تجمع حامیان غرب در تفلیس
گرجستان «اوکراین قفقاز» می‌شود؟
امیر فرشباف
خبرنگار
در روزهای گذشته خیابان‌های تفلیس، شاهد تظاهرات صدها شهروند گرجستانی علیه لایحه جنجالی موسوم به «عوامل خارجی» بود که کلیات آن در روز 17 آوریل در پارلمان این کشور تصویب شد. بر اساس این لایحه، تمامی سازمان‌های غیردولتی و دیگر نهادها و رسانه‌هایی که بیش از 20درصد بودجه خود را از خارج از کشور تأمین می‌کنند، ملزم به ثبت‌نام به عنوان «سازمانی که منافع یک دولت خارجی را دنبال می‌کند» می‌شوند.
به گزارش «فرانس 24» حدود 20 هزار گرجستانی روز یکشنبه یک تظاهرات به نام «راهپیمایی برای اروپا» برگزار کردند و از دولت خواستند که لایحه بحث برانگیز «نفوذ خارجی» را که اتحادیه اروپا نسبت به تصویب آن هشدار داده است با عنوان «آرزوهای اروپایی تفلیس را تضعیف می‌کند»، کنار بگذارد.
بنا به این گزارش، معترضان در راهپیمایی به سوی پارلمان گرجستان، که توسط گروه‌های حقوقی و احزاب اپوزیسیون سازماندهی شده بود، پرچم بزرگ اتحادیه اروپا را حمل می‌کردند. به گزارش خبرنگار میدانی خبرگزاری فرانسه، تظاهرات کنندگان در نقاطی تلاش کردند از حصار پلیس در اطراف ساختمان پارلمان عبور کنند تا پرچم اتحادیه اروپا را در آنجا برافراشته کنند که پلیس مجبور به دخالت شد. در همین زمینه، وزارت کشور گرجستان در بیانیه‌ای اعلام کرد که «معترضان با ایجاد درگیری فیزیکی و لفظی با مجریان قانون، تظاهرات را به خشونت کشیدند.»
با اینکه حزب حاکم (رؤیای گرجستان) اعلام کرده که طرفدار اروپاست و هدف قانون پیشنهادی، تقویت شفافیت مالی سازمان‌های غیردولتی است، اما اتحادیه اروپا و پارلمان اروپا بشدت با آن مخالفند. به گزارش «کی یف ایندیپندنت» پارلمان اروپا با صدور قطعنامه‌ای شدیداللحن علیه تصمیم تفلیس آن را «خیانت به آرمان‌های اکثریت مردم گرجستان» خواند و تهدید کرد: «تا زمانی که این قانون بخشی از مصوبات حقوقی گرجستان است، مذاکرات الحاق به اتحادیه اروپا باید متوقف شود.»
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز در اوایل ماه جاری در بیانیه‌ای، تصمیم پارلمان گرجستان را تحولی بسیار نگران‌کننده توصیف کرد و هشدار داد که «تصویب نهایی این قانون، بر پیشرفت گرجستان در مسیر عضویت در اتحادیه اروپا تأثیر منفی خواهد گذاشت.»
منتقدان، این لایحه را «قانون روسیه» می‌خوانند و عقیده دارند پارلمان به وسیله این قانون آزادی‌های مدنی را محدود می‌کند، درمقابل، حزب حاکم استدلال می‌کند که این لایحه پیشنهادی را از قانون امریکایی سختگیرانه‌تر «ثبت نام عوامل خارجی» در 1938 الهام گرفته که ادعا می‌شد با هدف «مبارزه با ترویج ارزش‌های ضدلیبرالی توسط خارجی ها» تصویب شده است. ضمن اینکه پارلمان در روزهای اخیر، نسخه جدیدی از این قانون ارائه داده که در آن، عنوان «عوامل نفوذ خارجی» با «سازمان‌های تسهیل کننده منافع یک قدرت خارجی» جایگزین شده است.
شایان ذکر است که حزب «رؤیای گرجستان» پرطرفدارترین حزب این کشور است که اکثریت کرسی‌های پارلمان گرجستان را در اختیار دارد، با این حال، پس از طرح قانون شفافیت مالی رسانه‌ها و سازمان‌های غیردولتی، نهادهایی مانند اتحادیه اروپا و شورای اروپا بشدت علیه آن موضع گرفتند. همزمان با تهدیدهای سازمان‌های اروپایی، طرفداران عضویت گرجستان در اتحادیه اروپا و ناتو نیز اعتراضات خیابانی را شروع کردند.
پیش از این در سال 2003 دولت‌ها و تشکل‌های خارجی مانند بنیاد سوروس، در گرجستان یک انقلاب نرم را به نام «انقلاب گل سرخ» طراحی و راه‌اندازی کرده بودند که تبدیل به الگوی براندازی دولت‌های منتقد نظم غربی شد؛ انقلاب نارنجی اوکراین در سال 2004 و انقلاب گل لاله قرقیزستان هم در سال 2005 از رویدادهای الهام گرفته از انقلاب گل سرخ گرجستان بودند.