سوسن صادقی
خبرنگار
شبکه اجتماعی «کلاب هاوس» مدتی است که طرفداران خاص خود را در کشورمان پیدا کرده است و با تشکیل گروه‌هایی، مشغول گفت‌ و‌ گو درباره موضوع های مختلف در این فضا هستند؛ با استقبال کاربران از این شبکه اجتماعی، به‌تازگی امیر خوراکیان معاون حقوقی و امور مجلس مرکز ملی فضای مجازی اعلام کرد که ساخت کلاب هاوس داخلی و بومی‌سازی شده آن با توجه به زیرساخت‌های داخلی به‌ آسانی امکان‌پذیر است، ولی این سؤال پیش می‌آید که آیا هر سرویسی که در جهان ارائه می‌شود، باید آن را بومی‌سازی کنیم؟ آیا این روند در دنیا هم مرسوم است و مهمتر اینکه برای اینکه بومی‌سازی موفق باشد چه فاکتورهایی باید داشته باشد؟ کارشناسان حوزه شبکه‌های اجتماعی به این سؤالات «ایران» پاسخ می‌دهند.
راه‌اندازی برنامه بومی با دید تجاری
مهدی حسین‌پور کارشناس شبکه اجتماعی معتقد است اگر نرم افزاری در کشوری به‌ صورت محلی  یا جهانی موفق عمل کند، معمولاً بخش خصوصی هرکشور با دید تجاری برای تولید بومی آن خدمت در کشور خود اقدام می‌کند.
حسین‌پور گفت: حتی دیده شده که نمونه‌های دوم و سوم نرم افزار مشابهی که وارد بازار شده، موفق‌تر از نمونه اولی آن در کشور دیگر بوده است، به‌عنوان مثال وقتی شبکه اجتماعی وایبر،راه‌اندازی شد و کاربران از آن استفاده کردند نمونه‌های مشابه آن مانند واتس اپ و تلگرام ظهور کردند که موفق‌تر از وایبر عمل کردند و توانستند کاربران زیادی را در جهان جذب کنند.
این کارشناس شبکه‌های اجتماعی افزود: راه‌اندازی نمونه مشابه یک نرم افزار باید ارزش افزوده جدیدی به کاربران ارائه دهد، تا کاربران جذب نمونه جدید شوند، اگر تلگرام و واتس اپ توانستند گوی رقابت را از شبکه‌های اجتماعی قبلی مانند وایبر بربایند به‌ دلیل ارزش افزوده‌های جدیدی بود که ارائه کردند و توانستند موفق شوند، به‌عنوان مثال اگر پیام رسان‌های داخلی ما نتوانستند موفق‌تر از تلگرام در کشور عمل کرده و کاربران را به سمت و سوی خود جذب کنند به‌ دلیل نبود ارزش افزوده‌های جدید بود.
حسین‌پور اعتقاد دارد شرکت‌های خصوصی ما اعم از استارتاپ‌ها و... اگر می‌خواهند شبکه اجتماعی مانند کلاب هاوس را راه‌اندازی کنند،باید نمونه آنها دارای ارزش افزوده بیشتر، کیفیت بالاتر و فاکتورهای جدیدی باشد، اگر چنین خصوصیتی داشته باشد به طور قطع راه‌اندازی نمونه بومی خوب است و می‌توانند کاربران را به سمت و سوی خود جذب کنند.
وی در ادامه گفت: معمولاً کشورها به‌ دنبال بومی‌سازی خدمت‌ها با توجه به فرهنگ و سلیقه کاربران خود هستند، به‌عنوان مثال فعالان بخش خصوصی کره جنوبی و ژاپن پیام رسان‌هایی را مطابق فرهنگ و سلیقه کاربران خود راه‌اندازی کرده‌اند، بنابراین برای موفقیت باید به علایق کاربران هم توجه شود که به چه نوع خدمتی علاقه دارند و مهمتر اینکه باید درآمدزا هم باشد.
حسین‌پور افزود: در ایران شاید گوگل فعال نباشد ،اما این شرکت از راه تبلیغات در کشورها درآمد زیادی  دارد و کشورها معمولاً معتقدند که چرا باید چنین هزینه‌ای را به گوگل پرداخت کنند، بنابراین به‌ دنبال ایجاد سرویس بومی می‌روند و به‌ دنبال اشتغالزایی و درآمدزایی از این طریق در کشور خود هستند.
