ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
طرح نوسازی تاکسیهای فرسوده بزودی از سر گرفته میشود
نوسازی 680 4 تاکسی از ابتدای امسال
حمیده امینی فرد
خبرنگار
با وجود هدفگذاری برای نوسازی 10 هزار تاکسی فرسوده تا پایان امسال در سراسر کشور، تاکنون فقط 4 هزار و 680 تاکسی فرسوده نوسازی شده است، وقفه سه ماهه برای توقف تولید دو خودروی سمند و پژو 405 و معرفی خودروی جایگزین (سمند سورن) موجب شد تا برنامه نوسازی امسال با کمی تأخیر مواجه شود. براین اساس حدوداً 5 هزار و 300 تاکسی فرسوده در نوبت نوسازی قرار دارند تا برنامه نوسازی 10 هزار تاکسی برای امسال تکمیل شود. در حال حاضر مشکل شمارهگذاری خودروهای جدید حل شده است و بزودی فرایند نوسازی از سر گرفته میشود.
آنطور که مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانیهای شهری کشور به ایران خبر داده است درحال حاضر از 318 هزار دستگاه تاکسی در سراسر کشور، 190 هزار تاکسی بالای 10 سال سن دارند که با توجه به قوانین فرسودگی بالای 10 سال برای تاکسیها در زمره فرسودهها محسوب شده و باید نوسازی شوند. طبق مصوبه جدید، اما تاکسیهایی که موفق به دریافت دو بار معاینه فنی شدهاند، مشمول فرسودگی نمیشوند که تعدادشان بسیار محدود است. اما در مجموع این ادعا که میانگین سنی ناوگان تاکسیهای کشور بالاست، درست است و تغییر مصوبه نیز نفی کننده آن نیست! میانگین سنی تاکسیها در کشور 7 سال اعلام شده است، بنابراین اگر قرار به تغییر مصوبه باشد شاید جوانسازی ناوگان به جای نوسازی واژه بهتری باشد.
مرتضی ضامنی با تأکید بر اینکه با انباشت فرسودگی تاکسیها مواجهیم، میگوید: «اگر بخواهیم با آهنگ نوسازی سالانه 10 هزار تاکسی فرسوده جلو برویم، برای اینکه بتوانیم 190 هزار تاکسی را نوسازی کنیم باید 19 سال صبر کنیم.»
این درحالی است که در این مدت تاکسی جدیدی به این آمار اضافه نشود. بنابراین برای اینکه بتوانیم از این آمار سبقت بگیریم باید همکاری بیشتری از جانب خودروساز و یا دولت در تخصیص تسهیلات صورت بگیرد.
وی با بیان اینکه عدم تخصیص وام ملی برای نوسازی خودروها درحال حاضر به یکی از چالشهای اساسی فرایند نوسازی تبدیل شده است، ادامه میدهد: «در گذشته بانکها مکلف بودند تا وام پرداخت کنند، اما هم اکنون جز تعدادی از شهرداریها در بعضی شهرها که تسهیلاتی را در اختیار رانندگان قرار میدهند، هیچ تسهیلات بانکی اختصاص نمییابد.»
درحال حاضر جز شهرداری کلانشهرهای تهران، اصفهان و مشهد در سایر شهرها و کلانشهرها خبری از وام و تسهیلات برای نوسازی تاکسیهای فرسوده نیست و این موضوعی است که صدای اعتراض رانندگان بسیاری را درآورده است. بویژه آنکه در ماههای اخیر، افزایش نرخ خودرو چالشهای اساسی را برای رانندگان ایجاد کرده است.
ضامنی با اشاره به افزایش نرخ خودرو در هفتههای اخیر با تأکید بر اینکه گرانی خودرو، قدرت برنامهریزی را برای نوسازی از ما و رانندگان گرفته است، میگوید: «هم اکنون قیمت روز خودرو سمند سورن، 273 میلیون تمام میشود. درخواست ما از دولت این است که با توجه به آیین نامه ماده 8 قانون هوای پاک که دولت مکلف است در طرحهای نوسازی تسهیلات ارزان و بلند مدت ارائه کند، برای کاهش آلودگی هوا ارائه تسهیلات بانکی را دوباره از نو شروع کند تا بتوانیم تعداد خودروها در فرایند نوسازیها را افزایش دهیم.»
تهران درحالی این روزها با هوای آلوده دست و پنجه نرم میکند و مدارس در همه مقاطع تعطیل شده و طرح ترافیک فروخته نمیشود، که فرسودگی خودروها یکی از عوامل ثابت این آلودگی محسوب میشود. سهم خودروهای فرسوده در تولید آلودگی براساس برخی آمارها 38 درصد اعلام میشود، اما این سهم بنا به برخی روایتها تا 65 درصد هم پیش رفته است. در تهران هم اکنون بیش از 76 هزار دستگاه تاکسی در حال تردد است که اگر بخواهیم سن بالای 10 سال را در نظر بگیریم، حدود 35 هزار تاکسی فرسوده محسوب میشوند و باید نوسازی شوند! سهم تهران از 4 هزار و 680 تاکسی جدید، 2 هزار و 620 دستگاه بوده است.
ضامنی به سهم 25 درصدی تاکسیها در حملونقل عمومی اشاره کرده و میگوید: «سهم تاکسی به نسبت سایر مدهای حملونقل رعایت شده است و ما میتوانیم بگوییم که کمبودی در این حوزه نداریم و توسعه تاکسی باید در شهرهای جدید و مناطق شهری جدید باشد که تعداد تاکسیها در آن کم است. پس هدفگذاری اصلی باید بر فرایند نوسازی تاکسیهای فرسوده متمرکز شود.»
نوسازی تاکسیهای فرسوده ادامه خواهد یافت
سید محمد آقا میری، عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه سیاست مدیریت شهری درحال حاضر توسعه حملونقل عمومی است که این توسعه در حوزه اتوبوسرانی نمود خوبی داشته است، به «ایران» میگوید: «در حوزه تاکسیها ما 2 هزار و 500 تاکسی جدید و یا اورهال شده را به مجموع تاکسیها اضافه کردهایم. هم اکنون از 80 هزار تاکسی تهران حدوداً 60 هزار تاکسی فعال است که با برنامه نوسازی ناوگان تاکسیرانی 2 هزار و 500 تاکسی وارد ناوگان تاکسیرانی شده است. قرار است در بلند مدت 25 هزار دستگاه جدید هم اضافه شود که تعدادی جایگزین فرسودههایی میشود که باید از ناوگان خارج شوند. در مجموع، اما بحث نوسازی تاکسیهای فرسوده ادامه خواهد یافت.»
طرح نوسازی ناوگان تاکسیرانی از سال 94 آغاز شد، اما اختلافات میان خودروساز با گمرک و البته بدقولی بانکها در پرداخت وام و افزایش نرخ خودرو و در نهایت هم توقف دو خودروی تولیدی و جایگزینی آن با خودروی جدید موجب شد تا روند نوسازی هر سال با یک چالش جدید مواجه شود.
همچنین 5 هزار دستگاه ون نیز تا پایان امسال وارد ناوگان حملونقل میشود. از چند روز آینده فرایند اجرایی ونها آغاز میشود.
خبرنگار
با وجود هدفگذاری برای نوسازی 10 هزار تاکسی فرسوده تا پایان امسال در سراسر کشور، تاکنون فقط 4 هزار و 680 تاکسی فرسوده نوسازی شده است، وقفه سه ماهه برای توقف تولید دو خودروی سمند و پژو 405 و معرفی خودروی جایگزین (سمند سورن) موجب شد تا برنامه نوسازی امسال با کمی تأخیر مواجه شود. براین اساس حدوداً 5 هزار و 300 تاکسی فرسوده در نوبت نوسازی قرار دارند تا برنامه نوسازی 10 هزار تاکسی برای امسال تکمیل شود. در حال حاضر مشکل شمارهگذاری خودروهای جدید حل شده است و بزودی فرایند نوسازی از سر گرفته میشود.
آنطور که مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانیهای شهری کشور به ایران خبر داده است درحال حاضر از 318 هزار دستگاه تاکسی در سراسر کشور، 190 هزار تاکسی بالای 10 سال سن دارند که با توجه به قوانین فرسودگی بالای 10 سال برای تاکسیها در زمره فرسودهها محسوب شده و باید نوسازی شوند. طبق مصوبه جدید، اما تاکسیهایی که موفق به دریافت دو بار معاینه فنی شدهاند، مشمول فرسودگی نمیشوند که تعدادشان بسیار محدود است. اما در مجموع این ادعا که میانگین سنی ناوگان تاکسیهای کشور بالاست، درست است و تغییر مصوبه نیز نفی کننده آن نیست! میانگین سنی تاکسیها در کشور 7 سال اعلام شده است، بنابراین اگر قرار به تغییر مصوبه باشد شاید جوانسازی ناوگان به جای نوسازی واژه بهتری باشد.
مرتضی ضامنی با تأکید بر اینکه با انباشت فرسودگی تاکسیها مواجهیم، میگوید: «اگر بخواهیم با آهنگ نوسازی سالانه 10 هزار تاکسی فرسوده جلو برویم، برای اینکه بتوانیم 190 هزار تاکسی را نوسازی کنیم باید 19 سال صبر کنیم.»
این درحالی است که در این مدت تاکسی جدیدی به این آمار اضافه نشود. بنابراین برای اینکه بتوانیم از این آمار سبقت بگیریم باید همکاری بیشتری از جانب خودروساز و یا دولت در تخصیص تسهیلات صورت بگیرد.
وی با بیان اینکه عدم تخصیص وام ملی برای نوسازی خودروها درحال حاضر به یکی از چالشهای اساسی فرایند نوسازی تبدیل شده است، ادامه میدهد: «در گذشته بانکها مکلف بودند تا وام پرداخت کنند، اما هم اکنون جز تعدادی از شهرداریها در بعضی شهرها که تسهیلاتی را در اختیار رانندگان قرار میدهند، هیچ تسهیلات بانکی اختصاص نمییابد.»
درحال حاضر جز شهرداری کلانشهرهای تهران، اصفهان و مشهد در سایر شهرها و کلانشهرها خبری از وام و تسهیلات برای نوسازی تاکسیهای فرسوده نیست و این موضوعی است که صدای اعتراض رانندگان بسیاری را درآورده است. بویژه آنکه در ماههای اخیر، افزایش نرخ خودرو چالشهای اساسی را برای رانندگان ایجاد کرده است.
ضامنی با اشاره به افزایش نرخ خودرو در هفتههای اخیر با تأکید بر اینکه گرانی خودرو، قدرت برنامهریزی را برای نوسازی از ما و رانندگان گرفته است، میگوید: «هم اکنون قیمت روز خودرو سمند سورن، 273 میلیون تمام میشود. درخواست ما از دولت این است که با توجه به آیین نامه ماده 8 قانون هوای پاک که دولت مکلف است در طرحهای نوسازی تسهیلات ارزان و بلند مدت ارائه کند، برای کاهش آلودگی هوا ارائه تسهیلات بانکی را دوباره از نو شروع کند تا بتوانیم تعداد خودروها در فرایند نوسازیها را افزایش دهیم.»
تهران درحالی این روزها با هوای آلوده دست و پنجه نرم میکند و مدارس در همه مقاطع تعطیل شده و طرح ترافیک فروخته نمیشود، که فرسودگی خودروها یکی از عوامل ثابت این آلودگی محسوب میشود. سهم خودروهای فرسوده در تولید آلودگی براساس برخی آمارها 38 درصد اعلام میشود، اما این سهم بنا به برخی روایتها تا 65 درصد هم پیش رفته است. در تهران هم اکنون بیش از 76 هزار دستگاه تاکسی در حال تردد است که اگر بخواهیم سن بالای 10 سال را در نظر بگیریم، حدود 35 هزار تاکسی فرسوده محسوب میشوند و باید نوسازی شوند! سهم تهران از 4 هزار و 680 تاکسی جدید، 2 هزار و 620 دستگاه بوده است.
ضامنی به سهم 25 درصدی تاکسیها در حملونقل عمومی اشاره کرده و میگوید: «سهم تاکسی به نسبت سایر مدهای حملونقل رعایت شده است و ما میتوانیم بگوییم که کمبودی در این حوزه نداریم و توسعه تاکسی باید در شهرهای جدید و مناطق شهری جدید باشد که تعداد تاکسیها در آن کم است. پس هدفگذاری اصلی باید بر فرایند نوسازی تاکسیهای فرسوده متمرکز شود.»
نوسازی تاکسیهای فرسوده ادامه خواهد یافت
سید محمد آقا میری، عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه سیاست مدیریت شهری درحال حاضر توسعه حملونقل عمومی است که این توسعه در حوزه اتوبوسرانی نمود خوبی داشته است، به «ایران» میگوید: «در حوزه تاکسیها ما 2 هزار و 500 تاکسی جدید و یا اورهال شده را به مجموع تاکسیها اضافه کردهایم. هم اکنون از 80 هزار تاکسی تهران حدوداً 60 هزار تاکسی فعال است که با برنامه نوسازی ناوگان تاکسیرانی 2 هزار و 500 تاکسی وارد ناوگان تاکسیرانی شده است. قرار است در بلند مدت 25 هزار دستگاه جدید هم اضافه شود که تعدادی جایگزین فرسودههایی میشود که باید از ناوگان خارج شوند. در مجموع، اما بحث نوسازی تاکسیهای فرسوده ادامه خواهد یافت.»
طرح نوسازی ناوگان تاکسیرانی از سال 94 آغاز شد، اما اختلافات میان خودروساز با گمرک و البته بدقولی بانکها در پرداخت وام و افزایش نرخ خودرو و در نهایت هم توقف دو خودروی تولیدی و جایگزینی آن با خودروی جدید موجب شد تا روند نوسازی هر سال با یک چالش جدید مواجه شود.
همچنین 5 هزار دستگاه ون نیز تا پایان امسال وارد ناوگان حملونقل میشود. از چند روز آینده فرایند اجرایی ونها آغاز میشود.
27 ماه بیخبری از 189 کتیبه کشف شده در رامهرمز
سکوت 3هزار ساله ایلامیها میشکند؟
شهلا منصوریه
خبرنگار
سال 99 بود که بولدوزرهای راهسازی در مسیر جاده رامهرمز به بهبهان، جایی حوالی روستاهای رستمآباد-باصدی به تعداد قابلتوجهی کتیبه، اشیا و سفالهای تاریخی برخوردند که برخی از آنها شکسته و برخی دیگر هم سالم بودند. 189 کتیبه نگارش شده به خط بابلی از دوره ایلام میانه در این عملیات کشف و به امین اموال اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی خوزستان تحویل داده شد. از آن روزها تاکنون هیچ خبری از کتیبهها به گوش نمیرسد. آیا کتیبهها خوانده شدهاند؟ مرمت شدهاند؟ فعالان میراث فرهنگی خوزستان معتقدند کتیبههای دیگری نیز در خوزستان کشف شدهاند که سرنوشت نامعلومی دارند.
مجتبی گهستونی در گفتوگو با «ایران» میگوید: بخشی از این کتیبهها توسط دوستداران میراث فرهنگی تحویل اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی رامهرمز شد و بخش دیگری هنگامی شناسایی شدند که مسئول پروژه محوطه باستانی جوبجی رامهرمز در محدوده روستاهای مهنا و نوشاد در حال بررسی عملیات راهسازی بود. به گفته این فعال میراث فرهنگی، علاوه بر این کتیبهها که حاوی اطلاعاتی درباره اسناد حسابرسی، متون ادبی، حقوقی و... هستند، تعدادی پیکرک و سفال هم کشف شد که عمده کشفیات علاوه بر ارزش مطالعاتی، قابلیت نمایش در موزه را دارند.
کتیبههایی که هنوز خوانش نشده است
نزدیک به 27 ماه از آن موضوع میگذرد اما هنوز خبری از اطلاعات تکمیلی و محتویات آنها در دسترس نیست. کتیبههایی که به هر صورت باید آزمایش، پاکسازی و مرمت و خوانش میشدند. به گفته گهستونی، به دلیل وجود برخی اختلافنظرها و نبود بودجه، مرمت و خوانش کتیبههای ایلامی رامهرمز انجام نشده است.
در این میان یکی از وظایف پژوهشکده زبانشناسی، کتیبهها و متون، پژوهش و مستندسازی آثار باستانی -اعم از آثار کتیبه، انواع اشیای باستانی، خطوط باستانی- پاسداری از میراث زبان شفاهی ایران از طریق پژوهش و مستندسازی است. آثاری که باید در راستای برنامهریزی و اجرای طرحهای پژوهشی مرتبط، یا به صورت انتشار کتب یا مقالات علمی اعضای پژوهشکده و آثار پژوهشگران در سطح کشور چاپ و منتشر شود.
به همین جهت این انتظار وجود دارد که برای مرمت و خوانش کتیبههای ایلامی رامهرمز چارهاندیشی کنند و پاسخگو باشند. در پیگیری با پژوهشگاه زبانهای باستان، موفق به ارتباط تلفنی با هیچ کدام از کارشناسان حوزه نشدیم و پاسخ پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور تنها به همین چند خط خلاصه شد: در مهرماه سال 1399 طی عملیات راهسازی به منظور گسترش پهنا و چهارباندسازی جاده رامهرمز به بهبهان، تعدادی اشیای تاریخی از محوطه تپه باستانی «نوروزی مهنا» به دست آمد که در میان آنان حدود 189 قطعه شکسته از کتیبههای باستانی به خط میخی بابلی موجود بود.
در بهمنماه سال 1399 طی مکاتباتی از سوی مدیر کل وقت میراث خوزستان با رئیس وقت پژوهشگاه میراث فرهنگی و رئیس وقت پژوهشکده زبانشناسی، کتیبهها و متون، درخواست اعزام کارشناس متخصص خطوط میخی غیرایرانی برای بررسی این قطعات انجام شد که به دلیل شیوع ویروس کرونا و غیرحضوری شدن ادارات و پایان نیافتن پروژه ساماندهی و مرمت این کتیبهها چنین امری میسر نشد.
پژوهشکده زبانشناسی کتیبهها و متون باستانی بر آن است پس از اتمام پروژه ساماندهی و مرمت کتیبههای میخی بابلی، پروژه مستندسازی سه بعدی این آثار باستانی را در دستور کار قرار دهد و ماحصل کار را به صورت گزارش، کاتالوگ و مقاله به چاپ برساند.»
در پیگیری با میراث فرهنگی استان خوزستان، هم روابط عمومی و هم غلامرضا سلمانپور، معاون میراث فرهنگی خوزستان در این زمینه پاسخگو نبودند. این درحالی است که استان خوزستان به واسطه دارا بودن این اشیا، سفالها و کتیبههای موجود است که هویتش آشکار شده است. چه بسا با خوانش و مرمت این اشیا و کتیبهها بتوان به مستندات جدیدی دسترسی پیدا کرد، چنانچه کتیبهها و سفالینههایی که در چغامیش شهرستان دزفول کشف شد تاریخ خوزستان را متحول کرد یا یافتههای جدید در «چغاسفلا»ی شهرستان بهبهان باعث شد تاریخ خوزستان و خلیجفارس دیرینهتر شود. یا کشف کتیبهها و دیگر اشیای تاریخی در محوطه جوبجی رامهرمز موجب شد ناشناختههایی که در دوره ایلامی بوده است، برطرف شود. چنانچه کشف منشور کوروش، دنیا را تکان داد.
دلنگرانی دیگری هم وجود دارد؛ کتیبهها به دلایل مختلف اقلیمی و حفاظتی در معرض خطر جدی قرار دارند و چه بسا اگر تصویری از آنها تهیه و مشخصاتشان مستند نشود، مانند بسیاری دیگر نابود شوند و هیچ اثری از آنها به آیندگان نرسد. به هر سو دلیل تعلل برای خوانش، مرمت و به نمایش گذاشتن این 189 قطعه کتیبه به راستی مشخص نیست.
خبرنگار
سال 99 بود که بولدوزرهای راهسازی در مسیر جاده رامهرمز به بهبهان، جایی حوالی روستاهای رستمآباد-باصدی به تعداد قابلتوجهی کتیبه، اشیا و سفالهای تاریخی برخوردند که برخی از آنها شکسته و برخی دیگر هم سالم بودند. 189 کتیبه نگارش شده به خط بابلی از دوره ایلام میانه در این عملیات کشف و به امین اموال اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی خوزستان تحویل داده شد. از آن روزها تاکنون هیچ خبری از کتیبهها به گوش نمیرسد. آیا کتیبهها خوانده شدهاند؟ مرمت شدهاند؟ فعالان میراث فرهنگی خوزستان معتقدند کتیبههای دیگری نیز در خوزستان کشف شدهاند که سرنوشت نامعلومی دارند.
مجتبی گهستونی در گفتوگو با «ایران» میگوید: بخشی از این کتیبهها توسط دوستداران میراث فرهنگی تحویل اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی رامهرمز شد و بخش دیگری هنگامی شناسایی شدند که مسئول پروژه محوطه باستانی جوبجی رامهرمز در محدوده روستاهای مهنا و نوشاد در حال بررسی عملیات راهسازی بود. به گفته این فعال میراث فرهنگی، علاوه بر این کتیبهها که حاوی اطلاعاتی درباره اسناد حسابرسی، متون ادبی، حقوقی و... هستند، تعدادی پیکرک و سفال هم کشف شد که عمده کشفیات علاوه بر ارزش مطالعاتی، قابلیت نمایش در موزه را دارند.
کتیبههایی که هنوز خوانش نشده است
نزدیک به 27 ماه از آن موضوع میگذرد اما هنوز خبری از اطلاعات تکمیلی و محتویات آنها در دسترس نیست. کتیبههایی که به هر صورت باید آزمایش، پاکسازی و مرمت و خوانش میشدند. به گفته گهستونی، به دلیل وجود برخی اختلافنظرها و نبود بودجه، مرمت و خوانش کتیبههای ایلامی رامهرمز انجام نشده است.
در این میان یکی از وظایف پژوهشکده زبانشناسی، کتیبهها و متون، پژوهش و مستندسازی آثار باستانی -اعم از آثار کتیبه، انواع اشیای باستانی، خطوط باستانی- پاسداری از میراث زبان شفاهی ایران از طریق پژوهش و مستندسازی است. آثاری که باید در راستای برنامهریزی و اجرای طرحهای پژوهشی مرتبط، یا به صورت انتشار کتب یا مقالات علمی اعضای پژوهشکده و آثار پژوهشگران در سطح کشور چاپ و منتشر شود.
به همین جهت این انتظار وجود دارد که برای مرمت و خوانش کتیبههای ایلامی رامهرمز چارهاندیشی کنند و پاسخگو باشند. در پیگیری با پژوهشگاه زبانهای باستان، موفق به ارتباط تلفنی با هیچ کدام از کارشناسان حوزه نشدیم و پاسخ پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور تنها به همین چند خط خلاصه شد: در مهرماه سال 1399 طی عملیات راهسازی به منظور گسترش پهنا و چهارباندسازی جاده رامهرمز به بهبهان، تعدادی اشیای تاریخی از محوطه تپه باستانی «نوروزی مهنا» به دست آمد که در میان آنان حدود 189 قطعه شکسته از کتیبههای باستانی به خط میخی بابلی موجود بود.
