگره درباره احتمال موفقیت جنگ با ایران تأکید کرد شمار زیادی از نمایندگان کنگره به صحت اطلاعات دولت و نتیجه بخشی جنگ با ایران اعتقادی ندارند. سناتور «باب منندز» یکی از دموکراتهای ارشد در کمیته روابط خارجی مجلس سنای امریکا نیز سیاست پمپئو را جنگطلبانه توصیف کرد و یادآور شد «دولت ترامپ با عدم شفافسازی درباره واکنشهای اخیر خود به تحولات خاورمیانه، اعتبار سیاست خارجیاش را زیر سؤال برد.» منندز به پیشینه تاریخی امریکا در صحت سنجی اطلاعاتی که منجر به بروز جنگ با عراق در سال در سال ۲۰۰۳ شد، اشاره و تأکید کرد: «ما دوباره به بهانهای مانند سلاحهای کشتار جمعی نیاز نداریم. سنجش صحت اطلاعات و گامهایی که برداشته میشوند، از اهمیت بالایی برخوردار است.»
این چنین بود که نمایندگان و سناتورهای دموکرات حاضر در این نشست با بیان اینکه هیچ کدام از اطلاعات ارائه شده از سوی پمپئو و شاناهان نشان نمیدهد که ایران اکنون بیش از گذشته برای امریکا تهدید به حساب میآید، تأکید کردند که دولت امریکا برای اجرای هرگونه اقدامی نظامی، محدود یا جنگ تمام عیار علیه ایران ملزم به دریافت مجوز و تأییدیه کنگره ایالات متحده است. این در حالی بود که کمیته اعتبارات مجلس نمایندگان امریکا با افزودن متممی به لایحه بودجه دفاعی این کشور که خواستار لغو مجوز اعلام جنگ از سوی رئیسجمهوری امریکا بدون مجوز کنگره است، موافقت کرد. اعضای این کمیته با ۳۰ رأی موافق و ۲۲ رأی مخالف با تصویب این متمم که خواستار ابطال قانون موسوم به «اختیار استفاده از نیروی نظامی» (AUMF) است موافقت کردند. قانون «اختیار استفاده از نیروی نظامی» که کنگره امریکا بعد از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در امریکا به تصویب رساند، به رئیسجمهوری امریکا اجازه میدهد بدون مشورت با کنگره از راه نظامی برای مبارزه با گروههای تروریستی استفاده کند.
مخدوش شدن اعتبار امریکا
همزمان با جلسه مقامهای دیپلماتیک و امنیتی دولت امریکا در کنگره نمایندگان دموکرات در جلسه دیگری نظر مقامهای دولت سابق امریکا را جویا شدند. جان برنان، مدیر سابق سازمان اطلاعات مرکزی و وندی شرمن معاون وزارت خارجه که از اعضای اصلی هیأت مذاکره کننده امریکا در مذاکرات هستهای با ایران به شمار میرفت، در این جلسه غیرعلنی شرکت کردند و پاسخگوی پرسشهای نمایندگان شدند. آدام شیف، رئیس کمیته اطلاعاتی پس از این جلسه گفت که رفتارهای ناهمگون دولت ترامپ خطر ایران را چند برابر کرده است. برنان در این جلسه همچنین افزود که دولت ترامپ خواهان تغییر رژیم است و هرچند ایران خواهان پرهیز از مناقشه است، رهبران این کشور مقابل ترامپ کوتاه نمی آیند و شرمن هم هشدار داد که رفتار بی خردانه دولت ترامپ اعتبار امریکا را خدشه دار کرده است.
به رغم اعتراض دموکراتهای امریکا به سیاست تقابل جویانه کاخ سفید، مقامات مرتبط با سیاست خارجی این کشور همچنان اتهامات خود علیه ایران را تکرار میکنند. چنانکه وزیر خارجه امریکا در مصاحبهای بار دیگر به اتهامزنی به ایران پرداخت و گفت واشنگتن تلاش میکند تا نفوذ منطقهای ایران را محدود کند. پمپئو تهدید ناشی از فعالیتهای منطقهای ایران را «معتبر و واقعی» توصیف کرد و گفت: «ما تصمیم گرفتیم بخشی از دیپلماتهایمان را از عراق خارج کنیم. این کار بیدلیل انجام نشد. انتظار من این است که تک تک اعضای کنگره به تلاش ما برای بازداشتن ایران از اقدام علیه منافع ایالات متحده در عراق و دیگر نقاط خاورمیانه بپیوندند و ضمناً از اقدامات ما برای محافظت از امریکاییها در هر کجا که در حال خدمت هستند، کاملاً حمایت کنند.»