این کارشناس اعتقاد دارد راه‌اندازی محیط جدید شبیه کلاب هاوس، باید دارای ایده‌های جدید، متناسب با فرهنگ و علایق کاربران ایرانی باشد، تا باوجود نمونه مشابه، جذب آن نشوند. دقیقاً مانند آنچه در سایت دیوار و دیجی کالا روی داده است، اگر سایت هایی شبیه این در کشورمان راه‌اندازی شوند و حتی امکان فعالیت نمونه‌های خارجی موفق مانند آمازون هم در کشور ما امکانپذیر شود، کاربران خیلی به سمت آنها گرایش پیدا نخواهند کرد، چراکه هر نوع فروش و دریافت خدمات و... بخواهند، در این دو سایت داخلی پیدا می‌کنند و نیازی به نمونه‌های دیگر داخلی و خارجی ندارند.
رضا منصوری کارشناس فناوری اطلاعات نیز اعتقاد دارد در راه‌اندازی خدماتی همچون پیام رسان‌ها نباید حاکمیت ورود کند، بلکه حاکمیت باید با ارائه تسهیلات و نظارت زمینه را برای ورود بخش خصوصی درباره راه‌اندازی نمونه‌های بهتر همان نسخه فراهم کند؛ ورود حاکمیت حتی در پیشنهاد ارائه  یک خدمت بی‌اعتمادی بین کاربران ایجاد می‌کند.
منصوری گفت: بخش خصوصی می‌تواند گفت‌و‌گو و صدا را به نمونه‌های موفق پیام رسان‌ها اضافه کند، دقیقاً مانند آنچه در شبکه اجتماعی فیس بوک در حال رخ دادن است؛ شبکه اجتماعی فیس بوک در تلاش است فضای کلاب هاوس را به ارزش افزوده داخلی خود اضافه کند و اعلام کرده است که ما از امکانات صدا بهره برده‌ایم و می‌توانیم این فضا را هم در شبکه ایجاد کنیم.وی نیز اعتقاد دارد باید دید جهانی در ارائه یک خدمت داشته باشیم و آن را محدود به مرزهای داخلی نکنیم، چرا که بدون دید تجاری داشتن و درآمدزا نبودن نمی‌توان خدمتی را به هر قیمتی به عنوان نمونه داخلی  در کشور راه‌اندازی کرد.
ارائه برنامه‌ای در قامت نمونه خارجی آن
محمدرضا قدوسی مشاور کسب و کارهای نوپا نیز معتقد است که صرف راه‌اندازی یک خدمت مانند شبکه‌های اجتماعی و دستوری بودن برای استفاده از نمونه داخلی موفقیت‌آمیز نیست و باید از این اقدام‌ها دوری کرد.
قدوسی با بیان اینکه بومی‌سازی هر خدمت که در جهان ارائه می‌شود، دیدی نادرست است، گفت: حتی اگر بخواهیم خدمتی  یا فناوری را بومی‌سازی کنیم، معمولاً کاربر باید آن خدمت و فناوری را بپسندد و بتواند خواسته‌ها و نیازهایش را برآورده کند و فرهنگ ما را یدک بکشد.
وی افزود: معمولاً در بومی‌سازی حد و حدود خودمان را تعریف می‌کنیم ،ولی معمولاً با چنین تعریف‌سازی دارای حد و حدود برخی از کاربران را برای استفاده آن خدمت بومی از دست می‌دهیم.
این کارشناس اعتقاد دارد اگر کشورها در ارائه اپلیکیشن‌های خاص کشور خود موفق هستند، دایره تعریف آنها محدود نیست و از سوی دیگر با مشخصه‌ها و المان‌های فرهنگی و اجتماعی خود آن را آماده‌سازی می‌کنند، به همین دلیل مورد استقبال تمام کاربران قرار می‌گیرد، مهمتر اینکه با اینکه در ظاهر برای قلمرو اجتماعی و جغرافیایی کشور خود آن را آماده کرده‌اند ولی می‌بینیم که براحتی از سوی کاربران دیگر قلمروها و فرهنگ ها هم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
قدوسی با اشاره به اینکه باید همه حتی با تضارب آرا نیز بتوانند از نرم افزارهای بومی ارائه شده استفاده کنند، گفت: اگر امروزه از تاکسی‌های آنلاین اسنپ و تپسی استفاده می‌کنیم، چون هیچ محدودیتی برای هیچکس قائل نشده است، اگر همین برنامه‌های داخلی هم از کاربران می‌خواستند فقط از فلان درگاه بانکی استفاده کنند و شئونات خاصی را برای راننده‌ها و مسافرها قرار می‌داد و... این اپ‌ها در کشور ما با اینکه بومی‌سازی شدند، مشتریان زیادی پیدا نمی‌کردند، بنابراین باید فناوری‌ها با تعریف درستی بومی‌سازی شوند تا بتوانیم خواسته‌های کاربران داخل و خارج از کشور را در یک پلتفرم، تأمین کنیم.