در بهمنماه سال 1399 طی مکاتباتی از سوی مدیر کل وقت میراث خوزستان با رئیس وقت پژوهشگاه میراث فرهنگی و رئیس وقت پژوهشکده زبانشناسی، کتیبهها و متون، درخواست اعزام کارشناس متخصص خطوط میخی غیرایرانی برای بررسی این قطعات انجام شد که به دلیل شیوع ویروس کرونا و غیرحضوری شدن ادارات و پایان نیافتن پروژه ساماندهی و مرمت این کتیبهها چنین امری میسر نشد.
پژوهشکده زبانشناسی کتیبهها و متون باستانی بر آن است پس از اتمام پروژه ساماندهی و مرمت کتیبههای میخی بابلی، پروژه مستندسازی سه بعدی این آثار باستانی را در دستور کار قرار دهد و ماحصل کار را به صورت گزارش، کاتالوگ و مقاله به چاپ برساند.»
در پیگیری با میراث فرهنگی استان خوزستان، هم روابط عمومی و هم غلامرضا سلمانپور، معاون میراث فرهنگی خوزستان در این زمینه پاسخگو نبودند. این درحالی است که استان خوزستان به واسطه دارا بودن این اشیا، سفالها و کتیبههای موجود است که هویتش آشکار شده است. چه بسا با خوانش و مرمت این اشیا و کتیبهها بتوان به مستندات جدیدی دسترسی پیدا کرد، چنانچه کتیبهها و سفالینههایی که در چغامیش شهرستان دزفول کشف شد تاریخ خوزستان را متحول کرد یا یافتههای جدید در «چغاسفلا»ی شهرستان بهبهان باعث شد تاریخ خوزستان و خلیجفارس دیرینهتر شود. یا کشف کتیبهها و دیگر اشیای تاریخی در محوطه جوبجی رامهرمز موجب شد ناشناختههایی که در دوره ایلامی بوده است، برطرف شود. چنانچه کشف منشور کوروش، دنیا را تکان داد.
دلنگرانی دیگری هم وجود دارد؛ کتیبهها به دلایل مختلف اقلیمی و حفاظتی در معرض خطر جدی قرار دارند و چه بسا اگر تصویری از آنها تهیه و مشخصاتشان مستند نشود، مانند بسیاری دیگر نابود شوند و هیچ اثری از آنها به آیندگان نرسد. به هر سو دلیل تعلل برای خوانش، مرمت و به نمایش گذاشتن این 189 قطعه کتیبه به راستی مشخص نیست.
شروط عجیب جریان های افراطی صهیونیست، کابینه نتانیاهو را در وضعیتی شکننده قرار خواهد داد
ائتلاف به شرط توقف تولید برق
پس از هفتهها مذاکرات مستقیم میان سران دو حزب لیکود و یهودیت متحد تورات، «بنیامین نتانیاهو» با فهرستی از درخواستهای عجیب و محیر العقول احزاب صهیونیست به منظور مشارکت در کابینهاش مواجه شده است.
حسین فاطمی/ پس از هفتهها مذاکرات مستقیم میان سران دو حزب لیکود و یهودیت متحد تورات، «بنیامین نتانیاهو» با فهرستی از درخواستهای عجیب و محیر العقول احزاب صهیونیست به منظور مشارکت در کابینهاش مواجه شده است. براساس فهرست شروط ارائه شده از سوی ائتلاف «یهودیت متحد تورات»، از جریانهای افراطی صهیونیست، این جناح در صورتی وارد کابینه نتانیاهو خواهد شد که فرایند تولید برق در سرزمینهای اشغالی، روزهای شنبه (روز تعطیلی یهودیان در هفته) متوقف شود، هرچند نتانیاهو دیروز در کنست اطمینان داد، برق قطع نخواهد شد، اما همه شواهد حاکی از توافق نتانیاهو با این شروط است. بنابر گزارش رسانههای صهیونیستی، پذیرش این شرط سبب شده بسیاری از کارشناسان فنی با اعتراض شدید نسبت به توافق مزبور از نتانیاهو بخواهند تا از تحمیل هزینههای سنگین بر اقتصاد این رژیم صرفاً برای حفظ خود در قدرت خودداری کند. برآوردها حاکی از آن است که در صورت تسلیمشدن نتانیاهو در برابر این درخواست، سالانه زیانی بالغ بر 9 میلیارد دلار به اقتصاد رژیم صهیونیستی وارد میشود.
این در حالی است که از صبح دیروز سهشنبه مقامات ارشد دو حزب لیکود و یهودیت متحد تورات هرگونه توافق بر سر این مسأله را انکار کردهاند. حزب لیکود مدعی شد اگرچه این درخواست از سوی سران یهودیت متحد تورات به نتانیاهو تقدیم شده اما وی هنوز با این خواسته موافقت نکرده است و نتانیاهو خود نیز به کنست که قرار بود، رئیس جدید آن تعیین شود، رفت و اعلام کرد، حکومت وی افراطی نخواهد شد و برق بر منوال سابق تولید خواهد شد.
سایر شروط عجیب افراطیها
سران یهودیت متحد تورات همچنین در ادامه فهرست شروط عجیب خود به منظور مشارکت در کابینه جدید نتانیاهو خواستار آموزش کتب مذهبی برای دانشآموزان سکولار در سرزمینهای اشغالی و همچنین جداکردن فضا و صندلیهای زنانه و مردانه در اماکن عمومی شدهاند. انتشار جزئیات این درخواستها خشم احزاب و جریانهای غیرمذهبی در سرزمینهای اشغالی از جمله «آویگدور لیبرمن» وزیر دارایی کنونی و رهبر حزب «اسرائیل بیتنو» را برانگیخته است.
در کنار این خبرها و شروط عجیب و غریب جریانات افراطی مذهبی صهیونیستی برای ائتلاف با نتانیاهو، هیأت رئیسه کنست (پارلمان رژیم صهیونیستی) دیروز (سهشنبه) «یاریو لوین» را بهعنوان رئیس موقت این نهاد انتخاب کرد.
به گزارش شبکه «کان» به نظر میرسد لوین خواهان پست وزارتی مهمی در دولت بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر مکلف رژیم صهیونیستی است. به گفته منابع صحبت درباره «وزارت دستگاه قضایی» است، اما لیکود با انتخاب لوین قصد تسریع در تدوین دو قانون برای تضمین تشکیل دولت افراطی نتانیاهو را دارد. لوین احتمالاً هفته آینده استعفا خواهد داد و عضو دیگری از لیکود برای ریاست کنست انتخاب خواهد شد. به گفته برخی منابع آگاه از مذاکرات ائتلافی لیکود با همپیمانانش، پیش از اعلام تشکیل کابینه، نتانیاهو در یک روند قانونی پرشتاب برای تصویب برخی قوانین تلاش خواهد کرد، در این روند، قانون اساسی دولت اصلاح خواهد شد؛ به این شکل که آریه درعی، رئیس حزب شاس که محکوم به فساد است، میتواند وزیر شود.
قانون دیگری که تصویب خواهد شد، گسترش دامنه اختیارات ایتامار بن گویر، وزیر «امنیت ملی» است که خواستار آن شده و درباره آن با نتانیاهو توافق کرده است. همچنین ائتلاف نتانیاهو بهدنبال تصویب قانونی برای دور زدن دادگاه خواهد بود تا از ابطال قوانینی که کنست تصویب میکند، ممانعت شود.
اختلافاتی که اوج میگیرند
شروط یهودیت متحد تورات در حالی باعث تشدید شکاف و جنگ لفظی میان رهبران رژیم صهیونیستی شده که دیروز در ادامه این اختلافات نخستوزیر مکلف با حمله به نخستوزیر فعلی رژیم صهیونیستی گفت که اسرائیلیها دیگر اعتقادی به دولت او ندارند. به گزارش خبرگزاری فلسطینی شهاب، نتانیاهو با اشاره به کابینه تحت امر لاپید تأکید کرد: «دولت لاپید کمپین تحریک، فتنهانگیزی و شورش را علیه دولت آینده به راه انداخته است و این درحالی است که این دولت مجوز لازم برای اجرای سیاستهای خود را از اسرائیلیها دریافت کرده است.» این انتقادات نتانیاهو از لاپید پس از آن اظهارات نخستوزیر رژیم صهیونیستی مطرح شد که گفته بود، بنیامین نتانیاهو دولت دیوانهها را تشکیل خواهد داد و کابینه او قادر به حکمرانی نخواهد بود.
جمعه گذشته نیز نخستوزیر فعلی رژیم صهیونیستی در پیامی به شهرداران این رژیم از آنها خواست با دولت جدید که توسط فراکسیون راستگرا تشکیل خواهد شد، همکاری نکنند. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، اقدام بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر مکلف رژیم صهیونیستی برای اعطای مسئولیت برنامه درسی خارجی در مدارس این رژیم به «آوی ماعوز»، رهبر حزب «نوعم» خشم یائیر لاپید، نخستوزیر فعلی رژیم صهیونیستی را برانگیخت نخستوزیر فعلی رژیم صهیونیستی همچنین در راستای انجام اقدامات تحریکآمیز خود علیه دولت نتانیاهو در دیدار با فرماندهان ارتش این رژیم مدعی شد، هدف این دولت راستگرای افراطی که در کنار نتانیاهو، ایتامار بن گویر، رهبر حزب قدرت یهود را هم در اختیار دارد، کنترل کامل بر ارتش است؛ اظهاراتی که به گزارش آناتولی واکنش نتانیاهو را در پی داشت. او مدعی شد، لاپید در تلاش است افسران ارتش را متقاعد کند تا علیه دولت او قیام کنند.
این دعواهای سیاسی که میتواند منجر به تعمیق شکافها در تل آویو شود، در حالی ادامه دارد که تن دادن نتانیاهو به پیش شرطهای ریز و درشت و غیرعقلانی احزاب و چهرههای افراطی میتواند منجر به شکلگیری یک کابینه شکننده شود که همزمان در جنگ تمام عیار سیاسی با جریان اپوزیسیون با محوریت لاپید دست به گریبان باشد. از اینرو بسیاری از تحلیلگران دورنمایی روشنی را برای این دولت و کابینه متصور نیستند.
این در حالی است که از صبح دیروز سهشنبه مقامات ارشد دو حزب لیکود و یهودیت متحد تورات هرگونه توافق بر سر این مسأله را انکار کردهاند. حزب لیکود مدعی شد اگرچه این درخواست از سوی سران یهودیت متحد تورات به نتانیاهو تقدیم شده اما وی هنوز با این خواسته موافقت نکرده است و نتانیاهو خود نیز به کنست که قرار بود، رئیس جدید آن تعیین شود، رفت و اعلام کرد، حکومت وی افراطی نخواهد شد و برق بر منوال سابق تولید خواهد شد.
سایر شروط عجیب افراطیها
سران یهودیت متحد تورات همچنین در ادامه فهرست شروط عجیب خود به منظور مشارکت در کابینه جدید نتانیاهو خواستار آموزش کتب مذهبی برای دانشآموزان سکولار در سرزمینهای اشغالی و همچنین جداکردن فضا و صندلیهای زنانه و مردانه در اماکن عمومی شدهاند. انتشار جزئیات این درخواستها خشم احزاب و جریانهای غیرمذهبی در سرزمینهای اشغالی از جمله «آویگدور لیبرمن» وزیر دارایی کنونی و رهبر حزب «اسرائیل بیتنو» را برانگیخته است.
در کنار این خبرها و شروط عجیب و غریب جریانات افراطی مذهبی صهیونیستی برای ائتلاف با نتانیاهو، هیأت رئیسه کنست (پارلمان رژیم صهیونیستی) دیروز (سهشنبه) «یاریو لوین» را بهعنوان رئیس موقت این نهاد انتخاب کرد.
به گزارش شبکه «کان» به نظر میرسد لوین خواهان پست وزارتی مهمی در دولت بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر مکلف رژیم صهیونیستی است. به گفته منابع صحبت درباره «وزارت دستگاه قضایی» است، اما لیکود با انتخاب لوین قصد تسریع در تدوین دو قانون برای تضمین تشکیل دولت افراطی نتانیاهو را دارد. لوین احتمالاً هفته آینده استعفا خواهد داد و عضو دیگری از لیکود برای ریاست کنست انتخاب خواهد شد. به گفته برخی منابع آگاه از مذاکرات ائتلافی لیکود با همپیمانانش، پیش از اعلام تشکیل کابینه، نتانیاهو در یک روند قانونی پرشتاب برای تصویب برخی قوانین تلاش خواهد کرد، در این روند، قانون اساسی دولت اصلاح خواهد شد؛ به این شکل که آریه درعی، رئیس حزب شاس که محکوم به فساد است، میتواند وزیر شود.
قانون دیگری که تصویب خواهد شد، گسترش دامنه اختیارات ایتامار بن گویر، وزیر «امنیت ملی» است که خواستار آن شده و درباره آن با نتانیاهو توافق کرده است. همچنین ائتلاف نتانیاهو بهدنبال تصویب قانونی برای دور زدن دادگاه خواهد بود تا از ابطال قوانینی که کنست تصویب میکند، ممانعت شود.
اختلافاتی که اوج میگیرند
شروط یهودیت متحد تورات در حالی باعث تشدید شکاف و جنگ لفظی میان رهبران رژیم صهیونیستی شده که دیروز در ادامه این اختلافات نخستوزیر مکلف با حمله به نخستوزیر فعلی رژیم صهیونیستی گفت که اسرائیلیها دیگر اعتقادی به دولت او ندارند. به گزارش خبرگزاری فلسطینی شهاب، نتانیاهو با اشاره به کابینه تحت امر لاپید تأکید کرد: «دولت لاپید کمپین تحریک، فتنهانگیزی و شورش را علیه دولت آینده به راه انداخته است و این درحالی است که این دولت مجوز لازم برای اجرای سیاستهای خود را از اسرائیلیها دریافت کرده است.» این انتقادات نتانیاهو از لاپید پس از آن اظهارات نخستوزیر رژیم صهیونیستی مطرح شد که گفته بود، بنیامین نتانیاهو دولت دیوانهها را تشکیل خواهد داد و کابینه او قادر به حکمرانی نخواهد بود.
جمعه گذشته نیز نخستوزیر فعلی رژیم صهیونیستی در پیامی به شهرداران این رژیم از آنها خواست با دولت جدید که توسط فراکسیون راستگرا تشکیل خواهد شد، همکاری نکنند. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، اقدام بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر مکلف رژیم صهیونیستی برای اعطای مسئولیت برنامه درسی خارجی در مدارس این رژیم به «آوی ماعوز»، رهبر حزب «نوعم» خشم یائیر لاپید، نخستوزیر فعلی رژیم صهیونیستی را برانگیخت نخستوزیر فعلی رژیم صهیونیستی همچنین در راستای انجام اقدامات تحریکآمیز خود علیه دولت نتانیاهو در دیدار با فرماندهان ارتش این رژیم مدعی شد، هدف این دولت راستگرای افراطی که در کنار نتانیاهو، ایتامار بن گویر، رهبر حزب قدرت یهود را هم در اختیار دارد، کنترل کامل بر ارتش است؛ اظهاراتی که به گزارش آناتولی واکنش نتانیاهو را در پی داشت. او مدعی شد، لاپید در تلاش است افسران ارتش را متقاعد کند تا علیه دولت او قیام کنند.
این دعواهای سیاسی که میتواند منجر به تعمیق شکافها در تل آویو شود، در حالی ادامه دارد که تن دادن نتانیاهو به پیش شرطهای ریز و درشت و غیرعقلانی احزاب و چهرههای افراطی میتواند منجر به شکلگیری یک کابینه شکننده شود که همزمان در جنگ تمام عیار سیاسی با جریان اپوزیسیون با محوریت لاپید دست به گریبان باشد. از اینرو بسیاری از تحلیلگران دورنمایی روشنی را برای این دولت و کابینه متصور نیستند.
کوتاهنوشت از مستندهای جشنواره حقیقت
این عمار؟
1- قرار روز شانزدهم
عمار حلب واقعاً شهید میشود؟
2- دیافراگم
صدایی از یک قرن قبل
3- مدار چهل و پنجم
سراب عدالت امریکایی
4- قان ماز
عطش و طمع
مصطفی وثوقکیا
روزنامه نگار
در سومین روز جشنواره حقیقت نگاهی به چند مستند داشتیم؛ مستندی از مرز امریکا و کانادا و دیگری درباره صداهایی از یک قرن قبل تا کنون.
1- قرار روز شانزدهم/ عمار حلب واقعاً شهید میشود؟
چه کسی فکر میکرد محمدحسین محمدخانی که روزی یواشکی خودش را به سوریه رساند و در لوای کار فرهنگی آنجا حضور داشت تنها با یک فرصت تبدیل به فرماندهای استثنایی برای مدافعان حرم تبدیل شود و در مدت کوتاهی لقب عمار حلب را بگیرد؟ اما خب این اتفاق افتاد و این جوان رشید تهرانی طوری محبوب دل رزمندگان ایرانی و سوری و عراقی و افغانستانی شد که کسی باور نمیکرد این جوان نترس که یک تنه هر عملیاتی را پیش میبرد واقعاً شهید هم بشود. اما هنر مردان خدا فقط این نیست که زور بازو نشان دهند، آنها ابتدا قلوب مؤمنین را فتح میکنند و بعد راهی دیدار معشوق میشوند. مستند «قرار روز شانزدهم» اگر چه ما را از وسط ماجرای محمدحسین محمدخانی به داخل میبرد اما در همان دقایق میفهمیم که این پسر سر به زیر چه کرد و چه قراری با خدای خودش داشت که دلش را از قید دنیا رها کرد و در سرزمین حلب سر بر زمین گذاشت.
2- دیافراگم/ صدایی از یک قرن قبل
اگر میخواهید بدانید اولین صداها و اصوات در ایران روی صفحههایی که با دستگاهی به نام گرامافون ضبط شده چه بوده است این مستند دقیقاً این را به شما خواهد گفت؛ از همان دوران مظفرالدین شاه که مملکت کسری بودجه داشت ولی شاهش برای سفر اروپا از دول غربی استقراض میکرد و در یکی از همین پایتختها این وسیله جذاب را میبیند و پایش را به ایران باز میکند و اول هم صدای خودش را ضبط میکند و انحصارش را هم میدهد به همان شرکت. این مستند جذاب راوی همین صداهاست؛ صدای سیاستمداران و خوانندگان و هنرمندان این دیار. حتی صدای قاری معروف دوران قدیم هم هست با اذانی ماندگار که در یادها باقی گذاشته است. اگرچه دوران گرامافون تمام شده اما خاطرهبازیهایش تمام نشده و برای خیلیها جذاب است.
3- مدار چهل و پنجم/ سراب عدالت امریکایی
15 دقیقه کافی است تا لارنس ابوحمدان در مستندش تناقضهای رفتاری و سیاسی را با استفاده از یک تمثیل نشان دهد. کتابخانهای در مرز امریکا و کانادا وجود دارد که رسومات مرزی درآن انجام نمیشود اما تبادل مرزی هم ندارد. این مکان فقط برای دیدار است. ابوحمدان با استفاده از این خلأ مرزی روایتی از یک قتل را بیان میکند که قضات امریکایی را وادار به فکر کردن کرده و در این اثنا او آنها را به چالش میکشد. به بیان دیگر وی این قتل را که در خاک امریکا ولی علیه شهروندان مکزیکی بوده دستمایه کشتار مردم بیگناه در سودان و سوریه و عراق و افغانستان و پاکستان میکند تا اثبات کند که عدالت امریکایی سرابی بیش نیست و فقط در لفاظی باقی میماند و حتی خود مردم امریکا شاید نتوانند از آن بهره ببرند.
4- قان ماز/ عطش و طمع
پیرمردی در اواخر عمر دچار مشکلاتی با فرزندانش بر سر تقسیم اموال است. مستند زندگی این پیرمرد و خانوادهاش را بدون روتوش پیش چشم گذاشته و طمع و نفرت و اختلاف این خانواده را ما میبینیم. پیرمردی که باید دستگیر فرزندان مستحقش باشد از این کار استنکاف میکند و فرزندانی که با پدر پیرشان به مثابه قلکی پر از پول رفتار میکنند. فحاشیها و اختلافات خانوادگی این پیرمرد و فرزندانش در نهایت با مرگ پیرمرد به اتمام میرسد که نه فرزندان توانستند خدمتی به پدرشان بکنند و نه پدرشان کاری برای فرزندان.
روزنامه نگار
در سومین روز جشنواره حقیقت نگاهی به چند مستند داشتیم؛ مستندی از مرز امریکا و کانادا و دیگری درباره صداهایی از یک قرن قبل تا کنون.
1- قرار روز شانزدهم/ عمار حلب واقعاً شهید میشود؟
چه کسی فکر میکرد محمدحسین محمدخانی که روزی یواشکی خودش را به سوریه رساند و در لوای کار فرهنگی آنجا حضور داشت تنها با یک فرصت تبدیل به فرماندهای استثنایی برای مدافعان حرم تبدیل شود و در مدت کوتاهی لقب عمار حلب را بگیرد؟ اما خب این اتفاق افتاد و این جوان رشید تهرانی طوری محبوب دل رزمندگان ایرانی و سوری و عراقی و افغانستانی شد که کسی باور نمیکرد این جوان نترس که یک تنه هر عملیاتی را پیش میبرد واقعاً شهید هم بشود. اما هنر مردان خدا فقط این نیست که زور بازو نشان دهند، آنها ابتدا قلوب مؤمنین را فتح میکنند و بعد راهی دیدار معشوق میشوند. مستند «قرار روز شانزدهم» اگر چه ما را از وسط ماجرای محمدحسین محمدخانی به داخل میبرد اما در همان دقایق میفهمیم که این پسر سر به زیر چه کرد و چه قراری با خدای خودش داشت که دلش را از قید دنیا رها کرد و در سرزمین حلب سر بر زمین گذاشت.
2- دیافراگم/ صدایی از یک قرن قبل
اگر میخواهید بدانید اولین صداها و اصوات در ایران روی صفحههایی که با دستگاهی به نام گرامافون ضبط شده چه بوده است این مستند دقیقاً این را به شما خواهد گفت؛ از همان دوران مظفرالدین شاه که مملکت کسری بودجه داشت ولی شاهش برای سفر اروپا از دول غربی استقراض میکرد و در یکی از همین پایتختها این وسیله جذاب را میبیند و پایش را به ایران باز میکند و اول هم صدای خودش را ضبط میکند و انحصارش را هم میدهد به همان شرکت. این مستند جذاب راوی همین صداهاست؛ صدای سیاستمداران و خوانندگان و هنرمندان این دیار. حتی صدای قاری معروف دوران قدیم هم هست با اذانی ماندگار که در یادها باقی گذاشته است. اگرچه دوران گرامافون تمام شده اما خاطرهبازیهایش تمام نشده و برای خیلیها جذاب است.
