تأسیس مدارس غیرانتفاعی

آموزش رایگان و فراهم کردن زمینه آن برای همه مردم یکی از اصولی است که در قانون اساسی بعد از انقلاب مورد تأکید قرار گرفت اما در سال‌های بعد همیشه تفسیرهای مختلفی از این اصل در برابر تأسیس مدارس غیرانتفاعی و خصوصی وجود داشت و در نهایت در سال 1366 قانون تصویب مدارس غیرانتفاعی به تصویب رسید. در اصل 30 قانون اساسی آمده است: «دولت‌ موظف‌ است‌ وسایل‌ آموزش‌ و پرورش‌ رایگان‌ را برای‌ همه‌ ملت‌ تا پایان‌ دوره‌ متوسطه‌ فراهم‌ سازد و وسایل‌ تحصیلات‌ عالی‌ را تا سر حد خودکفایی کشور به‌طور رایگان‌ گسترش‌ دهد.»اما اکبر پرورش وزیر آموزش و پرورش در آذر سال 1362 از شورای نگهبان تقاضا کرد تفسیر خود از اصل سی‌ام قانون اساسی را ارائه دهد و شورا در مرداد 1363 برای وزیر نوشت:«... مستفاد (مقصود) از اصل سی‌ام قانون اساسی، دولتی بودن آموزش و ممنوعیت تأسیس مدارس و دانشگاه‌های ملی به موجب قوانین عادی نیست.» تفسیری که در واقع راه را برای راه‌اندازی مدارس خصوصی در کشور باز کرد و همین شد که قانونی برای آن در دولت تصویب و در مجلس نهایی شد. مدارسی که طبق ماده اول این قانون:«به‌منظور توسعه مشارکت مردم در آموزش و پرورش و حمایت از سرمایه‌گذاری در ایجاد و اداره مدارس و مراکز پرورشی یا آموزشی غیردولتی» راه‌اندازی شدند ولی به مرور زمان با ایده اصلی خود فاصله بسیاری گرفتند.
اما چه کسانی می‌توانند مدرسه غیرانتفاعی راه‌اندازی کنند؟ مجلس در سال 1366 در ماده 8 قانون تأسیس مدارس غیرانتفاعی مصوب کرد:«مؤسسان مدرسه یا مرکز پرورشی یا مرکز آموزشی غیردولتی باید واجد این شرایط باشند:
 الف- تابعیت جمهوری اسلامی‌ایران.
ب- اعتقاد و التزام عملی به مبانی و احکام اسلام و برخورداری از حسن شهرت.
ج- التزام عملی به قانون اساسی و ولایت فقیه.
د- نداشتن وابستگی به رژیم گذشته یا گروه‌های منحرف وغیرقانونی.
هـ- نداشتن سوء پیشینه کیفری.
و- حداقل مدرک دیپلم یا معادل آن.
ز- حداقل سی سال سن.»
علاوه بر این طبق قانون منابع درآمدی مدارس غیردولتی هم «شهریه دریافتی از اولیای دانش‌آموزان؛ کمک‌های‌ دریافتی از اولیای دانش‌آموزان و افراد خیر و مؤسسات‌ خیریه و کمک‌های دریافتی از آموزش و پرورش» عنوان شد؛ درآمدها و شهریه‌هایی که قرار بود از سوی شورایی در آموزش و پرورش تعیین و به مدارس ابلاغ شود اما به مرور زمان از سوی هر مدرسه‌ای به‌صورت سلیقه‌ای اعلام و از خانواده‌ها بدون هیچ نظارتی گرفته شد.