وی افزود: تجربه نشان داده است که نمی‌توان در یک اپلیکیشن  با دستور و بدون پایگاه اجتماعی، سرمایه‌گذاری کرد و از سوی دیگر نمی‌توان هم با فیلتر یا اختلال در یک برنامه‌، کاربران را به سمت برنامه بومی‌سازی شده سوق داد.
مشاور کسب و کارهای نوپا معتقد است :هر خدمت مانند شبکه‌های اجتماعی که ارائه می‌شود باید دارای دید فرامنطقه‌ای و جهانی باشد تا بتواند کاربران دیگر نقاط جهان را نیز با هر فرهنگ  یا با قرابت فرهنگی جذب کند و مهمتر اینکه باید نیازهای آنها را برآورده کند.
قدوسی تأکید کرد کشور چین نمونه ای موفق در بومی‌سازی است، به طوری که با وی چت، تیک تاک در حوزه شبکه‌های اجتماعی و با بایدو در بخش جست‌و‌جوگرها توانست به مقابله با نمونه‌های مشابه و مطرح جهانی آن برود، چرا که ابتدا هم دید داخلی و هم دید جهانی داشت و نه تنها توانست با ارائه بحث‌های فنی- زیرساختی به کاربرانش ثابت کند که  یک اپلیکیشن در قد و قامت اپلیکیشن‌های مشابه جهانی راه‌اندازی کرده، بلکه با اضافه کردن نکات جدید به کاربرانش نشان داد که برنامه‌اش بهتر از نمونه‌های خارجی است.وی در ادامه گفت: اگر ما نیز به‌ دنبال راه‌اندازی کلاب هاوس، داخلی هستیم باید بتوانیم در قد و قامت و حتی بهتر از نمونه ارائه شده آن ظاهر شویم؛ محدودیتی ایجاد نکنیم تا بتوانیم در ارائه این شبکه نمونه داخلی با دید جهانی موفق عمل کنیم.

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد با اجرای طرح رجیستری توانست قاچاق تلفن همراه را به صفر برساند، در دو سال ابتدایی اجرای این طرح بیش از ۲۶۰ میلیون تلفن همراه در کشور رجیستر شد.
به‌گزارش «ایران» وزارت ارتباطات در پنجاهمین قسمت از ویدئوهای ایران هوشمند، به شرح فرایند اجرای طرح رجیستری تلفن همراه و مزایای آن پرداخته است.
سامانه شناسایی گوشی تلفن همراه و تجهیزات دارای سیم کارت به‌عنوان طرح «رجیستری» شناخته می‌شود. این طرح برای حفظ حقوق مشترکان و جلوگیری از فروش گوشی‌های قاچاق که از رویه‌های غیرقانونی وارد کشور می‌شوند تدوین و اجرایی شده است. در طرح رجیستری پس از روشن کردن تلفن با استفاده از کد فعال‌سازی درج شده روی جعبه یا کارت گارانتی و از طریق شماره‌گیری کد دستوری #۷۷۷۷* با انتخاب گزینه فعال‌سازی و وارد کردن شناسه IMEI روی جعبه، می‌توانید تلفن همراه خود را فعال کنید. این طرح با ابتکار سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی از مهرماه ۹۶ آغاز و تا پایان سال ۹۸ بیش از ۲۶۰ میلیون تلفن همراه و سیم کارت فعال را شامل شد.
ارائه گارانتی اصلی و خدمات پس از فروش و جلوگیری از ورود گوشی‌های بی‌کیفیت و مضر برای سلامتی از جمله اهداف طرح رجیستری است. از این طریق می‌توانید اصالت گوشی تلفن همراه خود را استعلام کنید.
ورود به سامانه و اپلیکیشن همتا و اپلیکیشن دولت همراه، راه‌های استعلام اصالت گوشی تلفن همراه و تجهیزات دارای سیم‌کارت هستند.

شرکت فیس‌بوک با هدف درآمدزایی از قابلیت ویدئوهای کوتاه، تست تبلیغات در اینستاگرام ریلز را در هند، برزیل، آلمان و استرالیا آغاز می‌کند.
به گزارش ایسنا، در شرایطی که فعالیت سرویس ویدئویی تیک تاک از سال گذشته در هند ممنوع شد، فیس‌بوک تلاش می‌کند از محبوبیت خود در هند که بازار شبکه اجتماعی برخوردار از رشد پرشتابی است، بهره ببرد. این شرکت اعلام کرد قصد دارد قابلیت‌های دیگری مانند فراهم‌سازی امکان اشتراک‌گذاری ویدئوهای ریلز تولیدکنندگان محتوا در حساب فیس‌بوکشان را در هند آزمایش کند.