3- مدار چهل و پنجم/ سراب عدالت امریکایی
15 دقیقه کافی است تا لارنس ابوحمدان در مستندش تناقضهای رفتاری و سیاسی را با استفاده از یک تمثیل نشان دهد. کتابخانهای در مرز امریکا و کانادا وجود دارد که رسومات مرزی درآن انجام نمیشود اما تبادل مرزی هم ندارد. این مکان فقط برای دیدار است. ابوحمدان با استفاده از این خلأ مرزی روایتی از یک قتل را بیان میکند که قضات امریکایی را وادار به فکر کردن کرده و در این اثنا او آنها را به چالش میکشد. به بیان دیگر وی این قتل را که در خاک امریکا ولی علیه شهروندان مکزیکی بوده دستمایه کشتار مردم بیگناه در سودان و سوریه و عراق و افغانستان و پاکستان میکند تا اثبات کند که عدالت امریکایی سرابی بیش نیست و فقط در لفاظی باقی میماند و حتی خود مردم امریکا شاید نتوانند از آن بهره ببرند.
4- قان ماز/ عطش و طمع
پیرمردی در اواخر عمر دچار مشکلاتی با فرزندانش بر سر تقسیم اموال است. مستند زندگی این پیرمرد و خانوادهاش را بدون روتوش پیش چشم گذاشته و طمع و نفرت و اختلاف این خانواده را ما میبینیم. پیرمردی که باید دستگیر فرزندان مستحقش باشد از این کار استنکاف میکند و فرزندانی که با پدر پیرشان به مثابه قلکی پر از پول رفتار میکنند. فحاشیها و اختلافات خانوادگی این پیرمرد و فرزندانش در نهایت با مرگ پیرمرد به اتمام میرسد که نه فرزندان توانستند خدمتی به پدرشان بکنند و نه پدرشان کاری برای فرزندان.
3 هزار نیروی پیشمرگه اقلیم و ارتش عراق امنیت مرز با ایران را تأمین میکنند
انسداد مسیر تروریستهای تجزیه طلب
وزیر کشور عراق از آغاز فرایند کنترل مرزهای مشترک عراق با ایران و ترکیه خبر داد
گروه سیاسی/ ملاقات روز گذشته عبدالامیر الشمری، وزیر کشور عراق با مقامات نظامی منطقه کردستان عراق با اعلام خبر آغاز فرایند کنترل مرزهای مشترک عراق با ایران و ترکیه همراه بود. این اقدام پس از آن در دستور کار مقامهای عراقی قرار گرفت که جمهوری اسلامی در واکنش به اوجگیری فعالیت گروههای تجزیهطلب مستقر در اقلیم کردستان عراق در چندین نوبت پاسخ نظامی قاطعانهای از خود نشان داد که سبب شد تهران و بغداد برای رفع این تهدیدات امنیتی رایزنیهای اثرگذاری را از سر بگذرانند. نتیجه این گفتوگوها هم در شکلگیری و اجرای طرحی پدیدار شد که ناظم دباغ، نماینده دولت فدرالی اقلیم کردستان در تهران، در گفتوگو با «ایران» ابعاد آن را مورد بررسی قرار داده است.
***
روند استقرار نیروهای مرزبانی عراق در مرزهای مشترک این کشور با جمهوری اسلامی و ترکیه از روز گذشته کلید خورده است. این فرایند که پاسخی به خواسته ایران برای رفع دغدغههای امنیتیاش به شمار میآید، تحت چه شرایطی به جریان افتاده است؟
امنیت جمهوری اسلامی در چهارچوب مقررات بینالمللی و عدم تهدید حاکمیتی کشورها حائزاهمیت بسیار ویژهای است اما در ماههای اخیر این امنیت به دلیل بروز اقداماتی از سوی برخی از گروهها در منطقه اقلیم کردستان عراق تهدید شده است؛ اقداماتی که حتی از سوی خود مقامهای اقلیم کردستان عراق قابل پذیرش نیست. مقامات اقلیم، این مسأله را بهعنوان یک سیاست راهبردی به جریانهای کرد اپوزیسیون ایرانی هم اعلام کردهاند و نسبت به عواقب اقدامات تهدیدکننده علیه جمهوری اسلامی هشدار دادهاند. اگرچه حکومت اقلیم همواره تلاش کرده است فعالیت این گروهها را که در اقلیم مستقر هستند کنترل کند، اما آنها برخی مواقع از حوادث و شرایط به وجود آمده سوءاستفاده میکنند که با برخورد جدی حکومت اقلیم و همچنین جمهوری اسلامی روبهرو میشوند و اقداماتشان متوقف میشود.
در همین ارتباط اواخر شهریورماه گذشته، از سوی عراق و ایران، کمیته امنیتی مشترکی در اربیل و تهران جلساتی را برگزار کرد که در این نشستها برای افزایش امنیت مرزی میان دو کشور تصمیمگیری شد و این مسأله مورد تأکید قرار گرفت که گروههای اپوزیسیون کرد ایرانی باید فعالیت مسلحانه یا آموزشی خود را در خاک اقلیم کردستان متوقف کنند. در پی این نشستها تا مدتی فعالیتهای این گروهها متوقف شد اما در پی بروز حوادثی در داخل جمهوری اسلامی ایران، بازهم شاهد اقدامات تهدیدکنندهای علیه ایران از سوی این گروهها بودیم. همین امر سبب شد جمهوری اسلامی در سطح نظامی به آن واکنش نشان دهد و همچنین نشستهای مشترکی میان کنسولگری جمهوری اسلامی ایران و ریاست حکومت اقلیم کردستان انجام شود که پس از آن قرار شد مقرهای گروههای کردی در خاک اقلیم تخلیه شود و نیروهایی متشکل از نیروهای دولت مرکزی عراق و اقلیم کردستان در مرزهای مشترک مستقر شوند.
روندی که اجرای آن در روز گذشته در مرزهای مشترک کلید خورد، در پی همین توافق بود؟
بله. با شدت گرفتن اقدامات تهدیدکننده علیه جمهوری اسلامی، مقامهای ایرانی و عراقی مذاکراتی جدی و مستمر را برای استقرار نیروهای امنیتی و مرزبانی در مناطق مرزی به جریان انداختند که برای به نتیجه رسیدن آن نوعی همکاری و هماهنگی نیز میان دولت عراق و دولت محلی اقلیم کردستان شکل گرفت. در پی این رایزنیها ایران و عراق تصمیم گرفتند نیروهای مشترک خود را در فضاها و مرزهای اصلی مستقر کنند و مراکز بازرسی مرزی را از یک طرف در خط مرزی میان عراق و ایران و عراق و از طرف دیگر میان عراق و ترکیه به وجود آورند. نیروهای مستقر شامل نیروهای دولت مرکزی بغداد و نیروهای پیشمرگ کرد هستند که قرار است در کنار یکدیگر در مرزها مستقر شوند.
جزئیات این اجرا چگونه است؟ چه تعداد نیرو قرار است در این طرح مشارکت داشته باشد و آیا همه نقاط مرزی پوشش داده میشود؟
دو طرف در حال حاضر درصدد اجرای این تصمیم هستند و این موضوع را در دستور بررسی قرار دادهاند که آیا فقط مقرهای مرزی باید تخلیه شوند یا شامل مقرهایی که از زمان صدام تا امروز وجود داشته است هم میشود. کلاً تا این لحظه، مسائل در مرحله مشورت و تصمیمگیری و منتقل کردن نیروها و کار اجرایی در مرزها است.
در این مرحله قرار شده است یک سایت برای ثبتنام کسانی که میخواهند بهعنوان نیروی امنیت مرزی اطلاعات خود را ثبت کنند و در این پروسه مشارکت داشته باشند، افتتاح شود. مرحله اول این طرح روز گذشته به اجرا در آمد. تا اینجا 3 هزار نفر نیرو که کلاً از افراد بومی منطقه مرزی هستند، در این طرح مرزی مشارکت کردهاند و اینک باید منتظر ماند تا اطلاعات کسانی که در سایت موردنظر ثبتنام میکنند بررسی شود و مورد پذیرش قرار گیرد. هنوز تعداد نهایی نیروهای مرتبط با این طرح مشخص نشده اما در حال اجرا است.
اقدامات گروهکهای مسلح که در پی سوءاستفاده از بروز ناآرامیهای اخیر ایران درصدد تشدید حملات خود بودند، مقدمهای برای توافق اخیر آقای السودانی و مقامهای اقلیم کردستان عراق شد. این توافق و همسویی شکلگرفته برای مقابله با اپوزیسیون کرد علیه ایران تا چه اندازه مورد وفاق جریانهای سیاسی عراقی قرار دارد؟
موضوع همکاریهای امنیتی ایران و عراق پیش از تشکیل دولت آقای السودانی در دستور کار ایران و عراق قرار داشت، چنانکه چندی پیش هیأتی از شورایعالی امنیت ملی عراق با مشارکت هیأت امنیت اقلیم کردستان در تهران با وزیر امور خارجه ایران جلسه گذاشتند و درباره این مسائل گفتوگو کردند و تصمیم گرفتند کاری صورت دهند، ولی پیگیری آن به بعد از تشکیل دولت جدید عراق موکول شد. دولت آقای السودانی هم بعد از تشکیل دولت این توافقات را دنبال و تلاش کردند به مرحله اجرا بگذارند.
در شرایط کنونی جمهوری اسلامی ایران نسبت به آقای السودانی نظر مثبتی دارد. ایشان کاندیدای فراکسیون اکثریت شیعه عراق در چهارچوب هماهنگی است، اما این چهارچوب هماهنگی هم با یکسری تفاوت دیدگاه چهرههای برجسته عراق روبهرو است اما مهم این است که مسأله امنیت جمهوری اسلامی برای دولت مرکزی عراق همواره اهمیت داشته و در این رابطه همکاری خوبی را با مقامهای اقلیم کردستان برای رفع چالشها و خطرات برخی گروههای خطرآفرین به جریان انداخته است که امروز امیدواریم این وضعیت ادامه پیدا کند.
فکر میکنید در شرایط کنونی چه عواملی میتواند اجرای این توافق همکاری مرزی را ضمانت کند؟
معتقدم اصل اول برای اجرای این توافق صداقت در تصمیمات است. تا پیش از این هم دو کشور بارها برای ایجاد یک نیروی مستقر دائمی در مرزها با یکدیگر گفتوگو کرده بودند و حتی به توافقاتی نیز رسیده بودند اما هیچوقت این توافقات به مرحله اجرا نرسیده بود اما امروز، هم دولت عراق و هم ایران عزم جدی دارند که این امر اجرایی شود.
تصور میکنید با اجرای این طرح بتوان به رفع دغدغههای امنیتی جمهوری اسلامی و ایجاد یک فضای پایدار و با ثبات مرزی امیدوار بود؟
جمهوری اسلامی با چند پاسخ نظامی که در واکنش به حملات علیه برخی جریانهای اپوزیسیون داشته، نشان داده است در این رابطه مماشات نمیکند و در دفع این خطرات بسیار قاطع است. همین امر حتماً بر جدی گرفته شدن اجرای طرح مشترک مرزی میان ایران اثر مثبت خواهد داشت، اما در این میان نمیتوان از چالشهای احتمالی هم غافل شد. روند پرفرازونشیب تبعیت گروههای مجموعه فدراسیون کرد ایرانی در منطقه کردستان از جمله موضوعات چالشی در اجرای طرح جدید است. با وجود این اراده و پیگیری جدی دو دولت جمهوری اسلامی و دولت مرکزی عراق میتواند چشمانداز اجرای مؤثر این طرح را روشن کند.
***
روند استقرار نیروهای مرزبانی عراق در مرزهای مشترک این کشور با جمهوری اسلامی و ترکیه از روز گذشته کلید خورده است. این فرایند که پاسخی به خواسته ایران برای رفع دغدغههای امنیتیاش به شمار میآید، تحت چه شرایطی به جریان افتاده است؟
امنیت جمهوری اسلامی در چهارچوب مقررات بینالمللی و عدم تهدید حاکمیتی کشورها حائزاهمیت بسیار ویژهای است اما در ماههای اخیر این امنیت به دلیل بروز اقداماتی از سوی برخی از گروهها در منطقه اقلیم کردستان عراق تهدید شده است؛ اقداماتی که حتی از سوی خود مقامهای اقلیم کردستان عراق قابل پذیرش نیست. مقامات اقلیم، این مسأله را بهعنوان یک سیاست راهبردی به جریانهای کرد اپوزیسیون ایرانی هم اعلام کردهاند و نسبت به عواقب اقدامات تهدیدکننده علیه جمهوری اسلامی هشدار دادهاند. اگرچه حکومت اقلیم همواره تلاش کرده است فعالیت این گروهها را که در اقلیم مستقر هستند کنترل کند، اما آنها برخی مواقع از حوادث و شرایط به وجود آمده سوءاستفاده میکنند که با برخورد جدی حکومت اقلیم و همچنین جمهوری اسلامی روبهرو میشوند و اقداماتشان متوقف میشود.
در همین ارتباط اواخر شهریورماه گذشته، از سوی عراق و ایران، کمیته امنیتی مشترکی در اربیل و تهران جلساتی را برگزار کرد که در این نشستها برای افزایش امنیت مرزی میان دو کشور تصمیمگیری شد و این مسأله مورد تأکید قرار گرفت که گروههای اپوزیسیون کرد ایرانی باید فعالیت مسلحانه یا آموزشی خود را در خاک اقلیم کردستان متوقف کنند. در پی این نشستها تا مدتی فعالیتهای این گروهها متوقف شد اما در پی بروز حوادثی در داخل جمهوری اسلامی ایران، بازهم شاهد اقدامات تهدیدکنندهای علیه ایران از سوی این گروهها بودیم. همین امر سبب شد جمهوری اسلامی در سطح نظامی به آن واکنش نشان دهد و همچنین نشستهای مشترکی میان کنسولگری جمهوری اسلامی ایران و ریاست حکومت اقلیم کردستان انجام شود که پس از آن قرار شد مقرهای گروههای کردی در خاک اقلیم تخلیه شود و نیروهایی متشکل از نیروهای دولت مرکزی عراق و اقلیم کردستان در مرزهای مشترک مستقر شوند.
روندی که اجرای آن در روز گذشته در مرزهای مشترک کلید خورد، در پی همین توافق بود؟
بله. با شدت گرفتن اقدامات تهدیدکننده علیه جمهوری اسلامی، مقامهای ایرانی و عراقی مذاکراتی جدی و مستمر را برای استقرار نیروهای امنیتی و مرزبانی در مناطق مرزی به جریان انداختند که برای به نتیجه رسیدن آن نوعی همکاری و هماهنگی نیز میان دولت عراق و دولت محلی اقلیم کردستان شکل گرفت. در پی این رایزنیها ایران و عراق تصمیم گرفتند نیروهای مشترک خود را در فضاها و مرزهای اصلی مستقر کنند و مراکز بازرسی مرزی را از یک طرف در خط مرزی میان عراق و ایران و عراق و از طرف دیگر میان عراق و ترکیه به وجود آورند. نیروهای مستقر شامل نیروهای دولت مرکزی بغداد و نیروهای پیشمرگ کرد هستند که قرار است در کنار یکدیگر در مرزها مستقر شوند.
جزئیات این اجرا چگونه است؟ چه تعداد نیرو قرار است در این طرح مشارکت داشته باشد و آیا همه نقاط مرزی پوشش داده میشود؟
دو طرف در حال حاضر درصدد اجرای این تصمیم هستند و این موضوع را در دستور بررسی قرار دادهاند که آیا فقط مقرهای مرزی باید تخلیه شوند یا شامل مقرهایی که از زمان صدام تا امروز وجود داشته است هم میشود. کلاً تا این لحظه، مسائل در مرحله مشورت و تصمیمگیری و منتقل کردن نیروها و کار اجرایی در مرزها است.
در این مرحله قرار شده است یک سایت برای ثبتنام کسانی که میخواهند بهعنوان نیروی امنیت مرزی اطلاعات خود را ثبت کنند و در این پروسه مشارکت داشته باشند، افتتاح شود. مرحله اول این طرح روز گذشته به اجرا در آمد. تا اینجا 3 هزار نفر نیرو که کلاً از افراد بومی منطقه مرزی هستند، در این طرح مرزی مشارکت کردهاند و اینک باید منتظر ماند تا اطلاعات کسانی که در سایت موردنظر ثبتنام میکنند بررسی شود و مورد پذیرش قرار گیرد. هنوز تعداد نهایی نیروهای مرتبط با این طرح مشخص نشده اما در حال اجرا است.
اقدامات گروهکهای مسلح که در پی سوءاستفاده از بروز ناآرامیهای اخیر ایران درصدد تشدید حملات خود بودند، مقدمهای برای توافق اخیر آقای السودانی و مقامهای اقلیم کردستان عراق شد. این توافق و همسویی شکلگرفته برای مقابله با اپوزیسیون کرد علیه ایران تا چه اندازه مورد وفاق جریانهای سیاسی عراقی قرار دارد؟
موضوع همکاریهای امنیتی ایران و عراق پیش از تشکیل دولت آقای السودانی در دستور کار ایران و عراق قرار داشت، چنانکه چندی پیش هیأتی از شورایعالی امنیت ملی عراق با مشارکت هیأت امنیت اقلیم کردستان در تهران با وزیر امور خارجه ایران جلسه گذاشتند و درباره این مسائل گفتوگو کردند و تصمیم گرفتند کاری صورت دهند، ولی پیگیری آن به بعد از تشکیل دولت جدید عراق موکول شد. دولت آقای السودانی هم بعد از تشکیل دولت این توافقات را دنبال و تلاش کردند به مرحله اجرا بگذارند.
در شرایط کنونی جمهوری اسلامی ایران نسبت به آقای السودانی نظر مثبتی دارد. ایشان کاندیدای فراکسیون اکثریت شیعه عراق در چهارچوب هماهنگی است، اما این چهارچوب هماهنگی هم با یکسری تفاوت دیدگاه چهرههای برجسته عراق روبهرو است اما مهم این است که مسأله امنیت جمهوری اسلامی برای دولت مرکزی عراق همواره اهمیت داشته و در این رابطه همکاری خوبی را با مقامهای اقلیم کردستان برای رفع چالشها و خطرات برخی گروههای خطرآفرین به جریان انداخته است که امروز امیدواریم این وضعیت ادامه پیدا کند.
فکر میکنید در شرایط کنونی چه عواملی میتواند اجرای این توافق همکاری مرزی را ضمانت کند؟
معتقدم اصل اول برای اجرای این توافق صداقت در تصمیمات است. تا پیش از این هم دو کشور بارها برای ایجاد یک نیروی مستقر دائمی در مرزها با یکدیگر گفتوگو کرده بودند و حتی به توافقاتی نیز رسیده بودند اما هیچوقت این توافقات به مرحله اجرا نرسیده بود اما امروز، هم دولت عراق و هم ایران عزم جدی دارند که این امر اجرایی شود.
تصور میکنید با اجرای این طرح بتوان به رفع دغدغههای امنیتی جمهوری اسلامی و ایجاد یک فضای پایدار و با ثبات مرزی امیدوار بود؟
جمهوری اسلامی با چند پاسخ نظامی که در واکنش به حملات علیه برخی جریانهای اپوزیسیون داشته، نشان داده است در این رابطه مماشات نمیکند و در دفع این خطرات بسیار قاطع است. همین امر حتماً بر جدی گرفته شدن اجرای طرح مشترک مرزی میان ایران اثر مثبت خواهد داشت، اما در این میان نمیتوان از چالشهای احتمالی هم غافل شد. روند پرفرازونشیب تبعیت گروههای مجموعه فدراسیون کرد ایرانی در منطقه کردستان از جمله موضوعات چالشی در اجرای طرح جدید است. با وجود این اراده و پیگیری جدی دو دولت جمهوری اسلامی و دولت مرکزی عراق میتواند چشمانداز اجرای مؤثر این طرح را روشن کند.
رئیسجمهور فردا به خراسان جنوبی سفر میکند
آغاز دور دوم سفرهای استانی
ایران زمین - خراسان جنوبی اولین مقصد دور دوم سفرهای استانی رئیسجمهور و دولت انتخاب شده و آیتالله رئیسی به همراه هیأت دولت فردا پنجشنبه در سفری دو روزه میهمان این استان خواهد بود.
در دور دوم سفرهای رئیسجمهور به استانها، نگاه ویژه به استانهای محروم و کمبرخوردار است و سفر به استانهای محروم ازجمله خراسان جنوبی در اولویت برنامههای شخص رئیسجمهور و هیأت دولت قرار گرفته است. استاندار خراسان جنوبی پیگیری مصوبات سفر اول رئیسجمهور و هیأت دولت به خراسان جنوبی را از اهداف سفر دوم عنوان کرد و افزود: در این سفر و طی نشستی ویژه، مصوبات سفر اول مورد بررسی و واکاوی قرار میگیرد و تصمیمات مناسب برای رفع موانع پیشرو اجرای مصوبات اتخاذ خواهد شد.
جواد قناعت با بیان اینکه مطالبات استان برای این دور از سفر رئیسجمهور احصا و به مرکز نیز ارائه شده است، گفت: با توجه به پیگیریهای صورت گرفته، در سفر دوم رئیسجمهور به استان، مصوبات خوب و اثرگذار و مکمل مصوبات سفر اول را برای توسعه خراسان جنوبی خواهیم داشت.
استاندار خراسان جنوبی افزود: در دور دوم سفرهای استانی، موضوع هدایت سرمایهگذاران ملی به سمت استانهای محروم ازجمله خراسان جنوبی در دستور کار قرار گرفته است و در این سفر، نشست تخصصی با گروههای مرجع و تأثیرگذار و سرمایهگذاران ملی برگزار خواهد شد تا در زمینه سرمایهگذاری در خراسان جنوبی هدایت و راهنمایی شوند.
قناعت اظهار داشت: همچنین طرحهای اقتصادی و عمرانی در برخی شهرستانها ازجمله قائنات با حضور رئیسجمهور افتتاح خواهد شد. وی با اشاره به سفر مقام معظم رهبری به شهرستان نهبندان در سال ۱۳۷۸ و تأکید ایشان بر رفع محرومیت از منطقه افزود: آیتالله رئیسی سفری هم به شهرستان مرزی نهبندان خواهند داشت و در این سفر، وضعیت تحقق مصوبات سفر مقام معظم رهبری نیز رصد خواهد شد.
بسته پیشنهادی 30 هزار میلیارد تومانی استان برای دور دوم سفر رئیسجمهور
از سوی دیگر معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان جنوبی گفت: مجموع اعتبارات مصوب و متمم سفر اول رئیسجمهور به خراسان جنوبی در حوزه عمرانی بیش از 7هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان است که تاکنون حدود هزار و ۷۵۰ میلیارد تومان تخصیص یافته و ۹۰ درصد تخصیصها نقدی بوده است.