برش
موضع مشترک آلمان، فرانسه و روسیه: باید ایران را برای ماندن در برجام قانع کرد
ولادیمیر پوتین، امانوئل مکرون و آنگلا مرکل، رؤسای جمهوری روسیه، فرانسه و صدراعظم آلمان، در یک گفتوگوی تلفنی در مورد ایران و برخی مسائل دیگر، تبادل نظر کردهاند. بنا بر بیانیهای که مسکو منتشر کرده، رهبران سه کشور در جریان این گفتوگوی تلفنی در مورد «وضعیت برجام رایزنی کرده و بر اهمیت پیشبرد این توافق که نقشی کلیدی در حفظ ثبات جهانی دارد، تأکید کردهاند.» مسکو میگوید پوتین، مرکل و مکرون بر تعهد خود به همکاریهای دوطرفه اقتصادی و بازرگانی با ایران نیز تأکید کردهاند. در بیانیهای که آلمان منتشر کرده، آمده است رهبران سه کشور «تأکید کردهاند لازم است ایران را به ماندن در توافق اتمی قانع کرد و این سه کشور خود بر سر حفظ برجام، توافق دارند.»این بیانیه در شرایطی منتشر شده است که خروج امریکا از توافق هستهای اگرچه چالشهای جدی را برای کشورهای باقیمانده در این توافق به وجود آورد اما آنها کوشیدهاند با طراحی سازوکارهایی مانع از فروپاشی برجام شوند. ناکافی بودن این اقدامات باعث شد تا ایران چند روز پیش در سالگرد خروج امریکا از برجام، با کاهش برخی از تعهداتش در چارچوب این توافق به طرفهای اروپایی ضربالاجلی ۶۰ روزه دهد که چنانچه منافع اقتصادی ایران تأمین نشود دست به اقدامات دیگری خواهد زد. از سوی دیگر مدیر سیاسی وزارت امور خارجه آلمان و نماینده این کشور در کمیسیون مشترک برجام امروز دوم خردادماه برای دیدار با شماری از مقامات کشورمان به تهران سفر میکند.به گزارش ایسنا و براساس تأیید مقامات مسئول، بحث و رایزنی در خصوص آخرین تحولات صورت گرفته در مورد این توافق بینالمللی از جمله تصمیم تهران برای کاهش تعهدات برجامی خود از موضوعات مورد بحث مقامات دوکشور است.
تلاش ریاض برای جلوگیری از وقوع جنگ در منطقه
در تحولی دیگر کابینه عربستان مدعی شد، همه توان خود را به کار میگیرد تا مانع از وقوع جنگ در خاورمیانه شود. به گزارش ایسنا، به نوشته روزنامه فرامنطقهای رأیالیوم، پس از برگزاری جلسه کابینه عربستان در کاخ السلام در جده به ریاست سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان، دولت ریاض در بیانیهای اعلام کرد، در جریان گزارشهای مرتبط با تحولات منطقهای و بینالمللی و تلاشها در خصوص این تحولات قرار گرفت.
در این بیانیه ادعا شده که «عربستان نسبت به برقراری صلح در منطقه تأکید داشته و تمام توان خود را برای ممانعت از وقوع هرگونه جنگ به کار خواهد گرفت و به دنبال تحقق صلح است» کابینه عربستان در ادامه تأکید کرد، این حق ملتهای منطقه از جمله ملت ایران است که در امنیت و ثبات زندگی کنند و شاهد توسعه در کشورهایشان باشند.
دودستگی در قانونگذاران امریکایی
آن طور که رسانههای امریکایی گزارش دادهاند این نشست که پشت درهای بسته انجام شده در ابهامزدایی و نمایان کردن تصویری شفاف از اهداف امریکا در افزایش تنش با ایران به کنگره موفق نبوده است. چه حاضران این نشست پیرامون این گزاره که آیا واقعاً ایران تهدیدی فوری برای منافع امریکا است یا دولت ترامپ بیش از حد بزرگنمایی میکند، دچار دودستگی شدهاند. چاک شومر، سناتور امریکایی با انتقاد از عدم اطلاعرسانی مناسب دولت به مردم و کنگره درباره تنشهایی که اخیراً با ایران ایجاد کرده، گفت: «از نظر من همفکریهای دولت با مردم و کنگره ناکافی بوده است. مردم و کنگره بسیاری از اقدامات دولت را در روزنامهها مطالعه کرده و هیچ ذهنیتی از اینکه چه اتفاقی در حال رخ دادن است، نداشتند.» استنی هویر، رهبر اکثریت مجلس نمایندگان امریکا نیز ضمن ابراز تردید کنگره درباره احتمال موفقیت جنگ با ایران تأکید کرد شمار زیادی از نمایندگان کنگره به صحت اطلاعات دولت و نتیجه بخشی جنگ با ایران اعتقادی ندارند. سناتور «باب منندز» یکی از دموکراتهای ارشد در کمیته روابط خارجی مجلس سنای امریکا نیز سیاست پمپئو را جنگطلبانه توصیف کرد و یادآور شد «دولت ترامپ با عدم شفافسازی درباره واکنشهای اخیر خود به تحولات خاورمیانه، اعتبار سیاست خارجیاش را زیر سؤال برد.» منندز به پیشینه تاریخی امریکا در صحت سنجی اطلاعاتی که منجر به بروز جنگ با عراق در سال در سال ۲۰۰۳ شد، اشاره و تأکید کرد: «ما دوباره به بهانهای مانند سلاحهای کشتار جمعی نیاز نداریم. سنجش صحت اطلاعات و گامهایی که برداشته میشوند، از اهمیت بالایی برخوردار است.»