کارولین اورسون، نایب رئیس گروه کسب و کار جهانی فیس‌بوک در مصاحبه‌ای اظهار کرد: معرفی تبلیغات نشان دهنده روند قوی رشد سرویس ریلز است.
فیس‌بوک اعلام کرد: به تبلیغات کنندگان اجازه می‌دهد بخش‌های محتوای ویدئویی که می‌خواهند تبلیغاتش در آنجا نمایش داده شود مانند ویدئوهایی درباره کودکان و تربیت کودکان، حیوانات و سگ و گربه یا فیتنس و ورزش را انتخاب کنند.
این بزرگ‌ترین اقدام فیس‌بوک در فراهم کردن امکان تبلیغات برندها به‌همراه محتوا است. تبلیغات کنندگان معمولاً از فیس‌بوک برای هدف گرفتن کاربران بر اساس علایقشان استفاده می‌کنند. فیس‌بوک اعلام کرد در هفته‌های آینده تبلیغات استیکری برای فیس‌بوک استوریز عرضه خواهد کرد. برندها می‌توانند استیکرهایی را ایجاد کنند که تولیدکنندگان محتوا آنها را در استوری‌های خود قرار می‌دهند و اینفلوئنسرها سهمی از فروشی که از محل این تبلیغات حاصل شده است را دریافت خواهند کرد.
بر اساس گزارش رویترز، این قابلیت بخشی از تلاش فیس‌بوک برای جذب تولیدکنندگان محتوایی است که از طریق پلتفرم‌هایی مانند کلاب‌هاوس مستقیماً از هواداران و طرفدارانشان پول دریافت می‌کنند.

ادامه از صفحه اول-
از این دو جریان چنین انتظاری می‌رفت و کاملاً قابل پیش‌بینی بود؛ در هر حالتی هر نوع موفقیت ایران در عرصه بین‌الملل را برنمی‌تابند و همواره درصدد کوچک شدن ایران و ضعف ملت ایران هستند اما شگفتی در آنجاست که عده‌‌ای با اهداف سیاسی حقیر و کوتاه‌مدت ساز ناسازگاری را در داخل می‌نوازند و بی‌اعتنا به دستاوردهای مقاومت حداکثری که سرانجام ایالات متحده را به کنار گذاشتن مشی اشتباه خود وادار کرده و بی‌اعتناتر به حق مردم در شکستن حصر اقتصادی و برخورداری از زندگی منهای تحریم، موج تازه‌‌ای از حملات را به دولت آغاز کرده‌اند. این حملات پیاپی که از مستندنمایی گرفته تا جعل خبر در رسانه‌های خبری و تصویری که از پول ملت ارتزاق کرده و باید حافظ منافع جامعه و مردم باشند، چنان با افترا و دروغ‌پراکنی در هم آمیخته که برای وزارت امور خارجه که در کانون این حملات ناعادلانه قرار گرفته، چاره‌‌ای باقی نگذاشت جز آنکه با صدور بیانیه از خود در برابر حملات پشت‌سر دفاع کند. البته برای آنهایی که هویت سیاسی خود را در مقابل برجام و تنها به سبب نقش دولت‌های یازدهم و دوازدهم در آن تعریف کرده‌‌اند، هیچ منطق و استدلالی کارساز نیست اما برای آنهایی که دلسوزی برای انقلاب، مردم و منافع ملی دارند، می‌توان واقعیت‌های برجام را به هدف روشن شدن و اجتناب از تحریف حقایق تکرار کرد.
در سال‌های اخیر درد و رنج مردم به‌دنبال خروج ذلت بار ترامپ از برجام موجب شد که تبلیغات منفی و غالباً دروغین درباره ماهیت و محتوای برجام شنوندگانی پیدا کند اما همان‌طور که در این مدت پیش‌بینی می‌کردیم، سرانجام دوران سیاه ترامپ به آخر رسید و دولت جدید امریکا در یک عقب‌نشینی اجتناب‌ناپذیر برای خروج از انزوا، نه تنها به بی‌فایده بودن سیاست تحریم علیه ایران اعتراف کرد بلکه مقام‌های امریکایی به صراحت از «غیرمشروع بودن» تحریم‌های ناقض برجام در دوره ترامپ سخن به میان آورده‌اند. امروز تقلای رژیم اسرائیل برای منصرف کردن امریکا از بازگشت به برجام آشکارا نشانگر دلواپسی این رژیم از خسارت‌هایی است که برجام به منافع آن زده و اکنون که یک‌بار دیگر دولت امریکا ناچار از بازگشت به این توافق است، سرگردان‌تر از همیشه در جست‌و‌جوی راه گریز از انزوایی هستند که با احیای کامل برجام نصیبشان خواهد شد. هراس صهیونیست‌ها و طرفداران آنها از برجام از آگاهی نسبت به چند واقعیت سرچشمه می‌گیرد که متأسفانه در کشورمان زیر گرد و غبار سیاست بازی‌های نامیمون مستور مانده است.