علیرضا عباسزاده افزود: براساس آخرین پایش انجام شده، مجموع مصوبات سفر اول رئیسجمهور به استان در شهریور سال گذشته، ۹۳ مورد است همچنین ۱۳ مصوبه جدید بهعنوان متمم سفر افزوده شده است. وی گفت: از مجموع مصوبات تاکنون ۲۹ مورد بهطور کامل اجرا شده و ۶۱ مصوبه در دست اجراست، سه مورد نیز در دست پیگیری قرار دارد. عباسزاده با اشاره به آماده شدن بسته پیشنهادی استان برای ارائه در سفر دوم رئیسجمهور که اواخر هفته جاری انجام میشود، گفت: مجموع اعتبار مورد نیاز زیرساختهای عمرانی دستگاههای اجرایی استان ۳۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده که در دور دوم سفر رئیسجمهور در اختیار اعضای هیأت دولت قرار میگیرد. وی با اشاره به وضعیت تعهدات بانکها گفت: با توجه به فهرست طرحهای اقتصادی نیازمند منابع مالی (سرمایه در گردش و ثابت) برای ۶۸۳ طرح اقتصادی در حوزههای مختلف، مبلغ هزار و ۹۷۷ میلیارد تومان از منابع بانکی مصوب شده است. معاون استاندار خراسان جنوبی با اشاره به بخشی از پروژههای شاخص استان بیان کرد: اولویت نخست استان و دولت، ساخت راهآهن است و امسال ۱۱۳ میلیارد تومان برای احداث قطعه بیرجند - یونسی ابلاغ شده که از این میزان ۳۰ میلیارد تومان تخصیص یافته است. وی گفت: همچنین برای اجرای این پروژه ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از محل تسهیلات صندوق توسعه ملی پیشنهاد شده که در قالب کنسرسیوم بانکی اختصاص یابد اما هنوز به نتیجه نرسیده است.
عباسزاده تصریح کرد: بیرجند یکی از معدود مراکز استان است که به خط ریلی سراسری متصل نیست لذا به دنبال بهرهبرداری مسیر ریلی بیرجند - قائن - یونسی با کمک دولت هستیم. وی با بیان اینکه رئیسجمهور از روند اجرای طرح نهضت ملی مسکن نیز بازدید خواهد کرد، گفت: در مجموع ۲۹ هزار و ۶۵ متقاضی مسکن در استان حائز شرایط شدند، ۳۱ هزار قطعه زمین واگذار و 4هزار پروانه ساختمانی صادر شده است.
معاون استاندار خراسان جنوبی اضافه کرد: در حال حاضر ۲۰ هزار و ۹۷۲ واحد مسکن در دست ساخت است و از ۳۱ شهر استان تاکنون برای ۲۹ شهر به تعداد ۳۱ هزار واحد زمین ویلایی تأمین شده است. وی افزود: این اقدام به علت جلوگیری از بلندمرتبهسازی و آپارتماننشینی و استفاده از ظرفیت وسعت خدادادی اراضی استان بوده که در حال حاضر از ۲۹ هزار و ۹۷۳ واحد در حال ساخت، بیش از ۱۱ هزار واحد ویلایی به صورت خودمالکی است. عباسزاده با اشاره به گازرسانی به ۱۶۹ روستای استان در یک سال فعالیت دولت سیزدهم، گفت: در زمینه گازرسانی به روستاها حتی زیر ۲۰ خانوار جمعیت جزو استانهای سبز کشور هستیم.
در دور دوم سفرهای رئیسجمهور به استانها، نگاه ویژه به استانهای محروم و کمبرخوردار است و سفر به استانهای محروم ازجمله خراسان جنوبی در اولویت برنامههای شخص رئیسجمهور و هیأت دولت قرار گرفته است. استاندار خراسان جنوبی پیگیری مصوبات سفر اول رئیسجمهور و هیأت دولت به خراسان جنوبی را از اهداف سفر دوم عنوان کرد و افزود: در این سفر و طی نشستی ویژه، مصوبات سفر اول مورد بررسی و واکاوی قرار میگیرد و تصمیمات مناسب برای رفع موانع پیشرو اجرای مصوبات اتخاذ خواهد شد.
جواد قناعت با بیان اینکه مطالبات استان برای این دور از سفر رئیسجمهور احصا و به مرکز نیز ارائه شده است، گفت: با توجه به پیگیریهای صورت گرفته، در سفر دوم رئیسجمهور به استان، مصوبات خوب و اثرگذار و مکمل مصوبات سفر اول را برای توسعه خراسان جنوبی خواهیم داشت.
استاندار خراسان جنوبی افزود: در دور دوم سفرهای استانی، موضوع هدایت سرمایهگذاران ملی به سمت استانهای محروم ازجمله خراسان جنوبی در دستور کار قرار گرفته است و در این سفر، نشست تخصصی با گروههای مرجع و تأثیرگذار و سرمایهگذاران ملی برگزار خواهد شد تا در زمینه سرمایهگذاری در خراسان جنوبی هدایت و راهنمایی شوند.
قناعت اظهار داشت: همچنین طرحهای اقتصادی و عمرانی در برخی شهرستانها ازجمله قائنات با حضور رئیسجمهور افتتاح خواهد شد. وی با اشاره به سفر مقام معظم رهبری به شهرستان نهبندان در سال ۱۳۷۸ و تأکید ایشان بر رفع محرومیت از منطقه افزود: آیتالله رئیسی سفری هم به شهرستان مرزی نهبندان خواهند داشت و در این سفر، وضعیت تحقق مصوبات سفر مقام معظم رهبری نیز رصد خواهد شد.
بسته پیشنهادی 30 هزار میلیارد تومانی استان برای دور دوم سفر رئیسجمهور
از سوی دیگر معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان جنوبی گفت: مجموع اعتبارات مصوب و متمم سفر اول رئیسجمهور به خراسان جنوبی در حوزه عمرانی بیش از 7هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان است که تاکنون حدود هزار و ۷۵۰ میلیارد تومان تخصیص یافته و ۹۰ درصد تخصیصها نقدی بوده است.
علیرضا عباسزاده افزود: براساس آخرین پایش انجام شده، مجموع مصوبات سفر اول رئیسجمهور به استان در شهریور سال گذشته، ۹۳ مورد است همچنین ۱۳ مصوبه جدید بهعنوان متمم سفر افزوده شده است. وی گفت: از مجموع مصوبات تاکنون ۲۹ مورد بهطور کامل اجرا شده و ۶۱ مصوبه در دست اجراست، سه مورد نیز در دست پیگیری قرار دارد. عباسزاده با اشاره به آماده شدن بسته پیشنهادی استان برای ارائه در سفر دوم رئیسجمهور که اواخر هفته جاری انجام میشود، گفت: مجموع اعتبار مورد نیاز زیرساختهای عمرانی دستگاههای اجرایی استان ۳۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده که در دور دوم سفر رئیسجمهور در اختیار اعضای هیأت دولت قرار میگیرد. وی با اشاره به وضعیت تعهدات بانکها گفت: با توجه به فهرست طرحهای اقتصادی نیازمند منابع مالی (سرمایه در گردش و ثابت) برای ۶۸۳ طرح اقتصادی در حوزههای مختلف، مبلغ هزار و ۹۷۷ میلیارد تومان از منابع بانکی مصوب شده است. معاون استاندار خراسان جنوبی با اشاره به بخشی از پروژههای شاخص استان بیان کرد: اولویت نخست استان و دولت، ساخت راهآهن است و امسال ۱۱۳ میلیارد تومان برای احداث قطعه بیرجند - یونسی ابلاغ شده که از این میزان ۳۰ میلیارد تومان تخصیص یافته است. وی گفت: همچنین برای اجرای این پروژه ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان از محل تسهیلات صندوق توسعه ملی پیشنهاد شده که در قالب کنسرسیوم بانکی اختصاص یابد اما هنوز به نتیجه نرسیده است.
عباسزاده تصریح کرد: بیرجند یکی از معدود مراکز استان است که به خط ریلی سراسری متصل نیست لذا به دنبال بهرهبرداری مسیر ریلی بیرجند - قائن - یونسی با کمک دولت هستیم. وی با بیان اینکه رئیسجمهور از روند اجرای طرح نهضت ملی مسکن نیز بازدید خواهد کرد، گفت: در مجموع ۲۹ هزار و ۶۵ متقاضی مسکن در استان حائز شرایط شدند، ۳۱ هزار قطعه زمین واگذار و 4هزار پروانه ساختمانی صادر شده است.
معاون استاندار خراسان جنوبی اضافه کرد: در حال حاضر ۲۰ هزار و ۹۷۲ واحد مسکن در دست ساخت است و از ۳۱ شهر استان تاکنون برای ۲۹ شهر به تعداد ۳۱ هزار واحد زمین ویلایی تأمین شده است. وی افزود: این اقدام به علت جلوگیری از بلندمرتبهسازی و آپارتماننشینی و استفاده از ظرفیت وسعت خدادادی اراضی استان بوده که در حال حاضر از ۲۹ هزار و ۹۷۳ واحد در حال ساخت، بیش از ۱۱ هزار واحد ویلایی به صورت خودمالکی است. عباسزاده با اشاره به گازرسانی به ۱۶۹ روستای استان در یک سال فعالیت دولت سیزدهم، گفت: در زمینه گازرسانی به روستاها حتی زیر ۲۰ خانوار جمعیت جزو استانهای سبز کشور هستیم.
ادامه روند درمان در منزل انجام میشود
شهرام ناظری از بیمارستان مرخص شد
شهرام ناظری خواننده پیشکسوت موسیقی ایران از بیمارستان مرخص شد؛ خبری که طی چند ساعت گذشته در فضای مجازی دست به دست میچرخید و بستری شدن این هنرمند نامآشنای موسیقی ایران در بخش مراقبتهای ویژه موجب نگرانی علاقهمندان و دوستدارانش شده بود. طبق اعلام خبرگزاریها، علت بستری به سبب بیماری قلبی و فرایند آنژیو بوده است و ادامه روند درمان در منزل انجام میشود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی :
جشنواره فیلم فجر امسال باشکوه برگزار میشود
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه بازدید از شانزدهمین دوره جشنواره سینما حقیقت یکی از علتهای برگزاری جشنوارهها را شناسایی استعدادها و ادامه حمایت از آنها عنوان کرد و گفت: چهل و یکمین جشنواره بینالمللی فیلم فجر نیز امسال با قوت هرچه تمامتر برگزار خواهد شد.
به گزارش ایرنا، محمد مهدی اسماعیلی شامگاه سهشنبه همزمان با سومین روز برگزاری جشنواره سینما حقیقت با حضور در پردیس سینمایی ملت اظهار کرد: هیچ محدودیتی برای آغاز فعالیتهای هنری نیست، همانطور که ارکستر ملی هفته گذشته در تالار وحدت اجرا داشت؛ از عموم هنرمندان اهالی موسیقی خواهش میکنم فعالیتهایشان را آغاز کنند.
وی تأکید کرد: ما در معاونت هنری همه پیشبینیها را برای این امر انجام دادهایم، از نظر دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هیچ مانعی برای برگزاری کنسرتها نیست کما اینکه در حال حاضر سینماها و تئاترها، تقریباً در همه تماشاخانههای مهم فعال هستند، برای حوزه موسیقی نیز محدودیتی وجود ندارد، انشاءالله بتوانیم بزودی شاهد رونق آن باشیم.
به گزارش ایرنا، محمد مهدی اسماعیلی شامگاه سهشنبه همزمان با سومین روز برگزاری جشنواره سینما حقیقت با حضور در پردیس سینمایی ملت اظهار کرد: هیچ محدودیتی برای آغاز فعالیتهای هنری نیست، همانطور که ارکستر ملی هفته گذشته در تالار وحدت اجرا داشت؛ از عموم هنرمندان اهالی موسیقی خواهش میکنم فعالیتهایشان را آغاز کنند.
وی تأکید کرد: ما در معاونت هنری همه پیشبینیها را برای این امر انجام دادهایم، از نظر دولت و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هیچ مانعی برای برگزاری کنسرتها نیست کما اینکه در حال حاضر سینماها و تئاترها، تقریباً در همه تماشاخانههای مهم فعال هستند، برای حوزه موسیقی نیز محدودیتی وجود ندارد، انشاءالله بتوانیم بزودی شاهد رونق آن باشیم.
«ایران» از چرایی افزایش قیمت خودرو به رغم افزایش تولید گزارش میدهد
ویراژ دلالان خودرو در بازار بدون مالیات
گروه اقتصادی/ طی هفتههای اخیر و به رغم افزایش تولید خودرو، قیمت این محصول تولید داخل در بازار همچنان افزایشی است و به اذعان فعالان بازار خودرو، قیمت برخی از خودروها طی چند هفته اخیر بیش از 5 میلیون تومان گرانتر شده است. برخی از منابع بازار خودرو اعلام کردند که خودروی پراید که بیش از دو سال است از خط تولید حذف شده، روز گذشته به قیمت 239 میلیون تومان رسیده و البته در این قیمت هیچ معاملهای هم صورت نگرفته است.
آمارها نشان میدهد که تولید انواع خودرو به بالاترین سطح ۴ سال اخیر رسیده به گونهای که نسبت به سال 98، تولید خودرو ۵۰ درصد بیشتر شده است. از طرفی تولید انواع خودرو در ۸ ماه نخست امسال به ۷۴۸ هزار دستگاه رسید که بالاترین رقم در ۴ سال اخیر محسوب میشود. بدین جهت باید عنوان کرد که تولید خودرو در ۸ ماه نخست امسال ۱۵ درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل، ۲۰ درصد بیشتر از سال 99 و ۵۳ درصد بیشتر از مدت مشابه سال 98 بوده است. اما چرا این افزایش تولید در بازار اثرگذار نبوده است؟ چرا دولت سیزدهم موفق شد بیش از 7 ماه بازار خودرو را کنترل کند؟
طی این مدت فعالان و دلالان بازار از تمام ابزارهای خود استفاده کردند تا بازار خودرو را دچار بههمریختگی و عطش خرید خودرو را در بین مردم بیشتر کنند که البته تا حدودی هم موفق بودند، چرا که برخی از مردم تصور کردند که قیمت خودرو تا پایان سال جاری جهشی خواهد شد. هر چند که دولت از ابتدای سال با افزایش قیمت خودرو مخالفت و خودروسازان را مکلف کرد که با افزایش بهرهوری قیمتها را کنترل کنند.
مسأله دیگری که بر بازار خودرو اثر مستقیم گذاشت، نرخ ارز است. از آنجا که کشور در شرایط تحریم به سر میبرد و این روزها کشورهای متخاصم با ایجاد انواع و اقسام بنبستها به دنبال تضعیف اقتصاد ایران هستند، طبیعی است که قیمت ارز افزایشی شود. اما این امر در شرایطی است که روز به روز صادرات ایران به کشورهای مختلف و بخصوص بازارهای جدید، رو به افزایش است. لذا کشور با محدودیت منابع ارزی روبه رو نیست و مهمتر آنکه از هفته آینده اولین سری از خودروهای خارجی با قیمت اقتصادی کمتر از 20 هزار یورو وارد کشور خواهد شد. بدین جهت اگر کشور با محدودیت ارزی روبهرو بود به طور قطع وارداتی هم اتفاق نمیافتاد. پیشبینی وزارت صمت این است که تا پایان سال جاری 90 هزار خودرو وارد خواهد شد. اما نکته دیگری که روز گذشته وزیر صمت از آن به عنوان نکته کلیدی در چرایی افزایش قیمت خودرو پرده برداشت، عدم اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه بود. این طرح بیش از 10 سال است که در مجلس مانده و تنها کلیات آن در 5 خرداد سال گذشته تصویب شد. به موجب این طرح و در صورت تصویب جزئیات آن طبق مدت تملک، اگر فردی طلا، ارز، مسکن و خودرو خریداری و سپس اقدام به فروش آن کند، باید از محل سود این معامله، بخشی را به عنوان مالیات پرداخت کند. بر این اساس در بخش خودرو آمده است نگهداری انواع خودرو در کمتر از یکسال معادل ۳۰ درصد مشمول مالیات میشود و در صورت نگهداری بیش از یکسال، سالانه ۱۰ واحد درصد از نرخ کم و مالیات مربوطه از سال چهارهم به بعد با نرخ ثابت صفر درصد محاسبه میشود. این اتفاق باعث خداحافظی بازار با خرید و فروش دلال گونه خودرو میشود.
مجلس کارنامه خود را هم بررسی کند
کارشناسان اعتقاد دارند که کمکاری مجلس در تصویب مالیات بر عایدی سرمایه، مشکلات متعددی را در حوزههای خودرو، مسکن و ارز رقم زده است. اگر مجلس و بخصوص کمیسیون اقتصادی با سرعت بیشتری این موضوع را تصویب میکرد افرادی که متقاضی واقعی خرید خودرو نیستند، برای خرید خودرو اقدام نمیکردند. آنها اظهار کردند که نمایندگان مجلس به جای آنکه عملکرد وزارت صمت در کنترل بازار خودرو را زیر سؤال ببرند بهتر است به کارنامه کاری خود هم نگاهی بیندازند و طرحی را که از سال 91 در هرم سبز مانده است به سرانجام برسانند تا دیگر هر فردی برای کسب سود و سوء استفاده از فاصله ایجاد شده بین قیمت کارخانه و بازار اقدام به خرید خودرو نکند.
بازار خودرو با تصویب مالیات بر عایدی سرمایه حل میشود
سیدرضا فاطمی امین، روز گذشته در صحن علنی مجلس در پاسخ به سؤال نمایندگان مجلس درباره بازار خودرو، گفت: راهکار مهار سوداگری در بازار خودرو علاوه بر افزایش عرضه، تصویب مالیات بر عایدی سرمایه از سوی مجلس است.
وزیر صمت با اشاره به اقدامات دولت سیزدهم در رفع مشکلات صنعت خودرو، از افزایش 32 درصدی تحویل خودرو در سال جاری خبر داد و افزود: از ابتدای سال 1401 تا نیمه آذرماه در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته تحویل خودرو توسط دو خودروساز اصلی کشور به مشتریان 187 هزار دستگاه بیشتر شده و رشد 32 درصدی داشته است. سال گذشته تا نیمه آذرماه دو خودروساز اصلی کشور 577 هزار دستگاه خودرو تحویل مشتریان داده بودند که امسال به 764 هزار دستگاه افزایش یافته است.
کاهش 91 درصدی تولید خودروی ناقص در سال 1401، موضوع دیگری بود که فاطمی امین به آن اشاره کرد. به گفته وزیر صمت، خودروهای انبارشده در پارکینگ خودروسازان به علت نقص قطعه در سال 1401 تقریباً صفر شده است.
وزیر صمت همچنین از افزایش آهنگ تولید خودرو در طول سال جاری خبر داد به طوری که هماکنون نسبت به ماههای اول سال، تولیدات روزانه خودروسازان افزایش پیدا کرده است.
دو سال را به 2 ماه رساندیم
او درباره واردات نیز به تسریع در اجرای مراحل اداری و قانونی آن اشاره کرد و گفت: مصوبه دولت در شهریورماه بود که بعداً هیأت تطبیق مصوبات مجلس به آن ایراداتی گرفت و مجدداً دولت آییننامه واردات را اصلاح کرد و از آن موقع وزارت صمت فوراً اجرای این مصوبه را شروع کرد.
فاطمی امین افزود: در سال 1382 که واردات خودرو آزاد شد، دو سال طول کشید تا خودرو وارد شود اما امسال از زمان مصوبه دولت 2 ماه طول کشید تا واردات، اجرایی شود. در دو ماه گذشته 400 متقاضی واردات خودرو اعلام آمادگی کردند که 27 شرکت واجد شرایط بودند و 4 شرکت هماکنون شروع به واردات کردند و هفته آینده محموله اول وارد میشود. با آغاز واردات، عرضه افزایش و ناترازی بازار خودرو کاهش خواهد یافت.
بین عرضه و تقاضای خودرو شکاف وجود دارد
او درباره بازار خودرو هم گفت: بین عرضه و تقاضای خودرو شکاف وجود دارد و بازار خودرو به بازار سوداگری تبدیل شده است. در چهار سال گذشته همواره قیمت خودرو در بازار آزاد با قیمت دلار همسو بوده است. هر بار ارز گران شده، خودرو گران شده است زیرا بین عرضه و تقاضا شکاف وجود دارد و وقتی ارز گران میشود افرادی برای حفظ ارزش پول و پیشبینی تورم انتظاری، اقدام به خرید خودرو میکنند. درواقع خودرو تبدیل به یک وسیله حفظ ارزش پول و کالای سرمایهای شده که البته نباید این طور باشد. وزیر صمت راهکار کنترل بازار آزاد خودرو را هم این طور توصیف کرد: راهکار اول، افزایش عرضه خودرو است اما راهکار مکمل و هم مالیات بر عایدی سرمایه است که جلوی سوداگری را میگیرد. خوشبختانه طرح مالیات بر عایدی سرمایه در دستور کار مجلس است باید این طرح زودتر در مجلس تصویب شود تا به دولت کمک کند که بازارهای سوداگری را مهار کند.
او تأکید کرد: افزایش قیمت خودرو در بازار آزاد به علت افزایش هزینه تمامشده نیست بلکه تأثیر انتظارات تورمی افزایش ارز است و انشاءالله دولت موفق به کنترل این وضعیت خواهد شد. با تسریع در واردات هم بازار آزاد خودرو تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.
ادعا نکردهام یک شبه مشکلات خودرویی حل میشود
فاطمی امین تأکید کرد، صنعت خودرو در ابتدای دولت سیزدهم دچار چالشهای اساسی بود که برای رفع این چالشها نیازمند 4 سال زمان است و در یک سال اخیر در موضوعات کیفیت، از رده خارج کردن خودروهای قدیمی، عرضه خودروهای جدید موفقیتهایی حاصل شده است و در یک سال آینده چند خودرو با طراحی جدید عرضه میشود که مجموع آنها در دو سال اول دولت 12 خودرو خواهد بود که در تاریخ صنعت خودروی ایران بیسابقه است. وزیر صمت تأکید کرد که هیچ وقت ادعا نکرده که یکشبه یا یکماهه چالشهای صنعت خودرو را حل میکند بلکه با اشاره به برنامه 4 ساله خود تصریح کرد، مرحله اول برنامههای وی افزایش تولید بود که در سال جاری اتفاق افتاد و حذف قرعهکشی نیز در حال عملیاتی شدن است. او چالش قیمت در بازار خودرو را یک چالش برونزا خواند و راهحل آن را افزایش عرضه و مالیات عایدی بر سرمایه خواند.
مجلس از پاسخ وزیر صمت قانع نشد
نمایندگان مجلس پاسخ وزیر صنعت، معدن و تجارت در مورد افزایش قیمت خودرو در کشور را قانع کننده ندانستند.
در نشست علنی روز گذشته مجلس شورای اسلامی سؤال جلال رشیدی کوچی، نماینده مردم مرودشت از سیدرضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به این سؤال که دلیل افزایش قیمت خودرو توسط خودروسازان به رغم دستور و تأکید صریح رئیس جمهور و مخالفت مجلس چیست؟ در دستور کار مجلس قرار گرفت. وزیر صمت به صورت مبسوط به سؤال نماینده مرودشت پاسخ داد و یکی از دلایل اصلی در متعادل نبودن بازار خودرو را در عدم تصویب قانون مالیات بر عایدی سرمایه در مجلس دانست.