این چنین بود که نمایندگان و سناتورهای دموکرات حاضر در این نشست با بیان اینکه هیچ کدام از اطلاعات ارائه شده از سوی پمپئو و شاناهان نشان نمیدهد که ایران اکنون بیش از گذشته برای امریکا تهدید به حساب میآید، تأکید کردند که دولت امریکا برای اجرای هرگونه اقدامی نظامی، محدود یا جنگ تمام عیار علیه ایران ملزم به دریافت مجوز و تأییدیه کنگره ایالات متحده است. این در حالی بود که کمیته اعتبارات مجلس نمایندگان امریکا با افزودن متممی به لایحه بودجه دفاعی این کشور که خواستار لغو مجوز اعلام جنگ از سوی رئیسجمهوری امریکا بدون مجوز کنگره است، موافقت کرد. اعضای این کمیته با ۳۰ رأی موافق و ۲۲ رأی مخالف با تصویب این متمم که خواستار ابطال قانون موسوم به «اختیار استفاده از نیروی نظامی» (AUMF) است موافقت کردند. قانون «اختیار استفاده از نیروی نظامی» که کنگره امریکا بعد از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در امریکا به تصویب رساند، به رئیسجمهوری امریکا اجازه میدهد بدون مشورت با کنگره از راه نظامی برای مبارزه با گروههای تروریستی استفاده کند.
مخدوش شدن اعتبار امریکا
همزمان با جلسه مقامهای دیپلماتیک و امنیتی دولت امریکا در کنگره نمایندگان دموکرات در جلسه دیگری نظر مقامهای دولت سابق امریکا را جویا شدند. جان برنان، مدیر سابق سازمان اطلاعات مرکزی و وندی شرمن معاون وزارت خارجه که از اعضای اصلی هیأت مذاکره کننده امریکا در مذاکرات هستهای با ایران به شمار میرفت، در این جلسه غیرعلنی شرکت کردند و پاسخگوی پرسشهای نمایندگان شدند. آدام شیف، رئیس کمیته اطلاعاتی پس از این جلسه گفت که رفتارهای ناهمگون دولت ترامپ خطر ایران را چند برابر کرده است. برنان در این جلسه همچنین افزود که دولت ترامپ خواهان تغییر رژیم است و هرچند ایران خواهان پرهیز از مناقشه است، رهبران این کشور مقابل ترامپ کوتاه نمی آیند و شرمن هم هشدار داد که رفتار بی خردانه دولت ترامپ اعتبار امریکا را خدشه دار کرده است.
به رغم اعتراض دموکراتهای امریکا به سیاست تقابل جویانه کاخ سفید، مقامات مرتبط با سیاست خارجی این کشور همچنان اتهامات خود علیه ایران را تکرار میکنند. چنانکه وزیر خارجه امریکا در مصاحبهای بار دیگر به اتهامزنی به ایران پرداخت و گفت واشنگتن تلاش میکند تا نفوذ منطقهای ایران را محدود کند. پمپئو تهدید ناشی از فعالیتهای منطقهای ایران را «معتبر و واقعی» توصیف کرد و گفت: «ما تصمیم گرفتیم بخشی از دیپلماتهایمان را از عراق خارج کنیم. این کار بیدلیل انجام نشد. انتظار من این است که تک تک اعضای کنگره به تلاش ما برای بازداشتن ایران از اقدام علیه منافع ایالات متحده در عراق و دیگر نقاط خاورمیانه بپیوندند و ضمناً از اقدامات ما برای محافظت از امریکاییها در هر کجا که در حال خدمت هستند، کاملاً حمایت کنند.»