اول این واقعیت که برجام به داستان کهنه و جعلی رژیم صهیونیستی در امنیتی نمایاندن برنامه‌های هسته‌‌ای ایران و حتی به‌طور کلی‌تر، هر مسأله مرتبط با ایران از جمله مبادلات تجاری خاتمه می‌دهد و این بهانه را از آن رژیم می‌گیرد که به یاری ایران‌هراسی، حیات نژادپرستانه و گسترش‌طلبانه‌‌اش را تداوم ببخشد. دوم؛ کاهش تنش در روابط ایران و غرب به همسایگان ایران نیز فرصت می‌دهد که با دل بریدن از نتایج تنش‌آفرینی‌های بین‌المللی، به دنبال حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات خود با ایران برآیند. با پیشامد این رویداد، برنامه تفرقه‌افکنانه رژیم صهیونیستی میان ایران و همسایگانش که هدف غایی آن دور کردن توجهات از خطرات و شرارت‌های آن رژیم است، به شکستی فاجعه‌بار خواهد انجامید. سوم؛ با وجود برجام و آزاد شدن نسبی اقتصاد ایران از بند تحریم، ایران می‌تواند به قدرتی پویاتر تبدیل شود که رژیم صهیونیستی آن را به منزله کابوس خود می‌داند. چهارم اینکه، برجام نمادی از توانایی ایران در ارائه واقعیت و حقانیت خود و نشان دادن نقش مؤثر خود در صلح و امنیت بین‌الملل و کاستن از تنش‌های مصنوعی ایجاد شده بود؛ بی‌آنکه جمهوری اسلامی از سرشت استکبارستیزانه‌‌اش ذره‌‌ای عقب‌نشینی کند. برجام معادله جمع جبری صفر را در نظام ظالمانه بین‌الملل به معادله برد- بردی تبدیل کرد که می‌تواند در آینده الگویی برای جلوگیری از تنش‌های اجتناب‌پذیر باشد. روشن است که چنین چشم‌اندازی لرزه بر اندام رژیم اسرائیل می‌اندازد.
پنجم و واپسین نکته اینکه، رژیم اسرائیل بخوبی می‌داند که برجام چیزی جز دنباله استراتژی مقاومت اما این بار با زبان دیپلماسی و حقوق بین‌الملل نبود. این توافق و سیر دستیابی به آن نشان‌دهنده مرحله جدیدی از درک استراتژیک ایران در به رسمیت شناختن ابزارهای گوناگون در عقب راندن مظاهر زورگویی و استکبار از جمله تحریم‌های ناعادلانه و ستاندن اهرم‌های فشار و تبلیغات منفی علیه ایران بود. برخلاف آنچه گاهی در داخل فهمیده می‌شود، برجام، جبهه مقاومت را در برابر دشمنانش نیز تقویت کرد از همین رو بود که سیدحسن نصرالله این سید مقاومت در فروردین ۹۴ برجام را «توافقی بزرگ و مهم» برای منطقه خواند.
با این توضیحات هنوز جای شگفتی است که برخی با چشم بستن به این واقعیت‌های اعتراف شده در مجامع غربی و منطقه‌‌ای، لحظه‌‌ای از پیگیری عداوت نسبت به برجام فقط به سبب نیات و انگیزه‌های داخلی و انتخاباتی دریغ نمی‌ورزند. البته دولت و مذاکره کنندگان ما بی‌توجه به جریان تخریب و تحریف و تنها در چارچوب اعلام شده از سوی رهبری معظم و تحت نظارت همه جانبه ایشان، تا به نتیجه رسیدن تلاش برای احقاق حق مردم ایران و تأمین عالیترین سطح منافع ملی به وظایف محوله ادامه خواهند داد و اطمینان دارند که خداوند متعال، مردم و نسل‌های آینده کسانی را که در این روزهای تعیین کننده لجوجانه با اهداف سیاسی محض در موضع اشتباه تاریخی ایستاده‌اند، قضاوت خواهند کرد.