در پایان رشیدی کوچی نماینده مرودشت اعلام کرد که از پاسخهای وزیر قانع نشده است. لذا پاسخهای وزیر به رأی وکلای ملت گذاشته شد، نمایندگان با ۱۱۰ رأی موافق و ۱۲۵ رأی مخالف و ۱۰ رأی ممتنع از ۲۵۲ رأی مأخوذه از پاسخ وزیر قانع نشدند و وزیر صمت کارت زرد گرفت.
آمارها نشان میدهد که تولید انواع خودرو به بالاترین سطح ۴ سال اخیر رسیده به گونهای که نسبت به سال 98، تولید خودرو ۵۰ درصد بیشتر شده است. از طرفی تولید انواع خودرو در ۸ ماه نخست امسال به ۷۴۸ هزار دستگاه رسید که بالاترین رقم در ۴ سال اخیر محسوب میشود. بدین جهت باید عنوان کرد که تولید خودرو در ۸ ماه نخست امسال ۱۵ درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل، ۲۰ درصد بیشتر از سال 99 و ۵۳ درصد بیشتر از مدت مشابه سال 98 بوده است. اما چرا این افزایش تولید در بازار اثرگذار نبوده است؟ چرا دولت سیزدهم موفق شد بیش از 7 ماه بازار خودرو را کنترل کند؟
طی این مدت فعالان و دلالان بازار از تمام ابزارهای خود استفاده کردند تا بازار خودرو را دچار بههمریختگی و عطش خرید خودرو را در بین مردم بیشتر کنند که البته تا حدودی هم موفق بودند، چرا که برخی از مردم تصور کردند که قیمت خودرو تا پایان سال جاری جهشی خواهد شد. هر چند که دولت از ابتدای سال با افزایش قیمت خودرو مخالفت و خودروسازان را مکلف کرد که با افزایش بهرهوری قیمتها را کنترل کنند.
مسأله دیگری که بر بازار خودرو اثر مستقیم گذاشت، نرخ ارز است. از آنجا که کشور در شرایط تحریم به سر میبرد و این روزها کشورهای متخاصم با ایجاد انواع و اقسام بنبستها به دنبال تضعیف اقتصاد ایران هستند، طبیعی است که قیمت ارز افزایشی شود. اما این امر در شرایطی است که روز به روز صادرات ایران به کشورهای مختلف و بخصوص بازارهای جدید، رو به افزایش است. لذا کشور با محدودیت منابع ارزی روبه رو نیست و مهمتر آنکه از هفته آینده اولین سری از خودروهای خارجی با قیمت اقتصادی کمتر از 20 هزار یورو وارد کشور خواهد شد. بدین جهت اگر کشور با محدودیت ارزی روبهرو بود به طور قطع وارداتی هم اتفاق نمیافتاد. پیشبینی وزارت صمت این است که تا پایان سال جاری 90 هزار خودرو وارد خواهد شد. اما نکته دیگری که روز گذشته وزیر صمت از آن به عنوان نکته کلیدی در چرایی افزایش قیمت خودرو پرده برداشت، عدم اجرای طرح مالیات بر عایدی سرمایه بود. این طرح بیش از 10 سال است که در مجلس مانده و تنها کلیات آن در 5 خرداد سال گذشته تصویب شد. به موجب این طرح و در صورت تصویب جزئیات آن طبق مدت تملک، اگر فردی طلا، ارز، مسکن و خودرو خریداری و سپس اقدام به فروش آن کند، باید از محل سود این معامله، بخشی را به عنوان مالیات پرداخت کند. بر این اساس در بخش خودرو آمده است نگهداری انواع خودرو در کمتر از یکسال معادل ۳۰ درصد مشمول مالیات میشود و در صورت نگهداری بیش از یکسال، سالانه ۱۰ واحد درصد از نرخ کم و مالیات مربوطه از سال چهارهم به بعد با نرخ ثابت صفر درصد محاسبه میشود. این اتفاق باعث خداحافظی بازار با خرید و فروش دلال گونه خودرو میشود.
مجلس کارنامه خود را هم بررسی کند
کارشناسان اعتقاد دارند که کمکاری مجلس در تصویب مالیات بر عایدی سرمایه، مشکلات متعددی را در حوزههای خودرو، مسکن و ارز رقم زده است. اگر مجلس و بخصوص کمیسیون اقتصادی با سرعت بیشتری این موضوع را تصویب میکرد افرادی که متقاضی واقعی خرید خودرو نیستند، برای خرید خودرو اقدام نمیکردند. آنها اظهار کردند که نمایندگان مجلس به جای آنکه عملکرد وزارت صمت در کنترل بازار خودرو را زیر سؤال ببرند بهتر است به کارنامه کاری خود هم نگاهی بیندازند و طرحی را که از سال 91 در هرم سبز مانده است به سرانجام برسانند تا دیگر هر فردی برای کسب سود و سوء استفاده از فاصله ایجاد شده بین قیمت کارخانه و بازار اقدام به خرید خودرو نکند.
بازار خودرو با تصویب مالیات بر عایدی سرمایه حل میشود
سیدرضا فاطمی امین، روز گذشته در صحن علنی مجلس در پاسخ به سؤال نمایندگان مجلس درباره بازار خودرو، گفت: راهکار مهار سوداگری در بازار خودرو علاوه بر افزایش عرضه، تصویب مالیات بر عایدی سرمایه از سوی مجلس است.
وزیر صمت با اشاره به اقدامات دولت سیزدهم در رفع مشکلات صنعت خودرو، از افزایش 32 درصدی تحویل خودرو در سال جاری خبر داد و افزود: از ابتدای سال 1401 تا نیمه آذرماه در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته تحویل خودرو توسط دو خودروساز اصلی کشور به مشتریان 187 هزار دستگاه بیشتر شده و رشد 32 درصدی داشته است. سال گذشته تا نیمه آذرماه دو خودروساز اصلی کشور 577 هزار دستگاه خودرو تحویل مشتریان داده بودند که امسال به 764 هزار دستگاه افزایش یافته است.
کاهش 91 درصدی تولید خودروی ناقص در سال 1401، موضوع دیگری بود که فاطمی امین به آن اشاره کرد. به گفته وزیر صمت، خودروهای انبارشده در پارکینگ خودروسازان به علت نقص قطعه در سال 1401 تقریباً صفر شده است.
وزیر صمت همچنین از افزایش آهنگ تولید خودرو در طول سال جاری خبر داد به طوری که هماکنون نسبت به ماههای اول سال، تولیدات روزانه خودروسازان افزایش پیدا کرده است.
دو سال را به 2 ماه رساندیم
او درباره واردات نیز به تسریع در اجرای مراحل اداری و قانونی آن اشاره کرد و گفت: مصوبه دولت در شهریورماه بود که بعداً هیأت تطبیق مصوبات مجلس به آن ایراداتی گرفت و مجدداً دولت آییننامه واردات را اصلاح کرد و از آن موقع وزارت صمت فوراً اجرای این مصوبه را شروع کرد.
فاطمی امین افزود: در سال 1382 که واردات خودرو آزاد شد، دو سال طول کشید تا خودرو وارد شود اما امسال از زمان مصوبه دولت 2 ماه طول کشید تا واردات، اجرایی شود. در دو ماه گذشته 400 متقاضی واردات خودرو اعلام آمادگی کردند که 27 شرکت واجد شرایط بودند و 4 شرکت هماکنون شروع به واردات کردند و هفته آینده محموله اول وارد میشود. با آغاز واردات، عرضه افزایش و ناترازی بازار خودرو کاهش خواهد یافت.
بین عرضه و تقاضای خودرو شکاف وجود دارد
او درباره بازار خودرو هم گفت: بین عرضه و تقاضای خودرو شکاف وجود دارد و بازار خودرو به بازار سوداگری تبدیل شده است. در چهار سال گذشته همواره قیمت خودرو در بازار آزاد با قیمت دلار همسو بوده است. هر بار ارز گران شده، خودرو گران شده است زیرا بین عرضه و تقاضا شکاف وجود دارد و وقتی ارز گران میشود افرادی برای حفظ ارزش پول و پیشبینی تورم انتظاری، اقدام به خرید خودرو میکنند. درواقع خودرو تبدیل به یک وسیله حفظ ارزش پول و کالای سرمایهای شده که البته نباید این طور باشد. وزیر صمت راهکار کنترل بازار آزاد خودرو را هم این طور توصیف کرد: راهکار اول، افزایش عرضه خودرو است اما راهکار مکمل و هم مالیات بر عایدی سرمایه است که جلوی سوداگری را میگیرد. خوشبختانه طرح مالیات بر عایدی سرمایه در دستور کار مجلس است باید این طرح زودتر در مجلس تصویب شود تا به دولت کمک کند که بازارهای سوداگری را مهار کند.
او تأکید کرد: افزایش قیمت خودرو در بازار آزاد به علت افزایش هزینه تمامشده نیست بلکه تأثیر انتظارات تورمی افزایش ارز است و انشاءالله دولت موفق به کنترل این وضعیت خواهد شد. با تسریع در واردات هم بازار آزاد خودرو تحت تأثیر قرار خواهد گرفت.
ادعا نکردهام یک شبه مشکلات خودرویی حل میشود
فاطمی امین تأکید کرد، صنعت خودرو در ابتدای دولت سیزدهم دچار چالشهای اساسی بود که برای رفع این چالشها نیازمند 4 سال زمان است و در یک سال اخیر در موضوعات کیفیت، از رده خارج کردن خودروهای قدیمی، عرضه خودروهای جدید موفقیتهایی حاصل شده است و در یک سال آینده چند خودرو با طراحی جدید عرضه میشود که مجموع آنها در دو سال اول دولت 12 خودرو خواهد بود که در تاریخ صنعت خودروی ایران بیسابقه است. وزیر صمت تأکید کرد که هیچ وقت ادعا نکرده که یکشبه یا یکماهه چالشهای صنعت خودرو را حل میکند بلکه با اشاره به برنامه 4 ساله خود تصریح کرد، مرحله اول برنامههای وی افزایش تولید بود که در سال جاری اتفاق افتاد و حذف قرعهکشی نیز در حال عملیاتی شدن است. او چالش قیمت در بازار خودرو را یک چالش برونزا خواند و راهحل آن را افزایش عرضه و مالیات عایدی بر سرمایه خواند.
مجلس از پاسخ وزیر صمت قانع نشد
نمایندگان مجلس پاسخ وزیر صنعت، معدن و تجارت در مورد افزایش قیمت خودرو در کشور را قانع کننده ندانستند.
در نشست علنی روز گذشته مجلس شورای اسلامی سؤال جلال رشیدی کوچی، نماینده مردم مرودشت از سیدرضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به این سؤال که دلیل افزایش قیمت خودرو توسط خودروسازان به رغم دستور و تأکید صریح رئیس جمهور و مخالفت مجلس چیست؟ در دستور کار مجلس قرار گرفت. وزیر صمت به صورت مبسوط به سؤال نماینده مرودشت پاسخ داد و یکی از دلایل اصلی در متعادل نبودن بازار خودرو را در عدم تصویب قانون مالیات بر عایدی سرمایه در مجلس دانست.
در پایان رشیدی کوچی نماینده مرودشت اعلام کرد که از پاسخهای وزیر قانع نشده است. لذا پاسخهای وزیر به رأی وکلای ملت گذاشته شد، نمایندگان با ۱۱۰ رأی موافق و ۱۲۵ رأی مخالف و ۱۰ رأی ممتنع از ۲۵۲ رأی مأخوذه از پاسخ وزیر قانع نشدند و وزیر صمت کارت زرد گرفت.
گزارش اداره اطلاعات انرژی امریکا از بازار نفت ایران
درآمدنفتی ۳۴ میلیارد دلاری در ۷ ماه
درآمدنفتی ایران در ۷ماهه امسال، دو برابر درآمد نفتی در ۱۲ ماهه سال ۲۰۲۰ است که نشان دهنده تحلیل رفتن اثر تحریمهای امریکا علیه ایران است
گروه اقتصادی / اداره اطلاعات انرژی امریکا از درآمد نفتی ۳۴ میلیارد دلاری ایران در ۷ ماهه سالجاری میلادی خبر داد که تنها ۵ میلیارد دلار از کل درآمد نفتی ایران در سال ۲۰۲۱ کمتر است. اداره اطلاعات انرژی امریکا در گزارشی که بهتازگی منتشر کرده کل درآمد نفتی ۱۳ عضو اوپک در ۷ ماهه سالجاری میلادی را ۵۰۰ میلیارد دلار اعلام کرده است. درآمد نیم تریلیون دلاری اوپک در ۷ ماهه امسال تنها ۷۰ میلیارد دلار از درآمد ۵۷۰ میلیارد دلاری ثبت شده برای این سازمان در ۱۲ ماهه سال گذشته میلادی کمتر است. این گزارش پیشبینی کرده است کل درآمد نفتی اوپک در سال ۲۰۲۲ به ۸۴۲ میلیارد دلار برسد.
اداره اطلاعات انرژی امریکا همچنین درآمد نفتی ایران در ۷ ماهه سالجاری میلادی را ۳۴ میلیارد دلار برآورد کرده است که این رقم از کل درآمد نفتی ایران در سال ۲۰۲۱ فقط ۵ میلیارد دلار کمتر است. ایران در سال گذشته میلادی ۳۹ میلیارد دلار درآمد نفتی داشته است.
بر این اساس متوسط درآمد ماهانه ایران از فروش نفت در سال گذشته میلادی ۳.۲۵ میلیارد دلار بوده است اما ایران در ۷ ماهه امسال به طور متوسط ۴.۸۵ میلیارد دلار درآمد نفتی داشته است که نشان دهنده رشد ۴۹ درصدی است. درآمد ۳۴ میلیارد دلاری ایران از فروش نفت در ۷ماهه امسال که دو برابر درآمد نفتی ایران در ۱۲ ماهه سال ۲۰۲۰ است نشان دهنده تحلیل رفتن اثر تحریمهای امریکا علیه ایران است. ایران در سال ۲۰۲۰ بالغ بر ۱۷ میلیارد دلار و در سال ۲۰۲۱ نیز ۳۹ میلیارد دلار درآمد نفتی کسب کرده بود و بر اساس پیشبینی اداره اطلاعات انرژی امریکا درآمد نفتی ایران در سال ۲۰۲۲ به ۵۸ میلیارد دلار خواهد رسید.
ایران در میان اعضای اوپک از نظر درآمد نفتی در ۷ ماهه ۲۰۲۰ در رتبه پنجم قرار داشته است. عربستان با ۱۷۱ میلیارد دلار بیشترین درآمد نفتی را در این مدت داشته است. عراق با ۷۲ میلیارد دلار، امارات با ۶۸ میلیارد دلار و کویت با ۵۴ میلیارد دلار به ترتیب در رتبههای دوم تا چهارم از این نظر قرار داشتهاند.
اداره اطلاعات انرژی امریکا همچنین درآمد نفتی ایران در ۷ ماهه سالجاری میلادی را ۳۴ میلیارد دلار برآورد کرده است که این رقم از کل درآمد نفتی ایران در سال ۲۰۲۱ فقط ۵ میلیارد دلار کمتر است. ایران در سال گذشته میلادی ۳۹ میلیارد دلار درآمد نفتی داشته است.
بر این اساس متوسط درآمد ماهانه ایران از فروش نفت در سال گذشته میلادی ۳.۲۵ میلیارد دلار بوده است اما ایران در ۷ ماهه امسال به طور متوسط ۴.۸۵ میلیارد دلار درآمد نفتی داشته است که نشان دهنده رشد ۴۹ درصدی است. درآمد ۳۴ میلیارد دلاری ایران از فروش نفت در ۷ماهه امسال که دو برابر درآمد نفتی ایران در ۱۲ ماهه سال ۲۰۲۰ است نشان دهنده تحلیل رفتن اثر تحریمهای امریکا علیه ایران است. ایران در سال ۲۰۲۰ بالغ بر ۱۷ میلیارد دلار و در سال ۲۰۲۱ نیز ۳۹ میلیارد دلار درآمد نفتی کسب کرده بود و بر اساس پیشبینی اداره اطلاعات انرژی امریکا درآمد نفتی ایران در سال ۲۰۲۲ به ۵۸ میلیارد دلار خواهد رسید.
ایران در میان اعضای اوپک از نظر درآمد نفتی در ۷ ماهه ۲۰۲۰ در رتبه پنجم قرار داشته است. عربستان با ۱۷۱ میلیارد دلار بیشترین درآمد نفتی را در این مدت داشته است. عراق با ۷۲ میلیارد دلار، امارات با ۶۸ میلیارد دلار و کویت با ۵۴ میلیارد دلار به ترتیب در رتبههای دوم تا چهارم از این نظر قرار داشتهاند.
«ایران» مهمترین عوامل رشد قیمت دلار و سکه را بررسی میکند
بازار ارز و طلا تحت تأثیر عامل روانی
کارشناسان معتقدند با توجه به افزایش درآمدهای نفتی و روند مطلوب صادرات غیرنفتی، مشکلی در ناترازی ارزی کشور وجود ندارد و آشفتگی بازار ارز و طلا در برهه کنونی،متأثر از نااطمینانی در فضای عمومی جامعه است
گروه اقتصادی / نرخ ارز رکوردهای تازهای را به ثبت رسانده است. در حالی که در آخرین روز سال گذشته دلار در بازار آزاد 26 هزار و 250 تومان قیمت داشت، به تدریج در شهریور ماه به کانال 30 هزارتومان و درآبان ماه خود را به کانال 35 هزار تومان رساند و طی روزهای اخیر رکورد بیسابقه حدود 38 هزار تومان را لمس کرده است. بدین ترتیب در شرایطی که دلار آزاد در نیمه نخست سال گذشته 11 درصد رشد قیمت داشت، در نیمه نخست امسال بیش از 20 درصد افزایش یافته است. تحت تأثیر نرخ ارز و جو روانی بهوجود آمده، در بازار طلا بهخصوص سکه نیز شاهد رکوردهای بیسابقهای هستیم بهطوری که هر سکه تمام بهار آزادی طرح جدید از مرز 18 میلیون تومان عبور کرده است.
این در حالی است که ازنیمه دوم سال گذشته تاکنون، درآمدهای ارزی کشور رکورد زده است. در کنار جهش تجارت غیرنفتی، وضعیت فروش نفت نیز بهبود قابلتوجهی پیدا کرده است. بدینترتیب در سمت عرضه هیچ کمبودی مشاهده نمیشود. در همین خصوص براساس اعلام رئیس کل بانک مرکزی، تأمین ارز در سامانه نیما از ابتدای سالجاری تا 26 آبان به 42 میلیارد دلار رسیده که این رقم در مدت مشابه سال گذشته 34 میلیارد دلار بوده که نشاندهنده رشد 30 درصدی در سالجاری است.
حال با توجه به این واقعیت که کشور با هیچ کمبودی در ارز مواجه نیست و حتی ذخایر ارزی و اسکناس آن در مطلوبترین شرایط قرار دارد؛ این پرسش مطرح میشود که دلیل رکوردشکنیهای پی درپی نرخ ارز بهخصوص درماهها و هفتههای اخیر چه بوده است؟
برای پاسخ به این پرسش در ابتدا باید مهمترین دلایل و عوامل مؤثر بر نرخ ارز را بررسی کرد. بهطور معمول نرخ ارز از عوامل متعددی تأثیر میپذیرد که بخشی از این عوامل ساختاری و بخشی دیگر غیرساختاری است و بسته به شرایط وزن و اهمیت هریک از آنها تغییر میکند.
کارشناسان علل اصلی تغییر نرخ ارز را به دو دسته اصلی شامل ناترازی ارزی و انتظارات تورمی تقسیمبندی میکنند. بر این اساس میتوان این دلایل را در قالب دو دسته عوامل اقتصادی و غیراقتصادی دنبال کرد.
عوامل اقتصادی و غیراقتصادی مؤثر بر نرخ ارز
همانگونه که اشاره شد یکی از عوامل اصلی تغییر نرخ ارز، عرضه و تقاضا و چگونگی تعادل آن است. درواقع زمانی که تقاضا از عرضه پیشی بگیرد برپایه قوانین اقتصادی نرخ افزایش مییابد؛ موضوعی که در شرایط فعلی نقشی در رشد قیمت ارز نداشته چرا که نهتنها تقاضا از عرضه سبقت نگرفته است، بلکه بررسی گزارشهای روزانه عرضه در سامانه نیما و بازارمتشکل ارزی حاکی از چند برابر بودن عرضه نسبت به تقاضاست. در همین ارتباط صالحآبادی، رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به رشد 3 برابری وصولیهای ارزی در سال 1401 در مقایسه با سال 1399 اعلام کرده که این شاخص از 7 میلیارد دلار در سال 1399 به 21 میلیارد دلار در پایان سال 1400 رسیده است.
عامل کلان دیگری که بر بازار ارز مؤثر است، انتظارات تورمی محسوب میشود که خود تحت تأثیر متغیرهای بسیاری قراردارد. درواقع متغیرهای اقتصادی و غیراقتصادی متعددی به شکلگیری و چگونگی این انتظارات منجر میشود. دراین بخش زمانی که انتظارات تورمی و آنچه مردم برای آینده تصور میکنند افزایش مییابد، موجب تغییر رفتار آنها میشود که یکی از بارزترین این رفتارها خرید ارز و طلا برای پوشش اثرات تورمی است که احساس میکنند تا از این مسیر به دو هدف کسب سود از رشد احتمالی نرخ یا حداقل حفظ ارزش داراییهای خود دست پیدا کنند.
در این بخش، روند شاخص تورم تولیدکننده و مصرفکننده یکی از متغیرهای اصلی شکلدهنده به انتظارات تورمی بهشمار میرود. بر این اساس هرگاه نرخ تورم با تغییر ناگهانی مواجه شود یا روند کلی آن رو به افزایش باشد، سیگنالی به سرمایهگذاران و مردم است که ریال خود را به سایر داراییها تبدیل کنند که در کشورما ارز و طلا همواره یکی از گزینههای پیش روی سرمایهگذاران بوده است. اما در این بخش نیز با وجودی که اجرای سیاست حذف ارز ترجیحی در اردیبهشت ماه امسال موجب بروز یک شوک تورمی شد و براساس اعلام بانک مرکزی سهمی بیش از 11 درصدی در شاخص تورم داشته است؛ در مجموع شاهد روند نزولی نرخ تورم نقطه به نقطه از مرداد ماه امسال تاکنون هستیم.