برش
موضع مشترک آلمان، فرانسه و روسیه: باید ایران را برای ماندن در برجام قانع کرد
ولادیمیر پوتین، امانوئل مکرون و آنگلا مرکل، رؤسای جمهوری روسیه، فرانسه و صدراعظم آلمان، در یک گفتوگوی تلفنی در مورد ایران و برخی مسائل دیگر، تبادل نظر کردهاند. بنا بر بیانیهای که مسکو منتشر کرده، رهبران سه کشور در جریان این گفتوگوی تلفنی در مورد «وضعیت برجام رایزنی کرده و بر اهمیت پیشبرد این توافق که نقشی کلیدی در حفظ ثبات جهانی دارد، تأکید کردهاند.» مسکو میگوید پوتین، مرکل و مکرون بر تعهد خود به همکاریهای دوطرفه اقتصادی و بازرگانی با ایران نیز تأکید کردهاند. در بیانیهای که آلمان منتشر کرده، آمده است رهبران سه کشور «تأکید کردهاند لازم است ایران را به ماندن در توافق اتمی قانع کرد و این سه کشور خود بر سر حفظ برجام، توافق دارند.»این بیانیه در شرایطی منتشر شده است که خروج امریکا از توافق هستهای اگرچه چالشهای جدی را برای کشورهای باقیمانده در این توافق به وجود آورد اما آنها کوشیدهاند با طراحی سازوکارهایی مانع از فروپاشی برجام شوند. ناکافی بودن این اقدامات باعث شد تا ایران چند روز پیش در سالگرد خروج امریکا از برجام، با کاهش برخی از تعهداتش در چارچوب این توافق به طرفهای اروپایی ضربالاجلی ۶۰ روزه دهد که چنانچه منافع اقتصادی ایران تأمین نشود دست به اقدامات دیگری خواهد زد. از سوی دیگر مدیر سیاسی وزارت امور خارجه آلمان و نماینده این کشور در کمیسیون مشترک برجام امروز دوم خردادماه برای دیدار با شماری از مقامات کشورمان به تهران سفر میکند.به گزارش ایسنا و براساس تأیید مقامات مسئول، بحث و رایزنی در خصوص آخرین تحولات صورت گرفته در مورد این توافق بینالمللی از جمله تصمیم تهران برای کاهش تعهدات برجامی خود از موضوعات مورد بحث مقامات دوکشور است.
تلاش ریاض برای جلوگیری از وقوع جنگ در منطقه
در تحولی دیگر کابینه عربستان مدعی شد، همه توان خود را به کار میگیرد تا مانع از وقوع جنگ در خاورمیانه شود. به گزارش ایسنا، به نوشته روزنامه فرامنطقهای رأیالیوم، پس از برگزاری جلسه کابینه عربستان در کاخ السلام در جده به ریاست سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان، دولت ریاض در بیانیهای اعلام کرد، در جریان گزارشهای مرتبط با تحولات منطقهای و بینالمللی و تلاشها در خصوص این تحولات قرار گرفت.
در این بیانیه ادعا شده که «عربستان نسبت به برقراری صلح در منطقه تأکید داشته و تمام توان خود را برای ممانعت از وقوع هرگونه جنگ به کار خواهد گرفت و به دنبال تحقق صلح است» کابینه عربستان در ادامه تأکید کرد، این حق ملتهای منطقه از جمله ملت ایران است که در امنیت و ثبات زندگی کنند و شاهد توسعه در کشورهایشان باشند.
پاسداشت گفتوگو
ابراهیم بهشتی
دبیر سرویس سیاسی
مبارکی ماه رمضان گویا تنها محدود به فیوضات معنوی آن نیست و حوزه سیاسی و اجتماعی را نیز دربر گرفته است. مراسم افطاریهای مسئولان و حتی مجموعههای سیاسی در این ماه، چند سالی است که تبدیل به یک سنت سیاسی- مذهبی شده و میرود که زمینهساز و تسهیلکننده گفتوگوهای سیاسی- اجتماعی هم بشود. چنانکه در دو هفته گذشته رئیسجمهوری میزبان جوانان و دانشجویان، اقتصاددانان، فعالان سیاسی، فرهیختگان اهل سنت، علما و روحانیون بوده و رئیس دستگاه قضایی هم برخلاف سلف خود در این ماه سفره افطاری برای فعالان اقتصادی، دانشجویان و اصحاب رسانه گسترده است. دیدارهای مختلف رهبر معظم انقلاب با مسئولان نظام، شعرا و ادبا، دانشجویان و اساتید دانشگاه نیز همچون سالهای گذشته برقرار است. در کنار این، میزبانی وزرا یا مسئولان دیگر نهادها از کارشناسان و نخبگان و فعالان حوزه مرتبط با فعالیت خود را نیز باید به این فهرست افزود.