محسن حاجی میرزایی
وزیر آموزش و پرورش
یکی از راهکارهای حل مسائل مزمن و دیرپای، ایجاد زاویه‌ای جدید برای نگریستن به مسأله و تغییر میدان و قواعد بازی است. امروز دانش و فناوری قادر است در بسیاری از مسائل، این زاویه جدید را ایجاد و بسیاری از قواعد و رویه‌های کهنه و فاقد کارایی و اثربخشی را تغییر دهد. پیشرفت‌های مختلف علمی هر کدام سرآغاز تغییراتی شگرف در زندگی بشر شدند که تا پیش از آن اساساً به اذهان خطور نمی‌کرد. هر کسی ذهن خود را مرور کند نمونه‌های متعددی می‌یابد که با رشد دانش و فناوری بشر، بسیاری از مسائل و مشکلات در چارچوب‌ها و نظاماتی متفاوت از قبل مرتفع یا اساساً منتفی شدند.
با این منطق، فناوری یکی از ارکان اصلی نسل جدید مدیریت سازمان‌ها و مجموعه‌هاست. امروزه مجموعه‌ها قادرند در صورت تعریف درست نسبت خود با فناوری، خدمات و محصولات را در گفتمانی متفاوت از گذشته تولید و ارائه دهند. دانش روزآمد بشر توانسته با ابزارهای متنوع، مدیریت مجموعه‌های پیچیده را ممکن و کارآمد سازد. این قدرت و توانایی مدیریتی ماست که تا چه میزان قادر به بهره‌گیری فناورانه از ابزارهای روز و خلق فرصت با استفاده از آن هستیم.
مجموعه آموزش‌ و‌ پرورش نیز از این قاعده مستثنی نیست. سازوکارهایی که در فرایندهای دیوان‌سالاری بر آموزش و پرورش کشور سایه افکنده است کمتر مجال عرض اندام برای ایده‌های خلاقانه و نو به دست می‌دهد. این مجموعه از دیرباز با مسائل متعددی مواجه بوده است؛ مسائلی مانند ساماندهی نیروی انسانی و ارتقای صلاحیت‌های تخصصی و حرفه‌ای آنها، سنجش و ارزیابی میزان دستیابی به اهداف و پیشرفت تحصیلی، توزیع فرصت‌های برابر برای دسترسی به آموزش با کیفیت و تحقق عدالت آموزشی، نمونه‌ای از مسائل اساسی است که با وجود دغدغه ویژه و تدابیر متعدد همه مدیران برای حل آن در طول زمان، همچنان پابرجا و استوار باقی مانده‌اند.
بروز کرونا در کنار همه مشقت‌ها و کاستی‌هایش در نظام تعلیم و تربیت ما را ناگزیر از ورود به فضای ویژه و خلق فرصت‌هایی کرد که در سازوکارهای عادی به هیچ وجه قادر به ایجاد آن نبودیم. عرضه نرم‌افزار شاد در مدت‌ زمان یک ماهه، یکی از فرصت‌های ایجاد شده در کروناست.
در یادداشت قبلی در مورد کارکرد شاد در برقراری پیوند مجدد اجزای نظام آموزش و پرورش که در اثر تعطیلی مدرسه از هم گسسته شده بودند، سخن گفتم. اما به شاد نباید تنها به‌عنوان ابزاری برای برقراری آموزش مجازی در دوران تعطیلی مدارس نگریست. شاد در صورت بهره‌برداری هوشمندانه از آن می‌تواند به ابزاری فناورانه در تغییر گفتمان متغیرهای متعدد مسائل نظام آموزش و پرورش بدل شود. این کارکردها گرچه کارکردهای اصلی شاد نیست اما می‌تواند به فرصت‌های ارزنده‌ و ماندگاری منجر شود که با بروز بیماری کرونا در اختیار نظام تعلیم و تربیت قرار گرفته و تأثیر ماندگاری در این مجموعه خواهد داشت.عدالت آموزشی یکی از دغدغه‌های جدی در نظام آموزش و پرورش است. یکی از وعده‌های اصلی نظام جمهوری اسلامی تحقق عدالت در ابعاد مختلف از جمله در تعلیم و تربیت است. به تعبیر مقام معظم رهبری، دانش‌آموزان سراسر کشور باید از نصیب آموزشی برابر برخوردار باشند. انباشت امکانات با کیفیت در مناطق یا مدارس خاص و بی‌بهره‌ بودن سایر دانش‌آموزان از این امکانات، موجب ایجاد محرومیت‌های تحصیلی می‌شود که خود ریشه بسیاری از محرومیت‌هاست.