طبق گزارش بانک مرکزی نرخ تورم از 59.3 درصد در پایان شهریور سال 1400 به 39.6 درصد در پایان شهریور سال 1401 کاهش یافته که نشاندهنده کاهش 19.7 درصدی نرخ تورم به صورت متوسط 12 ماهه است. شاخص 12 ماهه بهای تولیدکننده نیز از 82.6 درصد در ابتدای دولت به 41 درصد درپایان شهریور سال 1401 و نرخ نقطه به نقطه این شاخص نیز از 70.1 درصد در ابتدای دولت به 35 درصد در پایان شهریور سال 1401 کاهش یافته است. از سوی دیگر رصد نرخ تورم تولیدکننده بهعنوان تورم پیش نگر نیز طبق تازهترین اعلام مرکزآمار ایران در اکثر گروهها (بهجز خدمات و تولید برق) در فصل تابستان امسال با افت قابل توجهی همراه بوده است. این در شرایطی است که این شاخص آینده نرخ تورم مصرفکننده را به تصویر میکشد.
در مجموع هر چند طبیعی است که نرخ ارز خود را با تورم جاری هماهنگ کند، اما نوسانات نرخ تورم در ماههای اخیر آنقدر نبوده است که موجب جهش نرخ ارز شود. ضمن اینکه روند کلی شاخص تورم نیز نزولی است و باید انتظار حداقل ثبات نرخ را داشت.
عامل دیگری که میتوان به آن اشاره کرد و در شاخص تورم به عنوان دیگر دلیل رشد نرخ ارز مؤثر است، نقدینگی و حجم پول است. هرچند حجم نقدینگی بهطور طبیعی در حال افزایش است، اما میزان رشد آن اهمیت زیادی دارد که نتایج سیاستهای بانک مرکزی در یک و نیم سال اخیر نشان میدهد که در این متغیر نیز شرایط بهبود یافته است. در همین خصوص اطلاعاتی که از سوی بانک مرکزی ارائه شده نشان از روند نزولی نرخ رشد نقدینگی دارد بهطوری که رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به کاهش بیش از 5 واحد درصدی رشد نقدینگی در پایان شهریور سال 1401 نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته، گفته است: رشد نقدینگی از 40.6 درصد در سال 1399 به 39 درصد در پایان شهریور سال 1400 و 35 درصد در پایان شهریور سال 1401 کاهش یافته است. طبق شاخصهای اقتصادی و با توجه به تعدیل نسبی آثار پولی و تورمی اجرای طرح مردمیسازی یارانهها، روند سهم پول از نقدینگی کنترل شده و روند کاهشی دارد؛ سهم اسکناس و مسکوک در دست اشخاص از نقدینگی نیز نزولی بوده و در شهریورماه 1401 به پایینترین سطح خود در 10 سال اخیر (معادل 1.6درصد) رسیده است. همچنین کارشناسان ازکسری بودجه به عنوان یکی از متغیرهای اثرگذار در نرخ ارز یاد میکنند که با وجودی که در بودجه سال گذشته و امسال دچار کسری هستیم، اما با اقدامات دولت درزمینه رشد جهشی درآمدها و صرفهجویی درمصارف همانند پارسال این مشکل حل میشود.
اما عوامل غیراقتصادی که به افزایش انتظارات تورمی منجر شده، به خصوص از ابتدای سالجاری تاکنون بسیار پررنگ شده است. در این میان عامل روانی و هیجانی که از نگاه کارشناسان نقش بزرگی در صعود یا نزول نرخ ارز دارد، در ماههای اخیر بازیگر نخست بازار ارز شده است. جو روانی گفتهشده خود از شرایط سیاسی چه داخلی و چه خارجی تغذیه میشود. این در حالی است که در دوره یاد شده کشورشرایط متلاطمی داشته است. از یکسو مذاکرات هستهای به دلیل خواستههای نامعقول طرف غربی همچنان بلاتکلیف باقی مانده و بهعنوان یک عامل در شکلدهی انتظارات تورمی نقش بازی کرده است. علاوه بر این، ناآرامیهایی که در بیش از سه ماهه اخیر درکشور شاهد هستیم، این اثرگذاری را تشدید کرده است. درواقع نااطمینانیها در اقتصاد بهدلیل فضای ملتهب سیاسی و روانی افزایش یافته است. علاوه بر این، همین ناآرامیها در التهاب بیشتر فضای بینالمللی نقش داشته و بهدلیل موضعگیریها و همراهی برخی از کشورهای غربی و صدور بیانیههای مختلف تأثیر منفی در بازار ارز داشته است.
در این شرایط و در حالی که نقدینگی سرگردان در سه سال اخیر به علت نزولی شدن بازار سهام، از این بازار خارج و مترصد ورود به بازار جدیدی بوده، بهطور طبیعی بازار ارز و طلا را به عنوان یکی از گزینهها انتخاب کرده است. گفتنی است، در یک سال اخیر سقوط بازار رمزارزها نیز این شرایط را تشدید کرده و بسیاری از سرمایهگذاران ایرانی از این بازار هم خارج شدهاند. هرچند بازار مسکن بهدلیل بازدهی بالا بازار جذابی برای سرمایهگذاران محسوب میشود، اما نیاز به نقدینگی و سرمایه بالا برای ورود به آن، مسکن را گزینه عدهای معدود از سرمایهگذاران کرده است اما برعکس مسکن، بازار ارز و طلا با هر میزان سرمایهای امکان ورود دارد. برهمین اساس است که شاهد افزایش اختلاف قیمت ارز در بازار رسمی و آزاد و دلالی هستیم. دلالان از فرصت بهوجود آمده برای کسب حداکثری سود بهره برده و مردم را برای خرید ارز ترغیب میکنند.
این در حالی است که ازنیمه دوم سال گذشته تاکنون، درآمدهای ارزی کشور رکورد زده است. در کنار جهش تجارت غیرنفتی، وضعیت فروش نفت نیز بهبود قابلتوجهی پیدا کرده است. بدینترتیب در سمت عرضه هیچ کمبودی مشاهده نمیشود. در همین خصوص براساس اعلام رئیس کل بانک مرکزی، تأمین ارز در سامانه نیما از ابتدای سالجاری تا 26 آبان به 42 میلیارد دلار رسیده که این رقم در مدت مشابه سال گذشته 34 میلیارد دلار بوده که نشاندهنده رشد 30 درصدی در سالجاری است.
حال با توجه به این واقعیت که کشور با هیچ کمبودی در ارز مواجه نیست و حتی ذخایر ارزی و اسکناس آن در مطلوبترین شرایط قرار دارد؛ این پرسش مطرح میشود که دلیل رکوردشکنیهای پی درپی نرخ ارز بهخصوص درماهها و هفتههای اخیر چه بوده است؟
برای پاسخ به این پرسش در ابتدا باید مهمترین دلایل و عوامل مؤثر بر نرخ ارز را بررسی کرد. بهطور معمول نرخ ارز از عوامل متعددی تأثیر میپذیرد که بخشی از این عوامل ساختاری و بخشی دیگر غیرساختاری است و بسته به شرایط وزن و اهمیت هریک از آنها تغییر میکند.
کارشناسان علل اصلی تغییر نرخ ارز را به دو دسته اصلی شامل ناترازی ارزی و انتظارات تورمی تقسیمبندی میکنند. بر این اساس میتوان این دلایل را در قالب دو دسته عوامل اقتصادی و غیراقتصادی دنبال کرد.
عوامل اقتصادی و غیراقتصادی مؤثر بر نرخ ارز
همانگونه که اشاره شد یکی از عوامل اصلی تغییر نرخ ارز، عرضه و تقاضا و چگونگی تعادل آن است. درواقع زمانی که تقاضا از عرضه پیشی بگیرد برپایه قوانین اقتصادی نرخ افزایش مییابد؛ موضوعی که در شرایط فعلی نقشی در رشد قیمت ارز نداشته چرا که نهتنها تقاضا از عرضه سبقت نگرفته است، بلکه بررسی گزارشهای روزانه عرضه در سامانه نیما و بازارمتشکل ارزی حاکی از چند برابر بودن عرضه نسبت به تقاضاست. در همین ارتباط صالحآبادی، رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به رشد 3 برابری وصولیهای ارزی در سال 1401 در مقایسه با سال 1399 اعلام کرده که این شاخص از 7 میلیارد دلار در سال 1399 به 21 میلیارد دلار در پایان سال 1400 رسیده است.
عامل کلان دیگری که بر بازار ارز مؤثر است، انتظارات تورمی محسوب میشود که خود تحت تأثیر متغیرهای بسیاری قراردارد. درواقع متغیرهای اقتصادی و غیراقتصادی متعددی به شکلگیری و چگونگی این انتظارات منجر میشود. دراین بخش زمانی که انتظارات تورمی و آنچه مردم برای آینده تصور میکنند افزایش مییابد، موجب تغییر رفتار آنها میشود که یکی از بارزترین این رفتارها خرید ارز و طلا برای پوشش اثرات تورمی است که احساس میکنند تا از این مسیر به دو هدف کسب سود از رشد احتمالی نرخ یا حداقل حفظ ارزش داراییهای خود دست پیدا کنند.
در این بخش، روند شاخص تورم تولیدکننده و مصرفکننده یکی از متغیرهای اصلی شکلدهنده به انتظارات تورمی بهشمار میرود. بر این اساس هرگاه نرخ تورم با تغییر ناگهانی مواجه شود یا روند کلی آن رو به افزایش باشد، سیگنالی به سرمایهگذاران و مردم است که ریال خود را به سایر داراییها تبدیل کنند که در کشورما ارز و طلا همواره یکی از گزینههای پیش روی سرمایهگذاران بوده است. اما در این بخش نیز با وجودی که اجرای سیاست حذف ارز ترجیحی در اردیبهشت ماه امسال موجب بروز یک شوک تورمی شد و براساس اعلام بانک مرکزی سهمی بیش از 11 درصدی در شاخص تورم داشته است؛ در مجموع شاهد روند نزولی نرخ تورم نقطه به نقطه از مرداد ماه امسال تاکنون هستیم.
طبق گزارش بانک مرکزی نرخ تورم از 59.3 درصد در پایان شهریور سال 1400 به 39.6 درصد در پایان شهریور سال 1401 کاهش یافته که نشاندهنده کاهش 19.7 درصدی نرخ تورم به صورت متوسط 12 ماهه است. شاخص 12 ماهه بهای تولیدکننده نیز از 82.6 درصد در ابتدای دولت به 41 درصد درپایان شهریور سال 1401 و نرخ نقطه به نقطه این شاخص نیز از 70.1 درصد در ابتدای دولت به 35 درصد در پایان شهریور سال 1401 کاهش یافته است. از سوی دیگر رصد نرخ تورم تولیدکننده بهعنوان تورم پیش نگر نیز طبق تازهترین اعلام مرکزآمار ایران در اکثر گروهها (بهجز خدمات و تولید برق) در فصل تابستان امسال با افت قابل توجهی همراه بوده است. این در شرایطی است که این شاخص آینده نرخ تورم مصرفکننده را به تصویر میکشد.
در مجموع هر چند طبیعی است که نرخ ارز خود را با تورم جاری هماهنگ کند، اما نوسانات نرخ تورم در ماههای اخیر آنقدر نبوده است که موجب جهش نرخ ارز شود. ضمن اینکه روند کلی شاخص تورم نیز نزولی است و باید انتظار حداقل ثبات نرخ را داشت.
عامل دیگری که میتوان به آن اشاره کرد و در شاخص تورم به عنوان دیگر دلیل رشد نرخ ارز مؤثر است، نقدینگی و حجم پول است. هرچند حجم نقدینگی بهطور طبیعی در حال افزایش است، اما میزان رشد آن اهمیت زیادی دارد که نتایج سیاستهای بانک مرکزی در یک و نیم سال اخیر نشان میدهد که در این متغیر نیز شرایط بهبود یافته است. در همین خصوص اطلاعاتی که از سوی بانک مرکزی ارائه شده نشان از روند نزولی نرخ رشد نقدینگی دارد بهطوری که رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به کاهش بیش از 5 واحد درصدی رشد نقدینگی در پایان شهریور سال 1401 نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته، گفته است: رشد نقدینگی از 40.6 درصد در سال 1399 به 39 درصد در پایان شهریور سال 1400 و 35 درصد در پایان شهریور سال 1401 کاهش یافته است. طبق شاخصهای اقتصادی و با توجه به تعدیل نسبی آثار پولی و تورمی اجرای طرح مردمیسازی یارانهها، روند سهم پول از نقدینگی کنترل شده و روند کاهشی دارد؛ سهم اسکناس و مسکوک در دست اشخاص از نقدینگی نیز نزولی بوده و در شهریورماه 1401 به پایینترین سطح خود در 10 سال اخیر (معادل 1.6درصد) رسیده است. همچنین کارشناسان ازکسری بودجه به عنوان یکی از متغیرهای اثرگذار در نرخ ارز یاد میکنند که با وجودی که در بودجه سال گذشته و امسال دچار کسری هستیم، اما با اقدامات دولت درزمینه رشد جهشی درآمدها و صرفهجویی درمصارف همانند پارسال این مشکل حل میشود.
اما عوامل غیراقتصادی که به افزایش انتظارات تورمی منجر شده، به خصوص از ابتدای سالجاری تاکنون بسیار پررنگ شده است. در این میان عامل روانی و هیجانی که از نگاه کارشناسان نقش بزرگی در صعود یا نزول نرخ ارز دارد، در ماههای اخیر بازیگر نخست بازار ارز شده است. جو روانی گفتهشده خود از شرایط سیاسی چه داخلی و چه خارجی تغذیه میشود. این در حالی است که در دوره یاد شده کشورشرایط متلاطمی داشته است. از یکسو مذاکرات هستهای به دلیل خواستههای نامعقول طرف غربی همچنان بلاتکلیف باقی مانده و بهعنوان یک عامل در شکلدهی انتظارات تورمی نقش بازی کرده است. علاوه بر این، ناآرامیهایی که در بیش از سه ماهه اخیر درکشور شاهد هستیم، این اثرگذاری را تشدید کرده است. درواقع نااطمینانیها در اقتصاد بهدلیل فضای ملتهب سیاسی و روانی افزایش یافته است. علاوه بر این، همین ناآرامیها در التهاب بیشتر فضای بینالمللی نقش داشته و بهدلیل موضعگیریها و همراهی برخی از کشورهای غربی و صدور بیانیههای مختلف تأثیر منفی در بازار ارز داشته است.
در این شرایط و در حالی که نقدینگی سرگردان در سه سال اخیر به علت نزولی شدن بازار سهام، از این بازار خارج و مترصد ورود به بازار جدیدی بوده، بهطور طبیعی بازار ارز و طلا را به عنوان یکی از گزینهها انتخاب کرده است. گفتنی است، در یک سال اخیر سقوط بازار رمزارزها نیز این شرایط را تشدید کرده و بسیاری از سرمایهگذاران ایرانی از این بازار هم خارج شدهاند. هرچند بازار مسکن بهدلیل بازدهی بالا بازار جذابی برای سرمایهگذاران محسوب میشود، اما نیاز به نقدینگی و سرمایه بالا برای ورود به آن، مسکن را گزینه عدهای معدود از سرمایهگذاران کرده است اما برعکس مسکن، بازار ارز و طلا با هر میزان سرمایهای امکان ورود دارد. برهمین اساس است که شاهد افزایش اختلاف قیمت ارز در بازار رسمی و آزاد و دلالی هستیم. دلالان از فرصت بهوجود آمده برای کسب حداکثری سود بهره برده و مردم را برای خرید ارز ترغیب میکنند.
«ایران» از جزئیات شیوه جدید پرداخت یارانه گزارش میدهد
کالابرگ الکترونیکی برای 11 کالای اساسی
گروه اقتصادی/ دولت سیزدهم سرانجام به تمامی شایعات که از اول هیچ مبنای رسمی نداشتند، پایان داد و اعلام کرد که کالابرگ الکترونیک به طور قطعی پس از گذراندن مراحل آزمایشی در سه استان و فراهم کردن زیرساختهای لازم در کشور عملیاتی خواهد شد.
بر پایه اظهارات وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، پرداخت یارانه به صورت کالابرگ اختیاری است و قرار نیست یارانه قطع شود.
طبق گفتههای سید صولت مرتضوی، مردم میتوانند به صورت اختیاری کالابرگ الکترونیک را انتخاب کنند و در غیر این صورت یارانه نقدی را دریافت میکنند.
اظهارات مرتضوی، مؤید این مسأله است؛ کسانی که نیاز به خرید اقلام دارند میتوانند برای تهیه ۱۱ قلم از این اجناس از طریق شبکه اعتباری پشتیبان اقدام کنند، اما اگر از کالابرگ استفاده نکردند در همان زمانی که مردم یارانه نقدی دریافت میکنند، امکان برداشت دارند.
مرتضوی این را هم گفته که این میزان مبلغ یارانه زودتر از یارانه نقدی در حسابی موسوم به پشتیبان واریز خواهد شد.
واریز میزان اعتبار یارانهای در قالب «سامانه ملی اعتبار»
بنابر گفتههای وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی این میزان اعتبار یارانهای در قالب «سامانه ملی اعتبار» واریز میشود؛ مسألهای که مرتضوی از آن به عنوان حساب پشتیبان نام برده است.
وی در توضیح اختیاری بودن کالابرگ گفته که اگر افراد تحت هر شرایطی تشخیص دادند نیاز به پولشان دارند، نیاز نیست از این طریق خرید کنند و اگر پول را برای کار دیگر میخواهند، در زمان مقرر که یارانهها به حساب همه مردم واریز میشود، میتوانند یارانه نقدی خود را بردارند.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه فعلاً مرحله آزمایشی کالابرگ الکترونیک در سه استان اجرا میشود گفته، اینکه در کدام استانها این طرح اجرایی میشود بعداً اعلام خواهد شد. چند شهرستان را برای نمونه انجام دادهایم که موفقیتآمیز بوده است. مرحله استانی را انجام میدهیم و بعد از مرحله استانی، ارزیابی و تصمیمگیری خواهیم کرد و همکاران در حال آماده کردن زیرساختها هستند.
پیش از این نیز سیداحسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره طرح کالابرگ الکترونیک اعلام کرده بود: دولت مشکلی در زمینه تأمین مالی این طرح ندارد و با توجه به اینکه جمعیت زیادی از کشور را دربرمیگیرد، دولت باید از نظر زیرساخت فنی مطمئن میشد؛ تغییر مدیریت در وزارت کار باعث تأخیر در اجرای این پروژه شد، ولی وزارت کار اجرای آزمایشی دیگری را در یکی از استانهای جنوبی در برنامه دارد و گفتند بعد از این اجرا، برای اجرا در سراسر کشور اقدام خواهیم کرد. این دوره آزمایشی حداکثر تا یک ماه ادامه خواهد داشت و بعد از آن، نتیجه اعلام خواهد شد.
سازمان هدفمندسازی، مسئول تأمین منابع طرح کالابرگ الکترونیک
در همین باره طبق گفته سخنگوی سازمان هدفمندسازی یارانهها، این سازمان مسئولیت تأمین منابع طرح کالابرگ الکترونیک را با توجه به منابع تبصره ۱۴ به عهده دارد.
طیبه حسینی در مصاحبه با خبرگزاری تسنیم درباره شارژ اعتبارات مربوط به طرح کالابرگ گفته است که سازمان هدفمندسازی یارانهها، مسئولیت تأمین منابع طرح کالابرگ الکترونیک را با توجه به منابع تبصره 14 و سایر منابع برعهده دارد. با توجه به اینکه در قانون بودجه سال 1401، دولت مکلف به پرداخت یارانه از طریق کالابرگ الکترونیک است، باید در جهت اجرای قانون پیش رفت و در حال حاضر اجرای آزمایشی این طرح توسط وزارت رفاه پیگیری میشود.
علاوه بر این، سخنگوی سازمان هدفمندسازی یارانهها نیز اطلاعات جدیدی از طرح دولت ارائه داده است که با طرح اولیه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی همخوانی دارد.
به گفته سخنگوی سازمان هدفمندسازی یارانهها، پرداخت یارانه به صورت کالابرگ اختیاری است و قرار نیست یارانه قطع شود.
واکاوی جزئیات خرید اعتباری کالاهای اساسی با کالابرگ الکترونیک
طرح جدید دولت شامل چند نقطه عطف است؛ یکی از برجستهترین آنها رونمایی از یک شبکه اعتباری سراسری است؛ «شبکه اعتباری ایرانیان» که وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره آن چندین بار در کنار شبکه اعتباری ایرانیان از آن با «حساب پشتیبان»، نام برده است. این شبکه از یک سازکار فنی منحصر به فرد استفاده میکند که میتواند امتیازات و تسهیلات مهمی برای خانوارهای ایرانی فراهم کند؛ موضوعی که در سنوات اخیر یکی از چالشهای نظام حکمرانی در بحث حمایت از اقشار آسیبپذیر بوده است و حالا با رونمایی از این دستاورد جدید بخشی از عقبافتادگیهای کشور در حوزه حمایت از اقشار محروم بهصورت کلی برطرف خواهد شد.
در طرح «حساب پشتیبان» شاهد رونمایی از یک سوئیچ کالایی هستیم، یعنی اگر کالای انتخابشده جزو گروه اقلام مشمول در سبد تعیینشده باشد، بعد از خرید معادل مابهالتفاوت نرخ یارانهای و آزاد از اعتبار سرپرست خانوار کسر خواهد شد. احتمالاً با توجه به ظرفیت بسیار گستردهای که این شبکه اعتباری سراسری ایجاد خواهد کرد، دامنه آن برای حمایت از اقشار محروم و دهکهای پایین جامعه به طرح کالابرگ الکترونیک محدود نخواهد ماند و در آینده زمینه حمایت هدفمند با اصابت مستقیم کالایی به خانوار صورت خواهد گرفت.
همچنین مدیرعامل شرکت فناوری اطلاعات رفاه ایرانیان با اعلام اینکه یارانه نقدی حذف نمیشود و کالابرگ الکترونیک اختیاری است، گفت: بر اساس این طرح، خانوارها میتوانند به اعتبار یارانه یک ماه زودتر کالاهای اساسی را خریداری کنند.
حمید فرداد، در گفتوگو با ایرنا در مورد برخی اخبار مبنی بر حذف یارانه نقدی و پرداخت آن در قالب کالابرگ، اظهار داشت: پس از اعلام رسمی و اجرای طرح، مردم میتوانند بهصورت اختیاری کالابرگ الکترونیک را انتخاب کنند و در غیر این صورت یارانه نقدی را دریافت میکنند.
مدیرعامل شرکت رفاه ایرانیان با بیان اینکه استفاده از کالابرگ الکترونیک بهصورت اختیاری است، تأکید کرد: استفاده از اعتبار از طریق تمامی کارتهای بانکی به نام سرپرست خانوار، امکانپذیر خواهد بود و در مورد کالاهای مشمول طرح نیز الزامی به خرید یک نشان تجاری مشخص نیست و افراد میتوانند از گروه کالایی اعلام شده و از هر نشان تجاری دلخواه، خرید خود را انجام دهند.
مدیرعامل شرکت فناوری اطلاعات رفاه ایرانیان همچنین اظهار کرد: شرکت در این طرح برای فروشندگان نیز اختیاری است و چهار صنف خواربار، لبنیات، پروتئین و فروشگاههای زنجیرهای میتوانند با مراجعه به نرمافزارهای بازار و مایکت یا از طریق سایت sfara.ir نسبت به نصب برنامه شما (فارا) و ثبتنام از قسمت پنل فروشنده در این طرح اقدام کنند.
