میترا جلیلی
خبرنگار
سرانجام ششم ژانویه، 2021 (17 دی) روز تأیید نهایی ریاست جمهوری جو بایدن از راه رسید. روزی که دونالد ترامپ از مدت‌ها قبل به آن چشم دوخته بود و همه می‌دانستند اگر نتواند قبل از این تاریخ، ادعای تقلب در انتخابات را ثابت کند در چنین روزی همه توانش را به‌کار خواهد گرفت تا حرف‌هایش را به کرسی بنشاند. اتفاقی که همه انتظارش را می‌کشیدند افتاد و واشنگتن و ساختمان کنگره در میانه آتش آشوب و خشونت گرفتار شد. در این میان بازهم انگشت اتهام به سوی شبکه‌های اجتماعی نشانه رفت که فضا را برای این وضعیت آماده کرده‌اند و به بستری برای گسترده شدن دامنه اعتراض و آشوب افراطیون تبدیل شده‌اند. این بار اما این پلتفرم‌ها برخوردی قاطعانه‌تر با ترامپ داشتند و عملاً برترین شبکه‌های اجتماعی جهان در اتحادی بی‌نظیر با یکدیگر، مقابل وی ایستادند و مانع دسترسی ترامپ به این پلتفرم‌ها شدند.
یک ویدیوی جنجالی
در هفته‌های اخیر افراطیون طرفدار ترامپ بارها از آرزوی خود برای ایجاد هرج و مرج در روز ۶ ژانویه در شبکه‌های اجتماعی سخن گفته بودند و در روز ۵ ژانویه درست روز قبل از ناآرامی‌های واشنگتن، یکی از طرفداران ترامپ در Subreddit نوشت: اگر ساختمان کنگره اشغال شود دیگر هیچ رأیی وجود نخواهد داشت. البته طرفداران بایدن هم بیکار ننشستند و به چنین کامنت‌ها و پست‌هایی پاسخ می‌دادند اما درنهایت شاهد فاجعه روز ۶ ژانویه در امریکا و ورود ترامپیست‌ها به کنگره بودیم که درنهایت منجر به مرگ ۴نفر شد.
 (اما Subreddit چیست؟ یک اجتماع خرد در Reddit و مبتنی بر یک موضوع خاص است. ردیت، پلتفرمی است که محتوای وب، اخبار اجتماعی، انجمن و یک شبکه اجتماعی را ترکیب می‌کند و اعضای آن می‌توانند محتوایی مانند متن، عکس، فیلم و لینک را در سایت منتشر کنند. تمامی مطالب منتشر شده در معرض رأی دیگر اعضا گذاشته می‌شود و بر این اساس، محتوای جالب و باکیفیت به بالا می‌رود و محتوای بد در پایین‌ترین قسمت قرار می‌گیرد. برای همه موضوع‌ها یک Subreddit وجود دارد و هرچه می‌توانید به آن فکر کنید، یک Subreddit در مورد آن وجود خواهد داشت).
وقتی حامیان ترامپ در ۲۹ ژوئن ۲۰۲۰ (9 تیر سال جاری) قوانین این شبکه اجتماعی را شکستند اکانت وی مسدود شد اما ترامپ و طرفدارانش به وب سایت thedonald.win مهاجرت کرده و فعالیت خود را ادامه دادند و حالا هم در بالا گرفتن آشوب واشنگتن، Reddit چندان بی‌تقصیر نبوده است. در روزهای منتهی به ۶ژانویه، این بحث‌های خشونت‌آمیز در شبکه‌های اجتماعی مختلف ازجمله فیس‌بوک مسنجر، سرویس پیام رسان تلگرام، اینستاگرام و همچنین پلتفرم‌های طرفدار ترامپ همچون «پارلر» نیز دیده می‌شد که خبر از روزی ناآرام را می‌داد.