راهکار متداول در سالیان متمادی برای افزایش عدالت آموزشی، افزایش دسترسی همه دانش‌آموزان به امکانات با کیفیت و تأمین معلم برای تمامی مدارس در اقصی نقاط کشور است. در این چارچوب بخصوص در کشور پهناوری مانند ایران عزیز و مجموعه پهن‌پیکر بیش از 15 میلیون نفری آموزش و پرورش، ما همیشه با عدم تعادل عرضه و تقاضا مواجه هستیم. برای نمونه این واقعیت است که در جامعه چند صد هزار نفری معلمان، میزان توانمندی‌ها به اعتبار سابقه، دانش و تجربه و توانمندی‌های ذهنی و عملی متفاوت است. در چنین فضایی طبیعی است که همه دانش‌آموزان را نمی‌توان در مناسبات متداول و عادی از کلاس درس آموزگاران زبده و توانمند بهره‌مند کرد.
اما عرصه فضای مجازی، اقتضائات دیگری دارد. در این عرصه، نظام عرضه و تقاضا به شکل دیگری به تعادل می‌رسد. سامانه شاد فضایی برای به اشتراک‌گذاری انبوه محتواهای با کیفیت در اختیار تمامی دانش‌آموزان است. با این قابلیت شاد، بهره‌گیری دانش‌آموز عشایری یا دانش‌آموز در یک روستای دورافتاده مرزی یا منطقه محروم حاشیه شهر با بهره‌گیری یک دانش‌آموز در تهران و سایر شهرهای بزرگ در دسترسی به محتوای با کیفیت آموزشی برابر است. معلمان ما بخصوص معلمان تازه‌وارد می‌توانند با بهره‌گیری از این محتواهای با کیفیت، نقش خود را در مقام دستیار برترین معلمان کشور در کلاس درس ایفا کنند. خانواده‌ها می‌توانند با بهره‌گیری از این محتوای آموزشی مشارکت فعال‌تری در پیشرفت تحصیلی فرزندان بویژه کودکان داشته باشند.
امروز محتواهای متنوع و با کیفیت که عمدتاً توسط معلمان تراز اول کشور تولید شده‌اند به‌صورت عادلانه و کاملاً رایگان در اختیار دانش‌آموزان سراسر کشور قرار گرفته است. معلمان نیز این امکان را یافته‌اند تا برای تکمیل و افزایش کیفیت آموزش‌های خود، از این محتوا استفاده کنند. در کنار این، اقدامات متنوعی برای تأمین گوشی هوشمند دانش‌آموزان نیازمند انجام شده است. تا کنون به‌همت خیرین و نیکوکاران، بیش از 200 هزار دستگاه گوشی هوشمند تأمین و به این دانش‌آموزان اهدا شده است.
از طرفی با فعال‌سازی ابزار تدریس برتر، همه معلمان قادر خواهند بود به‌ نام خود تولید محتوا داشته باشند. تدریس برتر این امکان را در اختیار همه معلمان خواهد گذاشت تا با تولید و به اشتراک‌گذاری محتوای انحصاری خود در شاد، آن را در معرض قضاوت عمومی گذاشته و متناسب استقبال از محتوای تولیدی خود در رده‌های مختلف طبقه‌بندی شوند. مجموعه این قابلیت‌ها ما را از مسیری متفاوت به عدالت آموزشی نزدیک‌تر خواهد ساخت. مسیری که تا پیش از ایجاد قابلیت‌های متناسب در شاد اساساً قابل تصور نبود.
یکی دیگر از مسائل مزمن نظام آموزش و پرورش مسأله سنجش و ارزیابی در دسترسی به اهداف پیشرفت تحصیلی است. نظام آموزش و پرورش ما کمتر به داده‌های قابل اتکا در گستره ملی دسترسی دارد. همین مسأله باعث می‌شود این قافله بزرگ از چراغ روشنی که او را بدرستی در مسیرهای از پیش تعیین شده هدایت کند محروم بماند. ارزیابی‌های در سطح ملی است که سیاستگذار را توانمند می‌سازد نسبت برنامه‌ها و عملکرد خود را با اهداف اولیه بسنجد. دائماً بازخورد اعمال سیاست‌های خود در مجموعه را ببیند، آنها را بسنجد و متناسب این بازخورد سیاست‌های خود را بهبود یا ارتقا بخشد.
