ایران قوی با ارتقای جایگاه کار و کارگر
دکتر علی حسین رعیتی فرد
معاون روابط کار وزارت تعاون، کار
و رفاه اجتماعی
هفته کار و کارگر (5 تا 12 اردیبهشت 1403) فرصت مغتنمی برای نواندیشی پیرامون مفاهیمی نظیر «کارشایسته»، «کرامت و امنیت شغلی کارگر»، «افزایش بهره‌وری کارگاه»، «متناسب‌سازی نظام جبران خدمات»، «بهبود محیط کسب و کار» و «ارتقای جایگاه تشکل‌های کارگری و کارفرمایی در جامعه کار و تولید» است. در فرهنگ ایرانی و اسلامی، «کار» به مفهوم عمل صالح و به منزله خلق ارزش جدید است. با این رویکرد، بهسازی و ارتقای جایگاه کار و کارگر، هم برای دستیابی به «ایران قوی» و هم برای نیل به «تمدن نوین اسلامی» یک ضرورت غیرقابل انکار است.
کار و کارگر در این نگاه، از الزامات خلق الگوهای تمدنی و بسترساز برای ایجاد مدنیت نوین در نظام روابط کار مبتنی بر سرمایه‌های انسانی قلمداد می‌شود. در این میان، توجه عملیاتی و نهادینه و نظام‌مند به مفهوم بین‌المللی «کار شایسته» و برنامه‌ریزی برای اجرایی‌سازی این الگو در بازار کار ایران خواهد توانست انگیزه‌های انسانی و ایمانی کارگران ایرانی را برای دستیابی به «تولید ناب و جهانی» فراهم و بسترهای مناسب برای جهش تولید صادرات‌گرا را ایجاد کند. «ایجاد فرصت‌های شغلی مولد»، «بهسازی نظام‌های جبران خدمت»، «طراحی و اجرای ساعات کار مفید»، «بسترسازی برای ایجاد تعادل منطقی بین کار و زندگی»، «به‌روزآوری الگوهای کار با بهره‌مندی از فناوری‌های نوین»، «ایجاد فرصت‌های برابر برای فعالان بازار کار»، «توسعه بهداشت حرفه‌ای و بهسازی نظام صیانت از سلامت جسمی و روحی نیروی کار» و «گسترش نظام تأمین اجتماعی» از جمله مؤلفه‌های کلیدی در مفهوم عملیاتی «کار شایسته» است.
بر اساس آنچه شرح داده شد، برای استقرار نظام کار شایسته در بازار کار ایران باید به این نکات توجه داشت:
- ترویج و توسعه فرهنگ تشکل‌گرایی حرفه‌ای در راستای ایجاد و گسترش نظام تشکل‌های کارگری در کارگاه‌ها
- ارتقای روزافزون تعاملات سه‌جانبه در سیاست‌گذاری، مدیریت و برنامه‌ریزی نظام روابط کار مبتنی بر سرمایه انسانی
- بهسازی نظام آموزش‌های مهارتی و بازطراحی الگوهای نوین آموزش‌های فنی و حرفه‌ای با در نظر گرفتن تحولات فناورانه
- بازسازی الگوهای صیانت از سلامت کارگران از طریق گسترش نظام‌های بازرسی از بنگاه‌های کسب و کار و گسترش فرهنگ خودنظارتی در کارگاه‌ها
- بازطراحی قانون کار، قانون بیمه بیکاری و قانون تأمین اجتماعی با رویکرد پاسخگویی به نیازهای امروز و فردای بازار کار
امید است در سالی که توسط مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) به عنوان «سال جهش تولید با مشارکت مردم» نامگذاری شده است با بهره‌مندی حداکثری از ظرفیت‌های سازمان‌های مردم‌نهاد فعال در جامعه کار و تولید بتوانیم برای بهسازی و بازسازی روابط کار نوین با رویکرد بسترسازی برای دستیابی به ایران قوی و زمینه‌سازی برای نیل به تمدن نوین اسلامی تلاش کنیم.