اثر شادروان احمد فرامرزی به کوشش حسن فرامرزی ، بزودی منتشر می شود

  تِپاز سمبل شادی و هیجان

سیاست تکیه بر اقتصاد صنعتی و کاهش نقش کشاورزی در طول دهه 40 دنبال شد و اوج این تفکر به راه‌اندازی کارخانه‌های بزرگ همچون ذوب آهن، تراکتورسازی تبریز، ماشین‌سازی اراک و ماشین‌سازی تبریز و... منجر شد؛ کارخانه‌هایی که پشت شکل‌گیری بیشتر آنها یک نام مشخص وجود دارد: «سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران» سازمانی که تیرماه سال 1346 با مدیریت رضا نیازمند (معاون صنعتی وزیر اقتصاد از سال 1341) و با الگوبرداری از سازمانی مشابه در ایتالیا شروع به کار کرد و توانست زمینه‌های لازم برای تأسیس کارخانه‌های صنعتی جدید در ایران را مهیا و پروژه‌هایی را که از ابتدای دهه چهل شروع شده بود همچون ذوب آهن اصفهان به نتیجه برساند. رضا نیازمند به‌عنوان بنیانگذار این سازمان از ابتدای شکل‌گیری در تیر ماه سال 1346 تا سال 1350 مدیریت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران را برعهده داشت.
رضا نیازمند در متنی که در سایت سازمان گسترش و نوسازی صنایع منتشر شده وظیفه این سازمان و داستان اولین قراردادهای امضا شده را این گونه تعریف کرده است: «در آن زمان برای سازمان 3 وظیفه اصلی تعیین شده بود. اول: تأسیس صنایع سنگین، که سرمایه‌گذاری زیادی لازم داشتند و بخش خصوصی از عهده آن بر نمی‌آمد و در ضمن صنایع مادر محسوب می‌شدند و به توسعه بخش خصوصی کمک می‌کردند.
 همچنین صنایعی که مورد نیاز اقتصاد کشور بودند و منظور از آنها سوددهی نبود (مثلاً ساخت تراکتور برای کشاورزان). دوم: نوسازی صنایع کهنه و زیان ده که اغلب صاحبان آنها ورشکست شده بودند و کارخانه تعطیل یا در شرف تعطیل بود. سوم: مشارکت با سرمایه‌گذاران خارجی که تقاضای سرمایه‌گذاری در صنایع و معادن ایران داشتند.
شروع کار سازمان مصادف بود با تغییر روابط دولت با کشورهای بلوک شرق. پس از سال‌ها - بلکه قرن ها- روابط ایران و شوروی دوستانه شده بود و ایران تمایل داشت با شوروی و سایر کشورهای بلوک شرق همکاری صنعتی داشته باشد و صنایعی که سال‌ها کشورهای بزرگ، بویژه امریکا، از تأسیس آنها در ایران ممانعت می‌کردند، با همکاری بلوک شرق در ایران تأسیس شود. مذاکرات سیاسی را وزارت اقتصاد انجام می‌داد. اولین قرارداد برای ساخت کارخانه ذوب آهن و کارخانه ماشین‌سازی اراک، صـورت گـرفت. در این قرارداد، نصب تمام ماشـین‌آلات و وسایل و تعلیم کارکنان فنی به عهده شوروی بود و ایران در مقابل، گاز به شوروی صادر می‌کرد.»
سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران تا زمان انقلاب بیش از 130 مجموعه صنعتی در ایران راه‌اندازی کرد؛ سازمانی که بعد از گذشت حدود 50 سال همچنان فعالیتش ادامه دارد.