در این روز دونالد ترامپ درجمع هوادارانش در National Mall واشنگتن گفته بود که انتخابات به سرقت رفته است و ساعاتی بعد هم این ادعا را در قالب ویدیویی تکرار کرد و باعث خشمگین‌تر شدن طرفدارانش شد. ترامپ با انتشار این ویدیو بر پلتفرم‌های مختلف این آتش را شعله ورتر کرد. ترامپ در آغاز ویدیوی خود گفت: من رنج شما را درک می‌کنم می‌دانم که آسیب دیده‌اید ما هیچ انتخاباتی نداشتیم، چراکه آن را از ما دزدیدند. توئیتر بلافاصله این توئیت را برچسب‌گذاری کرد تا امکان ریتوئیت و انتشار آن وجود نداشته باشد و ازسوی دیگر این توئیت برای کاربران کمتری قابل مشاهده باشد و امکان لایک کردن یا پاسخ دادن به آن هم به صفر برسد. اما ترامپ بلافاصله درتوئیت دیگری نوشت: وقتی میهن پرستان بزرگی که مدت‌هاست با آنها بد و ناعادلانه رفتار شده است از پیروزی مقدس در انتخابات محروم شوند این اتفاقات می‌افتد. با عشق و در آرامش به خانه بروید. این روز را برای همیشه به یاد داشته باشید.
سرانجام هم مجموع رفتار ترامپ و پست‌های وی در شبکه‌های اجتماعی، روز سختی را برای کنگره رقم زد. اعضای کنگره که برای زدن مهر تأیید بر ریاست جمهوری بایدن در کنگره گرد هم آمده بودند مجبور شدند جلسه خود را نیمه کاره رها کنند تا بعد از بازگشت شرایط به حالت عادی، جلسه را از سر بگیرند.
این تلاش‌های توئیتر
رفتار ترامپ و آشوب و ناآرامی‌های واشنگتن و کنگره واکنش شدید شبکه‌های اجتماعی را به‌دنبال داشت تا دیگر نتواند ذهن ۸۸میلیون فالوور توئیتر و ۳۵میلیون فالوور فیس بوک خود را با انتشار اخبار جعلی و ادعاهای واهی مسموم کند.
توئیتر روی اکانت Twitter Safety خود نوشت: این پلتفرم بر رفتار ترامپ نظارت می‌کند و برای سالم‌سازی محیط این پلتفرم، نسبت به رفتار ترامپ واکنش نشان خواهد داد. در توئیتردر فاصله روزهای اول تا ۶ ژانویه حدود ۱۴۸۰ پست مرتبط با گروه افراطی QAnon توئیت شده که بیشتر آنها حاوی مطالب خشونت‌آمیز بوده‌اند و حتی گروه افراطی Boogaloos در توئیتر نوشته‌اند واشنگتن دی‌سی را بسوزانید. ما بیش از این چنین وضعیتی را تحمل نخواهیم کرد. پس‌ از این توئیت، اکانت توئیتری دونالد ترامپ به مدت ۱۲ساعت معلق شد و درنهایت پس از گذشت این زمان، توئیتر اعلام کرد به این تعلیق خاتمه می‌دهد اما در صورت خطای مجدد، به‌طور کلی اکانت وی مسدود خواهد شد.
افراد معروف زیادی در امریکا نسبت به عملکرد ترامپ در توئیتر ابراز نگرانی کردند که از آنها می‌توان به سیاستمداران، استادان دانشگاه، خوانندگان و... اشاره کرد. به‌عنوان مثال سلنا گومز این خواننده محبوب امریکایی درتوئیتر خود خطاب به ۶۴میلیون فالوور خود نوشت: اتفاق امروز نتیجه این است که پلتفرم‌ها به افرادی که نفرت در قلب خود دارند اجازه می‌دهند مردم را برای خشونت گرد هم جمع کنند. امیدوارم درباره رفتار این شبکه‌های اجتماعی تجدید نظر شود. امیلی بل یکی از پروفسورهای مدرسه روزنامه نگاری کلمبیا نیز توئیت کرد: من در ۸نوامبر (18 آبان) نسبت به این موضوع هشدار دادم و گفتم توئیتر و فیس بوک باید اکانت ترامپ را معلق کنند ولی کسی توجهی نکرد، نتیجه‌اش را ببینید.