در این دیدارها چنانکه گزارشهای منتشر شده نشان میدهد، میهمانان دیدگاههای خود درباره مسائل مبتلابه کشور را همراه با انتقادهای احتمالی و البته راهکارهای پیشنهادی با مسئولان در میان میگذارند و حرفها و استدلالهای متولیان دستگاهها و نهادهای مختلف را میشنوند. نکته قابل تأمل اینکه در این جلسات حاضران با دیدگاهها و سلایق مختلف حضور دارند و در فضای صمیمی شنونده مواضع مخالف با نقطهنظرات خود هستند اما خبری از جنجالها و واکنشهای تند و پرخاشگرانه نیست. در حقیقت این دیدارها تابلویی از به رسمیت شناختن سلایق متفاوت در کشور است. قیاس این جلسات و اعلام مواضع در آنها با آنچه گاهی در فضای رسانهای و اعلام مواضع یکطرفانه و مونولوگگونه اتفاق میافتد، اهمیت و کارکرد آن را دوچندان میکند. بدون تردید مواضع هیجانی و صرف جناحی توأم با تهدید و افشاگری و بیان اتهامات و ادعاها تأثیرات سوء خود بر روح و روان جامعه را خواهد داشت. به هر میزان تبادل نظرات یکطرفه و همراه با خشونت کلامی باشد به همان میزان هم تسهیلکننده یا زمینهساز قطبی کردن جامعه و سوق دادن آن به سمت نگاههای سیاه و سفید و زندهباد و مردهبادهاست. بیراه نیست اگر گفته شود آرامش جامعه در چنین رویکردی قربانی مطامع سیاسی و جناحی میشود و چه بسا اعتماد به کارآمدی سیستم سیاسی برای برونرفت از مشکلات را نیز خدشهدار نماید. در نقطه مقابل اما میتوان اذعان کرد که جلسات نوع دوم و آنچه خوشبختانه در دیدارها یا افطاریهای مورد اشاره حاکم است، به نوعی در حکم تزریق آرامش به جامعه هم هست. علاوه بر اینکه مجالی است تا در دیدارهای رو در رو و دیالوگ گونه و بدون رودربایستیهای مرسوم تبادل اطلاعات و تحلیلها انجام پذیرد.
جلسات یادشده از منظر دیگری هم قابل تأمل و دفاع است. مجموعههای سیاسی یا اجتماعی و فرهنگی اعم از حکومتی یا مدنی سابقه درخشانی از همنشینی و همفکری حتی بر سر مسائل کلان و ملی کشور ندارند. چنانکه یکی از دلایل پا نگرفتن گفتوگوی ملی و حتی برخی سوءبرداشتها درباره آن را همین نبود ارتباط بین مجموعههای مختلف قلمداد میکنند. طبیعی است تا گفتوگویی درنگیرد و تا جلسات مشترکی دست ندهد و مواضع شفاف و
رو در رو بیان نشود، انتظار همافزایی و حتی فکر کردن به اشتراکات و تبیین منافع ملی هم انتظار بجایی نیست. حال در شرایطی که اعمال فشارهای خارجی مشکلات غیرقابل انکاری را بر کشور تحمیل کرده و هر شخصیت یا جریان دلسوزی در اندیشه چگونگی مواجهه بهتر با این شرایط است، نشستهای اینچنینی مجال خوبی است تا این پیشنهادها و راهکارها با رویکردی واقعبینانه و کارشناسانه به بحث گذاشته شود. حال به هر دلیل که چنین نشستهایی بین مجموعههای سیاسی پا نگرفته، میزبانی رئیسجمهوری و رئیس قوه قضائیه را باید به فال نیک گرفت و آن را زمینهساز پروژه بزرگتر گفتوگوی ملی هم قلمداد کرد. با این وصف باید امید داشت که این دیدارها و جلسات گفتوگو با پایان یافتن ماه رمضان به نقطه پایان نرسد و البته معلوم شود که از دل این جلسات نتایج مشخص راهبردی هم حاصل شده است.
دبیر سرویس سیاسی
مبارکی ماه رمضان گویا تنها محدود به فیوضات معنوی آن نیست و حوزه سیاسی و اجتماعی را نیز دربر گرفته است. مراسم افطاریهای مسئولان و حتی مجموعههای سیاسی در این ماه، چند سالی است که تبدیل به یک سنت سیاسی- مذهبی شده و میرود که زمینهساز و تسهیلکننده گفتوگوهای سیاسی- اجتماعی هم بشود. چنانکه در دو هفته گذشته رئیسجمهوری میزبان جوانان و دانشجویان، اقتصاددانان، فعالان سیاسی، فرهیختگان اهل سنت، علما و روحانیون بوده و رئیس دستگاه قضایی هم برخلاف سلف خود در این ماه سفره افطاری برای فعالان اقتصادی، دانشجویان و اصحاب رسانه گسترده است. دیدارهای مختلف رهبر معظم انقلاب با مسئولان نظام، شعرا و ادبا، دانشجویان و اساتید دانشگاه نیز همچون سالهای گذشته برقرار است. در کنار این، میزبانی وزرا یا مسئولان دیگر نهادها از کارشناسان و نخبگان و فعالان حوزه مرتبط با فعالیت خود را نیز باید به این فهرست افزود.