فرداد، با بیان اینکه یارانه نقدی هیچ استانی قطع نخواهد شد، افزود: با توجه به تأکید وزیر رفاه، این طرح برای یارانهبگیران اختیاری است و پس از اعلام رسمی میتوانند از مزایای آن بهرهمند شوند.
روایتی از سرگذشت ارز ترجیحی تا رسیدن به کالابرگ الکترونیک
از بهار سال ۱۳۹۷ و همزمان با ازسرگیری تحریمها علیه ایران، دولت وقت تصمیم گرفت تحت تأثیر افزایش قیمت ارز در بازار آزاد، برای برخی کالاهای اساسی ارز ترجیحی تعریف کند و ارز مورد نیاز برای واردات این کالاها را با نرخ ۴۲۰۰ تومان تأمین کند؛ اقدامی که با هدف حمایت از اقشار آسیبپذیر برای کنترل قیمت کالاهای اساسی اختصاص یافت، اما نهتنها به هدف نرسید بلکه باعث ایجاد رانت و خدشه به رقابتپذیری در فعالیتهای اقتصادی و کالاهای هدف به کشورهای همسایه شده بود.
دولت سیزدهم بعد از روی کار آمدن در اولین مرحله از اجرای وعده عدالت اقتصادی خود، با حذف ارز ترجیحی که همه موافقان و مخالفان بر حذف آن به دلیل فسادزا بودن و ایجاد مشکلات متعدد از قاچاق معکوس تا عدم بازگشت ارز پرداخت شده، کشور را با مشکلات متعددی مواجه ساخته بود، تأکید داشتند که پرداخت یارانه نقدی برای افزایش قدرت خرید مردم به عنوان طرح جایگزین موقت تا زمان اجرای ارائه کالابرگ الکترونیک، آغاز شود. دولت در این بخش با انتقال یارانه ارزی از ابتدای زنجیره عرضه و تقاضا به انتهای این زنجیره یعنی مصرفکننده که در زمان پرداخت ارز ۴۲۰۰ تومانی سهمی ناچیز از آن داشت، اولین گام را برای اجرای این مهم برداشت.
اصلاح ارز ترجیحی، مردمیسازی و توزیع عادلانه یارانهها یک الزام قانونی و در عین حال عقلی و اقتصادی بود که دولت سیزدهم جسارت اجرای آن را داشت و زمانی دست به این اصلاح زد که آمارها نشان میداد، سال گذشته ۱۵.۶ میلیارد دلار ارز ترجیحی یعنی معادل ۳۱۲ هزار میلیارد تومان یارانه از سوی دولت پرداخت شده و طبقات پردرآمد و ثروتمند جامعه به دلیل مصرف بیشتر، استفاده بیشتری از این یارانهها داشتهاند و بخش اندکی از این یارانه به دست دهکهای پایین و طبقات ضعیف جامعه رسیده بود.
در این راستا، مجلس به دولت اجازه داد تا زمان فراهم شدن شرایط لازم و کافی برای اجرای طرح کالابرگ الکترونیک اقدام به پرداخت یارانه نقدی کند که دولت همزمان، هم در بخش یارانهها گام برداشت و هم در راستای فراهمسازی بستر و ساختار کالابرگ اقدام کرد. در روزهای اخیر نیز اعلام شد که اجرای طرح آزمایشی کالابرگ الکترونیک در یکی از استانهای جنوبی کلید خورده و پس از آن احتمالاً تا یک ماه آینده در کشور اجرا میشود.
اجرای طرحی مانند کالابرگ که با معیشت مردم در ارتباط است، نیازمند ایجاد بستر و شرایط کامل و کافی برای اجراست تا مانند طرحی چون ارز ترجیحی و برخی طرحها در گذشته، کشور و مردم را به مشکلات متعدد دچار نسازد. مخالفت مکرر و ایجاد شبهه درباره اجرای طرحی که جمعیت زیادی از مردم را دربرمیگیرد، نهتنها به پیشبرد طرح کمکی نمیکند بلکه مانعی بر سر اجرا خواهد بود.
بر پایه اظهارات وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، پرداخت یارانه به صورت کالابرگ اختیاری است و قرار نیست یارانه قطع شود.
طبق گفتههای سید صولت مرتضوی، مردم میتوانند به صورت اختیاری کالابرگ الکترونیک را انتخاب کنند و در غیر این صورت یارانه نقدی را دریافت میکنند.
اظهارات مرتضوی، مؤید این مسأله است؛ کسانی که نیاز به خرید اقلام دارند میتوانند برای تهیه ۱۱ قلم از این اجناس از طریق شبکه اعتباری پشتیبان اقدام کنند، اما اگر از کالابرگ استفاده نکردند در همان زمانی که مردم یارانه نقدی دریافت میکنند، امکان برداشت دارند.
مرتضوی این را هم گفته که این میزان مبلغ یارانه زودتر از یارانه نقدی در حسابی موسوم به پشتیبان واریز خواهد شد.
واریز میزان اعتبار یارانهای در قالب «سامانه ملی اعتبار»
بنابر گفتههای وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی این میزان اعتبار یارانهای در قالب «سامانه ملی اعتبار» واریز میشود؛ مسألهای که مرتضوی از آن به عنوان حساب پشتیبان نام برده است.
وی در توضیح اختیاری بودن کالابرگ گفته که اگر افراد تحت هر شرایطی تشخیص دادند نیاز به پولشان دارند، نیاز نیست از این طریق خرید کنند و اگر پول را برای کار دیگر میخواهند، در زمان مقرر که یارانهها به حساب همه مردم واریز میشود، میتوانند یارانه نقدی خود را بردارند.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه فعلاً مرحله آزمایشی کالابرگ الکترونیک در سه استان اجرا میشود گفته، اینکه در کدام استانها این طرح اجرایی میشود بعداً اعلام خواهد شد. چند شهرستان را برای نمونه انجام دادهایم که موفقیتآمیز بوده است. مرحله استانی را انجام میدهیم و بعد از مرحله استانی، ارزیابی و تصمیمگیری خواهیم کرد و همکاران در حال آماده کردن زیرساختها هستند.
پیش از این نیز سیداحسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره طرح کالابرگ الکترونیک اعلام کرده بود: دولت مشکلی در زمینه تأمین مالی این طرح ندارد و با توجه به اینکه جمعیت زیادی از کشور را دربرمیگیرد، دولت باید از نظر زیرساخت فنی مطمئن میشد؛ تغییر مدیریت در وزارت کار باعث تأخیر در اجرای این پروژه شد، ولی وزارت کار اجرای آزمایشی دیگری را در یکی از استانهای جنوبی در برنامه دارد و گفتند بعد از این اجرا، برای اجرا در سراسر کشور اقدام خواهیم کرد. این دوره آزمایشی حداکثر تا یک ماه ادامه خواهد داشت و بعد از آن، نتیجه اعلام خواهد شد.
سازمان هدفمندسازی، مسئول تأمین منابع طرح کالابرگ الکترونیک
در همین باره طبق گفته سخنگوی سازمان هدفمندسازی یارانهها، این سازمان مسئولیت تأمین منابع طرح کالابرگ الکترونیک را با توجه به منابع تبصره ۱۴ به عهده دارد.
طیبه حسینی در مصاحبه با خبرگزاری تسنیم درباره شارژ اعتبارات مربوط به طرح کالابرگ گفته است که سازمان هدفمندسازی یارانهها، مسئولیت تأمین منابع طرح کالابرگ الکترونیک را با توجه به منابع تبصره 14 و سایر منابع برعهده دارد. با توجه به اینکه در قانون بودجه سال 1401، دولت مکلف به پرداخت یارانه از طریق کالابرگ الکترونیک است، باید در جهت اجرای قانون پیش رفت و در حال حاضر اجرای آزمایشی این طرح توسط وزارت رفاه پیگیری میشود.
علاوه بر این، سخنگوی سازمان هدفمندسازی یارانهها نیز اطلاعات جدیدی از طرح دولت ارائه داده است که با طرح اولیه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی همخوانی دارد.
به گفته سخنگوی سازمان هدفمندسازی یارانهها، پرداخت یارانه به صورت کالابرگ اختیاری است و قرار نیست یارانه قطع شود.
واکاوی جزئیات خرید اعتباری کالاهای اساسی با کالابرگ الکترونیک
طرح جدید دولت شامل چند نقطه عطف است؛ یکی از برجستهترین آنها رونمایی از یک شبکه اعتباری سراسری است؛ «شبکه اعتباری ایرانیان» که وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره آن چندین بار در کنار شبکه اعتباری ایرانیان از آن با «حساب پشتیبان»، نام برده است. این شبکه از یک سازکار فنی منحصر به فرد استفاده میکند که میتواند امتیازات و تسهیلات مهمی برای خانوارهای ایرانی فراهم کند؛ موضوعی که در سنوات اخیر یکی از چالشهای نظام حکمرانی در بحث حمایت از اقشار آسیبپذیر بوده است و حالا با رونمایی از این دستاورد جدید بخشی از عقبافتادگیهای کشور در حوزه حمایت از اقشار محروم بهصورت کلی برطرف خواهد شد.
در طرح «حساب پشتیبان» شاهد رونمایی از یک سوئیچ کالایی هستیم، یعنی اگر کالای انتخابشده جزو گروه اقلام مشمول در سبد تعیینشده باشد، بعد از خرید معادل مابهالتفاوت نرخ یارانهای و آزاد از اعتبار سرپرست خانوار کسر خواهد شد. احتمالاً با توجه به ظرفیت بسیار گستردهای که این شبکه اعتباری سراسری ایجاد خواهد کرد، دامنه آن برای حمایت از اقشار محروم و دهکهای پایین جامعه به طرح کالابرگ الکترونیک محدود نخواهد ماند و در آینده زمینه حمایت هدفمند با اصابت مستقیم کالایی به خانوار صورت خواهد گرفت.
همچنین مدیرعامل شرکت فناوری اطلاعات رفاه ایرانیان با اعلام اینکه یارانه نقدی حذف نمیشود و کالابرگ الکترونیک اختیاری است، گفت: بر اساس این طرح، خانوارها میتوانند به اعتبار یارانه یک ماه زودتر کالاهای اساسی را خریداری کنند.
حمید فرداد، در گفتوگو با ایرنا در مورد برخی اخبار مبنی بر حذف یارانه نقدی و پرداخت آن در قالب کالابرگ، اظهار داشت: پس از اعلام رسمی و اجرای طرح، مردم میتوانند بهصورت اختیاری کالابرگ الکترونیک را انتخاب کنند و در غیر این صورت یارانه نقدی را دریافت میکنند.
مدیرعامل شرکت رفاه ایرانیان با بیان اینکه استفاده از کالابرگ الکترونیک بهصورت اختیاری است، تأکید کرد: استفاده از اعتبار از طریق تمامی کارتهای بانکی به نام سرپرست خانوار، امکانپذیر خواهد بود و در مورد کالاهای مشمول طرح نیز الزامی به خرید یک نشان تجاری مشخص نیست و افراد میتوانند از گروه کالایی اعلام شده و از هر نشان تجاری دلخواه، خرید خود را انجام دهند.
مدیرعامل شرکت فناوری اطلاعات رفاه ایرانیان همچنین اظهار کرد: شرکت در این طرح برای فروشندگان نیز اختیاری است و چهار صنف خواربار، لبنیات، پروتئین و فروشگاههای زنجیرهای میتوانند با مراجعه به نرمافزارهای بازار و مایکت یا از طریق سایت sfara.ir نسبت به نصب برنامه شما (فارا) و ثبتنام از قسمت پنل فروشنده در این طرح اقدام کنند.
فرداد، با بیان اینکه یارانه نقدی هیچ استانی قطع نخواهد شد، افزود: با توجه به تأکید وزیر رفاه، این طرح برای یارانهبگیران اختیاری است و پس از اعلام رسمی میتوانند از مزایای آن بهرهمند شوند.
روایتی از سرگذشت ارز ترجیحی تا رسیدن به کالابرگ الکترونیک
از بهار سال ۱۳۹۷ و همزمان با ازسرگیری تحریمها علیه ایران، دولت وقت تصمیم گرفت تحت تأثیر افزایش قیمت ارز در بازار آزاد، برای برخی کالاهای اساسی ارز ترجیحی تعریف کند و ارز مورد نیاز برای واردات این کالاها را با نرخ ۴۲۰۰ تومان تأمین کند؛ اقدامی که با هدف حمایت از اقشار آسیبپذیر برای کنترل قیمت کالاهای اساسی اختصاص یافت، اما نهتنها به هدف نرسید بلکه باعث ایجاد رانت و خدشه به رقابتپذیری در فعالیتهای اقتصادی و کالاهای هدف به کشورهای همسایه شده بود.
دولت سیزدهم بعد از روی کار آمدن در اولین مرحله از اجرای وعده عدالت اقتصادی خود، با حذف ارز ترجیحی که همه موافقان و مخالفان بر حذف آن به دلیل فسادزا بودن و ایجاد مشکلات متعدد از قاچاق معکوس تا عدم بازگشت ارز پرداخت شده، کشور را با مشکلات متعددی مواجه ساخته بود، تأکید داشتند که پرداخت یارانه نقدی برای افزایش قدرت خرید مردم به عنوان طرح جایگزین موقت تا زمان اجرای ارائه کالابرگ الکترونیک، آغاز شود. دولت در این بخش با انتقال یارانه ارزی از ابتدای زنجیره عرضه و تقاضا به انتهای این زنجیره یعنی مصرفکننده که در زمان پرداخت ارز ۴۲۰۰ تومانی سهمی ناچیز از آن داشت، اولین گام را برای اجرای این مهم برداشت.
اصلاح ارز ترجیحی، مردمیسازی و توزیع عادلانه یارانهها یک الزام قانونی و در عین حال عقلی و اقتصادی بود که دولت سیزدهم جسارت اجرای آن را داشت و زمانی دست به این اصلاح زد که آمارها نشان میداد، سال گذشته ۱۵.۶ میلیارد دلار ارز ترجیحی یعنی معادل ۳۱۲ هزار میلیارد تومان یارانه از سوی دولت پرداخت شده و طبقات پردرآمد و ثروتمند جامعه به دلیل مصرف بیشتر، استفاده بیشتری از این یارانهها داشتهاند و بخش اندکی از این یارانه به دست دهکهای پایین و طبقات ضعیف جامعه رسیده بود.
در این راستا، مجلس به دولت اجازه داد تا زمان فراهم شدن شرایط لازم و کافی برای اجرای طرح کالابرگ الکترونیک اقدام به پرداخت یارانه نقدی کند که دولت همزمان، هم در بخش یارانهها گام برداشت و هم در راستای فراهمسازی بستر و ساختار کالابرگ اقدام کرد. در روزهای اخیر نیز اعلام شد که اجرای طرح آزمایشی کالابرگ الکترونیک در یکی از استانهای جنوبی کلید خورده و پس از آن احتمالاً تا یک ماه آینده در کشور اجرا میشود.
اجرای طرحی مانند کالابرگ که با معیشت مردم در ارتباط است، نیازمند ایجاد بستر و شرایط کامل و کافی برای اجراست تا مانند طرحی چون ارز ترجیحی و برخی طرحها در گذشته، کشور و مردم را به مشکلات متعدد دچار نسازد. مخالفت مکرر و ایجاد شبهه درباره اجرای طرحی که جمعیت زیادی از مردم را دربرمیگیرد، نهتنها به پیشبرد طرح کمکی نمیکند بلکه مانعی بر سر اجرا خواهد بود.
طی 3 روز گذشته صورت گرفت
رشد 70 هزار واحدی شاخص کل
90 درصد نمادهای بورسی با افزایش قیمت رو به رو شدند
154 نماد در صف خرید به کار خود پایان دادند
حقیقیها بیش از 740 میلیارد تومان روانه بازار سهام کردند
سعید رشیدی نوبندگانی
خبرنگار
شاخص کل بورس که معاملات این هفته را نزولی آغاز کرده بود و با کاهش ارتفاع بیش از 19 هزار واحدی، محدوده یک میلیون و 400 هزار واحد را از دست رفته میدید، طی سه روز معاملاتی بعد بسرعت رشد کرد و بیش از 70 هزار واحد قد کشید تا نه تنها تمامی آنچه را که از دست داده بود باز پس گیرد، بلکه محدوده حرکتی یک ماه گذشته خود را نیز به سمت بالا بشکند و با قرار گرفتن در ارتفاع یک میلیون و 454 هزار واحد، در بالاترین ارتفاع خود طی 4 ماه گذشته قرار گیرد.
آمارها نشان میدهد، طی این سه روز به طور میانگین، بیش از 73 درصد از نمادهای بورسی با افزایش قیمت روبهرو شدهاند که نشان میدهد، رشد شاخصها نه تنها به دلیل افزایش قیمت شاخص سازها، بلکه به دلیل افزایش قیمت در اکثریت نمادهای بازار رخ داده است. این روند در بازار روز سهشنبه نیز با قدرت بیشتری پیگیری شد و در این روز در مقابل 374 نماد سبزپوش بورسی، تنها 41 نماد به رنگ قرمز درآمد تا 90 درصد بازار در این روز با افزایش قیمت روبهرو شده باشد.موضوعی که منجر به رشد بیش از 17 هزار واحدی شاخص کل (هموزن) شده و این شاخص نیز با ثبت رشد بیش از 4 درصدی طی سه روز گذشته، به ارتفاع 430 هزار واحد رسیده است که بالاترین ارتفاع خود از پایان خردادماه را نشان میدهد.در همین مدت، معاملات در فرابورس نیز با رشد قیمت در اکثریت سهام شرکتها همراه شد تا شاخص کل این بازار نیز بیش از 300 واحد رشد کند و به ارتفاع 18 هزار و 821 واحد برسد.
براساس آمار معاملات، طی سه روز گذشته در مقابل 100 نمادی که به طور میانگین در بازار در صف خرید قرار گرفته بودند، تنها 20 نماد در صف فروش بودند.
روز سهشنبه ، تعداد صفهای خرید در بازار به عدد 154 رسید و تنها 12 نماد در صف فروش قرار داشت.
آشتی سهامداران حقیقی با معاملات سهام
رشد جهشی شاخص طی روزهای گذشته، همچنین با افزایش تقاضای حقیقیها در بازار سهام همراه بود. آمار معاملات نشان میدهد، طی سه روز گذشته بتدریج سفارشهای خرید از طرف سهامداران حقیقی افزایش یافته و در این مدت بیش از 740 میلیارد تومان توسط این طیف از معاملهگران، به بازار سهام وارد شده که 470 میلیارد تومان از این مبلغ مربوط به معاملات روز سهشنبه میشود.
پیش تر کارشناسان بازار درخصوص ورود دوباره سهامداران حقیقی ابراز خوشبینی کرده بودند. از نظر کارشناسان بازار، آشتی دوباره سهامداران حقیقی میتواند به عنوان یک عامل محرک برای شروع یک موج صعودی جدید در بازار قلمداد شود و این موضوع با توجه به تقویت شاخصهای بنیادی بازار، دور از دسترس نخواهد بود.
خروج پول از درآمد ثابتها شدت گرفت
صندوقهای درآمد ثابت که به عنوان ابزاری برای سرمایهگذاری کم ریسک به حساب میآید طی روزهای گذشته، با خروج پول سهامداران حقیقی روبهرو شدهاند.
از نظر کارشناسان، صندوقهای درآمد ثابت به عنوان جایگزین بازارهای پر ریسک به حساب میآیند و افزایش ورود به این صندقها زمانی اتفاق میافتد که بازارهای پر ریسک با نا اطمینانی روبهرو میشوند و بازدهی انتظاری آنها در مقابل ریسک سرمایهگذاریها توجیه نداشته باشد.
براین اساس، خروج پول از این صندوقها در زمانی رخ میدهد که سرمایهگذاران تشخیص دهند سایر بازارها میتواند بازدهی قابل توجهی را برای آنها ایجاد کند.
کارشناسان بر این عقیدهاند که با توجه به سیاستهای حمایتگرایانه از بازار سهام و همچنین افزایش بازدهی انتظاری در سایر بازارها، سرمایهگذاری در این صندوقها برای افراد ریسک گریز جذابیت خود را از دست داده است و این افراد ترجیح میدهند بخش کمتری از سبد دارایی خود را به درآمد ثابتها اختصاص دهند.
آمار معاملات نشان میدهد، با احتساب 800 میلیارد تومانی که روز سهشنبه از این بازار خارج شده، مجموع خروج پول حقیقی از این صندوقها از ابتدای هفته به یک هزار و 370 میلیارد تومان رسیده است.
جهش 37 درصدی ارزش معاملات خرد
تغییرات ارزش و حجم معاملات در بازار سهام به عنوان یک شاخص برای سنجش شدت رونق و رکود در بازار شناخته میشود و افزایش این شاخصها میتواند نشان دهنده کاهش ریسک نقدشوندگی سهام باشد. آمار معاملات سهام نشان میدهد، با شروع روند صعودی شاخصها از ابتدای آبان ماه، ارزش و حجم معاملات نیز به طور میانگین در حال افزایش بوده و این موضوع باعث شده میانگین ارزش معاملات خرد از حدود 3 هزار میلیارد تومان در سه ماهه تابستان، به حدود 3 هزار و 700 میلیارد تومان در پاییز (تا 22 آذر) برسد؛روندی که در یک هفته گذشته بازهم اوج گرفته و ارزش معاملات همواره در بالای میانگین پاییز قرار داشته است.
بر اساس آمار روز سهشنبه، تعداد 490 هزار کد معاملاتی حقیقی به جمع کدهای خریدار در بازار افزوده شده و این امر باعث شد ارزش معاملات خرد نیز با افزایش 37 درصدی نسبت به روز معاملاتی قبل، از محدوده 6 هزار و 370 میلیارد تومان عبور کند.
فلزاتیها و پتروشیمیها بیشترین رشد تقاضا را به خود اختصاص دادند
روز سهشنبه، بیشترین تقاضا در گروههای فلزات اساسی، کانههای فلزی و محصولات شیمیایی به ثبت رسید تا این سه گروه با ثبت بیش از 170 میلیارد تومان ورود پول، در لیست گروههای با بیشترین رشد ارزش بازار نیز قرار گیرند؛موضوعی که از نظر کارشناسان بازار، افزایش نرخ ارز در بازار آزاد و انتظار سهامداران برای افزایش نرخ ارز نیمایی و همچنین ورود معاملات ارز توافقی به محدودههای بالاتر و همچنین افزایش مقدار تولید و ارزش صادرات این شرکتها از مهمترین دلایل آن است.
در واقع از آنجایی که رشد درآمد و سودسازی صنایع مذکور تا حد زیادی به نوسانات نرخ ارز و بهبود وضعیت تقاضا در بازارهای جهانی وابسته است، تغییرات در نرخ ارز و افزایش قیمتهای جهانی با افزایش تولید و فروش این شرکتها میتواند سودسازی آنها را با افزایش روبهرو کند. با این حال درحال حاضر تداوم فعالیتهای این صنایع با ریسکهای مهمی چون تأمین گاز و برق مورد نیاز، تداوم شرایط تحریمی و افزایش نرخ نهادههای تولیدی مواجه است که میتواند با وجود رشد درآمدها، از حاشیه سود عملیاتی این صنایع بکاهد.