 فیس‌بوک و ممنوعیت ترامپ
فیس‌بوک نیز نسبت به رفتار ترامپ بیکار ننشست و البته نسبت به توئیتر موضعی سختگیرانه‌تر اتخاذ کرد. فیس بوک و اینستاگرام به مدت نامحدود اکانت ترامپ را مسدود کرده‌اند. مارک زاکربرگ بنیانگذار فیس‌بوک و مالک اینستاگرام گفت: مجموع شرایط نشان می‌داد ترامپ قصد ندارد قدرت را با آرامش به جو بایدن تحویل دهد به همین خاطر ابتدا برای ۲۴ ساعت این اکانت معلق شد و فعلاً این محدودیت تا دو هفته دیگر یعنی زمان انتقال کامل قدرت ادامه خواهد داشت و پس از آن زمان تصمیم‌گیری می‌شود. وی یادآور شد: دیگر هیچ پست فیس‌بوکی از سوی ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهوری امریکا روی این پلتفرم منتشر نخواهد شد و بعد از آن نیز همه چیز به رفتار خود ترامپ به‌عنوان یک شهروند عادی بستگی دارد.
یوتیوب که در مالکیت گوگل قرار دارد نیز ویدیوهای جدید ترامپ را حذف کرد و به‌دلیل تخطی از قوانین و سیاست‌های این شبکه اجتماعی، اعلام کرد که این محدودیت، دائمی خواهد بود. اسنپ چت نیز یکی دیگر از شبکه‌های اجتماعی است که طی اتفاقات اخیر مقابل ترامپ ایستاد و گفت تا مدتی نامعلوم به وی اجازه نمی‌دهد که پست جدیدی روی این پلتفرم ایجاد کند. توئیچ(Twitch) این پلتفرم محبوب گیم نیز یکی دیگر از پلتفرم‌ها و شبکه‌های اجتماعی پرطرفدار امریکاست که روز پنجشنبه کانال ترامپ را مسدود کرد. ترامپ از این کانال برای پخش ویدیوهای خود به دفعات استفاده کرده بود و عملاً مسدود شدن آن ضربه محکمی برای وی محسوب می‌شود. بعد از مسدود شدن اکانت ترامپ در شبکه‌های اجتماعی مختلف، طرفداران وی راهی شبکه‌های اجتماعی همچون پارلر، Gab و سایر شبکه‌های اجتماعی آزاد شدند تا حرف خود را بر این پلتفرم‌ها بزنند. البته این پلتفرم‌ها کاربران زیادی ندارند و باید منتظر ماند و دید ازاین پس چه اتفاقاتی بر این بسترها رخ خواهد داد.
اما فیس‌بوک، توئیتر و... تنها کمپانی‌های فناوری بزرگی نبودند که مقابل جاه طلبی‌های ترامپ ایستادند و در جریان ناآرامی‌های واشنگتن، Shopify کمپانی تجارت الکترونیک کانادایی که پلتفرمی مؤثر در زمینه خرید آنلاین محسوب می‌شود هم مقابل ترامپ قد علم کرد. پلتفرم آنلاین Shopify همه کمپین‌های تجاری ترامپ را از روی این پلتفرم حذف کرد چراکه وی خط مشی این پلتفرم آنلاین را نادیده گرفته است. وب سایت‌های trumpstore.com و
 shop.donaldjtrump.com که مربوط به دونالد ترامپ هستند از روز پنجشنبه غیرفعال شدند، چراکه این پلتفرم رفتارهای خشونت‌آمیز را تحمل نمی‌کند.  روی این پتفرم، کلاه‌هایی با متن «امریکا را دوباره عظمت ببخشیم»، پرچم، تی‌شرت، گل سر و... به فروش می‌رسید و عواید آن صرف تبلیغات در کمپین‌های ترامپ می‌شد که حالا با مسدود شدن آن دردسرهایی برای ترامپ ایجاد شده است.
البته اف‌بی‌آی هم به این موضوع ورود کرده و از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی برای شناسایی معروف‌ترین شورشیان این واقعه بهره گرفته است. اف‌بی‌آی یک اکانت اینستاگرام ایجاد کرده تا به شناسایی این افراد از روی عکس‌های منتشر شده در فضای مجازی بپردازد. این اکانت اکنون بیش از ۱۰۰هزار فالوور دارد و حداقل دو نفر از معروف‌ترین افراد حاضر در این ناآرامی که مظنون به سرقت اموال کنگره یا تخریب آن هستند، شناسایی شده‌اند که هردو از طرفداران گروه افراطی QAnon هستند.