در این دیدارها چنانکه گزارشهای منتشر شده نشان میدهد، میهمانان دیدگاههای خود درباره مسائل مبتلابه کشور را همراه با انتقادهای احتمالی و البته راهکارهای پیشنهادی با مسئولان در میان میگذارند و حرفها و استدلالهای متولیان دستگاهها و نهادهای مختلف را میشنوند. نکته قابل تأمل اینکه در این جلسات حاضران با دیدگاهها و سلایق مختلف حضور دارند و در فضای صمیمی شنونده مواضع مخالف با نقطهنظرات خود هستند اما خبری از جنجالها و واکنشهای تند و پرخاشگرانه نیست. در حقیقت این دیدارها تابلویی از به رسمیت شناختن سلایق متفاوت در کشور است. قیاس این جلسات و اعلام مواضع در آنها با آنچه گاهی در فضای رسانهای و اعلام مواضع یکطرفانه و مونولوگگونه اتفاق میافتد، اهمیت و کارکرد آن را دوچندان میکند. بدون تردید مواضع هیجانی و صرف جناحی توأم با تهدید و افشاگری و بیان اتهامات و ادعاها تأثیرات سوء خود بر روح و روان جامعه را خواهد داشت. به هر میزان تبادل نظرات یکطرفه و همراه با خشونت کلامی باشد به همان میزان هم تسهیلکننده یا زمینهساز قطبی کردن جامعه و سوق دادن آن به سمت نگاههای سیاه و سفید و زندهباد و مردهبادهاست. بیراه نیست اگر گفته شود آرامش جامعه در چنین رویکردی قربانی مطامع سیاسی و جناحی میشود و چه بسا اعتماد به کارآمدی سیستم سیاسی برای برونرفت از مشکلات را نیز خدشهدار نماید. در نقطه مقابل اما میتوان اذعان کرد که جلسات نوع دوم و آنچه خوشبختانه در دیدارها یا افطاریهای مورد اشاره حاکم است، به نوعی در حکم تزریق آرامش به جامعه هم هست. علاوه بر اینکه مجالی است تا در دیدارهای رو در رو و دیالوگ گونه و بدون رودربایستیهای مرسوم تبادل اطلاعات و تحلیلها انجام پذیرد.
جلسات یادشده از منظر دیگری هم قابل تأمل و دفاع است. مجموعههای سیاسی یا اجتماعی و فرهنگی اعم از حکومتی یا مدنی سابقه درخشانی از همنشینی و همفکری حتی بر سر مسائل کلان و ملی کشور ندارند. چنانکه یکی از دلایل پا نگرفتن گفتوگوی ملی و حتی برخی سوءبرداشتها درباره آن را همین نبود ارتباط بین مجموعههای مختلف قلمداد میکنند. طبیعی است تا گفتوگویی درنگیرد و تا جلسات مشترکی دست ندهد و مواضع شفاف و
رو در رو بیان نشود، انتظار همافزایی و حتی فکر کردن به اشتراکات و تبیین منافع ملی هم انتظار بجایی نیست. حال در شرایطی که اعمال فشارهای خارجی مشکلات غیرقابل انکاری را بر کشور تحمیل کرده و هر شخصیت یا جریان دلسوزی در اندیشه چگونگی مواجهه بهتر با این شرایط است، نشستهای اینچنینی مجال خوبی است تا این پیشنهادها و راهکارها با رویکردی واقعبینانه و کارشناسانه به بحث گذاشته شود. حال به هر دلیل که چنین نشستهایی بین مجموعههای سیاسی پا نگرفته، میزبانی رئیسجمهوری و رئیس قوه قضائیه را باید به فال نیک گرفت و آن را زمینهساز پروژه بزرگتر گفتوگوی ملی هم قلمداد کرد. با این وصف باید امید داشت که این دیدارها و جلسات گفتوگو با پایان یافتن ماه رمضان به نقطه پایان نرسد و البته معلوم شود که از دل این جلسات نتایج مشخص راهبردی هم حاصل شده است.