دانش امروز بشری این مسأله را با ابزارهای داده‌کاوی و هوش مصنوعی به شیوه‌ای متفاوت می‌نگرد. شاد امکان تولید داده‌های انبوه در گستره ملی را برای ما براحتی فراهم آورده است. ما امروز با ابزارهای ایجاد شده در شاد قادر به برگزاری نظرسنجی‌ و آزمون‌های ملی هستیم. آزمون‌هایی که اساساً در گفتمانی متفاوت به لحاظ سرعت، صحت و امنیت نسبت به شیوه‌های عادی برگزار خواهد شد. امکان گزارش‌گیری در این گستره در شاد، می‌تواند ما را به سمت سیاستگذاری داده‌محور سوق دهد.
ما امروز قادریم براحتی از جامعه میلیونی دانش‌آموزان در شاد نظرسنجی کنیم. معلمان می‌توانند براحتی در شاد دغدغه‌های خود را به ما منتقل و در نظرسنجی‌های مربوط به خود شرکت کنند. تحلیل‌های حاصل از پردازش این داده‌ها قطعاً می‌تواند ضعف پایش و ارزیابی ما در نظام آموزشی را در گفتمانی دیگر به طور کامل برطرف سازد.یکی دیگر از مسائل نظام آموزش و پرورش که با پیشرفت فناوری رخ نموده است، نحوه مواجهه ما با آموزش مجازی است. آموزش مجازی یکی از اقتضائات اجتناب‌ناپذیر دنیای امروز است. آموزش و پرورش تا قبل از کرونا نتوانسته بود بدرستی از این ابزار برای افزایش کیفیت آموزشی بهره‌برداری کند. ما نتوانسته بودیم مواجهه‌ای منطقی با آموزش مجازی برای خود تعریف کنیم. در صورت عدم تغییر شرایط هم بعید بود این مناسبات بسرعت برقرار شود. اساساً تغییرات سریع و روزانه فناوری در کنار کندی نهادینه شده در مناسبات اداری واقعیتی بود که در صورت استمرار، روزآمدی آموزش را با چالش‌های بسیاری مواجه می‌کرد. فضای مجازی هیچ‌گاه برای توسعه و نفوذ خود در تمامی شئون زندگی دانش‌آموز ما از جمله در تعلیم و تربیت او منتظر قواعد اداری ما باقی نمی‌ماند.
بروز کرونا باعث شد ظرفیت شاد برای آموزش راه‌اندازی شود. قطعاً با رفع همه‌گیری، آموزش مجازی به‌عنوان ابزاری برای ارتقای آموزش و مکمل آموزش حضوری که می‌تواند منجر به توزیع فرصت‌های کیفی‌تر شود باقی خواهد ماند. شاد می‌تواند بستری برای مدیریت صحیح آموزش مجازی در زیست‌بوم تعلیم و تربیت کشور باشد.
اکنون این زمینه فراهم شده است که با مدیریت صحیح، فضای مجازی که بخش جداناپذیر زندگی امروز فرزندان ماست، در خدمت آموزش با کیفیت قرار گیرد. آموزش و پرورش ما در پساکرونا دیگر در مقابل آموزش در فضای مجازی منفعل نخواهد بود. اگر در گذشته معلمان و دانش‌آموزان ما به‌عنوان کاربر و عمدتاً مصرف‌کننده در فضای مجازی حضور داشتند، امروز به مدد فرصت ایجاد شده در کرونا، این جامعه بزرگ تبدیل به تولیدکنندگان توانمند و خلاق در فضای مجازی شده‌اند.علاوه بر این ما در سال‌های گذشته مکرر شاهد بودیم در اثر بروز پدیده‌های طبیعی مانند آلودگی هوا، سیل و زلزله، مدارس برای مدت‌ زمانی تعطیل می‌شد. از این پس، اگر بروز حوادث طبیعی یا غیر آن باعث شود تا در سراسر کشور یا بخشی از آن، بحران‌های آموزشی رخ دهند، نظام آموزش و پرورش غافلگیر نخواهد شد و می‌تواند آموزش مجازی در بستر سامانه شاد را بسرعت جایگزین آموزش‌های حضوری کند.
راه‌اندازی شاد نمونه‌ای است که در شرایط بحرانی، استعدادها و ظرفیت‌های پیدا و پنهان بسیاری، فعال و در راستای حل مشکلات به‌کار می‌آیند ظرفیت‌هایی که قادرند تهدید‌ها را به فرصت تبدیل کنند. ما با شاد تجربه کردیم که مسائل را می‌توان از منظری دیگر دید و در گفتمانی دیگر گره‌های چندین‌ ساله را گشود. امید است تکرار تجربه شاد در دیگر محورهای نظام تعلیم و تربیت بتواند در آینده، تعلیم و تربیتی پویا تر، به روز‌تر و کارآمد‌تر را به نحوی که شایسته فرزندان ایران‌زمین است، در اختیار همه مردم ما قرار دهد.