خبرنگار
شاخص کل بورس که معاملات این هفته را نزولی آغاز کرده بود و با کاهش ارتفاع بیش از 19 هزار واحدی، محدوده یک میلیون و 400 هزار واحد را از دست رفته میدید، طی سه روز معاملاتی بعد بسرعت رشد کرد و بیش از 70 هزار واحد قد کشید تا نه تنها تمامی آنچه را که از دست داده بود باز پس گیرد، بلکه محدوده حرکتی یک ماه گذشته خود را نیز به سمت بالا بشکند و با قرار گرفتن در ارتفاع یک میلیون و 454 هزار واحد، در بالاترین ارتفاع خود طی 4 ماه گذشته قرار گیرد.
آمارها نشان میدهد، طی این سه روز به طور میانگین، بیش از 73 درصد از نمادهای بورسی با افزایش قیمت روبهرو شدهاند که نشان میدهد، رشد شاخصها نه تنها به دلیل افزایش قیمت شاخص سازها، بلکه به دلیل افزایش قیمت در اکثریت نمادهای بازار رخ داده است. این روند در بازار روز سهشنبه نیز با قدرت بیشتری پیگیری شد و در این روز در مقابل 374 نماد سبزپوش بورسی، تنها 41 نماد به رنگ قرمز درآمد تا 90 درصد بازار در این روز با افزایش قیمت روبهرو شده باشد.موضوعی که منجر به رشد بیش از 17 هزار واحدی شاخص کل (هموزن) شده و این شاخص نیز با ثبت رشد بیش از 4 درصدی طی سه روز گذشته، به ارتفاع 430 هزار واحد رسیده است که بالاترین ارتفاع خود از پایان خردادماه را نشان میدهد.در همین مدت، معاملات در فرابورس نیز با رشد قیمت در اکثریت سهام شرکتها همراه شد تا شاخص کل این بازار نیز بیش از 300 واحد رشد کند و به ارتفاع 18 هزار و 821 واحد برسد.
براساس آمار معاملات، طی سه روز گذشته در مقابل 100 نمادی که به طور میانگین در بازار در صف خرید قرار گرفته بودند، تنها 20 نماد در صف فروش بودند.
روز سهشنبه ، تعداد صفهای خرید در بازار به عدد 154 رسید و تنها 12 نماد در صف فروش قرار داشت.
آشتی سهامداران حقیقی با معاملات سهام
رشد جهشی شاخص طی روزهای گذشته، همچنین با افزایش تقاضای حقیقیها در بازار سهام همراه بود. آمار معاملات نشان میدهد، طی سه روز گذشته بتدریج سفارشهای خرید از طرف سهامداران حقیقی افزایش یافته و در این مدت بیش از 740 میلیارد تومان توسط این طیف از معاملهگران، به بازار سهام وارد شده که 470 میلیارد تومان از این مبلغ مربوط به معاملات روز سهشنبه میشود.
پیش تر کارشناسان بازار درخصوص ورود دوباره سهامداران حقیقی ابراز خوشبینی کرده بودند. از نظر کارشناسان بازار، آشتی دوباره سهامداران حقیقی میتواند به عنوان یک عامل محرک برای شروع یک موج صعودی جدید در بازار قلمداد شود و این موضوع با توجه به تقویت شاخصهای بنیادی بازار، دور از دسترس نخواهد بود.
خروج پول از درآمد ثابتها شدت گرفت
صندوقهای درآمد ثابت که به عنوان ابزاری برای سرمایهگذاری کم ریسک به حساب میآید طی روزهای گذشته، با خروج پول سهامداران حقیقی روبهرو شدهاند.
از نظر کارشناسان، صندوقهای درآمد ثابت به عنوان جایگزین بازارهای پر ریسک به حساب میآیند و افزایش ورود به این صندقها زمانی اتفاق میافتد که بازارهای پر ریسک با نا اطمینانی روبهرو میشوند و بازدهی انتظاری آنها در مقابل ریسک سرمایهگذاریها توجیه نداشته باشد.
براین اساس، خروج پول از این صندوقها در زمانی رخ میدهد که سرمایهگذاران تشخیص دهند سایر بازارها میتواند بازدهی قابل توجهی را برای آنها ایجاد کند.
کارشناسان بر این عقیدهاند که با توجه به سیاستهای حمایتگرایانه از بازار سهام و همچنین افزایش بازدهی انتظاری در سایر بازارها، سرمایهگذاری در این صندوقها برای افراد ریسک گریز جذابیت خود را از دست داده است و این افراد ترجیح میدهند بخش کمتری از سبد دارایی خود را به درآمد ثابتها اختصاص دهند.
آمار معاملات نشان میدهد، با احتساب 800 میلیارد تومانی که روز سهشنبه از این بازار خارج شده، مجموع خروج پول حقیقی از این صندوقها از ابتدای هفته به یک هزار و 370 میلیارد تومان رسیده است.
جهش 37 درصدی ارزش معاملات خرد
تغییرات ارزش و حجم معاملات در بازار سهام به عنوان یک شاخص برای سنجش شدت رونق و رکود در بازار شناخته میشود و افزایش این شاخصها میتواند نشان دهنده کاهش ریسک نقدشوندگی سهام باشد. آمار معاملات سهام نشان میدهد، با شروع روند صعودی شاخصها از ابتدای آبان ماه، ارزش و حجم معاملات نیز به طور میانگین در حال افزایش بوده و این موضوع باعث شده میانگین ارزش معاملات خرد از حدود 3 هزار میلیارد تومان در سه ماهه تابستان، به حدود 3 هزار و 700 میلیارد تومان در پاییز (تا 22 آذر) برسد؛روندی که در یک هفته گذشته بازهم اوج گرفته و ارزش معاملات همواره در بالای میانگین پاییز قرار داشته است.
بر اساس آمار روز سهشنبه، تعداد 490 هزار کد معاملاتی حقیقی به جمع کدهای خریدار در بازار افزوده شده و این امر باعث شد ارزش معاملات خرد نیز با افزایش 37 درصدی نسبت به روز معاملاتی قبل، از محدوده 6 هزار و 370 میلیارد تومان عبور کند.
فلزاتیها و پتروشیمیها بیشترین رشد تقاضا را به خود اختصاص دادند
روز سهشنبه، بیشترین تقاضا در گروههای فلزات اساسی، کانههای فلزی و محصولات شیمیایی به ثبت رسید تا این سه گروه با ثبت بیش از 170 میلیارد تومان ورود پول، در لیست گروههای با بیشترین رشد ارزش بازار نیز قرار گیرند؛موضوعی که از نظر کارشناسان بازار، افزایش نرخ ارز در بازار آزاد و انتظار سهامداران برای افزایش نرخ ارز نیمایی و همچنین ورود معاملات ارز توافقی به محدودههای بالاتر و همچنین افزایش مقدار تولید و ارزش صادرات این شرکتها از مهمترین دلایل آن است.
در واقع از آنجایی که رشد درآمد و سودسازی صنایع مذکور تا حد زیادی به نوسانات نرخ ارز و بهبود وضعیت تقاضا در بازارهای جهانی وابسته است، تغییرات در نرخ ارز و افزایش قیمتهای جهانی با افزایش تولید و فروش این شرکتها میتواند سودسازی آنها را با افزایش روبهرو کند. با این حال درحال حاضر تداوم فعالیتهای این صنایع با ریسکهای مهمی چون تأمین گاز و برق مورد نیاز، تداوم شرایط تحریمی و افزایش نرخ نهادههای تولیدی مواجه است که میتواند با وجود رشد درآمدها، از حاشیه سود عملیاتی این صنایع بکاهد.
معاون اول رئیس جمهور و معاون نخست وزیر چین برای پیاده سازی برنامه همکاری جامع دو کشور 16 تفاهم را نهایی کردند
گام اول اجرای سند 25 ساله
گروه سیاسی/ اجلاس «برنامه همکاریهای جامع ایران و چین» میان محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور و هو چون هوآ، معاون نخست وزیر چین و هیأت عالی رتبه چینی در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد برگزار شد. در این اجلاس که به منظور بررسی راهکارهای تقویت روند اجرای برنامه همکاری جامع ۲۵ ساله تهران و پکن تشکیل شد، دو طرف ایرانی و چینی، ۱۶ نقطه تفاهم بین تهران - پکن را برای پیادهسازی تفاهم ۲۵ ساله دو کشور نهایی کردند. قرار شد اقدامات اجرایی آن، هم در حوزه انرژی، سرمایهگذاری مشترک و تعاملات مالی و ارزی و بانکی بین دوکشور و هم در طرحهای استراتژیکی در حوزه ترانزیت و زیر ساختی در دیدار بعدی رؤسای جمهور دو کشور به تصویب برسد. معاون نخست وزیر چین را در این سفر یک هیأت عالی رتبه سیاسی و تجاری همراهی میکنند تا در رایزنیهای مشترک با مسئولان و تجار ایرانی زمینه را برای توسعه مشارکتهای اقتصادی و بازرگانی دو کشور مهیا کنند.
قدردانی بخاطر حمایت از ایران
محمد مخبر طی سخنانی در این اجلاس روابط دو کشور را دیرینه و تاریخی توصیف کرد و گفت: روابط تهران و پکن از جایگاه رفیعی برای رهبران دو کشور برخوردار است و رئیس جمهور کشورمان نیز با جدیت مناسبات فیمابین را دنبال میکند. معاون اول رئیس جمهور دیدار رؤسای جمهور ایران و چین در سمرقند را پراهمیت و به عنوان نقطه عطفی در روابط دو کشور ارزیابی کرد و از رئیس جمهور چین به خاطر حمایت از حضور ایران در سازمانهایی نظیر شانگهای و بریکس قدردانی کرد. وی خاطر نشان کرد: ایران و چین در مقابله با یکجانبهگرایی جهان سلطه از وحدت نظر و مواضع واحدی برخوردار هستند و مذاکرات خوب و سازندهای میان دو کشور درخصوص موضوعات مختلف در جریان است.
آمادگی برای گسترش همکاریهای مشترک
معاون اول رئیس جمهور با اشاره به ذخایر نفت و گاز ایران و ظرفیتهای گسترده کشورمان در بخشهای مختلف نظیر ترانزیت خاطرنشان کرد: تهران آمادگی دارد همکاریهای مشترک خود را با پکن در بخشهای مختلف همچون انرژی، ترانزیت و تولید مشترک گسترش دهد. مخبر تصریح کرد: با توجه به افتتاح سرکنسولگری چین در بندرعباس، مناطق ویژه اقتصادی قشم، چابهار و اروند میتوانند به مناطقی برای همکاریهای مشترک شرکتهای ایرانی و چینی تبدیل شوند. مخبر خاطرنشان کرد: علی رغم حجم بالای مبادلات تجاری و اقتصادی تهران و پکن، استفاده از ارز ملی دو کشور در این مبادلات به میزان حداقلی است که باید آن را گسترش دهیم و نسبت به استفاده هر چه بیشتر از ارز ملی دو کشور اقدام کنیم. معاون اول رئیس جمهور حفظ و احترام به تمامیت ارضی جمهوری اسلامی را موضوعی حساس و مهم برای مسئولان و آحاد ملت ایران برشمرد و رعایت این اصل متقابل و خدشه ناپذیر را از سوی همه کشورها ضروری دانست.
چین از تمامیت ارضی ایران حمایت میکند
معاون نخست وزیر چین نیز در این اجلاس با اشاره به سوابق تاریخی روابط دو کشور، اظهار داشت: اراده چین برای توسعه روابط راهبردی جامع با ایران هیچ گاه تغییر نمیکند. چین از حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و عزت ملی ایران و مبارزه با دخالت خارجی حمایت میکند. دو طرف در این زمینه باید به صورت قاطع از همدیگر پشتیبانی کرده و در زمینه مبارزه با تروریسم نیز همکاریها و هماهنگیهای خود را تقویت کنند.
هو چون هوآ با اشاره به برنامه ۲۵ ساله همکاری مشترک دو کشور و دستاوردهای حاصل از توافقات فیمابین گفت: این دستاوردها برای دو طرف مهم و مثبت است که حاصل تلاش مشترک بوده و پکن مایل است همکاری و هماهنگی خود را با تهران تقویت کند تا روند توسعه مناسبات فیمابین استمرار داشته باشد.
گفتنی است هیأتهای عالی رتبه دو کشور پس از مذاکرات دیروز درخصوص ۱۶ محور جدید همکاری در بخشهای مختلف اقتصادی با یکدیگر توافق کردند.
هزینه فرصت سوزی 6ساله
سند همکاری جامع و راهبردی 25 ساله در فروردین سال 1400 یعنی در اواخر دولت سابق به امضا رسید. نکته قابل تأمل آنکه نوشتن و امضای این سند در بیانیه مشترک رؤسای جمهور ایران و چین در سفر
شی جین پینگ به تهران در سال 1394 مورد تفاهم قرار گرفت. اما عدم توجه دولت وقت به مسأله رابطه با قدرتهای نوظهور و کشورهای آسیایی منجر به آن شد که همکاری راهبردی دو کشور تا سالها به فراموشی سپرده شود و با یک فرصت سوزی تاریخی ایران سالها از منافع حاصل از روابط برد-برد با دومین قدرت اقتصادی جهان محروم شود. همکاریهای بلندمدت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی اهم موضوعاتی است که در این سند مورد توجه قرار گرفته است. دولت سیزدهم چند ماه بعد از امضای این سند، تلاش کرد تا آن را در ابعاد گوناگون خود به قراردادهای واقعی و منفعت آور برای کشور تبدیل نماید.
در سایه همین تلاشها بود که حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان اواخر دیماه سال گذشته به پکن سفر کرد و در جریان دیدار با «وانگ یی» همتای چینی خود رسماً شروع عملیات اجرایی شدن این توافق را اعلام کرد. اجرایی شدن توافقات صورت گرفته در حالی بود که جریان غربگرا همکاری با چین را در گرو احیای برجام و پذیرش FATF معرفی میکرد.
عبور ایران از موانع ساختگی باعث شد چین نیز پس از قدرت گرفتن دولت سیزدهم حسن نیت خود را در قبول درخواست آیتالله رئیسی برای صادرات انبوه واکسن، حمایت سیاسی از ایران در مذاکرات رفع تحریم، عدم همراهی با قطعنامههای شورای حکام و در آخرین نمونه مخالفت با قطعنامه حقوق بشری علیه کشورمان نشان دهد. علاوه بر همکاریهای سیاسی، شرایط ویژه اقتصادی کشور اهمیت همکاریهای اقتصادی را دوچندان کرده است. این همکاریها در سال ابتدایی قدرت گرفتن دولت سیزدهم خود را در آمار رو به رشد و همکاریهای اقتصادی و عبور تعاملات دو کشور از حجم 20 میلیارد دلار نشان داده است.
اکنون نیز در جریان سفر معاون نخستوزیر چین با هیأت 70 نفره اقتصادی و تجاری، افزایش حجم مبادلات به 45 میلیارد دلار هدف گذاری شده است. ورود چینیها به سرمایهگذاری مشترک دهها میلیارد دلاری در حوزههای صنعتی، انرژی، ترانزیت و مالی و بانکی اکنون نشان میدهد اهداف دولت در حوزه دیپلماسی اقتصادی با قدرت در حال پیگیری است؛ هرچند همه اینها باعث نخواهد شد فرصت سوزی شش ساله دولت گذشته به فراموشی سپرده شود.
قدردانی بخاطر حمایت از ایران
محمد مخبر طی سخنانی در این اجلاس روابط دو کشور را دیرینه و تاریخی توصیف کرد و گفت: روابط تهران و پکن از جایگاه رفیعی برای رهبران دو کشور برخوردار است و رئیس جمهور کشورمان نیز با جدیت مناسبات فیمابین را دنبال میکند. معاون اول رئیس جمهور دیدار رؤسای جمهور ایران و چین در سمرقند را پراهمیت و به عنوان نقطه عطفی در روابط دو کشور ارزیابی کرد و از رئیس جمهور چین به خاطر حمایت از حضور ایران در سازمانهایی نظیر شانگهای و بریکس قدردانی کرد. وی خاطر نشان کرد: ایران و چین در مقابله با یکجانبهگرایی جهان سلطه از وحدت نظر و مواضع واحدی برخوردار هستند و مذاکرات خوب و سازندهای میان دو کشور درخصوص موضوعات مختلف در جریان است.
آمادگی برای گسترش همکاریهای مشترک
معاون اول رئیس جمهور با اشاره به ذخایر نفت و گاز ایران و ظرفیتهای گسترده کشورمان در بخشهای مختلف نظیر ترانزیت خاطرنشان کرد: تهران آمادگی دارد همکاریهای مشترک خود را با پکن در بخشهای مختلف همچون انرژی، ترانزیت و تولید مشترک گسترش دهد. مخبر تصریح کرد: با توجه به افتتاح سرکنسولگری چین در بندرعباس، مناطق ویژه اقتصادی قشم، چابهار و اروند میتوانند به مناطقی برای همکاریهای مشترک شرکتهای ایرانی و چینی تبدیل شوند. مخبر خاطرنشان کرد: علی رغم حجم بالای مبادلات تجاری و اقتصادی تهران و پکن، استفاده از ارز ملی دو کشور در این مبادلات به میزان حداقلی است که باید آن را گسترش دهیم و نسبت به استفاده هر چه بیشتر از ارز ملی دو کشور اقدام کنیم. معاون اول رئیس جمهور حفظ و احترام به تمامیت ارضی جمهوری اسلامی را موضوعی حساس و مهم برای مسئولان و آحاد ملت ایران برشمرد و رعایت این اصل متقابل و خدشه ناپذیر را از سوی همه کشورها ضروری دانست.
چین از تمامیت ارضی ایران حمایت میکند
معاون نخست وزیر چین نیز در این اجلاس با اشاره به سوابق تاریخی روابط دو کشور، اظهار داشت: اراده چین برای توسعه روابط راهبردی جامع با ایران هیچ گاه تغییر نمیکند. چین از حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و عزت ملی ایران و مبارزه با دخالت خارجی حمایت میکند. دو طرف در این زمینه باید به صورت قاطع از همدیگر پشتیبانی کرده و در زمینه مبارزه با تروریسم نیز همکاریها و هماهنگیهای خود را تقویت کنند.
هو چون هوآ با اشاره به برنامه ۲۵ ساله همکاری مشترک دو کشور و دستاوردهای حاصل از توافقات فیمابین گفت: این دستاوردها برای دو طرف مهم و مثبت است که حاصل تلاش مشترک بوده و پکن مایل است همکاری و هماهنگی خود را با تهران تقویت کند تا روند توسعه مناسبات فیمابین استمرار داشته باشد.
گفتنی است هیأتهای عالی رتبه دو کشور پس از مذاکرات دیروز درخصوص ۱۶ محور جدید همکاری در بخشهای مختلف اقتصادی با یکدیگر توافق کردند.
هزینه فرصت سوزی 6ساله
سند همکاری جامع و راهبردی 25 ساله در فروردین سال 1400 یعنی در اواخر دولت سابق به امضا رسید. نکته قابل تأمل آنکه نوشتن و امضای این سند در بیانیه مشترک رؤسای جمهور ایران و چین در سفر
شی جین پینگ به تهران در سال 1394 مورد تفاهم قرار گرفت. اما عدم توجه دولت وقت به مسأله رابطه با قدرتهای نوظهور و کشورهای آسیایی منجر به آن شد که همکاری راهبردی دو کشور تا سالها به فراموشی سپرده شود و با یک فرصت سوزی تاریخی ایران سالها از منافع حاصل از روابط برد-برد با دومین قدرت اقتصادی جهان محروم شود. همکاریهای بلندمدت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی اهم موضوعاتی است که در این سند مورد توجه قرار گرفته است. دولت سیزدهم چند ماه بعد از امضای این سند، تلاش کرد تا آن را در ابعاد گوناگون خود به قراردادهای واقعی و منفعت آور برای کشور تبدیل نماید.
در سایه همین تلاشها بود که حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان اواخر دیماه سال گذشته به پکن سفر کرد و در جریان دیدار با «وانگ یی» همتای چینی خود رسماً شروع عملیات اجرایی شدن این توافق را اعلام کرد. اجرایی شدن توافقات صورت گرفته در حالی بود که جریان غربگرا همکاری با چین را در گرو احیای برجام و پذیرش FATF معرفی میکرد.
عبور ایران از موانع ساختگی باعث شد چین نیز پس از قدرت گرفتن دولت سیزدهم حسن نیت خود را در قبول درخواست آیتالله رئیسی برای صادرات انبوه واکسن، حمایت سیاسی از ایران در مذاکرات رفع تحریم، عدم همراهی با قطعنامههای شورای حکام و در آخرین نمونه مخالفت با قطعنامه حقوق بشری علیه کشورمان نشان دهد. علاوه بر همکاریهای سیاسی، شرایط ویژه اقتصادی کشور اهمیت همکاریهای اقتصادی را دوچندان کرده است. این همکاریها در سال ابتدایی قدرت گرفتن دولت سیزدهم خود را در آمار رو به رشد و همکاریهای اقتصادی و عبور تعاملات دو کشور از حجم 20 میلیارد دلار نشان داده است.
اکنون نیز در جریان سفر معاون نخستوزیر چین با هیأت 70 نفره اقتصادی و تجاری، افزایش حجم مبادلات به 45 میلیارد دلار هدف گذاری شده است. ورود چینیها به سرمایهگذاری مشترک دهها میلیارد دلاری در حوزههای صنعتی، انرژی، ترانزیت و مالی و بانکی اکنون نشان میدهد اهداف دولت در حوزه دیپلماسی اقتصادی با قدرت در حال پیگیری است؛ هرچند همه اینها باعث نخواهد شد فرصت سوزی شش ساله دولت گذشته به فراموشی سپرده شود.
انتخاب نشریه
جستجو بر اساس تاریخ
اخبار این صفحه
-
نوسازی 680 4 تاکسی از ابتدای امسال
-
سکوت 3هزار ساله ایلامیها میشکند؟
-
ائتلاف به شرط توقف تولید برق
-
این عمار؟
-
انسداد مسیر تروریستهای تجزیه طلب
-
آغاز دور دوم سفرهای استانی
-
شهرام ناظری از بیمارستان مرخص شد
-
جشنواره فیلم فجر امسال باشکوه برگزار میشود
-
ویراژ دلالان خودرو در بازار بدون مالیات
-
درآمدنفتی ۳۴ میلیارد دلاری در ۷ ماه
-
بازار ارز و طلا تحت تأثیر عامل روانی
-
کالابرگ الکترونیکی برای 11 کالای اساسی
-
رشد 70 هزار واحدی شاخص کل
-
گام اول اجرای سند 25 ساله
اخبارایران آنلاین