تأمین منافع ملی از مسیر خواستههای اکثریت
مصطفی کواکبیان
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس
در سیاست خارجی دوست و دشمن دائمی وجود ندارد. تابلو و چراغ راهنمای سیاستمداران، منافع ملی کشورشان است. این رویه حاکم بر کل کشورهای جهان است و همه دولتها با عطف به منافع شان، سیاستگذاری میکنند. در منطقه، بهترین دوست ایران و شریک راهبردیاش، عراق است. همین کشور عراق که وابستگی اقتصادی و تجاری بالایی به ایران دارد؛ در صورتی که احساس کنند منافع و موقعیتشان در جای دیگری است؛ بلاتردید مسیر دوستیشان را با ایران تغییر میدهند. این امری طبیعی در سیاست جهانی است و نباید وقوع چنین مسائلی را غیر طبیعی و خارج از عرف و انتظار تلقی و تصور کرد. هنوز این موضوع بخوبی در ذهن ما ایرانیها جا نیفتاده و خیلی حساسیت بیش از حد نسبت به دوستان منطقه ایمان نشان میدهیم.
به خصوص در مورد روسیه به کرات اتفاق افتاده که در مرحله تعیین کننده، روسها جانب امریکا را در مواجهه با ایران در پیش گرفتهاند و در داخل روی این موضوع بحث کردیم که روسها بی اعتماد و فرصتطلب هستند. واقعیت امر این است که رفتارهای این چنینی در سیاست بینالملل کاملاً طبیعی و عادی است و بایستی ما هم با تعریف درست از منافع ملی، محدوده دوستی و دشمنیهامان را ترسیم کنیم. پرسش مهمی که در این بین مطرح است، ماهیت و چیستی منافع ملی است. در تعریف درست از منافع ملی میتوان به این نکته اشاره داشت که برآیند خواستهها، انتظارات، توقعات اکثریت مردم، همان منافع ملی است. از منظری خواسته عمومی جامعه، منافع ملی آن جامعه است و بایستی با احترام به اصل رأی اکثریت، مسیر سیاستگذاری را به سمت تأمین خواستههای روشن مردم حرکت دهیم. جالب اینجاست که حتی اگر مردم یک کشور نظر اشتباه هم داشته باشند باز هم باید به اشتباه هم توجه کرد. داستان پذیرش حکمیت از سوی حضرت امیر(ع) نمونه بارز تاریخی در پذیرش دیدگاه اکثریت مردم است. گواه تاریخ این است که حکمیت چندان مقبول حضرت امیر نبوده اما وقتی حضرت هجوم مردم و خواستهشان را میبیند، مصلحت را در پذیرش حکمیت میبیند.
از این منظر لازمه هر گونه حرکت موفق از سوی سیاستمداران، در اجماع داخلی و جلب آرای مردم است. در عصر جدید هم سیاست خارجی وقتی موفق میشود که پشتوانه افکار عمومی را در پشت خود داشته باشد. البته در توجه به نظر اکثریت نبایستی راه افراط را در پیش گرفت. این خواسته باید با اصول، مبانی و دکترین سیاست خارجی هماهنگی و انطباق داشته باشد. نظم در سیاست خارجی ناظر به همین معناست که با در نظر داشتن اصول کلی، خواستههای مردم را هم در نظر گرفت و مسیری روشن و امیدوار کننده در حوزه دیپلماسی در پیش گرفت. سیاستمداران باید توجه کنند که در دنیای جدید دیپلماسی عمومی در موفقیت استراتژیها بسیار تأثیرگذار است. اقناع افکار عمومی بیشتر از طریق همین فضای رسانه ای و مجازی صورت میگیرد. برای همین است که وزیر امور خارجه کشورمان با آگاهی، در فضای مجازی، پاسخهای تهدید ترامپ را میدهد. توئیتهای جنجالی ترامپ شاید در وهله اول یک حرف ساده باشد و پشتوانه قدرت اجرایی نداشته باشد؛ اما همین توئیتها در خیلی از مواقع از مصوبات کنگره امریکا تأثیرگذاری بیشتری دارد. برای همین ظریف سریع و آنلاین، پاسخ ترامپ را از طریق توئیت میدهد. لازم است ضمن حضور فعال در عرصه دیپلماسی جهان در داخل هم اجماع سازی و وفاق سازی صورت بگیرد. طرح گفتوگوی ملی میتواند سرآغازی برای رسیدن به اجماع نخبگان داخلی باشد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس
در سیاست خارجی دوست و دشمن دائمی وجود ندارد. تابلو و چراغ راهنمای سیاستمداران، منافع ملی کشورشان است. این رویه حاکم بر کل کشورهای جهان است و همه دولتها با عطف به منافع شان، سیاستگذاری میکنند. در منطقه، بهترین دوست ایران و شریک راهبردیاش، عراق است. همین کشور عراق که وابستگی اقتصادی و تجاری بالایی به ایران دارد؛ در صورتی که احساس کنند منافع و موقعیتشان در جای دیگری است؛ بلاتردید مسیر دوستیشان را با ایران تغییر میدهند. این امری طبیعی در سیاست جهانی است و نباید وقوع چنین مسائلی را غیر طبیعی و خارج از عرف و انتظار تلقی و تصور کرد. هنوز این موضوع بخوبی در ذهن ما ایرانیها جا نیفتاده و خیلی حساسیت بیش از حد نسبت به دوستان منطقه ایمان نشان میدهیم.