عصر روز 9 اردیبهشت سال 1346 اولین اتوبان ایران افتتاح شدکه روزنامه اطلاعات آن را اینگونه گزارش کرد: «با قطع نوار سه رنگ بوسیله وزیر‌راه شاهراه تهران- کرج و راه بدون تقاطع و سرعت ایران گشایش یافت.»
شاهراهی که به نوشته روزنامه، چهل و یک کیلومتر طول دارد و 6۲ میلیون تومان برای ساختمان آن هزینه شده است. مهندس حسن شالچیان وزیر راه در نطق افتتاح اتوبان تهران-کرج در اردیبهشت سال 1346 گفت: «عرض آن ۲۸ متر است و بوسیله یک سکوی 4 متری به دو قسمت تقسیم و هر قسمت برای عبور یکطرفه در نظر گرفته شده است بنابراین جمعا 4 ردیف وسیله نقلیه در دو طرف به آسانی رفت و آمد خواهند کرد. در کنار هر قسمت یکطرفه پیاده‌روهایی به عرض 4 متر منظور شده است. برای اینکه راه ارتباطی ساکنین دو طرف اتوبان قطع نشود، تعداد ۲۰ پل هوایی و زیر زمینی و راه انشعابی ساخته شده است و این روش راهسازی که در جاده‌های اتوبان معمول است بهترین وسیله جلوگیری از تصادف وسائط نقلیه است.»اما اتوبان تهران- کرج جدا از اینکه نخستین شاهراه کشور محسوب می‌شد ویژگی خاص دیگری هم داشت و آن عبور و مرور با پرداخت عوارض بود؛ تحولی که طبق مصوبه مجلس شروع شد. درمصوبه مجلس آمده است: «این راه جهت عبور ماشین‌های سواری اختصاص خواهد داشت و برای عبور هر یک اتومبیل مبلغ۱۰ ریال اخذ می‌شود، مبالغ مذکور از طرف مأموران وزارت دارایی که در کیوسک‌ها مستقر هستند وصول خواهد شد، اعمال مقررات راهنمایی و رانندگی نیز بعهده پلیس راه واگذار شده است.»
روزنامه اطلاعات در گزارش افتتاح اتوبان تهران- کرج توصیف جالبی هم از لحظه پرداخت عوارض یا به قول نویسنده این روزنامه «باج» هم از سوی هویدا نخست‌وزیر وقت ارائه داده است.»
اما ماجراهای عبور و مرور در اتوبان تهران- کرج به‌همین نقطه افتتاح ختم نشد و تازه این شروع همه چیز بود، زیرا رانندگان از همه جا بی‌خبر و اتوبان ندیده آداب استفاده از این شاهراه را نمی‌دانستند و همین شد که وزارت راه دستورالعمل رانندگی در اتوبان را با رسم شکل در روزنامه‌ها منتشر کرد. مثلاً در بخشی از این دستورالعمل نوشته شده: «در اتوبان کلیه خیابان‌ها و راه‌های فرعی یا از بالا یا از زیر اتوبان عبور داده شده‌اند و با این ترتیب شما با خیال راحت بدون اینکه با راهی تقاطع هم سطح داشته باشید، حرکت می‌کنید. هیچگاه به جز تقاطع که مشخص شده به اتوبان وارد نشده یا از آن خارج نشوید.»  همچنین در بخش دیگری از آن با کشیدن تابلو حداکثر سرعت 120 کیلومتر، نوشته شده:
«SPEED LIMIT این علامت مطابق شکل به رنگ سفید و نوشته‌های آن به رنگ سیاه است. سرعت مشخص شده در اتوبان برای این است که کلیه رانندگان با سرعتی مشابه حرکت کرده در نتیجه از راحتی بیشتری برخوردار باشند. هیچگاه در اتوبان با سرعت بسیار کم حرکت نکنید که باعث جمع شدن وسائط نقلیه در پشت سر شما شود.»
نکته جالب توجه این است که اتوبان تهران- کرج 53 سال پیش برای تردد هر ساعت چهار هزار خودرو یعنی در بدترین حالت روزانه 96 هزار خودرو ساخته شده بود در حالی که طبق آمار پلیس راهور هم اکنون روزانه بیش از 240 هزار خودرو در آن تردد دارند.

 تهیه و تنظیم:حسن مجیدی

تهران لوله کشی گاز می‌شود

طبق طرحی که در شرکت ملی گاز وابسته به شرکت ملی نفت ایران در دست تنظیم است، در تهران لوله کشی گاز خواهد شد و قیمت گاز از ثلث قیمت فعلی گاز مایع که داخل سیلندر به مردم عرصه می‌شود ارزان‌تر خواهد گردید.
برای لوله کشی گاز تهران بیش از 2275 میلیون ریال (45 میلیون دلار) اعتبار پیش‌بینی شده است که یک ثلث آن از مشترکین انشعاب، وام گرفته می‌شود و بقیه از طریق وام داخلی و اعتبارات مخصوص تأمین خواهد گردید. طبق طرح تهیه شده، در سال ۱۳4۹ گاز جنوب توسط شاه لوله وارد تهران خواهد شد. قبل از آن مقدمات توزیع صنعتی گاز فراهم خواهد گردید و تا پایان سال مزبور بیش از نصف کارخانه‌های صنعتی تهران، سوخت فعلی خود را به سوخت گازی که قیمت آن خیلی ارزان‌تر از قیمت سوخت‌های دیگر است تبدیل خواهند کرد.به موازات رسیدن گاز به تهران لوله کشی گاز جهت مصرف خانگی از شمال شهر آغاز خواهد شد و مثل سازمان آب، منطقه به منطقه انشعابات گاز متصل می‌گردد.برای انشعاب لوله گاز به منازل و مستغلات، مخارجی در حدود ۷۰۰ تومان پیش‌بینی شده است، از هر مستغل به نسبت بزرگی و کوچکی وامی معادل ۷۰۰ تا ۸۰۰ تومان دریافت خواهد شد. برای وام گاز بر خلاف وام های برق و آب و تلفن، بهره پرداخت خواهد گردید....
روزنامه اطلاعات - شنبه 5 فروردین 1346