استفاده از واتس اپ تنها با اشتراک گذاری اطلاعات در فیس بوک

آپدیت جدید واتس‌اپ کاربران را مجبور می‌کند برای ادامه استفاده از این اپلیکیشن، یا اطلاعات خود را با فیس بوک به اشتراک بگذارند یا دسترسی به واتس‌اپ را از دست می‌دهند. به‌گزارش مهر، واتس‌اپ با آپدیت جدید کاربرانش را مجبور می‌کند تا با قانون جدید حفاظت از اطلاعات شخصی موافقت کنند و در غیر این صورت دسترسی‌شان به اپ را از دست می‌دهند.
موافقت کردن با قوانین جدید واتس‌اپ به معنای آن است که اطلاعات خصوصی کاربر از جمله شماره موبایل وی با فیس بوک (مالک پیام رسان) به اشتراک گذاشته می‌شود.
تمام کاربران این اپ باید تا ٨ فوریه ٢٠٢١ میلادی با قوانین جدید موافقت کنند و در غیر این صورت دسترسی به چت‌ها و شماره تماس‌های ثبت شده در آن را از دست می‌دهند. آپدیت جدید به‌شکل یک نوتیفیکیشن داخل اپ ظاهر می‌شود که کاربران می‌توانند تا مهلت تعیین شده آن را نادیده بگیرند.
در نوتیفیکیشن مذکور آمده است: «با تأیید این پیام شما قوانین جدیدی را قبول می‌کنید که از ٨ فوریه ٢٠٢١ میلادی اجرا خواهد شد. پس از این تاریخ  برای ادامه استفاده از پیام رسان، باید قوانین جدید را قبول کنید. در صورت تمایل به حذف اپلیکیشن می‌توانید به Help Center مراجعه کنید.» هرچند واتس‌اپ از اظهارنظر درباره آپدیت جدید خودداری کرده اما به گفته سخنگوی شرکت، قانون جدید معمول است و کاربران فرصت زیادی دارند تا آن را بررسی کنند.

در آخرین هفته سال و با رقم 1.8 میلیارد دلاری صورت گرفت
رکورد زنی کاربران در خرید از اپل استور

اپل اعلام کرد که مصرف کنندگان در آخرین هفته سال ۲۰۲۰ حدود ۱.۸ میلیارد دلار در فروشگاه برنامه این شرکت هزینه کردند که در مقایسه با ۱.۴۲ میلیارد دلار در مدت مشابه سال گذشته رشد فروش را نشان می‌دهد. به‌ گزارش ایسنا، این غول فناوری اعلام کرد عمده هزینه‌ها بین شب کریسمس و شب سال نو برای بازی‌ها بود؛ در تعطیلات نخستین روز سال نو ۵۴۰ میلیون دلار خرید از فروشگاه اپ استور اپل انجام گرفت که بالاتر از ۳۸۶ میلیون دلار در نخستین روز سال ۲۰۲۰ بود، برخی از اپلیکیشن‌هایی که بیشترین دانلود را در سال ۲۰۲۰ داشتند شامل زوم و دیسنی پلاس بودند. اپل اعلام کرد این شرکت اکنون مجموعاً ۲۰۰ میلیارد دلار به طراحان برنامه پرداخت کرده است که بالاتر از ۱۵۵ میلیارد دلار در یک سال پیش بود.
اپل در بیانیه‌ای به عملکرد برخی از سرویس‌های دیگرش مانند اپل موزیک و اپل تی‌وی پلاس اشاره کرد اما آمار مشترکان آنها را اعلام نکرد. این شرکت اعلام کرد خدمات پرداخت موبایلی Apple Pay اکنون در ۹۰ درصد فروشگاه‌های امریکا پذیرفته می‌شود و سرویس Apple Book ا ماهانه ۹۰ میلیون کاربر فعال دارد. خدمات به بخش بسیار مهمی از کل درآمدهای اپل تبدیل شده است و در سال ۲۰۲۰ بیش از ۵۳ میلیارد دلار درآمدزایی داشت که معادل ۲۰ درصد از کل درآمد اپل بود.
بر اساس گزارش بلومبرگ، فروشگاه اپ استور یکی از بزرگ‌ترین منابع درآمد اپل در بخش خدمات محسوب می‌شود اما در یک سال اخیر از سوی رگولاتورها و طراحان به‌ دلیل درصدی که از سازندگان اپلیکیشن دریافت می‌کند، هدف انتقاد قرار گرفته است.