به خصوص در مورد روسیه به کرات اتفاق افتاده که در مرحله تعیین کننده، روسها جانب امریکا را در مواجهه با ایران در پیش گرفتهاند و در داخل روی این موضوع بحث کردیم که روسها بی اعتماد و فرصتطلب هستند. واقعیت امر این است که رفتارهای این چنینی در سیاست بینالملل کاملاً طبیعی و عادی است و بایستی ما هم با تعریف درست از منافع ملی، محدوده دوستی و دشمنیهامان را ترسیم کنیم. پرسش مهمی که در این بین مطرح است، ماهیت و چیستی منافع ملی است. در تعریف درست از منافع ملی میتوان به این نکته اشاره داشت که برآیند خواستهها، انتظارات، توقعات اکثریت مردم، همان منافع ملی است. از منظری خواسته عمومی جامعه، منافع ملی آن جامعه است و بایستی با احترام به اصل رأی اکثریت، مسیر سیاستگذاری را به سمت تأمین خواستههای روشن مردم حرکت دهیم. جالب اینجاست که حتی اگر مردم یک کشور نظر اشتباه هم داشته باشند باز هم باید به اشتباه هم توجه کرد. داستان پذیرش حکمیت از سوی حضرت امیر(ع) نمونه بارز تاریخی در پذیرش دیدگاه اکثریت مردم است. گواه تاریخ این است که حکمیت چندان مقبول حضرت امیر نبوده اما وقتی حضرت هجوم مردم و خواستهشان را میبیند، مصلحت را در پذیرش حکمیت میبیند.
از این منظر لازمه هر گونه حرکت موفق از سوی سیاستمداران، در اجماع داخلی و جلب آرای مردم است. در عصر جدید هم سیاست خارجی وقتی موفق میشود که پشتوانه افکار عمومی را در پشت خود داشته باشد. البته در توجه به نظر اکثریت نبایستی راه افراط را در پیش گرفت. این خواسته باید با اصول، مبانی و دکترین سیاست خارجی هماهنگی و انطباق داشته باشد. نظم در سیاست خارجی ناظر به همین معناست که با در نظر داشتن اصول کلی، خواستههای مردم را هم در نظر گرفت و مسیری روشن و امیدوار کننده در حوزه دیپلماسی در پیش گرفت. سیاستمداران باید توجه کنند که در دنیای جدید دیپلماسی عمومی در موفقیت استراتژیها بسیار تأثیرگذار است. اقناع افکار عمومی بیشتر از طریق همین فضای رسانه ای و مجازی صورت میگیرد. برای همین است که وزیر امور خارجه کشورمان با آگاهی، در فضای مجازی، پاسخهای تهدید ترامپ را میدهد. توئیتهای جنجالی ترامپ شاید در وهله اول یک حرف ساده باشد و پشتوانه قدرت اجرایی نداشته باشد؛ اما همین توئیتها در خیلی از مواقع از مصوبات کنگره امریکا تأثیرگذاری بیشتری دارد. برای همین ظریف سریع و آنلاین، پاسخ ترامپ را از طریق توئیت میدهد. لازم است ضمن حضور فعال در عرصه دیپلماسی جهان در داخل هم اجماع سازی و وفاق سازی صورت بگیرد. طرح گفتوگوی ملی میتواند سرآغازی برای رسیدن به اجماع نخبگان داخلی باشد.
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
اخبار این صفحه
-
آیتالله رئیسی : از آزادی مطبوعات حمایت میکنیم
-
گوش جوانان ما به موسیقی فاخر عادت ندارد
-
ویلموتس قرارداد 3 ساله بست
-
خستگی مفرط طبقه متوسط
-
مشکلات نظام پارلمانی بیش از نظام ریاستی است
-
همه بنگاههای دولتی واگذار میشود
-
تور مالیاتی گستردهتر شد
-
پمپئو دست خالی از کنگره برگشت
-
پاسداشت گفتوگو
-
تأمین منافع ملی از مسیر خواستههای اکثریت
اخبارایران آنلاین