آمار ازدواج دختران و پسران کمتر از سن قانونی در تهران
عروس و دامادهای کوچک

2669 پسر کمتر از 18 سال و دختر کمتر از 15 سال ظرف سال گذشته در تهران داوطلب ازدواج شدند. عده پسران کمتر از 18 سال به نسبت کمتر است و بیشتر این عده دخترانی هستند که 13 تا 15 سال از عمرشان می‌گذرد.
ازدواج دخترکمتر از 13 سال و پسر کمتر از 15 سال بکلی ممنوع است و چنانچه کسی این ممنوعیت را نادیده بگیرد در دادگاه جنایی محاکمه خواهد شد.اما طبق ماده 1041 قانون مدنی (مربوط به ازدواج) دختران کمتر از 15 سال تمام و پسران کمتر از 18 سال تمام با شرایطی می‌توانند ازدواج کنند و از این سن بیشتر ازدواج آنها بلامانع است.اگر به آمار تقریبی ازدواج در سال گذشته در تهران توجه کنیم می‌بینیم که بیش از یک هشتم عروس خانم‌ها دختران کمتر از 15 سال بوده‌اند.
برای ازدواج این دخترها محاضر ازدواج، آنها را با معرفی نامه عکس‌دار به‌دادسرای تهران معرفی می‌کنند و دادستان تهران آنان را جهت سنجش استعداد ازدواج به پزشکی قانونی می‌فرستد. نظر پزشکی قانونی در دادگاه ویژه‌ای مورد رسیدگی قرار می‌گیرد و حکم دادگاه درازدواج این قبیل دختران نافذ و قابل اجرا است.
سال گذشته پزشکی قانونی ازمیان دخترانی‌  که به آن اداره معرفی شده‌ بودند استعداد جسمانی 2132 نفر را جهت ازدواج کافی تشخیص داد که این عده به خانه شوهر رفتند.
روزنامه اطلاعات- سه‌شنبه 15 فروردین 1346

مالیات محصولات فرهنگی در سال 1346
صفحه فروش‌ها، صفحه را گران کردند

صفحه فروش‌ها از دیروز صفحه را به قیمت ۳۰ ریال و در بعضی موارد ۳۵ ریال می‌فروشند. صفحه فروش‌ها دیروز و امروز قیمت صفحه را بالا برده‌اند و در اکثر نقاط صفحه به قیمت ۳۰ ریال فروش می‌رود و بعضی از صفحه فروش‌ها نیز صفحه را 35 ریال می‌فروشند. صفحه فروش‌ها می‌گویند قیمت صفحه از فردا بتدریج بالا خواهد رفت و ما مجبوریم که صفحه را۳۵ ریال وحتی 40 ریال بفروشیم. صفحه فروش‌ها درباره علت افزایش قیمت صفحه می‌گویند، ما مجبوریم صفحه را که قبلاً 16 ریال می‌خریدیم حالا ۲5 تا 26 ریال بخریم واگر ۳۰ تا ۳۵ ریال نفروشیم صرف نمی‌کند. مردمی که امروز برای خرید صفحه مراجعه می‌کردند، کمتر حاضر می‌شدند صفحه را۳۰ تا 3۵ ریال بخرند.صفحه فروش‌ها می‌گویند ما حداقل باید روزی ۱۰۰ صفحه بفروشیم تا بتوانیم به کار خود ادامه دهیم.حدود هشت کمپانی صفحه پرکنی که در تهران روزانه  حدود ۵۰ هزار صفحه تولید می‌کردند از اخذ 10 ریال مالیات نگران هستند و می‌گویند دستگاه‌های ما به‌صورت نیمه تعطیل درآمده است و از دیروز تاکنون صفحه فروش‌ها برای خرید صفحه به ما مراجعه نکرده‌اند و اگر بدین ترتیب باشد مجبور هستیم دستگاه‌های خود را تعطیل کنیم. یکی از مدیران کمپانی‌ها می‌گوید: وزارت دارایی از بابت مالیات اسفند145 هزار تومان برای کمپانی رویال و ۲۵2 هزار تومان برای ایران گرام، پیش آگهی مالیاتی فرستاده است.
صاحبان این دو کمپانی مدعی هستند که صفحه را در اسفند ماه 15و 16ریال فروخته‌اند و تازه بعد از ۵۰ روز به آنها اطلاع داده شده که باید مالیات جدید از تاریخ اسفند بپردازند. اگر وزارت دارایی تصمیم داشت چنین کاری را بکند جا داشت که ما را همان موقع باخبر نماید تا ما صفحه را 15 و ۱6 ریال نفروشیم.
ما تا چند روز قبل از ۷۰ دستگاه پرس برای تولید صفحه استفاده می‌کردیم، در صورتی که حالا بیش از دو دستگاه آن کار نمی‌کند و از دیروز مأموران وزارت دارایی در کنار این دستگاه‌ها ایستاده‌اند و برای هر صفحه‌ای که تولید می‌شود ۱۰ ریال مالیات محسوب می‌دارند. به‌طور کلی، مدیران کمپانی‌های تولیدکننده صفحه معتقدند که در حال حاضر گران شدن صفحه در فروشگاه‌ها به هیچ وجه صحیح نیست، زیرا مالیات جدید از کمپانی‌ها اخذ خواهد شد و کمپانی‌ها نیز از بابت تولیدات جدید خود باید این مالیات را بپردازند. نه آنکه قیمت صفحه‌ای که در مغازه‌ها از سابق وجود دارد و صاحبان فروشگاه‌ها آن را با قیمت 15 و ۱6 ریال خریداری کرده‌اند گران تر به فروش برسد.صاحبان کمپانی‌های صفحه فروشی می‌گویند تمام سرمایه ما دست مردم است و اگر ما به فروشندگان صفحه ندهیم مطالبات ما را نخواهند داد و اگر هم بخواهیم به آنان صفحه بفروشیم آنان حاضر نیستند صفحه را ۲6 ریال بخرند. بهتر بود اخذ مالیات را از یک ریال شروع می‌کردند و کم کم مالیات را بالا می‌بردند تا ما حساب کار خودمان را می‌کردیم. افزایش قیمت صفحه، بوسیله صفحه فروش‌ها موجب ناراحتی مردم بالاخص جوانان و کارگران شهرستان‌های کوچک و محلات و مردم جنوب شهر شده است و آنان که دلخوش بودند با پرداخت ۲۰ تا ۲5 ریال می‌توانند مدت ها خود و خانواده‌شان را سرگرم کنند حالا دیگر قادر به چنین کاری نیستند.
روزنامه اطلاعات- پنجشنبه 24 فروردین 1346

تأسیس مدرسه عالی چاپ

شورای مرکزی دانشگاه‌های کشور با صدور امتیاز مدرسه عالی چاپ موافقت کرد. این مدرسه دارای یک دوره دو ساله تحصیل و کارآموزی است و دانشجویانی که با دارا بودن دیپلم کامل متوسطه دوره مزبور را به پایان برسانند به اخذ دیپلم عالی (فوق دیپلم) موفق خواهند شد. دیپلم مزبور از نظر قوانین آموزشی و استخدامی کشور رسمی و معتبر می‌باشد و دانشجویان مدرسه از کلیه امتیازات تحصیلی استفاده خواهند کرد.مدرسه عالی چاپ زیر نظر هیأت امنا که مرکب از ۹ نفر است اداره می‌شود و دارای 5 رشته مختلف مربوط به صنعت چاپ می‌باشد.
در این مدرسه مانند مدارس مشابه آن در امریکا و انگلستان علاوه بر کارهای عملی، دروس ریاضیات، فیزیک و شیمی در سطح عالی تدریس خواهد شد. برای تدریس در این مدرسه با کسب موافقت مقامات مسئول، از استادان دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی آریامهر و پلی تکنیک استفاده می‌شود، همچنین از کارشناسان خارجی در رشته چاپ و تدریس عملی استفاده خواهد شد....
روزنامه اطلاعات - سه‌شنبه 19 اردیبهشت 1346